luận văn
-1- B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ I H C ĐÀ N NG Đ NG TH PHƯƠNG DUNG QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN - CN ĐÀ N NG Chuyên ngành: Tài Ngân hàng Mã s : 60.34.20 TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Đà N ng - Năm 2011 -2- Cơng trình đư c hồn thành t i Đ I H C ĐÀ N NG Ngư i hư ng d n khoa h c: TS Nguy n Thanh Liêm Ph n bi n : PGS.TS Lâm Chí Dũng Ph n bi n : PGS.TS Tr n Th Hà Lu n văn ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t nghi p th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 01 tháng 07 năm 2011 * Có th tìm hi u lu n văn t i: - Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà N ng - Thư vi n trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng -3- M Đ U Lý ch n ñ tài R i ro tín d ng m t th c t hi n nhiên b t c ngân hàng k c nh ng ngân hàng hàng ñ u th gi i Do đó, xây d ng mơ hình qu n tr r i ro tín d ng hi u qu , phù h p v i ñi u ki n c a t ng ngân hàng m t địi h i b c thi t đ ñ m b o h n ch r i ro ho t đ ng c p tín d ng, hư ng ñ n chu n m c qu c t , tăng tính c nh tranh mơi trư ng h i nh p Qua ba năm ho t đ ng, ho t đ ng tín d ng t i SCB Đà N ng khơng tránh kh i nh ng r i ro gây thi t h i, ñ c bi t cho vay ñ u tư d án, th i h n cho vay d án thư ng dài, ngu n thu nh p tương lai l i không ch c ch n Bên c nh đó, dư n cho vay đ u tư d án chi m t l cao nh t t ng dư n t i SCB Đà N ng Vì v y, vi c qu n tr r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án ñang m c tiêu hư ng ñ n c a SCB Đà N ng chi n lư c phát tri n tín d ng b n v ng Xu t phát t lý trên, tơi ch n đ tài nghiên c u “Qu n tr r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án t i ngân hàng TMCP Sài Gòn – CN Đà N ng” M c đích nghiên c u Nh m nh n th c rõ sơ lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA, phân tích th c tr ng ho t cho vay ĐTDA ch t lư ng công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng Đ xu t gi i pháp hồn thi n cơng tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng Đ i tư ng ph m vi nghiên c u Nghiên c u nh ng v n ñ v qu n tr r i ro gi i pháp hồn thi n cơng tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA -4Nghiên c u v th c t ho t ñ ng cho vay ĐTDA công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng Phương pháp nghiên c u Trong q trình nghiên c u hồn thi n, lu n văn d a s v n d ng phép v t bi n ch ng k t h p v i phương pháp như: − Phương pháp phân tích − Phương pháp th ng kê, t ng h p − Phương pháp so sánh − Đ ng th i d a vào lý lu n, quan ñi m kinh t , tài xu t phát t th c ti n ñ làm sáng t v n ñ nghiên c u Ý nghĩa khoa h c th c ti n c a ñ tài Lu n văn ñã h th ng lý lu n b n v qu n tr r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án Đ xu t gi i pháp phù h p v i tình hình th c t c a SCB Đà N ng, góp ph n hồn thi n cơng tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA t i chi nhánh K t c u lu n văn Ngồi ph n m đ u k t lu n, lu n văn ñư c k t c u g m chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng cho vay đ u tư d án Chương 2: Th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án t i ngân hàng TMCP Sài Gòn - Chi nhánh Đà N ng Chương 3: M t s gi i pháp hoàn thi n công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay đ u tư d án t i SCB Đà N ng -5- CƠ S CHƯƠNG LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN 1.1 T NG QUAN R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN 1.1.1 D án ñ u tư 1.1.1.1 Khái ni m D án ñ u tư m t t p h p nh ng ñ xu t v vi c b v n ñ t o m i, m r ng ho c c i t o nh ng ñ i tư ng nh t ñ nh nh m ñ t ñư c s tăng trư ng v kh i lư ng, c i ti n ho c nâng cao ch t lư ng c a s n ph m hay d ch v m t kho ng th i gian xác ñ nh D án đ u tư có nh ng đ c trưng sau: - D án đ u tư có m c tiêu rõ ràng c n ñ t t i th c hi n - D án ñ u tư không ph i m t nghiên c u hay d báo mà m t q trình tác đ ng ñ ñ t ñ n m c tiêu mong ñ i - D án ñ u tư m t ho ch ñ nh cho tương lai nên bao gi có đ b t n nh ng r i ro nh t ñ nh - Các ho t ñ ng c a d án ñ u tư theo m t k ho ch có gi i h n nh t ñ nh v ngu n l c 1.1.1.2 Phân lo i d án ñ u tư 1.1.2 R i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án 1.1.2.1 Khái ni m r i ro R i ro nh ng bi n c ng u nhiên có th đo lư ng ñư c b ng xác su t, gây nên nh ng thi t h i, m t mác, nguy hi m cho ngư i ho t ñ ng c a ngư i -61.1.2.2 Nh ng lo i r i ro ch y u ho t ñ ng kinh doanh ngân hàng Các ngân hàng thư ng quan tâm ñ n lo i r i ro sau: R i ro tín d ng; R i ro kho n; R i ro th trư ng; R i ro lãi su t; R i ro thu nh p; R i ro phá s n 1.1.2.3 R i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án Khái ni m R i ro tín d ng cho vay ĐTDA r i ro m t ph n ho c toàn b kho n cho vay ĐTDA c a ngân hàng khơng thu h i đư c đ y đ c g c lãi ho c vi c tốn g c lãi khơng h n Đ c m r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án - R i ro tín d ng cho vay ĐTDA mang tính ch t gián ti p - R i ro tín d ng cho vay ĐTDA r t ña d ng ph c t p - R i ro tín d ng cho vay ĐTDA mang tính t t y u, g n li n v i ho t đ ng tín d ng c a NHTM 1.1.2.4 Phân lo i r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án R i ro mơi trư ng thiên nhiên: đ ng ñ t, thiên tai lũ l t, h n hán, b nh d ch, h a ho n R i ro mơi trư ng kinh t tr : Suy thối kinh t , thay đ i sách lãi su t, thu , t giá, thu quan, h n ng ch, gi i h n thương m i sách ki m sốt ngo i h i, l m phát R i ro môi trư ng pháp lý c a d án: R i ro ch m tr vi c c p phép ñ u tư, c p phép xây d ng d án, r i ro vi c hoàn t t h sơ pháp lý c a d án R i ro xu t phát t b n thân d án: R i ro xây d ng, hoàn thành k thu t c a d án, r i ro th trư ng y u t ñ u vào, ñ u c a d án, R i ro v kh kho n c a d án R i ro ngun nhân t phía KH vay: Khơng tn th -7ñ y ñ quy ñ nh c a pháp lu t quan ch c trình tri n khai th c hi n d án, nh ng y u h n ch vi c tri n khai, qu n lý giám sát d án, nh ng y u qu n lý kho n, dòng ti n c a d án… R i ro nguyên nhân t phía ngân hàng - Nguyên nhân nghi p v ngân hàng - Nguyên nhân cán b ngân hàng R i ro v tài s n ñ m b o: H sơ pháp lý c a tài s n khơng đ y đ , có s tranh ch p v quy n s h u, Giá tr tài s n gi m khơng đ tr n g c lãi cho ngân hàng, Tài s n có tính kh m i th p 1.2 QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN 1.2.1 Khái ni m Qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA vi c ch đ ng ki m sốt s ki n tương lai nh hư ng ñ n kho n cho vay ĐTDA d a s k t qu d báo trư c s ki n x y mà không ph i ph n ng th đ ng Là q trình liên t c, ñư c th c hi n t t c giai ño n c a chu kỳ d án, k t m i hình thành cho đ n k t thúc d án 1.2.2 Nguyên t c qu n tr r i ro - Thư ng xuyên cân nh c chi phí – l i ích - Chi n lư c qu n tr r i ro ph i phù h p v i ngu n l c - Phân c p quy t ñ nh qu n tr r i ro phù h p - K t h p qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA v i quy t ñ nh qu n tr khác 1.2.3 Quy trình qu n tr r i ro Nh n d ng r i ro Nh n d ng r i ro m t q trình xác đ nh liên t c có h -8th ng r i ro có th x y q trình cho vay, bao g m vi c theo dõi, xem xét, nghiên c u mơi trư ng ho t đ ng tồn b m i ho t đ ng c a d án nh m th ng kê ñư c t t c r i ro, không ch nh ng r i ro ñã ñang x y mà cịn d ki n đư c nh ng d ng r i ro m i có th xu t hi n Các phương pháp nh n d ng r i ro - L p b ng câu h i nghiên c u v r i ro ti n hành ñi u tra: Các câu h i thư ng xoay quanh nh ng v n ñ như: kho n cho vay ĐTDA tương t ñã g p ph i nh ng lo i r i ro nào? T n th t bao nhiêu? S l n xu t hi n c a lo i r i ro ñó m t kỳ nh t ñ nh? Nh ng bi n pháp phịng ng a, tài tr ñư c s d ng? K t qu ñ t ñư c? Nh ng r i ro chưa x y có th xu t hi n?… - Phân tích báo cáo tài c a doanh nghi p vay v n - Thanh tra hi n trư ng: quan sát, theo dõi tr c ti p tình hình th c t v đ a m xây d ng d án, trình th c hi n d án, trình s d ng v n vay c a KH ñ ñ u tư vào d án, q trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a d án, c u t ch c ho t ñ ng c a d án….sau s ti n hành phân tích, đánh giá đ nh n d ng r i ro - Phân tích h p đ ng: phân tích tính pháp lý ñi u kho n c a h p ñ ng xây d ng d án, h p ñ ng ñ u ra, ñ u vào c a d án nh m phát hi n r i ro có th x y nh hư ng đ n ti n ñ xây d ng d án, r i ro ñ i v i th trư ng ñ u ñ u vào c a d án: r i ro th c hi n h p ñ ng, r i ro toán… - Phân tích lưu đ : phân tích t khâu đ u tiên ti p nh n h sơ ñ n khâu th m đ nh tín d ng, quy t đ nh c p tín d ng, gi i ngân, theo dõi kho n vay cho ñ n khâu cu i lý h p ñ ng Vì r i ro có th x y b t c khâu nên vi c theo sát quy trình s giúp ngân hàng xác đ nh r i ro xu t hi n t p trung nh t khâu -9nào đ có bi n pháp ki m soát k p th i, hi u qu - Thu th p thông tin: thu th p thông tin t nhi u ngu n: t KH cung c p, trung tâm tơng tin tín d ng CIC, t đ i tác c a KH, t p chí, đài, truy n hình, m ng n t …giúp ngân hàng có nhìn t ng qt, thêm nhi u thơng tin v KH vay v n, kh c ph c nh ng r i ro thông tin b t ñ i x ng, thi u thông tin ñ ñánh giá KH Đo lư ng r i ro Đo lư ng r i ro s giúp ngân hàng xác ñ nh m c ñ nghiêm tr ng c a lo i r i ro, r i ro xu t hi n nhi u, r i ro xu t hi n ít, r i ro gây h u qu nghiêm tr ng, r i ro nghiêm tr ng hơn,… t m i có bi n pháp qu n tr r i ro thích h p Đ ño lư ng r i ro c n thu th p s li u nh m phân tích đánh giá hai ch tiêu sau: - T n su t xu t hi n c a r i ro: kh x y bi n c nguy hi m ñ i v i kho n vay m t kho ng th i gian nh t ñ nh - M c ñ nghiêm tr ng c a r i ro: m c ñ t n th t, m t mát, nguy hi m ñ n kho n vay n u r i ro x y Trên s k t qu thu ñư c, l p ma tr n ño lư ng r i ro MA TR N ĐO LƯ NG R I RO T n su t xu t hi n Cao Th p Cao I II Th p III IV M c ñ nghiêm tr ng Sau ño lư ng r i ro ngư i ta s t p trung qu n tr nh ng r i ro nhóm I trư c sau đ n nhóm II, r i nhóm III, cu i nhóm IV - 10 Các phương pháp ño lư ng r i ro tín d ng cho vay ĐTDA • Mơ hình ñ nh tính - Phân tích tín d ng: ta s d ng mơ hình 6C đ xem xét phân tích tín d ng, bao g m y u t : Tư cách ngư i vay (Character); Năng l c c a ngư i vay (Capacity); Thu nh p c a ngư i vay (Cash); B o ñ m ti n vay (Collateral); Các ñi u ki n (Conditions; Ki m sốt (Control) - Ki m tra tín d ng: Ki m tra trình s d ng v n vay c a KH; Vi c th c hi n cam k t theo h p ñ ng tín d ng; Ho t đ ng kinh doanh c a KH; K ho ch tr n c a KH; Ch t lư ng tính pháp lý c a tài s n b o ñ m; Tăng cư ng cơng tác ki m tra kho n tín d ng n n kinh t có chi u hư ng ñi xu ng, ho c nh ng ngành ngh cho vay có bi u hi n nghiêm tr ng phát tri n • Phân tích đ nh y c a d án • Phân tích tình hu ng • Phân tích mơ Ki m sốt r i ro Vi c s d ng bi n pháp, k thu t, công c , chi n lư c, chương trình ho t đ ng… đ ngăn ng a, gi m thi u nh ng t n th t, nh ng nh hư ng khơng mong đ i có th x y ñ i v i kho n vay M t s bi n pháp ki m soát r i ro: - Né tránh r i ro: lo i b kh b thi t h i, ngân hàng khơng ch p nh n cho vay đ i v i d án có đ r i ro q l n - Ch p nh n r i ro: ngân hàng ch p nh n c p tín d ng cho kho n vay ĐTDA, s n sàng ch p nh n nh ng r i ro thi t h i ñ n v i kho n vay n u xu t hi n - Ngăn ng a r i ro: thông qua bi n pháp nghi p v c a - 12 - CHƯƠNG TH C TR NG CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN-CHI NHÁNH ĐÀ N NG 1.3 GI I THI U CHUNG V NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – CN ĐÀ N NG 2.1.1 Q trính hình thành phát tri n 2.1.2 Cơ c u t ch c m ng lư i ho t ñ ng c a SCB Đà N ng Chi nhánh hi n có phịng giao d ch tr c thu c: Phòng giao d ch Lê Du n, Phòng giao d ch Hàm Nghi, Phòng giao d ch Phan Đăng Lưu, Phịng giao d ch Hồng Di u, Phòng giao d ch Liên Chi u, Phòng giao d ch Sơn Trà 2.1.3 Tình hình ho t ñ ng kinh doanh t i SCB Đà N ng 2.1.3.1 Ho t ñ ng huy ñ ng v n 2.1.3.2 Ho t ñ ng cho vay Trong năm 2007, SCB Đà N ng m i thành l p, m t chi nhánh cịn non tr chưa đ s c c nh tranh th trư ng nên dư n cho vay không cao Sang năm 2008 v i s n l c không ng ng, SCB Đà N ng ñã ñ y dư n tăng 81,94% so v i năm 2007 Tuy nhiên vào cu i năm 2008 năm 2009, n n kinh t nư c ta l i rơi vào tình tr ng khó khăn ch u nh hư ng c a kh ng ho ng kinh t th gi i, ñi u ñã tác ñ ng m nh m ñ n doanh nghi p Vi t Nam ñ c bi t ngành tài Và SCB nói chung SCB Đà N ng khơng n m ngồi tác ñ ng ñó, ho t ñ ng kinh doanh ñ c bi t ho t đ ng tín d ng không tăng trư ng - 13 2.1.3.3 K t qu ho t ñ ng kinh doanh 2.2 TH C TR NG CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY ĐTDA T I SCB ĐÀ N NG 2.2.1 Dư n ch t lư ng tín d ng cho vay đ u tư d án 2.2.1.1 Dư n B ng 2.8: Dư n cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng giai đo n 2007-2009 Đơn v tính: tri u đ ng Năm 2007 Ch tiêu Năm 2008 S ti n S ti n Tăng/ gi m (%) 615.368 +81,9 552.432 -10,2 340.926 +124,6 395.926 +16,1 44,87% Công nghi p ch bi n Tăng/ gi m (%) 151.765 Dư n cho vay ĐTDA T l dư n cho vay ĐTDA/dư n S ti n 338.223 T ng dư n 55,4% 133.765 323.792 71,67% +142,1 18.000 17.134 -4.8 310.088 -4,2 31.002 V n t i, kho bãi, thông tin liên l c Xây d ng Năm2009 - 54.836 +220.0 Ngu n: T ng h p Báo cáo c a SCB Đà N ng qua năm Dư n cho vay ĐTDA chi m t l cao nh t t ng dư n c a SCB Đà N ng t l ngày tăng, t 44,87% vào th i ñi m cu i năm 2007 ñ n cu i năm 2009 t l 71,67% Qua cho th y, SCB Đà N ng tr ng ñ n cho vay ĐTDA nhi u lĩnh v c khác Năm 2009 SCB Đà N ng g n không cho vay tiêu dùng, v n trì cho vay ĐTDA nên m c dù năm 2009 t ng dư n cho vay gi m 10,2% nh ng dư n cho vay ĐTDA v n tăng 16,1% - 14 Đ n 30/09/2010 dư n cho vay ĐTDA 391.350 tri u ñ ng, có gi m so v i năm 2009 khơng nhi u kho n 1,15% ch y u tr g c đ n h n Trong chín tháng năm 2010, SCB Đà N ng không cho vay d án m i ch ti p t c gi i ngân cho kho n vay ñã ñư c t cho vay năm 2009 2.2.1.2 Ch t lư ng tín d ng cho vay đ u tư d án B ng 2.9: N h n, n x u cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng giai đo n 2007-2009 Đơn v tính: tri u ñ ng Năm Năm Năm 2007 2008 2009 151.765 340.926 395.926 53.940 50.325 Ch tiêu Dư n cho vay ĐTDA N h n cho vay ĐTDA T l n h n cho vay ĐTDA /dư n cho vay ĐTDA N x u cho vay ĐTDA T l dư n x u cho vay ĐTDA/dư n cho vay ĐTDA 15,82% 12,71% 52.430 50.325 15,38% 12,71% Ngu n:T ng h p báo cáo ho t ñ ng cho vay t i SCB Đà N ng qua năm B ng 2.10: N h n cho vay ĐTDA phân theo ngành kinh t t i SCB Đà N ng Ch tiêu N h n cho vay ĐTDA Công nghi p ch bi n V n t i, kho bãi, thông tin liên l c Xây d ng Đơn v tính: tri u ñ ng Tăng /gi m Năm 2009 S ti n % Năm 2007 Năm 2008 53.940 50.325 -3.615 -6.7 36.806 34.486 -2.320 -6.3 0 0 0 17.134 15.839 -1.295 -7.5 Ngu n: T ng h p báo cáo ho t ñ ng cho vay t i SCB Đà N ng qua năm - 15 N h n cho vay ĐTDA b t ñ u phát sinh t năm 2008 chi m t tr ng ch y u ngành công nghi p ch bi n Tuy nhiên t l n h n cho vay ĐTDA dư n cho vay d án có chi u hư ng gi m qua năm, t 15,82% vào cu i năm 2008 12,71% năm 2009 m c dù dư n cho vay ĐTDA năm 2009 cao năm 2008 Đ n 30/09/2010, n h n cho vay ĐTDA cịn 21.266 tri u đ ng, gi m 61,6% so v i th i ñi m cu i năm 2009, làm cho t l n h n cho vay ĐTDA dư n cho vay ĐTDA ch 3,96% Đây m t d u hi u l c quan v ch t lư ng tín d ng cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng 2.2.2 Công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay đ u tư d án 2.2.2.1 Tuân th ch t ch quy trình cho vay ĐTDA 2.2.2.2 Nh n d ng, ño lư ng, ki m soát tài tr r i ro Nh n d ng r i ro - Ti p xúc khách hàng - Phân tích báo cáo tài c a khách hàng vịng năm g n nh t - Phân tích h sơ đ ngh vay v n - Tr c ti p ñ n s kinh doanh hi n t i ñ a ñi m ĐTDA c a khách hàng ñ ki m tra - Ki m tra ñ t xu t ho c ñ nh kỳ h sơ ñã hoàn thành vi c gi i ngân Đo lư ng r i ro - Ch m ñi m x p h n tín d ng n i b khách hàng doanh nghi p lúc th m ñ nh h sơ ñ nh kỳ hàng tháng ñ x p lo i khách hàng - Phân tích đ nh y c a d án - 16 - Phân tích tình hu ng Ki m soát tài tr r i ro - D a k t qu x p h ng tín d ng n i b , SCB có sách c th áp d ng v i t ng khách - Th c hi n báo cáo trích l p d phịng r i ro hàng tháng - Đ i v i kho n n x u, CBTD bám sát đơn v , tích c c ñi xu ng s ñ thúc gi c, nghiên c u, qu n lý tình hình di n bi n kinh doanh ñ xu t hi n kho n thu s ti n hành thu n - Gia h n n , giãn n Tăng thêm kho n cho vay nh m kh c ph c khó khăn, t o u ki n cho doanh nghi p có kh tốn kho n cho vay trư c - X lý tài s n b o ñ m, kh i ki n, bán n ñ i v i n khơng có kh thu h i 2.2.3 Các r i ro thư ng x y cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng R i ro môi trư ng thiên nhiên R i ro v kh qu n lý d án c a KH R i ro tài s n ñ m b o R i ro th trư ng ñ u vào ñ u c a d án R i ro kho n c a d án 2.2.4 M t s ngun nhân d n đ n n q h n n x u cho vay ñ u tư d án t i SCB Đà N ng - Kho ng 50% n h n phát sinh trình đ chun mơn nghi p v c a CBTD - Kho ng 10% n h n phát sinh xu t phát t v n ñ ñ o ñ c c a nh ng ngư i làm cơng tác tín d ng, s thi u trách nhi m ho t đ ng tín d ng - Kho ng 20% n h n phát sinh KH y u vi c - 17 qu n lý ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a d án - 20% n h n l i nguyên nhân khách quan 2.2.5 Các t n t i, h n ch công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay đ u tư d án SCB Đà N ng chưa có m t mơ hình qu n tr r i ro tín d ng đư c hư ng d n c th Mơ hình t ch c chưa có s phân tách đ c l p Quy trình cho vay đ u tư d án ch quy trình chung Cơng tác ki m tra, giám sát kho n vay mang tính hình th c Chưa xây d ng ñư c h th ng s d li u t p trung CBTD không bi t nhi u ki n th c chuyên môn v ngành ñ u tư - 18 - CHƯƠNG GI I PHÁP HỒN THI N CƠNG TÁC QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN T I SCB ĐÀ N NG 3.1 XÂY D NG CHƯƠNG TRÌNH QU N TR R I RO 3.1.1 Xây d ng sách qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA Trong sách qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA, SCB Đà N ng c n c th sau - Xây d ng ñư c gi i h n tín d ng cho vay ĐTDA đ i v i t ng ngành ngh - Xác ñ nh ñư c m c ñ r i ro cho vay ĐTDA mà chi nhánh ch p nh n - Chi phí b đ u ti t nh ng tác ñ ng tiêu c c c a r i ro tín d ng cho vay ĐTDA x y ph i th p giá tr thi t h i r i ro gây - Khi cho vay ĐTDA có th i gian dài ph i đ m b o có m c ñ thu nh p ph tr i c n thi t khơng ch l i nhu n mà cịn m c đích bù đ p nh ng chi phí đ u ti t tác đ ng c a r i ro - Ph i có đ y ñ h th ng ñ ño lư ng ki m soát r i ro liên quan ñ n cho vay ĐTDA - Ph i ñ m b o ñư c r ng nhân viên c a có đ ki n th c đ qu n lý r i ro tín d ng cho vay ĐTDA - Xây d ng sách qu n lý n cho vay ĐTDA phù h p 3.1.2 N i dung chương trình qu n tr r i ro 3.1.2.1 Nh n d ng r i ro - L p b ng câu h i nghiên c u v r i ro ñ i v i d án ti n - 19 hành ñi u tra tr l i câu h i - Phân tích báo cáo tài c a doanh nghi p vay v n - Thanh tra hi n trư ng - Phân tích h p đ ng đ u th u xây d ng d án h p ñ ng ñ u vào ñâu c a d án ñ nh n d ng r i ro có th x y ñ i v i d án - Thu th p thông tin: t KH cung c p, trung tâm tơng tin tín d ng CIC, t ñ i tác c a KH, t p chí, ñài, truy n hình, m ng n t đ nh n d ng r i ro t b n thân KH d án mà KH ñ u tư 3.1.2.2 Đo lư ng r i ro Đo lư ng r i ro ñã ñư c nh n d ng thơng qua hai tiêu chí: T n su t xu t hi n m c ñ t n th t c a r i ro ñ i v i kho n cho vay ĐTDA Thông thư ng ta đánh giá m t s r i ro có kh x y nhi u nh t nh hư ng đ n s khơng ch c ch n ñ n hi u qu c a d án: NPV, IRR, dòng ti n c a d án, gây t n th t nghiêm tr ng cho d án Phân c p t n su t xu t m c ñ t n th t theo m c ñ t cao ñ n th p s t p trung ki m soát nh ng r i ro có t n su t xu t hi n t n th t nghiêm tr ng trư c SCB Đà N ng có th ti p c n v i t ch c tư v n có kinh nghi m uy tín đ xây d ng mơ hình đo lư ng r i ro tín d ng đ đo lư ng, d đốn đư c r i ro tín d nghi u qu 3.1.2.3 Ki m soát r i ro - Né tránh kho n cho vay ĐTDA có đ r i ro cao - Chuy n giao r i ro - Ngăn ng a r i ro - Ngăn ng a gi m thi u t n th t b ng cách c u l i kho n vay, phát tài s n ñ m b o, ti n hành kh i ki n n u KH chay ỳ, không h p tác, bán kho n n cho t ch c khác ñ thu h i v n - 20 3.1.2.4 Tài tr r i ro - Th c hi n t t cơng tác trích l p d phịng hàng tháng theo quy đ nh c a NHNN d a s phân nhóm n KH ñ bù ñ p thi t h i bi n pháp x lý v n khơng đ bù ñ p kho n vay - Mua b o hi m tín d ng đ i v i kho n cho vay ĐTDA - Đ ngh khách hàng mua b o hi m tài s n hình thành t v n vay v i ngư i th hư ng SCB Đà N ng 3.2 XÂY D NG CƠ C U T CH C HO T Đ NG 3.2.1 Phân tách ch c c p tín d ng SCB Đà N ng c n phân tách ch c c p tín d ng thành b ph n chun bi t sau: Phịng tín d ng B ph n quan h KH B ph n qu n lý r i ro tín d ng B ph n qu n lý thu h i n B ph n bán hàng: b ph n s t p trung vào ho t ñ ng ti p th , ti p xúc KH Cung c p thông tin cho b ph n qu n lý r i ro tín d ng, đ ng th i ki m tra giám sát trình th c hi n cam k t c a KH theo h p ñ ng tín d ng theo h p đ ng b o ñ m ti n vay B ph n qu n lý r i ro tín d ng: b ph n s th c hi n vi c th m đ nh, phân tích tín d ng đ c l p ý ki n v c p tín d ng giám sát trình th c hi n quan h tín d ng c a b ph n quan h KH Sau phân tích, b ph n đưa quy t đ nh tín d ng đ trình c p lãnh đ o B ph n cịn th c hi n vi c - 21 phân lo i nhóm n có bi n pháp qu n tr phù h p đ i v i t ng nhóm B ph n qu n lý thu h i n : Công vi c c a b ph n gi i ngân, ki m tra, giám sát sau cho vay B ph n kiêm ln vi c thu g c, lãi, phí c a kho n n , bao g m kho n tr trư c h n, ñ n h n kho n h n 3.2.2 Phân ñ nh rõ ch c năng, nhi m v c a t ng b ph n 3.3 GI I PHÁP V KĨ THU T NGHI P V 3.3.1 Xây d ng danh m c cho vay ñ u tư d án SCB Đà N ng c n xây d ng danh m c cho vay ĐTDA d a c sau: - Tình hình kinh t vĩ mơ, xu hư ng phát tri n, ti m l c tài r i ro c a đ i tư ng KH, ngành, lĩnh v c n n kinh t hi n - Tình hình th trư ng tài chính, ti n t , tín d ng môi trư ng c nh tranh gi a t ch c tín d ng đ a bàn - Phân b ngu n v n c p tín d ng cho t ng ngành tham gia ñ u tư m t cách h p lý, hi u qu - M c ñ r i ro t ng th kho n vay ĐTDA có th ch p nh n ñư c theo t ng th i kỳ - Đưa tiêu chí xác đ nh danh m c tín d ng cho vay DTDA: theo ngành ngh ñ u tư, k t qu x p h ng tín d ng n i b , lo i tài s n ñ m b o, lo i ti n kỳ h n vay, qui mô kho n vay, v trí đ a lý… 3.3.2 Hồn ch nh tuân th ch t ch quy trình cho vay ñ u tư d án SCB Đà N ng c n hồn thi n quy trình nh m h n ch r i ro v nghi p v ñ i v i kho n cho vay ĐTDA ñ c bi t hoàn thi n bư c - 22 th m đ nh d án ki m sốt kho n vay 3.3.2.1 Th m ñ nh d án ñ u tư Xem xét, ñánh giá sơ b theo n i dung c a d án Phân tích v th trư ng kh tiêu th s n ph m ñ u c a d án Đánh giá kh cung c p nguyên v t li u y u t ñ u vào Đánh giá, nh n xét n i dung v phương ñi n k thu t Đánh giá v phương di n t ch c, qu n lý th c hi n d án Th m ñ nh t ng v n ñ u tư tính kh thi phương án ngu n v n Đánh giá hi u qu v m t tài c a d án Phân lo i r i ro bi n pháp gi m thi u r i ro Đ i v i r i ro v ch sách: ph i xem xet m c ñ tuân th c a d án ñ ñ m b o ch p hành nghiêm ng t lu t qui ñ nh hi n hành có liên quan t i d án; ch ñ u tư nên có nh ng h p ñ ng ưu ñãi riêng qui ñ nh v v n ñ này… R i ro xây d ng, hoàn t t: L a ch n nhà th u xây d ng uy tín, có s c m nh tài kinh nghi m; th c hi n nghiêm túc vi c b o lãnh th c hi n h p ñ ng, b o hành ch t lư ng cơng trình; giám sát ch t ch q trình xây d ng; h tr c a c p có th m quy n, d phịng v tài c a KH; qui ñ nh rõ trách nhi m v n ñ ñ n bù, gi i t a m t b ng; h p ñ ng giá c đ nh ho c chìa khóa trao tay v i s phân chia rõ ràng nghĩa v c a bên R i ro th trư ng, thu nh p, tốn: Nghiên c u th trư ng, đánh giá phân tích th trư ng, th ph n c n th n; d ki n cung – c u th n tr ng; phân tích v kh tốn, thi n ý, hành vi c a ngư i tiêu dùng cu i cùng; tăng s c c nh tranh c a s n ph m, d ch v ñ u c a d án …; xem xét h p ñ ng bao tiêu - 23 s n ph m dài h n v i bên có kh v tài chính; h tr bao tiêu s n ph m c a Chính ph ; kh c i ti n, ñi u ch nh s n ph m ñ u ra; kh linh ho t c a c u s n ph m, d ch v ñ u ra; gi m thi u ñi u kho n không c nh tranh R i ro v cung c p: Đánh giá c n tr ng báo cáo v ch t lư ng, tr lư ng nguyên v t li u ñ u vào d án; nghiên c u s canh tranh gi a ngu n cung c p v t tư; linh ho t v th i gian s lư ng nguyên li u mua vào; Nh ng h p ñ ng / th a thu n v i ch chuy n qua t i ngư i s d ng cu i cùng; nh ng h p ñ ng cung c p nguyên v t li u ñ u vào dài h n v i nhà cung c p có uy tín R i ro v k thu t, v n hành, b o trì: S d ng cơng ngh ñư c ki m ch ng; b ph n v n hành d án ph i ñư c ñào t o t t, có kinh nghi m; b o hi m s ki n b t kh kháng t nhiên l t l i, ñ ng ñ t, chi n tranh; ki m soát ngân sách k ho ch v n hành; quy n thay th ngư i v n hành không th c hi n ñ y ñ nghĩa v R i ro v mơi trư ng xã h i: Báo cáo đánh giá tác đ ng mơi đư c c p có th m quy n ch p thu n b ng văn b n; nên có s tham gia c a bên liên t b t ñ u tri n khai d án; tuân th qui ñ nh v môi trư ng R i ro kinh t vĩ mơ: Phân tích u ki n kinh t vĩ mô b n; s d ng công c th trư ng hốn đ i t b o hi m; Đ m b o/ cam k t c a Nhà nư c v phá giá ti n t cung c p ngo i h i 3.3.2.2 Bi n pháp b o ñ m ti n vay Vì tài s n b o đ m cho cá kho n vay ĐTDA thư ng tài s n hình thành t v n vay nên vi c ñánh giá, ki m tra tài s n b o ñ m c n ñư c ti n hành nghiêm túc, ch t ch Ph i ñưa t l cho vay tài s n b o ñ m phù h p tùy theo khách hàng Qua nh m - 24 phịng ng a r i ro x y tranh ch p tài s n pháp lý chưa hoàn ch nh, hay giá tr tài s n gi m x lý tài s n ñ m b o ñ thu h i kho n n ñã cho vay trư ng h p d án khơng đem l i hi u qu , khơng đ kh tr n 3.3.3 Tăng cư ng ki m tra, giám sát trư c sau cho vay - Th c hi n vi c ki m soát t t c nh ng ho t đ ng q trình cho vay đ u tư d án t khâu ti p nh n, xét h sơ vay v n, th m ñ nh h sơ, th m ñ nh tr c ti p khách hàng, quy t đ nh c p tín d ng, gi i ngân ñ n khâu thu n ph i ñ m b o theo ñúng quy trình - Đ i chi u gi a m c đích vay, u c u gi i ngân c u chi phí nhu c u v n c a khách hàng, ñ m b o vi c s d ng v n vay có đ y đ ch ng t ch ng minh h p l H n ch gi i ngân b ng ti n m t tr nh ng trư ng h p ñ c thù ch áp d ng phương th c toán chuy n kho n - C n nghiêm túc th c hi n công tác tra hi n trư ng, - Theo dõi, giám sát trình th c hi n d án ñ ñ m b o d án th c hi n theo ñúng ti n ñ , ñúng yêu c u k thu t ñáp ng ñ y ñ quy ñ nh c a pháp lu t - Theo dõi trình ho t đ ng c a d án sau hồn thành: ñánh giá kh tiêu th , kh c nh tranh c a s n ph m kh cung ng s n ph m c a d án, chi phí giá v n… Bên c nh c n theo dõi ch t ch dịng ti n c a d án trình v n hành khai thác d án ñ ñ m b o ngu n tr n cho ngân hàng - Tăng cư ng công tác ki m tra n i b , c n t p trung tăng t n su t ki m tra khách hàng có n x u, ñánh giá vi c th c thi bi n pháp qu n lý n có v n đ kh thu h i n Công tác ki m tra n i b c n th c hi n có tr ng m, theo ngành ngh , lĩnh v c ñang ti m - 25 n nguy r i ro ñ k p th i ch n ch nh ñ xu t gi i pháp đ tăng cư ng kh phịng ng a r i ro cho vay 3.3.4 Xây d ng h th ng qu n lý c p nh t thông tin hi u qu Xây d ng ch trao đ i thơng tin hi u qu , ñ m b o s liên l c thư ng xuyên, liên t c c p nh t k p th i thông tin tr ng y u gi a b ph n ch c ho t đ ng c p tín d ng Nâng cao tính th c ti n kh ñánh giá xác c a h th ng x p h n tín d ng n i b đ i v i cho vay ĐTDA 3.4 GI I PHÁP V CÔNG TÁC NHÂN S 3.4.1 Đưa quy chu n ñ o ñ c ho t ñ ng kinh doanh tín d ng 3.4.2 K ho ch đào t o cán b 3.4.3 Áp d ng ch ñ thư ng ph t ñ i v i cán b 3.5 M T S KI N NGH Nâng cao ch t lư ng ho t ñ ng c a trung tâm thơng tin tín d ng CIC Ki m sốt ch t ch ho t đ ng tín d ng t i NHTM Tăng cư ng m i quan h gi a hi p h i ngành ngh v i thành viên - 26 - K T LU N Ho t ñ ng kinh doanh ngân hàng g n li n v i r i ro v n có c a đ c bi t r i ro tín d ng Và h u qu c a r i ro tín d ng thư ng r t n ng n , không nh ng nh hư ng ñ n ho t ñ ng kinh doanh c a ngân hàng mà nh hư ng dây chuy n ñ n n n kinh t c a qu c gia R i ro tín d ng nói chung r i ro tín d ng cho vay ĐTDA g n li n v i ho t đ ng tìm ki m l i nhu n c a ngân hàng, không th lo i b hồn tồn r i ro mà ch có th áp d ng bi n pháp đ phịng ng a gi m thi u thi t h i t i ña r i ro x y Đ ng quan m này, ln ln có m t t l n h n, n x u, t n th t d ki n ñ i v i ho t ñ ng cho vay ĐTDA ho t đ ng tìm ki m l i nhu n khác c a ngân hàng chi n lư c ho t ñ ng chung Khi Ngân hàng kinh doanh v i m t m c t n th t cho vay ĐTDA th p ho c b ng t l d ki n s thành cơng lĩnh v c qu n lý r i ro tín d ng cho vay ĐTDA Do đó, ngân hàng ph i b ng nhi u bi n pháp công tác qu n lý c a đ h n ch t i ña r i ro nh m ñ t t i m c tiêu ho t đ ng an tồn, hi u qu cho vay ĐTDA V i lý trên, qua ñ tài nghiên c u tác gi nh m ñưa m t s khái ni m b n v r i ro tín d ng cho vay ĐTDA qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA làm s lý lu n Bên c nh đó, đ tài cịn phân tích th c tr ng cơng tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA t i ngân hàng SCB Đà N ng m y năm qua D a s lý thuy t th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ĐTDA t i SCB Đà N ng, tác gi ñã ñưa m t s gi i pháp nh m hồn thi n cơng tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay đ u tư d án t i SCB Đà N ng theo chu n m c qu c t hi n ... i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án t i SCB Đà N ng -5- CƠ S CHƯƠNG LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN 1.1 T NG QUAN R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY Đ U TƯ D ÁN 1.1.1 D án. .. c m r i ro tín d ng cho vay đ u tư d án - R i ro tín d ng cho vay ĐTDA mang tính ch t gián ti p - R i ro tín d ng cho vay ĐTDA r t ña d ng ph c t p - R i ro tín d ng cho vay ĐTDA mang tính t t... s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án Chương 2: Th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng cho vay ñ u tư d án t i ngân hàng TMCP Sài Gòn - Chi nhánh Đà N ng Chương 3: M t s