HỌC VIỆN NƠNG NGHIỆP VIỆT NAM HỒNG TRUNG THỊNH ĐÁNH GIÁ CÔNG TÁC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT TẠI HUYỆN YÊN ĐỊNH, TỈNH THANH HÓA Chuyên ngành: Quản lý đất đai Mã số: 60.85.01.03 Người hướng dẫn khoa học: TS Phạm Phương Nam NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2017 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu riêng tơi, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực, khách quan chưa dùng để bảo vệ lấy học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cám ơn, thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc./ Hà Nội, ngày 26 tháng năm 2017 Tác giả luận văn Hoàng Trung Thịnh i LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn, nhận hướng dẫn, bảo tận tình thầy giáo, giúp đỡ, động viên bạn bè, đồng nghiệp gia đình Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi bày tỏ lịng kính trọng biết ơn sâu sắc thầy TS Phạm Phương Nam tận tình hướng dẫn, dành nhiều công sức, thời gian tạo điều kiện cho tơi suốt q trình học tập thực đề tài Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Bộ môn Quản lý đất đai, Khoa Quản lý đất đai - Học viện Nông nghiệp Việt Nam tận tình giúp đỡ tơi q trình học tập, thực đề tài hồn thành luận văn Tơi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán viên chức UBND huyện, Thanh tra huyện, Văn phòng HĐND – UBND huyện, Phịng Tài ngun Mơi trường huyện, Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Yên Định giúp đỡ tạo điều kiện cho tơi suốt q trình thực đề tài Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tơi mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành luận văn./ Hà Nội, ngày 26 tháng năm 2017 Tác giả luận văn Hoàng Trung Thịnh ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vii Danh mục bảng viii Danh mục hình x Trích yếu luận văn xi Thesis abstract xiii Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.3 Phạm vi nghiên cứu 1.4 Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học thực tiễn 1.4.1 Những đóng góp 1.4.2 Ý nghĩa khoa học 1.4.3 Ý nghĩa thực tiễn Phần Tổng quan tài liệu 2.1 Một số vấn đề lý luận khiếu nại, giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2.1.1 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2.1.2 Khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2.1.3 Giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 2.1.4 Một số khái niệm khác liên quan đến giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 14 2.2 Quy định giải khiếu nại đất đai số nước giới 17 2.2.1 Quy định giải khiếu nại đất đai Hoa Kỳ 17 2.2.2 Quy định giải khiếu nại đất đai Anh 18 2.2.3 Quy định giải khiếu nại đất đai Thụy Điển 19 2.2.4 Quy định giải khiếu nại đất đai Cộng hòa nhân dân Trung Hoa 20 2.2.5 Kinh nghiệm giải khiếu nại đất đai cho Việt Nam 20 iii 2.3 Những quy định giải khiếu nại đất đai Việt Nam 21 2.3.1 Giai đoạn trước Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực 21 2.3.2 Giai đoạn Luật Đất đai năm 1993 có hiệu lực 21 2.3.3 Giai đoạn Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực 22 2.3.4 Giai đoạn Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến 23 2.4 Thực tiễn giải kn cấp GCNQSDĐ Việt Nam tỉnh Thanh Hóa 24 2.4.1 Thực tiễn giải KN cấp GCNQSDĐ Việt Nam 24 2.4.2 Thực trạng giải khiếu nại cấp GCNQSDĐ tỉnh Thanh Hóa 26 Phần Nội dung phương pháp nghiên cứu 32 3.1 Địa điểm nghiên cúu 32 3.2 Thời gian nghiên cúu 32 3.3 Đối tượng nghiên cứu 32 3.4 Nội dung nghiên cứu 32 3.4.1 Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Yên Định 32 3.4.2 Tình hình quản lý đất đai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu huyện Yên Định 32 3.4.3 Kết giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 32 3.4.4 Đánh giá công tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 32 3.4.5 Giải pháp hồn thiện cơng tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 32 3.5 Phương pháp nghiên cứu 33 3.5.1 Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp 33 3.5.2 Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp 33 3.5.3 Phương pháp tổng hợp, xử lý số liệu 34 3.5.4 Phương pháp phân tích, so sánh số liệu 34 3.5.5 Phương pháp đánh giá 34 Phần Kết thảo luận 35 4.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Yên Định 35 4.1.1 Điều kiện tự nhiên 35 4.1.2 Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội 38 iv 4.2 Tình hình quản lý đất đai cơng tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 42 4.2.1 Công tác quản lý, sử dụng đất đai địa bàn huyện 42 4.2.2 Hiện trạng sử dụng đất huyện Yên Định theo mục đích sử dụng đất 47 4.2.3 Đánh giá trạng sử dụng đất theo đối tượng sử dụng đất theo đối tượng giao để quản lý 48 4.2.4 Công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu huyện Yên Định 50 4.3 Kết giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định, giai đoạn 2012 - 2016 52 4.3.1 Tình hình tiếp nhận, giải khiếu nại địa bàn huyện Yên Định 52 4.3.2 Tình hình tiếp nhận, giải khiếu nại có liên quan đến đất đai địa bàn huyện Yên Định 53 4.3.3 Thực trạng việc khiếu nại, khiếu kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất việc giải quan, giai đoạn 2012 - 2016 54 4.3.4 Giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 56 4.3.5 Tình hình phát sinh khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 58 4.4 Đánh giá công tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 60 4.4.1 Đánh giá người dân cán bộ, công chức thực giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 60 4.4.2 Đánh giá bộ, công chức giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 67 4.4.3 Đánh giá chung giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 73 4.5 Giải pháp hồn thiện cơng tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 77 4.5.1 Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác quản lý đất đai địa bàn huyện 77 4.5.2 Tăng cường trách nhiệm người đứng đầu đơn vị cán bộ, công chức thực công tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 78 v 4.5.3 Gắn trách nhiệm, tăng vai trò tổ chức trị xã hội việc giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 78 4.5.4 Giải dứt điểm vụ việc KN tồn đọng địa bàn huyện 79 4.5.5 Hồn thiện cơng tác lập, quản lý hồ sơ địa xử lý tồn đọng địa bàn huyện 79 Phần Kết luận kiến nghị 80 5.1 Kết luận 80 5.2 Kiến nghị 81 Tài liệu tham khảo 83 Danh mục phụ lục 87 vi DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng Việt ADB Ngân hàng châu CB, CC Cán bộ, công chức CNH – HĐH Cơng nghiệp hố, đại hố CN-TTCN Công nghiệp tiểu thủ công nghiệp ĐK, KK Đăng ký, kê khai GCNQSDĐ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất GPMB Giải phóng mặt HCNN Hành nhà nước HĐND Hội đồng nhân dân HĐND-UBND Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân HVHC Hành vi hành KH Kế hoạch KN Khiếu nại KN, KK Khiếu nại, khiếu kiện MTTQ Mặt trận tổ quốc NTM Nông thơn QĐHC Quyết định hành QL Quốc lộ QSDĐ Quyền sử dụng đất UBND Uỷ ban nhân dân XDCB Xây dựng WB Ngân hàng giới vii DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Kết giải đơn khiếu nại lĩnh vực đất đai UBND cấp tỉnh Thanh Hóa 28 Bảng 2.2 Kết giải đơn khiếu nại cấp GCNQSDĐ UBND cấp tỉnh Thanh Hóa 29 Bảng 2.3 Kết giải khiếu kiện hành cấp GCNQSDĐ cấp tịa án tỉnh Thanh Hóa 29 Bảng 4.1 Hiện trạng sử dụng đất huyện Yên Định năm 2016 49 Bảng 4.2 Kết cấp GCNQSDĐ huyện Yên Định tính đến 31/12/2016 51 Bảng 4.3 Kết diện tích đất cấp GCNQSDĐ huyện Yên Định tính đến 31/12/2016 51 Bảng 4.4 Tình hình tiếp nhận, giải khiếu nại địa bàn huyện Yên Định 52 Bảng 4.5 Tình hình tiếp nhận, giải khiếu nại đất đai địa bàn huyện Yên Định 53 Bảng 4.6 Tình hình khiếu nại, khiếu kiện cấp GCNQSDĐ 54 Bảng 4.7 Phân loại nội dung khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 56 Bảng 4.8 Kết giải khiếu nại, khiếu kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 57 Bảng 4.9 Phân loại kết đơn giải theo cấp hành tòa án 58 Bảng 4.10 Nguyên nhân phát sinh khiếu nại cấp GCNQSDĐ 58 Bảng 4.11 Đánh giá chấp hành quy định thụ lý, đối thoại, giám sát, ban hành định thời gian giải KN 61 Bảng 4.12 Đánh giá chấp hành thời gian giải quyết, thực định, án giải quan giải KN 62 Bảng 4.13 Đánh giá việc áp dụng pháp luật giải KN CB, CC 63 Bảng 4.14 Đánh giá thái độ tiếp dân, ứng xử với công dân trách nhiệm CB, CC giải KN .65 Bảng 4.15 Đánh giá tuyên truyền phổ biến pháp luật đánh giá chung công tác giải KN địa phương 66 viii Bảng 4.16 Đánh giá người dân trình tự, thủ tục, việc lập hồ sơ tiếp nhận trả kết phận cửa cấp GCNQSDĐ 67 Bảng 4.17 Đánh giá trình độ, chuyên môn CB, CC thực giải KN cấp GCNQSDĐ 68 Bảng 4.18 Đánh giá hiểu biết CB, CC chuyên môn nghiệp vụ, pháp luật đất đai 69 Bảng 4.19 Đánh giá CB, CC thái độ hợp tác việc chấp hành trình tự, thủ tục giải KN cấp GCNQSDĐ 70 Bảng 4.20 Ý kiến CB, CC số nguyên nhân dẫn đến phát sinh KN cấp GCNQSDĐ 71 Bảng 4.21 Nguyên nhân hạn chế công tác giải KN GCNQSDĐ .72 Bảng 4.22 Ý kiến CB, CC số biện pháp hạn chế phát sinh KN, nâng cao hiệu giải KN cấp GCNQSDĐ 73 ix 47 Thanh tra tỉnh Thanh Hóa (2017) Báo cáo tổng kết công tác Thanh tra, giải khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng năm 2016 48 Tòa án nhân dân tỉnh Thanh Hóa (2017) Báo cáo tổng kết cơng tác xét xử vụ án hành năm 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 49 Trần Thị Cúc (2016) Khiếu kiện đất đai – Thực trạng giải pháp Học viện hành quốc gia, Truy cập ngày 03/12/2016 http://thanhtra.edu.vn/category/detail/287-khieu-kien-ve-dat-dai-hien-nay thuc-trang-va-giai-phap.html 50 Ủy ban nhân dân huyện Yên Định (2015) Báo cáo việc thực pháp luật Thanh tra, Khiếu nại, Tố cáo, Phòng chống tham nhũng công tác tiếp công dân năm quan địa bàn huyện Yên Định năm 2011-2015 51 Ủy ban nhân dân huyện Yên Định (2017) Báo cáo cơng tác Thanh tra, Khiếu nại, Tố cáo, Phịng chống tham nhũng công tác tiếp công dân năm 2016 52 Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Yên Định (2017) Báo cáo kết thực công tác thống kê, kiểm kê đất đai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất địa bàn huyện Yên Định năm 2016 53 Văn phòng HĐND-UBND huyện Yên Định (2017) Báo cáo số tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh năm 2016; nhiệm vụ, mục tiêu giải pháp chủ yếu năm 2017 86 DANH MỤC PHỤ LỤC Phụ lục 01 Phiếu vấn người khiếu nại, khiếu kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Phụ lục 02 Phiếu vấn người liên quan trực tiếp đến giải khiếu nại, khiếu kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 87 Phụ lục 01 88 89 90 91 92 93 94 Phụ lục 02 95 96 97 98 99 100 ... lý đất đai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu huyện Yên Định; Kết giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định; Đánh giá công tác giải khiếu nại cấp giấy chứng. .. 4.3.4 Giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 56 4.3.5 Tình hình phát sinh khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất 58 4.4 Đánh giá công tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận. .. 3.4.4 Đánh giá công tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định 3.4.5 Giải pháp hồn thiện cơng tác giải khiếu nại cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất huyện Yên Định