HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM PHẠM TRUNG TRỰC NGHIÊN CỨU TÁC DỤNG ỨC CHẾ VI KHUẨN IN VITRO VÀ ỨNG DỤNG ĐIỀU TRỊ BỆNH VIÊM TỬCUNG BÒ CỦA NANO BẠC VÀ DỊCH CHIẾT CÂY SÀI ĐẤT WEDELIA CHINENSIS (OSBECK) MERR Chuyên ngành: Thú Y Mã số: 60 64 01 01 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS Nguyễn Thanh Hải PGS.TS Nguyễn Văn Thanh NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NƠNG NGHIỆP- 2017 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực chưa công bố cơng trình nghiên cứu khác Tơi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cảm ơn thơng tin trích dẫn, tài liệu tham khảo rõ nguồn gốc danh mục tài liệu tham khảo luận văn Hà Nội, ngày 09 tháng năm 2017 Tác giả luận văn Phạm Trung Trực i LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn này, nỗ lực thực thân, ln nhận giúp đỡ, bảo tận tình thầy cô giáo Khoa Thú y, Khoa Công nghệ sinh học, Ban quản lý đào tạo - Học viện Nông nghiệp Việt Nam Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới hai thầy hướng dẫn khoa học PGS.TS Nguyễn Văn Thanh, PGS.TS Ngyễn Thanh Hải tận tình giúp đỡ, bảo hướng dẫn tơi q trình nghiên cứu hồn thiện luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn quan tâm ban lãnh đạo, thầy cô giáo môn Ngoại Sản - Khoa thú y, môn Công nghệ sinh học thực vật – Khoa Công nghệ sinh học; tập thể cán bộ, kỹ thuật viên phòng thí nghiệm trọng điểm Cơng nghệ Sinh học Thú y tạo điều kiện giúp đỡ tơi q trình thực đề tài nghiên cứu Nhân dịp này, xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình, người thân, bạn bè, người ln tạo điều kiện, động viên, giúp đỡ tơi suốt q trình học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn Hà Nội, ngày 09 tháng năm 2017 Tác giả luận văn Phạm Trung Trực ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Danh mục hình ảnh viii Trích yếu luận văn ix Thesis abstract xi Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục đích đề tài 1.3 Ý nghĩa khoa học thực tiễn Phần Tổng quan tài liệu 2.1 Tình hình phát triển chăn ni bò sữa giới việt nam 2.2 Hiện tượng kháng thuốc vi khuẩn tồn dư kháng sinh sản phẩm chăn nuôi 2.2.1 Hiện tượng kháng thuốc vi khuẩn 2.2.2 Vấn đề tồn dư kháng sinh sản phẩm chăn nuôi 2.3 Bệnh viêm tử cung bò 10 2.3.1 Khái niệm 10 2.3.2 Một số yếu tố ảnh hưởng đến bệnh viêm tử cung bò sữa 13 2.4 Nano bạc ưng dụng phòng trị bệnh 15 2.5 Tình hình nghiên cứu sử dụng sản phẩm thảo dược giới việt Nam 18 2.5.1 Tình hình nghiên cứu sử dụng sản phẩm thảo dược giới 18 2.5.2 Tình hình nghiên cứu sử dụng sản phẩm thảo dược Việt Nam 21 2.6 Cây sài đất (Wedelia calendulaceae less.,) 24 2.6.1 Nguồn gốc phân loại 24 2.6.2 Bộ phận dùng 24 2.6.3 Tác dụng sử dụng theo y học cổ truyền 24 iii 2.6.4 Thành phần hóa học 25 2.6.5 Tổng quan nghiên cứu tác dụng Sài đất 25 Phần Đối tượng, nội dung phương pháp nghiên cứu 29 3.1 Địa điểm thời gian nghiên cứu 29 3.2 Đối tượng nghiên cứu 29 3.2.1 Bò sữa 29 3.2.2 Cao khô dược liệu Sài đất 29 3.2.3 Vi khuẩn nghiên cứu 29 3.2.4 Nano bạc 30 3.2.5 Thiết bị, dụng cụ hóa chất thí nghiệm 30 3.3 Nội dung nghiên cứu 30 3.4 Phương pháp nghiên cứu 31 Phần Kết thảo luận 35 4.1 Tỷ lệ mắc bệnh viêm tử cung bò sữa số địa phương thuộc huyện vĩnh tường tỉnh vĩnh phúc 35 4.2 Kết phân lập giám định thành phần vi khuẩn dịch tử cung bò sữa 36 4.2.1 Kết xác định biến đổi tổng số vi khuẩn hiếu khí có dịch tử cung bị sữa 36 4.2.2 Kết xác định biến đổi thành phần vi khuẩn hiếu khí có dịch viêm tử cung bò sữa 38 4.3 Đánh giá hiệu suất định tính nhóm chất cao khô dịch chiết sài đất sử dụng dung môi tách chiết khác 39 4.3.1 Hiệu suất tách chiết cao khô dịch chiết Sài đất sử dụng dung môi tách chiết khác 39 4.3.2 Định tính xác định số nhóm hoạt chất hịa tan cao khơ dịch chiết Sài đất phương pháp hóa học 42 4.4 Đánh giá khả ức chế vi khuẩn in vitro cao dịch chiết dung môi khác với vi khuẩn phân lập từ dịch viêm tử cung bò 45 4.4.1 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết sử dụng dung môi khác vi khuẩn Staphylococcus spp phân lập từ dịch viêm tử cung bò 46 iv 4.4.2 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết sử dụng dung môi khác vi khuẩn Streptococcus spp phân lập từ dịch viêm tử cung bò 47 4.4.3 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết sử dụng dung môi ethanol 70% vi khuẩn phân lập từ dịch viêm tử cung bò pha loãng 50 4.5 Đánh giá khả ức chế vi khuẩn Streptococcus spp Staphylococcus spp nano bạc 52 4.6 Đánh giá tác dụng ức chế vi khuẩn in vitro phối hợp Nano bạc cao dịch chiết 54 4.7 Sử dụng cao dịch chiết sai dất kết hợp với nano bạc dể diều trị thử nghiệm bo bị viêm tử cung 56 Phần Kết luận kiến nghị 60 5.1 Kết luận 60 5.2 Kiến nghị 61 Tài liệu tham khảo 62 v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT DMSO – Dimethyl Sulfoxide vi DANH MỤC BẢNG Bảng 4.1 Tỷ lệ bò sữa mắc bệnh viêm tử cung số địa phương thuộc huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc 35 Bảng 4.2 Tổng số vi khuẩn hiếu khí có dịch tử cung bị 37 Bảng 4.3 Tần suất xuất số vi khuẩn hiếu khí dịch tử cung 38 Bảng 4.4 Hiệu suất tách chiết Sài đất loại dung môi khác nhau 40 Bảng 4.5 Kết định tính sơ thành phần hóa học cao khô dịch chiết Sài đất sử dụng dung môi khác 43 Bảng 4.6 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết Sài đất dung môi khác với vi khuẩn Staphylococcus spp 46 Bảng 4.7 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết Sài đất dung môi khác với vi khuẩn Streptococcus spp 48 Bảng 4.8 Khả ức chế vi khuẩn pha lỗng cao khơ dịch chiết dược liệu Sài đất 50 Bảng 4.9 Kết khảo sát hoạt tính diệt khuẩn in vitro dung dịch nano bạc vi khuẩn Streptococcus spp Và Staphylococcus spp 53 Bảng 4.10 Khả ức chế vi khuẩn pha loãng cao khô dịch chiết dược liệu Sài đất (sử dụng dung môi ethanol 70%) phối hợp với nano bạc 55 Bảng 4.11 Kết thử nghiệm điều trị bò mắc bệnh viêm tử cung .57 vii DANH MỤC HÌNH ẢNH Hình 4.1 Biểu đồ tỷ lệ bò sữa mắc bệnh viêm tử cung số địa phương thuộc huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc 35 Hình 4.2 Màu sắc dịch chiết cao dịch chiết sài đất sử dụng dung môi khác 40 Hình 4.3 Hiệu suất tách chiết Sài đất sử dụng loại dung môi khác 42 Hình 4.4 Phản ứng định tính xác định nhóm hoạt chất có cao dịch chiết Sài đất 45 Hình 4.5 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết sử dụng dung môi khác với vi khuẩn Staphylococcus spp 47 Hình 4.6 Khả ức chế in vitro cao khô dịch chiết sử dụng dung môi khác với vi khuẩn Streptococcus spp 49 Hình 4.7 Tác dụng ức chế vi khuẩn in vitro Nano bạc pha lỗng 53 Hình 4.8 So sánh khả ức chế vi khuẩn in vitro cao dịch chiết có khơng bổ sung nano bạc 55 Hình 4.9 Kết điều trị thử nghiệm bò mắc bệnh viêm tử cung 58 viii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Phạm Trung Trực Tên luận văn: “Nghiên cứu tác dụng ức chế vi khuẩn in vitro ứng dụng điều trị bệnh viêm tử cung bò nano bạc dịch chiết Sài đất Wedelia Chinensis (Osbeck) Merr” Ngành: Thú y Mã số: 60 64 01 01 Tên sở đào tạo: Học viện Nơng nghiệp Việt Nam Mục đích nghiên cứu: Đánh giá thực trạng tỷ lệ bò mắc bệnh viêm tử cung địa bàn số địa phương thuộc huyện Vĩnh Tường, Tỉnh Vĩnh Phúc Phân lập đánh giá tỷ lệ lồi vi khuẩn có dịch tử cung bò Đánh giá khả ức chế vi khuẩn in vitro cao khô dịch chiết Sài đất sử dụng dung môi khác nano bạc vi khuẩn Staphylococus spp Streptococus spp phân lập từ dịch viêm tử cung bò Thử nghiệm hiệu điều trị bệnh viêm tử cung bị cao khơ dịch chiết Sài đất kết hợp với nano bạc Phương pháp: - Điều tra tỷ lệ bò mắc bệnh viêm tử cung: Tiến hành kiểm tra tỷ lệ bò sữa bị viêm tử cung 03 xã thuộc huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc - Lấy mẫu dịch viêm tử cung bò: Tiến hành lấy mẫu dịch viêm tử cung bò đàn bò sữa nuôi nông hộ thuộc 03 xã thuộc huyện Vĩnh Tường tỉnh Vĩnh Phúc - Xác định vi khuẩn gây bệnh viêm tử cung bò phương pháp phân lập vi khuẩn: Vi khuẩn gây bệnh viêm tử cung phân lập theo phương pháp thường qui - Phương pháp điều trị thử nghiệm: Sử dụng phác đồ điều trị, thụt rửa tử cung dung dịch Rivanol 0,1% - Phương pháp xử lý số liệu: Các thí nghiệm bố trí ngẫu nhiên lặp lại lần Số liệu thu xử lý thống kê sinh học phần mềm Excel 2007 Kết chính: Tỷ lệ bò mắc bệnh viêm tử cung 03 xã thuộc huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc có chênh lệch cao biến đổi từ 18,26% đến 28,33% Bò bị viêm tử cung sau đẻ, chiếm tỉ lệ bình quân 23,44% ix 4.7 SỬ DỤNG CAO DỊCH CHIẾT SÀI DẤT KẾT HỢP VỚI NANO BẠC ĐỂ ĐIỀU TRỊ THỬ NGHIỆM BÒ BỊ VIÊM TỬ CUNG Để kiểm chứng hiệu thực tế dịch chiết Sài đất dung môi ethanol 70% tiến hành điều trị thử nghiệm bò bị viêm tử cung Căn hiệu suất chiết xuất Sài đất dung môi ethanol 70% dựa theo phương pháp nghiên cứu tác dụng dược lý thuốc từ dược liệu (Viện Dược liệu, 2006), lựa chọn liều dùng điều trị thử nghiệm cho bị 10 mg/kg thể trọng Chúng tơi lựa chọn phác đồ điều trị viêm tử cung thường bác sỹ thú y sử dụng làm đối chứng Chúng tiến hành thử nghiệm theo 03 phác đồ sau * Phác đồ 1: Thụt rửa tử cung dung dịch Rivanol 0,1% ngày lần, sau thụt rửa kích thích cho dung dịch thụt rửa chảy hết ngoài, dùng Norfloxacin 5mg/kg thể trọng pha với 100ml nước cất bơm vào tử cung; kết hợp điều trị tồn thân ADE, B.complex Liệu trình điều trị không ngày * Phác đồ 2: Thụt rửa tử cung dung dịch Rivanol 0,1% ngày lần, sau thụt rửa kích thích cho dung dịch thụt rửa chảy hết ngồi, dùng cao khơ dịch chiết Sài đất 10 mg/kg thể trọng pha với 100ml nước cất bơm vào tử cung; kết hợp điều trị toàn thân ADE, B.complex Liệu trình điều trị khơng q ngày * Phác đồ 3: Thụt rửa tử cung dung dịch Rivanol 0,1% ngày lần, sau thụt rửa kích thích cho dung dịch thụt rửa chảy hết ngồi, dùng cao khơ dịch chiết Sài đất 10 mg/kg thể trọng pha với 100ml nước cất bổ sung nano bạc đến nồng độ 25 ppm bơm vào tử cung; kết hợp điều trị toàn thân ADE, B.complex Liệu trình điều trị khơng q ngày Thử nghiệm thực 36 bò mắc bệnh viêm nội mạc tử cung, kết trình bày bảng 4.11 biểu diễn hình 4.9 Qua bảng 4.11 nhận thấy, tổng số 36 bị định điều trị có 34 bị khỏi bệnh Điều trị bị theo phác đồ II có bò khỏi bệnh, đạt tỷ lệ thấp 88,89%; phác đồ III điều trị cho 12 bị có 11 khỏi bệnh đạt 91,67% Ở phác đồ điều trị 15 bị 15 bị khỏi bệnh Tuy nhiên, thời gian điều trị trung bình phác đồ I ngắn nhất, có 3,93 ngày, phác đồ III 4,18 ngày phác đồ II có thời gian điều trị trung bình dài 4,38 ngày 56 Bảng 4.11 Kết thử nghiệm điều trị bò mắc bệnh viêm tử cung Thời gian điều trị Phác Số bòthử đồ nghiệm ngày Tổng hợp Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ khỏi (%) khỏi (%) khỏi (%) Tổng số Tỷ lệ khỏi (%) Thời gian điều trị TB (ngày) I 15 26.67 53.33 20.00 15 100.00 3.93 II 0.00 55.56 33.33 88.89 4.38 III 12 8.33 58.33 25.00 11 91.67 4.18 57 Hình 4.9 Kết điều trị thử nghiệm bò mắc bệnh viêm tử cung Ở phác đồ I, sau ngày điều trị với kháng sinh thuốc bổ trợ sức có 4/15 bị khỏi bệnh đạt 26,67% Tỷ lệ điều trị khỏi cao phác đồ đạt ngày thứ với 8/15 bò khỏi bệnh, đạt 53,33% Số bò khỏi bệnh ngày thứ 3/15 bò đạt tỷ lệ 20,00% Số ngày điều trị trung bình ghi nhận 3,93 ngày Ở phác đồ II sử dụng cao khô dịch chiết Sài đất thuốc bổ trợ sức, ngày điều trị thứ không ghi nhận ca khỏi bệnh Tỷ lệ điều trị khỏi cao phác đồ đạt ngày thứ với 5/9 bò khỏi bệnh, đạt 55,56% Số bò khỏi bệnh ngày thứ bò đạt tỷ lệ 33,33% Số ngày điều trị trung bình ghi nhận phác đồ 4,38 ngày Tuy nhiên theo phác đồ điều trị cịn 1/9 bị khơng khỏi sau điều trị ngày Phác đồ III điều trị sử dụng cao khơ dịch chiết Sài đất có bổ sung nano bạc kết hợp thuốc bổ trợ sức ngày điều trị thứ có 1/12 bị khỏi bệnh đạt 8,33% Tỷ lệ điều trị khỏi cao phác đồ đạt ngày thứ với 7/12 bò khỏi bệnh, đạt 58,33% Số bò khỏi bệnh ngày thứ 3/12 bò đạt tỷ lệ 25,00% Số ngày điều trị trung bình ghi nhận phác đồ 4,12 ngày Tuy nhiên theo phác đồ điều trị cịn 1/12 bị khơng khỏi sau điều trị ngày 58 Theo chúng tơi có kết hoạt chất có cao dịch chiết Sài đất gây tác dụng ức chế tiêu diệt lên vi khuẩn chậm, từ từ thuốc kháng sinh nên phác đồ I ghi nhận số ca khỏi bệnh sớm điều trị phác đồ II III Khi so sánh kết điều trị phác đồ II phác đồ III nhận thấy nano có tác dụng tăng cường khả diệt khuẩn cao khô dịch chiết Sài đất, thời gian điều trị trung bình ngắn Kết phù hợp với kết nghiên cứu Nguyễn Văn Thanh Nguyễn Thanh Hải (2014a), khẳng định khả điều trị bệnh tiêu chảy lợn theo mẹ sử dụng cao khơ mị hoa trắng Tác dụng cao khơ dịch chiết thường có tác dụng điều trị chậm so với kháng sinh đối chứng Tương tự nghiên cứu Nguyễn Văn Thanh Nguyễn Thanh Hải (2014b) sử dụng cao khô dịch chiết Huyền diệp điều trị bệnh viêm ruột tiêu chảy cho chó có kết luận cao khơ dịch chiết Huyền diệp có khả điều trị bệnh viêm ruột tiêu chảy chó, tác dụng chậm kháng sinh gentamycin 59 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 KẾT LUẬN Từ thí nghiệm kết nghiên cứu rút số kết luận sau: Tỷ lệ bò mắc bệnh viêm tử cung 03 xã thuộc huyện Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc có chênh lệch cao dao động từ 18,26% đến 28,33% Bò bị viêm tử cung sau đẻ, chiếm tỉ lệ bình quân 23,44% Tổng số vi khuẩn hiếu khí có dịch viêm tử cung tăng lên gấp 120,34 lần so với dịch tử cung bị sữa khơng bị viêm (7,77±2,71)x10 so (6,46±2,95)x106CFU/ml Vi khuẩn Staphylococcus Streptococcus xuất 100% mẫu dịch viêm tử cung bò Trong dịch tử cung bị khơng bị viêm, tỷ lệ mẫu phát thấy Staphylococcus Streptococcus 22,22% 11,11% Hiệu suất tách chiết dược liệu Sài đất sử dụng dung môi khác giao động lớn biến đổi từ 4,2 % (dung môi nước) đến 17,2% (dung môi ethanol 70%) Tách chiết dược liệu Sài đất sử dụng dung môi ethanol 70% chúng tơi thu cao dịch chiết có chứa nhóm hoạt chất sau Alkaloid, Flavonoid, Phytosterol, Polyphenol, đường khử, Saponin, Tanin, chất béo chất nhầy Trong dung mơi sử dụng cao dịch chiết thu từ dung mơi ethanol 70% có hoạt tính ức chế vi khuẩn tốt hai chủng vi khuẩn phân lập từ dịch viêm tử cung Nồng độ ức chế tối thiểu dịch chiết dược liệu Sài đất sử dụng dung môi ethanol 70% vi khuẩn Streptococcus spp 0,39 mg/ml, với vi khuẩn Staphylococcus spp 0,20 mg/ml Nano bạc có khả ức chế in vitro 02 chủng vi khuẩn nghiên cứu Nồng độ nano bạc nhỏ quan sát thấy sai so với đối chứng khả ức chế vi khuẩn in vitro 50 ppm Bổ sung nano bạc vào cao dịch chiết dược liệu Sài đất nồng độ khác làm tăng khả ức chế vi khuẩn in vitro cao dịch chiết Có thể sử dụng cao dịch chiết Sài đất kết hợp với nano bạc điều trị bệnh viêm tử cung bò cho tỷ lệ khỏi bệnh đạt 91,67% thời gian điều trị trung bình 4,18 ngày Tuy nhiên kết thấp so với dùng thuốc kháng sinh 60 5.2 KIẾN NGHỊ Đánh giá hoạt tính ức chế vi khuẩn in vitro cao dược liệu Sài đất tách chiết nhiều phương pháp khác để lựa chọn phương pháp tách chiết đem lại hiệu suất chất lượng cao Các nghiên cứu sau cần tiến hành phân tích sâu thành phần hóa học dịch chiết đánh giá vai trò hoạt tính kháng khuẩn thành phần hóa học Tiến hành điều trị bệnh viêm tử cung bò sử dụng dịch chiết Sài đất nano bạc quy mơ thử nghiệm, từ đưa khuyến cáo góp phần điều chế chế phẩm ứng dụng phòng trị bệnh viêm tử cung bò 61 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tài liệu tiếng Việt: Báo Người lao động (2014) Thịt heo tồn dư kháng sinh vượt ngưỡng Bùi Thị Tho (1996) Nghiên cứu tác dụng số thuốc hóa học trị liệu phytocid E.coli phân lập từ bệnh lợn phân trắng, Đại học Nông nghiệp Hà Nội Bùi Thị Tho (2001) "Sự kháng thuốc E coli phytoncid tỏi, hẹ mật động vật so với số kháng sinh." Tạp chí Dược liệu, (5) tr 147-152 Bùi Thị Tho (2003) Thuốc kháng sinh nguyên tắc sử dụng chăn nuôi, NXB Hà Nội Bùi Thị Tho (2004) "Nghiên cứu ảnh hưởng thời gian điều kiện bảo quản đến tác dụng dược lý dịch chiết củ Bách Bộ." Báo KHKT Thú y, 11 (1) tr 52-55 Bùi Thị Tho Nguyễn Thành Trung (2010) Khảo sát tác dụng xuân hoa (Pseuderanthemum palatiferum) điều trị bệnh tiêu chảy lợn con, Chi hội Thú y – Đại học Nông nghiệp Hà Nội Bùi Thị Tho Nguyễn Thị Thanh Hà (2009a) Giáo trình dược liệu thú y, NXB Nông nghiệp Bùi Thị Tho Nguyễn Thị Thanh Hà (2009b) "Sử dụng Bồ công anh (LACTUCA INDICA L.) chống tồn dư kháng sinh ENROFLOXACIN điều trị tiêu chảy gà." Tạp chí Khoa học Phát triển, (1) tr 41-47 Cù Hữu Phú, Nguyễn Ngọc Nhiên Bùi Bình Minh, (1999) "Kết phân lập vi khuẩn E coli Salmonella lợn mắc bệnh tiêu chảy, xác định số đặc tính sinh vật hóa học chủng vi khuẩn phân lập biện pháp phòng trị." Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y (1) tr 47-51 10 Đặng Đình Tín (1985) Giáo trình sản khoa bệnh sản khoa thú y, Nxb ĐHNNI- Hà Nội 11 Đinh Văn Cải Vương Ngọc Long (2003) "Điều tra trạng sử dụng tinh bò đực giống sữa phía Nam." 12 Đỗ Huy Bích (2006) Cây thuốc động vật làm thuốc Việt Nam, NXB Khoa học kỹ thuật 62 13 Đỗ Ngọc Thúy (2002) "Tính kháng kháng sinh vi khuẩn E.coli phân lập từ lợn tiêu chảy số tỉnh phía Bắc Việt Nam." Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, (9) tr 21-27 14 Đỗ Tất Lợi (1991) Cây thuốc vị thuốc Việt Nam, Nxb Y Học 15 Hoàng Thị Tuyết Nhung (2012) Nghiên cứu chiết xuất tinh chế conessin, kaempferol, nuciferin từ dược liệu làm chất chuẩn đối chiếu kiểm nghiệm thuố, trường Đại học Dược Hà Nội 16 Khúc Huy Hoàng (2015) Nghiên cứu sử dụng dịch triết huyền diệp điều trị thử nghiệm bệnh viêm vú bò khu vực Gia Lâm – Hà Nội, Đại học Nông nghiệp Hà Nội 17 Lê Thị Ngọc Diệp (1999) Tác dụng dược lý số ứng dụng dược liệu actiso chăn nuôi thú y, NXB Đại học Nông nghiệp Hà Nội 18 Lê Trần Tiến (2006) Nghiên cứu biến đổi số tiêu lâm sàng, phi lâm sàng, vi khuẩn học thử nghiệm điều trị bệnh viêm tử cung, Trường đại học Nông nghiệp Hà Nội 19 Nguyễn Bá Phước (2014) Nghiên cứu tác dụng diệt khuẩn in vitro dịch chiết Huyền diệp (Polyalthia longifolia var.pendula Hort.) vi khuẩn E coli, Salmonella spp phân lập từ phân chó tiêu chảy thử nghiệm điều trị, Học viện Nông nghiệp Việt Nam 20 Nguyễn Hồng Loan (2010) "Sử dụng chất chiết từ hoàng kỳ (Astragalus membranaceus) để phòng bệnh mủ gan vi khuẩn Edwardsiella ictaluri cá tra." 21 Nguyễn Hữu Ninh Bạch Đăng Phong (1994) Giáo trình bệnh sinh sản gia súc,, NXB Nông nghiệp, Hà Nội 22 Nguyễn Mạnh Hiển Bùi Thị Tho (2006) "Tác dụng chế phẩm dạng mỡ từ hạt củ đậu trị bệnh ghẻ chú." Báo KHKT Thú y, 13 (4) tr 60-63 23 Nguyễn Ngọc Sương (1998) Nghiên cứu tách chiết cô lập Sesquiterpen Lacton từ Sài đất Wedelia Calendulacea less, họ Asteracea, NXB Đại học Tự nhiên 24 Nguyễn Như Thanh, Nguyễn Bá Hiên Trần Thị Lan Hương, (2001) Vi sinh vật Thú Y, NXB Nông nghiệp Hà Nội 63 25 Nguyễn Thanh Hải Bùi Thị Tho (2013) "Nghiên cứu tác dụng diệt khuẩn in vitro dịch chiết tỏi (Allium sativum l.) E.coli gây bệnh E.coli kháng Ampicillin, Kanamycin." Tạp chí Khoa học Phát triển, 11 (6).tr 804-808 26 Nguyễn Thanh Tâm, Nguyễn Gia Hoàng Diễm Nguyễn Văn Bá (2012) "Tác dụng kháng vi khuẩn Edwardsiella ictaluri dịch chiết số thảo dược." Thương mại thủy sản 152: 1-7 27 Nguyễn Thượng Dong (2006) Nghiên cứu phát triển dược liệu đông dược Việt Nam, Nxb Khoa học kỹ thuật 28 Nguyễn Trọng Thiện (2009) Nghiên cứu xác định số tiêu sinh sản, bệnh quan sinh dục thử nghiệm điều trị bệnh viêm tử cung bị sinh sản ni huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc, Trường đại học Nông nghiệp Hà Nội 29 Nguyễn Văn Thanh (1999) Một số tiêu sinh sản bệnh đường sinh dục thường gặp đàn trâu tỉnh phía bắc Việt Nam Luận án Tiến sỹ Nông nghiệp, Đại học Nông nghiệp Hà Nội 30 Nguyễn Văn Thanh, Trần Tiến Dũng Dương Đình Long (2002) Giáo trình sinh sản gia súc, Nxb nơng nghiệp 31 Nguyễn Văn Thanh Lê Trần Tiến (2007) "Khảo sát tỷ lệ mắc thử nghiệm điều trị bệnh viêm tử cung đàn bị sữa ni số địa phương ngoại thành Hà Nội Bắc Ninh." Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y, Hội Thú y Việt Nam, (1) tr 50 - 54 32 Nguyễn Văn Thanh Nguyễn Thanh Hải (2014a) "Nghiên cứu tác dụng diệt khuẩn in vitro dịch chiết Mò hoa trắng (Clerodendron fragrans Vent.) vi khuẩn E coli, Salmonella spp phân lập từ phân lợn theo mẹ mắc bệnh viêm ruột tiêu chảy thử nghiệm điều tr." Tạp chí Khoa học Phát triển, 12 )5) tr 683-689 33 Nguyễn Văn Thanh Nguyễn Thanh Hải (2014b) "Tác động kháng khuẩn in vitro dịch chiết Huyền diệp (Polyalthia longifolia var.pendula) vi khuẩn E coli Salmonella phân lập từ phân chó bị tiêu chảy điều trị thử nghiệm." Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y,19 (8) tr 23-30 34 Nguyễn Văn Thanh Nguyễn Thanh Hải (2016) "Nghiên cứu ảnh hưởng dung môi đến hiệu suất chiết tác dụng diệt khuẩn in vitro cao khô dịch chiết đơn đỏ (Excoecaria cochinchinensis Lour.) với vi khuẩn 64 Staphylococcus spp Streptococcus spp phân lập từ dịch viêm tử cung bị." TC Nơng nghiệp Phát triển nông thôn – Kỳ – Tháng 3/2016 35 Nguyễn Văn Thưởng (2000) Kỹ thuật ni bị sữa-bị thịt gia đình, NXB Nơng nghiệp 36 Nguyễn Văn Tý (2002) Nghiên cứu tác dụng dược lý số dược liệu Việt Nam: Thuốc lào, bách bộ, hạt na ngoại ký sinh trùng thú y Ứng dụng điều trị thử nghiệm động vật nuôi, Đại học Nông nghiệp Hà Nội 37 Phạm Khắc Hiếu Lê Thị Ngọc Diệp (1997) Dược lý học thú Nxb Nông nghiệp Hà Nội 38 Phạm Thanh Xuân (2014) Nghiên cứu tác dụng diệt khuẩn in vitro dịch chiết Mò hoa trắng (Clerodendrum Fragrans Vent.) vi khuẩn E coli Salmonella spp phân lập từ phân lợn theo mẹ bị tiêu chảy thử nghiệm điều tr, Học viện Nông nghiệp Việt Nam 39 Phạm Thị Dung (2015) Nghiên cứu tác dụng diệt khuẩn in vitro ứng dụng điều trị bệnh viêm tử cung chó dịch chiết Đơn đỏ, Nxb Đại học Nông nghiệp Hà Nội 40 Phạm Trung Kiên (2012) Nghiên cứu thực trạng bệnh viêm tử cung đàn bò sữa nuôi khu vực đồng sông Hồng thử nghiệm biện pháp phịng, trị, Trường đại học Nơng nghiệp Hà Nội 41 Trần Danh Thế, Vũ Văn Độ Ngô Kế Sương (2010) "Bước đầu trồng thử nghiệm tách chiết hoạt chất miraculin Thần kỳ (Synsepalum dulcificum Daniell)." Tạp chí Phát triển Khoa học Công nghệ, 13 (1) tr 48 – 53 42 Trần Quang Hùng (1995) Thuốc bảo vệ thực vật, Nhà xuất Nông nghiệp 43 Viện Dược liệu (2006) Nghiên cứu thuốc từ thảo mộc, NXB Khoa học kỹ thuật Tài liệu tiếng Anh: 44 Ahmed, F., Saxena, M., and Maini, S (2014) "A herbal intrauterine infusion “Arasksha liquid” for treatment of reproductive disorders in cows." IJPRBS 3(2): 42-48 45 Babu, M M (1999) Developing bioencapsulated ayurvedic product for maturation and quality larval production in Penaeus monodon MS University, Tirunelveli 65 46 Bhat, F A., Bhattacharyya, H K., & Hussain, S A (2014) White side test: A simple and rapid test for evaluation of nonspecific bacterial genital infections of repeat breeding cattle In Veterinary research forum: an international quarterly journal 47 Black, W G (1983) "Inflammatory response of the bovine endometrium." Am Jour Vet Res 14: 179 48 Centers for Disease Control and Prevention (2001) Outbreaks of multidrugresistant Salmonella Typhimurium associated with veterinary facilities Morbidity and Mortality Weekly Report 50: 701–704 49 Chanda, S., Rakholiya, K., & Parekh, J (2013) "Indian medicinal herb: Antimicrobial efficacy of Mesua ferrea L seed extracted in different solvents against infection causing pathogenic strains." Journal of Acute Disease 2(4): 277-281 50 Citarasu, T., Immanuel, G., & Marian, M P (1999) "Effect of feeding Artemia enriched with stresstol and cod liver oil on growth and stress resistance in the Indian white shrimp Penaeus indicus postlarvae." Asian Fisheries Science 21: 65-76 51 Cui, D., Li, J., Wang, X., Xie, J., Zhang, K., Wang, X., and Yang, Z (2014) "Efficacy of herbal tincture as treatment option for retained placenta in dairy cows." Animal reproduction science 145(1): 23-28 52 Dawson, F L M (1950) "The microbial content and morphological character of the normal bovine uterus and oviduct." The Journal of Agricultural Science 40(12): 150-156 53 Dolezel, R., Palenik, T., Cech, S., Kohoutova, L., & Vyskocil, M (2010) "Bacterial contamination of the uterus in cows with various clinical types of metritis and endometritis and use of hydrogen peroxide for intrauterine treatment." Vet Med.(Praha) 55: 504-511 54 Du, J L., Qin, J H., Chu, J S., & Xu, L N (2010) "Effects of Yimu Shenghuasan preparation on the cytochrome P450 in endometrial cells and immune function of dairy cows." Agricultural Sciences in China 9(10): 1497-1503 55 Dubuc, J., Duffield, T F., Leslie, K E., Walton, J S., & LeBlanc, S J (2011) "Effects of postpartum uterine diseases on milk production and culling in dairy cows." Journal of dairy science 94(3): 1339-1346 56 Đuričić, D., Lipar, M., & Samardžija, M (2014) "Ozone treatment of metritis and endometritis in Holstein cows." Veterinarski arhiv 84(2): 103-110 66 57 Edahiro, T., Hamaguchi, M & Kusuda, R (1991) "Suppressive effect of glycyrrhizin against streptococcal infection promoted by feeding oxidized lipids to yellowtail Seriola quinqueradiata." Aquaculture Science 39(1): 21-27 58 Esparza-Borges H and Ortiz-Marquez A (1996) Therapeutic efficacy of plant extracts in the treatment of bovine endometritis In: International Symposium on Medicinal and Aromatic Plants 59 Faizi, S., Mughal, N R., Khan, R A., Khan, S A., Ahmad, A., Bibi, N., & Ahmed, S A (2003) "Evaluation of the antimicrobial property of Polyalthia longifolia var pendula: isolation of a lactone as the active antibacterial agent from the ethanol extract of the stem." Phytotherapy Research 17(10): 1177-1181 60 Gilbert, R O., Shin, S T., Guard, C L., Erb, H N., & Frajblat, M (2005) "Prevalence of endometritis and its effects on reproductive performance of dairy cows." Theriogenology 64(9): 1879-1888 61 Hai, N T and Atsushi, M (2014) "Evaluation acaricidal efficacy of Camellia sasanqua thumb seed oil against the cattle tick Rhipicephalus (Boophilus) microplus and the dog tick Rhipicephalus sanguineus." International Journal of Medicinal Plant Research 3(3): 284-289 62 Hsieh, T J., Wang, J C., Hu, C Y., Li, C T., Kuo, C M., & Hsieh, S L (2008) "Effects of Rutin from Toona sinensis on the immune and physiological responses of white shrimp (Litopenaeus vannamei) under Vibrio alginolyticus challenge." Fish & shellfish immunology 25(5): 581-588 63 Huang, M., Parker, M J., & Stubbe, J (2014) "Choosing the right metal: case studies of class I ribonucleotide reductases." Journal of Biological Chemistry 289(41): 28104-28111 64 Immanuel, G., Vincybai, V C., Sivaram, V., Palavesam, A., & Marian, M P (2004) "Effect of butanolic extracts from terrestrial herbs and seaweeds on the survival, growth and pathogen (Vibrio parahaemolyticus) load on shrimp Penaeus indicus juvenile." Aquaculture 236(1): 53-65 65 Kopecky, K E., Larsen, B and Merkal, R S (1977) Am J Vet Res 28: tr 1043 – 1045 66 Lloyd, D H., Lamport, A I , and Feeney, C (1996) "Sensitivity to antibiotics amongst cutaneous and mucosal isolates of canine pathogenic staphylococci in the UK, 1980–96." Veterinary Dermatology 7(3): 171-175 67 67 Marquez, A O., Gonzalez, I M., Borges, H E., and Carro-Juarez, M (2007) "Effects of the intra-uterine administration of Montanoa tomentosa extracts upon Postpartum Metritis in the dairy cow." Cameroon Journal of Experimental Biology 3(1): 46-49 68 Minomol, M (2005) Culture of Gold fish Carassius auratus using medicinal plants having immunostimulant characteristics M.Phil Dissertation, MS University, India 69 Mohammadzadeh, F., Dolatian, M., Jorjani, M., Majd, H A., & Borumandnia, N (2014) "Comparing the therapeutic effects of garlic tablet and oral metronidazole on bacterial vaginosis: a randomized controlled clinical tria." Iranian Red Crescent Medical Journal 16(7): 1-7 70 Mottakin, A K M., Chowdhury, R., Haider, M S., Rahman, K M., Hasan, C M., & Rashid, M A (2004) "Cytotoxicity and antibacterial activity of extractives from Wedelia calendulacea." Fitoterapia 75(3): 355-359 71 Overton, M and Fetrow, J (2008) Economics of postpartum uterine health Proc Dairy Cattle Reproduction Council 72 Padmapriya, N and Poonguzhali, T V (2015) "Antibacterial and Antioxidant Potential of the Acetone Extract of the Fruit of Phyllanthus acidus L." International Journal of Current Research 17: E64-E72 73 Prakash, T., Kotresha, D., & Nedendla, R R (2011) "Neuroprotective activity of Wedelia calendulacea on cerebral ischemia/reperfusion induced oxidative stress in rats." Indian journal of pharmacology 43(6): 676 74 Prescott, J F., Hanna, W B., Reid-Smith, R., & Drost, K (2002) "Antimicrobial drug use and resistance in dogs." The Canadian Veterinary Journal 43(2): 107 75 Pulfer, K W and Riese, R L (1991) "Treatment of postpartum metritis in dairy cows." Iowa State University Veterinarian 53(1): 76 Roberts, S J (1980) "Dysmenorrhea." Nurse Practitioner 5: 9-10 77 Samad, A., Ali, C S., Ahmad, A., & Ahmad, N (1987) "Clinical incidence of reproductive disorders in the buffalo." Pakistan Veterinary Journal 1: 16-19 78 Sanchez, S., Stevenson, M M., Hudson, C R., Maier, M., Buffington, T., Dam, Q., & Maurer, J J (2002) "Characterization of multidrug-resistant Escherichia coli isolates associated with nosocomial infections in dogs." Journal of clinical microbiology 40(10): 3586-3595 68 79 Sarkar, S., Pressey, R L., Faith, D P., Margules, C R., Fuller, T., Stoms, D M., and Andelman, S (2006) "Biodiversity conservation planning tools: present status and challenges for the future." Annu Rev Environ Resour 31: 123-159 80 Settergreen, I (1986) Investigation on infetious infertility diseases in bovine, especcialy vibriosis and trichomoniasis in Indian Technical Management A.I Programmes, Swedish University of Agricutural Sciences Uppsala Sweden 81 Shang, X., Pan, H., Wang, X., He, H., & Li, M (2014) "Leonurus japonicus Houtt.: ethnopharmacology, phytochemistry and pharmacology of an important traditional Chinese medicine." Journal of ethnopharmacology 152(1): 14-32 82 Shangliang, T (1990) "The antibacterial and antiviral activity of herbal extracts for fish pathogens." J Ocean Univ Qingdao 2: 53–60 83 Sheldon, I M and Dobson, H (2004) "Postpartum uterine health in cattle." Animal reproduction science 82: 295-306 84 Suresh, V., Kumar, R M., Suresh, A., Kumar, N S., Arunachalam, G., & Umasankar, K (2010) "CNS activity of ethanol extract of Wedelia chinensis in experimental animals." Int J Pharma Sci Nanotechnol 3: 881-886 85 Thosar, N., Basak, S., Bahadure, R N., & Rajurkar, M (2013) "Antimicrobial efficacy of five essential oils against oral pathogens: An in vitro study." European journal of dentistry 7(5): 71-77 86 Van Vuuren, S F and Naidoo, D (2010) "An antimicrobial investigation of plants used traditionally in southern Africa to treat sexually transmitted infections." Journal of ethnopharmacology 130(3): 552-558 87 Venkatramalingam, K., Christopher, J G., & Citarasu, T (2007) "Zingiber officinalis an herbal appetizer in the tiger shrimp Penaeus monodon (Fabricius) larviculture." Aquaculture Nutrition 13(6): 439-443 88 Wall, P G., Threllfall, E J., Ward, L R., & Rowe, B (1996) "Multiresistant Salmonella typhimurium DT104 in cats: a public health risk." The Lancet 348(9025): 471 89 WHO (2014) Antimicrobial resistance: global report on surveillance, World Health Organization 69 90 Wissing, A., Nicolet, J., & Boerlin, P (2001) "The current antimicrobial resistance situation in Swiss veterinary medicine." Schweizer Archiv fur Tierheilkunde 143(10): 503-510 91 Yogeeswaran, A (2007) Protection of Penaeus monodon against white spot syndrome virus by inactivated vaccine and herbal immunostimulants M.Phil Dissertation submitted to Manonmaniam Sundaranar University, Tirunalveli 92 Zhang, Y., Cao, H., Yu, Z., Peng, H Y., & Zhang, C J (2013) "Curcumin inhibits endometriosis endometrial cells by reducing estradiol production." Iranian journal of reproductive medicine 11(5): 415-422 93 Zhao, S., Qaiyumi, S., Friedman, S., Singh, R., Foley, S L., White, D G., and Baron, E J (2003) "Characterization of Salmonella enterica serotype Newport isolated from humans and food animals." Journal of clinical microbiology 41(12): 5366-5371 70 ... thuốc vi khuẩn gây bệnh tiến hành nghiên cứu đề tài:" Nghiên cứu tác dụng ức chế vi khuẩn in vitro ứng dụng điều trị bệnh vi? ?m từ cung bò nano bạc dịch chiết sài đất Wedelia Chinensis (Osbeck) Merr" ... VĂN Tên tác giả: Phạm Trung Trực Tên luận văn: ? ?Nghiên cứu tác dụng ức chế vi khuẩn in vitro ứng dụng điều trị bệnh vi? ?m tử cung bò nano bạc dịch chiết Sài đất Wedelia Chinensis (Osbeck) Merr? ??... ức chế vi khuẩn in vitro cao khô dịch chiết Sài đất sử dụng dung môi khác nano bạc vi khuẩn Staphylococus spp Streptococus spp phân lập từ dịch vi? ?m tử cung bò Thử nghiệm hiệu điều trị bệnh vi? ?m