1 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUNG NGUYÊN 2.1. Đặc điểm công tác bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần Trung Nguyên 2.1.1. Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán. 2.1.1.1. Các phương thức bán hàng. Quá trình bán hàng ở các doanh nghiệp thương mại là quá trình vận động của vốn kinh doanh từ vốn hàng hoá sang vốn bằng tiền và hình thành kết quả kinh doanh. Bán hàng ở các doanh nghiệp thương mại bao gồm hai khâu : khâu bán buôn và khâu bán lẻ, ở từng khâu thì sẽ có các phương thức bán hàng tương ứng với từng khâu đó. * Đối với khâu bán buôn thường sử dụng các phương thức bán hàng sau: - Bán buôn qua kho : Hàng hóa xuất từ kho của doanh nghiệp để bán cho người mua. Trong phương thức này lại chia thành 2 hình thức : + Bán trực tiếp qua kho : Theo hình thức này, doanh nghiệp xuất hàng từ kho giao trực tiếp cho người mua do bên mua uỷ nhiệm đến nhận hàng trực tiếp. Hàng hoá được coi là bán khi người mua đã nhận hàng và ký xác nhận trên chứng từ bán hàng, còn việc thanh toán tiền bán hàng với bên mua tuỳ thuộc vào hợp đồng đã ký giữa hai bên. - Bán buôn vận chuyển thẳng : Theo phương thức bán hàng này, doanh nghiệp mua hàng của bên cung cấp để bán thẳng cho người mua. Phương thức này cũng được chia thành hai hình thức: + Bán vận chuyển thẳng trực tiếp : 2 Theo hình thức này, doanh nghiệp mua hàng của bên cung cấp để giao bán thẳng cho người mua do bên mua uỷ nhiệm đến nhận hàng trực tiếp ở bên cung cấp hàng cho doanh nghiệp. Hàng hoá chỉ được coi là bán khi người mua đã nhận đủ hàng và ký xác nhận trên chứng từ bán hàng của doanh nghiệp, còn việc thanh toán tiền bán hàng với bên mua tuỳ thuộc vào hợp đồng đã ký kết giữa hai bên. + Bán qua kho theo hình thức chuyển hàng : NV giao hàng cho khách hàng bằng ô tô. Hàng đang chuyển vẫn thuộc quyền sở hữu của công ty. Chỉ khi nào người mua nhận hàng hoặc chấp nhận thanh toán thì hàng hóa mới được coi là tiêu thụ. - Phương thức hàng đổi hàng : Theo phương thức này, căn cứ vào hợp đồng kinh tế mà công ty đã ký kết với các doanh nghiệp khác, hai bên sẽ tiến hành trao đổi hàng hoá trên cơ sở ngang giá. Phương thức này thường có lợi cho cả hai bên vì nó tránh được rủi ro trong thanh toán, tiết kiệm vốn lưu động đồng thời góp phần vào việc quản lý vĩ mô nền kinh tế. Khi xuất bán hàng đại lý, công ty sử dụng hoá đơn GTGT theo đúng chế độ quy định. Thông thường hoá đơn sẽ được gửi ngay cho khách hàng khi khách hàng yêu cầu. Hoá đơn được lập thành 3 liên do thủ quỹ công ty lập có đầy đủ chữ ký của người lập và kế toán trưởng : - Liên 1: Lưu ở cuống - Liên 2 : Giao cho khách hàng - Liên 3 : Dùng để thanh toán VD : Ngày 3/ 1/ 2008 công ty bán một số mặt hàng cho khách hàng Thanh, thủ quỹ lập hoá đơn GTGT như sau : HÓA ĐƠN (GTGT) Mẫu số : 01 GTKT- 3LL 3 Liờn 3 : (Dựng thanh toỏn) KK/01 - B Ngy 3 thỏng 1 nm 2008 N o 070001 n v bỏn hng : Công ty c phn Trung Nguyờn . Địa chỉ :Hiu sỏch trung tõm T Liờm, khu Liờn C Quan, xó M ỡnh, huyn T Liờm, thnh ph H Ni. Số tài khoản : Điện thoại : (04) .MS : 0 1 0 0 Họ tên ngời mua hàng : Nguyn Ngc Thanh n v :Cụng ty thng mi Trng Hi . Địa chỉ : 528 Ngô Gia Tự Số tài khoản: . Hình thức thanh toán: TM .MS : STT Tên hàng hoá, dịch vụ Mó hng Quy cỏch ĐVT Số l- ợng Đơn giá Thành tiền A B C Kg 1 2 3=1*2 01 Sỏng to 5 2115 500g Kg 25 562.909 14.072.725 02 Sỏng to 8 2118 100g Kg 30 381.818 11.454.540 03 Hp nõu TP 3224 250g Kg 20 261.818 5.236.360 04 Nõu BMT 3228 500g Kg 20 261.818 5.236.360 05 Capu1 4112 250g Kg 20 147.273 2.954.460 06 Capu2 4113 100g Kg 40 103.636 4.145.440 07 Tr Bum 5112 Gúi 50 129.545 6.477.250 Cộng tiền hàng : 49.568.135 4.956.814 Tổng cộng tiền thanh toán: 54.524.949 Số tiền viết bằng chữ : Nm mi t triu, nm trm hai mi bn nghỡn, chin trm bn mi chớn ng Ngời mua hàng Kế toán trởng Thủ trởng đơn vị (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) (Ký, ghi rõ họ, tên) 2.1.1.2. Các phơng thức thanh toán. Trong kinh doanh, doanh nghip cú quan h kinh t vi nhiu i tng 4 như các khách hàng, các tổ chức kinh tế .về các nghiệp vụ tiêu thụ sản phẩm, hàng hoá dịch vụ. Khi đó làm phát sinh các loại tài sản mà doanh nghiệp phải thu của các cá nhân, đơn vị khác gọi là các khoản phải thu. Việc quản lý tài sản này đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vì khi quản lý tốt, nó sẽ giúp doanh nghiệp tránh được những mất mát về tiền hàng, không để xảy ra trường hợp chiếm dụng vốn một cách bất hợp pháp làm ảnh hưởng đến lợi ích chung của doanh nghiệp. Hiện nay các doanh nghiệp thương mại áp dụng các phương thức thanh toán sau: - Thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt : Theo phương thức này, khi người mua nhận được hàng từ doanh nghiệp thì sẽ thanh toán ngay cho doanh nghiệp bằng tiền mặt hoặc nếu được sự đồng ý của doanh nghiệp thì bên mua sẽ ghi nhận nợ để thanh toán trong thời gian sau này. Thông thường phương thức này được sử dụng trong trường hợp người mua là những khách hàng nhỏ, mua hàng với khối lượng không nhiều và chưa mở tài khoản tại ngân hàng. - Thanh toán qua ngân hàng : Trong phương thức này ngân hàng đóng vai trò trung gian giữa doanh nghiệp và khách hàng làm nhiệm vụ chuyển tiền từ tài khoản của người mua sang tài khoản của doanh nghiệp và ngược lại. Trong phương thức này có nhiều hình thức thanh toán như: + Thanh toán bằng séc. + Thanh toán bằng thư tín dụng. 5 + Thanh toán bù trừ . + Uỷ nhiệm thu, uỷ nhiệm chi . Phương thức này thường được sử dụng trong trường hợp người mua là những khách hàng lớn, hoạt động ở vị trí cách xa doanh nghiệp và đã mở tài khoản ở ngân hàng. Trong tương lai phương thức này sẽ được sử dụng rộng rãi vì những tiện ích của nó đồng thời làm giảm đáng kể lượng tiền mặt trong lưu thông, tạo điều kiện thuận lợi để nhà nước quản lý vĩ mô nền kinh tế . Hiện nay công ty đang áp dụng các hình thức thanh toán sau : Thanh toán bằng tiền mặt : rất ít khi được sử dụng. Khi bạn hang thanh toán tiền mặt trực tiếp thông qua nhân viên vận chuyển, kế toán bán hàng căn cứ vào đó để ghi vào sổ doanh thu bán hàng và cập nhật số liệu vào máy, máy sẽ tự động tính ra từng số tiền còn nợ của từng khách hàng. - Thanh toán qua ngân hàng : Công ty sử dụng hình thức uỷ nhiệm thu , uỷ nhiệm chi, chuyển khoản qua ngân hàng. Ngân hàng đóng vai trò là trung gian đứng ra thu, chi hộ các khoản tiền từ khách hàng về cho công ty và từ công ty đến người bán. VD : Ngày 11 tháng 1 năm 2008, công ty thương mại Hoà An mua một lô hàng của công ty và hai bên thanh toán bằng hình thức uỷ nhiệm thu như sau: 6 uỷ nhiệm thu Số : 23/1/2008 Liên :3 chuyển khoản chuyển tiền th điện Lập ngày:25/1/2008 Tên đơn vị trả tiền : Công ty thng mi Ho An Phần do NH ghi Số tài khoản : 710A- 00032 Tại NH : Công thơng Ba ỡnh Tỉnh, thành phố : Hà Nội TK Nợ : Tên đơn vị nhận tiền : Công ty c phn Trung Nguyờn Số tài khoản : 710A- 06630 TK Có : Tại NH : Công thơng Ba ỡnh Tỉnh, thành phố : Hà Nội Số tiền bằng chữ : Mt trm hai mi mt triu, một trăm mời một ngàn đồng Số tiền bằng số : 121.111.000 Nội dung thanh toán : Trả tiền c phờ theo hoá đơn số 017180 ngày 11/1/2008 Đơn vị trả tiền NH A NH B Kế toán Chủ TK Ghi sổ ngày 25/1/2008 Ghi sổ ngày ( ký tên ) ( ký tên ) Kế toán TPKT Kế toán TPKT ( ký tên ) ( ký tên ) ( ký tên ) ( ký tên) 2.1.2. Phng thc xỏc nh kt qu kinh doanh: 2.1.2.1.Doanh thu bỏn hng Theo chun mc s 14 ban hnh theo quyt nh 149 ngy 31/12/2001 ca B ti chớnh thỡ: Doanh thu l tng giỏ tr cỏc li ớch kinh t doanh nghip thu c trong k k toỏn, phỏt sinh t cỏc hot ng sn xut kinh doanh thụng thng ca doanh nghip, gúp phn lm tng ngun vn ch s hu. 7 Doanh thu phát sinh từ giao dịch, sự kiện được xác định bởi thoả thuận giữa doanh nghiệp với bên mua hoặc bên sử dụng tài sản. Nó được xác định bằng giá trị hợp lý của các khoản đã thu được hoặc sẽ thu được sau khi trừ các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán và giá trị hàng bán bị trả lại. Chỉ ghi nhận Doanh thu trong kỳ kế toán khi thoả mãn đồng thời các điều kiện ghi nhận doanh thu bán hàng sau: *Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm hoặc hàng hoá cho người mua. *Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá. *Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn. *Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ = Doanh thu bán hàng theo hoá đơn - Các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng 2.1.2.2.Các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng Các khoản giảm trừ doanh thu như : Chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, thuế GTGT nộp theo phương pháp trực tiếp, được tính giảm trừ vào doanh thu ghi nhận ban đầu để xác định doanh thu thuần, làm cơ sở để tính kết quả kinh doanh trong kỳ kế toán. *Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền mà doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã thanh toán cho người mua hàng do việc người mua hàng đã mua hàng (sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ) với lượng lớn theo thoả thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trong hợp đồng kinh tế mua bán hoặc các cam kết mua, bán hàng. 8 *Giảm giá hàng bán: Là giảm trừ được doanh nghiệp (bên bán) chấp thuận một cách đặc biệt trên giá đã thoả thuận trên hoá đơn, vì lý do hàng bán bị kém phẩm chất, không đúng quy cách, hoặc không đúng thời hạn ghi trong hợp đồng. *Hàng bán bị trả lại: Là số sản phẩm, hàng hoá doanh nghiệp đã xác định tiêu thụ, nhưng bị khách hàng trả lại do vi phạm các điều khoản đã cam kết trong hợp đồng kinh tế. Như hàng kém phẩm chất, sai quy cách, chủng loại. Hàng bán bị trả lại phải có văn bản đề nghị của người mua ghi rõ lý do trả lại hàng , số lượng hàng bị trả lại, giá trị hàng bị trả lại, đính kèm hoá đơn(nếu trả lại toàn bộ) hoặc bản sao hoá đơn(nếu trả lại một phần). + Thuế GTGT trong trường hợp doanh nghiệp nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế. Thuế GTGT phải nộp = Thuế GTGT đầu ra - thuế GTGT đầu vào. Trong đó: Thuế GTGT đầu ra = Giá tính thuế của hàng hoá dịch vụ bán ra x Thuế suất thuế GTGT(%) Thuế GTGT đầu vào = tổng số thuế GTGT đã thanh toán được ghi trên hoá đơn GTGT mua hàng hoá, dịch vụ hoặc hàng hoá, dịch vụ nhập khẩu. Trong chỉ tiêu doanh thu bán hàng còn có cả thuế phải nộp về hàng tiêu thụ(tổng giá thanh toán). Tổng số doanh thu bán hàng sau khi trừ các khoản giảm giá hàng bán, doanh thu của số hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thu đặc biệt, thuế XNK được gọi là doanh thu thuần. 9 2.1.2.3. Giá vốn hàng tiêu thụ, giá vốn hàng xuất bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp tính cho hàng tiêu thụ * Giá vốn hàng tiêu thụ Là toàn bộ các chi phí liên quan đến quá trình bán hàng, bao gồm giá trị giá vốn của hàng xuất kho đã bán, chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng đã bán trong kỳ. Trị giá vốn của hàng bán ra = Trị giá vốn của hàng xuất ra đã bán - CP BH, CPQLDN phân bổ cho hàng đã bán * Trị giá vốn hàng xuất kho đã bán. Trị giá vốn hàng xuất kho đã bán được xác định bằng 1 trong 4 phương pháp và đồng thời phụ thuộc vào từng loại hình doanh nghiệp cụ thể. + Đối với doanh nghiệp sản xuất. Trị giá vốn hàng xuất kho đã bán hoặc thành phẩm hoàn thành không nhập kho đưa bán ngay chính là giá thành sản xuất thực tế của thành phẩm xuất kho hoặc giá thành sản xuất thực tế của sản phẩm hoàn thành, có 4 phương pháp tính. - Phương pháp tính theo giá đích danh: Theo phương pháp này khi xuất kho thành phẩm thì căn cứ vào số lượng xuất kho thuộc lô nào và giá thành thực tế nhập kho của lô đó để tính giá trị xuất kho. - Phương pháp nhập trước, xuất trước: với giả thiết thành phẩm nào nhập kho trước thì sẽ xuất trước, thành phẩm nhập kho theo giá nào thì xuất kho theo giá đó, sau đó căn cứ vào số lượng xuất kho để tính thực tế xuất kho. Như vậy giá vốn thực tế của thành phẩm tồn kho cuối kỳ được tính theo giá thành thực tế của thành phẩm thuộc các lần nhập sau cùng. - Phương pháp nhập sau, xuất trước: Với giả thiết thành phẩm nào nhập kho sau thì xuất trước, thành phẩm nhập theo giá nào thì xuất theo giá đó, sau 10 đó căn cứ vào số lượng xuất kho để tính ra giá trị xuất kho. Như vậy giá vốn thực tế của thành phẩm tồn kho được tính theo giá thành thực tế của thành phẩm thuộc các lần nhập đầu tiên. - Phương pháp bình quân gia quyền: Theo phương pháp này trị giá vốn của thành phẩm xuất kho để bán được căn cứ vào số lượng thành phẩm xuất kho và đơn giá bình quân gia quyền (giá thành sản xuất thực tế đơn vị bình quân). Giá thành xuất kho đơn vị bình quân = Giá thành sản xuất thực tế của thành phẩm tồn kho đầu kỳ + Giá thành sản xuất thực tế của thành phẩm nhập kho trong kỳ Số lượng thành phẩm tồn kho đầu kỳ + Số lượng thành phẩm nhập kho trong kỳ Giá thành của thành phẩm xuất kho = Số lượng thành phẩm xuất kho - Giá thành thực tế xuất kho đơn vị bình quân Trên đây là cách tính đơn giá bình quân gia quyền cố định của toàn bộ số thành phẩm tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ. Ngoài ra có thể tính theo đơn giá bình quân gia quyền liên hoàn (đơn giá bình quân được xác định sau mỗi lần nhập). Mỗi phương pháp tính giá thành thực tế của thành phẩm xuất kho trên đều có ưu điểm, nhược điểm riêng. Lựa chọn phương pháp phù hợp nhất thì doanh nghiệp phải căn cứ vào tình hình thực tế yêu cầu hạch toán của doanh nghiệp, đồng thời đảm bảo nguyên tắc nhất quán để các báo cáo tài chính có thể so sánh được và đảm bảo nguyên tắc công khai. Cả ba phương pháp đầu muốn áp dụng được đều phải có đơn giá thực tế nhập kho của từng lần nhập, trong khi hầu hết các doanh nghiệp đều không thể làm được điều đó với thành [...]... phí bán hàng thực tế phát sinh trong kỳ cần đợc phân loại rõ ràng và tổng hợp theo đúng nội dung quy định Cuối kỳ kế toán cần phân bổ và kết chuyển chi phí bán hàng để xác định kết quả kinh doanh Việc phân bổ và kết chuyển chi phí này tuỳ vào từng loại hình doanh nghiệp và đặc điểm sản xuất kinh doanh Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng còn lại cuối kỳ đợc xác định theo công thức sau: Chi phí bán hàng. .. sinh trong kỳ để xác định kết quả hoạt động kinh doanh 2.2.2.5 K toỏn kt qu kinh doanh * Nội dung : Kết qủa bán hàng là phần chênh lệch giữa doanh thu bán hàng thuần trừ đi giá vốn hàng bán, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp * Ti khon s dng - TK 911 Xác định kết quả : Tài khoản này dùng để xác định kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh và các hoạt động khác của doanh nghiệp trong ... thành 3 liên và chuyển cho kế toán trởng ký Sau khi đã có chữ ký xác nhận của kế toán trởng, phiếu thu đợc chuyển cho thủ quỹ và căn cứ vào số tiền ghi trên phiếu thu, thủ quỹ tiến hành nhập quỹ tiền mặt Khi đã nhập đủ tiền, thủ quỹ ký tên vào phiếu thu và chuyển cho kế toán bán hàng để kế toán bán hàng nhập số liệu vào máy VD : Ngày 17/1 công ty bán hàng cho cụng ty TNHH Thu Cỳc, số tiền bán hàng thu... hởng kết kết quả kinh doanh của công ty Lợng hàng xuất mỗi ngày của từng GSKD phụ thuộc vào s lng n hng của họ vào ngày hôm trớc Căn cứ vào n hàng đăng ký trên sổ ca tng GSKD, kế toán bán hàng chỉ cần tiến hành nhập các dữ liệu cần thiết nh mã hàng, số lợng, máy sẽ tự động tính ra tổng tiền của lô hàng đó và tự động trừ số hàng tồn trong kho Nh vậy chỉ cần bằng thao tác nhập dữ liệu về số lợng hàng. .. khoản giảm trừ doanh thu Không giống nh các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh khác, trong quá trình kinh doanh của công ty phát sinh mt lng rt ớt các khoản giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại Có thể lý giải cho vấn đề này nh sau : - Do công ty là đại lý bán hàng đúng giá hởng hoa hồng nên giá bán ra chính là giá nhập vào và do Tng cụng ty quy định, công ty không đợc quyền thay đổi giá bán - Nếu có... cho hàng Chi phí mua hàng phân bổ cho hàng còn = Chi phí bán hàng + cần phân bổ phát tồn đầu kỳ sinh trong kỳ Trị giá mua hàng Trị giá mua lại cuối kỳ + còn lại cuối kỳ xuất trong kỳ Trị giá x hàng mua còn lại cuối kỳ Từ đó xác định phần chi phí bán hàng phân bổ cho khách hàng đã bán trong kỳ theo công thức sau: Chi phí bán hàng phân bổ cho hàng bán Chi phí bán = hàng phân bổ cho hàng tồn Chi phí bán. .. quyền sở hữu của công ty vì công ty đã thanh toán đầy đủ tiền hàng cho Nh mỏy sn xut c phờ sau 10 ngày kể từ ngày nhận hàng Song khi xuất hàng để bán công ty không sử dụng TK 632Giá vốn hàng bán, mà chỉ ghi có TK 003- Hàng hóa nhận bán hộ, nhận ký gửi VD : Ngày 3/1/2008 công ty xuất 1 lô hàng trị giá 25.012.824 đồng, kế toán ghi sổ theo định khoản : Có TK 003 : 25.012.824 đ Cùng ngày 1 lô hàng khác trị... lợng hàng hoá nhiều nên công ty áp dụng phơng pháp kiểm kê hàng tồn kho theo phơng pháp kiểm kê định kỳ Cuối tháng kế toán bán hàng và thủ kho tiến hành đối chiếu số liệu - ở dới kho : Hàng ngày, thủ kho phản ánh tình hình nhập, xuất hàng hoá vào thẻ kho căn cứ vào phiếu nhập kho và phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ Mỗi chứng từ đợc ghi một dòng trên thẻ kho - ở phòng kế toán : Kế toán bán hàng. .. phải đợc tính toán, phân bổ để xác định kết quả kinh doanh Việc hạch toán, phân bổ và kết chuyển CPQLDN vào cuối kỳ cũng tơng tự nh đối với CPBH * Ti khon s dng - TK 642 Chi phí quản lý doanh nghiệp : Tài khoản này dùng để phản 28 ánh các khoản chi phí quản lý chung của doanh nghiệp nh chi phí về lơng nhân viên bộ phận quản lý, chi phí vật liệu văn phòng, khấu hao TSCĐ dùng cho quản lý doanh nghiệp... cao Ví dụ đối với NVBH, công ty đa ra mức thởng đối với những nhân viên có doanh số bán hàng cao nhất trong tháng Đây là một cách quản lý hay của công ty nhằm khuyến khích tinh thần làm việc của nhân viên, tạo động lực thúc đẩy họ làm việc tốt hơn, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh của công ty Cuối tháng, căn cứ vào sổ doanh số bán hàng, bảng chấm công, bảng tính lơng và phân bổ tiền lơng, . 1 THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN BÁN HÀNG VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TRUNG NGUYÊN 2.1. Đặc điểm công tác bán hàng và xác định kết quả. gửi đi bán nhưng chưa được chấp nhận) 2.2.Nội dung kế toán bán hàng và xác định kết quả kinh doanh tại công ty cổ phần Trung Nguyên 2.2.1. Kế toán hàng *