1 Thực trạng công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp X25 Công ty cơ khí ô tô xe máy Thanh Xuân. 2.1. Thực trạng kế toán chi phí sản xuất tại Xí nghiệp X25. 2.1.1. Đặc điểm chi phí sản xuất. Mục tiêu của xí nghiệp là đạt được mức lợi nhuận tối đa, do đó để đạt được hiệu quả sản xuất kinh doanh thì vấn đề quản lý chi phí sản xuất chặt chẽ phù hợp luôn đóng vai trò quan trọng. Để thuận lợi cho công tác quản lý và hạch toán chi phí, xí nghiệp đã phân chia chi phí sản xuất theo khoản mục. Cách phân loại này dựa vào công dụng của chi phí và mức phân bổ chi phí cho từng đối tượng. Cụ thể bao gồm các khoản mục chi phí sau:  Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm: + Chi phí nguyên vật liệu chính. + Chi phí nguyên vật liệu phụ. + Chi phí nhiên liệu.  Chi phí nhân công trực Chi phí này bao gồm tiền lương, phụ cấp lương và các khoản trích cho các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn theo tỷ lệ với tiền lương phát sinh của lao động trực tiếp ở ba phân xưởng.  Chi phí sản xuất chung: Là những chi phí phát sinh trong phạm vi phân xưởng sản xuất ( trừ chi phí vật liệu và nhân công trực tiếp ). Chi phí sản xuất chung bao gồm: 1 1 2 + Chi phí nhân viên phân xưởng: Là lương và các khoản trích theo lương của nhân viên phân xưởng như quản đốc, thủ kho, nhân viên dọn vệ sinh + Chi phí công cụ dụng cụ + Chi phí khấu hao TSCĐ dùng cho hoạt động sản xuất tại các phân xưởng như khấu hao máy móc thiết bị, khấu hao nhà xưởng. + Chi phí dịch vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác: điện, nước… 2.1.2. Đối tượng và phương pháp hạch toán chi phí sản xuất. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất Xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là xác định giới hạn tập hợp chi phí. Nó có vai trò hết sức quan trọng và là nội dung cơ bản nhất của hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm. Để phù hợp với quy trình công nghệ và đặc điểm nghành nghề kinh doanh, xí nghiệp đã xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất chi tiết theo sản phẩm: biển số, sửa chữa xe, lắp giáp xe. Mỗi hoạt động sản xuất này được diễn ra tại một phân xưởng nên đối tượng tập hợp chi phí cũng là phân xưởng Trong 3 hoạt động trên thì hoạt động sửa chữa xe và lắp giáp xe là theo đơn đặt hàng nên đối tượng hạch toán chi phí sản xuất 2 loại sản phẩm này lại được chi 664tiết theo đơn đặt hàng. Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất Phương pháp hạch toán chi phí sản xuất mà xí nghiệp đang áp dụng là phương pháp hạch toán theo sản phẩm: sản xuất biển số, lắp giáp xe, sửa chữa xe. Trong từng sản phẩm: sửa chữa xe, lắp giáp xe thì chi phí sản xuất lại được hạch toán chi tiết theo đơn hàng 2 2 3 Hàng ngày kế toán mở sổ chi tiết TK 621,622,627 theo từng sản phẩm, đơn hàng để phản ánh các chi phí phát sinh có liên quan đến sản phẩm, đơn hàng. Các chi phí sản xuất phát sinh ở sản phẩm, đơn hàng nào sẽ được hạch toán trực tiếp vào sản phẩm, đơn hàng đó. Các chi phí sản xuất gián tiếp liên quan đến nhiều sản phẩm, đơn hàng sẽ được kế toán tập hợp và cuối kỳ tiến hành phân bổ chi phí đó theo những tiêu thức thích hợp. Đến cuối kỳ, kế toán tổng hợp chi phí sản xuất 2.1.3. Thực trạng kế toán các khoản mục chi phí sản xuất. 2.1.3.1. Kế toán nguyên vật liệu trực tiếp. Đặc điểm: Khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực tiếp chiếm tỷ trọng khá lớn khoảng 80% tổng giá thành sản xuất, riêng hoạt động sửa chữa ô tô xe máy chi phí nguyên vật liệu chỉ chiếm khoảng 36%. Nó bao gồm chi phí nguyên vật liệu chính, nguyên vật liệu phụ, nhiên liệu. Xí nghiệp đã luôn xác định quản lý tốt khâu thu mua, dự trữ và sử dụng vật liệu là rất cần thiết để đảm bảo chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí, giảm giá thành và tăng lợi nhuận. Nguyên vật liệu trực tiếp được sử dụng trong sản xuất chế tạo sản phẩm rất đa dạng, tuỳ thuộc vào đặc trưng riêng của sản phẩm. Xí nghiệp X25 có 3 hoạt động sản xuất kinh doanh chính: sản xuất biển phản quang, sửa chữa xe, lắp giáp xe. Mỗi một loại sản phẩm được cấu tạo từ các loại nguyên vật liệu khác nhau.  Sản xuất biển số cần các nguyên vật liệu là: + Nguyên vật liệu chính: giấy phản quang, nhôm lá 1 ly. + Nguyên vật liệu phụ: Băng dính ni lông, hộp các tông, túi ni lông. + Nhiên liệu: Dầu bu tin, sơn ngoại biển số. 3 3 4  Sửa chữa, lắp giáp ô tô cần nguyên vật liệu giống nhau: + Nguyên vật liệu chính: Là các phụ tùng ô tô + Nguyên vật liệu phụ: giẻ lau, … + Nhiên liệu: Xăng, dầu, mỡ, dầu nhớt, sơn. Tài khoản sử dụng: Để theo dõi hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp kế toán sử dụng tài khoản 621 “ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp ”. TK 621 được mở thành các tiểu khoản sau: TK 621.1: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sản xuất biển số. TK 621.2: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp sửa chữa xe TK 621.4: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp lắp giáp xe. Ngoài ra còn sử dụng các tài khoản: TK 152 ( TK 152.1, TK 152.2, TK 152.3 ), TK 331. Chứng từ sử dụng: - Phiếu đề nghị cấp vật tư - Phiếu xuất kho - Hoá đơn GTGT - Phiếu chi Sổ sách kế toán - Bảng kê chứng từ ghi sổ - Chứng từ ghi sổ - Sổ chi tiết TK 621.1, TK 621.2, TK 621.4 - Sổ cái TK 621 4 4 5 Trình tự hạch toán: Sơ đồ 6: Quy trình ghi sổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Phiếu xuất kho, Hoá đơn NVL mua ngoài dùng ngay cho sản xuất Sổ chi tiết TK 621, TK 154 Chứng từ ghi sổ Bảng tính giá thành sản phẩm Sổ cái TK 621 Bảng cân đối số phát sinh Báo cáo tài chính Bảng kê chứng từ ghi sổ Nguyên vật liệu cung cấp cho sản xuất từ hai nguồn cơ bản là xuất kho nguyên vật liệu cho sản xuất và mua ngoài xuất trực tiếp cho sản xuất không qua kho. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất, lệnh sản xuất và nhu cầu thực tế, bộ phận có nhu cầu sử dụng nguyên vật liệu viết phiếu đề nghị cấp vật tư trong đó ghi rõ số lượng, quy cách phẩm chất sau đó chuyển cho quản đốc phân xưởng ký xác nhận rồi chuyển lên phó giám đốc phụ trách phân xưởng ký duyệt. Giấy đề nghị cấp vật tư theo mẫu sẵn của xí nghiệp. Biểu số 2.1: Xí nghiệp X25 Bộ phận: PX III Công hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Độc lập - Tự do – Hạnh phúc PHIẾU ĐỀ NGHỊ CUNG CẤP VẬT TƯ 5 5 6 Kính gửi: Ông quản đốc phân xưởng III. - Để phục vụ công việc: Sản xuất biển số. - Bộ phận sản xuất PXIII kính đề nghị ông duyệt cấp cho một số vật tư sau: STT TÊN VẬT TƯ ĐƠN VỊ SỐ LƯỢNG GHI CHÚ 1 Giấy phản quang m2 292,72 2 Nhôm lá 1 ly m2 291,25 3 4 Hà nội, ngày 01 tháng 11 năm 2007 Phó giám đốc Quản đốc Bộ phận yêu cầu Khi đề nghị cấp vật tư được phê duyệt, kế toán viết phiếu xuất kho rồi chuyển xuống cho thủ kho. Sau khi lập phiếu xong, người lập phiếu và kế toán trưởng ký xong chuyển cho giám đốc ký duyệt giao cho người cầm phiếu xuống kho để nhận vật tư. Thủ kho ghi số lượng thực tế vào phiếu xuất kho, sau đó ghi thẻ kho rồi chuyển phiếu xuất kho lên phòng kế toán. Phòng kế toán nhập số lượng thực xuất vào phiếu xuất kho trên máy tính. Xí nghiệp tính giá vật tư xuất kho theo phương pháp bình quân cả kỳ dự trữ. Phần mềm kế toán tự động tính giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ, đơn giá này sẽ tự chạy vào phiếu xuất kho. Giá đơn vị bình quân của nguyên vật liệu xuất kho = Số lượng tồn đầu kỳ * Giá đơn vị tồn đầu kỳ + Số lượng nhập trong kỳ * Giá đơn vị nhập trong kỳ Số lượng tồn đầu kỳ + Số lượng nhập kho trong kỳ 6 6 7 Biểu số 2.2: Xí nghiệp X25 Bộ phận: Phân xưởng III Mẫu số: 02 – VT ( Ban hành theo QĐ số 15 / 2006 / QĐ-BTC ngày 20 / 03 / 2006 của Bộ trưởng BTC ) PHIẾU XUẤT KHO Ngày 01 tháng 11 năm 2007 Nợ TK: 621.4 Số: XK12008 Có TK: 152.1 - Họ và tên người nhận hàng: Lê Đình Thống. Bộ phận: Phân xưởng III - Lý do xuất kho: Xuất nguyên vật liệu để sản xuất phôi biển số - Xuất tại kho: B. STT Tên, nhãn hiệu, quy cách, phẩm chất vật tư, dụng cụ, sản phẩm, hàng hoá Đơn vị tính Số lượng Đơn giá Thành tiền 7 7 8 Yêu cầu Thực xuất 1 Giấy phản quang M2 292,72 2 Nhôm lá 1 ly M2 291,25 Cộng - Tổng số tiền ( Viết bằng chữ ): - Số chứng từ gốc kèm theo: Ngày 01 tháng 11 năm 2007 Người lập phiếu Người nhận hàng Thủ kho Kế toán trưởng Giám đốc Đối với trường hợp mua nguyên vật liệu xuất dùng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm thì kế toán căn cứ hoá đơn GTGT để ghi sổ. Phòng kế toán nhập dữ liệu vào máy và thanh toán hoặc hoàn ứng. Biểu số 2.3 Mẫu số: 01 GTKT-3LL BG/2007B 0064350 HOÁ ĐƠN GIÁ TRỊ GIA TĂNG Liên 2: Giao cho khách hàng Ngày 08 tháng 11 năm 2007 Đơn vị bán hàng: Địa chỉ: Số tài khoản: Điện thoại: MST: Họ và tên người mua hàng: Đào Xuân Dúng Tên đơn vị: Xí nghiệp X25 – Công ty cơ khí ô tô xe máy Thanh Xuân Địa chỉ: Số 105 - đường Nguyễn Tuân – Thanh Xuân – Hà Nội Số tài khoản: 8 8 9 Hình thức thanh toán: Tiền mặt. MST: 010157968 ST T Tên hàng hoá,dịch vụ Đvt Số lượn g Đơn giá Thành tiền A B C 1 2 3 1 Băng dính ni lông 5cm cuộn 50 8.000 400.000 2 Hộp cát tông hộp 30 3.740 112.200 3 Túi ni lông Kg 35,7 29.993 1.070.750 …. Cộng tiền hàng 1.582.950 Thuế suất GTGT: 10% Tiền thuế GTGT: 158.295 Tổng cộng tiền thanh toán: 1.741.245 Số tiền viết bằng chữ: Một triệu bảy trăn bốn mươi mốt nghìn hai trăm bốn mươi lăm đồng. Người mua hàng Người bán hàng Thủ trưởng đơn vị Căn cứ vào các chứng từ: phiếu xuất kho, hoá đơn GTGT, Phiếu chi kế toán nhập dữ liệu vào màn hình chứng từ. Phần mềm kế toán sẽ tự động chuyển các dữ liệu vào các sổ có liên quan: Bảng kê chứng từ ghi sổ ( thực chất đây là bảng tổng hợp chứng từ cùng loại ), Chứng từ ghi sổ, sổ chi tiết tài khoản 621.1, sổ cái tài khoản 621. Bảng kê chứng từ ghi sổ ghi nợ TK 621.1 thể hiện chi tiết chi phí nguyên vật liệu trực tiếp xuất kho sản xuất biển số. Số liệu tổng cộng của các tài khoản đối ứng với TK 621.1 trên bảng kê chứng từ ghi sổ sẽ chạy vào chứng từ ghi sổ ghi nợ tài khoản 621.1.Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp phát sinh từ mua ngoài xuất thẳng cho sản xuất sẽ được thể hiện trên bảng kê chứng từ ghi sổ ghi có của tài khoản 111, 112, 141, 331. 9 9 10 Biểu số 2.4: Bảng kê chứng từ ghi sổ Số: 1104 Ngày 30 tháng 11 năm 2007 Nội dung: Chi phí NVL trực tiếp xuất kho sản xuất biển số tháng 11. Chứng từ Diễn giải TK nợ TK có Số tiền Số Ngày XK11008 01/11 Xuất NVL chính sx biển 621.1 152.1 103.540.472 XK11017 01/11 Xuất hộp các tông sx biển 621.1 152.2 445.752 … XK11112 10/11 Xuất dầu bu tin sx biển số 621.1 152.3 894.500 … XK11425 30/11 Xuất NVL chính để sx biển 621.1 152.1 254.762.650 Cộng 2.212.399.780 Biểu 2.5 Chứng từ ghi sổ Số: 1104 Ngày 30 tháng 11 năm 2007 Trích yếu Số hiệu tài khoản Số tiền Nợ Có Chi phí NVL trực tiếp xuất kho sản xuất biển số tháng 11 621.1 152.1 2.276.697.656 621.1 152.2 1.002.942 621.1 152.3 134.699.182 Cộng 2.212.399.780 Biểu số 2.6 Sổ chi tiết tài khoản: 621.1 10 10 [...]... ăn trưa Kế toán trưởng 27 Giám đốc 28 28  Kế toán chi phí vật liệu ,công cụ, dụng cụ, đồ dùng phục vụ sản xuất Xí nghiệp X25 sử dụng các công cụ, dụng cụ phục vụ sản xuất như: khẩu trang, kính bảo vệ mắt, công cụ sửa ô tô … Các công cụ, dụng cụ này đều được phân bổ 100% giá trị Kế toán chi phí công cụ dụng cụ sản xuất cũng giống kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Dựa vào phiếu xuất kho công cụ... tính giá thành là phương pháp hệ số Theo phương pháp này , trước hết kế toán căn cứ vào hệ số quy đổi để quy các sản phẩm về sản phẩm gốc, từ đó dựa vào tổng chi phí liên quan đến giá thành các loại sản phẩm đã tập hợp để tính ra giá thành sản phẩm gốc và giá thành từng loại sản phẩm 35 36 36 Giá thành đơn vị sản phẩm gốc ( Z0 ) Giá thành đơn vị biển xe máy Tổng giá thành sản xuất của sản phẩm biển... phẩm biển ô tô Giá trị sản phẩm biển số dở dang cuối kỳ Dựa vào định mức chi phí để sản xuất từng loại sản phẩm biển sô, phòng kỹ thuật KCS đã tính ra hệ số quy đổi sản phẩm của sản phẩm biển số xe máy, biển số ô tô lần lượt là 1; 2 Dựa vào số liệu trên sổ chi tiết TK 621, 622, 627, 154 kế toán lập bảng tính giá thành của từng loại sản phẩm Biểu 2.28 Xí nghiệp X25 THẺ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM Tháng 11... sản phẩm gốc ( Q0 ) Giá thành đơn vị sản phẩm gốc ( Z0 ) = Hệ số quy đổi sản phẩm biển xe máy * Trong đó: Tổng số sản phẩm gốc ( Q0 ) = Tổng giá thành sản xuất của biển số Số lượng biển xe máy hoàn thành = * Hệ số quy đổi sản phẩm biển xe máy Giá trị sản phẩm biển số dở dang đầu kỳ + Số lượng biển ô tô hoàn thành + Tổng chi phí sản xuất biển số phát sinh trong kỳ - * Hệ số quy đổi sản phẩm biển ô tô. .. Đối hai hoạt động: lắp giáp xe và sửa chữa xe Đối tượng tính giá thành là sản phẩm của từng đơn đặt hàng - Đối với hoạt động sản xuất biển số Đối tượng tính giá thành là các biển số đã hoàn thành Đơn vị tính giá thành Xí nghiệp sử dụng đơn vị tính giá thành là : cái ( biển số, ô tô ) Kỳ tính giá thành - Đối với hai hoạt động: sửa chữa xe, lắp giáp xe Việc tính giá thành trong xí nghiệp chỉ tiến hành... số Biển xe máy Biển ô tô Giá trị sản phẩm dở dang đầu kỳ 38.059.076 Chi phí NVL trực tiếp phát sinh trong kỳ 2.412.415.100 Số lượng dự kiến sản xuất 61.857 51.264 10.593 Số lượng hoàn thành 56.652 47.412 9.240 2.2 Thực trạng tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp X25 2.2.1 Đối tượng, đơn vị tính và kỳ tính giá thành Đối tượng tính giá thành 34 Số lượng dở dang 5.205 3.852 1.353 Giá trị sản phẩm dở dang... nghiệp X25, chi phí sản xuất chung chi m khoảng 10% tổng giá thành sản xuất Chi phí sản xuất chung gồm biến phí, định phí Theo dõi tốt khoản mục này có ý nghĩa lớn trong công tác hạch toán chi phí giá thành cũng như kế toán quản trị Chi phí sản xuất chung bao gồm: - Chi phí nhân viên phân xưởng: Lương và các khoản trích theo lương của quản đốc phân xưởng, nhân viên dọn vệ sinh, thủ kho - Chi phí vật... pháp tính giá thành sản phẩm - Đối với hai hoạt động: sửa chữa xe, lắp giáp xe Các chi phí sản xuất đã tập hợp được theo đơn hàng là tổng giá thành của đơn hàng Giá thành đơn vị sẽ tính bằng tổng giá thành sản phẩm chia cho số lượng sản phẩm trong đơn hàng - Đối với hoạt động sản xuất biển số: Biển số ô tô, xe máy đều có nguyên vật liệu giống nhau, quy trình sản xuất như nhau Do vậy phương pháp tính giá. .. phí sản xuất được kết chuyển về tài khoản 154 TK 154 “ Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang” được chi tiết thành: TK 154.1: Chi phí sản xuất biển số dở dang TK 154.2: Chi phí sửa chữa xe dở dang TK 154.4: Chi phí lắp giáp xe dở dang 32 33 33 Các bút toán kết chuyển chi phí sản xuất dở dang do phầm mềm kế toán tự động kết chuyển Các bút toán này chạy vào chứng từ ghi sổ, sổ chi tiết tài khoản 154, và. .. Đánh giá sản phẩm dở dang cuối kỳ Sản phẩm dở dang là những sản phẩm chưa kết thúc quá trình chế biến còn nằm trong giai đoạn sản xuất: biển số đang sản xuất dở dang, ô tô đang trong quá trình lắp giáp, sửa chữa Để tính được giá thành sản phẩm, xí nghiệp đã tiến hành kiểm kê và đánh giá sản phẩm dở dang Đối với hoạt động sửa chữa xe và lắp giáp xe là theo đơn đặt hàng của khách hàng Do vậy, kỳ tính giá