PHÂN TÍCH CÁC HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG, TIỀN THƯỞNG TẠI C.ty CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI & ĐẦU TƯ GIA TRỊNH I/ Những đặc điểm chung liên quan đến tiền thưởng, tiền lương Quá trình hình thành Phát triển C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh đơn vị kinh tế trực thuộc Bộ Thương Mại Ngày 26/06/1995 công ty đời Trụ sở công ty nằm ô 71 lô Đền Lừ – Hoàng Mai – Hà Nội 1.2 Qúa trình phát triển cơng ty C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh đơn vị kinh tế độc lập với chức chủ yếu kinh doanh hàng hoá XNK Những năm đầu thành lập hoạt động XNK chủ yếu công ty làm XNK thủ công mỹ nghệ , thực nghị định thủ xuất hàng hoá nước Các mặt hàng gồm có : Xuất hàng thêu ren, may mặc hàng gia công, may mặc thủ công mỹ nghệ mặt hàng liên doanh liên kết mà có , đồng thời nhập máy móc , thiết bị , NVL, vật liệu xây dựng hàng tiêu dùng phục vụ cho sản xuất kinh doanh công ty Khi thành lập công ty đơn vị vừa sản xuất , vừa kinh doanh , cơng ty có nhiều xưởng sản xuất với chun môn sản xuất hàng thêu ren, may mặc, dệt thảm len, bao bì đóng gói Nhưng năm 1995-1998 hoạt động kinh doanh công ty gặp nhiều thuận lợi thu nhiều lợi nhuận Năm 1997-30/06/1997 hoạt động kinh doanh cơng ty gặp nhiều khó khăn cơng ty lâm vào tình trạng làm ăn thua lỗ kéo dài Tình trạng mặt cơng ty xuất hàng sang nước bạn để đỏi hàng bị lừa không giao hàng (tiêu biểu hợp đồng đổi hàng lescocommeicecuar Hungari năm 1997) Mặt khác triệu giá tiền thay đổi , đồng la có lúc bị giá nghiêm trọng , làm cho công ty thiệt hại hàng tỷ đồng Trong cơng tác quản lý cơng ty yếu dẫn tới tình trạng sử dụng chi phí cách lãng phí Ví dụ : Năm 1999 tổng chi phí 702triệu VNĐ mà lãi có 50 ttriệu VNĐ kinh doanh tuỳ tiện , giả tạo hồ sơ mua bán Về sản xuất từ năm 1997 hoạt động sản xuất hiệu Năm 1998 cơng ty cho giải thể xưởng sản xuất , xưởng may chuyển sang liên doanh với cơng ty Maruchi- Hồng Kơng Tính đến thời điểm thiệt hại đầu tư cho sản xuất khoảng 100triệu , thiệt hại xố cơng nợ cho xưởng khoảng 10 triệu đồng Tính đến 30/06/1997 số lỗ cơng ty 22.800.507 Trước tình hình ngày 16/06/1999 đại diện thành viên góp vốn liên doanh phòng kế hoạch đầu tư họp đưa giải pháp để khôi phục công ty Từ ngày 01/07/1999 trở lại , cơng ty ngăn chặn tình trạnh kinh doanh thua lỗ kéo dài bước đầu ổn định kinh doanh xnk trả nợ ngân hàng , khách hàng, thuế nợ nhà nước Biểu số Chỉ tiêu 1Tổng hợp ngạch xk tổng hợp ngạch nk tổng doanh thu lợi nhuận thực nộp nsnn số lao động bq thu nhập bq/1 người Tiền lương bình quân ĐVT 1996 1997 1000đ 1000đ 3.438.679 2.916.444 9.359.234 5.078.234 Triệu 94.821 55.426 VNĐ -2.634 -2634 19.284 8.804 người 40 40 1000đ 600 600 1000đ 400 400 1998 1.801.591 5.776.626 60.416 -26 10.970 55 800 550 1999 ướctính 2002 2.872.049 3.500.000 2.776.507 3.900.000 56.123 76.652 28 150 13.163 4.330 60 65 965 1100 550 700 Chức nhiệm vụ Công ty a) Chức năng: Công ty trực tiếp xuất mặt hàng thủ công mỹ nghệ , sản phẩm liên doanh liên kết tạo mặt hàng khác theo quy định hành thương mại nhà nước - Các mặt hàng nhập cơng ty : vật tư máy móc thiết bị, xe máy, hàng tiêu dùng phục vụ cho sản xuất kinh doanh theo quy định hành thương mại nhà nước - Công ty uỷ thác nhận uỷ thác nhập mặt hàng nhà nước cho phép Công ty phép làm dịch vụ thương mại, nhập theo quy định hành nhà nước - Công ty làm đại lý , mở cửa hàng bán buôn bán lẻ mặt hàng sản xuất nước b) Nghiệp vụ Trực tiếp kinh doanh XNK tổng hợp , chủ động giao dịch , đàm phán ký kết thực hợp đồng mua bán ngoại thương ,hợp đồng kinh tế văn hợp tác liên doanh liên kết ký kết với khách hàng nước , thuộc nội dung hoạt động công ty - Kinh doanh thương mại loại hình dịch vụ thương mại - Liên doanh liên kết nước để sản xuất hàng hố phục vụ cho nhu cầu , có nhiệm vụ trực tiếp kinh doanh XNK , mua bán ngồi nước , tiến tới tổ chức máy cơng ty Cơ cấu tổ chức công ty Công ty thành lập cấu máy quản lý theo kiểu trực tiếp trụ sở Hà Nội với phòng ban chức , phòng kinh doanh thể qua sơ đồ sau GIÁM M ĐỐC Bộ phận quản lý P.tổ chức hànhnh chín h phòng tc kế hoạch Bộ phận kinh doanh phòng tổng hợp Phòng nghiệp vụ I II Chi nhánh TP HCM IV V VI Phòng nhập a.Về cấu cơng ty Ngun tắc hoạt động Các phịng ban đơn vị phụ thuộc vào công ty chịu đạo trực tiếp ban giám đốc công ty đảm bảo số nguyên tắc sau - Giám đốc công ty người chịu trách nhiệm trực tiếp trước nhà nước Bộ thương mại toàn hoạtđộng cơng ty - Các phịng kinh doanh chi nhánh công ty quyền chủ động sản xuất kinh doanh sở phương án , phịng tài -kế hoạch GĐ duyệt , đồng thời phải đảm bảo trang trải chi phí có lãi - Cơng tác hạch tốn kế tốn cơng ty áp dụng hình thức kế tốn vừa tập trung vừa phân tán - Các trưởng phòng chi nhánh người chịu trách nhiệm trước GĐ toàn hoạt động phòng chi nhánh , trực tiếp chịu trách nhiệm trước nhà nước việc chấp hành pháp luật C Cơ cấu tổ chức máy quản lý Bộ quản lý công ty bao gồm :Bộ phận quản lý kinh doanh + Bộ phận quản lý * Phịng tổ chức hành : người đảm bảo chức kế hoạch tổng hợp hành chính, tổ chức máy quản lý kinh doanh , xử lý cung cấp thông tin chung mặt hoạt động công ty theo định kỳ đột xuất GĐ - Lên lịch công tác chung cho tồn cơng ty - Tiếp nhận vào sổ , chuyển đối tượng , loại công văn giấy tờ , thư từ đến giữ bí mật tài liệu cơng ty - Giúp đơn vị tổ chức xếp quản lý lao động cơng ty * Phịng tài - kế hoạch gồm người - Tham mưu cho GĐ xét duyệt phương án kinh doanh kiểm tra trình , thực phương án - Hướng dẫn giúp đỡ phòng ban, mở sổ sách theo dõi hoạt động kinh doanh , đồng thời theo dõi hạch toán tổng hợp nghiệp vụ phát sinh cơng ty - Lập kế hoạch tài hàng năm , kiểm tra việc chấp hành chế độ tầi cơng ty - Thực cơng viẹc liên quan đến nghiệp vụ kế toán lý tài sản , đối chiếu công nợ - Mở sổ sách theo dõi phòng ban kiểm tra tính xác số liệu , xác nhận văn lý báo cáo định xác định lãi , lỗ hàng năm công ty - Tiến hành phân tích hoạt động kinh tế, làm toán theo yêu cầu chủ quản , lập báo cáo theo định kỳ gửi lên cấp * Phòng tổng hợp: người thực số chức chủ yếu xin hạn ngạch xnk cho công ty, theo dõi điện thoại ,fax + Bộ phận kinh doanh * Phòng nghiệp vụ I: gồm người Thực chức chủ yếu xuất mặt hàng thêu ren Để thực chức phòng tự tìm kiếm khách hàng ngồi nước, tìm hiểu thơng tin thị trường ,giá lập phương án kinh doanhcủa cho cấp * Phịng nghiệp vụ IV:6 người Chức giống phòng nghiệp vụ I, chủ yếu xuất mặt hàng thêu ren * Phòng nghiệp vụ V: người Được phép xuất tất loại mặt hàng mà công ty phép kinh doanh Vì phịng ln phải động tìm kiếm bạn hàng , thu mua mặt hàng xuất , tiến hành kinh doanh có hiệu Lập phương án kinh doanh trình phịng tài -kế hoạch giám đốc ,lập báo cáo theo quy định cơng ty *Phịng nghiệp vụ VI: người Chức chủ yếu giống phòng nghiệp vụ I IV ,kinh doanh xuất mặt hàng thêu ren *Phòng nhập :20người Chức chủ yếu nhập mặt hàng mà công ty phép nhận máy móc ,thiết bị ,nguyên vật liệu ,vật liệu xây dựng hàng tiêu dùng , Đối với phòng kinh doanh ,trên sở mặt hàng phép trực tiếp kinh doanh ,các tiêu kim ngạch xuất nhập phân bổ phịng phải tự tiếp cận ,trực tiếp tìm khách hàng ,tìm mặt hàng kinh doanh để xây dựng phương án kinh doanh duyệt Đồng thời giám đốc uỷ quyền ký kết hợp đồng kinh tế,chịu trách nhiệm thực hợp đồng từ đầu tới cuối Mỗi phòng phép chi tiêu số vốn phịng tài chính- kế hoạch cung cấp phạm vi phản ánh để duyệt phải đảm bảo có lãi thực hợp đồng phải chịu trách nhiệm bảo toàn phát triển số vốn giao d Cơ chế lãnh đạo công ty Công ty hoạt động theo chế độ thủ trưởng : Giám đốc công ty trực tiếp quản lý, đơn vị chịu trách nhiệm phương hướng phát triển , tổ chức sản xuất điều hành hoạt động kinh tế công ty theo quyền hạn trách nhiệm mà nhà nước giao cho giám đốc doanh nghiệp nhà nước - Giám đốc công ty thực chế độ uỷ quyền văn người thuộc quyền quản lý theo pháp luật - Cơ chế lãnh đạo có ưu điểm phát huy lực chuyên môn máy chức năng, đảm bảo quyền huy hệ thống trực tuyến c Đặc điểm lao động công ty ST Chỉ tiêu S/ lượng % Tổng số lao động - Nam - Nữ Lao động quản lý Lao động sản xuất 257 201 56 64 193 100 78,2 21,8 24,9 75,05 T -Công nhân sơ cấp -LĐ hợp đồng không thời hạn -Lao động hợp đồng có thời hạn (1-3 năm) 42 128 23 16,3 49,8 8,95 Với với quy mơ lao động xí nghiệp xem doanh nghiệp vừa nhỏ Lao động sản xuất chiếm tỉ lệ tương đối cao 75,05% Đa số lao động công ty nam giới chiếm 78,2% nguồn lao động có sức khỏe dồi giúp nhiều cho cơng việc cơng ty phát triển Trình độ lành nghề nhân viên quản lý chủ yếu cao đẳng đại học Nhân viên trung cấp chiếm tỷ lệ không cao 16,3% Hàng năm công ty phải thuê thêm lao động phổ thông với hợp đồng ngắn hạn theo mùa vụ Việc thuê lao động ngồi có nhiều thuận lợi chí phí thấp so với lao động công ty, người lao động chủ yếu người lao động địa phương - Đặc điểm lao động công ty Hiện cơng ty có 64 nhân viên , cán quản lý 23 người, người tốt nghiệp đại học tài chính, 15 người tốt nghiệp đại học ngoại thương, người tốt nghiệp đại học kinh tế, cịn lại 28 người trình độ Cao đẳng 6người trình độ trung cấp qua số cho thấy trình độ đội ngũ cán qua đào tạo có lực chun mơn Đây điểm mạnh công ty thời gian qua cơng ty tham gia kí hợp đồng nhiều hợp đồng lớn tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động: Như hợp đồng xuất với khách hàng Tiên Nguyên CANADA, hợp đồng nhập xe máy công ty Trường Giang Trung Quốc Biểu – Kê khai cán công nhân viên chi nhánh công ty (làm việc gián tiếp) ST T Cán chuyên môn kỹ thuật S/lượng Thâm niên công tác Ghi theo nghề >=5 >=10 >=15 năm năm năm I Đại học - Chuyên nghành kế toán - Chuyên nghành KT đối ngoại - Chuyên nghành QTKD II Cao Đẳng - Kinh tế - Ngoại thương III Trung Cấp - Trung cấp Thương mại - Trung cấp kinh tế 15 10 10 18 5 3 3 64 31 22 10 Ngồi ra, cịn có 193 người làm việc tổ khác Đây số công nhân trực tiếp làm sản phẩm để cơng ty tung thị trường Trong có 80% cơng nhân biên chế thức II – PHÂN TÍCH CÁC HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG, TIỀN THƯỞNG TẠI C.TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI & ĐẦU TƯ GIA TRỊNH -Hiện công ty thực nghị định 59/CP phủ quy chế quản lý tài doanh nghiệp tư nhân thông tư số 13/LĐTBXH-TT ngày 10/4/1997 lao động thương binh xã hội việc hướng dẫn phương pháp xây dựng đơn giá tiền lương quản lý tiền lương Đồng thời tăng cường công tác quản lý sản xuất kinh doanh quản lý tiền lương công ty Công ty tồn hai chế độ trả lương trả lương theo thời gian trả lương theo sản phẩm Hình thức trả lương theo thời gian a Đối tượng áp dụng Hình thức trả lương theo thời gian áp dụng cho cán công ty cán làm công tác chuyên môn, làm công tác hành chính, nhân viên phục vụ Lương thời gian áp dụng với đối tượng cơng việc đối tượng tiến hành định mức cách chặt chẽ, tính chất cơng việc người khơng làm sản phẩm khơng thể đo lường cách xác b Chế độ trả lương thời gian đơn giản Chế độ trả lương thời gian công ty chế độ trả lương thời gian đơn giản cộng với phần lương trách nhiệm Tiền lương thời gian mà người nhận suất lương cấp bậc thời gian thực tế làm tháng định Tiền lương thời gian có loại : Lương giờ, lương ngày, lương tháng Tiền lương tối thiểu công ty thực tính hết thời điểm 31/12/2001 210.000đ Tiền lương trách nhiệm phần lương tính thêm dựa vào hệ số quy định sau : - Giám đốc cơng ty : 0,4 - Phó giám đốc cơng ty : 0,3 - Trưởng phịng (tương đương) : 0,2 - Nhân viên vp : 0,1 Số ngày làm việc thực tế tháng người xác định dựa vào bảng chấm cơng Việc chấm cơng trưởng phịng đảm nhận Đến cuối tháng cán gửi lương chấm công phịng tài kế tốn Căn vào kế tốn tiền lương tính số tiền phải trả cho người tháng Mẫu bảng chấm cơng có dạng sau: Biểu 8: Bảng chấm cơng - phịng kế toán - tháng 12/2001 Stt Họ tên Bậc lương Ngày tháng … 31 Tổng cộng Hệ số làm việc thưởng Vũ Trọng Tuấn 3.68 * * * * 26 0.3 Nguyễn quang Minh 2.26 * * * 25 0.2 Vũ văn Ngọc 2.02 * 0 * 22 0.1 … … … … … … … … … … Li =LHS ∗ N SH i (Li :Tiền lương công nhân ; lương thưởng tháng) Ví dụ : Bảng lương phân xưởng cắt C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh Tổng quĩ luơng tổ 9096750 Bảng 4: Tiền lương tổ cắt số C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh tháng năm 2001 STT Họ Tên Ngày công Hệ số Tiền lương Nguyễn Thành Sơn 22 2,18 1.145.430 Nguyễn Văn Hải 22 1,78 935.220 Nguyễn Đình Hưng 22 1,78 935.220 Lê Giáp Sĩ 22 1,62 763.620 Đào Văn Hồng 21 1,62 728.910 Lê Khắc Chung 22 1,62 763.620 Nguyễn Văn Hà 21 1,62 728.910 Trần Xuân Khánh 22 1,62 763.620 Vũ Tiến Dũng 22 1,62 694.980 10 Nguyễn Anh Tiến 21 1,62 663.390 11 Nguyễn Thành Giang 20 1,35 573.300 12 Đõ Thành Công 22 1,35 630.630 13 Bùi Huy Hoàng 22 1,18 579.150 14 Nguyễn Tiến Sơn 22 1,18 579.150 Qua bảng lương cho thấy việc phân phối tiền lương cho công nhân thực sau :  Xác định ngày công - hệ số nguời  Tổng ngày công - hệ số đội = 466.5  Quĩ lưong thực tế đội : 9.096.750  Đơn giá hệ số : 9.096.750/466.5 =19.500 đồng Ví dụ: Anh Nguyễn Văn Hải có ngày công thực tế 22, hệ số lương 2,18 Ngày công hệ số anh Hải : 22 x 2,18 = 47,96 Tiền lương tháng 5/2000 anh Hải lãnh là: 47,96 x 19500 = 935.220 đồng Qua cách phân phối tiền lương có ưu nhược điểm sau:  Ưu điểm : khuyến khích cơng nhân tổ nâng cao trách nhiệm trước tập thể, quan tâm đến kết cuối tổ so với thời kỳ trứoc việc trả lương khốn sản phẩm có bước tiến đáng kể thay đổi mặt hình thuức trả lương Mọi người cố gắng hồn thành cơng việc đựoc giao quan tâm đến kết làm có chất lượng tốt hay khơng, điều kiện đảm bảo chỗ đứng công ty chỗ đứng người lao động  Nhược điểm : Sản lượng công nhân trực tiếp định tiền lương họ kích thích người lao động nâng cao suất lao động cá nhân việc phân phối tiền lương chưa quan tâm đến cố gắng cá nhân nên tiền lương chưa thể đầy đủ nguyên tắc phân phối theo số lượng chất lượng lao động Hiệu việc áp dụng lương khốn cơng ty Áp dụng chế khốn, xác định từ dây chuyền làm việc Cơ chế khoán qui định rõ ràng trách nhiệm bên Chính điều kích thích cán quản lý, người lao động hứng thú làm việc Nhờ áp dụng chế khoán lợi nhuận Cơng ty ngày cao, người lao động tích cực đưa sáng kiến kĩ thuật, hợp lý hoá sản xuất Việc áp dụng chế khoán làm tăng tiền lương bình qn cơng nhân tăng lên năm 1999 đạt 500 - 600 nghìn đồng đến năm 2001 lương bình quân đạt 700 - 750 nghìn đồng Điều cho thấy thu nhập công nhân dần tăng lên tạo tin tưởng gắn bó người lao động với cơng ty, nên việc áp dụng chế khốn sản phẩm cơng ty hợp lý Những tồn thường gặp áp dụng chế khoán sản phẩm Bên cạnh ưu điểm chế khốn sản phẩm cịn có nhược điểm không tránh khỏi áp dụng Khi tổ trưởng nhận lương khốn với Cơng ty họ tìm cách để cơng việc nhằm đạt lợi nhuận tối đa dẫn đến tình trạng khơng trung thực sử dụng lao động, công việc địi hỏi tay nghề, trình độ, tổ khơng đáp ứng sẵn sàng th lao động ngồi khơng có trình độ chun mơn Ngun nhân tình trạng tay nghề khả công nhân biên chế chưa đủ đáp ứng Sự cần thiết công ty cần phải đào tạo xây dựng đội ngũ thợ có tay nghề, đáp ứng cơng việc địi hỏi độ phức tạp cao  Tại công ty có trường hợp tổ th nhân cơng ngồi lực lượng lao động tổ đội đáp ứng Nguyên nhân giá nhân công th ngồi thấp so với cơng nhân biên chế Công ty Định mức lao động chưa sát với thực tế định mức Nhà nước việc thực định mức cơng ty có chênh lệch đáng kể Việc tổ chức phục vụ nơi làm việc chưa đạt hiệu cao Máy móc thiết bị phục vụ cho dây chuyền sản xuất thời gian sử dụng lâu dẫn đến máy móc hỏng hóc làm cho suất khơng cao dố việc tổ chức bố trí hợp lý lao động máy móc thiết bị phục vụ cho việc sản xuất vấn đề cần quan tâm Cần bố trí trình độ cơng nhân hợp lý với cơng việc tránh việc cơng nhân làm khơng chun mơn Cơng tác kiểm tra nghiệm thu sản phẩm cịn nhiều kẽ hở chưa phân rõ trách nhiệm rõ ràng, công tác nghiệm thu chưa đạt yêu cầu cao Tình hình trả thưởng cơng ty Tiền thưởng phần thu nhập người lao động, đóng góp phần cải thiện sinh hoạt hàng ngày người lao động Nó có tác động khuyến khích người lao động nâng cao suất lao động a) Tiêu chuẩn thưởng Tiêu chuẩn thưởng yếu tố quan trọng hình thức thưởng Yêu cầu tiêu thưởng: rõ ràng, xác, cụ thể nói lên kết hoạt động sản xuất nhân đơn vị tham gia thực tiền thưởng hợp với khả hoàn thành hoàn thành vượt mức tiêu đề Tiêu chuẩn xét thưởng gồm: - Chỉ tiêu chất lượng cơng trình - Chỉ tiêu tiến độ thi cơng cơng trình b) Điều kiện thưởng ... biên chế thức II – PHÂN TÍCH CÁC HÌNH THỨC TIỀN LƯƠNG, TIỀN THƯỞNG TẠI C.TY CỔ PHẦN THƯƠNG MẠI & ĐẦU TƯ GIA TRỊNH -Hiện công ty thực nghị định 59/CP phủ quy chế quản lý tài doanh nghiệp tư nhân... :Tiền lương công nhân ; lương thưởng tháng) Ví dụ : Bảng lương phân xưởng cắt C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh Tổng quĩ luơng tổ 9096750 Bảng 4: Tiền lương tổ cắt số C.ty Cổ phần thương. .. 1242/1998/QĐ - BTM ngày 25/11/1998 Bộ trưởng Bộ Thương Mại Bảng 2: Định mức công việc theo yêu cầu chất lượng, kỹ thuật C.ty Cổ phần thương mại & đầu tư Gia Trịnh giai đoạn 1998 - 2001 Nội dung công việc