TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SỸ Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê ĐăkLăk PHÍ HỒNG TH QUỲNH thuyquynh.tnmt@gmail.com Ngành Quản lý Tài nguyên Môi trường Chuyên ngành: Quản lý Tài nguyên Môi trường Giáo viên hướng dẫn: TS Đỗ Trọng Mùi PGS.TS Ngô Kim Chi Bộ môn: Quản lý Môi trường Viện: Khoa học Công nghệ Môi trường HÀ NỘI, 11/2019 Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk LỜI CẢM ƠN Trong trình thực đồ án tốt nghiệp với đề tài “Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đắk Lắk” em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy hướng dẫn TS Đỗ Trọng Mùi tận tình hướng dẫn bảo, đóng góp ý kiến quý giá, giải đáp vướng mắc tạo nhiều điều kiện thuận lợi trình em hoàn thành luận văn Em xin trân trọng cảm ơn đến PGS.TS Ngơ Kim Viện Hóa học Hợp chất thiên nhiên tận tình giúp đỡ, tạo điều kiện cho em thực tế Đắk Lắk cung cấp tài liệu thông tin cần thiết, đồng thời tận tình hướng dẫn em hồn thành luận văn Em xin cảm ơn lãnh đạo tỉnh Đắk Lắk, anh chị khuyến nông, cán địa phương tỉnh Đắk Lắk tạo điều kiện giúp đỡ em tiến hành phát phiếu điều tra, hướng dẫn người dân thu thập số liệu canh tác cà phê địa phương đồng thờicung cấp thông tin, tài liệu, dẫn giải đáp thắc mắc đặc điểm canh tác cà phê đặc điểm địa phương Em xin cảm ơn tồn thể thầy, Viện Khoa học Công nghệ môi trường tạo điều kiện cho em hoàn thành luận văn Đặc biệt em Một lần em xin chân thành cảm ơn! Học viên Phí Hồng Thúy Quỳnh Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i DANH MỤC BẢNG i DANH MỤC HÌNH ii DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT .iii LỜI MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết đề tài Mục đích nghiên cứu đề tài Ý nghĩa thực tiễn đề tài CHƯƠNG TỔNG QUAN ĐỀ TÀI 1.1 Cây cà phê Việt Nam 1.2 Cây cà phê Robusta 1.3 Sản xuất cà phê Đắk Lắk 1.3.1 Giới thiệu tỉnh Đắk Lắk 1.3.2 Tình hình sản xuất cà phê 1.3.3 Tình hình xuất cà phê 10 1.3.4 Quy trình chế biến cà phê 11 1.3.5 Chất thải từ chế biến cà phê 13 1.4 Thực trạng khí nhà kính hoạt động trồng cà phê 13 1.4.1 Đặc điểm khí nhà kính 13 1.4.2 Phát sinh khí nhà kính từ hoạt động trồng cà phê 15 CHƯƠNG 17 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 17 2.1 Đối tượng nghiên cứu 17 hí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk 2.2 Phạm vi nghiên cứu 18 2.3 Phương pháp nghiên cứu 19 2.3.1 Phương pháp điều tra, khảo sát: 19 2.3.2 Phương pháp tổng hợp xử lý số liệu 20 2.3.3 Tính phát thải khí nhà kính 20 2.3.4 Tính hấp thụ cacbon: 23 2.3.5 Mơ hình Cool Farm Tool: Hệ thống áp dụng công nghệ cao cho nông nghiệp 24 CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 27 3.1 Kết thu thập dự liệu 27 3.1.1 Thực trạng kết điều tra hộ sản xuất cà phê Đắk Lắk 27 3.1.2 Tổng hợp thông tin từ phiếu khảo sát 28 3.2 Kết tính tốn phát thải KNK hệ thống canh tác 40 3.2.1 Khí nhà kính phát sinh sử dụng đầu vào 40 3.2.2 Kết tính tốn sinh khối tích lũy hệ thống 50 3.2.3 Phát thải KNK canh tác cà phê 61 3.3 Kết từ Mơ hình Cool Farm xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê 62 3.4 Đề xuất biện pháp giảm thiểu khí nhà kính thích ứng với BĐKH 63 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 65 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 67 PHỤ LỤC 67 hí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1: Hệ số phát thải số hóa chất nơng nghiệp 22 Bảng 2.2 Hệ số phát thải nguồn đầu vào trang trại canh tác 23 Bảng 2.3 Danh sách phương trình sử dụng cho ước tính sinh khối mặt đất 24 Bảng 3.1 Cách thực hành tưới nước cho cà phê huyên 29 Bảng 3.2 Lượng phân bón khuyến cáo sử dụng 30 Bảng 3.3 Số liệu đầu vào với hệ thống độc canh thâm canh 31 Bảng 3.4 Số liệu đầu vào với hệ thống độc canh thâm canh 34 Bảng 3.5 Số liệu đầu vào với hệ thống xen canh thâm canh 35 Bảng 3.6 Số liệu đầu vào với hệ thống xen canh thâm canh 38 Bảng 3.7 Phát thải KNK hệ thống độc canh thâm canh 43 Bảng 3.8 Phát thải KNK hệ thống độc canh thâm canh 45 Bảng 3.9 Phát thải KNK hệ thống xen canh thâm canh 47 Bảng 3.10 Phát thải KNK hệ thống xen canh thâm canh 49 Bảng 3.11 Sinh khối tích lũy hệ thống độc canh thâm canh 52 Bảng 3.12 Sinh khối tích lũy hệ thống độc canh thâm canh 54 Bảng 3.12 Sinh khối tích lũy hệ thống xen canh thâm canh 55 Bảng 3.12 Sinh khối tích lũy hệ thống xen canh thâm canh 58 Bảng 3.13 Kết tính phát thải KNK cuối hệ thống canh tác cà phê 63 i Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk DANH MỤC HÌNH Hình 1.1 Cây cà phê vối Việt Nam Hình 1.2.Bản đồ hành tỉnh Đắk Lắk Hình 1.3 Biểu đồ xuất cà phê tỉnh Đắk Lăk niên vụ gần 10 Hình 1.4 Quy trình chế biến cà phê ướt cà phê khô 12 Hình 2.1 Kiểm kê khí nhà kính hệ thống nơng lâm kết hợp, giai đoạn trước canh tác giai đoạn canh tác 17 Hình 2.2 Bản đồ khu vực huyện thu thập phiếu điều tra khảo sát 20 Hình 2.3 Nhập số liệu đầu vào hệ thồng Cool Farm Tool 25 Hình 2.4 Mơ tả đơn giản mơ hình Cool Farm Tool 26 Hình 3.1 Biểu đồ đóng góp KNK nguồn phát thải hệ thống độc canh thâm canh 69 Hình 3.2 Biểu đồ đóng góp KNK nguồn phát thải hệ thống độc canh thâm canh 71 Hình 3.3 Biểu đồ đóng góp KNK nguồn phát thải hệ thống độc canh thâm canh 73 Hình 3.4 Biểu đồ đóng góp KNK nguồn phát thải hệ thống xen canh thâm canh 75 Hình 3.5 Kết tính tốn theo mơ hình Cool Farm Tool 89 ii Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT AGB Sinh khối mặt đất BDH Chiều cao ngang ngực BĐKH Biến đổi khí hậu CF Vết cacbon EF Hệ số phát thải GWP Tiền nóng lên tồn cầu GTZ Tổ chức hợp tác kỹ thuật Đức HCNN Hóa chất nơng nghiệp IPCC Ủy ban liên phủ biến đổi khí hậu KNK Khí nhà kính LULUCF Sử dụng đất, thay đổi sử dụng đất lâm nghiệp MRV Công cụ đo lường, báo cáo kiểm chứng NAMA Các hành động giảm nhẹ biến đổi khí hậu UNFCCC Công ước khung Liên hợp quốc biến đổi khí hậu RB Sinh khối rễ iii Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk LỜI MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Cà phê có vị trí quan cấu kinh tế nông lâm nước ta đặc biệt khu vực Tây Nguyên Trồng, chế biến xuất cà phê đem lại nguồn thu lớn cho kinh tế nước ta Hiện nay, sản phẩm cà phê Việt Nam xuất đến 80 quốc gia giới, chiếm 14% thị phần cà phê nhân xuất giới, đứng thứ sau Brazil Niên vụ 2016 – 2017, nước xuất 1483 triệu cà phê, kim ngạch xuất đạt 3,344 tỷ USD Những năm gần sản xuất cà phê bị ảnh hưởng nhiều biến đổi khí hậu đặt nguy cho sản xuất cà phê, sinh kế người trồng cà phê Những thay đổi nhiệt độ lượng mưa, điều kiện thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng đến chu kỳ sản xuất kèm theo suất chất lượng cà phê không ổn định Hoạt động sản xuất cà phê đóng góp vào việc phát thải khí nhà kính nguyên nhân tượng biến đổi khí hậu, khơng khâu sản xuất mà cịn tất cơng đoạn khác chuỗi cung ứng cà phê chế biến, kinh doanh, rang xay, vận chuyển, đóng gói, bán lẻ, pha chế, xuất tiêu dùng, thải bỏ Do q trình giảm thiểu khí nhà kính chuỗi cung ứng cà phê địi hỏi cần phải có kết hợp tất tác nhân Cần tính tốn, phân tích, xác định điểm nóng phát thải chuỗi quy trình Từ chìa khóa để giảm phát thải khí nhà kính ngành cà phê giảm khí nhà kính điểm nóng Từ thực trạng đề tài “Xác định thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đắk Lắk” dựa kết tính tốn lượng khí nhà kính với cơng thức, số liệu thực tế nguồn phát sinh thu từ phiếu khảo sát áp dụng so sánh khách quan với mơ hình Cool Farm Tool: hệ thống áp dụng công nghệ cao cho nơng nghiệp Từ xác đinh thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê giúp tiết kiệm thời gian, công sức mà đưa kết mang tính xác cao Từ đề xuất, kiến nghị biện pháp giúp giảm phát thải khí nhà kính, góp phần xây dựng hệ thống canh tác bền vững có hiệu Mục đích nghiên cứu đề tài Đánh giá mức phát thải khí nhà kính sản xuất cà phê Đắk Lắk theo cơng thức truyền thống mơ hình Cool Farm Tool, từ tìm thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Từ đề Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk xuất biện pháp kỹ thuật hạn chế phát thải KNK, hỗ trợ đơn vị Đắk Lắk chủ động ứng phó với BĐKH Mục đích tính tốn phát thải khí nhà kính xác định phát thải khí nhà kính chuỗi cung ứng cà phê Đắk Lắk sử dụng phương pháp thực hành tính khí thải nhà kính chuỗi trồng, chăm sóc, thu hái, chế biến, vận chuyển cà phê trang trại canh tác phép nhân rộng quy mô trồng cà phê khác Ý nghĩa thực tiễn đề tài Trong thời gian qua biến đổi khí hậu (BĐKH) tác động mạnh tới hộ sản xuất cà phê quy môi nhỏ chiếm đa số Đắk Lắk, kèm theo việc phát thải khí nhà kính (KNK), điểm nóng phát thải, biện pháp giảm phát thải tăng cường thích ứng góp phần tích cực dịch chuyển từ phát thải sang dự trữ cacbon chưa nhận diện Vì với mục tiêu đề tài xác định thông số đầu vào thích hợp phát thải KNK sản xuất cà phê giúp việc tính tốn lượng KNK sản xuất cà phê phát thải nhanh mà đem lại kết xác Từ xác định thông số đầu vào phát sinh lượng KNK lớn để đưa biện pháp phòng ngừa giảm thiểu hợp lý Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk CHƯƠNG TỔNG QUAN ĐỀ TÀI 1.1 Cây cà phê Việt Nam Cà phê tên chi thực vật thuộc họ Thiến thảo (Rubiaceae) Họ bao gồm 500 chi khác với 6000 loài nhiệt đới Chi cà phê gồm nhiều loài lâu năm khác Tuy nhiên, có hai lồi cà phê có ý nghĩa kinh tế Loài thứ cà phê chè (Coffea Arabica) đại diện cho khoảng 61% sản phẩm cà phê giới Loài thứ hai cà phê vối (Coffea canephora hay Coffea robusta), chiếm gần 39% sản phẩm cà phê Ngồi cịn có Coffea liberica cà Coffea excelsa (cà phê mít) với sản lượng khơng đáng kể Giống cà phê chè (arabica) giống cà phê du nhập vào nước ta từ năm 1857, thông qua số linh mục thừa sai người Pháp Đầu tiên trồng thử nghiệm Nhà thờ Thiên chúa giáo số tỉnh khu vực phía Bắc Hà Nam, Phủ Lý Sau đó, cà phê trồng mở rộng vào tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh Sau lan tỉnh miền Trung Quảng Trị, Quảng Bình Sau chiến tranh khu vườn cà phê chè tiếp tục trì Vì thế, khu vực có phân bố cà phê chè cao Sau cà phê phát triển dần vào Nam Tây Nguyên Đông Nam Bộ người ta bắt đầu nhận Tây Nguyên nơi thích hợp để trồng cà phê Sau giống cà phê arabica du nhập vào Việt Nam năm 1857 sau vào năm 1908, Pháp du nhập thêm giống cà phê vào Việt Nam Đó cà phê vối (robusta) cà phê mít (liberica) Sau thời gian, thực dân phương Tây thấy giống cà phê chè không mang lại hiệu kinh tế cao đưa giống cà phê vối từ Congo vào trồng Tây Nguyên Tại đây, cà phê phát triển mạnh mẽ, diện tích cà phê ngày tăng Và Tây Ngun trở thành khu vực có diện tích trồng cà phê vối lớn nước ta quy mô danh tiếng, khơng nơi Việt Nam có cà phê tiếng nước, đồng thời gắn với vùng địa danh mang nhiều huyền thoại cà phê Buôn Ma Thuột Trải dài qua trình lịch sử đất nước Việt Nam, cuối vùng đất Tây Nguyên, đặc biệt Đắk Lắk nơi hội tụ tất thuận lợi sinh thái đất đai thích hợp để cà phê sinh trưởng phát triển, sản phẩm cà phê vối robusta trở thành biểu tượng niềm tự hào Tây Nguyên nói chung, vùng địa danh Buôn Ma Thuột – Đắk Lắk nói riêng bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ A Kết luận Sau trình nghiên cứu thu thập 116 phiếu điều tra hợp lệ huyện lựa chọn phân thành mơ hình canh tác tiêu biểu, đề tài rút kết luận sau: Điểm nóng canh tác cà phê Đắk Lắk phát thải phân bón vơ chiếm 70 – 86% tổng lượng khí phát từ nguồn khảo sát Tiếp phát thải từ trình sử dụng lượng tưới tiêu cho cà phê chiếm từ 13 – 27% lượng phát thải Phát thải thuốc trừ sâu vận chuyển không đáng kể Tuy nhiên riêng với hệ thống xen canh thâm canh phát thải thuốc trừ sâu chiếm 11,13% phần lớn chủ yếu dùng cho ăn lâu năm Phát thải KNK hệ thống giai đoạn canh tác: - Độc canh thâm canh 2100 kgCO2/ha - Độc canh thâm canh 1165 kgCO2/ha Xen canh thâm canh 361 kgCO2/ha Xen canh thâm canh 2753 kg CO2/ha Phát thải trung bình hệ thống 1595 kgCO2/ha Phát thải KNK tính tốn cho tồn tỉnh Đắk Lắk 326.669 nghìn CO2, kết mơ hình Cool Farm Tool 1660 kg CO2/ha So sánh với kết nghiên cứu Costa Rica cho trình sản xuất cà phê Costa Rica 4,98 kg CO2/ha Châu Âu giai đoạn canh tác 1,93 kgCO2/ha lượng phát thải KNK Đăk Lăk Từ kết tính tốn theo cách tính truyền thống mơ hình Cool Farm Tool với sai số 3,9% đưa kết luận phát thải KNK sản xuất cà phê phụ thuộc vào thông số đầu vào sau đây: Phân bón (chứa thành phần N, P2O5, K2O) Thuốc trừ sâu Quá trình vận chuyển phương tiện, máy móc sinh CO2 Sử dụng nhiên liệu, lượng phát thải khí CO2 Do thông số thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Tìm thơng số đầu vào thích hợp với áp dụng mơ hình Cool Farm Tool giúp cho nhà khoa học, hộ sản xuất nhà quản lý tiết kiệm thời gian tính tốn mà tính lượng khí nhà kính phát thải quy mô sản xuất cà phê - 65 Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk B Kiến nghị Dựa lượng khí nhà kính phát thải tính tốn mơ hình thấy việc hợp lý hóa việc sử dụng hóa chất đầu vào thơng qua áp dụng quản lý trồng cải tiến (ICPM), Thực hành Nông nghiệp tốt (GAP) kỹ thuật tương tự cần thiết Chú trọng đến việc bón phân hiệu quả, ưu tiên sử dụng loại phân bón nhả chậm cân dinh dưỡng Áp dụng phương pháp tưới nước hiệu quả, tiết kiệm lượng Việc trì cấu trúc đất cho phép giảm sử dụng phân bón tổng hợp Ngồi ra, việc giảm phát thải khí nhà kính nói riêng từ nơng trại cà phê thực cách tăng lượng ‘thu cacbon’ từ khí Các nông trại cà phê tăng độ che phủ trồng thơng qua việc trồng che bóng nhiều kết hợp trồng ăn thay cho che bóng giúp tăng lực trồng trọt địa phương góp phần tăng thêm thu nhập cho người dân Cụ thể che bóng làm giảm cường độ ánh sáng chiếu vào vườn cà phê, cản bớt gió làm hạn chế nước mặt đất từ tiết kiệm lượng dùng cho tưới nước Thực biện pháp giảm thiểu khí nhà kính mơ tả phát sinh thêm chi phí cho nông hộ, đặc biệt giai đoạn chuyển tiếp Vì vậy, cần ưu đãi kinh tế qua tiêu chuẩn carbon sản phẩm PCF hội thị trường cácbón cung cấp số khuyến khích kinh tế cho ngành 66 Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Hiệp hội cà phê – ca cao việt nam (VICOFA), Lược sử ngành cà phê, http://vicofa.org.vn/Default.aspx?tabid=142&language=vi-VN, 24/05/2018 [2] Đường Hồng Dật (2011), Từ điển bách khoa nông nghiệp Việt Nam, Nhà xuất Nông Nghiệp, Hà Nội [3] Tổng cục thống kê (2017), Niêm giám thống kê tỉnh Đăk Lăk 2017 [4] Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk (2018), Báo cáo tổng kết niên vụ cà phê 20162018 kế hoạch niên vụ cà phê 2018 – 2019, Đắk Lắk [5] Cục Thống kê tỉnh Đắk Lắk (2017), Niên giám thông kê [6] Pham Thế Trịnh (2015), Sử dụng đất đỏ bazan trồng cà phê xen mắc ca Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk, Nhà xuất Nông Nghiệp, Hà Nội [7] Sở Công thương tỉnh Đắk Lắk (2018), Số liệu xuất chi tiết thị trường doanh nghiệp, phụ lục số 2, [8] Phạm Thế Trịnh (2013), Hiện trạng canh tác hiệu sản xuất cà phê đất đỏ bazan huyện Krơng Năng, tỉnh Đắk Lăk, Tạp chí khoa học phát triển, 11(5), 713 – 721 [9] Trung tâm Nước sinh hoạt vệ sinh môi trường tỉnh Đắk Lắk (2010), Quy hoạch cấp nước vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh Đắk Lắk, UBND tỉnh Đắk Lắk [10] UNFCCC (1992), Công ước Khung Liên Hợp Quốc BĐKH [11] Martin R.A Noponen (2012), Greenhouse gas emissions in coffee grown with differing input levels under conventional and organic management, Agriculture, Ecosystems and Environment [12] Bernard Killian (2013), Carbon Footprint across the Coffee Supply Chain: The Case of Costa Rican Coffee, Agricultural Science and Technology B 3, 151170 [13] NAMA (2015), Costa rica low carbon coffee nama [14] Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thôn tỉnh Đắk Lắk (2016), Thuyết minh phát triển cà phê bền vững, Đắk Lắk [15] Sở Nông nghiệp Phát triển Nông thơn tỉnh Đắk Lắk (2015), http://nnptnt.daklak.gov/tin-tuc-su-kien/tap-huan-BĐKH-nam-2019.html 67 Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk [16] Bộ tài nguyên môi trường (2014), Báo cáo cập nhật hai năm lần lần thứ Việt Nam cho công ước khung liên hợp quốc biến đổi khí hậu, NXB Tài Ngun-Mơi Trường Và Bản Đồ Việt Nam, Hà Nội [17] Cục khí tượng thủy văn biến đổi khí hậu (2017), Nghiên cứu xây dựng hệ số phát thải (EF) lưới điện Việt Nam, Bộ Tài nguyên Môi trường [18] Aidan Kennedy (2015), Báo cáo sử dụng thống kê lượng để ước tính lượng phát thải CO2, Hội thảo Cơ sở pháp lý thu thập liệu lượng, International Energy Agency [19] Ủy ban liên phủ biến đổi khí hậu IPCC (2010) [20] Yamane, Taro (1967), Statistics, An Introductory Analysis, 2nd Ed., New York: Harper and Row [21] DEFRA (Department for Environment, Food and Rural Affairs) and BSI (British Standards Institution) 2011 The guide to PAS 2050:2011: how to carbon footprint your producs, identify hotspots and reduce emissions in your supply chain London (UK): 79 p ISBN 978-0-580-77432-4 [22] Carlos Moreira Miquelino Eleto Torres (2017), Greenhouse gas emissions and carbon sequestration by agroforestry systems in southeastern Brazil, Scientific Report [23] Lin B (2011), Resilience in agriculture through crop diversification: Adaptive management for environmental change, BioScience, 61(3), 183 – 193 [24] Mơ hình áp dụng cơng nghệ cao nông nghiệp Tool Farm Cool, Evaluation of Greenhouse Gas Emissions from Small-scale Coffee Producers in Kiambu-Kenya Based on Calculations of the Cool Farm Tool, https://coolfarmtool.org/ [25] Công ty cổ phần phân bón Bình Điền, Tỷ lệ thành phần phân bón NPK [26] Bộ Tài ngun Mơi trường (2017), Thống kê diện tích đất đai năm 2015 68 Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk PHỤ LỤC Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk PHIẾU ĐIỀU TRA Đề tài: Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Độc canh: Chỉ trồng cà phê; Xen canh trồng với bóng mát, ăn quả, khác, Hữu cơ: dùng phân bón hữu cơ/compost, phân ủ khác, TrT : theo kinh nghiệm địa phương Code : Buôn Đôn 1, Cư Mgar : 2, Krong Buk :3, Krong Pak : 4, Krong để dễ tìm CODE: MƠ HÌNH: Độc canh/xen canh bóng mát (cây bóng mát: Tiêu, Bơ, muồng đen, sầu riêng)/HC / TrT Tên chủ hộ:…………………… Ngày khảo sát: … …/ ……./2018 Đợt … …………… …… Địa chỉ: …………………………………… ……… Vị trí: GPS :………………………………… Điện thoại: Mobile :…………… ……Cố định :………………… email:………………………… I – ĐIỀU TRA HỘ NÔNG DÂN Số hộ điều tra: ………… …hộ Tuổi chủ hộ: ………….… tuổi Số nhân khẩu: …… ….… người Số lao động hộ: ……….lao động Tỷ lệ phụ thuộc: … …….% Học vấn: Không học:…………… …Người; Cấp 1: ………Người; Cấp 2:……… Người; Cấp 3:…… …Người; Trên cấp 3:………… Người II – HIỆN TRẠNG CANH TÁC Canh tác: Cây trồng: cà phê năm thứ: ; Diện tích ha, sản lượng…………tấn Mật độ: (cây/ha)…………………………….; Khoảng cách:………………………… Tình trạng trồng: ; giống cà phê: Cây trồng xen: …… năm trồng……… Mật độ cây……… (cây/ha) Khoảng cách………… Có phụ phẩm sử dụng hay bán khơng: Có, � Không Đặc điểm đất trồng: Loại đất: ; Tầng dày: ………………… độ dốc: …………………… Kết cấu đất: Đất sét……………% Đất thịt……………% Đất cát……………% - Loại đất: Đất tốt � Đất sét cát � Đất sét nặng � Đất sét bùn Đất trung bình � Đất sét pha cát � Đất sét pha thịt � Đất sét pha bùn Đất xấu � Đất cát, sỏi � Đất cát mùn � Đất cát pha thịt � Đất thịt � Đất thịt pha � Đất bùn - Độ dày canh tác: …………m; Độ dốc: ………… - Thành phần hữu đất � OM ≤ 1,72, � 1,72 < OM ≤ 5,16, � 5,16 < OM ≤10,32, � OM > 10,32 ( Phân loại có quy định TCVN) - Thành phần carbon hữu cơ: ……… %; pH: ……………………… - Độ ẩm gieo trồng: � ẩm � Ướt � Khô (phần lấy mẫu đại diện, sau gửi phân tích) Chọn huyện loại hình điều tra đào đại diện cho vùng / huyện để phân tích) Phân bón hóa chất bảo vệ thực vật  Phân bón vơ cơ: Thành phần Phân đơn Phân NPK N: Kg % N: Kg % P2O5: Kg % P2O5: Kg % K2O: Kg % K2O: Kg % - Lượng phân bón: ……………………………………………kg/ha - Phương pháp bón: � Vãi, Hồ tan dung dịch, � Kết hợp - Chất ức chế phát thải � Khơng có � Có chất ức chế Nitrat hóa  Phân hữu cơ: Loại …………………… ; %carbon hữu cơ: ………….…%; Tỷ lệ N:…….%, P2O5………%, K2O: …… % Khác: ……………………………………………………………………………………  Thuốc bảo vệ thực vật: Có � Không � - Thời điểm sử dụng vào tháng: …………………………………… - Số lần sử dụng:………………lần/năm, Liều lượng:……………………………… Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Thay đổi cấu trồng 20 năm qua - Chuyển đổi mục đích canh tác, cách làm đất độ che phủ đất Đặc điểm Mục đích chuyển đổi Cách làm đất Độ che phủ Thời gian (tháng) Tỷ lệ (%) Chuyển đổi Canh tác Rừng Bãi cỏ Thường xuyên Hạn chế Không làm Che phủ Không che phủ Không thay đổi Trước Sau  Thay đổi sinh khối trồng Loại :……………………………… Cà phê Cây Cây che bóng Cây xen ……… canh Cây xen canh ……… Mật độ ban đầu (cây/ha) Đường kính trồng (cm) Đường kính khảo sát (cm) Chiều cao (cm) Cây thêm, (cây/ha) Tuổi Sử dụng lượng, nhiên liệu nước  Sử dụng lượng trực tiếp cho trồng chế biến cà phê (cho cà phê nhân) Địa điểm Năng lượng Đơn vị Giá trị (ghi số cụ thể) Điện KWh Nước lít Nơi canh tác Xăng, dầu lít Điện KWh Chế biến hộ/chế lít biến sở chế Nước biến Xăng, dầu lít  Tưới tiêu: Tưới: �Dí, �Phun mưa, �Nhỏ giọt, �Phun mưa khu vực nhỏ, �Tưới tràn - Lượng nước tưới:………lít; Diện tích tưới tiêu:………………………% - Độ sâu bơm:………… m; Khoảng cách ngang:………….m - Năng lượng sử dụng: � Điện � Dầu � Trọng lực hay tự chảy Vận chuyển: Phương tiện: �Máy cày, �Ơ tơ, � Khác:…… - Trọng lượng vận chuyển:………… tấn; Khoảng cách vận chuyển:…… … km III – THUẦN CANH – XEN CANH Chi phí hiệu kinh doanh tính cho năm (cây trồng xen) Hạng mục A Chi phí Số lượng Cây Giá Thành bán tiền (đồng) Ghi Số lượng Cây trồng xen Giá Thành bán tiền (đồng) Ghi I Chi phí vật chất Giống Phân hữu - Phần chuồng - Phân xanh - Phân khác Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Phân vô - U rê - Lân - Ka li - NPK - Phân bón - Phân khác Thuốc bảo vệ thực vật Nhiên liệu 6, Tưới nước(m2) Vận chuyển II Lao động( công) Lao động nhà Lao động thuê Giá 1ngày công thuê III Dịch vụ Thủy lợi Quản lý phí Khác IV Chi khác B Tổng thu Năng suất( tạ/ha) Sản lượng C Hiệu kinh tế Lãi Tỷ lệ lãi/chi phí Kinh nghiệm khác: …………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… IV CHẾ BIẾN CÀ PHÊ CHẾ BIẾN KHÔ (tỷ lệ sử dụng khí %, dùng tay) - Khối lượng: ………… .tấn Sân phơi:……………… m2 - Thời gian phơi:………… …ngày Đảo: dùng máy:……… % tay: ……… % - Tách vỏ: dùng máy:………% Đóng bao: dùng máy:………% tay: ……… % Tổng quát sở: ……………………… …………………………………………………………… …………….……………………………………….……………………………… …………………………….………………….…………………………………… CHẾ BIÊN ƯỚT - Mô tả: Công nghệ - Công đoạn: - Khối lượng cà phê hạt: ……… kg/ngày - Khối lượng nước thải: ………… m3/ngày - Đặc thù nước thải: COD………… , T-N…….…… T-P…….……mùi … , mầu - Nguồn phát sinh, thu gom vận chuyển – xử lý:………………………………… Mô tả hệ xử lý có - Nước thải: nước thái có thu gom % , có song chắn rác, hố thu gom - Bản vẽ mơ tả (nếu có chụp kèm theo): Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Đặc thù nước thải: Đầu vào Đầu ra: Nguồn tiếp nhận nước sau xử lý: � Xả suối/sông � Xả hệ xử lý KCN Nguồn nước uống/sinh hoạt nhà máy khu dân cư nước giếng, nước máy,… Khối lượng rác hay chất thải rắn ……… kg/ngày  từ sinh hoạt:………………tấn/ngày  từ sản xuất:………………tấn/ngày - Xử lý chất thải rắn sinh hoạt - Xử lý bùn thải hệ xử lý nước thải - Tổng quát sở: ……………………………………………….……………………………………… Kiến nghị/sáng kiến: …………………………………………………………………… …………………………….…………………………………………………………… V ĐÁNH GIÁ CÁC TIÊU CHÍ PTCF BỀN VỮNG- TỰ NGUYÊN TUÂN THỦ TIÊU CHUẨN VN– QUỐC TẾ ĐÃ THAM GIA, TÌNH HÌNH THAM GIA CÁC HIỆP HỘI Tự đánh giá thực tiêu chí PTCF Bền vững Tự đánh giá thực TCVN tiêu chuẩn khác � 4C � UTZ Các tiêu chuẩn khác � Thực TCVN: 4193:2014 , khác Tham gia phối hợp với : � Hanns R Neumann Stiftung � Rainforest alliance � Hiệp hội cà phê – ca cao VN, Hiệp hội cà phê Buôn Mê Thuột � Khác: ……………… Kiến nghị: ………………………………………………………………………………………… VI ĐÁNH GIÁ CÁC HOẠT ĐỘNG GIẢM PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH THÍCH HỢP a Hiểu biết biến đổi khí hậu (BĐKH) - Anh chị có nhận thấy thay đổi nhiệt độ: ☐ Có, ☐ Khơng - Nhiệt độ theo hướng có lợi cho Robusta ☐ Có, ☐ Khơng - Thay đổi lượng mưa: ☐ Có, ☐ Khơng - Xu hướng thay đổi: Mưa bất thường: ☐ Có, ☐ Khơng - Sản lượng cà phê: ☐ Tăng, ☐ giảm, ☐ không thay đổi - Kháng sâu bệnh: ☐ Tăng, ☐ giảm, ☐ khơng thay đổi - Chi phí sản xuất: ☐ Tăng, ☐ giảm, ☐ không thay đổi b Anh chị có tuyên truyền BĐKH SX cà phê: ☐ Có, ☐ khơng Tham gia đào tạo, tập huấn đạt tiêu chuẩn, chứng chỉ: ☐ Có, ☐ khơng Loại chứng đạt (ghi cụ thể):…………………………………………………………… Anh chị có thấy có liên quan canh tác giảm phát thải: ☐ Có, ☐ khơng Hình thức dễ thực hiện: (Ghi cụ thể): ………………………………………………………… Mơ hình giảm phát thải dễ thực hiện: ☐ Sử dụng phân hiệu quả- tăng phân hữu cơ, ☐ Tăng carbon đất, ☐ Giảm nước sử dụng, ☐ Chế biến thân thiện môi trường ☐ Tái chế, tạo giá trị gia tăng cho SX cà phê, ☐ Tất Một số sáng kiến địa phương đề xuất: Như ☐ Về tiết kiệm nhiên liệu, điện cho sản xuất, ☐ Tận dụng chất thải ☐ Canh tác nông nghiệp tốt, ☐ Chế biến thân thiện mơi trường, ☐ Tích hợp Các kiến nghị khác: ……………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… Kế hoạch cộng đồng: có kế hoạch cộng đồng triển khai: ☐ Có, ☐ khơng Cụ thể:……………………………………………… …………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… - Xin cảm tham gia anh chị./ Chữ kí Người điều tra Người trả lời phiếu điều tra Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk MỘT SỐ HÌNH ẢNH KHI ĐI THỰC TẾ TẠI ĐĂKLĂK THÁNG 12 NĂM 2018 Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT ... số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Từ đề Phí Hồng Thúy Quỳnh – CH2017B-QLTNMT Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản. .. CH2017B-QLTNMT Xác định thông số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk Bảng 3.8: Phát thải KNK hệ thống độc canh thâm canh Hệ số Nguồn phát thải khí nhà kính phát. . .Xác định thơng số đầu vào thích hợp để tính lượng khí nhà kính phát thải sản xuất cà phê Đăk Lăk LỜI CẢM ƠN Trong trình thực đồ án tốt nghiệp với đề tài ? ?Xác định thơng số đầu vào thích hợp để