THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 CHƯƠNG I. ĐIỆN HỌC Bài 1 : SỰ PHỤ THUỘC CỦA CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀO HIỆU ĐIỆN THẾ GIỮA HAI ĐẦU DÂY DẪN I. MỤC TIÊU - Nêu được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm khảo sát sự phụ thuộc của cường độ dòng điện (cđdđ) vào hiệu điện thế (hđt) giữa hai đầu dây dẫn. - Mô tả mối quan hệ tỉ lệ thuận giữa cđdđ chạy qua dây dẫn và hđt giữa hai đầu dây dẫn bằng lời, bằng đồ thò và bằng hệ thức. - Vẽ được đồ thò biểu diễn mối quan hệ I, U từ số đo thực nghiệm. - Rèn luyện kó năng quan sát và phân tích số liệu. II. CHUẨN BỊ * Giáo viên: Bảng phụ ghi nội dung B1-B2. * Nhóm HS : - 01 điện trở mẫu. - 01 vôn kế có giới hạn đo 6V. - 01 nguồn điện 6V. - 01 ampe kế có giới hạn đo 1,5A. - 01 công tắc. - 07 dây nối. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung 10 * Hoạt động 1 : 1/ Kiểm tra bài cũ : Hãy nhắc lại sơ đồ mạch điện là gì ? Và nêu kí hiệu của nguồn điện, đèn điện, khóa, dây dẫn ? 2/ Tạo tình huống : Có thể tạo tình huống như SGK. - GV yêu cầu HS mô tả các công dụng và cách mắc từng bộ phận trong sơ đồ. * Hoạt động 2 : Tìm hiểu sự phụ thuộc của cđdđ vào hđt giữa hai đầu dây dẫn. - Yêu cầu HS tìm hiểu sơ đồ mạch điện H 1.1. - Yêu cầu mắc mạch điện H 1.1 HS1 : Trả lời theo yêu cầu của GV. - Đọc phần đầu bài theo yêu cầu của GV. - Cá nhân trả lời và cá nhân khác nhận xét. - Hoạt động cá nhân. I. Thí nghiệm. 1. Sơ đồ mạch điện. (SGK) GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 1 Tuần: 1 Tiết: 1 Ngày soạn: Ngày dạy: THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 15 10 10 và tiến hành đo. - GV nên chú ý quan sát và tạo điều kiện cho HS đều được đo. - Yêu cầu HS làm câu C1. * Hoạt động 3 : Xử lí đồ thò, nêu kết luận. - Thông báo dạng đồ thò biểu diễn sự phụ thuộc của cđdđ vào hđt như phần II – 1. (Giáo viên có thể chuẩn bò sẳn hệ trục toạ độ và yêu cầu HS biểu diễn cặp giá trò U, I) – như C2. - Yêu cầu HS dựa vào dạng đồ thò và kết quả thí nghiệm rút ra kết luận về sự phụ thuộc của cđdđ vào hđt đặt vào hai đầu dây dẫn. * Hoạt động 4 : 1/ Củng cố. Yêu cầu HS phát biểu lại dạng đồ thò và kết luận đã ghi. 2/ Vận dụng. - Yêu cầu HS làm các câu C3, C4, C5. - (Nếu thực hiện không hết thì làm tại lớp C5, C3 còn C4 về nhà). - Hoạt động nhóm. C 1 :Khi tăng (hoặc giảm) HĐT đặt vào hai đầu dây dẫn bao nhiêu lần thì CĐDĐ chạy qua dây dẫn đó cũng tăng (hoặc giảm) bấy nhiêu lần. - Theo dõi thông báo của GV – cá nhân làm việc. (Thực hiện theo yêu cầu của GV – cá nhân làm việc). - Cá nhân nhận xét và trả lời. C 2 :-GV yêu cầu HS xác đònh các điểm biểu diễn sự phụ thuộc của I vào U theo đúng số liệu thu được từ TN. - Hướng dẫn HS vẽ một đường thẳng đi qua gốc toạ độ, đồng thời đi qua gần những điểm biểu diễn nhất . Cần chọn sao cho những điểm biểu diễn phân bố đều hai bên đường thẳng đó. - 02 đến 03 HS phát biểu. 2. Tiến hành thí nghiệm. (SGK) II. Đồ thò biểu diễn sự phụ thuộc của cđdđ vào hđt. 1. Dạng đồ thò. Đồ thò biểu diễn sự phụ thuộc của cđdđ vào hđt là một đường thẳng đi qua gốc toạ độ (U = 0, I = 0). 2. Kết luận. Cđdđ chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hđt đặt vào hai đầu dây dẫn đó. III. Vận dụng. C3 U=2,5 V: I=0,5A U=3,5 V: I=0,7A C4 U I 0,125 4,0 5,0 GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 2 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 3/ Dặn dò Về nhà làm bài tập 1.1 --> 1.4 SBT. Đọc có thể em chưa biết ở nhà. - Cá nhân làm việc. 0,3 C 5 :Cđdđ chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hđt đặt vào hai đầu dây dẫn đó. IV. RÚT KINH NGHIỆM. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………… GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 3 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 Bài 2 : ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN – ĐỊNH LUẬT ÔM. I. MỤC TIÊU - Nhận biết đơn vò đo điện trở, phát biểu và viết được công thức đònh luật Ôm. - Giải thích được các đơn vò trong công thức điện trở và công thức đònh luật Ôm. - Vận dụng được công thức điện trở và công thức của đònh luật Ôm để giải một số dạng bài tập đơn giản. II. CHUẨN BỊ • GV : Chuẩn bò cho nhóm HS bảng : Thương số I U đối với mỗi dây dẫn. Lần đo Dây dẫn 1 Dây dẫn 2 1 2 3 4 Trung bình cộng HS: xem trước bài học trước và làm bài tập đây đủ. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 4 Tuần: 1 Tiết: 2 Ngày soạn: Ngày dạy: THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 10 10 * Hoạt động 1 : 1/ Kiểm tra bài cũ : Cho biết dạng đồ thò và sự phụ thuộc của cđdđ vàohđt? 2/ Tổ chức tình huống học tập. - Yêu cầu HS đọc phần đầu bài trong SGK và yêu cầu HS trả lời : ta cần tìm hiểu vấn đề gì ? * Hoạt động 2 : Xác đònh thương số I U đối với mỗi dây dẫn. - Yêu cầu HS tính tỉ số I U đối với mỗi dây dẫn theo số liệu bảng 1 và 2 ở bài 1 và hoàn thành C1 và C2. - GV hướng dẫn cả lớp để thống nhất câu trả lời. * Hoạt động 3 : Thông báo giá trò điện trở, kí hiệu và đơn vò điện trở. - Thông báo công thức tính và đơn vò của điện trở. - GV yêu cầu HS tìm mối liên hệ 1Ω với 1V và 1A ? - Thông báo tiếp các đơn vò khác của điện trở. - Yêu cầu HS đọc phần chú ý và rút ra điều cần nhớ. - GV thống nhất câu trả lời để - 01 HS trả lời theo yêu cầu của GV. - Cđdđ chạy qua dây dẫn có tỉ lệ với hđt đặt vào không ? - Nhóm 1, 2, 3 tính theo bảng 1. - Nhóm 4, 5, 6 tính theo số liệu bảng 2. Ghi kết quả lên bảng nhóm. - Hoàn thành C1, C2 (nhóm). - Theo dõi và ghi nhận vào vở bài học. - Cá nhân thực hiện. - 01 HS đọc to cho cả lớp nghe sau đó cá nhân rút ra chú ý. I. Điện trở của dây dẫn. 1. Xác đònh thương số I U đối với mỗi dây dẫn. Thương số I U có giá trò như nhau đối với mỗi dây dẫn và có giá trò khác nhau đối với hai dây dẫn khác nhau. 2. Điện trở. a/ Giá trò R = I U là điện trở của dây dẫn. b/ Kí hiệu sơ đồ điện trở trong mạch điện : Hoặc : ___/\/\/\___ c/ Đơn vò : Nếu U tính bằng V, I tính bằng A thì R tính bằng ôm, kí hiệu : Ω (ô- mê-ga) A V 1 1 = 1Ω. 1 kilôôm (kΩ) = 10 3 Ω. 1 mêgaôm(MΩ) = 10 6 Ω. 3. Chú ý. a/ Điện trở biểu thò mức độ cản trở dòng điện nhiều hay ít của dây dẫn. b/ Nếu nhiệt độ thay đổi GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 5 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 5 10 HS ghi. * Hoạt động 4 : Phát biểu và viết biểu thức của đònh luật ôm. - GV yêu cầu HS từ R = I U suy ra I = ? - Yêu cầu HS đưa vào công thức I = R U phát biểu mối quan hệ giữa ba đại lượng I, U, R. - Yêu cầu HS phát biểu lại (từ 04 ---> 05 HS). * Hoạt động 5 : Củng cố – Vận dụng. 1/ Củng cố : Phát biểu và cho biết công thức của đònh luật ôm có giải thích các đại lượng có kèm theo đơn vò. 2/ Vận dụng. - Yêu cầu HS thực hiện C4. - Yêu cầu thực hiện tiếp C3. 3/Dặn dò Làm bài tập 2.1, 2.2, 2.3, 2.4 trong SBT. - Đọc “có thể em chưa biết” - Cá nhân trả lời. I = R U - Cá nhân phát biểu. - Cá nhân phát biểu theo yêu cầu của GV. - 02 HS phát biểu. - Cá nhân trả lời. - Cá nhân làm việc. - Ghi nhận để về nhà thực hiện. vẫn dùng R = I U , nhưng R có giá trò khác nhau khi thay đổi U đặt vào hai đầu dây. II. Đònh luật ôm. 1. Biểu thức của đònh luật. Từ R = I U suy ra : I = R U . 2. Phát biểu. Cđdđ chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hđt đặt vào hai đầu dây dẫn và tỉ lệ nghòch với điện trở của mỗi dây. III. Vận dụng : C3: U = 6V C4: I 1 = 1 R U -. I 2 = 2 R U =- 1 3R U =>I 1 = 3I 2 IV. RÚT KINH NGHIỆM. GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 6 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 BÀI 3 : THỰC HÀNH : XÁC ĐỊNH ĐIỆN TRỞ CỦA MỘT DÂY DẪN BẰNG AMPE KẾ VÀ VÔN KẾ. I. MỤC TIÊU - Nêu được cách xác đònh điện trở từ công thức tính điện trở và các dụng cụ đo điện đã học. - Mô tả được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm xác đònh điện trở của một vật dẫn bằng ampe kế và vôn kế. - Rèn kỹ năng thực hành, ý thức chấp hành nghiêm túc quy tắc sử dụng các thiết bò điện trong thí nghiệm. II. CHUẨN BỊ. * GV: Chuẩn bò một đồng hồ đa năng. * Nhóm HS : Một dây điện trở chưa biết giá trò. Một nguồn điện 6V. Một vôn kế 6V. một ampe kế 1,5A. Một công tắc điện. Bảy đoạn dây nối. * Mỗi HS : Mẫu báo cáo trang 9 SGK. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC. TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 7 Tuần: 2 Tiết: 3 Ngày soạn: Ngày dạy: THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 10 30 * Hoạt động 1 : Ổn đònh tổ chức. - Chia lớp thành 06 nhóm. - Yêu cầu các nhóm phân công cụ thể cho mỗi thành viên. - Giao dụng cụ thí nghiệm cho các nhóm. * Hoạt động 2 : Kiểm tra việc chuẩn bò bài thực hành. - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi (03 HS mỗi HS một câu). - Yêu cầu 01 HS vẽ sơ đồ. - Yêu cầu HS nhận xét. - Thống nhất câu trả lời đúng để HS điều chỉnh bài làm chuẩn bò ở nhà. * Hoạt động 3 : Mắc mạch theo sơ đồ và lập bảng số liệu tính điện trở của dây dẫn (thực hành theo nhóm). - Nhắc các nhóm trưởng phân công các bạn trong nhóm sao cho mỗi bạn có thể tham gia một phần việc. - Yêu cầu các nhóm trưởng phân công mỗi bạn đo và tính một giá trò điện trở. - GV theo dõi việc làm ở các nhóm để giúp đỡ và đánh giá : Yêu cầu các nhóm hoàn thành báo cáo nộp cho giáo viên. * Hoạt động 4 : Phân tích, đánh giá công việc của HS, củng cố những kiến thức cần nhớ. - Thu báo cáo và nhận xét mỗi nhóm một bài đại diện có công bố thang điểm. - Củng cố các kiến thức cần nhớ cho HS bằng cách gọi HS nhắc lại 03 câu trả lời ở phần trả lời câu hỏi. * Dặn dò về nhà : - Xem lại kiến thức về mạch mắc nối tiếp ở lớp 7. - Lớp trưởng chia sẳn. - Nhóm trưởng phân công. - Nhóm trưởng nhận dụng cụ. - Trả lời theo yêu cầu của GV. - Lên bảng vẽ sơ đồ. - Phát biểu. - Theo dõi và ghi nhận. - Hoạt động nhóm. - Thực hiện theo sự phân công của nhóm trưởng. - Lần lượt làm việc theo sự phân công. - Nhóm trưởng thu bài báo cáo. - HS trả lời từng câu hỏi theo yêu cầu của Gv. GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 8 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 5 - Đánh giá điểm thực hành theo thang điểm : .Ý thức : 3 điểm. - Chuẩn bò đủ dụng cụ: 1.0đ - Nghiêm túc: 1.0đ - Cẩn thận hợp tác trong hoạt động nhóm:1.0đ .Kết quả thực hành : 6 điểm.: - Trả lời đúng 1.5đ - Kết quả vẽ đúng: 2.0đ - Tính và nhận xét đúng : 1.5đ - Viết cẩn thận:1.0đ .Tiến độ thực hành đúng thời gian : 1 điểm. IV. RÚT KINH NGHIỆM. GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 9 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 BÀI 4 : ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP I. MỤC TIÊU - Xây dựng được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc nối tiếp R td = R 1 + R 2 và hệ thức 2 1 2 1 R R U U = từ các kiến thức đã học. - Mô tả được cách bố trí và tiến hành thí nghiệm kiểm tra lại các hệ thức suy ra từ lý thuyết. - Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích một số hiện tượng đơn giản trong thực tế và giải bài tập. - Rèn luyện kó năng thực hành, khả năng suy luận để tìm ra kiến thức mới từ những kiến thức đã học. II. CHUẨN BỊ * GV: Bảng phụ vẽ sơ đồ H.4.2 * Nhóm HS : - 03 điện trở lần lượt có giá trò 6Ω, 10Ω, 16Ω. - 01 ampe kế có giới hạn đo 1,5V. - 01 vôn kế có giới hạn đo 6V. - 01 nguồn điện 6V. - 01 công tắc. - 07 đoạn dây dẫn. GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 10 Tuần: 2 Tiết: 4 Ngày soạn: Ngày dạy: [...]... dẫn R = ρ S để tính các đại lượng có liên quan II CHUẨN BỊ - Một cuộn dây nhôm, 01 cuộn dây nikêlin, 01 cuộn dây constantan GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 26 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 - Một nguồn điện 4,5V, 01 ampe kế; 01 vôn kế; 01 công tắc; 07 đoạn dây nối như trong bộ đồ dùng thí nghiệm GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 27 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 III HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của học TG... nhiêu lần C3, C4, trong SGK - Nếu còn thời gian có thể cho HS III Vận dụng làm thêm bài tập trong SBT C3 : Điện trở dây I gấp 3 lần dây II Hướng dẫn về nhà - Học bài và làm C5 ,C6 C4 : R2 = R1/5 = 1,1Ω - Xem “Có thể em chưa biết” 7 IV RÚT KINH NGHIỆM GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 25 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 Tuần: 5 Tiết: 9 Ngày soạn: Ngày dạy: Bài 9 : SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM... LOAN trang 29 THCS RẠCH GẦM này dẫn điện tốt hơn vật liệu - Ghi nhận để về nhà kia ? thực hiện - Công thức tính điện trở ? IV RÚT KINH NGHIỆM Tuần: 5 Tiết: 10 Bài giảng vật lý 9 Ngày soạn: Ngày dạy: Bài 10 : BIẾN TRỞ – ĐIỆN TRỞ DÙNG TRONG KĨ THUẬT I MỤC TIÊU - Nêu được nguyên tắc hoạt động của biến trở là khi dòch chuyển con chạy thì thay đổi chiều dài của dây dẫn và do đó điện trở của biến trở thay... công dụng của dây dẫn và các loại dây dẫn được sử dụng GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 20 THCS RẠCH GẦM - Yêu cầu các nhóm HS thảo luận về các vấn đề sau : - Công dụng của dây dẫn trong các mạch điện và trong các thiết bò điện + Dây dẫn được dùng để làm gì ? + Em quan sát thấy dây dẫn ở đâu xung quanh ta ? 10 15 Bài giảng vật lý 9 - Thảo luận dựa trên hiểu biết và kinh nghiệm đã có + Để cho dòng điện chạy... cùng loại 6V – 0,5A phải mắc GV: TRẦN THỊ KIM LOAN Có các bước : 1/ Tóm tắt đề : Cho Tìm 2/ Phân tích mạch điện ,tìm công thức liên quan đến các đại lượng cần tìm 3/Vận dụng các công thức đã học để giải bài trang 19 THCS RẠCH GẦM chúng như thế nào vào giữa hai điểm A, B khi hđt U AB lần lượt là 6V, 12V để chúng hoạt động bình thường ? Bài giảng vật lý 9 toán 4/Kiểm tra kết quả, trả lời IV RÚT KINH NGHIỆM... các điện trở dùng trong kỹ thuật (kích thước nhỏ, giá trò điện trở có thể rất lớn) GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 31 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 và về cách chế tạo các điện trở này Sau đó yêu cầu HS giải thích vì sao bằng cách đó có thể III Vận dụng chế tạo các điện trở có trò số lớn * C13 : l = 9, 09 m l - Yêu cầu HS đọc SGK để biết N = πd = 145 (vòng) hai cách ghi trò số các điện trở * Hoạt động 4... có giới hạn đo 1,5V - 01 vôn kế có giới hạn đo 6V - 01 nguồn điện 6V - 01 công tắc - 09 đoạn dây dẫn GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 14 THCS RẠCH GẦM III HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của học TG Hoạt động của giáo viên sinh * Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ và tổ chức tình huống dạy học 5 1/ Kiểm tra bài cũ : - Yều cầu HS quan sát H 5.1 (vẽ bảng phụ) và cho biết vai trò của - 01 HS trả lời câu hỏi mỗi bộ phận... tiến hành thí nghiệm kiểm tra mối quan hệ giữa điện trở và tiết diện dây dẫn II CHUẨN BỊ * Nhóm HS : - Hai dây hợp kim cùng loại, cùng chiều dài, có tiết diện S1, S2 = 4 S1 - Một nguồn điện 6V, một công tắc, một ampe kế có giới hạn đo 1,5A, một vôn kế có giới hạn đo 12V, 7 đoạn dây (hai dây có chốt kẹp) GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 23 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 III HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của... các - Yêu cầu HS thực hiện các câu câu từ C5 -> C9 Bài giảng vật lý 9 Nội dung I Biến trở 1/ Tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của biến trở Bộ phận chính của biến trở là cuộn dây dẫn bằng hợp kim có điện trở suất lớn được quấn đều đặn dọc theo một lõi bằng sứ Biến trở được mắc nối tiếp vào mạch điện Khi dòch chuyển con chạy hay tay quay thì biến trở thay đổi được điện trở Kí hiệu biến trở như hình 10.2...THCS RẠCH GẦM GV: TRẦN THỊ KIM LOAN Bài giảng vật lý 9 trang 11 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 III HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Hoạt động của học TG Hoạt động của giáo viên Nội dung sinh * Hoạt động 1 : 1/ Kiểm tra bài cũ : - GV đưa sơ đồ H 4.1 và yêu cầu - 01 HS trả lời HS . LOAN trang 10 Tuần: 2 Tiết: 4 Ngày soạn: Ngày dạy: THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 11 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 III .Tiến độ thực hành đúng thời gian : 1 điểm. IV. RÚT KINH NGHIỆM. GV: TRẦN THỊ KIM LOAN trang 9 THCS RẠCH GẦM Bài giảng vật lý 9 BÀI 4 : ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP