BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH VŨ THỊ MINH PHƯỢNG CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA NGƯỜI BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH NAM ĐỊNH NĂM 2016 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH- 2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH VŨ THỊ MINH PHƯỢNG CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA NGƯỜI BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH NAM ĐỊNH NĂM 2016 Chuyên ngành: Điều dưỡng Mã số: 60.72.05.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐIỀU DƯỠNG NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS BS Ngơ Huy Hồng Nam Định -2016 TĨM TẮT Chất lượng giấc ngủ yếu tố nguy phát triển bệnh làm giảm hiệu chăm sóc điều trị, ảnh hưởng đến số huyết áp đặc biệt người bệnh tăng huyết áp (THA) Nghiên cứu nhằm mô tả thực trạng xác định yếu tố liên quan đến chất lượng giấc ngủ ( CLGN) người bệnh THA Nghiên cứu sử dụng phương pháp mô tả với 400 người bệnh THA điều trị ngoại trú bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định từ tháng đến tháng 10 năm 2016 Người tham gia nghiên cứu vấn để trả lời câu hỏi Dữ liệu phân tích phép thống kê mơ tả, kiểm định Khi bình phương hệ số tương quan Pearson áp dụng để tìm hiểu mối quan hệ biến nghiên cứu Kết nghiên cứu cho thấy 87,2% người bệnh có CLGN thấp với thời gian ngủ đêm tiếng 67,%; có 48% người bệnh cần 30 phút để vào giấc ngủ, mức độ khó ngủ báo cáo nghiên cứu 39,8% khó ngủ 39% có 20 % người bệnh đạt hiệu suất giấc ngủ từ 85% trở lên Hầu hết người bệnh khơng có thói quen sử dụng thuốc ngủ không ảnh hưởng ảnh hưởng không đáng kể đến hoạt động ban ngày thiếu ngủ có 47,5% người bệnh tự đánh giá CLGN thân Trong nghiên cứu không tìm thấy mối tương quan tuổi, giới, nghề nghiệp, mức thu nhập, tình trạng nhân, nơi cư trú với CLGN Sự tương quan yếu tìm thấy thực hành vệ sinh giấc ngủ với CLGN (r=0.182, p: Jyly 10, 2012 70 National Institute of Neurological Disorders and Stroke "Restless legs syndrome fact sheet" NINDS Publication date September 2010 NIH Publication No 10-4847 Last Modified July 27, 2015 71 Palagini L, Bruno RM, Gemignani A, Baglioni C, Ghiadoni L, Riemann D(2013) Sleep loss and hypertension: a systematic review Curr Pharm Des;19:2409–19 72 Parijat sen et.al ( 2012) Association of Sleep Disorders with Essential Hypertension in Subcontinental Population Indian medical Gazette pp 463466 73 Pooja Bansil, MPH; Elena V Kuklina, MD, PhD; Robert K Merritt, MA; Paula W Yoon, ScD, MPH( 2011) Associations between sleep disorders, sleep duration, quality of sleep, and hypertension: Result from the National 86 Health and Nutrition Examination Survey, 2005 to 2008 The Journal of Clinical Hypertension Vol 13 | No 10 | October 2011 74 Roane, B.M., Dolan, D.C., Bramoweth, A.D., Rosenthal, L., & Taylor, D.J (2012) Altering Unhelpful Beliefs About Sleep with Behavioral and Cognitive Therapies Cognitive Therapy Research, 36, 129-133 75 Robert H Fagard (2009) Dipping Pattern of Nocturnal Blood Pressure in Patients with Hypertension.Medscape Tuesday, March 15, 2016 76 Rosa Maria Bruno, Laura Palagini, Angelo Gemignani, Agostino Virdis, Alessia Giulio, Lorenzo Ghiadoni, Dieter Riemann, Stefano Taddei Poor sleep quality and resistant hypertension Sleep Medicine 2013;14: 1157-1163 77 Pallesen, et al (2008), "A new scale for measuring insomnia: the Bergen Insomnia Scale", Percept Mot Skills 107(3), tr 691 - 706 78 Saverrio Stranges and et al ( 2012) Findings from the WHO-SAGE study among more than 40,000 adults from depth countries in Africa and Asia, Sleep 2012 Aug 1; 35 (8): 1173- 1181 Published online 2012 Aug doi: 10.5665/sleep.2012 Access adress: https://www.ncbi.nlm.nih.gov 79 Silverberg DS, Oksenberg A Are sleep-related breathing disorders important contributing factors to the production of essential hypertension? Curr Hypertens Rep 2001;3(3):209–215 80 Smolensky MH, Haus E Circadian rhythms and clinical medicine with applications to hypertension Am J Hypertens 2001;14:280S– 290S [PubMed] 81 Sogol Javaheri, MA; Amy Storfer-Isser, MS; Carol L Rosen, MD; Susan Redline, MD, MPH( 2008) Sleep Quality and Elevated Blood Pressure in Adolescents AHA journals American Heart Association.Circulation.2008; 118:1034- 1040 82 Stepanski J, Wyatt JK.(2003) Use of sleep hygiene in the treatment of insomnia Sleep Med Rev Jun;7(3):215-25 87 83 Tina Marie Barker( 2008) A descriotion of sleep patients and sleep hygiene pratice for adults in cardiac rehabilitation programs in southern Nontana, A thesis of Master of Science in Nursing, Montana State University 84 US Department of Health & Human Services ( 2015) Causes of High Blood Pressure Updated: September 10, 2015 Available from http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/hbp/causes 85 WHO Global Heath Observatory Prevalence of raised blood pressure: situation and trends ( accessed 10 June 2014) http://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/blood_pressure_prevalence_text/e/ 86 WHO Noncommunicable diseases in the South-East Asia Region: Situation and response 2011 New Delhi, World Health Organization 2011 Adress : http://www.searo.who.int 87 WHO: Raised blood pressure [Internet] World Health Organization; c2015 [updated 2014, cited 2015 Jan 26]; Available from: http://www.who.int/gho/ncd/risk_factors/blood_pressure_prevalence_text/e 88 World Health Day 2013: measure your blood pressure, reduce your http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2013/worldhealthday2013 89 Zhang B, Wing Y-K ( 2006) Sex differences in insomnia: a metaanalysis Sleep 2006; 29: 85–93 88 PHỤ LỤC Phụ lục 1: Phiếu đánh giá chất lượng giấc ngủ cho người bệnh THA Phần A Thông tin chung Mã BN: Tuổi: Giới tính: 1Nam Trình độ học vấn Tiểu học……………………………… Trung học sở……………………… Phổ thông trung học………………… Trung cấp/Cao đẳng………… Đại học cao hơn………………… Tình trạng nhân Độc thân ……………………… Kết hơn………………………… Ly thân/ly dị………………………… Góa…………………………………… Nghề nghiệp Nông dân……………………………… Công nhân……………………………… Kinh doanh/buôn bán………………… Thất nghiệp…………………………… Khác, cụ thể: ………………………… Thu nhập < triệu đồng/ tháng …… ………… Từ triệu đến triệu/ tháng Từ đến triệu/ tháng Trên triệu / tháng Nơi cư trú Thành phố Thị trấn Nông thôn Khác Phát bị bệnh THA năm nào:……… Nữ 89 Phần B: Đánh giá chất lượng giấc ngủ PSQI Các câu hỏi sau liên quan đến thói quen ngủ thường ngày Ông (bà) tháng vừa qua Xin ơng (bà) vui lịng cho biết tình trạng giấc ngủ gần với Ơng (bà) đa số ngày đêm tháng vừa qua B1 Ông (bà) thường ngủ lúc giờ? B2.Mỗi đêm ông (bà) thường phút để vào giấc ngủ? phút B3 Ông (bà) thường thức dậy vào lúc sáng? B4 Mỗi đêm ông (bà) thực ngủ tiếng? tiếng Với câu hỏi đề cập sau đây, xin ơng (bà) vui lịng chọn trả lời phù hợp với ông (bà) B5.Trong tháng vừa qua, ông (bà) có thường gặp bất ổn giấc ngủ vì… Khơng Ít 1 Từ lần lần lần lần trở lên tuần tuần tuần B5a ông (bà) vào giấc ngủtrong vòng 30 phút     B5b ông (bà) tỉnh dậy lúc nửa đêm sớm vào buổi sáng     B5c ông (bà) phải thức dậy để vệ sinh     B5d ơng (bà) khó thở     B5e ông (bà) ho ngáy to     B5f ông (bà) cảm thấy lạnh     B5g ơng (bà) cảm thấy q nóng     B5h ơng (bà) có ác mộng     B5i ông (bà) thấy đau     B5j lý khác xin mô tả ………………………………………… 90 Mức độ thường gặp bất ổn giấc ngủ lý Khơng Ít 1 Từ lần lần lần lần trở lên tuần tuần tuần B6 Trong tháng vừa qua, ơng (bà) có phải dùng thuốc (được kê đơn tự mua) để giúp ông (bà) ngủ được?     B7 Trong tháng qua Ông( bà) có hay gặp khó khăn để giữ đầu óc tỉnh táo lúc điều khiển xe( xe máy/ xe đạp/ ô tô), lúc ăn hay lúc tham gia vào hoạt động hàng ngày, xã hội không?     Khơng vấn đề Một vấn đề nhỏ Một mức độ định Một vấn đề lớn     Rất tốt Tương đối tốt Tương đối Rất     B8 Trong tháng qua Ơng( bà) có gặp khó khăn để trì hứng thú sở thích hàng ngày ( nấu ăn, mua săm, đánh cờ, xem chương trình giải trí TV ) khơng B9 Trong tháng vừa qua, ông (bà) đánh giá chung chất lượng giấc ngủ ông (bà) nào? Xin trân thành cảm ơn ông (bà) trả lời câu hỏi! 91 Phần C: Thực hành vệ sinh giấc ngủ (SHI) Xin ông (bà) vui lịng cho biết ơng (bà) có trải qua điều sau không cách trả lời là: không bao giờ, khi, thỉnh thoảng, thường xun, ln ln Stt C1 Nội dung Ơng (bà) có giấc ngủ vào ban ngày từ tiếng trở lên ngày C2 Ông (bà) ngủ vào thời gian khác ngày C3 Ông (bà) ngủ dậy vào thời gian khác ngày C4 Ơng (bà) ăn nhiều để bụng đói để tình trạng khát nước uống nhiều nước trước ngủ C5 Ông (bà) nằm lại giường lâu thời gian cần thiết để ngủ đến lần tuần C6 Ông (bà) sử dụng rượu, thuốc lá, cà phê nước chè đặc vòng tiếng trước sau ngủ C7 Ông (bà) tập thể dục đến đổ mồ hôi làm việc cần sức khỏe dọn dẹp lau dọn nhà cửa C8 Ông (bà) ngủ với tâm trạng căng thẳng, tức giận, buồn bã lo lắng C9 Ông (bà) dùng giường ngủ cho công việc khác (như: xem tivi, đọc sách, ăn uống) C10 Ơng (bà) ngủ giường khơng thoải mái (như: giường chiếu cứng, mềm, đệm, gối, chăn không đầy đủ) Luôn Thường Thỉnh Hiếm Không xuyên thoảng 92 Stt Nội dung C11 Phịng ngủ ơng(bà) gần khu vực ồn ào, hệ thống thơng khí phịng kém, sử dụng phịng ngủ vật chng gió, đồng hồ cót, sử dụng để đèn ngủ C12 Ơng (bà) làm việc quan trọng (như: tính tốn tiền, lên lịch, việc hiếu hỉ gia đình ) theo dõi,các chương trình TV cần tập trung, cảm xúc mạnh trước ngủ C13 Ông (bà) gặp việc không vui khiến phải suy nghĩ, lập kế hoạch lo lắng nằm giường ngủ Luôn Thường Thỉnh Hiếm Không xuyên thoảng 93 Phần D: Kiến thức giấc ngủ (SKQ) Xin ơng bà vui lịng trả lời đúng, sai, cho câu sau Stt Nội dung D1 Uống cốc (khoảng 100ml) rượu không ảnh hưởng đến giấc ngủ Xem tivi giường làm phá vỡ giấc ngủ Hút bao thuốc ngày không ảnh hưởng đến giấc ngủ Đi ngủ đói bụng có lợi cho giấc ngủ Đi ngủ khát nước ảnh hưởng đến giấc ngủ Nếu không ngủ 20 phút, nên khỏi giường ngủ lại sau Thức dậy vào thời gian ngày không ảnh hưởng đến giấc ngủ Đi ngủ vào thời gian đêm làm phá vỡ giấc ngủ Nên nằm giường lâu so với thời gian cần thiết để ngủ Dùng thức ăn, đồ uống thuốc có chứa caphein khơng ảnh hưởng đến giấc ngủ Tập thể dục đến đổ mồ hôi vòng trước ngủ làm phá vỡ giấc ngủ Dành thời gian thư giãn trước ngủ có lợi cho giấc ngủ Nếu bị thức giấc đêm ngủ lại vịng 20 phút ơng (bà) nên nằm giường cố gắng ngủ lại Độ dài giấc ngủ đêm xấp xỉ không ảnh hưởng đến giấc ngủ Để đạt thời lượng giấc ngủ cần thiết (ví dụ: tiếng), nên nằm lại giường lâu (thí dụ: 10 tiếng) D2 D3 D4 D5 D6 D7 D8 D9 D10 D11 D12 D13 D14 D15 Đúng Sai Không biết 94 Phần E: Niềm tin thái độ giấc ngủ VOSS Xin ông (bà) vui lịng cho biết mức độ đồng ý ơng (bà) với câu sau cho dù ông (bà) không gặp phải vấn đề giấc ngủ Stt E1 Nội dung Mọi người cần ngủ để cảm thấy tỉnh táo hoạt động tốt ngày E2 Thuốc có lẽ giải pháp để chống ngủ E3 Mọi người ngủ sau họ đặt đầu xuống gối E4 Thuốc ngủ kê đơn cho ngày ngủ biện pháp chữa ngủ mạn tính an tồn hiệu E5 Khi thể cảm thấy mêt mỏi, khơng cịn lượng dường hoạt động khơng tốt ngày, nói chung đêm hơm trước khơng ngủ ngon giấc E6 Ngủ dẫn đến làm cản trở mối quan hệ cá nhân gia đình E7 Mất ngủ mạn tính gây hậu nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất E8 Tỉnh giấc đêm gợi ý vấn đề giấc ngủ E9 Mất ngủ chất kết cân hóa học mà thuốc ngủ giải E10 Một đêm ngủ gây trở ngại cho hoạt động ngày hôm sau E11 Ngủ làm cho người ta trở nên thiếu cởi mở mặt xã hội Rất đồng ý Đồng ý Trung lập Không đồng ý Rất không đồng ý 95 Stt Rất đồng ý Nội dung Đồng ý Trung lập Không đồng ý Rất không đồng ý E12 Chứng ngủ không đáp ứng với trị liệu thay đổi hành vi E13 Khi thể cảm thấy khó chịu, chán nản, lo lắng ngày hầu hết không ngủ ngon giấc vào đêm hôm trước E14 Một giấc ngủ ngon nghĩa ngủ khúc gỗ suốt đêm E15 Nếu người không ngủ đến đêm, họ bị suy nhược thần kinh E16 Một giấc ngủ khỏe mạnh có nghĩa vào giấc ngủ cách nhanh chóng E17 Khơng ngủ đầy đủ dẫn đến giảm tuổi thọ E18 Thực hành sai hành vi thức – ngủ gây vấn đề giấc ngủ E19 Các vấn đề giấc ngủ nguyên nhân chủ yếu vấn đề sống E20 Nếu khơng có đêm ngủ đầy đủ khó để hoat động tốt vào ngày hơm sau Xin cảm ơn hợp tác Ông( bà)! Xác nhận phòng khám THA bệnh viện Nam Đinh, ngày, tháng, Người vấn năm ... trạng chất lượng giấc ngủ người bệnh THA điều trị ngoại trú bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định Xác định số yếu tố liên quan đến chất lượng giấc ngủ người bệnh THA điều trị ngoại trú bệnh viện đa khoa. .. VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐIỀU DƯỠNG NAM ĐỊNH VŨ THỊ MINH PHƯỢNG CHẤT LƯỢNG GIẤC NGỦ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN CỦA NGƯỜI BỆNH TĂNG HUYẾT ÁP ĐIỀU TRỊ NGOẠI TRÚ TẠI BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH... trung vào chế độ ăn, chế độ luyên tập hay tuân thủ điều trị người bệnh THA Trên sở đề tài " Chất lượng giấc ngủ số yếu tố liên quan người bệnh tăng huyết áp điều trị ngoại trú bệnh viện đa khoa tỉnh