HỒN THÀNH BÁO CÁO KẾ TỐN TIÊU THỤ HÀNG HỐ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH Ở CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI PHÚC LÂM I MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG Ở DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI BÁN HÀNG VÀ Ý NGHĨA CỦA BÁN HÀNG TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI 1.1 Khái niệm tiêu thụ hàng hoá: Tiêu thụ hàng hoá q trình doanh nghiệp thực việc chuyển hố vốn sản xuất kinh doanh từ hình thái hàng hố sang hình thái tiền tệ hình thành kết tiêu thụ, kết cuối hoạt động kinh doanh Theo hiệp hội kế toán quốc tế tiêu thụ hàng hố, lao vụ, dịch vụ việc chuyển quyền sở hữu sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ thực cho khách hàng đồng thời thu tiền hàng hoá quyền thu tiền hàng hoá Như vậy, tiêu thụ thực mục đích sản xuất tiêu dùng, đưa hàng hoá từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng Tiêu thụ khâu lưu thơng hàng hố, cầu nối trung gian bên sản xuất phân phối bên tiêu dùng Đặc biệt kinh tế thị trường tiêu thụ hiểu theo nghĩa rộng hơn: Tiêu thụ trình kinh tế bao gồm nhiều khâu từ việc nghiên cứu thị trường, xác định nhu cầu khách hàng, tổ chức mua hàng hoá xuất bán theo yêu cầu khách hàng nhằm mục đích đạt hiệu cao 1.2 Khái niệm kết tiêu thụ: Kết tiêu thụ hàng hố (hay cịn gọi lãi (lỗ) hoạt động tiêu thụ) việc so sánh bên doanh thu hoạt động tiêu thụ với bên giá vốn hàng tiêu thụ chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng bán Kết tiêu thụ thể qua tiêu lãi (lỗ) tiêu thụ Nếu thu nhập lớn chi phí lãi Ngược lại, thu nhập nhỏ chi phí lỗ Việc xác định kết tiêu thụ tiến hành vào cuối tháng, quý, năm tuỳ thuộc vào đặc điểm kinh doanh yêu cầu quản lý đơn vị Kết kinh doanh mục đích cuối doanh nghiệp Có mối quan hệ tiêu thụ hàng hoá kết tiêu thụ hàng hố Kết kinh doanh phụ thuộc vào q trình hoạt động đơn vị Hoạt động kinh doanh đơn vị có tốt kết kinh doanh tốt Ngược lại, kết kinh doanh tác động trở lại hoạt động kinh doanh Kết kinh doanh tốt tạo điều kiện cho hoạt động kinh doanh đơn vị tiến hàng trôi chảy, quy mô hoạt động kinh doanh có điều kiện để mở rộng, đời sống người lao động cải thiện Nếu kết kinh doanh xấu làm cho hoạt động kinh doanh bị đình trệ, quy mơ sản xuất bị thu hẹp Trong mối quan hệ bán hàng khâu cuối q trình kinh doanh, ''tấm gương'' phản chiếu hoạt động kinh doanh đơn vị; cịn kết tiêu thụ yếu tố hình thành nên kết kinh doanh Do vậy, tiêu thụ hàng hoá sở để xác định kết tiêu thụ, định kết tiêu thụ cao hay thấp, kết tiêu thụ quan trọng để đưa định tiêu thụ hàng hố Có thể khẳng định kết tiêu thụ mục tiêu cuối đơn vị, cịn tiêu thụ hàng hố phương tiện để thực mục tiêu Vai trị tiêu thụ hàng hoá xác định kết tiêu thụ: Trong kinh tế thị trường, mà doanh nghiệp phải tự đinh ba vấn đề trung tâm (sản xuất gì? Sản xuất nào? sản xuất cho ai?), phải tự chịu trách nhiệm kết kinh doanh tiêu thụ hàng hố có ý nghĩa sống doanh nghiệp Bởi kinh tế quốc dân thể thống phát triển ổn định bền vững địi hỏi phải định hàng loạt mối quan hệ nội kinh tế với tương quan tỷ lệ định Sản phẩm doanh nghiệp tiêu thụ tức hoạt động kinh doanh họ diễn bình thường, trơi chảy tránh cân đối, góp phần giữ vững ổn định kinh tế Thông qua tiêu thụ dự đốn nhu cầu xã hội nói chung khu vực nói riêng, điều kiện để đảm bảo phát triển cân đối ngành, vùng toàn xã hội Qua tiêu thụ giá trị giá trị sử dụng hàng hoá thực Cùng với việc tiêu thụ hàng hoá, xác định kết tiêu thụ sở đánh giá hiệu cuối hoạt động kinh doanh thời kỳ định doanh nghiệp, xác định nghĩa vụ mà doanh nghiệp phải thực với Nhà nước, lập quỹ xí nghiệp, người lao động tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao đời sống cán công nhân viên Xác định kết tiêu thụ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động tốt kỳ kinh doanh tiếp theo, đồng thời nguồn thơng tin đáng tin cậy đối tượng quan tâm nhà đầu tư, ngân hàng, nhà cho vay Đặc biệt điều kiện cạnh tranh ngày gay gắt hoạt động kinh doanh kinh tế thị trường việc xác định kết tiêu thụ có ý nghĩa quan trọng việc xử lý, cung cấp thông tin cho nhà quản lý doanh nghiệp để lựa chọn phương án kinh doanh có hiệu mà cịn cung cấp thông tin cho quan quản lý Nhà nước, quan thuế phục vụ cho việc giám sát tính kỷ cương chấp hành chế độ, sách kinh tế tài chính, sách thuế Các phương thức tiêu thụ chủ yếu: Trong kinh tế thị trường, việc tiêu thụ hàng hoá doanh nghiệp thực nhiều phương thức khác Tuy nhiên tuỳ thuộc vào đặc điểm doanh nghiệp loại hàng hoá doanh nghiệp mà sử dụng phương thức bán hàng sau: a/ Bán bn: Bán bn hàng hố phương thức bán hàng cho đơn vị thương mại, doanh nghiệp sản xuất mà số hàng chưa vào lĩnh vực tiêu dùng, hàng hố nằm lĩnh vực lưu thông Trong bán buôn thường bao gồm hai phương thức: + Phương thức bán buôn hàng hố qua kho: phương thức bán bn mà hàng bán xuất từ kho bảo quản doanh nghiệp Phương thức bán bn hàng hố qua kho lại thể hai hình thức - Bán bn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp: bên bán trực tiếp giao hàng cho bên mua kho doanh nghiệp thương mại, bên mua nhận hàng tốn tiền chấp nhận nợ - Bán bn qua kho theo hình thức chuyển hàng: doanh nghiệp thương mại dùng phương tiện vận tải thuê chuyển hàng đến tay người mua theo thoả thuận: Hàng hoá chuyển bán coi tiêu thụ bên mua kiểm nhận, chấp nhận toán + Phương thức bán bn hàng hố vận chuyển thẳng: phương thức -thực hình thức: - Bán bn hàng hố vận chuyển thẳng theo hình thức giao hàng trực tiếp (cịn gọi hình thức giao tay ba) Doanh nghiệp thương mại khâu trung gian sau mua hàng không nhập kho doanh nghiệp mà giao trực tiếp cho đại diện bên mua kho người bán Hàng hoá xác nhận tiêu thụ đại diện bên mua ký nhận đủ hàng toán nhận nợ - Bán bn hàng hố vận chuyển thẳng theo hình thức chuyển hàng: doanh nghiệp thương mại sau nhận hàng mua dùng phương tiện vận tải (của thuê ngoài) vận chuyển thẳng đến giao cho bên mua thoả thuận Hàng hoá xác định tiêu thụ nhận giấy báo bên mua nhận hàng, bên mua toán chấp nhận toán b/ Bán lẻ - Bán lẻ hàng hoá phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng tổ chức, đơn vị kinh tế mua mang tmh chất tiêu dùng nội Bán lẻ thường có giá bán ổn định số lượng nhỏ + Hình thức bán lẻ thu tiền tập trung Là hình thức bán hàng tách rời nghiệp vụ thu tiền giao hàng, hết ca (hoặc hết ngày) nhân viên bán hàng lập báo cáo bán hàng vào số lượng hàng bán ngày, nhân viên thu tiền làm giấy nộp tiền bán hàng cho thủ quỹ + Hình thức bán lẻ thu tiền trực tiếp: theo hình thức này, nhân viên bán hàng trực tiếp thu tiền giao hàng Đến hết ngày làm việc lập báo bán hàng nộp tiền cho thủ quỹ + Hình thức bán lẻ tự phục vụ (tự chọn): khách hàng tự chọn lấy hàng hoá mang đến bàn tmh tiền để toán tiền hàng Nhân viên thu tiền kiểm hàng, tính tiền, lập hố đơn thu tiền khách hàng Nhân viên bán hàng có trách nhiệm hướng dẫn khách hàng bảo quản hàng hố quảy phụ trách + Hình thức bán trả góp: hình thức người bán quyền sở hữu người mua toán hết tiền hàng Tuy nhiên mặt hạch toán, hàng hoá coi tiêu thụ bên bán giao hàng cho bên mua + Hình thức bán hàng tự động: máy bán hàng tự động, đặt nơi công cộng, khách hàng bỏ tiền vào máy tự động đẩy hàng cho khách hàng Nhiệm vụ kế toán tiêu thụ hàng hoá: Để đáp ứng yêu cầu quản lý tiêu thụ hàng hoá, kế toán phải thực nhiệm vụ sau: Tồ chức theo dõi, phản ánh xác, đầy đủ, kịp thời giám đốc chặt chẽ tình hình có biến động loại thành phẩm hàng hoá mặt vật giá trị Theo dõi, phản ánh giám đốc chặt chẽ trình tiêu thụ, ghi chép kịp thời, đầy đủ khoản chi phí bán hàng, thu nhập bán hàng chi phí thu nhập hoạt động khác Xác định xác kết loại hoạt động doanh nghiệp: phản ánh giám đốc tình hình phân phối kết quả, đôn đốc thực nghĩa vụ Nhà nước Cung cấp thông tin kinh tế cần thiết cho phận liên quan Định kỳ tiến hành phân tích kinh tế hoạt động bán hàng, thu nhập phân phối kết II KẾ TOÁN DOANH THU BÁN HÀNG: l Chứng từ sử dụng: - Hoá đơn GTGT hay Hoá đơn bán hàng - Phiếu xuất kho hay hoá đơn bán hàng - Phiếu xuất kho hàng gửi bán đại lý - Báo cáo bán hàng, Bảng kê bán lẻ hàng hoá dịch vụ, Bảng tốn hàng đại lý (ký gửi ) + Hình thức bán trả góp: hình thức người bán quyền sở hữu người mua toán hết tiền hàng Tuy nhiên mặt hạch toán, hàng hoá coi tiêu thụ bên bán giao hàng cho bên mua + Hình thức bán hàng tự động: máy bán hàng tự động, đặt nơi công cộng, khách hàng bỏ tiền vào máy tự động đẩy hàng cho khách hàng - Thẻ quầy hàng, Giấy nộp tiền, Bảng kê nhận hàng toán hàng ngày - Các chứng từ có liên quan (chứng từ đặc thù) Tài khoản sử dụng: - TK 632 ''Giá vốn hàng bán'' Tài khoản dùng để xác định giá vốn hàng hoá, dịch vụ tiêu thụ kỳ TK 632 khơng có số dư mở chi tiết theo mặt hàng, dịch vụ, thương vụ tuỳ theo yêu cáu cung cấp thông tin trình độ cán kế tốn phương tiện tính tốn doanh nghiệp Nội dung ghi chép TK 632 sau: * Với doanh nghiệp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên - Bên Nợ: Tập hợp trị giá mua hàng hoá, giá thành thực tế dịch vụ xác định tiêu thụ - Phí thu mua phân bổ cho hàng tiêu thụ kỳ - Bên Có: Trị giá mua hàng hoá bán bị người mua trả lại Kết chuyển trị giá vốn hàng tiêu thụ kỳ Tài khoản 511: Doanh thu bán hàng, dùng để phản ánh doanh thu bán hàng thực kỳ sản xuất kinh doanh Bên nợ: - Số thuế phải nộp tính doanh thu bán hàng thực tế sản phẩm hàng hoá, lao vụ, dịch vụ cung cấp cho khách hàng xác định tiêu thụ Doanh số hàng bán bị trả lại Khoản giảm giá hàng bán Kết chuyển doanh thu vào tài khoản 911 Bên có: - Doanh thu bán sản phẩm, hàng hố, cung cấp lao vụ, dịch vụ doanh nghiệp thực kỳ hạch toán Tài khoản 3331 ''Thuế GTGT phải nộp'': Bên nợ: - Số thuế GTGT đầu vào khấu trừ số thuế GTGT giảm trừ vào số thuế GTGT phải nộp Số thuế GTGT nộp vào ngân sách Nhà nước Số thuế GTGT hàng bán bị trả lại Bên có: - Số thuế GTGT đầu thành phẩm hàng hoá, lao vụ, dịch vụ tiêu thụ kỳ (đối với sở kinh doanh nộp GTGT theo phương pháp khấu trừ) Số thuế GTGT phải nộp (đối với sở kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp) Số thuế GTGT đầu hàng hoá dịch vụ dùng để trao đồi, biếu tặng nội Số thuế GTGT phải nộp thu nhập hoạt động tài chính, thu nhập hoạt động bất thường Số thuế GTGT phải nộp hàng hố nhập Số dư bên có: Số thuế GTGT phải nộp hàng hoá nhập Số dư bên nợ: Số thuế GTGT nộp thừa vào ngân sách Nhà nước Phương pháp hạch toán: Đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ: 3.1 Kế tốn nghiệp vụ bán bn hàng hố: Đơn vi áp dụng phương pháp kiểm kê đinh kỳ: Đầu kỳ kế toán kết chuyển trị giá hàng tồn cuối kỳ trước vào TK 61l ''Mua hàng'': Nợ TK 61 l ''Mua hàng'' Có TK 156 ''Hàng hố'' Có TK 157 ''Hàng gửi bán'' Trong kỳ xuất kho bán hàng kế toán phản ánh doanh thu thuế GTGT, ghi: Nợ TK ll l, TK l12 (Nếu khách hàng trả tiền ngay) Nợ TK 131 (Nếu khách hàng chấp nhận tốn) Có TK 511 doanh thu bán hàng'' có TK 3331 (3331 l) thuế GTGT phải nộp'' Cuối kỳ kiểm kê đánh giá hàng hoá tồn kho để xác định trị giá hàng xuất kho theo công thức: ' Trị giá hàng xuất - Trị giá hàng tồn đầu kỳ + Trị giá hàng nhập kỳ - Trị giá hàng tồn cuối kỳ Sau kết chuyển trị giá vốn hàng bán hàng tồn cuối kỳ vào tài khoản liên quan + Kết chuyển số hàng hố cịn tồn đầu kỳ, ghi: Nợ TK 632 “ Mua hàng hố” Có TK 156 “ Hàng hố “ Có TK 157 “ Hàng gửi bán” + Kết chuyển hàng hoá tồn cuối kỳ, ghi: Nợ TK 156 “ Hàng hoá “ Nợ TK 157 “ Hàng gửi bán” Nợ TK 151 “ Hàng mua đường” Có TK 6112 “ Mua hàng hoá” + Đồng thời phản ánh trị giá vốn hàng tiêu thụ kỳ, ghi: Nợ TK 632 ''Giá vốn hàng bán'' Có TK 61 l ''Mua hàng'' Sơ đồ hạch tốn nghiệp vụ bán bn hàng hố doanh nghiệp tírth thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ hạch toán theo phương pháp kiểm kê định kỳ: Cuối kỳ K/C trị giá hàng Tồn cuối kỳ TK 156, 157 TK 611 TK 632 TK 911 TK 511 TK 111, 113, 131 Dthu bán hàng (khơng có thuế GTGT) K/C doanh thu K/c giá vốn hàng Cuối kỳ phản ánh bán kỳ Tồn cuối kỳ trước Trị giá vốn hàng bán Thuế GTGT đầu TK 3331 Tổng giá trị toán bao gồm GTG TK 111, 331 Mua hàng kỳ + Kế tốn chi tiết nghiệp vụ bán bn hàng hố: Kế toán phải theo dõi đến đối tượng mua, hoá đơn chứng từ bán hàng, đặc biệt số hàng chuyển bán, hàng ký gửi Ngoài phải thống kê riêng chứng từ bán hàng qua kho, bán thẳng bán nội để có số liệu phân tích xác, kịp thời + Nếu doanh nghiệp hạch toán theo phương pháp kê khai thường xuyên: Căn vào phiếu bán hàng, giấy nộp tiền hàng lập vào cuối ngày hay cuối ca bán hàng kế toán ghi doanh thu bán hàng thuế GTGT phải nộp theo định khoản: Nợ TK l l l, TK l 12 10 ... trình kinh doanh, ''''tấm gương'''' phản chiếu hoạt động kinh doanh đơn vị; kết tiêu thụ yếu tố hình thành nên kết kinh doanh Do vậy, tiêu thụ hàng hoá sở để xác định kết tiêu thụ, định kết tiêu thụ. .. kết tiêu thụ quan trọng để đưa định tiêu thụ hàng hố Có thể khẳng định kết tiêu thụ mục tiêu cuối đơn vị, cịn tiêu thụ hàng hố phương tiện để thực mục tiêu Vai trị tiêu thụ hàng hố xác định kết. .. thuộc vào đặc điểm kinh doanh yêu cầu quản lý đơn vị Kết kinh doanh mục đích cuối doanh nghiệp Có mối quan hệ tiêu thụ hàng hoá kết tiêu thụ hàng hoá Kết kinh doanh phụ thuộc vào trình hoạt động