ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP HCM TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA -o0o - HÀ THANH TUẤN ỨNG DỤNG LASER BÁN DẪN CÔNG SUẤT THẤP TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH ALZHEIMER Chuyên ngành: Vật lý kỹ thuật Mã số: 604417 LUẬN VĂN THẠC SĨ TP HỒ CHÍ MINH, tháng 08 năm 2014 i Cơng trình hồn thành tại: Trường Đại học Bách Khoa –ĐHQG-HCM Cán hướng dẫn khoa học : (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị chữ ký) Cán chấm nhận xét : (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị chữ ký) Cán chấm nhận xét : (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị chữ ký) Luận văn thạc sĩ bảo vệ Trường Đại học Bách Khoa, ĐHQG Tp HCM ngày tháng năm Thành phần Hội đồng đánh giá luận văn thạc sĩ gồm: (Ghi rõ họ, tên, học hàm, học vị Hội đồng chấm bảo vệ luận văn thạc sĩ) Xác nhận Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV Trưởng Khoa quản lý chuyên ngành sau luận văn sửa chữa (nếu có) CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG TRƯỞNG KHOA……………………… ii ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự - Hạnh phúc NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ Họ tên học viên: HÀ THANH TUẤN MSHV: 12120805 Ngày, tháng, năm sinh: 07/12/1989 Nơi sinh: TP Hồ Chí Minh Chuyên ngành: VẬT LÝ KỸ THUẬT Mã số : 604417 I TÊN ĐỀ TÀI: ỨNG DỤNG LASER BÁN DẪN CÔNG SUẤT THẤP TRONG ĐIỀU TRỊ BỆNH ALZHEIMER II NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:  Tổng quan vấn đề liên quan trực tiếp đến đề tài, bao gồm:  Cơ sở lý thuyết bệnh Alzheimer  Các phương pháp điều trị bệnh Alzheimer giới  Các nghiên cứu ứng dụng laser bán dẫn công suất thấp điều trị bệnh Alzheimer giới  Tiến hành mơ q trình chiếu lan truyền chùm tia laser công suất thấp từ bề mặt da đầu đến vùng hải mã vùng hạch nhân Meynert phương pháp Monte – Carlo Từ kết mô chọn bước sóng, cơng suất thời gian chiếu thích hợp sử dụng điều trị bệnh Alzheimer  Xây dựng sở lý luận cho phương pháp điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp  Xây dựng mơ hình thiết bị điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp  Kết bước đầu nghiên cứu điều trị lâm sàng bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp  Kết luận  Kết đạt  Đóng góp mặt khoa học đề tài  Hướng phát triển đề tài III NGÀY GIAO NHIỆM VỤ : 20/01/2014 IV NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 20/06/2014 V CÁN BỘ HƯỚNG DẪN : PGS.TS TRẦN MINH THÁI Tp HCM, ngày tháng năm 20 CÁN BỘ HƯỚNG DẪN (Họ tên chữ ký) CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO (Họ tên chữ ký) TRƯỞNG KHOA….……… (Họ tên chữ ký) LỜI CẢM ƠN Trước tiên xin gửi lời cảm ơn đến gia đình tạo điều kiện tốt để tơi học tập suốt thời gian vừa qua Cảm ơn bố, mẹ bên cạnh, động viên tinh thần lúc gặp khó khăn học tập sống Xin chân thành cảm ơn thầy cô Khoa Khoa Học Ứng Dụng, Bộ môn Vật Lý Kỹ Thuật Y Sinh tận tình giảng dạy truyền đạt kiến thức giúp tơi có tảng kiến thức để hoàn thành luận văn Xin chân thành cảm ơn PGS.TS Trần Minh Thái, người dìu dắt hướng dẫn tơi nhiệt tình suốt trình thực đề tài Thầy hướng dẫn giúp tơi có định hướng đắn phương pháp nghiên cứu hiệu để thực đề tài Xin chân thành cảm ơn Th.S Ngô Thị Thu Hoa phụ trách phòng điều trị phục hồi chức Tân Châu (An Giang) tận tình hỗ trợ cung cấp số liệu nghiên cứu cần thiết để tơi hồn thành luận văn cách đầy đủ Sau tơi xin kính chúc q thầy cô bạn khoẻ mạnh, đạt nhiều thành công học tập công việc Xin chân thành cảm ơn iii TÓM TẮT LUẬN VĂN Bệnh Alzheimer, sa sút trí tuệ mạch máu, sa sút trí tuệ thể Lewy dạng sa sút trí tuệ thường gặp người cao tuổi Trong đó, bệnh Alzheimer nguyên nhân hàng đầu gây sa sút trí tuệ, mục tiêu nghiên cứu đề tài luận văn Phần thứ nhất, luận văn trình bày tổng quan nguyên nhân, chế gây bệnh, cấu trúc giải phẫu bệnh Alzheimer đánh giá ưu, khuyết điểm số phương pháp chữa trị bệnh Phần thứ hai, luận văn trình bày kết mô lan truyền chùm tia laser bán dẫn cơng suất thấp làm việc bước sóng khác từ bề mặt da đầu đến vùng hải mã vùng hạch nhân Meynert phương pháp Monte-Carlo Từ đó, xây dựng sở lý luận phương pháp điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp Trên sở lý luận đó, đề mơ hình thiết bị điều trị thích hợp bệnh Alzheimer Từ kết mô trên, chọn bước sóng 780nm 940nm để điều trị Việc điều trị kết hợp ba phương thức sau:  Quang trị liệu: chúng tơi sử dụng hiệu ứng hai bước sóng đồng thời hai loại laser bán dẫn làm việc bước sóng 780nm 940nm kết hợp với nhau, tác động trực tiếp lên vùng hải mã (vùng não liên quan đến hình thành trí nhớ khu vực bị tổn thương bệnh Alzheimer xuất hiện) nhằm ngăn chặn suy giảm Acetylcholine Bên cạnh đó, chúng tơi cịn tác động vào vùng hạch nhân Meynert nhằm kích thích sản sinh chất dẫn truyền thần kinh Acetylcholine  Quang châm: sử dụng chùm tia laser bán dẫn làm việc bước sóng 940nm làm kim quang học để thực quang châm, tác động trực tiếp lên số huyệt châm cứu cổ truyền Phương Đông, để hỗ trợ cho việc điều trị  Nội tĩnh mạch: sử dụng laser bán dẫn nội tĩnh mạch làm việc bước sóng 650nm tác động lên dịng máu nhằm tăng cường dịng máu với chất lượng cao đến ni não, điều hịa hệ thống nội tiết thần kinh (kích thích sản sinh Acetylcholine), kích thích hệ miễn dịch tiêu diệt gốc tự Kết điều trị bước đầu khả quan Trong số 09 bệnh nhân điều trị laser bán dẫn cơng suất thấp có 07 bệnh nhân từ mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức trung bình lên mức độ suy giảm nhẹ (77.78%), 02 bệnh nhân từ mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức nặng lên mức độ suy giảm trung bình (22.22%) Từ đó, cho thấy phương pháp điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp mang lại hiệu rõ ràng việc làm giảm mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức bệnh nhân iv Abstract Alzheimer’s disease, vascular dementia and Lewy bodies are popular kind of dementia in the elderly people Among of them, Alzheimer’s disease is a major reason of dementia and a major research of this thesis The first, overview of Alzheimer’s disease will be presented as well as evaluateing advantage and disadvantage of a few method of treatment nowadays The second, the thesis presents result of simulation the propagation of photon laser with a different wavelength from surface of head to Hippocampus area and Nucleus basalis of Meynert area by using Monte – Carlo method From that time, we contribute the basic principle of a new method to treat Alzheimer’s disease by using low power semiconductor laser After that, we suggest a suitable model device to treat Alzheimer’s disease From the result of simulation, we choose the wavelength of 780nm and the wavelength of 940nm to treat For treatment, we combine three ways: laser optoacupuncture, laser optotherapy and intravenous laser:  For laser optotherapy: we use two mixed wavelength of 780nm and 940nm to expose directly to Hippocampus area (area which involve in creation of memory and a one of areas is original influenced when Alzheimer’s disease appear) aim at stopping the progress of disease Beside, we also expose directly to Nucleus basalis of Meynert area to stimulate the production of Acetylcholine neurotransmitter  For laser optoacupuncture: we use the low-power semiconductor beam of 940nm wavelength to stimulate the acupuncture point basing on Traditional Oriental Acupuncture, to support for treatment  For intravenous laser: we use intravascular semiconductor laser of 650nm wavelength to improve blood circulation aim at providing sufficiently blood to the brain, regulating the nervous endocrine system (stimulate the generation of Acetylcholine neurotransmitter essential for memory), stimulating immune system to destroy free radicals Real treatment has the satisfactory results Among 09 patients who are treated by low power semiconductor laser, there are 07 patients from average level of memory loss and cognitive impairment to light level (about 77.78%), 02 patients from hard level of memory loss and cognitive impairment to average level (about 22.22%) Therefore, method of treating Alzheimer disease by low power semiconductor laser brings clear effect of declining memory loss and cognitive impairment v LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ cơng trình nghiên cứu riêng hướng dẫn PGS.TS Trần Minh Thái Các kết thu luận văn hoàn toàn trung thực, khách quan chưa cơng bố cơng trình nghiên cứu Tác giả Hà Thanh Tuấn vi MỤC LỤC Trang bìa i Nhiệm vụ luận văn Lời cảm ơn iii Tóm tắt luận văn iv Abstract v Lời cam đoan vi Mục lục vii Danh sách hình vẽ xi Danh sách bảng biểu xv PHẦN I: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ CHÍNH LIÊN QUAN TRỰC TIẾP ĐẾN ĐỀ TÀI, HỒN CẢNH HÌNH THÀNH, MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ LUẬN VĂN CHƯƠNG 1: ĐẶC ĐIỂM BỆNH SA SÚT TRÍ TUỆ VÀ ĐẶC ĐIỂM BỆNH ALZHEIMER 1.1 Đặc điểm bệnh sa sút trí tuệ 1.1.1 Đặc điểm phân loại 1.1.2 Nguyên nhân gây sa sút trí tuệ 1.1.3 Đặc điểm lâm sàng sa sút trí tuệ 1.1.4 Chuẩn đốn sa sút trí tuệ 1.2 Đặc điểm bệnh Alzheimer 1.2.1 Nguồn gốc bệnh Alzheimer 1.2.2 Tình hình 10 1.2.3 Nguyên nhân gây bệnh Alzheimer .11 1.2.4 Đặc điểm bệnh học giai đoạn bệnh Alzheimer 14 1.2.5 Chuẩn đoán bệnh Alzheimer 22 1.2.6 Phương pháp điều trị bệnh Alzheimer giới 27 vii CHƯƠNG 2: BỐI CẢNH HÌNH THÀNH, MỤC TIÊU VÀ NHIỆM VỤ LUẬN VĂN 2.1 Bối cảnh hình thành đề tài 43 2.2 Mục tiêu luận văn .44 2.3 Nhiệm vụ luận văn 44 PHẦN II: KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI CHƯƠNG 3: MƠ PHỎNG Q TRÌNH CHIẾU VÀ LAN TRUYỀN CỦA CHÙM TIA LASER CÔNG SUẤT THẤP TỪ BỀ MẶT DA ĐẦU ĐẾN VÙNG NÃO BỊ TỔN THƯƠNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP MONTE-CARLO 3.1 Lời nói đầu 46 3.2 Phương pháp Monte carlo 46 3.2.1 Giới thiệu 46 3.2.2 Vấn đề giải hệ tọa độ .48 3.2.3 Lấy mẫu biến ngẫu nhiên .50 3.2.4 Lưu đồ giải thuật phương pháp Monte-Carlo .52 3.2.5 Các thông số quang học mô 61 3.3 Các bước chạy chương trình mơ .65 3.3.1 Giới thiệu chương trình mô .65 3.3.2 Các thông số mô .67 3.4 Kết mô lan truyền chùm tia laser từ bề mặt da đầu đến vùng hải mã 70 3.4.1 Công suất 5mW – thời gian chiếu 300s .70 3.4.2 Công suất 10mW – thời gian chiếu 300s 73 3.4.3 Công suất 15mW – thời gian chiếu 300s .76 3.4.4 Công suất 20mW – thời gian chiếu 300s 79 3.5 Kết mô lan truyền chùm tia laser từ bề mặt da đầu đến vùng hạch nhân Meynert .82 3.5.1 Công suất 10mW – thời gian chiếu 300s 82 3.5.2 Công suất 15mW – thời gian chiếu 300s 85 viii LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM cần thiết cho trí nhớ b Vùng hạch nhân Meynert: Vùng nơi sản xuất chất dẫn truyền thần kinh Acetylcholine cần thiết cho trí nhớ c Định khu nhận thức, định khu ngôn ngữ theo phương thức đầu châm châm cứu cổ truyền phương Đông d Tuyến ức, lách hạch lympho vùng đầu để hoạt hóa hệ miễn dịch Mục đích phương pháp quang trị liệu bước khơi phục lại trí nhớ chức nhận thức người bệnh, ngăn chặn diễn biến xấu tình trạng sa sút trí tuệ  Sử dụng quang châm laser bán dẫn làm việc bước sóng 940nm tác động trực tiếp lên huyệt châm cứu cổ truyền phương Đông để điểu trị bệnh Alzheimer: - Đầu tiên: Bách Hội, Nhân Trung, Thái Khê, Tam Âm Giao, Nội Quan, Thần Môn - Sau cùng: Hợp Cốc, Khúc Trì, Túc Tam Lý, Huyền Chung để hoạt hóa hệ miễn dịch  Sử dụng laser bán dẫn nội tĩnh mạch làm việc bước sóng 650nm tăng cường chất lượng dịng máu ni não, giúp điều hịa hệ nội tiết thần kinh (kích thích sản sinh chất dẫn truyền thần kinh Acetylcholine cần thiết cho trí nhớ), hoạt hóa hệ miễn dịch tiêu diệt gốc tự 7.1.3 Mơ hình thiết bị điều trị Trên sở lý luận phương pháp điều trị, chúng tơi tiến hành xây dựng mơ hình thiết bị điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp Mơ hình gồm thiết bị sau đây:  Thiết bị quang châm – quang trị liệu laser bán dẫn công suất thấp 12 kênh  Thiết bị nội tĩnh mạch laser bán dẫn công suất thấp 7.1.3.1 Thiết bị quang châm – quang trị liệu 12 kênh 7.1.3.1.1 Bộ phận điều trị thiết bị Bộ phận điều trị thiết bị gồm hai phận chính: - Bộ phận điều trị theo phương thức quang trị liệu laser bán dẫn công suất thấp Bộ phận điều trị theo phương thức quang châm laser bán dẫn công suất thấp a Hai kênh quang trị liệu: Bộ phận điều trị thiết bị gồm hai kênh quang trị liệu laser bán dẫn sử dụng HVTH: HÀ THANH TUẤN 117 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM hiệu ứng hai bước sóng đồng thời tác động vào vị trí tổn thương nêu chương 4, do: - Laser bán dẫn làm việc bước sóng 780nm - Laser bán dẫn làm việc bước sóng 940nm Có phận quang học để trộn hai bước sóng lại với Chùm tia hai loại laser bán dẫn làm việc hai bước sóng khác kết hợp nhờ vào hệ quang học cho hai chùm tia trộn lẫn vào tác động đồng thời lên điểm vùng tổn thương, làm cho đáp ứng sinh học xảy nhanh mạnh Từ đó, việc điều trị hiệu Hai kênh quang trị liệu hoàn toàn giống nhau, làm việc độc lập với Mỗi kênh quang trị liệu có hai núm vặn để điều chỉnh cơng suất phát xạ tần số điều biến với thông số sau: - Công suất phát xạ thay đổi từ đến 20mW - Tần số điều biến thay đổi từ 5Hz đến 100Hz Bộ phận quang học hai đầu quang trị liệu có đường kính 18 mm b Mười kênh quang châm: Sử dụng bước sóng 940 nm tác động vào vị trí huyệt nêu chương Mười kênh quang châm hoàn toàn giống làm việc độc lập với Mỗi kênh có đầu phát laser bán dẫn làm việc bước sóng 940 nm có tác dụng kim quang học để thực châm cứu Mỗi kênh có hai núm vặn để điều chỉnh công suất phát xạ tần số điều biến chùm tia Cụ thể: - Công suất phát xạ thay đổi từ đến 20mW Tần số điều biến chùm tia thay đổi từ đến 100Hz 7.1.3.1.2 Bộ phận định thời phục vụ điều trị Bộ phận định thời gồm phần sau: - Phần đặt thời gian gồm: 5, 10, 15, 20, 25 30 phút Hàng đơn vị gồm số 0, hàng chục gồm số 1, 2, - Phần đếm thời gian theo chiều thuận - Cả hai phận hiển thị LED đoạn Khi phận đếm đạt thời gian đặt, tiếng nhạc báo hiệu kết thúc thời gian điều trị phát lên Đồng thời, thiết HVTH: HÀ THANH TUẤN 118 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM bị tự ngắt mạch kích, tồn bộ phận điều trị ngưng hoạt động Ví dụ: Khi cần điều trị 10 phút Ta đặt thời gian điều trị 10 phút gạt cơng tắc phía đếm, phận đếm hoạt động Khi phận đếm đạt 10 phút tiếng nhạc báo hiệu hết thời gian điều trị phát lên, đồng thời phận điều trị ngưng hoạt động 7.1.3.1.3 Bộ phận kiểm tra hoạt động đầu quang châm – quang trị liệu phận chức khác Để kiểm tra đầu phát laser có hoạt động tốt hay không, thiết kế phận TEST Bộ phận gồm đầu thu tia laser đèn phát tín hiệu Khi chiếu đầu quang trị liệu vào đầu thu tia laser, có hai trường hợp xảy ra: - Đèn tín hiệu sáng, chứng tỏ đầu phát laser hoạt động bình thường - Đèn tín hiệu khơng sáng, chứng tỏ đầu phát laser không hoạt động Sự hoạt động phận chức báo đèn tín hiệu (đèn LED): - Đèn tín hiệu sáng: phận chức tư hoạt động - Đèn tín hiệu khơng sáng: báo hiệu phận chức tương ứng bị trục trặc Các thông số sau công suất, tần số điều biến thời gian chiếu hiển thị LED đoạn 7.1.3.1.4 Nguồn nuôi thiết bị - AC: 220 V/ (50-60) Hz DC: 12V (ắc quy) 7.1.3.2 Thiết bị laser nội tĩnh mạch Thiết bị laser bán dẫn nội tĩnh mạch chiếu laser vào lòng tĩnh mạch, tăng chất lượng dòng máu ni thể Chính laser nội tĩnh mạch tạo khả cho việc chống nhiễm trùng, đặc biệt vết thương lâu lành Thiết bị laser nội tĩnh mạch phịng thí nghiệm cơng nghệ laser chế tạo thành công từ nhiều năm trước Thiết bị gồm đặc điểm sau: 7.1.3.2.1 Bộ phận điều trị thiết bị Gồm kênh laser bán dẫn làm việc bước sóng 650 nm Cơng suất phát xạ thay đổi từ đến 5mW Điều giúp thuận lợi cho việc điều trị Tần số điều biến thay đổi từ đến 100Hz Việc lựa chọn tần số điều biến thích hợp phục vụ cho cơng tác chữa trị đạt hiệu cao Hiện nay, phòng thí nghiệm cơng nghệ laser chọn tần số điều biến 50Hz tần số dinh dưỡng cho việc điều trị HVTH: HÀ THANH TUẤN 119 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM Một đoạn sợi quang học mềm, đầu nối trực tiếp với đầu laser, đầu thứ hai nối trực tiếp với phận đưa chùm tia laser vào lòng tĩnh mạch (bộ kim luồn nội mạch) 7.1.3.2.2 Bộ phận định thời phục vụ điều trị Bộ phận định thời gồm phần sau: - Phần đặt thời gian gồm: 5, 10, 15, 20, 25 30 phút Hàng đơn vị gồm số 0, hàng chục gồm số 1, 2, - Phần đếm thời gian theo chiều thuận - Cả hai phận hiển thị LED đoạn Khi phận đếm đạt thời gian đặt, tiếng nhạc báo hiệu kết thúc thời gian điều trị phát lên Đồng thời, thiết bị tự ngắt mạch kích, tồn bộ phận điều trị ngưng hoạt động 7.1.3.2.3 Bộ phận kiểm tra hoạt động phận chức Sự hoạt động phận chức báo đèn tín hiệu (đèn LED): - Đèn tín hiệu sáng: phận chức tư hoạt động - Đèn tín hiệu khơng sáng: báo hiệu phận chức tương ứng bị trục trặc Các thông số sau công suất, tần số điều biến thời gian chiếu hiển thị LED đoạn 7.1.3.2.4 Nguồn nuôi thiết bị DC: 12V lấy từ Adoptor Điều đảm bảo tính an tồn thiết bị q trình điều trị 7.1.3.2.5 Kích thước khối lượng thiết bị Thiết bị chế tạo gọn nhẹ với mục đích: bệnh nhân chỗ, không cần di chuyển thiết bị di chuyển đến chỗ bệnh nhân 7.1.4 Quy trình điều trị a Ngày thứ nhất, bệnh nhân điều trị thiết bị quang châm – quang trị liệu laser bán dẫn loại 12 kênh với thời lượng 60 phút sau:  Đầu tiên, sử dụng hai đầu quang trị liệu tác động trực tiếp lên: - Vùng hải mã - Vùng hạch nhân Meynert - Thời gian điều trị 20 phút HVTH: HÀ THANH TUẤN 120 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM  Kế tiếp, sử dụng hai đầu quang trị liệu tác động lên định khu ngôn ngữ, nhận thức… theo phương thức đầu châm châm cứu cổ truyền phương Đông với thời lượng 20 phút  Sau cùng, tác động lên tuyến ức, lách hạch lympho vùng đầu với thời lượng 20 phút để hoạt hóa hệ miễn dịch  Đồng thời sử dụng 10 đầu quang châm tác động lên huyệt sau đây: - Đầu tiên: Bách Hội, Nhân Trung, Thái Khê, Tam Âm Giao, Nội Quan, Thần Môn với thời lượng 20 phút - Sau cùng: Hợp Cốc, Khúc Trì, Túc Tam Lý, Huyền Chung để hoạt hóa hệ miễn dịch với thời lượng 20 phút b Ngày thứ hai, bệnh nhân điều trị thiết bị laser nội tĩnh mạch với thời lượng 45 đến 60 phút c Ngày thứ ba thứ tư lặp lại chu trình điều trị Một liệu trình điều trị gồm 20 ngày điều trị Việc đánh giá kết điều trị tiến hành sau bệnh nhân hoàn thành liệu trình chữa trị 7.1.5 Kết điều trị bước đầu Trong số 09 bệnh nhân diện điều trị, tiến hành đánh giá thang điểm trạng thái tâm thần kinh MMSE test vẽ đồng hồ Kết cho thấy trước điều trị có 02 bệnh nhân bị suy giảm trí nhớ nhận thức nặng 07 bệnh nhân suy giảm trí nhớ nhận thức trung bình Sau kết thúc trình điều trị laser bán dẫn công suất thấp, cho thấy có chuyển biến rõ nét mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức, cụ thể như: - 07 bệnh nhân từ mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức trung bình lên mức độ suy giảm nhẹ, chiếm 77.78% - 02 bệnh nhân từ mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức nặng lên mức độ suy giảm trung bình, chiếm 22.22% 7.2 Đóng góp mặt khoa học đề tài Phương pháp điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp phương pháp điều trị mới, có nhiều ưu điểm so với phương pháp điều trị thuốc Tây y, loại thảo dược châm cứu cổ truyền phương Đông Các ưu điểm sau: HVTH: HÀ THANH TUẤN 121 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ - ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM Hiệu điều trị bước đầu cao, tạo chuyển biến rõ nét mức độ suy giảm trí nhớ nhận thức bệnh nhân Alzheimer theo chiều hướng có lợi cho sức khỏe Trong q trình điều trị khơng xảy tai biến phản ứng phụ có hại cho sức khỏe bệnh nhân Kỹ thuật điều trị đơn giản, dễ dàng phổ cập rộng rãi Giá thành điều trị thấp 7.3 Hướng phát triển đề tài Từ kết bước đầu ứng dụng laser bán dẫn công suất thấp điều trị bệnh Alzheimer, đề xuất hướng phát triển đề tài sau : - Triển khai điều trị rộng rãi với số lượng lớn bệnh nhân, có áp dụng phương pháp chẩn đốn hình ảnh để đánh giá mức độ hồi phục bệnh nhân sau điều trị Thống kê số liệu kết điều trị để đánh giá hiệu phương pháp điều trị Trong chưa có phuơng pháp điều trị dứt điểm hoàn toàn bệnh Alzheimer, cần phải đầu tư để nghiên cứu toàn diện phương pháp chữa trị HVTH: HÀ THANH TUẤN 122 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Trường Đại Học Y Hà Nội, Bộ môn Giải Phẫu bệnh, Giải phẫu bệnh học, NXB Y Học Hà Nội, 2002 [2] Phạm Thắng, Bệnh Alzheimer thể sa sút trí tuệ khác, NXB Y Học, 2010 [3] Vũ Anh Nhị, “Suy giảm trí nhớ sa sút trí tuệ”, Tài liệu báo cáo khoa học thường niên (Hội Thần Kinh học TP HCM), trang 1-8, 2008 [4] Lê Minh, Sa sút trí tuệ, Thần kinh học lâm sàng, NXB Y Học, trang 524-543, 2004 [5] Trần Công Thắng, “Sa sút trí tuệ”, Tài liệu báo cáo khoa học thường niên (Hội Thần Kinh học TP HCM), trang 1-15, 2008 [6] Vũ Anh Nhị, Sa sút trí tuệ, Sổ tay lâm sàng thần kinh sau Đại học, NXB ĐHQG TP HCM, trang 55-57, 2005 [7] Lê Văn Nam, “Các thuốc điều trị bệnh Alzheimer”, Tài liệu báo cáo khoa học thường niên (Hội Thần Kinh học TP HCM), trang 1-6, 2008 [8] Nguyễn Kinh Quốc, “Trường hợp lâm sàng sa sút trí tuệ”, Tài liệu báo cáo khoa học thường niên (Hội Thần Kinh học TP HCM), trang 30-38, 2007 [9] Trần Thị Ngọc Dung, “Tương tác tia Laser bán dẫn làm việc dải sóng hồng ngoại gần với công suất thấp lên mô sống”, Luận văn thạc sỹ, Đại Học Bách Khoa TP HCM, 1999 [10] M F Folstein, “Mini mental state – A pratical method for grading the cognitive state of patients for the clinician”, Department of Psychiatry, The New York HospitalCornell Medical Center, Westchester Division, White Plains, New York 10605, U.S.A and Department of Psychiatry, University of Oregon Medical School, Portland, Oregon 97201, U.S.A, vol.12, pp.189 – 198, 1975 [11] B Dubois et al, “Research criteria for the diagnosis of Alzheimer’s disease: revising the NINCDS–ADRDA criteria”, Lancet Neurol, vol.6, pp.734–746, 2007 [12] Trần Thị Ngọc Dung, “Tương tác chùm laser bán dẫn làm việc dải sóng hồng ngoại gần với cơng suất thấp tác động lên mô sống”, Luận văn tiến sĩ, Đại Học Bách Khoa TP HCM, 2008 [13] Trần Minh Thái, “Nghiên cứu ứng dụng laser bán dẫn công suất thấp y học”, Tổng kết đề tài NCKH giai đoạn 1985-1990, TP HCM, 1990 HVTH: HÀ THANH TUẤN 123 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM [14] Trần Minh Thái, “Tổng quan thiết bị trị liệu laser”, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 7, Đại học Bách khoa TP HCM, 2002 [15] Trần Minh Thái tác giả khác, Kỷ yếu hội nghị khoa học công nghệ lần thứ 12, Đại học Bách khoa TP HCM, 2011 [16] Trần Minh Thái tác giả khác, “Phương pháp điều trị phục hồi chức vận động cho bệnh nhân sau tai biến mạch máu não quang châm - quang trị liệu laser bán dẫn công suất thấp loại 12 kênh”, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 10, Đại học Bách khoa TP HCM, trang 1-21, 2007 [17] Trần Minh Thái tác giả khác, “Phương pháp điều trị phục hồi chức vận động cho bệnh nhân sau tai biến mạch máu não laser bán dẫn nội tĩnh mạch”, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 10, Đại học Bách khoa TP HCM, trang 24-42, 2007 [18] Trần Minh Thái tác giả khác, Phương pháp điều trị phục hồi chức vận động cho bệnh nhân sau tai biến mạch máu não kết hợp quang châm – quang trị liệu laser bán dẫn loại 12 kênh với laser bán dẫn nội tĩnh mạch, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 10, Đại học Bách khoa TP HCM, trang 43-63, 2007 [19] Trần Minh Thái tác giả khác, “Laser bán dẫn nội tĩnh mạch”, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 8, Đại học Bách khoa TP HCM, trang 69-71, 2005 [20] Trần Minh Thái tác giả khác, “Thiết bị laser bán dẫn nội tĩnh mạch”, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 10, Đại học Bách khoa TP HCM, trang 17-22, 2007 [21] Hoàng Duy Tân, “Đầu châm”, Tập san Quang châm laser Y học (Hội Laser Y học Bình Dương), trang 42-50, 2002 [22] A S Kriuk et al, “Hiệu điều trị Laser công suất thấp”, NXB Khoa Học Kỹ Thuật, Minsk, 1986 [23] T I Karu, “Photobiological fundamentals of low power laser therapy”, IEEE J of Quart, Electronics, vol.10, pp.638-670, 1987 [24] Mockvin et al, Trị liệu Laser công suất thấp, NXB Kỹ thuật Moskva, 2001 [25] Vo Dinh Tuan, Biomedical Photonics Handbook, CRC Press LLC, 2000 N.W Corporate Blvd, Boca Raton, Florida, 2003 [26] W Kahle et al, Color Atlas and Textbook of Human Anatomy, Suttgart, New York, 1986 [27] D E Haines, Atlas Neuro Anatomy, Jackson, Mississippi, 2002 HVTH: HÀ THANH TUẤN 124 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM [28] N L Emerson et al, “Acupuncture to treat anxiety and depression in Alzheimer's disease and vascular dementia: a pilot feasibility and effectiveness trial”, Presented at the World Alzheimer's Conference, Washington, D.C, July 9-18, 2000 [29] H Kao et al, “Acupuncture enhancement in clinical symptoms and cognitive-motor abilities of the Alzheimer's disease patients”, Presented at the World Alzheimer's Conference, Washington, D.C, July 9-18, 2000 [30] Z Kazuyoshi and I Masayuki, “The Efficacyof 904 nm Low Lever Laser Therapy for Alzheime’s Diseases”, 1995 [31] S A Prahl et al, “A Monte Carlo model of light propagation in tissue”, SPIE Institute Series, vol.5, 1989 [32] Lê Quý Ngưu, “Danh từ huyệt vị châm cứu”, Hội Y học cổ truyền TP HCM, 1993 [33] Trần Minh Thái tác giả khác, “Quang châm laser bán dẫn”, Kỷ yếu Hội nghị khoa học công nghệ lần 1, Đại học Bách khoa TP HCM, 1998 [34] Nguyễn Công Đức, Thuật ngữ Đông y, Nhà xuất Thanh Niên, 2010 [35] Tran Thi Ngoc Dung et al, “Diffuse Reflection and Energy Distribution of 633, 780, 850, and 940nm Low Power Laser in Brain and Laser Acupuncture for Drug Detoxification of 115 Addicted Patients”, The 5th International Conference on Information Technology and Application in Biomedicine, in conjunction with The 2nd International Symposium & Summer School on Biomedical and Health Engineering, Shenzhen, China, May 30-31, 2008 [36] R Bullock, “New drugs for Alzheimer's disease and other dementias”, The British Journal of Psychiatry, vol.180, pp.135-139, 2002 [37] P I Moreira et al, “Alzheimer Disease and the Role of Free Radicals in the Pathogenesis of the Disease”, CNS & Neurological Disorders - Drug Targets, vol.7, pp.310, 2008 [38] D Gordon, “Phototherapy Apparatus”, Patient Application Publication, Feb 23, 2012 [39] R Bullock, “Rivastigmine and donepezil treatment in moderate to moderately-severe Alzheimer’s disease over a 2-year period”, Current Medical Research and Opinion, vol.21, pp.1317 – 1327, 2005 HVTH: HÀ THANH TUẤN 125 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM PHỤ LỤC A THANG ĐÁNH GIÁ TRẠNG THÁI TÂM THẦN MMSE Mini - Mental State Examination (MMSE) Họ tên: ……………………………………Tuổi:…… Giới:….……… Văn hóa:… Địa chỉ: ……………………………………………………………………………… Nghề nghiệp:……………………… Chẩn đoán: …………… Ngày làm: / /20 Đánh giá định hướng: Orientation (nói câu đạt điểm) - Điểm đạt: … a Hãy nói cho biết hơm thứ ? b Hãy nói cho biết hơm ngày ? c Hãy nói cho biết tháng tháng ? d Hãy cho biết mùa mùa ? e Hãy cho biết năm năm nào? g Hãy cho biết buồng (hoặc tầng nào, hay khoa nào)? h Hãy cho biết đâu? i Hãy cho biết thuộc quận (huyện) nào? k Hãy cho biết thuộc tỉnh (thành phố) nào? l Hãy cho biết nước nào? Đánh giá khả ghi nhận: Registation (trí nhớ tức thì) Điểm đạt: … - Đọc tên đồ vật (quả táo, bàn, đồng xu ) cách chậm rãi, rõ ràng; sau yêu cầu bệnh nhân nhắc lại (ghi điểm cho câu trả lời Xin nhắc tên đồ vật bệnh nhân thuộc để sử dụng cho phần 4) Đánh giá ý tính tốn: Attention and Calculation - Điểm đạt: … - Yêu cầu bệnh nhân làm phép tính 100 - liên tiếp lần (ghi điểm cho lần trả lời đúng) - Nếu bệnh nhân không làm lần nghiệm pháp 100 - 7, yêu cầu bệnh nhân làm liệu pháp khác: Đánh vần ngược từ: HƯƠNG -> GNƠƯH (Số điểm ghi theo thứ tự xếp xác từ) Đánh giá khả hồi ức nhớ lại: Recall - Điểm đạt: … HVTH: HÀ THANH TUẤN 126 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ - ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM Yêu cầu bệnh nhân nhắc lại tên đồ vật nêu phần (cho điểm cho câu trả lời đúng) Đánh giá ngôn ngữ: Language and copy - Điểm đạt: … a Gọi tên đồ vật: (cho điểm cho lần gọi tên đồ vật) - Đưa bệnh nhân xem đồng hồ hỏi gì? - Đưa bệnh nhân xem bút chì hỏi gì? b Nhắc lại câu (đánh giá tính lưu lốt ngơn ngữ): u cầu bệnh nhân nhắc lại câu "không thể, nếu, nhưng, nhiên" (nếu nhắc lại hoàn toàn cho điểm) c Mệnh lệnh theo giai đoạn: Đưa mảnh giấy trắng yêu cầu bệnh nhân câu "Cầm lấy tờ giấy tay phải, gấp đôi tờ giấy lại đặt xuống bàn" (Ghi điểm cho hành động đúng) d Đọc làm theo dẫn: Đưa bệnh nhân tờ giấy to có ghi rõ mệnh lệnh "Hãy nhắm mắt lại" Yêu cầu bệnh nhân đọc làm theo: (cho điểm làm đúng) e Viết câu: Đưa bệnh nhân tờ giấy trắng yêu cầu bệnh nhân viết câu (câu phải có chủ từ động từ phải có nghĩa, sai ngữ pháp, tả được) (Cho điểm viết được) Đánh giá khả tưởng tượng, trừu tượng: - Điểm đạt: … Yêu cầu bệnh nhân vẽ lại hình vẽ sẵn, hình vẽ phải gồm 10 góc phải có góc lồng vào (Cho điểm vẽ đúng) Tổng số điểm: ………… Kết test: ……… ………………………………………… NGƯỜI THỰC HIỆN HVTH: HÀ THANH TUẤN 127 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM CÁCH ĐỌC KẾT QUẢ THANG ĐIỂM MMSE Hướng dẫn: Trong bảng gồm vấn đề cần đánh giá, đánh số từ đến 6, Trong đề mục có nhiều hướng dẫn thao tác thực test, Người làm test đọc cẩn thận tất câu vấn bệnh nhân Cho 01 điểm cho câu trả lời Hãy đừng bỏ sót đề mục nào, câu hỏi nào! Gợi ý đánh giá: Khơng có suy giảm nhận thức: ≥ 24 điểm Suy giảm nhận thức nhẹ : 21 – 23 điểm Suy giảm nhận thức vừa : 18 - 20 điểm Suy giảm nhận thức nặng : 00 – 17 điểm HVTH: HÀ THANH TUẤN 128 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM PHỤ LỤC B BẢNG ĐÁNH GIÁ ĐỘ LIỆT THEO RANKIN Độ I Phục hồi hoàn toàn Độ II Di chứng nhẹ, sinh hoạt tự lực thực Độ III Di chứng vừa, sinh hoạt cần có người giúp đỡ Độ IV Di chứng nặng, sinh hoạt cần có người phục vụ hồn tồn Độ V Di chứng nặng, có nhiều biến chứng BẢNG ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ DI CHỨNG THEO THANG ĐIỂM ORGOGOZO STT 01 Tình trạng Ý thức 02 Giao tiếp – Ngôn ngữ 03 Mắt tư đầu 04 Vận động mắt 05 Nâng cánh tay 06 Vận động bàn tay 07 Trương lực chi 08 Nâng chân HVTH: HÀ THANH TUẤN Mức độ -Bình thường -Ngủ gà -Sững sờ -Hơn mê -Bình thường -Khó khăn -Rất khó khơng thể -Khơng có triệu chứng bệnh lý -Hạn chế đưa mắt -Không thể quay đầu -Mất cân đối nhẹ -Liệt mặt rõ -Bình thường -Khơng hồn tồn -Khơng thể -Bình thường -Hạn chế nhẹ -Cịn cầm nắm -Khơng vận động -Bình thường -Co cứng nhẽo -Bình thường 129 Điểm 15 10 05 00 10 05 00 10 05 00 10 05 10 05 00 15 10 05 00 05 00 15 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ 09 Trương lực chi ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM -Chống lại sức cản -Chống lại trương lực -Khơng nâng chân lên -Bình thường -Khơng thực -Mất trương lực co cứng Điểm Orgogozo 5-20 25-45 50-65 70-85 90-100 HVTH: HÀ THANH TUẤN 10 05 00 05 00 00 Mức độ Di chứng nặng Di chứng nặng Di chứng vừa Di chứng nhẹ Hồi phục hoàn toàn 130 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPHCM PHẦN LÝ LỊCH TRÍCH NGANG Họ tên: Hà Thanh Tuấn Ngày, tháng, năm sinh: 07/12/1989 Nơi sinh: Tp.hcm Địa liên lạc: 224 Lô L Chung cư Ngô Gia Tự, P.2, Q.10, Tp.hcm QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO Bậc đào tạo Chuyên ngành Nơi đào tạo Thời gian Đại học Vật lý kỹ thuật Đại học Bách Khoa Tp.hcm 2007 - 2012 Q TRÌNH CƠNG TÁC Thời gian Nơi cơng tác Từ 2012 đến Công ty TNHH TM-DV-KT Bách Việt HVTH: HÀ THANH TUẤN 131 GVHD: PGS.TS TRẦN MINH THÁI ... PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH ALZHEIMER BẰNG LASER BÁN DẪN CÔNG SUẤT THẤP 4.1 Ý tưởng phương pháp điều trị 95 4.2 Nguyên tắc điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp 95 4.3... phương pháp điều trị bệnh Alzheimer giới  Các nghiên cứu ứng dụng laser bán dẫn công suất thấp điều trị bệnh Alzheimer giới  Tiến hành mơ q trình chiếu lan truyền chùm tia laser công suất thấp từ... Xây dựng mơ hình thiết bị điều trị bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp  Kết bước đầu nghiên cứu điều trị lâm sàng bệnh Alzheimer laser bán dẫn công suất thấp  Kết luận  Kết đạt  Đóng