Bài giảng Kế toán quản trị 2: Bài 8 - Đại học Kinh tế quốc dân

Bài giảng Kế toán quản trị 2 - Bài 8: Thông tin kế toán quản trị với việc ra quyết định ngắn hạn tìm hiểu các quyết định ngắn hạn trong doanh nghiệp; khái niệm, đặc điểm và tiêu chuẩn chọn quyết định ngắn hạn. Nội dung của các quyết định ngắn hạn, cách tra quyết định ngắn hạn trong thực tế.

BÀI 8 THÔNG TIN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VỚI VIỆC RA QUYẾT

ĐỊNH NGẮN HẠN

Hướng dẫn học

Để học tốt bài này,sinh viên cần tham khảo các phương pháp học sau:

 Học đúng lịch trình của môn học theo tuần, làm các bài luyện tập đầy đủ và tham gia thảo luận trên diễn đàn

 Sinh viên làm việc theo nhóm và trao đổi với giảng viên trực tiếp tại lớp học hoặc qua email

 Tham khảo các thông tin từ trang Web môn học

Nội dung

Bài 8 trong Học phần Kế toán quản trị 2, nghiên cứu các quyết định ngắn hạn trong doanh nghiệp Khái niệm, đặc điểm và tiêu chuẩn chọn quyết định ngắn hạn Nội dung của các quyết định ngắn hạn, cách tra quyết định ngắn hạn trong thực tế

Mục tiêu

 Yêu cầu người học nắm chắc khái niệm, đặc điểm và tiêu chuẩn của quyết định ngắn hạn

 Nội dung các quyết định ngắn hạn trong doanh nghiệp

T ình huống dẫn nhập

Cửa hàng Teenage

Công ty TĐ là một cơ sở uy tín trong lĩnh vực sản xuất và cung ứng giầy vải thể thao trên địa bàn thành phố Hà Nội Thông thường sản phẩm của công ty được bán với giá 200.000 đồng/đôi Các chi phí tiêu hao bao gồm chi phí vật liệu và tiền lương công nhân sản xuất bình quân 120.000 đồng/đôi Hàng tháng công ty phải chịu các khoản chi phí thuê nhà, khấu hao thiết bị sản xuất và tiền lương cho bộ phận quản lý là 400.000.000 đồng Với mức tiêu thụ trung bình 6000 đôi, công

ty luôn duy trì được lợi nhuận khoảng 80.000.000 đồng

Trong tháng N doanh nghiệp nhận được một đơn đặt hàng 1.000 đôi giày trang trí thủ công của cửa hàng Teenage chuyên phục vụ các bạn trẻ Để thực hiện được yêu cầu của khách hàng công

ty phải chi thêm 70.000 đồng/đôi và 10.000.000 đồng tiền thuê thiết bị để trang trí theo yêu cầu Hiện tại doanh nghiệp đã sử dụng tối đa nhân lực nên nếu nhận đơn hàng này doanh nghiệp phải giảm bớt 500 sản phẩm bình thường Mức giá bán cửa hàng Teenage đưa ra khá hấp dẫn 250.000 đồng/đôi

1 Công ty TĐ nên quan tâm tới những thông tin nào khi xem xét đơn hàng đặc biệt này? Thông tin nào không cần quan tâm trong tình huống này?

2 Sau khi phân tích, công ty TĐ có nên chấp nhận đơn hàng hay không?

8.1 Khái niệm, đặc điểm và tiêu chuẩn thích hợp để chọn quyết định ngắn hạn

Quyết định ngắn hạn là những quyết định thường liên

quan đến một kỳ kế toán hoặc trong phạm vi thời hạn

dưới một năm Ra quyết định ngắn hạn đó là chức

năng cơ bản của các nhà quản trị trong doanh nghiệp

Trong thực tiễn hoạt động kinh doanh hàng ngày, các

nhà quản trị thường phải giải quyết hàng loạt các sự

việc xảy ra như: Mua nguyên vật liệu của nhà cung cấp nào? Sản xuất bao nhiêu sản phẩm? Sản xuất sản phẩm bằng phương pháp nào? Bán sản phẩm ở thị trường nào?

Có nên quảng cáo sản phẩm khi tiêu thụ không?… Do vậy ra quyết định ngắn hạn không những là chức năng mà còn là nhiệm vụ sống còn của các nhà quản lý gắn với

sự tồn tại phát triển của các doanh nghiệp Tuy nhiên để có các quyết định có độ tin cậy cao đây là những khó khăn, thách thức của các nhà quản trị trong việc thu nhận và

xử lý thông tin để đưa ra những quyết định tối ưu nhất

Quyết định ngắn hạn thường liên quan đến việc sản xuất, kinh doanh sản phẩm, dịch

vụ trong thời hạn ngắn, có thể là một tháng, quý, năm hoạt động tùy theo những điều

kiện cụ thể của các doanh nghiệp khác nhau Ví dụ, mua ngoài hay tự sản xuất một chi

tiết của sản phẩm hoặc chấp nhận hay từ chối một đơn đặt hàng đặc biệt… Do vậy đặc điểm cơ bản của quyết định ngắn hạn là vốn đầu tư ít so với các quyết định dài hạn, thời gian thu hồi vốn nhanh Chính vì thế vốn đầu tư cho các quyết định ngắn hạn ít bị chi phối bởi các chính sách kinh tế vĩ mô của Chính phủ, như chính sách tiền tệ, thuế, xuất – nhập khẩu Đồng thời ít bị ảnh hưởng của yếu tố lạm phát nhất là trong giai đoạn các nước đang phát triển

Mặt khác thời gian đầu tư vào các phương án của quyết định kinh doanh ngắn hạn thường ngắn, trong phạm vi giới hạn thường dưới một năm Do vậy các nhà quản trị doanh nghiệp dễ thay đổi quyết định ngắn hạn nhằm đảm bảo độ an toàn và hiệu quả kinh doanh cao nhất Quyết định ngắn hạn chủ yếu là quyết định tác nghiệp của các cấp quản lý như mở cửa hàng ở vị trí nào? Giá bán sản phẩm bao nhiêu là phù hợp? Thuê phương tiện vận chuyển nào?… Các quyết định ngắn hạn thường nhằm mục tiêu khai thác tối đa các yếu tố sản xuất hiện có của doanh nghiệp, giảm chi phí thấp nhất

để đạt được lợi nhuận mong muốn

Trong thực tế hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, quyết định ngắn hạn thường xảy ra ở ba giai đoạn cơ bản của quá trình sản xuất

Quyết định ngắn hạn thuộc giai đoạn cung cấp như: Chọn nhà cung cấp nào phù hợp với chất lượng tốt và chi phí thấp, thuê phương tiện nào vận chuyển các yếu tố đầu vào? Tuyển bao nhiêu lao động với số lượng và chất lượng? Chủng loại nguyên vật liệu được thu mua như thế nào? Chấp nhận hay từ chối đơn đặt hàng với giá giảm trong điều kiện kinh doanh bình thường?…

Quyết định ngắn hạn thuộc giai đoạn sản xuất như: Sản xuất bao nhiêu sản phẩm với

cơ cấu như thế nào? Tiếp tục sản xuất hay mua ngoài chi tiết của sản phẩm? Ngừng, thu hẹp hay không kinh doanh một ngành hàng nào đó của doanh nghiệp? Sản xuất sản phẩm với công nghệ hiện đại hay công nghệ thủ công?

Quyết định ngắn hạn thuộc giai đoạn tiêu thụ như: Tiêu thụ bao nhiêu sản phẩm với

cơ cấu như thế nào? Tiếp tục sản xuất hay bán ngoài chi tiết của sản phẩm? Có nên quảng cáo cho các sản phẩm không? Chọn những phương thức bán hàng nào phù hợp? Quyết định trong điều kiện doanh nghiệp bị giới hạn bởi các yếu tố sản xuất

Để đưa ra một quyết định ngắn hạn có độ tin cậy cao cần dựa trên những cơ sở khoa học thu thập và đánh giá Tiêu chuẩn cơ bản của các quyết định ngắn hạn cần được xem xét ở góc độ kinh tế Tất cả mọi quyết định ngắn hạn đều hướng tới mục tiêu là chi phí thấp nhất, doanh thu cao nhất và dẫn tới lợi nhuận cao nhất Muốn nhận diện lợi nhuận của các phương án đầu tư có độ tin cậy cao cần phải phân tích các thông tin chi phí, doanh thu dưới góc độ của kế toán quản trị

Tuy nhiên trong thực tế khi đưa ra các quyết định ngắn hạn ngoài việc ưu tiên mục tiêu kinh tế cần phải được xem xét trong mối quan hệ với các mục tiêu khác như giải quyết công ăn, việc làm cho người lao động, tình hình bảo vệ môi trường, tình hình chính trị… quan hệ với các mục tiêu phát triển dài hạn của doanh nghiệp

ngắn hạn

Phân biệt thông tin thích hợp và không thích hợp là cơ

sở để đưa ra các quyết định ngắn hạn có ý nghĩa quan

trọng đối với các cấp quản trị trong quá trình thu thập

và xử lý các thông tin kế toán quản trị

Giảm được thời gian và chi phí cho quá trình xử lý các

thông tin đưa ra quyết định tác nghiệp hàng ngày Mặt

khác hạn chế các trường hợp quá tải về thông tin từ khâu

thu nhận cho tới tiến trình xử lý Trong điều kiện nền

kinh tế thị trường phát triển, yếu tố nhanh và xử lý kịp

thời thông tin được coi là những tiêu thức quan trọng của

các nhà quản trị trong việc điều hành doanh nghiệp

Trong tất cả các thông tin thu thập để xử lý đưa ra quyết định ngắn hạn, thường chia thành 2 dạng: Thông tin thích hợp và thông tin không thích hợp Do vậy nhiệm vụ đầu tiên của các nhà quản trị khi đưa ra quyết định ngắn hạn cần phải phân loại thông tin trên cơ sở tổng hợp và nhận diện

Thông tin thích hợp đó là những thông tin thường liên quan đến chi phí của các phương

án kinh doanh Chi phí của các phương án thường được so sánh với nhau, từ đó chọn ra một phương án có chi phí thấp nhất Thông tin về chi phí của các phương án được coi là thông tin cơ bản nhất, do vậy để phân tích, đánh giá chính xác chi phí của từng phương án cần phải hiểu rõ bản chất, quy luật của các yếu tố chi phí phát sinh

Bên cạnh thông tin về chi phí đó là doanh thu, thu nhập của từng phương án cụ thể

Do vậy cần phân tích doanh thu thường xuyên của các phương án, thu nhập sau khi thanh lý các tài sản của các phương án, những khoản thu nhập bất thường khác nếu có Doanh thu cũng là một trong những nguyên nhân cơ bản để tăng lợi nhuận của các

phương án, do vậy đều là thông tin quan trọng để đưa ra quyết định ngắn hạn Tuy

nhiên có những phương án cả doanh thu và chi phí đều tăng, do vậy cần so sánh tốc độ

tăng của doanh thu với tốc độ tăng của chi phí để đưa ra các quyết định chính xác

Để thành công trong việc đưa ra các quyết định ngắn

hạn, các nhà quản trị cần sử dụng các phương pháp

thích hợp để phân tích và đánh giá, song những thông

tin đó cũng dựa một phần vào kỹ năng quản trị doanh

nghiệp trên thương trường Trước hết độ tin cậy của

các quyết định ngắn hạn thường phụ thuộc vào hệ

thống thông tin kế toán quản trị cung cấp trong doanh

nghiệp Quá trình thu thập thông tin kế toán quản trị cần đảm bảo những yêu cầu như:

Phù hợp, kịp thời, chính xác Sau khi đã phân tích và đánh giá thông tin thích hợp cần

đạt được những tiêu chuẩn sau:

 Thông tin có liên quan đến tương lai không? Vì các quyết định ngắn hạn phục vụ

trong thời gian tới, hoạt động kinh doanh sắp xảy ra

 Thông tin phải có sự khác biệt giữa các phương án nhằm thuận tiện cho quá trình

xem xét

 Thông tin có cần thiết cho những dự báo tương lai không

 Thông tin phục vụ cho những loại quyết định nào chuẩn bị xảy ra trong doanh nghiệp

 Các khoản chi phí chìm và các khoản thu chi không chênh lệch không phải là

thông tin thích hợp cho việc ra quyết định ngắn hạn

Khi nhận diện thông tin thích hợp để đưa ra các quyết định ngắn hạn, cần dựa vào

những cơ sở khoa học chung, song mỗi tình huống cần dựa vào điều kiện cụ thể Có

những thông tin về chi phí luôn là thông tin thích hợp cho việc ra quyết định ngắn hạn

như chi phí cơ hội, chi phí khác biệt

Ví dụ: Một doanh nghiệp có khả năng ký kết hợp đồng với 4 Công ty Do điều kiện

vốn có hạn, doanh nghiệp chỉ được phép lựa chọn 1 trong 4 hợp đồng Hãy tiến hành

phân tích chi phí để lựa chọn hợp đồng sẽ ký kết Biết các thông tin về chi phí, doanh

thu với các Công ty như sau:

Chỉ tiêu Công ty 1 Công ty 2 Công ty 3 Công ty 4

Nhận xét: Qua bảng tính trên, ta thấy khi xét đến chi phí cơ hội thì: với Công ty 1, 2, 3

thì chi phí cơ hội là lợi nhuận của Công ty 4 và chi phí cơ hội của Công ty 4 là lợi

nhuận của Công ty 3 Khi đã tính cả chi phí cơ hội thì Công ty 4 vẫn đạt mức lợi

nhuận cao nhất, vì vậy, doanh nghiệp nên ký kết hợp đồng với Công ty 4

Thông thường khi đưa ra quyết định ngắn hạn đảm bảo độ tin cậy cao, các nhà quản trị thường vận dụng các bước sau:

Bước 1: Tổng hợp tất cả các thông tin về chi phí, doanh thu, thu nhập có liên quan

đến phương án kinh doanh

Bước 2: Chọn lọc các thông tin thích hợp và loại bỏ các thông tin không thích hợp,

nhằm cho phương án kinh doanh không bị nhiễu bởi nhiều thông tin

Bước 3: Phân tích, đánh giá các thông tin thích hợp đã giữ lại Kết hợp nhiều kỹ năng

khác nhau, trong đó có kỹ năng nhạy bén của nhà quản trị để lựa chọn thông tin sáng suốt nhất, cơ sở đưa ra quyết định

Bước 4: Ra quyết định dựa trên thông tin thích hợp phân tích ở bước 3 Quyết định

chính là sự điều hành của người lãnh đạo đối với các hoạt động kinh doanh đang và sắp diễn ra nhằm đảm bảo thu được lợi nhuận cao nhất

Thông tin không thích hợp trong các phương án kinh doanh thường được loại bỏ trong quá trình phân tích, đánh giá để đưa ra các quyết định ngắn hạn Thông tin không thích hợp là những thông tin không thỏa mãn các yêu cầu và điều kiện ở phần trên Cụ thể đó là những thông tin:

Chi phí chìm là thông tin không thích hợp cho việc ra quyết định ngắn hạn Thực chất chi phí chìm đó là những khoản chi phí đã xảy trong quá khứ mà doanh nghiệp không

thể trách được cho dù chọn bất kỳ phương án kinh doanh nào Ví dụ: Số tiền đã trả về

quyền sử dụng đất của một doanh nghiệp trong thời hạn 49 năm, do vậy khi doanh nghiệp thực hiện bất kỳ một phương án kinh doanh nào đều phải chịu số tiền đó, chi phí về quyền sử dụng đất được coi là chi phí chìm Hoặc doanh nghiệp đã xây dựng nhà xưởng để sản xuất sản phẩm, chi phí khấu hao nhà xưởng cũng được coi là chi phí chìm, vì khi doanh nghiệp chọn bất kỳ công nghệ sản xuất hiện đại hay thủ công đều phải chịu chi phí khấu hao nhà xưởng

Các khoản chi phí và doanh thu trong tương lai không chênh lệch giữa các phương án đều được coi là thông tin không thích hợp trong việc đưa ra quyết định kinh doanh Các khoản chi phí trong tương lai không chênh lệnh nhau giữa các phương án trong những tình huống cụ thể cũng là những thông tin không thích hợp trong việc đưa ra các quyết định ngắn hạn

Ví dụ 1: Công ty Hoàng Sơn đang lựa chọn 1 trong 2 phương án: Mua máy mới hiện

đại thay cho máy cũ đang sử dụng Các thông tin về máy mới, máy cũ như sau: (đơn

vị tính: triệu đồng)

Giá ban đầu: 525 Giá ban đầu: 600

Giá trị còn lại trên sổ kê toán: 420

Thời gian sử dụng: 8 năm Thời gian sử dụng: 8 năm

Giá trị hiện tại: 270

Giá trị trong 8 năm tới: 0 Giá trị trong 8 năm tới: 0

Chi phí biến đổi hàng năm hoạt động: 1035 Chi phí biến đổi hàng năm hoạt động: 900 Doanh thu dự kiến hàng năm: 1 500 Doanh thu dự kiến hàng năm: 1 500

Yêu cầu: Hãy phân tích các thông tin chi phí, doanh thu để chọn 1 trong 2 phương án

tối ưu nhất?

Bài giải:

Bước 1:

 Theo tài liệu trên các thông tin thích hợp bao gồm:

o Chi phí biến đổi để hoạt động hàng năm

o Chi phí khấu hao máy

o Giá bán máy cũ

o Giá mua máy mới

 Các thông tin không thích hợp bao gồm:

o Doanh thu hàng năm

o Giá trị thanh lý khi hết thời hạn sử dụng

o Giá trị còn lại trên sổ kế toán

Bước 2: Với tài liệu trên để đi tới quyết định lựa chọn phương án mua máy mới hay

vẫn sử dụng máy cũ cần nhận diện và loại bỏ các thông tin Trước hết ta thấy”giá trị

còn lại trên sổ kế toán”của máy cũ là yếu tố chi phí chìm do vậy cần loại bỏ thông tin

này Giá trị còn lại của máy cũ: 420 triệu đồng là khoản chi phí không tránh được cho

dù ta chọn bất kỳ phương án nào Trường hợp máy cũ được giữ lại sử dụng thì khoản

chi phí này được coi là chi phí khấu hao Trường hợp mang đi bán thì khoản chi phí

này được tính vào chi phí nhượng bán Để phân tích các thông tin, chọn phương án tối

ưu, ta lập bảng sau:

Tổng hợp chi phí và doanh thu qua 8 năm hoạt động

Khấu hao máy cũ hoặc xóa bỏ sổ kế

Từ bảng phân tích trên ta thấy phương án mua máy mới mang lại lợi nhuận cao hơn

phương án mua máy cũ là 750 triệu đồng Do vậy nhà quản trị nên chọn phương án

mua máy mới

Chỉ tiêu Phương án ban đầu Sử dụng thiết bị bổ sung

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp 100.000 100.000

Chi phí nhân công trực tiếp 75.000 50.000

Biến phí sản xuất chung 25.000 25.000

Định phí hoạt động hàng năm 50.000 50.000

Ví dụ 2: Công ty may EFH đang sử dụng công nghệ bán thủ công Giám đốc Công ty

đang lựa chọn một trong 2 phương án: Mua thiết bị bổ sung cho công nghệ bán thủ

công nhằm giảm bớt sức lao động của công nhân hay vẫn giữ nguyên phương án ban

đầu Phòng kế hoạch dự tính mua thiết bị bổ sung 200 triệu đồng, sử dụng trong 10

năm Các thông tin về doanh thu, chi phí liên quan đến 2 phương án như sau: (đơn vị

tính: triệu đồng)

Căn cứ vào bảng phân tích trên ta thấy, việc sử dụng thiết bị bổ sung đã làm cho chi

phí nhân công trực tiếp tiết kiệm được 25.000 triệu đồng so với phương án ban đầu

Tuy nhiên mua thiết bị bổ sung phát sinh các khoản chi phí khấu hao mới 20.000 triệu

đồng Đó là những thông tin khác biệt trong tình huống này, còn lại tất cả các thông

tin là như nhau, do vậy ta cần phân tích những thông tin khác biệt:

Như vậy, quá trình phân tích các thông tin khác biệt sẽ đơn giản hơn để đưa ra quyết

định nhanh và chính xác Qua bảng phân tích trên, ta thấy doanh nghiệp nên chọn

phương án mua thiết bị bổ sung tiết kiệm chi phí là 5.000 triệu đồng và đó cũng chính

là mức lợi nhuận tăng thêm

8.3 Nội dung các quyết định ngắn hạn trong doanh nghiệp

8.3.1 Quyết định có nên chấp nhận hay từ chối đơn đặt hàng đặc biệt

Bình thường các doanh nghiệp sản xuất và tiêu thụ sản phẩm theo kế hoạch ở các thị

trường truyền thống Khi doanh nghiệp muốn phát triển cần khai thác ở những thị

trường mới, do vậy các khoản chi phí quảng cáo, tiếp thị thường chiếm tỷ trọng đáng

kể Trong trường hợp nếu có đơn đặt hàng đặc biệt thì doanh nghiệp có thể chấp nhận

dễ dàng khi đơn giá bằng hoặc cao hơn giá thông thường Nhưng nếu chấp nhận với

đơn giá thấp hơn thì lợi nhuận ngắn hạn có thể tăng nhưng về lâu dài thì lợi nhuận có

thể giảm và ảnh hưởng tới các yếu tố khác Trong những tình huống như vậy cần phân

tích thận trọng các nhân tố tác động tới lợi nhuận doanh nghiệp Để đưa ra quyết định

đúng đắn cần căn cứ vào những điểm sau:

 Khách hàng thuộc thị trường truyền thống hay thị trường mới?

 Máy móc thiết bị sản xuất đã hết công suất chưa?

 Đơn đặt hàng phải có lợi nhuận, mối quan hệ giữa chi phí cố định trực tiếp và chi

phí cố định bắt buộc

 Khả năng sản xuất của doanh nghiệp

Ví dụ: Có tài liệu sau về tình hình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm tại công ty A trong

năm N như sau: (đơn vị tính: ngàn đồng)

Chỉ tiêu Tổng số 1 sản phẩm

Số sản phẩm sản xuất và tiêu thụ năm N 50.000 (sản phẩm) –

Định phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp 600.000

Năng lực sản xuất tối đa một năm 70.000 (sản phẩm)

Giả sử doanh nghiệp ký một đơn đặt hàng ở thị trường mới, với số lượng 10.000 sản

phẩm với giá 50.000 đồng/sản phẩm và giao tại nơi sản xuất Công ty phải chi cho

việc ký kết hợp đồng là 30.000.000 đồng

Yêu cầu: Hãy phân tích cho biết doanh nghiệp có nên nhận đơn hàng này không?

Bài giải: (đơn vị tính: ngàn đồng)

Biến phí sản xuất 1 sản phẩm = (Giá vốn hàng bán – Định phí sản xuất chung)/Số

Tiêu thụ thêm đơn đặt hàng mới (60.000 sản phẩm)

Chênh lệnh

Nhận xét: Giá mua của đơn đặt hàng mới đưa ra là thấp so với giá bán hiện tại trên thị

trường truyền thống của công ty Nhưng lợi nhuận bị lỗ 30 triệu, do vậy công ty không

nên chấp nhận đơn đặt hàng này

8.3.2 Quyết định loại bỏ hay tiếp tục kinh doanh một bộ phận trong doanh nghiệp

Trong thực tế nhiều doanh nghiệp kinh doanh đa ngành nghề, nhiều chủng loại mặt

hàng khác nhau, các mặt hàng và ngành nghề có thể hỗ trợ nhau trong hoạt động kinh

doanh Khi doanh thu của một mặt hàng này tăng hay giảm đều ảnh hưởng tới doanh

thu của những mặt hàng khác, do vậy tác động tới số dư bộ phận của từng hoạt động

và ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp Trong các bộ phận cụ thể như sản

phẩm, dịch vụ, cửa hàng, phân xưởng… hiệu quả và kết quả kinh doanh đều thấp, nhà

quản trị cần xem xét và phân tích để đưa ra quyết định có nên loại bỏ hay tiếp tục kinh

doanh hoặc thu hẹp phạm vi hoạt động nhằm đảm bảo lợi nhuận và mức độ an toàn

của doanh nghiệp cao nhất

Quyết định này thường xảy ra phổ biến trong hoạt động kinh doanh của các doanh

nghiệp Do vậy khi đưa ra quyết định này cần phải phân tích dựa trên những cơ sở

khoa học sau:

 Lợi nhuận của các bộ phận tạo ra cho doanh nghiệp

 Mối quan hệ giữa chi phí cố định trực tiếp và chi phí cố định chung của từng bộ

phận đối với doanh nghiệp

 Tác động doanh thu của từng bộ phận với nhau ảnh hưởng tới doanh thu chung

của doanh nghiệp

Ví dụ 1: Công ty Thương Mại Hoàng Hà kinh doanh đa mặt hàng, báo cáo kết quả

kinh doanh năm hoạt động của Công ty như sau: (đơn vị tính: triệu đồng)

Chỉ tiêu Tổng số Hàng gia dụng Hàng thực phẩm Hàng điện tử

Doanh thu 800.000 360.000 320.000 120.000 Chi phí biến đổi 424.000 200.000 144.000 80.000 Lợi nhuận góp 376.000 160.000 176.000 40.000

Định phí 286.000 122.000 108.000 56.000 Định phí trực tiếp 86.000 32.000 28.000 26.000 Định phí gián tiếp 200.000 90.000 80.000 30.000

Căn cứ vào báo cáo trên, giám đốc đưa ra quyết định loại bỏ kinh doanh mặt hàng

điện tử

Yêu cầu: Hãy phân tích và xem xét quyết định của giám đốc có phù hợp không?

Bài giải: Ta cần xem xét tính chất của chi phí cố định trực tiếp và chi phí cố định gián

tiếp trong mối quan hệ với các ngành hàng kinh doanh Định phí trực tiếp là những

định phí phát sinh của từng bộ phận kinh doanh, như khấu hao các tài sản cố định

phục vụ trực tiếp cho từng hoạt động Định phí gián tiếp là những khoản định phí phát

sinh chung của toàn công ty như tiền thuê văn phòng, lương của bộ máy điều hành

Định phí gián tiếp thường được phân bổ cho các bộ phận theo những tiêu thức khác

nhau Đối với Công ty Hoàng Hà phân bổ định phí gián tiếp theo doanh thu bán hàng

Do vậy định phí trực tiếp là những khoản chi phí mà doanh nghiệp có thể tránh được,

do vậy các nhà quản trị tìm mọi biện pháp kiểm soát chi phí để làm cho chi phí thấp

nhất Định phí gián tiếp phân bổ cho các bộ phận là chi phí không thể tránh được cho

dù các bộ phận kinh doanh những mặt hàng nào Từ việc phân tích trên ta lập Báo cáo

kết quả kinh doanh trong 2 trường hợp: Tiếp tục kinh doanh ngành điện tử hoặc loại

bỏ kinh doanh ngành điện tử như sau:

Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty: