TÊN ĐỀ TÀI: “LÀM THẾ NÀO ĐỂ TIẾNG ANH KHÔNG CÒN LÀ MÔN TỰ CHỌN TRONG LÒNG HỌC SINH TIỂU HỌC?” A.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Giáo dục có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của xã hội loài người. Trong tình hình hiện nay, đất nước trên con đường đổi mới, chính sách mở cửa quan hệ với các nước trên thế giới đã tăng một cách đáng kể, sự kiện Việt Nam là thành viên thứ 150 của Tổ chức thương mại thế giới ( WTO ) thì nhu cầu giao tiếp bằng tiếng Anh – Ngôn ngữ quốc tế - ngày được quan tâm một cách rõ nét. Chính vì vậy, môn tiếng Anh đã đưa vào chương trình giáo dục tiểu học và cũng là môn học chính trong các kỳ thi phổ thông. Mục tiêu hiện nay mà Bộ Giáo dục- Đào tạo đặt ra đối với việc dạy học tiếng Anh ở bậc tiểu học: - Bước đầu hình thành cho học sinh các kĩ năng giao tiếp cơ bản, đơn giản bằng tiếng Anh trong giao tiếp hàng ngày ở nhà trường, gia đình và môi trường xã hội gần gũi với học sinh tiểu học; kĩ năng nghe, nói, đọc, viết; trong đó nhấn mạnh hai kĩ năng nghe và nói. - Cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, đơn giản về tiếng Anh, giúp học sinh bước đầu có những hiểu biết về đất nước, con người, nền văn hoá của một số nước nói tiếng Anh - Góp phần hình thành cho học sinh thái độ tích cực đối với tiếng Anh, thông qua việc học tiếng Anh học sinh có thêm hiểu biết và tình yêu đối với tiếng Việt. Việc dạy học môn tiếng Anh cũng góp phần hình thành phương pháp học tập và phát triển nhân cách, trí tuệ của học sinh. Đối với sự phát triển chung của toàn xã hội thì Tiếng Anh là công cụ hoà nhập với cộng đồng quốc tế và khu vực, tiếp cận công nghệ thông tin, khoa học kỹ thuật và các nền văn hoá khác nhau. Việc học Tiếng Anh trong trường tiểu học là rất cần thiết. Tuy nhiên, với học sinh vung núi như xã Đại Hồng thuộc huyện Đại Lộc thì việc tiếp cận bộ môn Tiếng Anh còn mới mẻ và bị coi nhẹ. Nhằm nâng cao sự ham thích và đam mê môn học mới này, tôi không dám nói tới việc nâng cao chất lượng bởi lẽ tiếng Anh là một môn học khó. Đối với học sinh tiểu học,việc hiểu và thông thạo tiếng mẹ đẻ đã là một vấn đề gây đau đầu , huống gì nói đến việc học ngoại ngữ càng khó khăn hơn gấp bội; song không phải vì thế mà chúng ta dạy qua loa, học sinh học cho vui một cách vô bổ được. Để giải quyết vấn đề nan giải này tôi luôn trăn trở và suy nghĩ làm thế nào để Tiếng Anh không còn là môn tự chọn trong lòng các em học sinh tiểu học, hay đúng hơn tôi đã, đang và sẽ nghiên cứu, tìm hiểu và tìm ra phương pháp hữu hiệu nhất để thu hút các em hứng thú, tham gia tích cực, coi tiếng Anh là sở thích của mình, từ đó việc học ngoại ngữ sẽ dễ dàng và thú vị hơn. B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương I: Cơ sở lý luận. I. Tâm lý lứa tuổi học sinh tiểu học: Thiếu nhi là giai đoạn mà các nhà chuyên môn gọi là Troisième Enfance, lứa tuổi bắt đầu theo học Tiểu học, hoặc còn gọi là Phổ thông cơ sở cấp 1. Đây cũng là lứa tuổi mà những ai thật sự muốn dấn thân trở thành người cộng tác mật thiết với gia đình các em để chăm lo việc giáo dục cho các em, nhất là cha mẹ và các thầy cô giáo, rất cần quan tâm tìm hiểu. 1. Các em luôn có sự mặc cảm : Tự bẩm sinh, các em đã mang mặc cảm Edipe ( le complexe d’Edipe ). Thần thoại Hy-lạp kể rằng: Edipe, do cuộc đời oan nghiệt đưa đẩy, đã ngộ sát cha mình là Laios để lên ngôi vua và cưới luôn mẹ là Jocaste làm hoàng hậu . Các nhà Tâm lý học mượn điển tích này để diễn tả hiện tượng tâm lý bẩm sinh phổ biến nơi lứa tuổi thiếu nhi. Các em luôn tìm sự gần gũi, yêu thương, chiều chuộng của người lớn khác phái: bé gái gần bố mà xa mẹ, còn bé trai lại gần mẹ xa bố. Đây không phải là một tội lỗi ghê gớm đáng lên án và nghiêm phạt như cách nghĩ thiển cận của một số người chủ trương đạo đức quá khắt khe cổ hủ. Cần phải biết khéo hướng dẫn để giúp các em từ từ nhận ra sự cần thiết phải có đủ các tính cách giáo dục qua cả bố lẫn mẹ, anh và chị trong gia đình, cả thầy lẫn cô ở trường, ở lớp. Sau này, khi bước vào tuổi dậy thì, các em sẽ dần dần chuyển hóa sang thế quân bình về phái tính. Nếu người lớn quá khắc nghiệt hoặc lơi lỏng thiếu quan tâm, có thể sẽ gây ra nơi các em những ấn tượng lệch lạc, di hại suốt đời các em về mặt nhân cách tâm lý và ứng xử. Ngược lại, cần bắc một nhịp cầu hết sức tế nhị để gặp gỡ chính tâm hồn bé bỏng non nớt của các em, biết mở chuyện hỏi han các em bằng ngôn ngữ và cung cách của chính các em. Khi đó, các em mới dễ bộc lộ một cách hồn nhiên những tâm sự, những "bí mật" có khi rất ngô nghê của các em, mà không hề e dè, giấu giếm, sợ người lớn la rầy, kết tội hoặc chế giễu. Ở điểm này, các em cần có người yêu thương, chăm sóc, ân cần tận tụy và tinh tế nhạy cảm, nắm bắt cho được mọi biểu hiện tích cực lẫn tiêu cực nơi các em. 2. Các em tin tưởng người lớn tuyệt đối: Các em đã dần dần không còn muốn loanh quanh luẩn quẩn ở xó nhà góc bếp, nhưng bắt đầu thích làm quen nhiều bạn nhỏ và nhiều người lớn khác. Vì vậy, nếu các em nhận ra nơi các người lớn như cô chú, thầy cô giáo, anh chị . một sự bảo bọc chở che, nhất là sự quan tâm, cảm thông thật sự, các em sẽ dần dần quấn quít, tin cậy đến mức tuyệt đối. Hãy tránh đừng bao giờ đùa chơi với các em bằng cách xí gạt để các em mắc lừa cho vui. Cũng đừng bao giờ tạo cho các em cảm tưởng bị người lớn áp đặt, ăn hiếp, lấn lướt, sai bảo vặt và khống chế các em bằng luật lệ mà chính người lớn chưa chắc đã tuân thủ đàng hoàng. Do vậy, thông qua những hoạt động về giáo dục, làm việc, sinh hoạt vui chơi, người lớn cần biết tạo ra cơ hội để gần gũi các em, xóa bỏ mọi ngăn cách về tuổi tác và tâm lý, hòa mình trở nên đơn sơ như trẻ nhỏ, biết cách gợi ý tổ chức cùng chơi, cùng làm với các em, từ đó mới có dịp để giúp đỡ, dạy dỗ các em một cách đầy đủ và kịp thời. Bên cạnh đó, cũng cần kích thích cho các em luôn háo hức chịu làm quen thêm với nhiều bạn trai bạn gái mới đồng trang lứa ở trường lớp và khu xóm. Ở điểm này, người sống với các em phải là một quản trò đa năng, biết biến báo, lôi cuốn, trang bị nhiều kỹ năng thành thạo, thu hút được đám đông các em, đồng thời lại có vốn liếng kinh nghiệm về tâm lý để có thể tiếp cận mà lắng nghe và đối thoại với từng em. 3. Các em ôm ấp nhiều giấc mơ: Các em rất giàu trí tưởng tượng, nhiều khi quá tin vào những điều huyền hoặc, những truyện cổ tích thần tiên, những truyện thần thoại dân gian được kể trong các lớp học hoặc trước khi đi ngủ buổi tối. Từ đó các em tự thêu dệt những mơ mộng rất dễ thương đến bất ngờ. Sau này, lớn hơn một chút, tính thần thoại chuyển dần sang khía cạnh thần tượng hóa một cách đơn giản. Khi các em được tiếp xúc thân tình với một người lớn nào đó có nhân cách cao thượng, các em sẽ nhanh chóng hình thành các ước mơ sẽ có được nhân cách ấy (ví dụ: "Lớn lên em sẽ làm cô giáo như cô ."; "Mai mốt con sẽ đi tu như cha ."; "Em sẽ là một Ronaldo của Việt Nam ." ).Do đó, nếu người lớn biết khéo nương theo trí tưởng tượng và những mơ mộng hồn nhiên trong sáng của các em, có thể hướng dẫn các em dần dần gạn lọc đi những nét viễn vông huyền hoặc để chuyển những giá trị tốt đẹp hiện thực nơi nhân cách các em. Bước đầu thấu hiểu được những nhu cầu khát vọng ngây thơ của các em rồi, vẫn chưa đủ, bởi tính khí các em luôn bị đột biến, thay đổi hoặc bị tổn thương. Do vậy, ngoài việc hòa mình cùng chơi, cùng trò chuyện với các em, người lớn còn cần khéo léo tạo sức thu hút lâu dài bền bỉ, bằng cách lồng các hoạt động tập thể vào các trò chơi (học và làm mà là chơi, chơi mà lại là học và làm một cách hữu ích ). Đồng thời, cũng đừng quên tiếp xúc riêng từng em, giúp các em tập nỗ lực nho nhỏ để vươn lên trong từng khát vọng, từng ước mơ hồn nhiên của chính mình, mỗi ngày một chút theo phương pháp giáo dục tiệm tiến. Ở điểm này, người sống với các em phải là một người bạn trẻ trung, tâm huyết, đáng tin cậy trong mọi mặt sinh hoạt vui nhộn cũng như tâm linh sâu lắng của các em. 4. Các em rất đa cảm, dễ xúc động : Tâm hồn các em còn hết sức trong sáng hồn nhiên như trang giấy còn mới tinh. Ngay cả trường hợp một số em phải chịu những di chứng do sự đổ vỡ trong gia đình, thì chắc chắn tâm hồn các em vẫn luôn luôn đa cảm, rất dễ bị xúc động.Do đó, bất cứ hành động thô bạo nào đối với chính bản thân các em, đối với các em khác, đối với súc vật và đối với thiên nhiên đều gây tổn thương nơi các em, để lại trong tâm trí các em vết sẹo không bao giờ phai nhạt. Cần tránh cho các em phải đối mặt với những nghịch cảnh và bất hạnh, những thực tế quá phũ phàng, những hình ảnh dã man bạo lực trên sách báo, truyền hình, những biến cố quá gay cấn ngoài đường phố, trong gia đình, nơi trường học. Riêng với các câu truyện kể, cần nhớ rằng: một nội dung quá bi lụy thương tâm có thể gợi ra nơi các em lòng trắc ẩn nhân ái, nhưng cũng có thể âm thầm hình thành trong tiềm thức và vô thức của các em tính hiếu chiến, hiếu sát, thích trả đũa, nhẫn tâm, hoặc ngược lại, sự mủi lòng ủy mị, mau nước mắt vì quá sức đa sầu đa cảm. Mặt khác, bên cạnh sự đa cảm, các em vẫn còn thiên nhiều về giác quan, thích sờ tận tay nhìn tận mắt, nên các em rất vui thích khi được thưởng cụ thể bằng vật chất hơn là khen ngợi tuyên dương suông suông vậy thôi. Các em rất hãnh diện thấm thía khi được người lớn khéo léo góp ý khích lệ hơn là phê bình chê trách hay nổi cáu lên quát tháo om sòm. Chúng ta thấy, nhà trường đã từng áp dụng những cách khen thưởng khá cụ thể như các bông hoa điểm 10 cho từng môn học, sách truyện làm phần thưởng cuối năm. Bản thân chúng ta khi còn bé, hẳn ai cũng đã từng ao ước hoặc hãnh diện khi thấy tên mình được ghi trên Bảng Danh Dự treo tại một nơi trang trọng và dễ thấy ở trường. Còn Sổ Học Bạ hoặc Sổ Liên Lạc thì không ai muốn cha mẹ mình lại phải đọc thấy những giòng chữ thầy cô chủ nhiệm phê xấu và yếu kém. Do vậy, đây là những cách khen thưởng có vẻ vật chất nhưng lại hàm ý về chiều sâu tinh thần nhiều lắm . Ở lứa tuổi này, người sống với các em phải là một "bề trên" hiểu theo nghĩa rộng nhất, nghiêm minh mà quảng đại, công bình mà bao dung, vẫn luôn đòi hỏi cao mà lại biết khích lệ nâng đỡ. 5. Các em rất hiếu động: Năng lực ở độ tuổi đang tăng trưởng nơi các em luôn dồi dào. Bên cạnh đó, các em cũng đang trải qua một cơn khủng hoảng về trí tuệ, còn gọi là khủng hoảng về ý thức cử động(idée motrice). Về mặt sinh hoạt thể lý, các em, kể cả các bé gái, cần phải luôn tay luôn chân, chạy nhảy, leo trèo, nô đùa và hò hét thỏa thích, hoặc im lặng ngồi táy máy, hì hục nghịch phá một trò nào đó, hay làm một việc gì đó vừa sức mình. Riêng bên nam, các em rất thích các trò chơi đối kháng, mang tính giao chiến và đua tranh giữa hai phe (ví dụ: kéo co, cướp cờ, đánh trận giả .). Các em sẵn sàng chơi hăng say hết mình, bởi đối với các em, chuyện thắng thua rất là quan trọng, nó nhằm mục đích tự khẳng định cá tính cho dù các em chưa đủ lý luận cao xa gì lắm về bản thân. Với các em nữ, vấn đề cũng tương tự như khi các em đặc biệt thích các trò chơi tuy nhẹ nhàng hơn con trai, nhưng cũng là chuyện luân phiên thi đua giành phần thắng cho mình (ví dụ: nhảy cò cò, đánh chuyền, nhảy lèo, chơi ô ăn quan .). Trong thực tế, người lớn đang bận việc, rất ghét sự ồn ào náo động, lại cho rằng các em đang chơi những trò quá hiếu động, có hại về sức vóc lẫn tâm lý, nên thường la rầy ngăn cấm các em. Người lớn không ngờ đã đẩy các em sớm rơi vào tình trạng dồn nén, có thể tạo ra những tình cảm rối loạn, rất có hại về lâu về dài. Về sinh hoạt học tập, các em cũng rất dễ hào hứng để cho cuốn theo các ý tưởng, các kiến thức lý thú mới lạ, để không ngừng đặt ra các câu hỏi tò mò thắc mắc. Một khi nơi các em lý trí bắt đầu hoạt động âm thầm, các ý tưởng như thế dần dần sáng tỏ ra, cho dù các em chưa thể lý luận suy diễn theo dạng đặt vấn đề "vì vậy", "cho nên", "do đó" như người lớn . Nhưng mặt khác, các em đã không còn thỏa mãn với dạng câu hỏi "tại sao?" mà đã chuyển dần sang câu hỏi khó hơn nhiều: "làm thế nào ?" tức là có khuynh hướng khách quan hơn, sâu xa hơn. Dù vậy, các em chưa thể tập trung tư tưởng lâu để kịp phân tích vấn đề và quan sát một cách kiên nhẫn, các em cũng chưa thể tự mình biết cách học hỏi sao cho đúng mức nếu không được người lớn hướng dẫn dưới dạng "học mà chơi" đầy hấp dẫn. Ở điểm này, người sống với các em phải là một thầy giáo, một cô giáo vừa có kiến thức quảng bác, lại vừa có tâm hồn sâu sắc để truyền đạt tri thức, gợi mở sáng kiến và nhất là vun đắp cho các em những tâm tình nhân ái vị tha, vui tươi và dễ thương, đúng với độ tuổi các em. 6. Các em có thể trung tín đến cùng: Khi gặp một hoàn cảnh đặc biệt hoặc trong một trường hợp bất ngờ, nếu các em được người lớn tin cậy trao phó một trách nhiệm quan trọng nào đó, với lời giải thích kỹ lưỡng và căn dặn chi tiết, các em sẽ hết sức ý thức về công việc, cảm thấy vinh dự và hãnh diện để cố gắng chu toàn hơn cả mong đợi của người lớn. Ấn tượng sâu sắc này sẽ theo các em suốt cuộc đời, hình thành một nhân cách khó gì có thể làm biến dạng. Hiểu được điều này, chúng ta không lấy làm ngạc nhiên khi thấy các phong trào giáo dục đứng đắn trên thế giới đều có những nghi thức tập tục rất long trọng như đội mũ, trao cờ, tuyên hứa thiếu nhi, thắt khăn quàng, gắn sao . Tại trường học, có nơi, nếu biết huấn luyện tinh thần và kỹ thuật tới nơi tới chốn, người lớn có thể tin tưởng giao phó cho các em ở các lớp tiểu học đảm nhận chuẩn bị âm thanh, xếp đội hình danh dự, kéo cờ, bắt nhịp và đồng ca bài quốc ca v.v . mà không sợ gặp sự cố trục trặc, bởi các em ý thức khá chững chạc về tính cách quan trọng và trang nghiêm của công việc cùng với niềm hãnh diện được đại diện cho toàn trường. Như vậy, ở điểm này, người sống với các em phải là một Người Lãnh Đạo (leader) đúng nghĩa, biết cách huấn luyện, chỉ dẫn cho các em thành thạo, tháo vát trong các việc nhỏ, vừa tầm hiểu, vừa sức làm của các em mà lại có tầm quan trọng không thua gì việc của người lớn, sau đó, biết mạnh dạn tin tưởng trao phó công việc đó để các em tự chơi, tự làm, tự giải quyết trong khả năng của các em . II. Khả năng tiếp nhận ngôn ngữ của học sinh tiểu học. Việc xác định xem ở độ tuổi nào thì trẻ em học ngôn ngữ tốt nhất đã được nhiều nhà nghiên cứu quan tâm từ lâu. Nhưng nhìn chung, trẻ em bình thường xét ở các góc độ tâm sinh lí và ngôn ngữ đều có khả năng học ngoại ngữ nếu sớm được tiếp xúc, trong điều kiện thuận lợi. Tiến sĩ Phạm Đăng Bình- Khoa Ngôn ngữ và văn hoá Anh Mỹ - Đại học Ngoại ngữ- ĐHQG Hà Nội đã đưa ra nhiều kết quả nghiên cứu trên thế giới về khả năng học ngôn ngữ của trẻ em.Việc xác định xem ở độ tuổi nào thì trẻ em học ngôn ngữ tốt nhất đã được nhiều nhà nghiên cứu thuộc các lĩnh vực khác nhau trên thế giới quan tâm nghiên cứu từ những năm 60. Kết quả nghiên cứu của các nhà sinh lí học thì cho rằng sự phát triển của não bộ ảnh hưởng rất lớn đến việc phát triển ngôn ngữ của trẻ. Các nhà tâm lý học thì cho rằng: Trẻ em học ngôn ngữ tốt hơn vì ít dựa vào các cách giải thích ngữ pháp và khả năng tư duy miễn dịch. Còn các nhà ngôn ngữ học khẳng định: Khả năng song ngữ không ảnh hưởng đến sự phát triển trí thông minh.Có thể hơn các trẻ khác vì dễ hình thành khái niệm hơn và linh hoạt hơn về trí tuệ. Tựu chung lại thì trẻ em bình thường xét ở các góc độ tâm sinh lí và ngôn ngữ đều có khả năng hấp thụ một hoặc hai ngoại ngữ nếu sớm được tiếp xúc với các ngôn ngữ đó trong điều kiện thuận lợi. Trẻ em Việt Nam cũng không phải là ngoại lệ.Từ những dẫn chứng đó ông Bình cho rằng: Chúng ta nên cho học sinh làm quen với tiếng Anh càng sớm càng tốt. Ở những nơi có điều kiện nên cho trẻ học ngay từ các lớp mầm non (tức là từ 3 tuổi) thì càng tốt và vì thế, không nên cấm dạy tiếng Anh cho trẻ em ở các trường tiểu học. Nếu chúng ta bỏ qua giai đoạn học ngoại ngữ dễ dàng nhất này của trẻ, thì đây sẽ là một sự lãng phí về nhân tài và chất xám rất lớn. Lợi ích của việc dạy ngoại ngữ ngay từ lứa tuổi học sinh tiểu học đã được khẳng định. Vấn đề là chúng ta tổ chức việc dạy học như thế nào mà thôi, nghĩa là điều kiện để cho việc học tiếng Anh có hiệu quả cũng quan trọng không kém. TS Jayne Moon - Giảng viên của Hội đồng Anh còn khẳng định: Vấn đề cốt yếu là điều kiện thích hợp chứ không phải là độ tuổi bắt đầu. * Các điều kiện thích hợp đó là: - Giáo viên được đào tạo tốt, thông thạo tiếng Anh. - Chương trình và tài liệu giảng dạy phù hợp với các lứa tuổi. - Đủ thời gian và cường độ đồng thời đảm bảo tính liên tục và chuyển tiếp Kết quả điều tra việc dạy và học tiếng Anh ở bậc tiểu học ở một số tỉnh, thành phố của Việt Nam do TS Jayne Moon tiến hành cũng cho thấy: Các điều kiện chưa thích hợp để nhân rộng việc dạy tiếng Anh cho trẻ em. Nếu mở rộng quá nhanh mà không có các điều kiện tương ứng có thể dẫn tới sự thất vọng, học sinh và giáo viên cũng do đó sẽ mất nhiệt tình, hứng thú trong việc dạy- học và gây lãng phí nguồn nhân lực.Chính vì lý do đó, TS. Jayne Moon đưa ra những gợi ý để lấp những “khoảng trống” về điều kiện để đưa tiếng Anh vào giảng dạy trong trường tiểu học hiện nay. Theo bà, cái mà các nhà trường Tiểu học cần, đó là: - Xây dựng kiến thức chuyên sâu địa phương về dạy tiếng Anh cho trẻ em giữa các giáo viên, những người xây dựng chương trình giảng dạy, các viên chức trong ngành Giáo dục địa phương. - Cung cấp hướng dẫn về chương trình giảng dạy tiếng Anh cho trẻ em. - Thử nghiệm với nhiều chương trình và phương pháp dạy học khác nhau. - Phát triển các khoá đào tạo cho việc dạy tiếng Anh cho trẻ em; Đào tạo giáo viên tiếng Anh tiểu học hiện có cho việc dạy tiếng Anh cho trẻ em. - Phát triển các tài liệu học tập phù hợp. Những gợi ý này của bà Jayne Moon cũng cùng chung quan điểm với các nhà quản lý và chuyên môn trong nước. TS Phạm Đăng Bình nói: Để có kết quả tốt chúng ta cần phải đào tạo lại đội ngũ giáo viên hiện nay sao cho họ hiểu được quá trình học sẽ khác rất nhiều với quá trình thụ đắc ngôn ngữ thứ hai. Mặt khác, hệ thống chương trình, giáo trình và cách kiểm tra đánh giá cũng phải thay đổi một cách đồng bộ theo hướng dạy học tích cực lấy người học làm trung tâm. Điều quan trọng nữa là nhà nước phải tạo điều kiện đầu tư vào các trường có khả năng đào tạo mũi nhọn để có kinh nghiệm dạy song ngữ theo kiểu khoán 10 ở Vĩnh Phúc. Sau đó sẽ rút kinh nghiệm và cho triển khai đại trà trên phạm vi rộng khắp. Rất nên tránh tình trạng không quản lý được là cấm dạy như hiện nay. Đối với các trường không đủ điều kiện dạy theo đúng yêu cầu đổi mới, các nhà quản lý có thể cho tạm dừng việc dạy tiếng Anh để chuẩn hoá lại các điều kiện. Một trong những lộ trình của Đề án giảng dạy ngoại ngữ trong hệ thống GD quốc dân mà Viện Chiến lược và chương trình Giáo dục- Bộ Giáo dục và Đào tạo đang xây dựng đó là: Từ năm 2008 triển khai dạy chương trình tiếng Anh 10 năm từ lớp 3 liên tục cho đến lớp 12 ở các thành phố lớn cũng như các địa phương có nhu cầu và đủ điều kiện. Dự tính đến 2019 sẽ phủ kín chương trình tiếng Anh 10 năm trong toàn quốc Học ngoại ngữ là một phần sự phát triển toàn diện của trẻ. Mặc dù ở bậc học đại học đóng một vai trò then chốt trong việc khuyến khích học sinh ngữ, song Hội Đồng Nghiên Cứu Quốc Gia Hoa Kỳ đã cho công bố các kết quả của một công trình nghiên cứu về việc học ngoại ngữ của học sinh, sinh viên và đưa ra lời khuyên là nên cho trẻ em bắt đầu học ngoại ngữ ngay từ cấp tiểu học. Vì vậy, nếu muốn đào tạo lớp người thông thạo những ngoại ngữ mà chúng ta cần đến, thì nên cho trẻ em học bắt đầu học sinh ngữ ngay từ nhỏ. III.Ứng xử sư phạm với học sinh tiểu học: Cổ nhân có câu “nhất nghệ tinh, nhất thân vinh”- Sự tinh thông nghề nghiệp sẽ tôn vinh người hành nghề. Ngày nay do phân công lao động xã hội phát triển, giáo dục và đào tạo là một ngành quan trọng trong hệ thống các ngành nghề. Nghề dạy học là một nghề cao quí. Bởi đây là nghề mà sản phẩm là sự trang bị, tăng cường tri thức và giúp hình thành nhân cách cao đẹp cho con người. Trong hoạt động của hệ thống giáo dục và đào tạo, ngoài công tác tổ chức quản lý, điều kiện cơ sở vật chất kỹ thuật thì giảng viên giữ vai trò đặc biệt quan trọng, là nhân tố quan trọng nhất giữ vai trò quyết định đến chất lượng của công tác giáo dục và đào tạo. Mỗi giáo viên với phong cách và năng lực khác nhau sẽ có sức truyền cảm, lôi kéo người học khác nhau, do vậy việc tiếp thụ tri thức và việc hình thành nhân cách của học sinh cũng khác nhau. Xã hội vận động và phát triển không ngừng, cải cách giáo dục và đào tạo đòi hỏi phải đi trước một bước để đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội. Cải cách giáo dục và đào tạo nhằm từng bước nâng cao chất lượng của công tác giáo dục, do đó việc không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, đổi mới phong cách và năng lực giảng dạy của giáo viên là nhu cầu bức xúc vừa cần thiết cấp bách, vừa căn bản lâu dài. Góp phần nâng cao trình độ và đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học xã hội, mỗi giáo viên cần tự hình thành phong cách riêng hiệu quả, đồng thời tăng cường được năng lực giảng dạy, nhất là khả năng giao tiếp để thu hút học viên trong lớp học. Để nâng cao trình độ và năng lực của giáo viên, để có phong cách giảng dạy hiệu quả, người giáo viên cần chú ý các điểm sau: 1.Trình độ khả năng và phong cách của giáo viên: Khả năng và trình độ của giáo viên luôn là yếu tố quan trọng giúp cho giáo viên làm chủ được bài giảng, nắm vững chuyên môn môn học, có khả năng mở rộng và liên hệ với các khoa học khác và vận dụng vào đời sống xã hội. Khả năng và trình độ của giáo viên thường thể hiện qua các mặt: a.Về trình độ chuyên môn: Để đáp ứng yêu cầu của công tác giáo dục hiện nay đòi hỏi giáo viên phải có trình độ chuyên môn cao, phải nắm vững những nguyên lý cơ bản, những nội dung chính của khoa học mình phụ trách. Ngoài việc nắm vững nội dung môn học như đòi hỏi cấp thiết, người giáo viên còn phải hiểu biết và có khả năng liên hệ với các khoa học khác, nhất là việc ứng dụng những kiến thức của môn học vào các công trình nghiên cứu và trong hoạt động thực tiễn. Một bài giảng hay trước hết phải thể hiện tính khoa học, tính triết lý, có chiều sâu nhưng lại không xa rời thực tiễn, do đó đọng lại trong người nghe những suy nghĩ nhất định sau buổi học làm nảy sinh trong người học những mong muốn tìm tòi khám phá. Như vậy người giáo viên giỏi không chỉ có trình độ chuyên môn môn học mà còn phải có phong cách và phương pháp tốt. Một phong cách và phương pháp tốt là phong cách và phương pháp được đông đảo người nghe chấp thuận, bất luận nếu không được người nghe chấp thuận đều là phong cách và phương pháp tồi, do đó là sự hạn chế về trình độ và khả năng chuyên môn, bởi “không có môn học dở, chỉ có thầy giáo tồi”. V. I. Lênin đã từng nói nghiên cứu chủ nghĩa Mác cái được lớn nhất là phương pháp, quả thực giáo dục ngày nay đang chuyển dần từ dạy nội dung sang dạy phương pháp. b.Về mặt kỹ thuật hay tính logic của bài giảng: Giáo viên phải sử dụng không gian lớp học một cách hiệu quả: sử dụng bảng, đặt đèn chiếu, màn hình hợp lý để học viên dễ dàng quan sát, tiếp thu sẽ có sự hấp dẫn khi giảng bài; sử dụng bảng, đèn chiếu, màn hình hợp lý hiệu quả, không lạm dụng, không đi qua màn hình khi đang chiếu, không sử dụng đồng thời cả bảng và đèn chiếu hay màn hình khi giảng bài. Phim đèn chiếu hay hình ảnh qua đĩa mềm phải to, rõ ràng, phông chữ dễ đọc, không soạn quá nhiều chữ, viết đúng chính tả và ngữ pháp, kết hợp hình ảnh hợp lý. Chuẩn bị kỹ bài giảng trước khi lên lớp, khi vào lớp cần chào hỏi học viên để đáp lại sự chào hỏi của người học. c. Về ngôn ngữ và sự hiện diện của giáo viên: Giáo viên trong suốt quá trình giảng dạy cần phải: - Thường xuyên sử dụng cử chỉ thân thiện như mỉm cười, dang tay, thay đổi tư thế đứng, ngồi, đi lại, quan sát cho phù hợp với không gian lớp học. - Sử dụng ngôn ngữ, cử chỉ có hiệu quả khi trình bày như giọng nói ấm áp dễ nghe, âm lượng phù hợp, không nên phát âm quá lớn hoặc quá nhỏ hoặc quá gay gắt, thường xuyên sử dụng ánh mắt thân ái, dí dỏm để thu hút học viên. d. Thường xuyên giao tiếp qua lại với học sinh: Người giáo viên tốt là người thường xuyên biết: - Thể hiện thái độ quan tâm, giúp đỡ học sinh trong suốt quá [...]... năng trí tuệ về tiếp thu ngôn ngữ nên việc tiếp thu ngoại ngữ còn hạn chế Sau hơn hai năm học Lớp 3 và lớp 4, các em bắt đầu có sự chuyển theo hướng phân luồng: học sinh năng khiếu và chưa hình thành năng khiếu Những em có khả năng tiếp thu ngôn ngữ tốt ( hay còn gọi là học sinh năng khiếu) bắt đầu xem tiếng Anh là môn học sở thích và bước đầu có sự đầu tư Những em khả năng tiếp thu ngôn ngữ chưa tốt... sinh ) lẫn học sinh khuyết tật hoà nhập ( 2 học sinh), do vậy việc dạy tiếng Anh theo đại trà rất khó đạt hiệu quả cao II.Thực trạng tiếp thu ngôn ngữ của học sinh khối 5: 1 Nhận thức về việc tiếp thu Tiếng Anh: Phần lớn học sinh đã có nhận thức trong việc tiếp thu ngôn ngữnói chung và ngoại ngữ nói riêng - môn Tiếng Anh từ năm học lớp 3 Các em tiếp cận môn học mới này một cách nhanh chóng Sau hơn... Quốc Hùng , MA * KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU Viết đề cương SKKN: Từ ngày 01/ 10/ 2009 đến 15/ 11/ 2009 Thu thập tư liệu: Từ ngày 15/ 11/ 2009 đến 31/ 12 / 2009 Thử nghiệm và viết: Từ ngày 20/ 11/ 2009 đến 25/ 03/ 2010 G MỤC LỤC 1 Lý do chọn đề tài Trang 1 2 Nội dung nghiên cứu: Chương I : Cơ sở lý luận Trang 2 Chương II : Thực trạng tiếp thu ngôn ngữ của học sinh khối 5 trường tiểu học Nguyễn... loại câu hỏi dẫn đề để dẫn dắt học sinh đi từ nội dung khoa học này sang nội dung khoa học khác; thứ hai là câu hỏi mở để thu nhận phản ứng qua các câu trả lời của học sinh - Trình bày bài giảng kết hợp trực quan rõ ràng một cách đầy đủ, ngắn gọn, logic, súc tích để học sinh dễ tiếp thu, thường xuyên kiểm tra sự hiểu biết về chuyên môn của học sinh -Biết ghi nhận mọi câu trả lời của học sinh, không ngắt... phong cách giảng dạy cho phù hợp Ngày nay cần thiết chuyển từ phong cách giáo viên – người trình bày (thuyết trình) sang giáo viên – người hướng dẫn (nhất là với các khoa học chuyên ngành, khoa học ứng dụng ) Phương pháp giảng dạy tiểu học của chúng ta trước đây, người giáo viên chủ yếu giữ vai trò thuyết giảng, tức là đưa thông tin đến lớp, đến người nghe theo kiểu một chiều, áp đặt, vì thế khi thi... nghĩa vụ trả bài cho thầy một cách thụ động, theo phương pháp này thì người thầy giữ vai trò trung tâm Ngày nay, giáo viên không chỉ là người đưa thông tin, thuyết trình mà còn và phải là người hướng dẫn, giúp đỡ tức một mặt vừa đưa thông tin, thuyết trình, mặt khác giáo viên cần hướng dẫn, giúp học sinh tìm hiểu và khám phá một chủ đề nào đó, đồng thời phải tập trung vào học sinh với những điều các... đạt hiệu quả Ngành giáo dục cần có những giải pháp hữu hiệu, có cơ chế đánh giá khách quan để nâng cao chất lượng và trình độ đội ngũ giáo viên Nên mở rộng cơ chế đánh giá giáo viên, cần thiết có cơ chế thu nhận ý kiến và sự đánh giá của người học và xã hội, đồng thời chọn đúng và đề cử được những người có năng lực và tâm huyết với ngành giáo dục vào các vị trí quản lý các cấp của ngành giáo dục, điều... Riêng đối với bộ môn Tiếng Anh, đó là bộ môn chuyên biệt, Phòng Giáo dục – đào tạo nên tổ chức một khóa học NGỮ ÂM nhằm chuẩn hóa kỹ năng phát phat âm trong chương trình đào tạo Chương II: Thực trạng tiếp thu ngôn ngữ của học sinh khối 5 trường tiểu học Nguyễn Minh Chấn I.Khái quát chung về Lớp 5A và 5B Tổng số học sinh: Lớp 5A: 32 Lớp 5B: 30 Khảo sát chất lượng Giữa Học kỳ I Năm học 2009-2010 Trung Yếu... của giáo viên: Giọng nói phải dễ nghe, nên sử dụng ngôn ngữ phổ thông, đôi khi hài hước bằng ngôn ngữ địa phương (tránh lạm dụng) Cần kết hợp chất liệu giọng cao, thấp, trầm, bổng để có giọng dễ nghe và thu hút Hai là, âm lượng: Điều chỉnh âm thanh cho đủ nghe khắp phòng, tránh quá nhỏ hoặc quá to Âm lượng vừa nhất là âm thanh đủ cho người ở xa nhất nghe được, nên khi nói như thể ta nói với người ở xa... quả và sự tin cậy vào sự nỗ lực của học sinh Thứ hai, giao tiếp bằng mắt: Giao tiếp bằng mắt với mọi học sinh trong lớp một cách từ từ thân thiện sẽ làm tăng sự đồng cảm của học sinh, do đó giáo viên sẽ thu hút được học sinh, ngược lại có thể giáo viên đã tạo ra sự xa lánh, thiếu tin cậy của học sinh vào bạn Trong quá trình giao tiếp bằng mắt luôn thực hiện với mọi học sinh một cách bình đẳng, Giáo viên . II.Thực trạng tiếp thu ngôn ngữ của học sinh khối 5: 1. Nhận thức về việc tiếp thu Tiếng Anh: Phần lớn học sinh đã có nhận thức trong việc tiếp thu ngôn ngữnói. phong cách và phương pháp được đông đảo người nghe chấp thu n, bất luận nếu không được người nghe chấp thu n đều là phong cách và phương pháp tồi, do đó là