1 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG LÊ THỊ HẢI YẾN XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY XĂNG DẦU NGHỆ AN ĐẾN NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ Khánh Hòa, năm 2013 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NHA TRANG LÊ THỊ HẢI YẾN XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CỦA CÔNG TY XĂNG DẦU NGHỆ AN ĐẾN NĂM 2020 Chuyên ngành : Quản trị kinh doanh Mã số LUẬN VĂN THẠC SĨ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS PHAN THỊ DUNG Khánh Hòa, năm 2013 i LỜI CAM ĐOAN Tơi cam đoan, cơng trình nghiên cứu thân Các số liệu trình bày luận văn thu thập từ Công ty xăng dầu Nghệ An, quan ban ngành có liên quan thông qua vấn, xin ý kiến chuyên gia tác giả thực Những số liệu, kết nêu luận văn hoàn toàn trung thực chưa công bố cơng trình nghiên cứu khoa học khác Khánh Hòa, ngày tháng năm 2013 Người cam đoan Lê Thị Hải Yến ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, xin gửi đến Quý thầy cô trường Đại học Nha Trang lòng biết ơn sâu sắc Bằng đam mê, yêu nghề trách nhiệm cao cả, thầy cô làm việc hết mình, khơng ngại khó khăn để truyền đạt kiến thức cho Tôi xin chân thành biết ơn cô Phan Thị Dung, người nhiệt tình, đầy trách nhiệm, tận tâm cơng việc dành nhiều thời gian hướng dẫn giúp thực đề tài Xin cảm ơn Ban lãnh đạo anh chị em cán Công ty xăng dầu Nghệ An tạo điều kiện cho trình thực luận văn Xin trân trọng cảm ơn! iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii MỤC LỤC iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vi DANH MỤC CÁC BẢNG vii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỀU ĐỒ viii PHẦN MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHIẾN LƯỢC KINH DOANH 1.1 Khái quát chung 1.1.1 Các khái niệm 1.2 Quy trình hoạch định chiến lược kinh doanh 1.2.1 Xác định nhiệm vụ, mục tiêu chiến lược tổ chức: 1.2.2 Xác định sứ mạng lịch sử, nhiệm vụ kinh doanh: 1.2.3 Nghiên cứu môi trường để xác định điểm mạnh, điểm yếu, hội, nguy 10 1.2.4 Thiết lập mục tiêu dài hạn 13 1.2.5 Xây dựng lựa chọn chiến lược 13 1.2.6 Các công cụ để xây dựng chiến lược 14 1.3 Bài học kinh nghiệm xây dựng, thực chiến lược kinh doanh 18 CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH MƠI TRƯỜNG KINH DOANH CỦA CƠNG TY XĂNG DẦU NGHỆ AN 22 2.1 Phân tích tác động mơi trường vĩ mô đến hoạt động kinh doanh Công ty xăng dầu Nghệ An 22 2.1.1 Môi trường kinh tế 22 2.1.2 Môi trường văn hoá- xã hội 26 2.1.3 Môi trường trị - pháp luật 27 2.1.4 Môi trường tự nhiên 27 2.1.5 Yếu tố kỹ thuật công nghệ 27 2.2 Phân tích tác động mơi trường cạnh tranh (môi trường ngành) đến hoạt động sản xuất kinh doanh Công ty xăng dầu Nghệ An 29 2.2.1 Sản phẩm xăng dầu: 29 2.2.2 Nhà cung cấp, nguồn hàng 32 iv 2.2.3 Khách hàng 32 2.2.4 Sản phẩm thay 32 2.2.5 Đối thủ cạnh tranh 33 2.3 Xây dựng ma trận đánh giá yếu tố bên (EFE) 33 CHƯƠNG III: PHÂN TÍCH MƠI TRƯỜNG NỘI BỘ CỦA CƠNG TY XĂNG DẦU NGHỆ AN 35 3.1 Khái quát công ty xăng dầu Nghệ An 35 3.1.1 Vị trí cơng ty xăng dầu Nghệ An hệ thống xăng dầu Việt Nam 35 3.1.2 Cơ cấu tổ chức Công ty 37 3.1.3 Đặc điểm kết kinh doanh Công ty xăng dầu Nghệ An 40 3.2 Năng lực kinh doanh Công ty xăng dầu Nghệ An 44 3.2.1 Hoạt động kinh doanh xăng dầu 44 3.2.2 Hoạt động Marketing 46 3.2.3 Nguồn nhân lực Công ty 49 3.2.4 Lợi thương mại: 51 3.2.5 Năng lực tài chính: 51 3.2.6 Hệ thống thông tin quản lý 58 3.3 Xây dựng ma trận đánh giá yếu tố bên (IFE) 59 CHƯƠNG IV: HOẠCH ĐỊNH CHIẾN LƯỢC KINH DOANH CHO CÔNG TY XĂNG DẦU NGHỆ AN ĐẾN NĂM 2020 4.1 Định hướng chiến lược chung Petrolimex 4.2 Định hướng chiến lược Công ty xăng dầu Nghệ An đến năm 2020 4.3 Xây dựng chiến lược 4.3.1 Sử dụng công cụ ma trận SWOT để đề xuất chiến lược 4.3.2 Sử dụng công cụ ma trận QSPM để lựa chọn chiến lược 4.3.3 Những chiến lược cụ thể lựa chọn 4.4 Một số giải pháp chiến lược phát triển Công ty xăng dầu Nghệ An 4.4.1 Phát triển mạng lưới phân phối 4.4.2 Mở rộng hệ thống kho dự trữ bảo quản 4.4.3 Xây dựng phương án vận chuyển xăng dầu hiệu 4.4.4 Huy động tổ chức nguồn lực để thực chiến lược v 4.5 Một số giải pháp cụ thể giai đoạn trước mắt 80 4.5.1 Công tác kinh doanh xăng dầu: 80 4.5.2 Công tác kinh doanh tổng hợp: 81 4.5.3 Cơng tác tài chính- kế toán: 81 4.5.4 Công tác tổ chức, cán bộ; lao động- tiền lương: 82 4.6 Một số kiến nghị: 82 KẾT LUẬN 85 TÀI LIỆU THAM KHẢO 86 PHỤ LỤC 87 vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1: Ma trận đánh giá yếu tố bên (EFE) 15 Bảng 1.2: Ma trận yếu tố bên (IFE) 16 Bảng 1.3: Ma trận SWOT 17 Bảng 1.4: Ma trận QSPM 18 Bảng 2.1: Tốc độ tăng tổng sản phẩm nước theo giá so sánh 1994 25 Bảng 2.2: Việt Nam số liệu kinh tế xã hội 27 Bảng 2.3: Môi trường vĩ mô ảnh hưởng đến Công ty xăng dầu Nghệ An 28 Bảng 2.4: Dự báo tăng trưởng nhu cầu xăng dầu giai đoạn từ năm 2000 – 2020: .31 Bảng 2.5: Nhập xăng dầu từ 2008 - 2012 31 Bảng 2.5: Nhận định hội nguy Công ty xăng dầu Nghệ An 33 Bảng 2.6: Ma trận đánh giá yếu tố bên Công ty xăng dầu Nghệ An .34 Bảng 3.1: Kết hoạt động KD Công ty xăng dầu Nghệ An giai đoạn 2009-2012 43 Bảng 2.6: Kết thực kế hoạch sản lượng xăng dầu 45 Bảng 2.12: Tình hình lao động thu nhập năm 2010 - 2012 50 Bảng 2.10: Cơ cấu tài sản công ty xăng dầu Nghệ An giai đoạn 2009-2012 53 Bảng 2.11: Cơ cấu nguồn vốn công ty xăng dầu Nghệ An giai đoạn 2009-2012 56 Bảng 4.1: Kết ma trận SWOT 62 Bảng 4.2: Ma trận QSPM - Nhóm chiến lược SO 65 Bảng 4.3: Ma trận QSPM - Nhóm chiến lược ST 66 Bảng 4.4: Ma trận QSPM - Nhóm chiến lược WO 68 Bảng 4.5: Ma trận QSPM - Nhóm chiến lược WT 69 viii DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, BIỀU ĐỒ Hình 3.1: Cơng ty xăng dầu Nghệ An hệ thống phân phối xăng dầu Việt Nam 36 Hình 3.2: Mơ hình máy tổ chức Cơng ty xăng dầu Nghệ An 38 Hình 2.3: Kênh phân phối công ty xăng dầu Nghệ An 47 84 * Kiến nghị với Tập đoàn Việt Nam: Một là, đổi hệ thống kiểm soát nội TCTY Cần nhận thức đầy đủ vai trò, tác dụng hệ thống kiểm sốt nội tính cấp thiết phải xây dựng hệ thống TCTY Ban Tổng giám đốc, Hội đồng quản trị cần quan tâm đạo, kiểm tra, đánh giá trình xây dựng hoạt động hệ thống kiểm soát nội Hai là, tăng cường đào tạo cán quản lý, luân chuyển cán nội TCTY, có kế hoạch tào tạo tập trung, học tập kinh nghiệm lẫn nhau, tiêu chuẩn hố cán cơng ty mẹ đơn vị thành viên 85 KẾT LUẬN Ngành cơng nghiệp dầu khí ngành cơng nghiệp Việt Nam từ đầu Đảng Nhà nước ta coi mũi nhọn, then chốt tập chung đầu tư phát triển Những năm qua, ngành cơng nghiệp góp phần khơng nhỏ cơng cơng nghiệp hố đại hoá đất nước Trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu có vai trị, đóng góp lớn vào q trình Vai trị khơng thể phủ nhận đóng góp to lớn hàng năm vào thu nhập quốc dân vào ủng hộ vĩ mô kinh tế vào tồn phát triển ngành lĩnh vực hoạt động khác Ngành cơng nghiệp dầu khí khơng cung cấp phần lớn nguyên liệu, nhiên liệu phục vụ đời sống sinh hoạt xã hội, mà quan trọng cung cấp nguyên nhiên liệu đầu vào thiếu cho ngành cơng nghiệp khác (như cơng nghiệp hố chất, công nghiệp chất dẻo, vận tải ngành sản xuất- kinh doanh khác) Vai trò to lớn ngành dầu khí từ lâu vượt ngồi phạm vi quốc gia, ảnh hưởng đến ổn định phát triển khu vực toàn giới thăng trầm ngành công nghiệp gắn liền với ổn định, phát triển kinh tế khu vực kinh tế toàn cầu Để đáp ứng nhu cầu ngày tăng sản phẩm xăng dầu, ngành xăng dầu, Công ty Xăng dầu Nghệ An cần phải có chiến lược phát triển lâu dài, tổng hợp tính đến thiên thời, địa lợi, nhân hoà, sức mạnh bên ngoài, kết hợp nội lực bên Đề tài Luận văn: “Xây dựng chiến lược kinh doanh Công ty Xăng dầu Nghệ An đến năm 2020” nhằm góp phần nhỏ bé vào chiến lược chung Do nội dung nghiên cứu đề tài rộng, luận văn cịn có nhiều hạn chế Tôi mong nhận ý kiến đóng góp quý báu nhà khoa học, thầy cô giáo bạn đọc quan tâm đến đề tài để luận văn hoàn thiện Tôi xin trân trọng cảm ơn! 86 TÀI LIỆU THAM KHẢO Garry D Smith, Danny R.arnold, Bobby G (2002), Chiến lược sách lược kinh doanh/ Bizzell, NXB Thống kê, Michael E.Porter (Người dịch Nguyễn Ngọc Toàn), Chiến lược cạnh tranh - kỹ thuật phân tích ngành công nghiệp đối thủ cạnh tranh, NXB Trẻ TP HCM 3.Nguyễn Ngọc Sơn, Giáo trình quản trị chiến lược, NXB Giáo dục Việt Nam Ngô Kim Thanh, Lê Thanh Tâm (2009), Giáo trình quản trị chiến lược, NXB Giáo dục Việt Nam NXB Philipkotler (PTS Vũ Trọng Hùng dịch) (1997), Quản trị Marketing, thống kê 6.Philipkotler (Phan Thăng dịch) (1997), Marketing văn bản, NXB thống kê 87 PHỤ LỤC 2.1 KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA TỔNG HỢP MÔI TRƯỜNG KINH DOANH BƯỚC (1) Các yếu tố môi trường I Yếu tố vĩ mô Yếu tố kinh tế Sự biến động tình hình kinh tế giới Tỷ giá hối đoái USD/VND Ảnh hưởng tỷ lệ lãi suất ngân hàng Ảnh hưởng tỉ lệ lạm phát Tốc độ tăng trưởng kinh tế Quá trình hội nhập kinh tế giới Các dự án đầu tư phát triển kinh tế Phát triển Vùng kinh tế Bắc Trung Bộ Thu nhập bình quân đầu người tăng lên Có nhiều sách ưu đãi thu hút nhà đầu tư Chính phủ quan tâm đến ngành xăng dầu Yếu tố văn hóa - xã hội Sự thay đổi quan điểm mức sống Dân số tăng dẫn đến tiêu thụ xăng dầu tăng Tình trạng thất nghiệp Trình độ dân trí ngày tăng Nhân lực có chất lượng bị thu hút tỉnh, thành phố lớn Yếu tố trị - pháp luật Chính sách thuế quan Nền trị, xã hội ổn định Hệ thống pháp luật bước hoàn thiện 88 Các rào cản bất hợp lý thương mại quốc tế dần xóa bỏ sách quản lý ngành xăng dầu nhiều bất cập Yếu tố tự nhiên Có cảng nước sâu (Cửa Lị) Sự khan nguồn lượng Nguồn tài nguyên dồi Yếu tố kỹ thuật công nghệ Phát triển mạnh mẽ khoa học công nghệ II Môi trường ngành Quyền lực nhà cung cấp Nhà cung cấp lớn, tập trung Công ty khách hàng ưu tiên quan trọng nhà cung cấp Sức ép khách hàng Sức mua lớn, tập trung Khách hàng ngày quan tâm nhiều đến chất lượng dịch vụ Sản phẩm thay Xuất số sản phẩm thay Đối thủ cạnh tranh Đối thủ lợi dụng thương hiệu Petrolimex để kinh doanh hàng không đảm bảo chất lượng Căn số điểm chuyên gia đánh giá chọn giá trị trung bình từ trở lên đưa vào bước 89 PHỤ LỤC 2.2 KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA BƯỚC Không quan trọng TT Các yếu tố bên Sự phát triển khoa học công nghệ Quan điểm mức sống thay đổi Thu nhập bình quân đầu người tăng Chính phủ quan tâm đến ngành xăng dầu Có cảng biển nước sâu (Cửa Lị) Nằm vùng kinh tế phát triển khu vực Bắc Trung Bộ Suy thối kinh tế, sản xuất đình trệ, hàng tồn kho lớn Đối thủ lợi dụng thương hiệu Petrolimex để kinh doanh hàng không đảm bảo chất lượng 10 Nhân lực giỏi bị thu hút tỉnh, thành phố lớn Cơ chế kinh doanh Xăng dầu vận hành cách không đầy đủ; thực điều hành giá xăng dầu nặng hành khơng sát thị trường Tổng Mức độ quan trọng bình quân số điểm yếu tố 10 chuyên gia đánh giá chia cho tổng số điểm ta tỷ trọng mức độ quan trọng 90 Điểm yếu lớn TT Các yếu tố bên Sự phát triển khoa học công nghệ Quan điểm mức sống thay đổi Thu nhập bình quân đầu người tăng Chính phủ quan tâm đến ngành xăng dầu Có cảng biển nước sâu (Cửa Lò) Nằm vùng kinh tế phát triển khu vực Bắc Trung Bộ Suy thoái kinh tế, sản xuất đình trệ, hàng tồn kho lớn Đối thủ lợi dụng thương hiệu Petrolimex để kinh doanh hàng không đảm bảo chất lượng Nhân lực giỏi bị thu hút tỉnh, thành phố lớn 10 Cơ chế kinh doanh Xăng dầu vận hành cách không đầy đủ; thực điều hành giá xăng dầu nặng hành khơng sát thị trường Thang điểm phân loại trung bình cộng 10 chuyên gia đánh giá làm tròn với số nguyên gần Với kết thu ta đưa vào ma trận EFE 91 PHỤ LỤC 3.1 KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA MÔI TRƯỜNG NỘI BỘ BƯỚC (1) Các yếu tố bên Có hệ thống kho nằm địa bàn Có hệ thống xuất nhập tự động hố đại Sử dụng hệ thống công nghệ thông tin quản lý Đội ngũ nhân viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao Truyền thống, thương hiệu Petrolimex Năng lực tài tốt Cạnh tranh gay gắt với đầu mối khác giá, thù lao chiết khấu Số lượng cửa hàng bán lẻ nằm diện rộng, địa lý phức tạp địi hỏi quản lý khó khăn hơn, chi phí vận tải đường lớn Trong quản lý chi phí cịn để tình trạng chi phí cao so với mặt chung với đơn vị ngành Chưa có phận chuyên trách Marketing Căn số điểm chuyên gia đánh giá chọn giá trị trung bình từ trở lên đưa vào bước 92 PHỤ LỤC 3.2 KẾT QUẢ PHỎNG VẤN CHUYÊN GIA BƯỚC Không quan trọng TT Các yếu tố bên Có hệ thống kho nằm địa bàn Có hệ thống xuất nhập tự động hố đại Sử dụng hệ thống công nghệ thông tin quản lý Đội ngũ chuyên môn nghiệp vụ cao Truyền Petrolimex Năng lực tài tốt Cạnh tranh gay gắt với đầu mối khác giá, thù lao chiết khấu Số lượng cửa hàng bán lẻ nằm diện quản lý khó khăn hơn, chi phí vận tải đường lớn Trong quản lý chi phí cịn để tình trạng chi phí cao so với mặt chung với đơn vị ngành rộng, 10 Chưa có Marketing Mức độ quan trọng bình quân số điểm yếu tố 10 chuyên gia đánh giá chia cho tổng số điểm ta tỷ trọng mức độ quan trọng 93 Điểm yếu lớn TT Các yếu tố bên Có hệ thống kho nằm địa bàn Có hệ thống xuất nhập tự động hoá đại Sử dụng hệ thống công nghệ thông tin quản lý Đội ngũ nhân viên có trình độ chun mơn nghiệp vụ cao Truyền thống, thương hiệu Petrolimex Năng lực tài tốt Cạnh tranh gay gắt với đầu mối khác giá, thù lao chiết khấu Số lượng cửa hàng bán lẻ nằm diện rộng, địa lý phức tạp địi hỏi quản lý khó khăn hơn, chi phí vận tải đường lớn Trong quản lý chi phí cịn để tình trạng chi phí cao so với mặt chung với đơn vị ngành 10 Chưa có phận chuyên trách Marketing Thang điểm phân loại trung bình cộng 10 chuyên gia đánh giá làm tròn với số nguyên gần Với kết thu ta đưa vào ma trận IFE ... hưởng đến chiến lược kinh doanh công ty đến năm 2020 - Dự báo xu phát triển ngành xăng dầu, xác định mục tiêu phát triển công ty xăng dầu Nghệ An đến năm 2020 - Đề xuất chiến lược kinh doanh cho công. .. xuất kinh doanh xăng dầu tỉnh Bắc Trung bộ, quốc gia yếu tố ảnh hưởng đến xây dựng chiến lược kinh doanh sản xuất kinh doanh Công ty xăng dầu Nghệ An đến năm 2020? ?? Những hoạt động phi xăng dầu, ... xuất kinh doanh 28 Kỹ thuật công nghệ yếu tố then chốt định kết kinh doanh Vì Công ty xăng dầu Nghệ An cần trọng yếu tố kỹ thuật công nghệ chiến lược kinh doanh mà đặc biệt chiến lược kinh doanh