Chương 1 CÁC THIẾT BỊ SỬ DỤNG NƯỚC MƯA NHỮNG Ý TƯỞNG KHÁC NHAUCỦA NHIỀU NGƯỜI TẠO SỰ THOẢI MÁI CHO CUỘC SỐNG Ở THÀNH PHỐ NHỜ SỬ DỤNG NƯỚC MƯA www.Beenvn.com Vào năm 1982, khi quyết định xây dựng Ryogoku Kokugikan (Trường đấu vật Sumo), một số thành viên trong nhóm Raindrops bắt đầu ngay việc nghiên cứu sử dụng nước mưa. Đồng thời, các thành viên này cũng đã yêu cầu hiệp hội Sumo, thông qua Văn phòng Thành phố Sumida, sử dụng nước mưa từ những mái che vào mục đích khác không phải là để ăn uống hoặc để cung cấp nước cho địa phương trong trường hợp khẩn cấp. Họ cũng cho rằng không nên sử dụng nước mưa theo cách đơn lẻ ở từng nơi, từng hộ mà phải được áp dụng cho cả một vùng hoặc cả một cộng đồng thì mới đem lại hiệu quả sử dụng cao. Kết quả là một hệ thống sử dụng nước mưa đã được đưa vào xây dựng trong công trình Ryogoku Kokugikan. Năm 1989, các thành viên trong nhóm Raindrops đã biên soạn cuốn "Quan điểm về ốc đảo Sumida" và trình lên các nhà chức trách thành phố như một bản đề xuất đưa ra các gợi ý. KHÔI PHỤC NHỮNG KÊNH THOÁT NƯỚC ĐÃ MẤT Ở thành phố Sumida, có rất nhiều kênh đào trải dài suốt từ Bắc tới Nam, từ Đông sang Tây mà trước đây được nối với sông Sumida, sông Ara hoặc vịnh Tokyo. Ngày nay, hầu hết các con kênh này đều đã biến thành đường bộ. Tuy nhiên, theo quan điểm được trình bày trong cuốn sách này các thành viên của nhóm đã gợi ý nên khôi phục trở lại các con kênh đã mất thành những kênh nước nhỏ có đường dành cho người đi bộ chạy dọc theo, để người dân có thể tận hưởng được sự mát lành của các dòng nước này. Hơn thế nữa, việc xây dựng các kênh nước này cũng phải được xem như một chính sách cơ bản trong quy hoạch phát triển vùng. Nước cấp cho các con kênh này nên được lấy từ nguồn nước mưa thu gom từ các mái nhà của các tòa nhà hoặc các khu nhà ở lân cận. Đáng tiếc là những gợi ý trong cuốn sách này đã không trở thành hiện thực. Tuy nhiên, một vài ý tưởng được trình bày trong cuốn sách cũng đã được ứng dụng tại thành phố Sumida và những nơi khác. Những ý tưởng này cũng đã khuyến khích người dân cũng như các chuyên gia suy nghĩ để tìm ra những sáng kiến mới nhằm sử dụng nước mưa. Mặc dù đã được biên soạn cách đây 5 năm, song các thành viên của nhóm vẫn tin tưởng rằng những quan điểm được nêu trong đó vẫn còn rất mới mẻ, có ý nghĩa, mang tính thực tế và sáng tạo. www.Beenvn.com GÓC BỂ CHỨA NƯỚC MƯA CHO CỘNG ĐỒNG DẠNG "TENSUISON" Trước kia, ở các cộng đồng người ta sử dụng các thùng đựng nước để thu gom nước mưa. Chúng được đậy nắp và xếp chồng lên nhau theo hình kim tự tháp. Hiện nay, ở thành phố Sumida, rất nhiều thùng sơn màu đỏ chứa nước sạch xếp dọc lề đường để dùng cho việc chữa cháy. Các thành viên của nhóm tham gia biên soạn cuốn sách "Quan điểm về ốc đảo Sumida" đã kiến nghị thay vì việc tích trữ nước sạch, nên chứa nước mưa trong những chiếc thùng này. HỒI TƯỞNG LẠI CÁC THÙNG CHỨA NƯỚC MƯA THỜI XƯA www.Beenvn.com Có thể chứa nước mưa trong những bể lớn được đặt cố định trên mặt đất tại những địa điểm có tính chiến lược. Nên hạn chế lượng nước mưa chảy xuống các cống và rãnh thoát nước ở xung quanh nhà hoặc hai bên đường phố. Lượng nước mưa được lưu giữ lại này có thể sử dụng trong các cộng đồng như để tưới cây hay một số mục đích tương tự khác; và trong các trường hợp khẩn cấp, có thể dùng lượng nước mưa dự trữ này để chữa cháy hoặc thậm chí có thể thay thế cho nước ăn. Mỗi bể chứa nên được lắp đặt thêm một chiếc bơm tay và một cái vòi nhỏ để bất cứ ai cũng có thể sử dụng nước vào bất cứ lúc nào. Các thành viên của nhóm gọi bể chứa nước loại này là "Tensuison" có nghĩa là "trân trọng nguồn nước mưa chúa đã ban tặng". Họ đã nêu vắn tắt về ý tưởng này trong cuốn "Quan điểm về ốc đảo Sumida". Khi bạn dạo quanh quận Ichitera-Kototoi thuộc thành phố Sumida, bạn sẽ đi ngang qua đường phố Eco-Roji - đường phố sinh thái (Roji theo tiếng Nhật Bản có nghĩa là "đường phố") và bạn sẽ thấy đường phố có tên gọi là Rojison - theo nghĩa đen là "tôn trọng các ngõ hẹp". Phố Rojison có một bể chứa nước mưa ngầm với dung lượng tối đa 10m3 và có lắp đặt thêm bơm tay. Nguồn nước này được dùng để tưới cây và được xem như hệ thống chứa nước mưa cho cộng động để dùng trong trường hợp khẩn cấp. Bạn cũng sẽ nhìn thấy những bể chứa lớn sơn màu đỏ tía có lắp vòi ở trước cửa các căn nhà. Các ý tưởng về Tensuison được nêu trong cuốn sách "Quan điểm về ốc đảo Sumida" đã trở thành hiện thực dưới nhiều hình thức khác nhau tại vùng Ichitera-Kototoi. KIỂM SOÁT LƯỢNG NƯỚC MƯA TRONG BỂ CHỨA Không phải là tất cả nước mưa thu gom được đều có thể chứa trong các bể chứa kiểu "Tensuison". Người ta tính toán dung lượng bể chứa dựa trên lượng mưa trung bình tại các địa phương. Bởi vậy, khi có mưa lớn hoặc kéo dài thì lượng nước mưa sẽ vượt quá dung www.Beenvn.com lượng bể chứa. Trong cuốn "Quan điểm về ốc đảo Sumida", các thành viên đã đề xuất khôi phục trở lại các con kênh nhỏ trước đây để có thể xả lượng nước dư thừa khi mưa lớn kéo dài vào hệ thống kênh thoát này, một phần nước này sẽ bị ngấm xuống đất. Nước dư thừa có thể chảy tràn ra từ bể chứa vào các con kênh qua một máng chảy. Tuy nhiên khi các bể chứa cạn nước thì nước lại có thể chảy ngược từ các kênh thoát này vào các bể chứa. Máng chảy được thiết kế như một thác nước theo kiểu bậc thang Xung quanh các bể chứa kiểu "Tensuison" nên đặt các khối vật liệu thấm nước được để khi nước trong bể chứa thừa có thể chảy tràn ra và ngấm được xuống đất. Hiện nay do có quá nhiều đất bề mặt bị bao phủ bởi lớp nhựa đường hoặc bê tông và bê tông bị chôn sâu trong lòng đất, do đó chu trình nước bị gián đoạn và các tầng chứa nước dưới đất cũng bị tụt giảm lượng nước. Sự thiếu hụt lượng nước ngầm làm giảm áp suất địa tĩnh và cũng là nguyên nhân gây sụt lún các tầng đất. Vì vậy, việc để nước mưa thấm được xuống lòng đất cũng là một mục đích quan trọng của việc sử dụng nước mưa. LỐI VÀO THẤM LỌC NƯỚC MƯA XUỐNG LÒNG ĐẤT Ở cuối các kênh thoát cũng nên đặt các khối vật liệu có thể thấm nước. Nên sử dụng đá tảng để ke bờ của các kênh thoát này thay vì sử dụng các khối bê tông. Hơn nữa, bờ các con kênh cũng nên được ke dốc thoai thoải để người dân có thể dễ dàng lấy nước. Mục đích lý tưởng nhất của việc sử dụng đá để ke bờ kênh là tạo nên môi trường cho cua và cá sống trong các kẽ hở của những khối đá. Nếu chỉ dùng bê tông thì khi dòng nước chảy qua ta sẽ không khám phá được vẻ đẹp của nó. www.Beenvn.com CÁC THIẾT BỊ ĐỂ HƯỞNG THỤ NGUỒN NƯỚC MƯA THƯỢNG ĐẾ BAN TẶNG Trong cuốn "Quan điểm về ốc đảo Sumida", chúng tôi cũng đề xuất xây những con đường dành cho khách bộ hành ở bên cạnh các kênh thoát nước để mọi người có thể tận hưởng được thú vui đi bộ. Ở những đoạn đường này nên có những thềm nghỉ được xây nhô ra và bám sát vào bờ các con kênh để khách bộ hành có thể nghỉ ngơi. Ngoài ra, chúng tôi cũng đề xuất đặt thêm ở những thềm nghỉ này những vật dụng trang trí có sử dụng nước mưa để tạo cảnh đẹp mắt và tạo âm thanh vui tai. Chúng tôi đã yêu cầu nhiều người tham gia thiết kế các hệ thống kênh dẫn nước mưa này như một "công trình nghệ thuật". Và kết quả là đã nhận được rất nhiều thiết kế mang tính sáng tạo. Dưới đây xin mô tả 2 trong số các thiết kế đã nhận được. www.Beenvn.com MƯA LÀM QUAY "BÁNH XE NƯỚC" Sáng tạo đầu tiên mang tên "Vòi phun mưa". Nước mưa được chứa trong một bể Tensuison đặt ở phía bên kia của con kênh không cùng phía với đường đi bộ và nước chảy từ bể tới vòi phun trung tâm thông qua đường ống nối đặt nghiêng. Dòng nước có thể được tạo gia tốc dọc theo đường ống dốc và vì thế sẽ phun ra khỏi đầu vòi phun. Cũng có một thiết kế tương tự đề nghị tạo một dòng suối nhỏ ở giữa thềm nghỉ. Sáng tạo thứ hai mang tên "Bánh xe nước". Nước mưa chảy vào một cái đĩa lớn đặt trên đỉnh của một chiếc gậy dài. Trên đĩa có những lỗ khoan nhỏ, một vài chiếc vòng bánh xe nhỏ gắn trên đầu cây gậy. Các đường ống dẫn nước mưa nối với các lỗ khoan nhỏ của đĩa rồi đi lên phía trên các vòng bánh xe và làm cho chúng quay. Vòng bánh xe được mạ một lớp kim loại mỏng và có một chiếc lông vũ màu vàng điểm thêm những dải màu nâu, khi quay trông như một bông hoa hướng dương. Với lưu lượng mưa khác nhau thì tốc độ quay cũng khác nhau và chúng ta có thể chiêm ngưỡng rất nhiều dạng hình ảnh những bông hoa hướng dương khác nhau. Thông thường mọi người thường thích những ngày nắng hơn ngày mưa. Bầu trời trong xanh sẽ mang đến cảm giác tươi sáng. Khi trời mưa, hầu như chúng ta không muốn ra ngoài vì đường trơn trượt. Và điều tồi tệ nhất là rất có thể mưa lớn sẽ gây ra lụt lội, xói mòn, lở đất. Tuy nhiên chúng ta không thể sống thiếu mưa. "Bánh xe nước" được thiết kế với tinh thần khuyến khích mọi người trân trọng nguồn nước mưa mà thượng đế đã ban tặng. Nó tạo cho chúng ta cảm giác như muốn hát vang câu hát: "Vòng quanh, vòng quanh, bánh xe nước .". www.Beenvn.com "TƯỢNG THẦN MƯA JIZO" ĐÓNG VAI TRÒ ĐO MỰC NƯỚC MƯA Masaki Matsumoto, một trong những thành viên của nhóm Raindrops, đề xuất xây dựng một bức tượng mang ý nghĩa thần nước mưa (Rainwater Jizo), vừa đóng vai trò như một thiết bị đo mực nước và lại vừa là biểu tượng khuyến khích cho việc sử dụng nước mưa. Đây là một thiết bị sử dụng lực đẩy của nước (sức nổi): khi nước mưa đầy trong bể chứa thì bức tượng thần nước mưa sẽ nhô lên trên mặt đất, và khi nước được bơm ra ngoài hoặc bị ngấm một phần vào đất thì bức tượng này sẽ bị lún dần xuống đất. Khi bức tượng này tụt xuống đến đáy thì ta chỉ có thể nhìn thấy phần chỏm của nó là cái mũ. Bên cạnh đó là một tấm biển hiệu với khẩu hiệu đề cao việc sử dụng nước mưa "Nước mưa là sự ban tặng của thượng đế". Phía trước bức tượng đặt một chiếc thùng quyên góp ủng hộ. Những bức tượng Jizo trước đây rất phổ biến ở Nhật Bản. Chúng ta có thể nhìn thấy chúng ở khắp mọi nơi trên các miền đất nước. Những bức tượng này thường nằm dưới những cây lớn mà thường được xem như nhà của các nữ thần. Các cô gái và các chàng trai có thể đứng dưới các tán cây trú mưa cùng với thần Jizo. www.Beenvn.com BIỂU TƯỢNG CỦA VIỆC SỬ DỤNG NƯỚC MƯA Thần Jizo rất rộng lượng thậm chí bọn trẻ có thể ném đá hoặc quay dải yếm của bức tượng từ đằng trước ra đằng sau và thoáng qua trông Jizo thật tinh nghịch. Masaki Matsumo nói, "Jizo là hình ảnh gợi nhớ lại những ngày bình yên, do đó tôi đã đề xuất Jizo như là một biểu tượng khuyến khích việc sử dụng nước mưa. Tuy nhiên, đó cũng chỉ là một trong những lựa chọn. Ở nước Nhật có một con vật truyền thuyết dân gian giống như là loài ếch gọi là Kappa. Đó cũng là hình tượng có thể được sử dụng. Điều này đặc biệt phù hợp với thành phố Sumida bởi vì trước đây thành phố có nhiều dòng sông và kênh nước, môi trường sống của Kappa và thành phố Sumida cũng có nhiều điểm tương đồng. www.Beenvn.com THỦY CUNG THU NHỎ CỦA CỘNG ĐỒNG Trước kia, bức tượng Jizo nổi tiếng trong khu vực đền Nanzoin mà bây giờ không còn nữa. Bức tượng này có tên là "Thần mưa Jizo". Tương truyền rằng trong những đợt khô hạn trời sẽ mưa nếu ta cuộn dây thừng làm bằng rơm lên toàn bộ bức tượng và cầu nguyện. Chúng tôi hy vọng "Thần mưa Jizo" nghe thấy được lời cầu nguyện đem mưa tới. Ryu Ichikawa, một trong những thành viên của nhóm Raindrops, đã đề xuất "Bể nuôi cá công cộng". Ý định của anh là làm một bể chứa nước mưa đơn giản từ một cái bể chứa tái sử dụng gắn với một bể cá phía bên trên để gây sự thích thú. Ryu Ichikawa yêu thích cá từ thời niên thiếu. Hồi còn là học sinh tiểu học, mỗi lần từ trường về là anh lấy ngay chiếc gầu và lưới chạy ra dòng sông gần nhà để bắt cá. Sau đó anh mang cá về thả vào cái hồ nhỏ trong sân nhà và ngắm nhìn cá bơi lội. Anh đã nghĩ đến ý tưởng này với hy vọng tạo được cơ hội cho trẻ em ở các khu đô thị và thành phố, nơi không có các dòng sông, được chơi đùa với cá. www.Beenvn.com [...]... www.Beenvn.com MƯA RƠI THẬT ĐẸP Có một ý tưởng khác về vòi phun nước mưa theo kiểu tượng chú tiểu đồng đang đi tiểu Lấy nước mưa từ bể chứa đặt thấp hơn so với bề mặt đường cao tốc để sử dụng cho vòi phun nước Cuộc thi về Các ý tưởng sử dụng nước mưa được tổ chức cùng lúc với Hội nghị quốc tế về sử dụng nước mưa tổ chức tại Tokyo nhằm mục tiêu thu thập các ý tưởng và thiết kế về sử dụng nước mưa từ khắp... được nâng lên cao, ý tưởng sử dụng khoảng không này để chứa nước mưa có vẻ có tính thực tế cao Chúng tôi cũng đã phát hiện ra rất nhiều thiết bị sử dụng nước mưa kiểu này đã được đăng ký sáng chế sau khi kiểm tra danh mục cấp bằng sáng chế về công nghệ ứng dụng nước mưa Trong cuộc thi về các ý tưởng sử dụng nước mưa, có hai người Nhật Bản cũng đã đề xuất ý tưởng sử dụng nước mưa theo kiểu này Takashi... bằng nước mưa và được thu gom về Rojison và được lưu giữ tại đây để chờ xe tải đến đem đi tái chế Theo luật định, nước được chia làm 3 loại: nước dùng cho ăn uống (nước thành phố), nước không dùng được cho ăn uống (nước mưa, nước xám ) và nước thải Theo các luật và quy định về y tế thì hạn chế sử dụng nước mưa cho các nhà tắm và bể bơi công cộng Nước cấp cho các bể bơi và nhà tắm công cộng phải là nước. .. thì có thể xây dựng bể chứa nước mưa hoặc mua một bể chứa làm sẵn đặt trong vườn hay cạnh lối ra vào của ngôi nhà Tuy nhiên, do hạn chế về dung tích chứa được nên rất khó chứa được nhiều nước mưa trong các bể loại này, do đó việc sử dụng nước mưa sẽ bị hạn chế SỬ DỤNG PHAO VÀ HỘP CHỨA NƯỚC MƯA Để xây các bể chứa nước mưa trong vườn, ngành công nghiệp xây dựng thường chỉ sử dụng những tấm nhựa vinyl có... uống Nếu nước mưa được tinh lọc và chất lượng nước đạt tiêu chuẩn theo luật định thì có thể sử dụng cho mục đích ăn uống Tuy nhiên, điều này đòi hỏi phải trang bị rất nhiều thiết bị tinh lọc Lượng nước mưa càng lớn thì đòi hỏi càng nhiều thiết bị và và chi phí lớn Mặc dù có khá nhiều khoản vay công cộng do chính phủ hoặc các chính quyền địa phương luôn khuyến khích sử dụng nước mưa, song số lượng các dự... phải dùng nước theo cách này Có lẽ sẽ tốt hơn nếu nước mưa trong thành phố cũng có thể dùng làm nước uống, nhưng điều này rất khó do tình trạng môi trường không khí Tại khu đô thị, nước mưa bị nhiễm bẩn do không khí bị ô nhiễm Việc làm sạch nước mưa loại này để có thể uống được không phải dễ HÃY XEM LẠI CÁCH SỐNG CỦA CHÚNG TA www.Beenvn.com Khi các đập nước bị khô cạn hoặc các đường ống cấp nước của... DỤNG KHÔNG GIAN CHẾT Ở cuộc thi "Các ý tưởng sử dụng nước mưa" , giải thưởng xuất sắc nhất đã được trao cho Yoshihiko Kanbara với ý tưởng "Bể chứa nước mưa sử dụng không gian chết", sử dụng những bức tường bêtông rỗng để chứa nước mưa Theo ý tưởng này, thậm chí cả lớp gạch cũng được sử dụng như một phần bể chứa nước mưa Trong sự kiện mang tên "Vùng đất của mưa" cũng được tổ chức trong cùng thời gian... tòa nhà cao tầng hoặc trụ sở làm việc của các cơ quan THÁCH THỨC CỦA CÁC NHÀ MÁY VỀ VIỆC SỬ DỤNG NƯỚC MƯA Công ty Totetsu đã phát triển bể chứa nước mưa sử dụng các ống nhựa Polyvinyl Chloride, có lắp đặt kèm theo hệ thống phân tách nước mưa theo dòng chảy để tách bỏ đi phần nước mưa đầu cơn (first flash rainwater) và có gắn một cái máng ở phía dưới, sau đó nước mưa thấm xuống dưới lòng đất qua hệ thống... thu được rất nhiều nước mưa từ mái che của các trạm bơm xăng Việc sử dụng nước mưa ở các trạm bơm xăng là rất hợp lý và rất thuận tiện cho việc xây dựng các hệ thống sử dụng nước mưa Các sinh viên của giáo sư giảng dạy về kiến trúc, Nobuhiro Suzuki, tại trường Đại học Khoa học của Tokyo, đã được giao chuyên đề thực tập tốt nghiệp đầy thách thức về "Mưa mang lại không khí sống động ở các trạm xăng" Điểm... cứ điều kiện nào www.Beenvn.com THIẾT KẾ SỬ DỤNG NƯỚC MƯA LÔI CUỐN NGŨ QUAN Một kế hoạch được đề xuất: Tạo một khu nghỉ cho khách hàng dừng chân với thác nước nhân tạo dùng nước mưa, màn mưa, cổng vào bằng nước, hồ chứa nhỏ kiểu Tensuison và một vườn nhỏ trong cùng một không gian Thiết kế này bao gồm nhiều yếu tố chỉ rõ cả mức độ mạnh của thác nước mưa, của dòng nước mưa chảy xuôi, những bức tường và . công nghệ ứng dụng nước mưa. Trong cuộc thi về các ý tưởng sử dụng nước mưa, có hai người Nhật Bản cũng đã đề xuất ý tưởng sử dụng nước mưa theo kiểu này Chương 1 CÁC THIẾT BỊ SỬ DỤNG NƯỚC MƯA NHỮNG Ý TƯỞNG KHÁC NHAUCỦA NHIỀU NGƯỜI TẠO SỰ THOẢI MÁI CHO CUỘC SỐNG Ở THÀNH PHỐ NHỜ SỬ DỤNG NƯỚC MƯA www.Beenvn.com