Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 ỨNG DỤNG MƠ HÌNH XÁC ĐỊNH KỲ HẠN VÀ THỜI KỲ ƯỚC LƯỢNG LỢI SUẤT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM I Mơ hình đề xuất thị trường chứng khoán Việt Nam cổ phiếu lựa chọn nghiên cứu Mơ hình đề xuất thị trường chứng khốn Việt Nam Mơ hình xác định tính lợi suất thời kỳ ước lượng rủi ro ba tác giả xây dựng ứng dụng để tính rủi ro hệ thống thị trường chứng khốn Hoa Kỳ – thị trường phát triển lâu đời Bởi thế, sở liệu cho nghiên cứu đầy đủ với lịch sử hàng trăm năm phát triển, cổ phiếu thị trường chứng khốn Hoa Kỳ có q trình ổn định cao Chính vậy, kết luận nghiên cứu chínhh xác Tuy nhiên thị trường non trẻ thị trường chứng khốn Việt Nam, khơng thể có sở liệu đầy đủ cho việc nghiên cứu danh mục đại diện cho thị trường ước lượng rủi ro hệ thống Hơn nữa, cổ phiếu thị trường chứng khoán Việt Nam, dù “lâu đời” năm phát triển “nóng” thị trường chứng khoán Việt Nam hai năm 2006 – 2007 vừa qua nhiều tác động đến cổ phiếu dù “lâu đời” Từ phân tích trên, em đề xuất thời kỳ nghiên cứu năm để có số lượng cơng ty tương đối đủ đồng thời có thời kỳ nghiên cứu đủ dài nhằm kiểm chứng lý thuyết trên thị trường chứng khốn Việt Nam tăng tính xác cho kết luận Mơ hình ước lượng cho cổ phiếu sau: Mơ hình thị trường dùng để ước lượng hệ số bêta c phiu: Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tài 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 Rit =α i + β i∗Rmt + ε it Phương trình 1: Trong đó: Rit: lợi suất cổ phiếu cơng ty i thời kỳ t Rmt: lợi suất thị trường thời kỳ t α i : hệ số chặn β i : hệ số bêta công ty i ε it : sai số công ty i thời kỳ t Sai số tiêu chuẩn hệ số bêta ước lượng ký hiệu S β tính theo cơng thức: Phương trình 2: S β= S ∗ ε √ N −1 S m Trong đó: Sε : độ lệch tiêu chuẩn sai số ước lượng phương trình (1) Sm : độ lệch tiêu chuẩn lợi suất thị trường N: số quan sát Phương trình (1) ước lượng cho cổ phiếu thời kỳ ghi lại hệ số Sε sau ước lượng Độ lệch tiêu chuẩn lợi suất thị trường Sm tính riêng cho thời kỳ Sau đó, với thời kỳ S β tính cho tất cổ phiếu Cuối tính tốn cho lượng giảm tuyệt đối S β sau thời kỳ nghiên cứu dài để tìm thời kỳ ước lượng thích hợp cho cổ phiếu lựa chọn Phương trình (2) cho phép ta xem xét ổn định cổ phiếu theo thị trường dựa tỷ số độ lệch tiêu chuẩn sai số ước lượng phương trình hồi quy độ lệch tiêu chuẩn lợi suất thị trường Bên cạnh ổn định theo thị trường, lợi suất cổ phiếu có q trình tự ổn định nó, khơng phụ thuộc vào thị trường Để xem xét trình tự ổn định này, em đề xuất nghiên cứu thông qua h s sau: Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tài chÝnh 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 Phương trình 3: T j= Sε (i) S ε (i+1 ) ∗100 % Trong đó, Sε độ lệch tiêu chuẩn sai số ước lượng phương trình (1), i thời kỳ ước lượng i+1 thời kỳ ước lượng (thời kỳ ước lượng trước cộng thêm năm) Với mức độ dao động cho trước, tỷ số T cho ta thấy thời kỳ ước lượng (i+1) lợi suất cổ phiếu j ổn định hay chưa Ngồi ra, với tỷ số T thấy tự ổn định nhóm cổ phiếu khác Q trình tính tốn năm 2007 lùi dần năm trước theo thời kỳ ước lượng phương trình (1) Các phương trình ước lượng cho phép nghiên cứu nhóm cổ phiếu hay ngành danh mục đầu tư Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua năm, công ty tiếp tục thực cổ phần hoá niêm yết nên việc phân ngành nhóm ngành thị trường cịn chưa thống nhất, cịn nhà đầu tư chiến lược hình thành, thơng tin danh mục đầu tư hay nhóm ngành chưa có cách đầy đủ xác Vì thế, phạm vi khố luận tốt nghiệp em nghiên cứu cho cổ phiếu Các cổ phiếu lựa chọn Với thời kỳ ước lượng năm từ năm 2004 đến năm 2007, ta có danh sách 22 cơng ty niêm yết Sở giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chớ Minh nh sau: Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tài chÝnh 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 Bảng 3.1: Danh sách công ty lựa chọn nghiên cứu STT Mã cổ Ngày bắt đầu Tên công ty phiếu giao dịch AGF Công ty cổ phần xuẩt thuỷ sản An Giang 02/05/2002 BBC Công ty cố phần bánh kẹo Biên Hồ 19/12/2001 BPC Cơng ty cổ phần bao bì Bỉm Sơn 11/04/2002 BT6 Công ty cổ phần bê tông 620 Châu Thới 18/04/2002 BTC Cơng ty cổ phần khí xây dựng Bình Triệu 21/01/2002 CAN Cơng ty cổ phần đồ hộp Hạ Long 22/10/2001 DPC Công ty cổ phần nhựa Đà Nẵng 28/11/2001 GIL Công ty cổ phần sản xuẩt kinh doanh XNK Bình Thạnh 02/01/2002 GMD Công ty cổ phần đại lý liên hiệp vận chuyển 22/04/2002 10 HAP Công ty cổ phần giấy Hải Phịng 04/08/2000 11 HAS Cơng ty cổ phần xây lắp bưu điện Hà Nội 19/12/2002 12 KHA Công ty cổ phần xuất nhập Khánh Hội 19/08/2002 13 LAF Công ty cổ phần chế biến hàng xuất Long An 15/12/2000 14 PMS Cơng ty cổ phần khí xăng dầu 04/11/2003 15 REE Công ty cổ phần điện lạnh 28/07/2000 16 SAM Công ty cổ phần cáp vật liệu viễn thông 28/07/2000 17 SAV Công ty cổ phần hợp tác kinh tế XNK SAVIMEX 09/05/2002 18 SGH Cơng ty cổ phần khách sạn Sài Gịn 16/07/2001 19 TMS Cơng ty cổ phần Transimex – Sài Gịn 04/08/2000 20 TRI Công ty cổ phần nước giải khát Sài Gịn 28/12/2001 21 TS4 Cơng ty cổ phần thuỷ sản số 08/08/2002 22 VTC Công ty cổ phần viễn thông VTC 12/02/2003 Mẫu thu gồm 1005 mức giá từ ngày 05/01/2004 đến ngày 28/12/2007 bù số liệu cho ngày thiếu quan sát giá cổ phiếu công ty số giá VN–Index Với kỳ hạn tính lợi suất theo ngày mẫu gồm 22 cơng ty có chuỗi lợi sut gm 1004 quan sỏt Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tµi chÝnh 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 Kiểm định tính dừng chuỗi lợi suất Quá trình nghiên cứu ước lượng lùi dần từ chuỗi lợi suất năm 2007, sau 2006 – 2007, 2005 – 2007 cuối 2004 – 2007 nên việc kiểm định tính dừng chuỗi lợi suất cần phải kiểm định chuỗi theo thời gian Chia nhỏ thành mẫu theo thời gian lùi lại năm sử dụng phần mềm Eview kiểm định tính dừng cho chuỗi lợi suất cổ phiếu, ta có kết sau: Giả thiết: H0: Chuỗi không dừng H1: Chuỗi dng Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tài 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 + Năm 2007: Bảng 3.2: Kết kiểm định tính dừng chuỗi lợi suất cổ phiếu lợi suất VN–Index năm 2007 Mã cổ ADF Test phiếu Statistic AGF τ 01 τ 05 τ -14.59216 -2.5737 -1.9409 -1.6163 BBC -13.81177 -2.5737 -1.9409 -1.6163 BPC -10.46963 -2.5737 -1.9409 -1.6163 BT6 -7.615476 -2.5737 -1.9409 -1.6163 BTC -7.659466 -3.4578 -2.8731 -2.5729 CAN -12.77355 -2.5737 -1.9409 -1.6163 DPC -8.269370 -3.4578 -2.8731 -2.5729 GIL -10.80268 -2.5737 -1.9409 -1.6163 GMD -10.82271 -2.5737 -1.9409 -1.6163 10 HAP -14.13019 -2.5737 -1.9409 -1.6163 11 HAS -14.34592 -2.5737 -1.9409 -1.6163 12 KHA -14.24721 -2.5737 -1.9409 -1.6163 13 LAF -12.52107 -3.4578 -2.8731 -2.5729 14 PMS -12.68139 -2.5737 -1.9409 -1.6163 15 REE -17.24507 -3.9976 -3.4288 -3.1376 16 SAM -10.48759 -2.5737 -1.9409 -1.6163 17 SAV -15.10081 -2.5737 -1.9409 -1.6163 18 SGH -11.49165 -2.5737 -1.9409 -1.6163 19 TMS -15.00305 -3.4578 -2.8731 -2.5729 20 TRI -11.38406 -2.5737 -1.9409 -1.6163 21 TS4 -8.182570 -2.5737 -1.9409 -1.6163 22 VTC -11.32484 -2.5737 -1.9409 -1.6163 23 VN–Index -8.339295 -2.5737 -1.9409 -1.6163 STT Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tµi chÝnh 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 + Thời kỳ 2006 – 2007: Bảng 3.3: Kết kiểm định tính dừng chuỗi lợi suất cổ phiếu lợi suất VN–Index thời kỳ 2006 – 2007 Mã cổ ADF Test phiếu Statistic AGF τ 01 τ 05 τ -19.93509 -2.5697 -1.9401 -1.6160 BBC -18.51979 -2.5697 -1.9401 -1.6160 BPC -17.90950 -2.5697 -1.9401 -1.6160 BT6 -16.02317 -2.5697 -1.9401 -1.6160 BTC -15.57908 -3.4457 -2.8676 -2.5700 CAN -17.66993 -2.5697 -1.9401 -1.6160 DPC -10.49513 -2.5697 -1.9401 -1.6160 GIL -21.84071 -3.4457 -2.8676 -2.5700 GMD -15.38314 -2.5697 -1.9401 -1.6160 10 HAP -19.13237 -2.5697 -1.9401 -1.6160 11 HAS -19.48305 -2.5697 -1.9401 -1.6160 12 KHA -19.57475 -2.5697 -1.9401 -1.6160 13 LAF -16.76443 -2.5697 -1.9401 -1.6160 14 PMS -16.89371 -2.5697 -1.9401 -1.6160 15 REE -22.11898 -3.9806 -3.4207 -3.1327 16 SAM -19.05053 -2.5697 -1.9401 -1.6160 17 SAV -15.18810 -2.5697 -1.9401 -1.6160 18 SGH -15.60499 -2.5697 -1.9401 -1.6160 19 TMS -20.21495 -3.4457 -2.8676 -2.5700 20 TRI -15.14237 -2.5697 -1.9401 -1.6160 21 TS4 -11.47353 -2.5697 -1.9401 -1.6160 22 VTC -15.69911 -2.5697 -1.9401 -1.6160 23 VN–Index -15.19566 -3.9806 -3.4207 -3.1327 STT + Thời kỳ 2005 – 2007: Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tài 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 Bảng 3.4: Kết kiểm định tính dừng chuỗi lợi suất cổ phiếu lợi suất VN–Index thời kỳ 2005 – 2007 Mã cổ ADF Test phiếu Statistic AGF τ 01 τ 05 τ -24.47047 -2.5684 -1.9398 -1.6158 BBC -22.67831 -2.5684 -1.9398 -1.6158 BPC -22.66987 -2.5684 -1.9398 -1.6158 BT6 -19.74003 -2.5684 -1.9398 -1.6158 BTC -20.17375 -2.5684 -1.9398 -1.6158 CAN -21.88486 -2.5684 -1.9398 -1.6158 DPC -13.32094 -2.5684 -1.9398 -1.6158 GIL -26.74144 -2.5684 -1.9398 -1.6158 GMD -18.81567 -2.5684 -1.9398 -1.6158 10 HAP -23.72697 -2.5684 -1.9398 -1.6158 11 HAS -23.85525 -2.5684 -1.9398 -1.6158 12 KHA -24.13339 -2.5684 -1.9398 -1.6158 13 LAF -23.85819 -2.5684 -1.9398 -1.6158 14 PMS -21.04045 -2.5684 -1.9398 -1.6158 15 REE -26.82068 -3.4416 -2.8657 -2.5690 16 SAM -23.69724 -2.5684 -1.9398 -1.6158 17 SAV -18.72453 -2.5684 -1.9398 -1.6158 18 SGH -19.90950 -2.5684 -1.9398 -1.6158 19 TMS -20.03281 -2.5684 -1.9398 -1.6158 20 TRI -18.25923 -2.5684 -1.9398 -1.6158 21 TS4 -14.08422 -2.5684 -1.9398 -1.6158 22 VTC -19.90980 -2.5684 -1.9398 -1.6158 23 VN–Index -18.32859 -3.4416 -2.8657 -2.5690 STT + Thời kỳ 2004 – 2007: Bảng 3.5: Kết kiểm định tính dừng chui li sut ca c phiu Nguyễn Thị Thu Phơng Toán Tài 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 lợi suất VN–Index thời kỳ 2004 – 2007 Mã cổ ADF Test phiếu Statistic AGF τ 01 τ 05 τ -28.92209 -2.5678 -1.9397 -1.6158 BBC -26.11563 -3.4396 -2.8648 -2.5685 BPC -20.97167 -3.4396 -2.8648 -2.5685 BT6 -17.16842 -2.5678 -1.9397 -1.6158 BTC -24.04117 -3.4396 -2.8648 -2.5685 CAN -25.83189 -2.5678 -1.9397 -1.6158 DPC -15.85991 -2.5678 -1.9397 -1.6158 GIL -22.16621 -2.5678 -1.9397 -1.6158 GMD -28.92961 -2.5678 -1.9397 -1.6158 10 HAP -27.68527 -2.5678 -1.9397 -1.6158 11 HAS -27.19108 -2.5678 -1.9397 -1.6158 12 KHA -27.88072 -2.5678 -1.9397 -1.6158 13 LAF -27.42163 -2.5678 -1.9397 -1.6158 14 PMS -24.95427 -2.5678 -1.9397 -1.6158 15 REE -30.17116 -3.4396 -2.8648 -2.5685 16 SAM -26.88389 -2.5678 -1.9397 -1.6158 17 SAV -21.08483 -2.5678 -1.9397 -1.6158 18 SGH -24.20537 -2.5678 -1.9397 -1.6158 19 TMS -23.46119 -2.5678 -1.9397 -1.6158 20 TRI -21.06462 -2.5678 -1.9397 -1.6158 21 TS4 -16.06544 -2.5678 -1.9397 -1.6158 22 VTC -23.48807 -2.5678 -1.9397 -1.6158 23 VN–Index -21.16423 -3.4396 -2.8648 -2.5685 STT Kết luận Ngun ThÞ Thu Phơng Toán Tài 46 Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel (: 0918.775.368 Bảng cho kết kiểm định chuỗi lợi suất 22 cổ phiếu VN-Index thời kỳ nghiên cứu chuỗi dừng với giá trị tới hạn 1%, 5%, 10% theo tiêu chuẩn ADF II Ứng dụng Lựa chọn kỳ hạn tính lợi suất Sử dụng phần mềm SPSS ước lượng phương trình (1) cho cổ phiếu năm thời kỳ nghiên cứu từ 2004 đến 2007: Rit =α i + β i∗Rmt + ε it Các sai số tiêu chuẩn ước lượng Sε phương trình ghi lại cho cổ phiếu, sau Sε trung bình tính cho năm độ lệch tiêu chuẩn lợi suất thị trường Sm năm nhận từ bảng thống kê mô tả Kỳ hạn tính lợi suất t theo ngày, theo tuần, theo 2– tuần theo tháng Kết tính tốn sau: Bảng 3.6: Ước lượng Sε Sm dùng lợi suất ngày, tuần, 2–tuần tháng cho năm từ 2004 đến 2007 Kỳ hạn tính lợi suất Ngày Năm 2007 2006 2005 2004 Sm 0.0171 0.0201 0.0077 0.0132 Sε trung bình 0.0161 0.0136 0.0248 0.0357 Tuần Sm 0.0428 0.0586 0.0164 0.0373 Ngun ThÞ Thu Ph¬ng Sε trung bình 0.0330 0.0266 0.0653 0.0721 2-tuần Sm 0.0746 0.0766 0.0235 0.0516 Sε trung bình 0.0458 0.0315 0.0999 0.0984 Tháng Sm 0.1445 0.1611 0.0387 0.1024 Sε trung bình 0.0651 0.0516 0.1468 0.1476 Toán Tài 46 ... số ước lượng phương trình (1), i thời kỳ ước lượng i+1 thời kỳ ước lượng (thời kỳ ước lượng trước cộng thêm năm) Với mức độ dao động cho trước, tỷ số T cho ta thấy thời kỳ ước lượng (i+1) lợi suất. .. tình hình thực tế thị trường chứng khoán Việt Nam: 2004 2005 năm trầm lặng thị trường nên thị trường tương đối ổn định với độ lệch tiêu chuẩn lợi suất thị trường nhỏ, hai năm 2006 2007 chứng kiến... năm lên năm thị trường chứng khoán Việt Nam nhỏ nhiều so với thị trường chứng khoán Hoa Kỳ Điều hồn tồn dễ hiểu thị trường chứng khốn Hoa Kỳ phát triển qua hàng trăm năm nên độ ổn định cổ phiếu