TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN VÕ THUYẾT HUY ĐIỀU TRA TÌNH HÌNH VÀ KINH NGHIỆM NI BA BA TẠI MỘT SỐ TỈNH ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN 2011 TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN VÕ THUYẾT HUY ĐIỀU TRA TÌNH HÌNH VÀ KINH NGHIỆM NI BA BA TẠI MỘT SỐ TỈNH ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CHUYÊN NGÀNH NUÔI TRỒNG THỦY SẢN CÁN BỘ HƢỚNG DẪN PGS TS DƢƠNG NHỰT LONG 2011 Lời cảm tạ Tôi xin chân thành cám ơn thầy Dương Nhựt Long tận tình hướng dẫn bảo suốt q trình tơi thực đề tài Bên cạnh cịn có Lam Thị Mỹ Lan tận tình giúp đỡ tơi cho tơi lời khuyên quý báu thời gian thực đề tài Nhân xin thành thật cám ơn đến cô, chú, anh, chị sở nông nghiệp phát triển nông thôn Ủy Ban Nhân Dân Xã, Phường tỉnh, với chủ hộ nuôi ba ba tạo điều kiện thuận lợi cho học hỏi thu thập nhiều kinh nghiệm q báu Đó hành trình vững để áp dụng vào thực tế Tôi xin chúc sức khỏe thành đạt Tóm Tắt Đề tài thực tỉnh: Đồng tháp, Vĩnh Long, Hậu Giang, Tiền Giang, Bạc Liêu từ tháng 10 năm 2010 đến tháng năm 2011, nhằm điều tra tình hình kinh nghiệm ni ba ba số tỉnh Đồng Bằng Sơng Cửu Long góp phần làm sở khoa học xây dựng quy trình ni ba ba để đạt hiệu cao Mơ hình ni ba ba chủ yếu có hai loại mơ hình ni: Mơ hình ni bể, mơ hình ni ba ba ba tôn xi măng Mùa vụ nuôi thả giống quanh năm phần lớn nuôi nhiều tháng 3-4 nhằm tận dụng sức tăng trưởng tối đa năm Kích cỡ thả giống đa dạng (3,2-7cm), khối lượng (4-70 g/con) Mật độ ni trung bình cho suất lợi nhuận cao 7-9 con/m2 Nguồn thức ăn 100% cá tạp suốt q trình ni (cá, tép, cua, ốc,…) cá tạp rửa xử lý lại nước muối chiếm 60.5%, sử dụng cối xay cá để xay nhuyễn cá tạp, sau trộn thêm số phụ phẩm cám, tấm, rau xanh, vitamin C, men tiêu hóa vào phần ăn ba ba, định kì khoảng 3-4 tháng nuôi xổ giun sán cho ba ba để ba ba tăng trưởng tốt Cách cho ba ba ăn tập trung sàn ăn nhằm để kiểm tra lượng thức ăn dư thừa hạn chế ô nhiểm nguồn nước làm xuất mầm bệnh Qua điều tra cho thấy 100% số hộ nuôi ba ba điều bị nhiểm bệnh, đa phần bệnh ghẽ chiếm tỉ lệ 49,3%, bệnh nấm thủy mi chiếm tỉ lệ 32,8%, bệnh xuất huyết 13,4%, bệnh đường ruột chiếm tỉ lệ thấp 4,5% Thời gian nuôi ba ba kéo dài 18-26 tháng để ba ba đạt kích cở thương phẩm cao mang lại nhiều lợi nhuận cho người ni DANH SÁCH BẢNG Bảng 1.2: Trình độ tuổi kinh nghiệm hộ ni Bảng 1.3: Cơng trình, nguồn nước diện tích Bảng 1.4: Kích cỡ ba ba giống, giá thành, tỉ lệ số hộ thả nuôi Bảng 1.5: Các bệnh thường gặp nuôi ba ba Bảng 1.6: Trọng lượng thương phẩm, giá bán, tỉ lệ kích cở ba ba Bảng 1.7: Hạch toán kinh tế DANH SÁCH HÌNH Hình 2.1: Hình ba ba Hình 2.2: Bảng đồ hành tỉnh Đồng Tháp Hình 2.3: Bảng đồ hành tỉnh Vĩnh Long Hình 2.4: Bảng đồ hành tỉnh Hậu Giang Hình 2.5: Nguồn thơng tin kỹ thuật Hình 2.6: Hình ảnh ao ni ba ba Hình 2.7: Tỷ lệ mật độ thả ni ni Hình 2.8: Nhà đẻ cho ba ba Hình 2.9: Tiêu thụ trứng ba ba sang Trung Quốc PHẦN I GIỚI THIỆU Việt Nam quốc gia có nhiều tìm phát triển thủy sản nằm khu vực Châu Á Thái Bình Dương với bờ biển dài 3260km Hàng nghìn hịn đảo lớn nhỏ đặc quyền kinh tế rộng gần triệu Trong nội địa hệ thống sơng ngịi dầy đặc gần 1.400.000 mặt nước với điều kiện môi trường nuôi thuận lợi, đặc biệt ni lồi có giá trị kinh tế cao ba ba Ba ba lồi động vật sống hoang dã từ Nam chí Bắc dân gian có người cịn gọi Cua Đinh sống sơng ngịi tự nhiên Trước năm 1990 nghành ni trồng thủy sản chưa quan tâm đến đối tượng Từ năm 1991-1992 có 200 hộ gia đình ni, sau năm khuyến khích có 600 hộ nuôi phát triển ba miền: Bắc, Trung, Nam, giá bán thị trường tăng cao số gia đình tỉnh Hải Hưng, Hà Tây, Hà Bắc đứng thu gom ba ba để xuất bán cho thị trường Hồng Kông, Trung Quốc, Đài Loan,… sau lượng ba ba ngày khang hiếm, số gia đình nhỏ ni lớn để xuất bán, nghề ni ba ba bắt đầu hình thành từ Tổng kết kinh nghiệm ni ba ba dân gian có số nhà khoa học khuyến khích nhân dân ni Năm 1993 tổ chức khuyến ngư TW(Vụ Nghề Cá) Bộ thủy sản tổng kết chung số hộ gia đình ni số tỉnh, tổ chức hội nghị tồn quốc khuyến khích phát triển ni ba ba Thực chủ trương Nhà nước đầu tư cho tỉnh miền núi, trung du, đồng tỉnh rút 1-2 mơ hình ni để đúc kết kinh nghiệm Năm 1994 n Bái tham quan Hải Hưng xây dựng mơ hình ni Năm 1997 có 300 hộ gia đình ni, phát triển 34 huyện, hình thành chi hội nuôi ba ba ba Các tỉnh miền núi khác phát triển Việt Yên (Hà Bắc) có 700 hộ ni riêng tỉnh Lâm Đồng có 100 hộ ni gia đình ni Các tỉnh Đồng sau năm khuyến ngư động viên sở mở rộng nuôi nhanh Miền Bắc như: Hà Bắc, Hà Tây, Hải phòng Miền trung phát triển tỉnh (Thanh Hóa, Nghệ an, Đà Nẵng, Quãng Bình, Quãng Ngãi, Ninh Bình, Ninh thuận, Bình Thuận…) Đặc biệt tỉnh Miền Nam chưa có kinh nghiệm nuôi ba ba hoa, sau tham quan mô hình ni tỉnh Miền Bắc, khuyến ngư phổ biến nhân dân tiếp thu nhanh đầu tư lớn phát triển nuôi tỉnh như: Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Kiên Giang, Hậu Giang, Thành Phố Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Bạc Liêu…,( theo http:// agriviet.com.vn) Tóm lại việc ni ba ba cho thấy trạng nghề nuôi ba ba phổ biến khắp tỉnh Do đề tài “Điều tra tình hình kinh nghiệm ni ba ba số tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long” thực Mục tiêu đề tài Đề tài thực nhằm góp phần làm sở xây dựng quy trình ni ba ba thương phẩm để đạt hiệu cao Nội dung thực - Tìm hiểu kỹ thuật nuôi ba ba số tỉnh đồng song Cửu Long - Khảo sát hiệu lợi nhuận mơ hình ni - Phân tích thuận lợi khó khăn mơ hình ni - Đề xuất biện pháp kỹ thuật nhằm nâng cao hiệu mơ hình ni ba ba tỉnh PHẦN II LƢỢC KHẢO TÀI LIỆU I KỸ THUẬT NUÔI BA BA 1.1 Đặc điểm sinh học 1.1.1 Phân loại: Theo hệ thống phân loại Bourret (1941) Lớp bò sát: Reptilia Bộ rùa: Chelonia Họ ba ba: Trionycidae Lồi: Pelodiscus sinensis Hình 2.1: Hình dạng bên ngồi ba ba Ở Việt Nam có lồi thường gặp - Ba ba trơn ( Pelodiscus sinensis Wegmann 1835; theo Bourret 1941 ) Tên phổ thông ba ba sơng, ba ba Hoa mai khơng có nốt sần, phía bụng màu vàng có chấm màu nâu đen đốm hoa Phân bố: Quảng Ninh, Bắc Giang, Bắc Cạn, Thái Ngun, n Bái, Hịa Bình, Hà Tây, Hà Nam, Hải Dương, Hưng Yên, Hòa Nam, Nam Định, Hà Tỉnh…Sống phổ biến thủy vực nước nuôi địa phương - Ba ba Nam Bộ ( Amyda cartilaginea Boddaert 1770; theo Bourret 1941 ) Còn gọi cua đinh sống phổ biến vùng Đồng Bằng Sơng Cửu Long đường kính (50-60 cm ) cân nặng 50-60 kg tính ăn giống ba ba trơn - Ba ba gai ( Trionyx steindachneri Siebenrock 1960; theo Bourret 1941 ) Trên gai có nốt gai, sần, sờ nháp tay phía cuối mai nốt sần to Ba ba gai có Miền Núi phía Bắc nhiều người cho biết ni ba ba gai lớn nhanh 1.1.2 Tập tính sống Ba ba động vật thay đổi thân nhiệt, nhiệt độ thân ba ba thay đổi từ từ thường theo sau nhiệt độ khơng khí Chúng thường sống đáy sơng, suối, đầm, hồ, ao Lặn giỏi, bơi đáy nước hàng nhờ vùng họng có nhiều mạch máu Chúng bị nhanh xa vượt qua đê vào đầm hồ, hay từ ao sang ao khác Ba ba phàm ăn chậm lớn Chúng thở phổi, sống nước chính, thích chui rúc vào hang hốc bờ kè đá, thường tập trung đoạn sông tiếp giáp cửa kênh, rạch dẫn nước vào đồng ruộng Ban đêm yên tĩnh, ba ba hay lên bờ, ban ngày thấy nhơ đầu lên mặt nước, có bị lên bờ Ba ba có tính nhiều loài ăn thịt khác, lại nhút nhát thường chạy chốn nghe có tiếng động hay bóng người súc vật qua lại Khi đói chúng ăn thịt lẫn nhau, có bị thương chảy máu khác xúm lại cắn xé cách tàn bạo 1.1.3 Dinh dƣỡng Ở môi trường tự nhiên ba ba ăn chủ yếu động vật như: động vật phù du, côn trùng, tôm tép, cua, cá Khi ni ba ba thích ăn vật bắt đầu ươn thối, lúc ăn chúng thường tranh cướp mồi, ăn cám, bắp, khoai lang Chúng ăn khỏe vào mùa hè, lượng thức ăn 5-10% trọng lượng thân Mùa đông tháng 12 - lạnh rét lượng thức ăn 3-5% trọng lượng thân Ba ba có khả chịu đói, khơng có hành vi cơng kẻ thù, lúc gặp địch hại trốn vào mua lại trại khác nuôi chiếm 26,3% (10 hộ) Trong số 28 hộ điều tra sản xuất giống có 25 hộ chọn đực địa phương khác cho giao phối với đàn tỉ lệ chiếm 65,8% số hộ nuôi Khâu chọn giống quan trọng, định đến thành công người nuôi.Cho nên phần lớn nông hộ chọn giống có kích cở đồng khơng bị dị tật dị hình, khơng bị đồng huyết, tránh xây sát nhiểm bệnh Nguồn giống mua với giá thành khác tùy theo kích cở trọng lượng ba ba, kích cỡ ba ba thả nuôi đồng cở để thuận tiện cho việc thu hoạch sau Trước thả giống có 100% số hộ xử lý nguồn giống trước thả nuôi, chủ yếu sử dụng muối ampicyline Tetracyline tắm ba ba vòng 10-15 phút để diệt nấm ngoại ký sinh trùng ngồi da Bảng 1.4: Kích cở ba ba giống, giá thành, tỉ lệ số hộ thả ni Ngày tuổi Giá ba ba giống Kích cở giống Chiều dài Số hộ thả (đồng/con) thân (cm) nuôi (%) thả (g/con) 200-3000 4-5 3,2- 3,5 60,5 60 4500-5500 45-50 4,5- 23,7 90 6500-7000 65-70 6-7 15,8 Mật độ ni khác nơng hộ tùy theo điều kiện kinh tế, khã cung cấp thức ăn, chế độ chăm sóc nơng hộ Qua biểu đồ (hình 2.7) đa số nơng hộ nuôi ba ba phần lớn chọn mật độ nuôi lớn 7-9 (con/m2) nhiều chiếm tỉ lệ 44.7% Tuy nhiên ni với mật độ cao địi hỏi người ni phải kỹ thuật cao khã chăm sóc qn lý môi trường tốt, ngược lại nuôi với mật độ thấp q làm lãng phí đất cơng trình 11% 8% 4-6 >6-7 >7-9 44% 13% >9 Hình 2.7 : Biểu đồ tỉ lệ mật độ ni 4.2.4 Chăm sóc quản lý 4.2.4.1 Thức ăn cách cho ăn Cho thấy 100% hộ nuôi sử dụng nguồn thức ăn cá tạp suốt q trình ni (cá, tép, ốc bươu vàng…) Tính ăn ba ba thiên động vật thích ăn mồi tươi sống, có số hộ thả thêm số cá sặc rằn vào ao có tác dụng lọc bớt mùn bã hữu trình nuôi tỉ lệ số hộ chiếm 13,2% (5 hộ), đồng thời cá sặc đẻ trứng cá ba ba tận dụng phần làm thức ăn tươi sống cho Đa số hộ ni sử dụng thức ăn cá tạp suốt trình ni chiếm tỉ lệ cao 100% số hộ Thức ăn cá tạp làm ruột xử lý lại nước muối để diệt mầm bệnh chiếm tỉ lệ 60,5% (23 hộ), hạn chế cho ba ba ăn loại cá muối nước đá sử dụng cho ăn ngày hôm sau làm ảnh hưởng đến q trình tiêu hóa ba ba, có sử dụng phải rửa thật kĩ Cá tạp qua chế biến cách xay nhuyễn cối xay cá, cá xay nhuyễn trộn với cám để làm tăng độ kết dính thức ăn, trường hợp ngày thời tiết lạnh trộn thêm men tiêu hóa Vitamin C liều lượng 0,5-1g/kg thức ăn, Qua 38 hộ điều tra có 13,2% (5 hộ ) sử dụng thêm ( 10- 20% ) rau xanh xay nhuyễn kết hợp trộn với cá xay để cung cấp thêm vitamin số dưỡng chất chất cần thiết từ rau xanh Cách cho ba ba ăn thức ăn tự chế thức ăn trộn sử dụng vá để múc thức ăn để vào sàn ăn, vị trí nơi để mồi gần mặt nước ba ba nhơ đầu lên ăn Qua điều tra số hộ sử dụng sàn cho ba ba ăn chiếm tỉ lệ cao 97,4%, sàn cho ba ba ăn khác với đối tượng nuôi khác bống Tượng, cá Lóc, cá Cịm.Tùy theo người thiết kế thường sàn cho ba ba ăn có dạng hình chữ nhật có chiều dài từ 1,5-2m , chiều rộng 0,5- 0,7m có phần chân cấm sâu xuống đất, cát đặt cố định phần nhơ lên khỏi mặt nước khỗng 20- 30cm đặt nghiên vào thành bờ tạo góc ( 30- 450 ), diện tích ao khỗng 100m2 bố trí sàn ăn.Thời gian cho ba ba ăn thường vào lúc chiều mát, cần tạo không gian yên tỉnh cho ba ba ăn Sau cho ba ba ăn xong sáng hơm sau kiểm tra lại lượng thức ăn sàn ăn, thấy thức ăn dư thừa loại bỏ, vệ sinh chùi rửa sàn ăn đồng thời sử dụng thuốc sát trùng để diệt mầm bệnh Đa số 100% hộ nuôi cho ăn theo nhu cầu ba ba, lần đầu cho ăn dư thừa giảm lại lần ăn ngược lại Qua điều tra số hộ cho ăn ( lần/ngày ) chiếm tỉ lệ cao 84,2% (32 hộ ), cho ăn ( lần /ngày ) chiếm tỉ lệ 15,8% ( hộ ) lý nguồn thức ăn cá tạp có lúc bị thiếu, họ phải bắt buộc bổ sung thêm thức ăn công nghiệp Việc bổ sung thức ăn công nghiệp phải luyện tập từ nhỏ Qua 38 hộ điều tra nuôi ba ba thịt có 30 hộ phân biệt đực, tách đàn nuôi riêng tỉ lệ chiếm 79%, thời gian tách đàn thường sau – 10 tháng nuôi Đa số hộ cho ba ba đạt giai đoạn thành thục ba ba đực thường tranh giành để giao phối chúng cắn xé lẫn gây nhiều thương tích dễ mắt bệnh nhiểm trùng làm cho tỉ lệ chết rãi rác, đặc biệt giai đoạn ba ba thường giảm ăn chậm lớn Hình 2.9: Nhà cho ba ba đẻ 4.2.4.2 Quản lí dịch bệnh Thay nước để giữ cho môi trường ao nuôi hạn chế mầm bệnh ô nhiễm, qua hộ điều tra tỷ lệ thay nước chiếm (6±4) dao động (1-15 ngày) Trong q trình ni lâu dài sử dụng nguồn thức ăn cá tạp mang sẳng mầm bệnh lây truyền bệnh cho ba ba ăn vào, thức ăn tự chế làm cho nguồn nước mau xấu dễ bị nhiễm bệnh Qua điều tra cho thấy có 100% hộ ni ba ba bị nhiểm bệnh đa phần bệnh ghẻ chiếm tỉ lệ cao 49,3%, bệnh nấm thủy mi chiếm tỉ lệ 32,8%, bệnh xuất huyết chiếm tỉ lệ 13,4%, bệnh đường ruột chiếm tỉ lệ thấp 4,5%, bệnh thường xuất vào đầu mùa mưa Cách điều trị nhiều hộ bệnh ghẽ, nấm thay nước thường xuyên sau sử dụng phèn xanh ( CuSO4 ) trị liên tục 3-4 lần/tuần, số hộ sử dụng phèn xanh để trị bệnh có 18 hộ chiếm tỉ lệ 47,4 % sử dụng hiệu đạt 40-60%, bệnh xuất huyết, đường ruột sử dụng Tetracyline, điều trị chiếm tỉ lệ 77,8% hiệu sử dụng đạt 40-50% Còn lại hộ dùng thuốc ampicyline, Lyncosine, MD Acotin, MD Bicotine, Vimengo, Ulti Fort hiệu điều trị đạt 20-30% Bảng 1.5: Các lọai bệnh thường gặp nuôi ba ba Số hộ Xuất huyết Đường ruột Loại bệnh Ghẽ Nấm 38 33 22 100 49,3 32,8 13,4 4,5 Tỉ lệ số hộ(%) 4.2.4.3 Thu hoạch Nuôi ba ba thƣơng phẩm Sau ni ba ba đạt kích cở thương phẩm từ 1kg trở lên, thị trường có giá ổn định tiến hành thu hoạch Qua 38 hộ điều tra ba ba ni trung bình 22,9 ± 2,6 tháng dao động từ (18-26 tháng) thu hoạch Có hai hình thức thu hoạch thu đồng loạt thu tỉa thả bù Thu đồng loạt chiếm tỉ lệ cao 65,8% (25 hộ), thu tỉa thả bù chiếm tỉ lệ thấp 34,2% (13 hộ ), hộ thu hoạch cách tháo cạn ao ni dùng tay để mị bắt, ba ba lớn có giá trị cao không bị giá Qua hộ điều tra giá bán trung bình kg ba ba dao động từ ( 60.000-375.000 đồng/kg ) Ba ba lúc thu hoạch có kích cở khơng đồng sản phẩm tiêu thụ tùy thuộc lớn vào giá thị trường Bảng 1.6: Trọng lượng thương phẩm, giá bán ,tỉ lệ kích cở ba ba Phân loại Khối lượng(kg) I II III IV V ≥1,43 ≤ 1, 43-1,2 ≤1.2-1 ≤1- 0.7 ≤ 0.7 235-250 150-180 125-135 60-90 30-35 30-40 15-20 5-15 Giá bán(000 đồng) 280-375 Tỉ lệ kích cở(%) 10-15 Nuôi ba ba thu trứng bán giống Sau nuôi ba ba 18 tháng trở lên tiến hành cho sinh sản, việc thu trứng ba ba thường theo định kỳ ( 7-10 ngày ).Trong trình thu ta khơng nên chạm vào lớp màng nhầy vỏ trứng đem ấp ba ba không nở Thao tác thu trứng ba ba phải thật nhẹ nhàng cẩn thận trứng thu xếp vào chậu Phương pháp chọn trứng thụ tinh để xuất bán trứng giữ lại để ấp bán giống.Trứng thụ tinh thường có màu trắng có vịng trắng túi trên, màu phớt hồng cịn trứng màu khơng bình thường, nhỏ méo mó ta loại bỏ cho gia xúc gia cầm ăn.Ni ba ba bán giống sau thu trứng ba ba đem ấp (55-60 ngày) trứng nở, thời gian ni dưỡng ba ba thu hoạch ba ba giống qua hộ điều tra (33±34) dao động (7- 90 ngày) 4.2.4.4 Thị trƣờng tiêu thụ sản phẩm ba ba Ba ba có phẩm chất thịt ngon bổ dưỡng nhiều người ưa chuộng, chủ yếu dùng để xuất khẩu, ngồi đơng y có nhiêu thuốc hay trị bệnh từ thịt cơ, xương mai máu ba ba Thị trường tiêu thụ thịt ba ba gồm nước như: Trung Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc Vì ba ba lồi có giá trị kinh tế cao lồi hiếm, ni chậm lớn cần phải ni thời gian dài từ 18-26 tháng Số hộ nuôi ba ba xuất bán trứng thị trường Trung Quốc chiếm 21,1% ( hộ ) giá trứng bán dao động từ (1300- 1500 đồng/trứng) Hình 2.10: Tiêu thụ trứng ba ba sang Trung Quốc Bảng 1.7: Hạch tốn kinh tế mơ hình ni ba ba Hạng mục Trung bình ± độ lệch chuẩn Tỉ lệ % (Min-max) Xây dựng cơng trình (nghìn 74,907±61,030 đồng/1000m2) (7,850-187,500) Cải tạo ao (nghìn đồng 1,313±675 đồng/1000m2) (580-2,800) Con giống (nghìn 26,955±15,585 đồng/1000m2) (9,000-62,500) Thức ăn (nghìn đồng 388,179±54,047 đồng/1000m2) 12 0.3 80 (235,500-475,000) Thuê nhân cơng (nghìn 2,016±1,385 đồng/1000m2) (200-4,950) Hóa chất (nghìn đồng/1000m2) 2,239±2,027 0.4 0.4 (1,100-8,500) Chi phí khác ( nghìn đồng/1000m2) Tổng chi (nghìn đồng/1000m2) 6,409±1,339 807-8500 498,595±106,665 61,629-644,345 Tổng thu (nghìn đồng/1000m2) 833,140±750,000 485,500-987,000 Lợi nhuận ( nghìn 318,244±91,868 đồng/1000m2 ) (79,797-462,210) Tỉ suất lợi nhuận ( %) 70±19 (33-119) 100 Hình 2.11: Biểu đồ tỉ lệ chi phí trung bình ao ni ba ba 0.41 12 0.7 80 Cơng trình Hóa chất Con giống Thức ăn Th nhân cơng Chi phí khác Hình 2.11: Tỷ lệ chi phí trung bình ao ni ba ba Qua phân tích điều tra cho ta thấy tỉ lệ sống suất phụ thuộc vào mật độ thả ni diện tích, yếu tố định đến tỉ lệ sống suất chủ yếu trình độ kỹ thuật chăm sóc người nuôi Năng suất lợi nhuận nuôi ba ba khác diện tích ni Do q trình ni thời gian kéo dài đến thu hoạch đàn ba ba đạt tỉ lệ kích cở thương phẩm nhiều, hộ ni thu nhiều lợi nhuận ngược lại Nhìn chung trang trại lớn nuôi lâu năm theo quy trình kỹ thuật, họ thiết kế nhiều ao ni lớn nhỏ khác hệ nuôi phù hợp với giai đoạn phát triển ba ba Khi ba ba ni 6-10 tháng phân biệt đực, tách đàn chuyển sang ao ni thịt ni riêng có diện tích rộng Các trang trại qui mơ lớn tận dụng đồng vốn cách có hiệu quả: sử dụng đàn ba ba bố, mẹ ghép theo tỉ lệ thích hợp ( 1/3-1/6 ) cho sản xuất giống đàn ba ba bố mẹ 18 tháng trở lên cho sinh sản, hộ tiêu thụ giống cho hộ nuôi nhỏ lẽ, phần giữ lại nuôi thịt bán cho thương lái, mặt khác tiêu thụ trứng sang thị trường Trung Quốc Sau thời gian nuôi ba ba bố mẹ kéo dài đến năm họ xuất bán bố mẹ, lúc lợi nhuận thu đươc lớn Vì đàn ba ba bố, mẹ đạt loại từ 1,43kg trở lên nhiều chiếm 80% đàn với giá bán ( 375.000 – 400.000 đồng/kg ) Bắt đầu từ năm thứ hai nuôi ba ba đạt sức tăng trưởng nhanh nhu cầu lượng thức ăn cho chúng lớn.Vi trang trại nuôi lớn họ sử dụng nhiều ao nuôi xen kẻ lẫn hệ nhằm đảm bảo nguồn thức ăn tự chế cung ứng đầy đủ Ni xen kẻ ao cịn đảm bảo cho sản lượng ba ba không bị tồn động xuất bán thường xuyên năm đồng vốn xoay chuyển 4.3 Thuận lợi khó khăn mơ hình ni ba ba 4.3.1 Thuận lợi Đa số hộ nuôi ba ba ni với diện tích từ 200 m2 trở xuống diện tích tương đối nhỏ dể chăm sóc quản lí, thích hợp với việc cải thiện đời sống gia đình Tận dụng nguồn thức ăn có sẵng địa phương yếu tố làm tăng hiệu mơ hình ni Ln tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật mở câu lạc nuôi ba ba, hợp tác xã nuôi ba ba, tập trung hộ nuôi ba ba để trao đổi kinh nghiệm học hỏi từ vụ thành công trước Thị trường tiêu thụ sản phẩm thịt ba ba ngày lớn giá thành cao 4.3.2 Khó khăn Bước đầu vào nghề ni ba ba đầu tư xây dựng cơng trình ni ba ba hồn chỉnh chi phí đầu tư tương đối lớn, ngược lại xây dựng cơng trình đơn giản dễ bị thất thoát nhiều trình ni Thời gian ni ba ba kéo dài 18 tháng trở lên để ba ba đạt kích cở thương phẩm cao thu nhiều lợi nhuận Chi phí đầu tư thức ăn ba ba tương đối lớn chiếm tỉ lệ 80% khã đầu tư tài cao thời gian cầm vốn kéo dài Kỹ thuật nuôi người dân chưa cao, nuôi dựa vào kinh nghiệm chính, ba ba bị nhiểm bệnh thường điều trị theo cách dân gian, thời gian điều trị kéo dài ảnh hưởng đến suất nuôi 4 Biện pháp kỹ thuật để làm tăng hiệu mơ hình Qua kết phân tích nhằm nâng cao hiệu mơ hình ta nên chọn ao ni thịt có diện tích khoảng ( 200-500 m2 ), độ sâu mực nước từ (0,7-1,2 m), giống nên chọn sở sản xuất giống đáng tin cây, kích cở thả giống (3,2-3,5 cm), tháng thả giống ta nên chọn từ tháng 3-4 năm để ba ba tận dụng sức tăng trưởng tối đa năm, thời gian nuôi ba ba nên kéo dài từ năm trở lên ba ba đạt kích cỡ thương phẩm nhiều, thức ăn nguồn cá tạp phải xay nhuyễn cho ăn tập trung sàn ăn, quản lý nguồn thức ăn tốt để tránh dư thừa làm ô nhiễm môi trường nước dẫn đến dịch bệnh ao nuôi, cần luyện tập cho ba ba từ nhỏ quen dần với thức ăn cơng nghiệp có độ đạm từ 40-45% để thiếu nguồn cá tạp bổ sung cần thiết, định kỳ khoãng 3-4 tháng nuôi ta sử dụng thuốc xổ giun sán cho ba ba thuốc thường dùng Investine, MD Mectin 125…, cần thiết kế hệ thống phê nắng ba ba lên tắm nắng nhằm hạn chế mầm bệnh ngoại kí sinh PHẦN V KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT 5.1 Kết luận Phần lớn hộ nuôi với kinh nghiệm chiếm tới 58%, kinh nghiệm tập huấn tivi chiếm 29%, kinh nghiệm khác chiếm 13% Số năm kinh nghiệm nuôi từ 2-5 năm chiếm 44,8%, kinh nghiệm nuôi từ 6-9 năm chiếm tỉ lệ 31,6%, kinh nghiệm 10 năm trở lên chiếm tỉ lệ thấp 23,7% Kích cở thả giống thường dao động 3,2-3,5 chiếm tỉ lệ cao 60,5% nguồn giống chủ yếu giống cho ấp nở nhân tạo Mật độ nuôi thích hợp 7-9 con/m2 nhiều nơng hộ nuôi chiếm tỉ lệ 44,7% Cải tạo hệ thống nuôi bắt đầu mùa vụ nuôi chiếm tỉ lệ 100% số hộ Thức ăn cho ba ba 100% cá tạp (cá, ốc, tép,…) lượng thức ăn dựa theo nhu cầu ăn ba ba ngày Thị trường tiêu thụ thịt ba ba thương lái đến tận nhà mua với giá trung bình dao động từ ( 163000-277000 đồng/kg) Thời gian nuôi từ 18-26 tháng thu hoạch hoàn toàn tỉ suất lợi nhuận chiếm (0,331,19), dao động từ (0,7±1,19), phần lớn hộ nuôi ba ba nhỏ lẽ chủ yếu làm kinh tế phụ gia đình Mặt khác vấn đề thu trứng bán giống ba ba góp phần làm tăng thu nhập hộ ni 5.2 Đề xuất Cần có nghiên cứu để tìm qui trình ni ba ba thích hợp với điều kiện sống Đồng Bằng Sơng Cửu Long Các hộ nuôi ba ba điều tra cho rằng: gần ba ba có dấu hiệu tăng trưởng giảm so với lúc di nhập giống vào, cần di nhập thêm đàn bố mẹ từ vào để đàn ba ba mau đạt kích cở thương phẩm, nhằm rút ngắn thời gian nuôi TÀI LIỆU THAM KHẢO Kỹ thuật sản xuất giống nuôi ba ba công ty thủy sản Trung Tâm khuyến ngư Quốc Gia nhà xuất nông nghiệp Hà nội,2005 2.Tạ Thành Cấu,2008 Cẩm nang nuôi ba ba giống ba ba thương phẩm Tài liệu kỹ thuật nuôi ba ba công ty Hùng Tiến Tài liệu kỹ thuật nuôi ba ba sở nông nghiệp phát triển nông thôn Cần Thơ Cách nuôi ba ba Việt Chương Kinh nghiệm nuôi ba ba trại giống Tam Bình Các kinh nghiệm ni ba ba sở phía Nam từ 100-1000 nhiều năm Thông số tăng trưởng nuôi ba ba Mỷ 10 Van ba ba.com.vn 11 WWW.Viet Linh.com.vn 12 Agriviet.com.vn Phụ lục: Bảng điều tra TRƢỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ KHOA THỦY SẢN PHIẾU PHỎNG VẤN NƠNG HỘ Phần 1: thơng tin tổng quát (+) Thông tin chủ hộ Ngày vấn : Họ tên : Địa chỉ: Tuổi: Nam / Nữ : Năm bắt đầu nuôi ba ba: (+)Đặc điểm mơ hình Tổng diện tích ni (m2): Mực nước ương : Mực nước nuôi : Có mương bao hay khơng mương bao: Độ sâu mương bao (m): Diện tích mương bao(%): Loại mơ hình ni : Nguồn nước nuôi lấy từ đâu: Diện tích ao ương (nếu có %): Thời gian ương : Mùa vụ nuôi : Phần 2: Thông tin kỹ thuật +Tình hình sử dụng hóa chất cải tạo & ương nuôi (chuẩn bị hệ thống ương nuôi): +Con giống ( kích cở mật độ thả nuôi, kiểm tra chất lượng giống): + Thức ăn phần ăn : Thức ăn tự chế Thời gian Giai đoạn nuôi Thành Khẩu phần ăn(số Số lần cho Phần lượng cho ăn) ăn/ngày Ương giống Nuôi thịt + Thay nước Chu kỳ thay nước giai đoạn ương giống (ngày/lần): Tỷ lệ thay nước (%): Chu kỳ thay nước giai đoạn nuôi thịt (ngày/lần): Tỷ lệ thay nước(%): + Các loại bệnh thường xuất ba ba: + Tình hình phịng trị bệnh cắn nhau: Phần 3: Thông tin kinh tế + Chi phí: Xây dựng cơng trình ni dụng cụ (chi phí cố định): Cải tạo ruộng nuôi : Con giống : Thức ăn : Thuê nhân công kỹ thuật: Thuốc hóa chất q trình ni: Các chi phí khác: Tổng chi phí cho vụ nuôi + Thu hoạch Cách thu hoạch (0 thu tỉa, thu đồng loạt) Thời điểm thu hoạch : Tổng sản lượng (kg) : Năng suất mơ hình (kg/m2): Kích cở trung bình thu hoạch (g/con): Kích cở lớn thu hoạch (g/con) Kích cở nhỏ thu hoạch (g/con) : Tỷ lệ sống: Năng suất: Giá trung bình (VNĐ) : Giá ba ba loại (VNĐ): Giá ba ba loại (VND): Giá ba ba loại (VNĐ): Tổng thu nhập (VNĐ): Tổng lợi nhuận (VNĐ): Giá biến động năm: Thuận lợi khó khăn ... tiếp hộ nuôi ( xem mẫu vấn phần phụ lục) Số liệu thu thập tỉnh gồm có: tỉnh Đồng Tháp (7 trại nuôi) , tỉnh Vĩnh Long (5 trại nuôi) , Hậu Giang (24 trại nuôi) , tỉnh Tiền Giang (1 trại nuôi) , tỉnh Bạc... Hình 2.11: Tỷ lệ chi phí trung bình ao ni ba ba Qua phân tích điều tra cho ta thấy tỉ lệ sống suất phụ thuộc vào mật độ thả ni diện tích, yếu tố định đến tỉ lệ sống suất chủ yếu trình độ kỹ thuật... nghiệm nuôi từ 2-5 năm chiếm 44,8%, kinh nghiệm nuôi từ 6-9 năm chiếm tỉ lệ 31,6%, kinh nghiệm 10 năm trở lên chiếm tỉ lệ thấp 23,7% Kích cở thả giống thường dao động 3,2-3,5 chiếm tỉ lệ cao