Chương 9 Chính sách tiền tệ Nguyễn Việt Hưng 2 Mục tiêu của chương  Trình bày khái niệm và các chỉ tiêu đo lường tiền  Trình bày cơ chế tạo tiền trong hệ thống ngân hàng  Trình bày các công cụ kiểm soát cung tiền của ngân hàng trung ương  Trình bày các nhân tố quyết định tới nhu cầu nắm giữ tiền của dân chúng 3 Mục tiêu của chương  Xác định trạng thái cân bằng của thị trường tiền tệ  Trình bày cơ chế tác động của chính sách tiền tệ  Trình bày các cách kết hợp chính sách tiền tệ và tài khóa  Trình bày một số hạn chế của chính sách tiền tệ và tài khóa 4 Mục tiêu của chương  Trình bày khái niệm và các chỉ tiêu đo lường tiền  Trình bày cơ chế tạo tiền trong hệ thống ngân hàng  Trình bày các công cụ kiểm soát cung tiền của ngân hàng trung ương  Trình bày các nhân tố quyết định tới nhu cầu nắm giữ tiền của dân chúng 5 Khái niệm và đo lường tiền  Khái niệm – Tiền là phương tiện trao đổi được mọi người chấp nhận và sử dụng rộng rãi – VD:  Tiền giấy 50.000 VND; 100.000 VND; .   Tiền xu 1.000 VND; 2.000 VND; 5.000 VND .   Tờ séc (tiền gửi không kỳ hạn) .   Vàng   Đồng hồ sinh viên dùng CẮM QUÁN  6 Khái niệm và đo lường tiền  Đo lường tiền – M0 (Cu):  Tiền mặt (tiền pháp quy) lưu hành trong dân chúng – M1:  M0  Séc / Tiền gửi không kỳ hạn – M2:  M1  Tiền gửi có kỳ hạn Tiền mặt ngoài dân chúng Tiền gửi không kỳ hạn Tiền gửi tiết kiệm Tiền gửi có kỳ hạn Tiền gửi khác Cung tiền nước Mỹ 8 Khái niệm và đo lường tiền  Đo lường Cu, M1, M2 của Việt Nam bằng cách nào? 9 Khái niệm và đo lường tiền Bảng cân đối của ngân hàng A vào 31/12/2005 Tài sản Nợ 1. Tiền dự trữ: 40 tỷ 1. Tiền gửi không kỳ hạn: 200 tỷ 2. Cho vay: 800 tỷ 2. Tiền gửi có kỳ hạn: 500 tỷ 3. Tài sản khác (văn phòng, thiết bị .): 160 tỷ 3. Vốn góp: 300 tỷ Tổng: 1000 tỷ VND Tổng: 1000 tỷ VND 10 Khái niệm và đo lường tiền Bảng cân đối của ngân hàng B vào 31/12/2005 Tài sản Nợ 1. Tiền dự trữ: 80 tỷ 1. Tiền gửi không kỳ hạn: 400 tỷ 2. Cho vay: 1600 tỷ 2. Tiền gửi có kỳ hạn: 1000 tỷ 3. Tài sản khác (văn phòng, thiết bị .): 320 tỷ 3. Vốn góp: 600 tỷ Tổng: 2000 tỷ VND Tổng: 2000 tỷ VND [...]... niệm tiền lúc này là M1 (tiền mặt dân chúng nắm giữ và tiền gửi không kỳ hạn)  Giả sử Ngân hàng Trung ương in và phát hành ra dân chúng 1 tỷ tiền giấy – Số tiền in và phát hành ra này được gọi là lượng tiền cơ sở (MB: Monetary Base) 18 Cơ chế tạo tiền của ngân hàng 1 Dân chúng nắm giữ 100% số tiền này dưới dạng tiền mặt dùng làm phương tiện trao đổi  Cu = 1 tỷ  Tiền gửi không kỳ hạn D = 0  Cung tiền. .. Cung tiền vẫn bằng với lượng tiền cơ sở ban đầu nhà nước in ra 19 Cơ chế tạo tiền của ngân hàng 2 Dân chúng gửi toàn bộ số tiền này vào ngân hàng thương mại (NHTM) dưới dạng tiền gửi không kỳ hạn; NHTM giữ toàn bộ số tiền này dưới dạng dự trữ  Cu = 0  D = 1 tỷ;  Dự trữ R (reserve) = 1 tỷ  MS = Cu + D = 0 + 1 tỷ = 1 tỷ → Cung tiền vẫn bằng lượng tiền cơ sở ban đầu nhà nước in ra 20 Cơ chế tạo tiền. .. Lượng tiền cơ sở MB = Cu + R – Tiền nhà nước in ra có thể nằm trong tay dân chúng (Cu) hoặc nằm trong dự trữ của NHTM (R)  Cung tiền MS = Cu + D – Phương tiện trao đổi trong nền kinh tế gồm có tiền mặt dân chúng giữ (Cu) và lượng séc dân chúng giữ (D) 24 Cơ chế tạo tiền của ngân hàng  Số nhân tiền (mm: money multiplier) được tính bằng cung tiền (MS) chia cho lượng tiền cơ sở (MB) – Số nhân tiền phản... thì số nhân tiền nhỏ và cung tiền nhỏ – 29 Chứng minh cr + 1 mm = cr + ra ra ↑⇒ mm ↓ Cơ chế tạo tiền của ngân hàng  Trường hợp cực đoan các NHTM dự trữ toàn bộ và không cho vay, tức là ra = 1 thì số nhân tiền sẽ bằng: mm = 1 – 30 Cung tiền lúc này đúng bằng lượng tiền cơ sở ban đầu nhà nước in ra Mục tiêu của chương  Trình bày khái niệm và các chỉ tiêu đo lường tiền  Trình bày cơ chế tạo tiền trong... lường tiền  Giả sử – Ngân hàng trung ương in và phát hành ra nền kinh tế 300 tỷ VND – 11 Chỉ có 2 ngân hàng thương mại A và B Khái niệm và đo lường tiền  Tiền mặt Cu – Bằng tổng số tiền nhà nước in ra trừ đi số tiền dự trữ nằm trong ngân hàng thương mại – 12 Cu = 300 tỷ - (40 tỷ + 80 tỷ) = 180 tỷ Khái niệm và đo lường tiền  M1 – Bằng tổng số tiền mặt mà dân chúng nắm giữ (Cu) cộng với số tiền gửi... tạo tiền (tiền gửi không kỳ hạn D) của các NHTM 25 Cơ chế tạo tiền của ngân hàng MS Cu + D mm = = MB Cu + R Cu + 1 D mm = Cu + R D D cr + 1 mm = cr + ra cr = Cu 26 ;r = R D a D  Số nhân tiền phụ thuộc vào thói quen giữ tiền mặt của dân chúng –  cr = Cu/D Số nhân tiền phụ thuộc vào tỷ lệ dự trữ của ngân hàng thương mại – Ra = R/D Cơ chế tạo tiền của ngân hàng MS = MB×mm  Dân chúng thích giữ tiền. .. lường tiền  Chức năng của tiền – – Phương tiện cất trữ giá trị – 16 Phương tiện trao đổi Đơn vị hạch toán đo lường Mục tiêu của chương  Trình bày khái niệm và các chỉ tiêu đo lường tiền  Trình bày cơ chế tạo tiền trong hệ thống ngân hàng  Trình bày các công cụ kiểm soát cung tiền của ngân hàng trung ương  Trình bày các nhân tố quyết định tới nhu cầu nắm giữ tiền của dân chúng 17 Cơ chế tạo tiền. .. phiếu ra công chúng → NHTW thu 1 tỷ tiền mặt về → lượng tiền cơ sở MB giảm 1 tỷ → cung tiền giảm đi {mm × 1 tỷ} 33 Công cụ kiểm soát cung tiền của NHTW MS = MB×mm 1 Nghiệp vụ thị trường mở  34 NHTW mua 1 tỷ trái phiếu mà công chúng đang nắm giữ → NHTW trả 1 tỷ tiền mặt ra dân chúng → lượng tiền cơ sở MB tăng 1 tỷ → cung tiền tăng thêm {mm × 1 tỷ} Công cụ kiểm soát cung tiền của NHTW MS = MB×mm 2 Thay... là cr lớn thì số nhân tiền nhỏ và cung tiền nhỏ – Chứng minh 1 − ra cr + 1 cr + ra 1 − ra mm = = + = 1+ cr + ra cr + ra cr + ra cr + ra ra < 1 ⇒ 1 − ra > 0 27 cr ↑⇒ mm ↓ Cơ chế tạo tiền của ngân hàng  Trường hợp cực đoan dân chúng nắm giữ toàn bộ dưới dạng tiền gửi không kỳ hạn và không nắm giữ tiền mặt (Cu=0), tức là cr = 0 thì số nhân tiền sẽ bằng: mm = 1/ra 28 Cơ chế tạo tiền của ngân hàng MS =... nghiệp vụ nhận tiền gửi không kỳ hạn và sau đó cho vay một phần trở lại dân chúng thì nó đã tạo ra thêm phương tiện trao đổi là séc (tiền gửi không kỳ hạn) và làm tăng cung tiền trong nền kinh tế 22 Cơ chế tạo tiền của ngân hàng  Quá trình trên còn tiếp tục lặp lại – 900 triệu được gửi trở lại NHTM dưới dạng tiền gửi không kỳ hạn; NHTM dự trữ 10% và cho vay 90% → MS = ??? – 23 Cơ chế tạo tiền của ngân . 18624 14852 33476 95 30 43006 199 5 191 70 224 79 416 49 11061 52710 199 6 226 39 28880 515 19 131 59 64678 199 7 25101 37766 62867 18 691 81558 199 8 2 696 5 51373 78338. deposit) 199 0 3735 394 3 7678 3680 11358 199 1 64 19 5528 1 194 7 8354 20301 199 2 105 79 8352 1 893 1 8213 27144 199 3 14218 10664 24882 7406 32288 199 4 18624 14852