MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Khi kinh tế quốc gia hội nhập vào kinh tế quốc tế, hầu hết quốc gia giới hướng đến kinh tế tri thức với sản phẩm mang hàm lượng khoa học kỹ thuật công nghệ cao nhằm khắc phục hạn chế nguồn lực có giới hạn; Việt Nam ngoại lệ Việc đột phá triển khai công nghệ kỹ thuật cao vấn đề phủ Việt Nam đặc biệt ưu tiên kiện thu hút quan tâm doanh nghiệp nhà nghiên cứu Việt Nam Một chương trình đại hố cơng nghệ mang tính định hướng chiến lược ngành Ngân hàng nói chung; ngân hàng thương mại nói riêng; từ năm 1999 đến đại hố đồng loạt cơng nghệ thơng tin ngân hàng triển khai cơng nghệ tốn phát hành thẻ Nhiều ngân hàng áp dụng thành công công nghệ thơng tin đại, góp phần tạo tiền đề cho việc phát triển hệ thống toán qua ngân hàng, đặc biệt đáp ứng cho xu hướng phát triển mạnh hoạt động toán phát hành thẻ ngân hàng Là thành viên hệ thống ngân hàng Việt Nam, ngân hàng TMCP Quốc tế triển khai dịch vụ Thẻ đạt kết đáng khích lệ Đây định mang tính chiến lược nhằm đa dạng hóa dịch vụ tài ngân hàng góp phần đa dạng hố loại hình tốn khơng dùng tiền mặt Việt Nam đồng thời phát triển thêm kênh huy động vốn với lãi suất thấp, nâng cao hiệu hoạt động ngân hàng Việc đưa thẻ toán vào thị trường bước chiến lược phát triển nhằm đáp ứng tốt yêu cầu thị trường Việt Nam hội nhập kinh tế quốc tế Triển khai công nghệ thẻ không mang đến cho khách hàng thêm phương thức tốn khơng dùng tiền mặt đại, an tồn, xác hiệu quả, tiết kiệm thời gian mà cịn góp phần hạn chế lưu thơng tiền mặt, góp phần phát triển kinh tế đất nước Ở nước phát triển nghiệp vụ thẻ ngân hàng phổ biến người dân, Việt nam hoạt động mẻ người dân mà số ngân hàng Việt nam nghiệp vụ Do vậy, Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế, triển khai số năm gần đây, có đạt số kết nêu trên, song bên cạnh cịn nhiều tồn tại, từ khâu phát hành thẻ, đến khâu quản lý, sử dụng thẻ, Từ lý trên, Học viên chọn đề tài “Phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam” làm mục tiêu nghiên cứu luận văn thạc sĩ chun ngành kinh tế tài ngân hàng Tình hình nghiên cứu đề tài Tuy thị trường thẻ Việt Nam năm 90 nói thị trường cịn non trẻ so với nước phát triển Thẻ nội địa phát hành từ năm 2001 đến Giai đoạn giai đoạn mở đầu thời kỳ phát triển Hiện tài liệu nghiên cứu, sách hướng dẫn thẻ hạn chế Các nghiên cứu mang tính định hướng lĩnh vực cịn Đặc biệt, thói quen sử dụng thẻ người Việt Nam điều kiện phát triển thẻ ngân hàng Việt Nam có nhiều khác biệt so với nước khác Đề tài lựa chọn phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng cụ thể Ngân hàng thương mại Cổ phần Quốc tế khơng trùng với cơng trình khoa học cơng bố Mục đích nghiên cứu luận văn Hệ thống hoá lý luận dịch vụ thẻ ngân hàng thương mại vấn đề có liên quan; phân tích, đánh giá thực trạng phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam Từ đó, đưa giải pháp khả thi phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam thời gian tới Đối tượng phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu lý luận dịch vụ thẻ ngân hàng lý luận có liện quan đến phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng kinh nghiệm nước góc độ phát triển nghiệp vụ thẻ - Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam năm đổi gần Phương pháp nghiên cứu Sử dụng phép vật biện chứng, vật lịch sử kết hợp với việc sử dụng phương pháp Logic, lý thuyết hệ thống, diễn giải quy nạp để phân tích, chứng minh đánh giá vấn đề, bên cạnh đó, luận văn vận dụng kết nghiên cứu cơng trình khoa học có liên quan để làm rõ sở khoa học thực tiễn đề tài Kết cấu luận văn Ngoài lời mở đầu, luận văn kết cấu thành chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận dịch vụ thẻ ngân hàng Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam Chương NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG 1.1 TỔNG QUAN VỀ THẺ NGÂN HÀNG 1.1.1 Sự đời phát triển thẻ ngân hàng Dịch vụ thẻ ngân hàng lĩnh vực kinh doanh tương đối có lịch sử hình thành phát triển suốt thập kỷ qua Quan hệ khách hàng sở cung ứng hàng hoá dịch vụ tâm điểm kinh doanh thẻ [12] Hình thức sơ khai thẻ Charge-It, hệ thống mua bán chịu Jonh Biggins sáng lập năm 1946 Hệ thống cho phép khách hàng trả tiền cho giao dịch bán lẻ địa phương Các sở cung ứng hàng hoá dịch vụ nộp biên lai bán hàng vào nhà băng Biggins, nhà băng trả tiền cho họ thu lại từ khách hàng sử dụng Charge-it Hệ thống mua bán chịu mở đường cho đời thẻ tín dụng ngân hàng Franklin National Bank Long Island-New York phát hành lần năm 1951 Tại đây, khách hàng đệ trình đơn xin vay thẩm định khả toán Các khách hàng đủ tiêu chuẩn duyệt cấp thẻ Thẻ dùng toán cho thương vụ bán lẻ hàng hoá dịch vụ Khi toán, sở cung ứng hàng hố dịch vụ ghi thơng tin khách hàng thẻ vào hoá đơn bán hàng Mọi sở cung ứng hàng hoá dịch vụ phải liên hệ với nơi phát hành thẻ yêu cầu chuẩn chi giao dịch vượt số tiền ấn định tổ chức tài ngân hàng Sau đó, nhà phát hành thẻ tốn lại cho sở cung ứng hàng hoá dịch vụ giá trị hàng hố, dịch vụ có chiết khấu tỷ lệ định để bù đắp chi phí khoản cho vay Các khách hàng (chủ thẻ) hài lòng tiện lợi sử dụng thẻ khoản vay từ thẻ hàng tháng họ phải trả toàn chi tiêu tháng họ có khoản ứng trước khơng phải trả lãi vịng tháng Về phía sở cung ứng hàng hố - dịch vụ, phương thức toán hấp dẫn, họ thấy khách hàng dường nhu thoải mái định mua hàng hoá dịch vụ thực mua nhiều hàng hoá dịch vụ dùng tiền mặt Chấp nhận thẻ lại an toàn nhiều so với dùng séc Thêm vào việc sử dụng hệ thống tín dụng tổ chức tài ngân hàng tiết kiệm nhiều chi phí so với việc thiết lập mạng lưới tín dụng cục Trong năm tiếp theo, ngày nhiều Tổ chức tín dụng ngân hàng tham gia vào chương trình Đến năm 1959, nhiều nhà phát hành thẻ tung dịch vụ – tín dụng tuần hồn Với dịch vụ này, chủ thẻ trì số dư có tài khoản vay hạn mức tín dụng họ hồn thành trách nhiệm tốn hàng tháng Khi đó, số tiền tốn hàng tháng chủ thẻ cơng thêm khoản phí tính từ khoản vay chủ thẻ Tại giai đoạn này, hệ thống tín dụng thẻ dừng lại mối quan hệ tương đối đơn giản xác lập nhà phát hành thẻ, đơn vị chấp nhận thẻ chủ thẻ Vào năm 1960, Bank of America giới thiệu sản phẩm thẻ Thẻ BankAmericard giới thiệu rộng khắp ngày nhiều tổ chức tài ngân hàng trở thành thành viên BankAmericard Đến năm 1966, 14 ngân hàng Mỹ thành lập InterBank - tổ chức với chức đầu mối trao đổi thông tin giao dịch thẻ Trong năm tiếp theo, ngân hàng California đổi tên họ từ California Bank Association thành Western States Bank Card Association (WSBA) WSBA mở rộng mạng lưới thành viên sang tổ chức tài ngân hàng khác Miền Tây nước Mỹ Thẻ họ gọi MasterCharge Tổ chức WSBA cho phép InterBank sử dụng tên biểu tượng MasterCharge Tất tổ chức tài ngân hàng quan tâm đến việc phát hành thẻ Mỹ trở thành thành viên BankAmericard MasterCharge Cho đến năm 1977, thẻ tín dụng Bank Americard trở thành thẻ Visa tổ chức Visa quốc tế đời từ Ngày nay, thẻ Visa trở thành thẻ ngân hàng nhiều người sử dụng giới Vào năm 1979, MasterCharge thay đổi tên thành MasterCard sản phẩm thẻ MasterCard đời phát triển kể từ để trở thành đối thủ cạnh tranh chủ yếu thẻ Visa ngày nay, góp phần đưa thị trường thẻ ngân hàng giới ngày phát triển Ngày nay, hai loại thẻ ngân hàng Visa MasterCard sử dụng phổ biến giới chiếm lĩnh hoàn toàn thị trường thẻ ngân hàng giới, bao gồm số lượng thẻ phát hành doanh số tốn thẻ Ngồi hai loại thẻ sử dụng phổ biến nêu trên, thị trường thẻ ngân hàng cịn có số loại thẻ khác như: thẻ America Express, thẻ JCB, thẻ Diners Club, loại thẻ khác Tuy nhiên, loại thẻ phát triển giới hạn vài khu vực vài quốc gia Như vậy, lịch sử đời phát triển thị trường thẻ ngân hàng giới cho thấy gắn liền với lịch sử đời phát triển sản phẩm thẻ mà đến cịn tồn sản phẩm thẻ sử dụng toán phổ biến toàn cầu Visa, MasterCard, [14], 15] 1.1.2 Phân loại thẻ ngân hàng Trên giới có nhiều loại thẻ ngân hàng Đứng nhiều giác độ khác phân chia loại thẻ theo công nghệ sản xuất, theo chủ thể phát hành, theo tính chất tốn thẻ, theo phạm vi lãnh thổ, theo hạn mức thẻ Mặc dù phân chia thành nhiều loại khác nhau, song sản phẩm thẻ kể đến sau [13], [14], [15]: * Phân loại theo công nghệ sản xuất: - Thẻ khắc chữ (Embossed Card) Là loại thẻ mà bề mặt thẻ khắc thông tin cần thiết Ngày nay, người ta khơng cịn sử dụng loại thẻ kỹ thuật q thơ sơ, dễ bị lợi dụng, làm giả, mà kết hợp với kỹ thuật băng từ chip thông minh - Thẻ băng từ (Magnetic Card) Phần lớn, loại thẻ lưu hành giới thẻ từ Thẻ từ loại thẻ có dải băng từ mặt sau thẻ Mọi thông tin liên quan đến chủ thẻ thẻ mã hố băng từ Đây loại thẻ phổ thơng giới, đời từ ngày đầu công nghệ thẻ đến tỏ hữu hiệu Cùng với kỹ thuật in hình chìm nhiều lớp biểu tượng halogram, cộng thêm in ảnh chữ ký khách hàng thẻ, tổ chức thẻ nhà phát hành thẻ làm cho loại thẻ tăng thêm tính bảo mật an tồn sử dụng thẻ - Thẻ thơng minh (Smart Card) Thẻ thông minh giai đoạn phát triển thẻ ngân hàng, thể ứng dụng đại công nghệ thông tin vào lĩnh vực thẻ, việc sử dụng chip điện tử Thông thường, thẻ thông minh gắn chip điện tử để thay cho dải băng từ sau thẻ Cũng có trường hợp thẻ thơng minh có chip điện tử băng từ Chip điện tử độc lập với thẻ gắn bề mặt thẻ, chất gồm loại: chip nhớ chip xử lý liệu Trong đó, chip nhớ lưu trữ tồn thơng tin cần thiểt cung cấp cho thẻ lần sử dụng, cịn chip xử lý liệu có khả bổ sung, xoá bỏ điều chỉnh thông tin nhớ Thẻ thông minh gắn chip xử lý liệu có khả vừa lưu trữ thơng tin chủ thẻ, điểm thưởng tích luỹ đồng thời lưu giữ số liệu lần giao dịch ĐVCNT Tính vượt trội thẻ thơng minh giúp cắt giảm chi phí xử lý ngân hàng trung gian toán việc đối chiếu thông tin tài khoản thông tin chủ thẻ việc cập nhật thông tin liên quan tới thẻ thực ĐVCNT * Phân loại theo tính chất tốn: - Thẻ tín dụng (Credit Card) Thẻ tín dụng phương thức tốn khơng dùng tiền mặt cho phép người sử dụng khả chi tiêu trước trả tiền sau Khoảng thời gian từ thẻ dùng để toán hàng hoá, dịch vụ tới lúc chủ thẻ phải trả tiền cho ngân hàng có độ dài phụ thuộc vào loại thẻ tín dụng tổ chức khác Nếu chủ thẻ tốn tồn số dư nợ vào ngày đến hạn, thời gian trở thành thời gian ân hạn chủ thẻ hoàn toàn miễn lãi số dư nợ cuối kỳ Tuy vậy, hết thời gian mà toàn số dư nợ cuối kỳ chưa tốn cho ngân hàng chủ thẻ chịu khoản phí lãi trả chậm Khi tồn số tiền phát sinh hoàn trả cho ngân hàng, hạn mức tín dụng chủ thẻ khơi phục ban đầu Đây tính chất “tuần hồn” thẻ tín dụng Các tổ chức tài ngân hàng hay cơng ty tài phát hành thẻ tín dụng cho khách hàng dựa uy tín khả đảm bảo chi trả khách hàng Khả đảm bảo chi trả xác định dựa tổng hợp nhiều thông tin khác như: thu nhập, tình hình chi tiêu, mối quan hệ sẵn có tổ chức tài chính, địa vị xã hội khách hàng Do đó, đối tượng khách hàng có hạn mức tín dụng khác Cũng từ việc thẩm định phân loại khách hàng mà ngân hàng tổ chức tài đưa nhiều sản phẩm thẻ tín dụng đa dạng: ví dụ thẻ tín dụng Visa, MasterCard,… Khi sử dụng thẻ, chủ thẻ phải xuất trình thẻ tín dụng điểm cung ứng hàng hố - dịch vụ nơi có chấp nhận thẻ để tốn - Thẻ toán (Charge Card) Để đáp ứng tối đa nhu cầu khách hàng, tổ chức thẻ đưa loại sản phẩm tín dụng đặc biệt, phục vụ khách hàng có thu nhập cao, có khả tài vững vàng có mức chi tiêu lớn Đó thẻ tốn (charge card) Nếu thẻ tín dụng thơng thường cho phép khách hàng trả phần dư nợ cuối kỳ vào ngày đến hạn với điều kiện đảm bảo mức tốn tối thiểu thẻ tốn, chủ thẻ phải tốn tồn số tiền phát sinh cho ngân hàng vào ngày đến hạn Tuy nhiên, để đổi lại, sử dụng thẻ toán, khách hàng hưởng hạn mức tín dụng đặc biệt cao không bị chi phối hạn mức tín dụng - Thẻ ATM [17], [19] Thẻ ATM hình thức tốn thẻ cảu thẻ ghi nợ, cho phép chủ thẻ tiếp cận trực tiếp tới tài khoản ngân hàng từ máy rút tiền tự động Chủ thẻ thực nhiều giao dịch khác máy rút tiền tự động ATM, bao gồm: xem số dư tài khoảnm chuyển khoản, rút tiền, in kê, xem thông tin quảng cáo Hệ thống máy ATM đại cho phép chủ thẻ gửi tiền vào tài khoản máy ATM, hay chủ thẻ cịn đổi séc, thực nộp hồ sơ cho khoản vay thông qua máy Ngồi chủ thẻ cịn tự thực nhiều dịch vụ ngân hàng khác thông qua việc sử dụng thẻ ATM - Thẻ ghi nợ (Debit Card) Với đặc tính thuận tiện, thẻ ATM nhanh chóng trở thành sản phẩm phổ biến, đặc biệt có tốc độ tăng trưởng cao thị trường phát triển Tuy nhiên, sử dụng thẻ ATM, chủ thẻ tiếp cận với tài khoản từ máy rút tiền tự động Đây hạn chế tài khoản cá nhân chưa tận dụng triệt để toán hàng hố – dịch vụ ĐVCNT Chính lý này, thẻ ghi nợ đời Thẻ ghi nợ cho phép khách hàng tiếp cận với số dư tài khoản qua hệ thống kết nối trực tuyến để toán hàng hoá, dịch vụ ĐVCNT thực giao dịch liên quan tới tài khoản máy rút tiền tự động ATM Như vậy, mức chi tiêu chủ thẻ phụ thuộc vào số dư tài khoản Ngân hàng giữ vai trò cung cấp dịch vụ cho chủ thẻ thu phí dịch vụ Đối với thẻ ghi nợ, ngân hàng khách hàng khơng diễn q trình cho vay tín dụng, khơng có việc phân loại khách hàng để hưởng hạn mức tín dụng nên khách hàng cần có tài khoản ngân hàng tiếp cận tới sản phẩm thẻ ghi nợ ngân hàng - Thẻ liên kết (Co-Branded Card) Một hình thức thẻ ngân hàng ngày trở nên phổ biến thẻ liên kết Thẻ liên kết sản phẩm ngân hàng hay tổ chức tài kết hợp với bên thứ ba thông thường, tên nhãn hiệu thương mại, logo bên thứ ba đồng thời xuất xuất thẻ Ngồi đặc điểm sẵn có thẻ ngân hàng thơng thường, thẻ liên kết có sức hấp dẫn khách hàng lợi ích phụ trội bên thứ ba đem lại 1.1.3 Vai trò thẻ ngân hàng Là sản phẩm dịch vụ ngân hàng đại, đa tiện ích, thẻ ngân hàng đời làm thay đổi cách thức chi tiêu, giao dịch toán cộng đồng xã hội Với tính linh hoạt tiện ích mà mang lại cho chủ thể liên - Bộ phân an ninh: Đề xuất biệp pháp phòng chống phối hợp với quan chức để xử lý quản lý trường hợp lừa đảo, giả mạo lĩnh vực kinh doanh thẻ Xây dựng đảm nhận chương trình đào tạo, huấn luyện chủ thẻ ĐVCNT để đề phòng giả mạo, lừa đảo Nhận nhiệm vụ đảm bảo an ninh đưa đề xuất việc đảm bảo tuyệt đối vấn đề an ninh nghiệp vụ nội trung tâm thẻ Thứ ba, xác định yêu cầu nhân Khả nghiên cứu, phân tích, tổng hợp cao Có khả giao tiếp, truyền đạt tốt Có mối quan hệ mật thiết với Tổ chức thẻ quốc tế Khả làm việc độc lập, xử lý tình nhanh chóng, linh hoạt, đảm bảo lợi ích ngân hàng, chủ thẻ ĐVCNT Đối với nhóm an ninh cần có hiểu biết pháp luật, quan hành pháp, có chun mơn nghiệp vụ điều tra Khiếu nại, bồi hoàn 3.2.8 Đẩy mạnh nghiệp vụ maketing hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ Đối với đơng đảo người dân Việt Nam, tốn thẻ khái niệm Nó biết tới phận dân cư, chủ yếu cán làm công tác ngân hàng, quan chức phủ, cán cơng nhân viên chức số quan, người có thu nhập cao Do vậy, nghiệp vụ marketing dịch vụ khách hàng lĩnh vực thẻ cần đẩy mạnh đến tầng lớp dân cư Với hoạt động này, VIB cần thực số công việc sau: Xuất phát từ vai trò quan trọng marketing ngân hàng Trung tâm Thẻ nên thành lập phòng marketing chuyên Thẻ Các cán phận kiến thức vững vàng nghiệp vụ ngân hàng nghiệp vụ thẻ cịn có kiến thức xã hội tổng hợp, có khả dự báo, thống kê, tổng hợp, phân tích khoa học để đưa chiến lược marketing dịch vụ khách hàng hoạt động thẻ cách phù hợp Các chiến lược phổ biến đến tất chi nhánh, phòng giao dịch Việc phối hợp phận marketing thẻ phận tác nghiệp khác thẻ ngân hàng yêu cầu tính thống đạo triển khai nhằm góp phần nâng cao hiệu kinh doanh ngân hàng nói chung kinh doanh thẻ nói riêng Tổ chức chương trình giới thiệu gửi thư mời tới cá nhân tổ chức để quảng bá sản phẩm thẻ Đẩy mạnh công tác quảng cáo các phương tiện thơng tin đại chúng báo chí, truyền hình, sử dụng pano, áp pích quảng cáo đường phố, khu vực vui chơi giải trí, phát tờ rơi giới thiệu sản phẩm thẻ ngân hàng cung cấp Phối hợp với đài truyền hình thực chương trình dạng tọa đàm, hỏi đáp, phim tư liệu, phóng giới thiệu thị trường thẻ VIB nói riêng thị trường thẻ việt nam, cơng nghệ thẻ giới, tiện ích sử dụng thẻ, Hợp tác với trường đại học, nhà máy có số lượng cán CNV đơng tổ chức hội thảo, toạ đàm, nhằm tuyên truyền lợi ích sử dụng thẻ tới sinh viên tầng lớp dân cư, công nhân lao động 3.3 KIẾN NGHỊ 3.3.1 Kiến nghị với Nhà nước - Tạo môi trường kinh tế-xã hội ổn định Môi trường kinh tế-xã hội ổn định tảng vững cho phát triển Phát triển hoạt động kinh doanh thẻ khơng nằm ngồi quy luật Do đó, Nhà nước cần có biện pháp để trì ổn định trị – kinh tế - xã hội, trì số giá tiêu dùng hợp lý, phát triển nghành nông nghiệp, công nghiệp dịch vụ, giảm tỷ lệ thất nghiệp, tăng thu nhập thực tế người lao động, qua khuyến khích phát triển hoạt động ngân hàng hoạt động kinh doanh thẻ; giai đoạn - Tạo điều kiện mở rộng toán qua ngân hàng Các ngành cấp hữu quan cần quan tâm đến việc phát triển hình thức tốn khơng dùng đến tiền mặt, mở rộng tốn qua ngân hàng Thơng qua quan báo chí, truyền hình Nhà nước tổ chức tun truyền cách có hệ thống làm cho người dân hiểu chất thẻ ngân hàng hình thức tốn văn minh đại, nhiều tiện ích; vận động người giao dịch với ngân hàng từ bỏ thói quen giữ nhiều tiền mặt Trước mắt, Nhà nuớc nên khuyến khích cơng nhân viên chức DNNN, quan hành nghiệp mở tài khoản cá nhân để thực việc chi trả lương qua ngân hàng Trong tương lai nhà nước mở rộng việc thu thuế, thu tiền điện nước, học phí hình thức khơng dùng tiền mặt, vừa tiết kiệm chi phí vừa thuận tiện cho việc quản lý kinh tế vĩ mô - Thực sách ưu đãi, đầu tư vào công nghệ Việc đầu tư, xây dựng lại sở hạ tầng kỹ thuật để đại hố cơng nghệ ngân hàng vấn đề riêng nghành ngân hàng mà nằm chiến lược phát triển kinh tế chung đất nước Do vậy, nhà nước cần ý đầu tư cho lĩnh vực này, nhanh chóng đưa nước ta theo kịp nước khu vực giới công nghệ ngân hàng Riêng lĩnh vực thẻ, Nhà nước nên có sách khuyến khích ngân hàng đầu tư vào công nghệ trang thiết bị đại phục vụ cho hoạt động phát hành toán thẻ như: Giảm thuế nhập khẩu, tạo điều kiện dễ dàng cho việc nhập máy móc thiết bị phục vụ cho hoạt động phát hành toán thẻ ngân hàng Miễn thuế cho ngân hàng đầu tư vào dịch vụ thẻ với thời gian năm kể từ việc phát hành toán thẻ ngân hàng vào hoạt động Về lâu dài, Nhà nước cần đầu tư thành lập nhà máy, sở sản xuất máy móc thấp linh kiện cho việc phát hành toán thẻ như: máy dập thẻ, máy ATM, POS, nhằm giảm giá thành, tạo điều kiện cho ngân hàng, có khả trang bị cho đại lý đầy đủ, rộng rãi Ngoài ra, Nhà nước cần có kế hoạch mở rộng sản xuất thẻ thay cho nguồn thẻ trắng phải nhập từ nước ngồi với chi phí khơng phải thấp 3.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà nước  Hiện hành lang pháp lý cho lĩnh vực thẻ Việt Nam cịn nhiều bất cập Ngồi Quyết định số 371/1999/QĐ-NHNN ngày 19/10/1999 Thống đốc NHNN việc ban hành Quy chế phát hành, sử dụng toán thẻ ngân hàng, gần chưa có văn pháp quy khác điều chỉnh lĩnh vực Một số quy định Quyết định 371 NHNN có nhiều vấn đề chưa hợp lý, cần sớm nghiên cứu bổ sung, sửa đổi NHNN cần tiếp tục nghiên cứu, cải thiện môi trường pháp lý lĩnh vực kinh doanh thẻ, đảm bảo phù hợp với xu mới, tạo điều kiện thuận lợi cho chủ thẻ tham gia thị trường hoạt động dễ dàng, hiệu Trong trọng ban hành quy định chi trả lương qua tài khoản ngân hàng, khuyến khích sử dụng tốn thẻ dân cư, quy định độ tuổi, mức thu nhập tối thiểu; lãi suất trần tín dụng thẻ; tỷ lệ chiết khấu đại lý v.v…  Mở rộng hoàn thiện hệ thống thơng tin tín dụng cho hoạt động phát hành thẻ Rủi ro hình thức tốn thẻ, đặc biệt thẻ tín dụng có liên quan mật thiết đến thông tin chủ thẻ ĐVCNT Hiện nay, Trung tâm Thơng tin Tín dụng NHNN VN chủ yếu phục vụ cho ngân hàng thương mại thông tin khách hàng doanh nghiệp, giúp ngân hàng đánh giá doanh nghiệp để định đầu tư mà chưa đề cập, bao quát đến số khách hàng thể nhân Do vậy, hệ thống thông tin tín dụng cần tiếp tục bổ sung thơng tin chủ thẻ tín dụng NHTMVN; thực chất mối quan hệ chủ thẻ NHPHT tín dụng tuần hồn Các thơng tin chủ thẻ tín dụng giúp ngân hàng quản trị rủi ro nghiệp vụ Để triển khai nội dung này, Ngân hàng Nhà nước cần đưa yêu cầu bắt buộc NHPHT việc cung cấp cập nhật thông tin chủ thẻ, bổ sung vào hệ thống thông tin dùng chung cho ngân hàng thương mại Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước nên giới thiệu giúp ngân hàng thương mại thu thập thông tin, tài liệu chuyên sâu nghiệp vụ thẻ để tạo điều kiện cho ngân hàng thương mại nước có điều kiện cạnh tranh với ngân hàng nước việc phát triển dịch vụ thẻ  Xây dựng chế phối hợp phòng chống tội phạm thẻ Gian lận lĩnh vực thẻ tỏ ngày tinh vi có xu hướng phát triển rộng sang tất nước, đặc biệt điều kiện nước có nhiều rủi ro, gian lận lĩnh vực thẻ hoàn thành kế hoạch chuyển đổi sang thẻ Chip, tội phạm thẻ hướng sang nước sử dụng thẻ từ có Việt Nam Phải xác định phịng chống gian lận lĩnh vực thẻ khơng trách nhiệm riêng chủ thể trực tiếp (chủ thẻ, ĐVCNT, ngân hàng phát hành, ngân hàng tốn, tổ chức thẻ quốc tế) mà cịn trách nhiệm chung tồn xã hội có Chính phủ, ngành, quan, hiệp hội, trước hết Ngân hàng Nhà nước Bộ cơng an Do đó, cần sớm xây dựng chế phối hợp phòng chống tội phạm thẻ nhằm chủ động phịng chống cách có hiệu [13]  Ngân hàng Nhà nước cần có biện pháp tích cực chống la hóa “văn hóa tiền mặt” Việt nam để tạo điều kiện cho hoạt động thẻ phát triển Đồng thời, khơng can thiệp “hành hóa” vào lĩnh vực kinh doanh thẻ NHTM như: cấm thu phí rút tiền từ thẻ ATM, cấm sử dụng máy ATM không dây, gây ảnh hưởng đến quyền tự chủ kinh doanh NHTM 3.3.3 Đối với Hội thẻ Ngân hàng Việt Nam - Phát huy vai trò Hội thẻ, trước hết vai trò đại diện cho ngân hàng thành viên kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước bộ, ngành liên quan ban hành chế độ, sách đồng bộ, thống cho hoạt động kinh doanh thẻ - Hội thẻ Ngân hàng cần làm tốt vai trò can thiệp điều tiết hoạt động kinh doanh thẻ thành viên, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, thúc đẩy toán thẻ Việt Nam phát triển - Tiếp tục phát huy vai trò đầu mối tổ chức diễn đàn, hội thảo, khoá đào tạo, khảo sát nghiệp vụ thẻ nước cho ngân hàng thành viên, đảm bảo cập nhật kịp thời thông tin, quy định liên quan đến lĩnh vực thẻ Có sách can thiệp tạo điều kiện cho thành viên tham gia thị trường thẻ Việt Nam có hội học hỏi kinh nghiệm ngân hàng trước - Xây dựng chương trình quảng cáo chung thẻ phương tiện thông tin đại chúng - Cần kiến nghị Ngân hàng Nhà nước có đạo cụ thể nhằm đẩy mạnh phát triển Hội thẻ Ngân hàng Việt Nam Hội Thẻ cần có phịng ban chức cụ thể có nhiệm vụ cập nhật thơng tin toán thẻ, hướng dẫn ngân hàng thành viên dịch vụ toán thẻ đảm bảo yêu cầu pháp lý nước phù hợp với thông lệ quốc tế Kết luận chương Chương trình bày định hướng phát triển dịch vụ thẻ VIB; qua đó, đưa giải pháp phát triển dịch vụ toàn diện từ xây dựng mơ hình tổ chức đến loại nghiệp vụ hoạt động thẻ VIB đến năm 2015 Để thực các giải pháp có hiệu quả, chương cịn đưa số kiến nghị Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Hội thẻ Ngân hàng Việt Nam KẾT LUẬN Hoạt động dịch vụ thẻ ngày tự khẳng định vị trí phát triển dịch vụ ngân hàng Các loại thẻ ngân hàng với tính đa dạng tiện ích, dần thay hình thức tốn truyền thống khác, góp phần nâng cao văn minh tốn, nâng cao dân trí tạo điều kiện thuận lợi cho tiến trình hội nhập quốc tế Với nhận thức vậy, tác giả chọn đề tài nêu làm mục tiêu nghiên cứu nhằm phát triển dịch vụ thẻ VIB đến năm 2015 Sử dụng phương pháp nghiên cứu khoa học kinh tế xã hội, luận văn hoàn thành nhiệm vụ chủ yếu sau: - Hệ thống lý luận thẻ ngân hàng ngân hàng thương mại; đồng nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế rút học áp dụng vào phát triển dịch vụ thẻ VIB; - Phân tích, đánh giá tồn diện thực trạng phát triển dịch vụ thẻ VIB từ khâu phát hành, sử dụng đến tốn Từ rút kết đạt được, tồn nguyên nhân gây nên tồn nghiệp vụ hoạt động thẻ VIB; - Trên sở phân tích, đánh giá thực trạng, mơi trường vận hành thị trường thẻ Việt Nam, kết hợp với lý luận học kinh nghiệm rút từ nước, luận văn xác định định hướng phát triển dịch vụ thẻ VIB đến năm 2015 Qua đó, luận văn đưa loại giải pháp phát triển thẻ cho VIB đến năm 2015 toàn diện Từ giải pháp mơ hình tổ chức, phát triển chủ thẻ, màng lưới, cơng nghệ, sản phẩm thẻ, qui trình nghiệp vụ, quản lý rủi ro, … đến giải pháp marketing kiến nghị với Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Hội thẻ Cuối cùng, luận văn khảng định, phát triển dịch thẻ tốt khơng phải có riêng VIB làm mà cần có hỗ trợ Nhà nước, Ngân hàng Nhà nước, Hội thẻ, ngành cấp chức Và giải pháp có mối quan hệ chặt chẽ với trình phát triển dịch vụ thẻ Tuỳ trường hợp cụ thể mà nhấn mạnh giải pháp hay giải pháp khác TÀI LIỆU THAM KHẢO Báo cáo Ngân hàng Nhà nước năm; Báo cáo thường niên Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế năm; Báo cáo tổng kết hoạt động Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế năm; Chiến lược phát triển Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế đến năm 2015; Điều lệ hoạt động Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế; Đỗ Văn Hữu,” Ứng dụng cơng nghệ thẻ tốn: dùng để rút tiền mặt”, Thời báo Tài 27/4/2005 GS.TS.Lê Văn Tư,(2005), Nghiệp vụ Ngân hàng Thương mại, NXB Tài chính, Hà Nội; Hiệp định thương mại Việt Mỹ, Bản dịch Bộ Thương Mại; Học viện Ngân hàng (2001) "Tín dụng Ngân hàng" - Nxb Thống kê, Hà Nội; Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2004) "Luật ngân hàng nhà nước luật tổ chức tín dụng"(Sửa đổi) - Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội Philip Koler (1997) "Marketing bản"- Nxb Thống kê, Hà Nội; Prederics Mishkin (1994) "Tiền tệ ngân hàng thị trường tài chính"-Nxb Khoa học kỹ thuật, Hà Nội; Quy chế phát hành, sử dụng toán thẻ Ngân hàng hệ thống Ngân hàng Việt Nam (Ban hành ngày 19/10/1999 theo Quyết định số 371/1999 QĐ-NHNN Việt Nam Thống Đốc NHNN) Tạp chí Ngân hàng năm 2004-2007; Hà Nội; Tạp chí Tin học Ngân hàng năm, Hà Nội; 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Thuỷ Trang, Trần Kiên,”Cơ hội từ thẻ toán”,Thời báo Kinh Tế Việt Nam 11/7/2005 trang Tiền Hàng; Trần Hải, (08/8/2005), ”ATM đua đại gia”; Trần Kiên,(2005),”Lộn xộn thẻ ghi nợ”,.Báo Đầu tư 04/7/2005; Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (1999) "Lý thuyết quản trị kinh doanh" - Nxb Khoa học Kỹ thuật ; Hà Nội Trường Đại học Kinh tế Quốc dân (2000) "Quản trị Marketing doanh nghiệp" - Nxb Thống kê, Hà Nội; www.acb.com.vn www.vneconomy.com www.vcb.com.vn DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ TÊN BẢNG, BIỂU Sơ đồ 1.1 Quy trình nghiệp vụ phát hành thẻ Sơ đồ 2.1 Quy trình nghiệp vụ tốn thẻ Bảng 2.1 Kết HĐKD VIB năm 2008 Bảng 2.2 Tình hình phát triển thẻ VN Sơ đồ 2.1 Mơ hình tổ chức hoạt động dịch vụ thẻ VIB Bảng 2.3 Số liệu phát hành thẻ ghi nợ nội địa VIB giai đoạn TRANG 17 20 39 46 52 56 Hình 2.1 2005-2008 Tình hình tăng trưởng thẻ ghi nợ nội địa VIB giai 56 Sơ đồ 2.2 Bảng 2.4 đoạn 2005-2008 Quy trình phát hành thẻ tín dụng quốc tế VIB Số liệu thẻ tín dụng quốc tế VIB phát hành giai đoạn 60 61 Hình 2.2 Bảng 2.5 Hình 2.3 2005-2008 Tình hình tăng trưởng thẻ tín dụng quốc tế VIB Số liệu hoạt động tốn thẻ VIB 2005-2008 Tình hình hoạt động tốn thẻ VIB giai đoạn 61 62 63 2005-2008 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT TỪ VIẾT TẮT NHPHT NHPH NHTTT NHTT ĐVCNT NHTM NHTMCP TCTQT VIB TTTNHVN PTKD POS ATM WTO TÊN ĐẦY ĐỦ NGÂN HÀNG PHÁT HÀNH THẺ NGÂN HÀNG PHÁT HÀNH NGÂN HÀNG THANH TOÁN THẺ NGÂN HÀNG THANH TOÁN ĐƠN VỊ CHẤP NHẬN THẺ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TỔ CHỨC THẺ QUỐC TẾ NGÂN HÀNG TMCP QUỐC TẾ THỊ TRƯỜNG THẺ NGÂN HÀNG VIỆT NAM PHÁT TRIỂN KINH DOANH THIẾT BỊ THANH TOÁN ĐIỆN TỬ MÁY RÚT TIỀN TỰ ĐỘNG TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG .4 1.1 TỔNG QUAN VỀ THẺ NGÂN HÀNG 1.1.1 Sự đời phát triển thẻ ngân hàng .4 1.1.2 Phân loại thẻ ngân hàng 1.1.3 Vai trò thẻ ngân hàng 10 1.1.4 Các chủ thể tham gia dịch vụ thẻ ngân hàng .14 1.2 CÁC NGHIỆP VỤ CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG 17 1.2.1 Hoạt động phát hành thẻ 17 1.2.2 Hoạt động toán thẻ .20 1.2.2.1 Quy trình tốn thẻ 21 1.2.2.2 Nghiệp vụ tra soát thẻ .23 1.2.3 Hoạt động quản lý rủi ro 24 1.3 PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 26 1.3.1 Quan điểm phát triển dịch vụ thẻ 26 1.3.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng thương mại 28 1.3.2.1 Yếu tố khách quan 28 1.3.2.2 Yếu tố chủ quan (từ phía Ngân hàng) .29 1.4 KINH NGHIỆM PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI MỘT SỐ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI 33 1.4.1 Kinh nghiệm số nước .33 1.4.1.1 Thị trường thẻ Mỹ 33 1.4.1.2 Ở Thái Lan 33 1.4.1.3 Thị trường thẻ Trung Quốc 35 1.4.2 Bài học kinh nghiệm từ phát triển dịch vụ thẻ nước giới áp dụng vào Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam .36 Chương 2: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM 38 2.1 KHÁI QUÁT PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ 38 2.1.1 Mấy nét trình hình thành phát triển Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam 38 2.1.2 Khái quát phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Việt Nam 41 2.1.3 Khái quát phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam 48 2.2 THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM 52 2.2.1 Công tác đạo điều hành 52 2.2.2 Thẻ ghi nợ nội địa 54 2.2.3 Thẻ tín dụng quốc tế 54 2.2.4 Thẻ quà tặng Giftcard 55 2.2.5 Hoạt động phát hành thẻ ghi nợ nội địa .56 2.2.6 Hoạt động phát hành thẻ tín dụng quốc tế 59 2.2.7 Hoạt động toán thẻ .62 2.2.8 Nghiệp vụ hoạt động quản lý rủi ro .64 2.2.9 Nghiệp vụ hoạt động marketing dịch vụ khách hàng .67 2.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẨN QUỐC TẾ VIỆT NAM 68 2.3.1 Kết đạt 68 2.3.2 Những tồn .70 2.3.3 Nguyên nhân tồn .73 Chương 3: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM 76 3.1 ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM 76 3.1.1 Tiềm điều kiện phát triển thẻ Việt Nam 76 3.1.2 Tiềm phát triển nghiệp vụ thẻ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam 78 3.1.2.1 Khó khăn thách thức 78 3.1.2.2 Tiềm phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam 79 3.1.3 Định hướng phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam 80 3.2 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM 82 3.2.1 Giải pháp phát triển chủ thẻ mạng lưới chấp nhận thẻ 82 3.2.2 Giải pháp hồn thiện mơ hình tổ chức 89 3.2.3 Tăng cường đào tạo cán nghiệp vụ thẻ 90 3.2.4 Hoàn thiện chương trình cơng nghệ phần mềm hệ thống thẻ 91 3.2.5 Hồn thiện chế sách, nghiệp vụ thẻ 91 3.2.6 Đa dạng hoá phát triển sản phẩm thẻ 92 3.2.7 Hoàn thiện nghiệp vụ quản lý rủi ro hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ 94 3.2.8 Đẩy mạnh nghiệp vụ maketing hoạt động kinh doanh dịch vụ thẻ .96 3.3 KIẾN NGHỊ 97 3.3.1 Kiến nghị với Nhà nước 97 3.3.2 Đối với Ngân hàng Nhà nước 99 3.3.3 Đối với Hội thẻ Ngân hàng Việt Nam .101 KẾT LUẬN 103 TÀI LIỆU THAM KHẢO 104 ... luận dịch vụ thẻ ngân hàng Chương 2: Thực trạng phát triển dịch vụ thẻ Ngân hàng Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam Chương 3: Giải pháp phát triển dịch vụ thẻ ngân hàng Ngân hàng Thương. .. phát triển nghiệp vụ thẻ VIB Chương THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM 2.1 KHÁI QUÁT PHÁT TRIỂN DỊCH VỤ THẺ NGÂN HÀNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ... Thương mại Cổ phần Quốc tế Việt Nam Chương NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ DỊCH VỤ THẺ CỦA NGÂN HÀNG 1.1 TỔNG QUAN VỀ THẺ NGÂN HÀNG 1.1.1 Sự đời phát triển thẻ ngân hàng Dịch vụ thẻ ngân hàng lĩnh