Mục lục Mở đầu Đặt vấn đề 2 Mục đích, nhiệm vụ Chương 1: sở lý luận vấn đề nghiên cứu 1.1 Thể lực 1.2 Tình trạng dinh dưỡng Chương 2: Đối tượng phương pháp nghiên cứu 11 2.1 Đối tượng nghiên cứu 11 2.2 Địa điểm thời gian nghiên cứu 11 2.3 Phương pháp nghiên cứu 11 2.3.1 Phương pháp thu thập số liệu 11 2.3.2 Xử lý số liệu 12 Chương 3: Kết nghiên cứu thảo luận 3.1 Số lượng học sinh nghiên cứu 15 15 3.1.1 Số lượng học sinh theo giới tuổi 15 3.1.2 Số lượng học sinh theo khu dân cư 15 3.2 Thực trạng thể lực em học sinh 16 3.2.1 Thực trạng thể lực em häc sinh nam 16 3.2.2 Thùc tr¹ng thĨ lùc em học sinh nữ 19 3.2.3 So sánh phát triển thể lực em học sinh nam nữ 21 3.2.4 So sánh với số nghiên cứu khác 23 3.3 Tình trạng dinh dưỡng em học sinh 28 3.3.1 Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo BMI 28 3.3.2 Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo chiều cao 29 3.3.3 Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo trọng lượng 31 3.4 Một số yếu tố liên quan đến trạng thái suy dinh dưỡng 32 3.4.1 Giíi tÝnh 32 3.4.2 Ti 33 3.4.3 Khu dân cư 36 3.4.4 Số gia đình 39 3.5 Đề xuất biện pháp phòng chống suy dinh dưỡng Chương 4: Kết luận đề nghị 41 43 4.1 Kết luận 43 4.2 Đề nghị 44 Tài liệu tham khảo 45 Lời cảm ơn Trong trình thực đề tài em nhận giúp đỡ hợp tác từ nhiều phía Trước hết em xin gửi lời biết ơn chân thành sâu sắc đến thầy Nguyễn Xuân Thành người tận tình hướng dẫn, bảo em đặc biệt bước khó khăn đề tài Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến trạm y tế xã Lang Sơn, đến tập thể thầy giáo cô giáo em học sinh trường Tiểu học Trung học sở xã Lang Sơn ưu tạo cho em điều kiện tốt để thực trình nghiên cứu Mặc dù có nhiều cố gắng để tổng hợp phân tích vấn đề nghiên cứu không tránh khỏi thiếu sót Em mong đợi cảm ơn ý kiến góp ý thầy giáo, cô giáo bạn sinh viên khoa Sinh KTNN Ngày 30 tháng 04 năm 2010 Phạm Thị Thu Phương Lời cam đoan Em xin cam đoan kết nghiên cứu riêng em không trùng lặp với kết nghiên cứu khác Ngày 30 tháng 04 năm 2010 Phạm Thị Thu Phương Các chữ viết tắt BMI: Chỉ số khối thể (Body Mass Index) KQNC: Kết nghiên cứu NCHS: Trung tâm quốc gia thống kê sức khoẻ cđa Hoa Kú (National Center for Health Statistics) SD: §é lƯch chn (Standard deviation) SDD: Suy dinh d­ìng VNTB: Vßng ngùc trung b×nh WHO: Tỉ chøc Y tÕ thÕ giíi (World Health Organization) Các bảng hình vẽ Bảng Bảng 1: Thang phân loại dinh dưỡng theo tiêu chuẩn WHO Bảng 2: Số lượng học sinh theo giới tuổi Bảng 3: Số lượng học sinh theo khu dân cư Bảng 4: Thực trạng thể lực em nam Bảng 5: Thực trạng thể lực em nữ Bảng 6: Chiều cao theo tuổi giới (cm) Bảng 7: Cân nặng theo tuổi giới (kg) Bảng 8: Tình trạng dinh dưỡng theo BMI Bảng 9: Tình trạng dinh dưỡng theo chiều cao Bảng 10: Tình trạng dinh dưỡng theo trọng lượng Bảng 11: Tỷ lệ suy dinh d­ìng theo giíi tÝnh B¶ng 12: Tû lƯ suy dinh d­ìng theo ti B¶ng 13: Tû lƯ suy dinh dưỡng theo khu dân cư Bảng 14: Tỷ lệ số gia đình em học sinh Bảng 15: Tû lƯ suy dinh d­ìng theo sè gia đình Hình vẽ Hình 1: Sự biến đổi chiều cao em học sinh nam Hình 2: Sự biến đổi cân nặng em học sinh nam Hình 3: Sự biến đổi vòng ngực em học sinh nam Hình 4: Sự biến đổi chiều cao em học sinh nữ Hình 5: Sự biến đổi cân nặng em học sinh Hình 6: Sự biến đổi vòng ngực em học sinh nữ Hình 7: So sánh biến đổi chiều cao học sinh nam học sinh nữ Hình 8: So sánh biến đổi cân nặng học sinh nam học sinh nữ Hình 9: So sánh biến đổi vòng ngực học sinh nam học sinh nữ Hình 10: So sánh biến đổi chiều cao học sinh nam nghiên cứu Hình 11: So sánh biến đổi cân nặng học sinh nam nghiên cứu Hình 12: So sánh biến đổi chiều cao học sinh nữ nghiên cứu Hình 13: So sánh biến đổi cân nặng học sinh nữ nghiên cứu Hình 14: Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo BMI Hình 15: Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo chiều cao Hình 16: Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo trọng lượng Hình 17: Sự chênh lệch tỷ lệ suy dinh dưỡng giới Hình 18: Sự chênh lệch tỷ lệ suy dinh dưỡng tuổi Hình 19: Sù chªnh lƯch tû lƯ suy dinh d­ìng ë khu dân cư Hình 20: Tỷ lệ suy dinh dưỡng theo số gia đình Mở đầu Đặt vấn đề Trong mối quan hệ môi trường sức khỏe, đặc điểm hình thái thể lực coi thước đo mặt sức khoẻ, mặt khác khả lao động Bên cạnh ®ã, t×nh h×nh dinh d­ìng cđa mét céng ®ång, mét địa phương quy mô nước nguồn dẫn liệu quan trọng để xây dựng đánh giá dự án sức khoẻ phát triển kinh tế, xã hội [9] Vì mà từ lâu hai vấn đề nhiều nhà y häc trªn thÕ giíi còng nh­ ë ViƯt Nam quan tâm nghiên cứu nước ta, kể từ sau hai hội nghị số sinh học năm 1967 1972 có thêm nhiều công trình nghiên cứu thể lực người hầu hết khu vực nước Kết công trình nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm hình thái thể người Việt Nam, nhiên theo quy luật sinh học nói chung khoảng 10 năm, điều kiện sống thay đổi làm tầm vóc thể lực nói riêng đặc điểm sinh häc nãi chung cđa mét sè d©n c­ còng thay đổi theo [10] Và kết nghiên cứu trước không phù hợp với phát triển thể người Bên cạnh đó, tình trạng dinh dưỡng người Việt Nam nghiên cứu nhiều hầu hết tập trung trẻ tuổi, phụ nữ có thai bà mẹ cho bú Do liệu tình trạng dinh dưỡng sức khoẻ trẻ học đường hạn chế [3] Mặt khác, thể lực người đánh giá qua số nhân trắc chiều cao đứng, cân nặng vòng ngực trung bình,v.v [9], sử dụng số nhân trắc phương pháp để đánh giá tình trạng dinh dưỡng thể, gọi phương pháp nhân trắc học, có ưu điểm đơn giản, an toàn chi phí rẻ [1] Hạ Hoà huyện miền núi phía Tây Bắc tỉnh Phú Thọ, phần lớn dân cư sống khu vực nông thôn (khoảng 90%), nguồn thu nhập người dân chủ yếu từ đồi, ruộng, bãi Đời sống nhân dân huyện ngày nâng lên suy dinh dưỡng trẻ em toán nan giải Xã Lang Sơn huyện không trường hợp ngoại lệ từ trước đến chưa có nghiên cứu cụ thể tình trạng sức khỏe, dinh dưỡng trẻ em nơi Vì đánh giá bước đầu tình trạng sức khoẻ, dinh dưỡng số yếu tố liên quan trẻ em nơi cần thiết để xây dựng kế hoạch hành động chăm sóc sức khoẻ trẻ em nông thôn miền núi Vì vậy, đề tài Nghiên cứu tình trạng thể lực dinh dưỡng trẻ em từ - 15 tuổi xã Lang Sơn - Hạ Hoà - Phú Thọ tiến hành với mong muốn kết nghiên cứu gợi ý cho can thiệp dinh dưỡng địa phương góp thêm phần nhỏ thăm dò sơ tình hình phát triển thể lực người dân nông thôn Việt Nam Mục đích nhiệm vụ 2.1 Mục đích Đánh giá tình trạng thể lực, dinh dưỡng số yếu tố liên quan đến trạng thái suy dinh dưỡng trẻ em từ - 15 tuổi xã Lang Sơn 2.2 Nhiệm vụ - Điều tra thực trạng thể lực trẻ - Đánh giá tình trạng dinh dưỡng em - Xác định mức độ suy dinh dưỡng theo số yếu tố có liên quan - Đề xuất biện pháp hạn chế tỷ lệ suy dinh dưỡng 10 Chương sở lý luận vấn đề nghiên cứu 1.1 Thể lực 1.1.1 Khái niệm thể lực Thể lực đặc điểm sinh thể quan trọng, phản ánh phần thực trạng thể [8] Thể lực lực vận động người, biểu tổng hợp trình độ phát triển hệ thống, quan thể hoàn chØnh, thèng nhÊt ë bÊt kú ai, ng­êi b×nh th­êng có trình độ thể lực định, khác nhịp độ phát triển mức độ đạt tới [4] Thể lực điều kiện bản, nhân tố trước hết đảm bảo cho hoạt động học tập lao động đạt kết [4] 1.1.2 Tình hình nghiên cứu thể lực Nghiên cứu thể lực hướng nghiên cứu quan trọng, từ lâu nhiều nhà khoa học nước giới quan tâm Để đánh giá phát triển thể lùc, tỉ chøc Y tÕ thÕ giíi ®· ®­a khuyến cáo dùng số chiều cao, cân nặng vòng ngực trung bình * Tình hình nghiên cứu nước Việt Nam, việc đo đạc số đo người chiều cao, cân nặng, vòng ngực, chiều rộng vai v.v để đánh giá phát triển thể lực người tiến hành từ hai kỷ trước Có lẽ công trình nghiên cứu tăng trưởng chiều cao cân nặng trẻ em Việt Nam Mondiere (1875) vµ sau nµy lµ cđa Huard vµ Bigot (1938) Đỗ Xuân Hợp [8, 9] Từ sau năm 1954, miền Bắc giải phóng, có nhiều công trình nghiên cứu tiêu nhân trắc trẻ em Hội nghị nhân trắc học Việt Nam 11 tỷ lệ chung em chưa đủ chiều cao lại cao (57.00%), Và có 1.12% số em có chiều cao mức cao, kết có từ so sánh với tiêu chuẩn phân loại WHO, chắn tình trạng chiều cao chung tuổi học đường Việt Nam, toán thách thức cho hội hình thái học nước ta, để cải thiện chiều cao người Việt Nam? 3.3.3 Phân loaị tình trạng dinh dưỡng theo trọng lượng Bảng 10: Tình trạng dinh d­ìng theo träng l­ỵng Ti - 7.99 - 8.99 - 9.99 10 - 10.99 11 - 11.99 12 - 12.99 13 - 13.99 14 - 14.99 15 - 15.99 Tỉng Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ Nam N÷ n % RÊt nhĐ 3 3 1 42 9.42% NhÑ 13 13 10 14 4 1 112 25.11% 38 Trung b×nh 15 18 13 11 14 11 12 13 15 20 18 18 16 21 17 24 26 291 65.25% NỈng 0 0 0 0 0 0 0 0 0.22% RÊt nỈng 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0% 0.22% 9.42% 25.11% RÊt nhĐ NhĐ B×nh thường Nặng 65.25% Hình 16: Phân loại tình trạng dinh dưỡng theo trọng lượng Qua bảng 10 hình 16 thấy lượng học sinh có cân nặng bình thường đạt 65.25%, lượng học sinh nhẹ nhẹ chiếm tỷ lệ không cao (rất nhẹ: 9.42%; nhẹ: 25.11% có em đủ trọng lượng để đánh giá nặng so với tiêu chuẩn WHO 3.4 Một số yếu tố liên quan đến trạng thái suy dinh d­ìng 3.4.1 Giíi tÝnh B¶ng 11: Tû lƯ suy dinh d­ìng theo giíi tÝnh Giíi tÝnh Nam ChiỊu cao theo tuổi Cân nặng theo tuổi Gầy Rất gầy ThÊp RÊt thÊp NhÑ RÊt nhÑ n 38 28 64 22 58 21 % 16.96% 12.5% 28.57% 9.82% 25.89% 9.38% Tỉng N÷ BMI 66 (29.46%) 86 (38.39%) 79 (35.27%) n 41 23 57 22 54 21 % 18.47% 10.36% 25.8% 9.91% 24.32% 9.46% Tæng 64 (28.83%) 79 39 (35.59%) 75 (33.78%) % 50% Nam N÷ 40% 30% 20% ChØ sè 10% BMI Chiều cao theo tuổi Cân nặng theo tuổi Hình 17: Sự chênh lệch tỷ lệ suy dinh dưỡng giới Từ bảng 11 hình 17 thÊy cã sù sai kh¸c vỊ tû lƯ suy dinh d­ìng gi÷a giíi: Tû lƯ suy dinh d­ìng nặng (Rất gầy, thấp, nhẹ) theo chiều cao theo cân nặng em nữ cao em nam Riêng BMI em nam gầy lại nhiều Trạng thái suy dinh dưỡng nhẹ ngược lại, tỷ lệ em nữ suy dinh dưỡng thấp em nam xét theo chiều cao cân nặng, cao xét theo BMI Tuy nhiên xét chung: Tình trạng suy dinh dưỡng tiêu BMI, chiều cao theo tuổi cân nặng theo tuổi em học sinh nam tỷ lệ cao em nữ 3.4.2 Tuổi Bảng 12: Tỷ lƯ suy dinh d­ìng theo ti 40 BMI Ti - 7.99 - 9.99 10 - 10.99 11 - 11.99 RÊt gÇy ThÊp RÊt thÊp NhĐ RÊt nhĐ n 14 20 % 8.47% 13.56% 23.73% 6.78% 33.90% 10.17% 14 - 14.99 15 - 15.99 (22.03%) 18 (30.51%) 26 (44.07%) 13 19 18 % 26.53% 38.78% 16.33% 2.04% 36.73% 14.29% Tæng 32 (65.31%) n 10 15 15 % 22.22% 11.11% 33.33% 8.89% 33.33% 15.56% Tæng 15 (33.33%) 19 n 17 14 % 32.08% 11.32% 26.42% Tæng 23 (43.40%) n 11 % 25% (18.37%) (42.22%) 25 (51.02%) 22 (48.89%) 24 9.43% 45.28% 9.43% 19 (35.85%) 29 (54.72%) 14 10 11.36% 31.82% 6.82% 22.73% 13.64% 16 (36.36%) 17 (38.64%) 16 (36.36%) n 20 % 18.37% 6.12% 40.82% 10.20% 16.33% 6.12% Tæng 13 - 13.99 13 n Tæng 12 - 12.99 Cân nặng theo tuổi Gầy Tổng - 8.99 Chiều cao theo tuæi 12 (24.49%) 29 (51.02%) 11 (22.45%) n 16 % 9.09% 4.55% 36.36% 11.36% 18.18% 4.55% Tæng (13.64%) n % 10.87% Tæng (15.22%) n % 8.77% Tæng 21 (47.73%) 10 (22.73%) 12 11 4.35% 26.09% 23.91% 10.87% 6.52% 23 (50.00%) (17.39%) 1.75% 14.04% 10.52% 7.02% 5.26% (10.53%) 14 41 (24.56%) (12.28%) % BMI ChiỊu cao theo ti C©n nỈng theo ti 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 10 11 12 13 14 15 Tuæi Hình 18: Sự chênh lệch tỷ lệ suy dinh dưỡng tuổi Từ bảng 12 hình 18, có sè nhËn xÐt nh­ sau:  BMI: Tû lÖ suy dinh dưỡng nặng (rất gầy) có xu hướng giảm dần theo lứa tuổi sau: tuổi tuæi  11 tuæi  10 tuæi 5 tuæi 12 tuæi  13 tuæi  14 tuæi Cao nhÊt trẻ tuổi 38.78% đến trẻ 15 tuổi 1.79% Tỷ lệ suy dinh dưỡng nhẹ độ tuổi lớn so với suy dinh dưỡng nặng điều đáng mừng từ 10 tuổi tỷ lệ có xu hướng giảm ®i tõ 32.08% trỴ 10 ti suy dinh d­ìng nhĐ đến năm 15 tuổi 8.77% Xét chung tû lƯ suy dinh d­ìng theo BMI chóng ta thÊy tỷ lệ cao tuổi đầu (8 tuổi: 65.31%; ti: 33.33%; ti: 22.03%), ë trỴ lín tỷ lệ suy dinh dưỡng giảm dần theo tuổi, đến năm 15 tuổi 10.52% Chiều cao theo ti: Nãi chung tû lƯ suy dinh d­ìng theo tiêu chuẩn cao, thấp trẻ tuổi (18.37% trẻ tuổi bị suy dinh dưỡng) cao trẻ 12 tuổi (lên đến 51.02%) 42 Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng nặng chiều cao giảm dần theo thứ tự từ 14 tuæi  13 tuæi  15 tuæi  12 tuæi  10 tuæi  tuæi  11 tuæi  ti  ti Tû lƯ suy dinh dưỡng nhẹ chiều cao cao tăng giảm không theo trật tự, xu hướng theo tuổi Cân nặng theo tuổi: Một điều thấy rõ số lượng trẻ suy dinh dưỡng chung cân nặng giảm dần trẻ lớn lên, đạt thấp trẻ 15 tuổi em (12.8%) Tû lƯ suy dinh d­ìng nỈng theo chiỊu cao có xu hướng giảm trẻ lớn tuổi, cao 15.56% trẻ tuổi thấp 5.26% * Nhận xét chung tình trạng suy dinh dưỡng theo tuổi: Trẻ 10 tuổi có tỷ lệ SDD cao cao tất số Ví dụ trẻ 10 tuổi có tỷ lệ SDD cân nặng 54.92%, SDD chiều cao 36.85%, SDD BMI 43.40% Trẻ tuổi có tỷ lệ SDD theo BMI cân nặng cao (theo BMI 65.31%; theo cân nặng 51.02%), nhiên tỷ lệ SDD theo chiều cao lại thÊp h¬n (18.37%) Nãi chung tû lƯ suy dinh d­ìng theo BMI cân nặng trẻ có xu hướng giảm tuổi tăng đến trẻ 15 tuổi tỷ lệ không nhiều lo ngại Riêng số chiều cao theo tuổi tỷ lệ suy dinh dưỡng tăng giảm khác độ tuổi khác tương đối cao Tuy nhiên trẻ 15 tuổi suy dinh dưỡng chiều cao BMI cân nặng trẻ khác (theo chiều cao: 24.56%; theo BMI: 10.53%; theo cân nặng: 12.28%) Điều cho thấy tuổi 15 trẻ phát triển đồng toàn diện 3.4.3 Khu dân c­ B¶ng 13: Tû lƯ suy dinh d­ìng theo khu dân cư 43 BMI Khu Rất gầy Thấp Rất thÊp NhÑ RÊt nhÑ n 12 19 21 % 18.18% 12.12% 28.79% 13.64% 31.82% 7.58% 20 (30.30%) 28 (42.42%) 26 (39.39%) n 18 19 21 % 25.71% 8.57% 27.14% 7.14% 30.00% 12.86% Tæng 24 (34.29%) 24 (34.29%) 30 (42.86%) n 3 12 % 12.00% 12.00% 48.00% 8.00% 36.00% 8.00% Tæng 17 14 12 % 14.81% 20.37% 31.48% 14.81% 25.93% 22.22% 19 (35.19%) 25 (46.30%) 26 v (48.15%) n 6 11 14 % 12.50% 12.50% 22.92% 12.50% 29.17% 8.33% 12 (25.00%) 17 (35.42%) 18 (37.50%) n % 15.38% 10.26% 20.51% 10.26% 12.82% 7.69% 10 (25.64%) 12 (30.77%) (20.51%) n 6 % 21.43% 10.71% 21.43% 3.57% 10.71 3.57% Tæng n % 17.65% Tæng n % 12.96% Tæng 10 11 (44.00%) 11 Tæng 14 (56.00%) Tæng 6 (24.00%) n Tổng Cân nặng theo tuổi Gầy Tỉng ChiỊu cao theo ti (32.14%) (25.00%) 0% 17.65% 0% 23.53% 0% (17.65%) (14.29%) (17.65%) (23.53%) 10 10 7.41% 18.52% 16.67% 18.52% 7.41% 11 (20.37%) 19 (35.19%) 14 (25.93%) N 10 16 % 22.22% 13.33% 35.56% 0% 20.00% 4.44% Tæng 16 (35.56%) 16 (35.56%) 44 11 (24.44%) % BMI ChiỊu cao theo ti Cân nặng theo tuổi 70% 60% 50% 40% 30% 20% Khu 10% 10 Hình 19: Sự chênh lệch tỷ lệ suy dinh dưỡng khu dân cư Từ bảng 13 hình 19 thấy tỷ lệ suy dinh dưỡng khu dân cư không giống Theo BMI: Suy dinh dưỡng nặng (rất gầy): cao nhÊt ë khu (20.37%), thÊp nhÊt lµ khu (7.41%) riêng khu em Suy dinh dưỡng nhẹ (gầy): Cao khu (25.71%) thÊp nhÊt ë khu (12.00%) XÐt chung th× tû lệ SDD theo BMI khu giảm dần sau: Khu 10  khu  khu 2 khu  khu 1 khu  khu khu  khu  khu  ChiÒu cao theo ti Suy dinh d­ìng nỈng (rÊt thÊp): Trõ khu khu 10 em khu lại có số em suy dinh dưỡng nặng chiều cao dao động khoảng từ đến em Khi xét theo phần trăm tỷ lƯ nµy cao nhÊt ë khu (9 em: 16.67% ) 45 Suy dinh d­ìng nhĐ (thÊp) : KĨ c¶ số lượng tỷ lệ cao so với suy dinh dưỡng nặng nhiều Cao khu víi 12 em chiÕm 48.00% XÐt chung tû lƯ SDD chiều cao theo tuổi khu giảm dần sau: Khu  khu  khu  khu 10  khu 5 khu  khu  khu 6 khu  khu  C©n nặng theo tuổi SDD nặng (rất nhẹ): Ngoài khu có tỷ lệ cao (22.22%) khu khác có tỷ lệ tương đối thấp, dao động từ 0% (khu 8) đến 12.86% (khu 9) SDD nhẹ (nhẹ cân): Cao nhiều so với suy dinh dưỡng nặng, cao nhÊt lµ khu (36.00%), thÊp nhÊt lµ khu (10.71%) * XÐt chung tû lƯ suy dinh d­ìng chiỊu cao theo tuổi, cân nặng theo tuổi, BMI khu dân cư: Dễ dàng nhận thấy em học sinh khu có tình trạng dinh dưỡng tốt với tỷ lệ suy dinh dưỡng theo số BMI, chiều cao theo tuổi, cân nặng theo tuổi 17.65%, 17.65%, 25.53% Trong đó, khu vµ khu cã tû lƯ suy dinh dưỡng cao cao xã, theo số BMI, chiều cao theo tuổi cân nặng theo tuổi sau: Khu 4: 35.18%; 46.29%; 48.15% Khu 3: 24.00%; 56.00%; 44.00% 3.4.4 Sè gia đình Bảng 14: Tỷ lệ số gia đình em học sinh Số gia đình >4 Số lượng n 37 257 109 21 22 häc sinh % 8.30% 57.62% 24.44% 4.71% 4.93% Như vậy, đa phần gia đình em học sinh có (57.62%), số gia đình cã còng kh¸ nhiỊu (24.44%), sè gia đình có (8.30%), có gia đình (4.71%) (4.93%) 46 B¶ng 15 Tû lƯ suy dinh d­ìng theo số gia đình BMI Số gia ®×nh % 13.51% Tỉng n % Thấp Rất thấp 10.81% Cân nặng theo ti 21.62% NhĐ RÊt nhĐ 10 5.41% 27.03% 10 38 30 64 20 61 23 14.79% 11.67% 24.90% 7.78% 23.74% 8.95% ( 26.46%) 84 (32.68%) 14 10.81% (24.32%) 68 (27 03%) (37 84%) 84 (32.68%) n 24 12 32 13 29 16 % 22.02% 11.01% 29.36% 11.93% 26.61% 14.68% Tæng 36 n 10 % 33.33% 14.29% 47.62% 28.57% 33.33% 28.57% Tæng >4 RÊt gÇy n Tỉng GÇy ChiỊu cao theo ti (33 03%) 45 10 (47, 62%) (41.28%) 45 (41.28%) 16 (76,19%) 13 (61, 90%) n % 22.73% 9.09% 31.82% 13.64% 22.73% 9.09% Tæng (31 82%) 10 (45.45%) (31.82%) B¶ng 15 cho thÊy sè gia đình khác dinh dưỡng trẻ em khác Trẻ em có nguy SDD cao gia đình có (47.62% theo MBI; 76.19% theo chiỊu cao; 61.90% theo c©n nặng) Trẻ em gia đình có tỷ lệ SDD thấp hơn, điều giải thích số trẻ gia đình phần lớn út, anh chị bên hầu hết qua tuổi 15 47 % 80% BMI Chiều cao theo tuổi Cân nặng theo tuổi 70% 60% 50% 40% 30% 20% Số gia đình 10% >4 H×nh 20: Tû lƯ suy dinh dưỡng theo số gia đình 3.5 Đề xuất biện pháp phòng chống suy dinh dưỡng - Dinh dưỡng: Cần xây dựng cho em học sinh phần ăn cân đối hợp lý, đảm bảo cung cấp đầy đủ lượng, đầy đủ chất dinh dưỡng theo tỷ lệ cân đối hợp lý - Phát xử lý sớm trường hợp suy dinh dưỡng : Cần phải theo dõi cân nặng em thường xuyên để phát sớm trường hợp suy dinh dưỡng Các bà mẹ sử dụng biểu đồ phát triển để thực việc Cân nặng định kỳ cho em hàng tháng, tăng cân biểu bình thường, cân đứng yên biểu đe doạ, xuống cân biểu nguy hiểm - Giáo dục dinh dưỡng: Đối tượng quan trọng bà mẹ cần cung cấp kiến thức dinh dưỡng, đôi với kế hoạch hoá gia đình 48 - Tăng cường nguồn thực phẩm bổ sung cho bữa ăn trẻ em: Thông qua xây dựng hệ sinh thái VAC (Vườn rau - Ao cá - Chuồng chăn nuôi) gia đình - Giữ gìn vệ sinh thân thể, ý chăm sóc da, mắt, tai, miệng 49 Chương kết luận đề nghị 4.1 Kết luận Các số đo thể lực học sinh xã Lang Sơn dao động xung quanh số đo tương ứng học sinh tuổi, giới Việt Nam năm 1994 - 2001: Cân nặng đa phần thấp chênh lệch không lớn (dưới kg) Tuy nhiên lứa tuổi 15, trẻ nam trẻ nữ nặng đến 2.82 kg (nam) 2.01 kg (nữ) Về chiều cao có trẻ nữ 13 15 tuổi trẻ nam 12 15 tuổi thấp (nam 14 tuổi thấp 3.01 cm, nữ 14 tuổi thấp 1.14 cm) Trong trẻ nam tuổi cao đến 4.46 cm trẻ nữ tuổi cao 5.11 cm Tuổi tăng tốc chiều cao nam 14 - 15 tuổi (tăng 11.3 cm), thời kì tăng mạnh chiều cao em nữ trải từ - 12 tuổi (trong năm tăng 16.34 cm) Bên cạnh đó, giai đoạn từ - tuổi chiều cao nam nữ tăng mạnh (nữ tăng 10.62 cm; nam tăng 8.12 cm) Tỷ lệ suy dinh dưỡng học sinh xã Lang Sơn rÊt cao: 37% theo chiÒu cao; 27.14% theo BMI; 34.53% theo cân nặng Tỷ lệ suy dinh dưỡng học sinh nam cao so với học sinh nữ tất tiêu (theo BMI: 1.66%; theo cân nặng: 1.45%; theo chiều cao: 2.80%) Tình trạng dinh dưỡng cđa häc sinh ë khu vµ khu lµ nghiêm trọng cả, tỷ lệ SDD theo số BMI, chiều cao theo tuổi cân nỈng theo ti nh­ sau: Khu 4: 35.18%; 46.29%; 48.15% Khu 3: 24.00%; 56.00%; 44.00% 50 Mô hình gia đình tốt tình trạng dinh dưỡng trẻ em Gia đình có tỷ lƯ suy dinh d­ìng trỴ em cao nhÊt (47.62% theo BMI; 76.19% theo chiều cao; 61.90% theo cân nặng) Tỷ lệ thừa cân béo phì thấp, không đáng kể (1.57%) 4.2 Đề nghị - Tiếp tục điều tra, kiểm soát tình trạng thể lực dinh dưỡng em học sinh năm - Cải thiện hệ thống trung tâm chăm sóc trẻ em để kiểm soát dinh dưỡng trẻ em hiệu đặc biệt vùng núi nông thôn - Cần có nhiều sách chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em nghèo 51 tài liệu tham khảo Bộ môn Dinh dưỡng - An toàn thực phẩm, Trường Đại học Y Hà Nội (2004), Dinh dưỡng vệ sinh an toµn thùc phÈm, Nxb Y häc, Hµ Néi Bộ Y tế (2003), Các giá trị sinh học ng­êi ViƯt Nam b×nh th­êng thËp kû 90 - thÕ kû XX, Nxb Y häc, Hµ Néi Bé Y tế (2007) Tình hình Dinh dưỡng: Chiến lược can thiệp 2001 2005 định hướng giai đoạn 2006 2010, tài liệu hội nghị đánh giá chiến lược quốc gia Dinh dưỡng giai đoạn 2001 2005, định hướng đến 2010 tổng kết khoa học liên quan, Nxb Y học, Hà Nội Lê Đình Du (1984), Về phát triển thể lực cho học sinh, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, số Phạm Khắc Học (1981), Một số kết nghiên cứu lĩnh vực giáo dục thể chất, Tạp chí nghiên cứu giáo dục, số 6 Hà Huy Khôi (2000), Thách thức toàn cầu dinh dưỡng, Tạp chí Giáo dục thể chất, số 28 Đặng Phương Kiệt (2003), Dinh dưỡng tiêu hoá, Bách khoa y học phổ thông, Nxb Y học, Hà Nội Lê Nam Trà (1997) (Chủ biên), Bàn đặc điểm tăng trưởng người Việt Nam, Chương trình khoa học công nghệ cấp Nhà nước, Nxb Khoa học kĩ thuật, Hà Nội Trường Đại học y Hà Nội (1994), Bàn đặc điểm sinh thể ng­êi ViƯt Nam, Nxb Khoa häc vµ kÜ tht, Hµ Néi 10 http: //w.w.w nutrition.org.vn 11 http: //w.w.w.who.int.en 52 ... gian nghiên cứu Đề tài nghiên cứu xã Lang Sơn - huyện Hạ Hoà - tỉnh Phú Thọ Thời gian nghiên cứu: Từ tháng đến hết tháng năm 2010 2.3 Phương pháp nghiên cứu Tình trạng thể lực dinh dưỡng em học... núi Vì vậy, đề tài Nghiên cứu tình trạng thể lực dinh d­ìng cđa trỴ em tõ - 15 ti xã Lang Sơn - Hạ Hoà - Phú Thọ tiến hành với mong muốn kết nghiên cứu gợi ý cho can thiệp dinh dưỡng địa phương... với Tình trạng dinh dưỡng tốt phản ánh cân thức ăn ăn vào tình trạng sức khoẻ, thể có tình trạng dinh dưỡng không tốt (thiếu thừa dinh dưỡng) thể có vấn đề sức khoẻ dinh dưỡng hai Tình trạng dinh