Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Tuần : 1 Ngày soạn: 22/08/2010 Tiết: 1 Ngày giảng: 25/08/2010 Bài 1: MÁY TÍNH VÀ CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH I/ Mục tiêu: - Biết con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện cơng việc thơng qua lệnh. - Biết chương trình là cách để con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện nhiều cơng việc liên tiếp một cách tự động. - Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các cơng việc hay giải một bài tốn cụ thể. II/ Đồ dùng dạy học: 1. Chuẩn bị của giáo viên: SGK, giáo án. 2. Chuẩn bị của học sinh: SGK. III/ Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: Thay cho việc kiểm tra bài cũ kiểm tra sách vở của học sinh. 2. Bài mới: T/g Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung 17p 20p + Hoạt động 1: Tìm hiểu cách để con người ra lệnh cho máy tính. ? Máy tính là cơng cụ giúp con người làm những cơng việc gì. ? Nêu một số thao tác để con người ra lệnh cho máy tính thực hiện. Khi thực hiện những thao tác này => ta đã ra lệnh cho máy tính thực hiện. ? Để điều khiển máy tính con người phải làm gì. + Hoạt động 2: Tìm hiểu ví dụ về Rơ-bốt nhặt rác. ? Con người chế tạo ra thiết bị nào để giúp con người nhặt rác, lau cửa kính trên các tồ nhà cao + Máy tính là cơng cụ giúp con người xử lý thơng tin một cách hiệu quả. + Một số thao tác để con người ra lệnh cho máy tính thực hiện như: khởi động, thốt khỏi phần mềm, sao chép, di chuyển, thực hiện các bước để tắt máy tính… Con người điều khiển máy tính thơng qua các lệnh. Con người chế tạo ra Rơ-bốt 1. Con người ra lệnh cho máy tính như thế nào ? - Để chỉ dẫn máy tính thực hiện một cơng việc nào đó, con người đưa cho máy tính một hoặc nhiều lệnh, máy tính sẽ lần lượt thực hiện các lệnh này theo đúng thứ tự nhận được. - Con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện thơng qua lệnh. Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 1 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 tầng? - Giả sử ta có một Rơ-bốt có thể thực hiện các thao tác như: tiến một bước, quay phải, quay trái, nhặt rác và bỏ rác vào thùng. - Quan sát hình 1 ở sách giáo khoa ? Ta cần ra lệnh như thế nào để chỉ dẫn Rơ-bốt di chuyển từ vị trí hiện thời => nhặt rác => bỏ rác vào thùng. Học sinh chú ý lắng nghe. Học sinh quan sát hình 1 ở sách giáo khoa theo u cầu của giáo viên. + Để Rơ-bốt thực hiện việc nhặt rác và bỏ rác vào thùng ta ra lệnh như sau: - Tiến 2 bước. - Quay trái, tiến 1 bước. - Nhặt rác. - Quay phải, tiến 3 bước. - Quay trái, tiến 2 bước. - Bỏ rác vào thùng. 2. Ví dụ Rơ-bốt nhặt rác: + Các lệnh để Rơ-bốt hồn thành tốt cơng việc: - Tiến 2 bước. - Quay trái, tiến 1 bước. - Nhặt rác. - Quay phải, tiến 3 bước. - Quay trái, tiến 2 bước. - Bỏ rác vào thùng. IV/ Củng cố bài: GV u cầu HS đọc phần ghi nhớ SGK Làm bài tập 1,2 SGK Hướng dẫn về nhà: Đọc trước mục 4 Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 2 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Tuần: 1 Ngày soạn: 24/08/201 0 Tiết: 2 Ngày dạy: 26/08/201 0 Bài 1: MÁY TÍNH VÀ CHƯƠNG TRÌNH MÁY TÍNH (tt) I/ Mục tiêu: - Biết con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện cơng việc thơng qua lệnh. - Biết chương trình là cách để con người chỉ dẫn cho máy tính thực hiện nhiều cơng việc liên tiếp một cách tự động. - Biết rằng viết chương trình là viết các lệnh để chỉ dẫn máy tính thực hiện các cơng việc hay giải một bài tốn cụ thể. II/ Đồ dùng dạy học: - Chuẩn bị của giáo viên: SGK, giáo án. - Chuẩn bị của học sinh: SGK. III. Hoạt động dạy học: T/g Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung 15p 18p + Hoạt động 1: Tìm hiểu viết chương trình và ra lệnh cho máy tính làm việc. - Trở lại ví dụ về rơ-bốt nhặt rác, việc viết các lệnh để điều khiển rơ-bốt về thực chất cũng có nghĩa là viết chương trình. - Để điều khiển Rơ-bốt ta phải làm gì? - Viết các lệnh chính là viết chương trình => thế nào là viết chương trình. ? Chương trình máy tính là gì? ? Tại sao cần phải viết chương trình. + Hoạt động 2: Chương trình và ngơn ngữ lập trình. - Giả sử có hai người nói chuyện với nhau. Một người chỉ biết tiếng Anh, một người chỉ biết tiếng + Để điều khiển Rơ-bốt ta phải viết các lệnh. + Viết chương trình là hướng dẫn máy tính thực hiện các cơng việc hay giải một bài tốn cụ thể. + Chương trình máy tính là một dãy các lệnh mà máy tính có thể hiểu và thực hiện được. + Viết chương trình giúp con người điều khiển máy tính một cách đơn giản và hiệu quả hơn. Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức. 3. Viết chương trình, ra lệnh cho máy tính làm việc. + Viết chương trình là hướng dẫn máy tính thực hiện các cơng việc hay giải một bài tốn cụ thể. 4. Chương trình và ngơn ngữ lập trình. Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 3 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Việt. Vậy hai người có thể hiểu nhau khơng? - Tương tự để chỉ dẫn cho máy tính những cơng việc cần làm ta phải viết chương trình bằng ngơn ngữ máy. Tuy nhiên, việc viết chương trình bằng ngơn ngữ máy rất khó.? - Để máy tính có thể xử lí, thơng tin đưa vào máy phải đuợc chuyển đổi dưới dạng một dãy bit (dãy số gồm 0 và 1) - Để có một chương trình mà máy tính có thể thực hiện được cần qua 2 bước: * Viết chương trình theo ngơn ngữ lập trình. * Dịch chương trình sang ngơn ngữ máy để máy tính có thể hiểu được. Học sinh chú ý lắng nghe. Hs cho ví dụ - Ngơn ngữ dùng để viết các chương trình máy tính gọi là ngơn ngữ lập trình. - Các chương trình dịch đóng vai trò "người phiên dịch" và dịch những chương trình được viết bằng ngơn ngữ lập trình sang ngơn ngữ máy để máy tính có thể hiểu được. IV. Củng cố bài học: Giáo viên hệ thống lại kiến thức bài học giúp học sinh nắm rõ kiến thức bài học. u cầu học sinh về nhà làm bài tập 3,4 sgk và đọc trước bài 2. --------------------------------  ---------------------------------- Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 4 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Tuần: 2 Ngày soạn: 30/08/201 0 Tiết: 3 Ngày dạy: 01/09/201 0 Bài 2: LÀM QUEN VỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ NGƠN NGỮ LẬP TRÌNH I/ Mục tiêu: - Kiến thức: + Học sinh biết thế nào là lập trình. + Làm quen với chương trình Pascal Turbo Pascal đơn giản đầu tiên + Làm quen với ngơn ngữ lập trình Pascal + Nhận biết một số từ khố và cấu trúc chung của chương trình Pascal. - Kĩ năng: + Biết soạn thảo một chương trình Turbo Pascal đơn giản. + Biết chạy một chương trình cụ thể trong mơi trường lập trình Turbo Pascal. II/ Phương pháp và phương tiện: - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thảo luận nhóm. - Phương tiện: Máy tính. III/ Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: Chương trình dịch làm gì? (Chương trình dịch là chương trình có vai trò chuyển đổi chương trình viết bằng ngơn ngữ lập trình sang ngơn ngữ máy) 2. Bài mới: T/g Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung 17p + Hoạt động 1: Tìm hiểu ví dụ về chương trình. Ví dụ minh hoạ một chương trình đơn giản được viết bằng ngơn ngữ lập trình Pascal. Program CT_dau_tien; Uses Crt; Begin Writeln(‘Chao cac ban’); End. ? Chương trình gồm bao nhiêu câu lệnh ? Theo em khi chương trình được dịch sang mã của máy thì máy tính sẽ Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức. Chương trình gồm có 5 câu lệnh. Mỗi lệnh gồm các cụm từ khác nhau được tạo thành từ các chữ cái. 1. Ví dụ về chương trình: Ví dụ minh hoạ một chương trình đơn giản được viết bằng ngơn ngữ lập trình Pascal. Program CT_dau_tien; Uses Crt; Begin Writeln(‘Chao cac ban’); End. Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 5 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 20p cho ra kết quả gì? + Hoạt động 2: Tìm hiểu ngơn ngữ lập trình gồm những gì ? Câu lệnh được viết từ những kí tự nhất định. Kí tự này tạo thành bảng chữ cái của ngơn ngữ lập trình. - Bảng chữ cái của ngơn ngữ lập trình gồm những gì? - Vậy ngơn ngữ lập trình gồm những gì? - Mỗi câu lệnh trong chương trình gồm các kí tự và kí hiệu được viết theo một quy tắt nhất định. - Nếu câu lệnh bị viết sai quy tắt, chương trình dịch sẽ khơng nhận biết được và thơng báo lỗi. Trả lời theo ý hiểu Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức. - Bảng chữ cái của ngơn ngữ lập trình bao gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu khác, dấu đóng mở ngoặc, dấu nháy. Hs trả lời theo ý hiểu. Học sinh chú ý lắng nghe. - Sau khi chạy chương trình này thì máy tính sẽ in ra màn hình dòng chữ “Chao cac ban”. 2. Ngơn ngữ lập trình gồm những gì? - Ngơn ngữ lập trình là tập hợp các kí hiệu và quy tắt viết các lệnh tạo thành một chương trinh hồn chỉnh và thực hiện được trên máy tính. Ví dụ: Hình 6 dưới đây là một chương trình đơn giản được viết bằng ngơn ngữ lập trình Pascal. Sau khi dịch, kết quả chạy chương trình là dòng chữ "Chao Cac Ban" được in ra trên màn hình. 4. Củng cố: (5phút) ? Bảng chữ cái của ngơn ngữ lập trình gồm những gì. 5. Dặn dò: (3 phút) - Học bài kết hợp SGK - Trả lời các câu hỏi 1,2/13/ SGK 6. Rút kinh nghiệm: --------------------------------  ---------------------------------- Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 6 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Tuần : 2 Ngày soạn: 01/09/201 0 Tiết: 4 Ngày dạy: 08/09/201 0 Bài 2: LÀM QUEN VỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ NGƠN NGỮ LẬP TRÌNH (tt) I/ Mục tiêu: - Kiến thức: + Làm quen với chương trình Pascal Turbo Pascal đơn giản đầu tiên + Làm quen với ngơn ngữ lập trình Pascal + Nhận biết một số từ khố và cấu trúc chung của chương trình Pascal. - Kĩ năng: + Biết soạn thảo một chương trình Turbo Pascal đơn giản. + Biết chạy một chương trình cụ thể trong mơi trường lập trình Turbo Pascal. II/ Phương pháp và phương tiện: - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thảo luận nhóm. - Phương tiện: Máy tính, máy chiếu. III/ Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ: Trong các tên sau đây, tên nào là khơng hợp lệ trong ngơn ngữ Pascal? A) a; B) Tamgiac C) 8a; D) Tam giac E) beginprogram F) end; G) b1; H) abc (Tên hợp lệ là: A, B, G, H) 2.Bài mới: Làm quen với chương trình và ngơn ngữ lập trình (tiếp) T/g Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung 13p + Hoạt động 1: Tìm hiểu từ khố và tên của chương trình. - Từ khóa là những từ như thế nào? - Các từ như: Program, Uses, Begin gọi là các từ khố. - Từ khố là từ dành riêng của ngơn ngữ lập trình. - Ngồi từ khố, chương trình còn có tên của chương trình. - Đặt tên chương trình phải tn theo những quy tắt nào? Hs trả lời theo ý hiểu Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức. Học sinh chú ý lắng nghe. + Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và trả lời câu hỏi của giáo viên. * Khi đặt tên cho 3. Từ khố và tên: + Từ khố của một ngơn ngữ lập trình là những từ dành riêng, khơng được dùng các từ khóa này cho bất kỳ mục đích nào khác ngồi mục đích do ngơn ngư lập trình quy định. + Tên được dùng để phân biệt các đại lượng trong chương trình và do người lập trình đặt theo quy tắc lập trình. + Hai đại lượng khác nhau trong một chương trình phải có tên khác Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 7 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 15p 5p + Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc chung của chương trình. - Cấu trúc chung của chương trình gồm: * Phần khai báo: gồm các câu lệnh dùng để: khai báo tên chương trình và khai báo các thư viện. * Phần thân chương trình: gồm các câu lệnh mà máy tính cần phải thực hiện. + Hoạt động 3: Tìm hiểu ví dụ về ngơn ngữ lập trình. Giáo viên giới thiệu về ngơn ngữ lập trình Pascal. - Khi khởi động TP màn hình có dạng sau: - Giới thiệu các bước cơ bản để HS làm quen với mơi trường lập trình. chương trình cần phải tn theo những quy tắt sau: - Tên khác nhau tương ứng với những đại lượng khác nhau. Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức. Học sinh chú ý lắng nghe. nhau. + Tên khơng được trùng với các từ khóa. 4. Cấu trúc của một chương trình Pascal: - Cấu trúc chung của chương trình gồm: * Phần khai báo: gồm các câu lệnh dùng để: khai báo tên chương trình và khai báo các thư viện. * Phần thân chương trình: gồm các câu lệnh mà máy tính cần phải thực hiện. 5. Ví dụ về ngơn ngữ lập trình: 1, Khởi động chương trình TP 2, Màn hình TP xuất hiện 3, Từ bàn phím soạn chương trình như trong Word. 4, Sau khi soạn thảo xong nhấn Alt+F9 để dịch chương trình. 5, Để chạy chương trình nhấn tổ hợp phím Ctrl+F9. 4. Củng cố: (5 phút) ? Hãy nêu cấu trúc của chương trình Pascal 5. Dặn dò: (2 phút) - Học bài kết hợp SGK - Làm bài tập 3,4,5,6/13/SGK 6. Rút kinh nghiệm: --------------------------------  ---------------------------------- Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 8 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Tuần : 3 Ngày soạn: 05/09/201 0 Tiết: 5 Ngày dạy: 09/09/201 0 BÀI THỰC HÀNH 1: LÀM QUEN VỚI TURBO PASCAL I/ Mục tiêu: - Kiến thức: + Thực hiện các thao tác khởi động/kết thúc TP, làm quen với màn hình soạn thảo TP. + Thực hiện được các thao tác mở bảng chọn và chọn lệnh. + Soạn thảo một chương trình Pascal đơn giản. + Biết cách dịch, sửa lỗi trong chương trình, chạy chương trình và xem kết quả. + Biết sự quy định phải tn thủ quy định của ngơn ngữ lập trình. - Kĩ năng: + Biết soạn thảo một chương trình Turbo Pascal đơn giản. + Biết chạy một chương trình cụ thể trong mơi trường lập trình Turbo Pascal. II/ Phương pháp và phương tiện: - Phương pháp: Thuyết trình, vấn đáp, thảo luận nhóm, HD thực hành trên máy. - Phương tiện: Máy tính, máy chiếu. III/ Hoạt động dạy học: 1. Kiểm tra bài cũ:Hãy cho biết các thành phần chính trong cấu trúc của chương trình? 2.Bài mới: BTH1 - Làm quen với Turbo Pascal T/g Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung 20p 18p + Hoạt động 1: Làm quen với việc khởi động và thốt khỏi Turbo Pascal. ? Nêu cách để khởi động Turbo Pascal. - Có thể khởi động bằng cách nháy đúp chuột vào tên tệp Turbo.exe trong thư mục chứa tệp này. - ? Nêu cách để thốt khỏi chương trình Pascal. Ta có thể sử dụng tổ hợp phím Alt + X để thốt khỏi Turbo Pascal + Nháy đúp vào biểu tượng Turbo Pascal ở trên màn hình nền Học sinh chú ý lắng nghe => ghi nhớ kiến thức. Chọn Menu File => Exit. 1. Làm quen với việc khởi động và thốt khỏi Turbo Pascal.: * Khëi ®éng Turbo Pascal b»ng mét trong hai c¸ch: C¸ch 1: Nh¸y ®óp cht trªn biĨu tỵng trªn mµn h×nh nỊn; C¸ch 2: Nh¸y ®óp cht trªn tªn tƯp Turbo.exe trong th mơc chøa tƯp nµy (thêng lµ th mơc con TP\BIN). - NhÊn tỉ hỵp phÝm Alt+X ®Ĩ tho¸t khái Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 9 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 * Quan s¸t mµn h×nh cđa Turbo Pascal vµ so s¸nh víi h×nh 11 SGK + Hoạt động 2: Nhận biết các thành phần: thanh bản chọn, tên tệp đang mở, con trỏ, dòng trợ giúp phía dưới màn hình. - Nhấn phím F10 để mở bảng chọn. Để di chuyển qua lại giữa các bảng chọn ta sử dụng phím nào? - Nhấn phím Enter để mở một bảng chọn - Quan sát các lệnh trong từng bảng chọn. + Hoạt động 3: Gõ chương trình sau: dịch và chạy chương trình, quan sát kết quả. - ChØnh sưa ch¬ng tr×nh vµ nhËn biÕt mét sè lçi. Để di chuyển qua lại giữa các bảng chọn, ta sử dụng phím mũi tên sang trái và sang phải. Học sinh thực hiện các thao tác theo u cầu của giáo viên. - NhÊn phÝm F10 ®Ĩ më b¶ng chän, sư dơng c¸c phÝm mòi tªn sang tr¸i vµ sang ph¶i (← vµ →) ®Ĩ di chun qua l¹i gi÷a c¸c b¶ng chän - Gõ chương trình dịch, chạy và sửa lỗi nếu có. Turbo Pascal. 2. Nhận biết các thành phần: thanh bảng chọn, tên tệp đang mở, con trỏ, dòng trợ giúp phía dưới màn hình. So¹n th¶o, lu, dÞch vµ ch¹y mét ch¬ng tr×nh ®¬n gi¶n. program CT_Dau_tien; uses crt; begin clrscr; writeln('Chao cac ban'); write('Toi la Turbo Pascal'); end. - NhÊn tỉ hỵp phÝm Alt+F9 ®Ĩ dÞch ch¬ng tr×nh - NhÊn tỉ hỵp phÝm Ctrl+F9 ®Ĩ ch¹y ch¬ng tr×nh. - Sau ®ã nhÊn Alt+F5 ®Ĩ quan s¸t kÕt qu¶. 4. Nhận xét (5 phút) Giáo viên nhận xét và đánh giá tiết thực hành. 5. Dặn dò: (2 phút) - Tiết sau thực hành: “ Bài thực hành số 1 (tt) 6. Rút kinh nghiệm: Hướng dẫn về nhà: Chuẩn bị một số bài tập để tiết sau thực hành. --------------------------------  ---------------------------------- Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự TrọngTrang 10 . Ngồi phép tốn số học, ta thường so sánh các số. Gv: Huỳnh Đức Lưu – Trường THCS Lý Tự TrọngTrang 15 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 18p Pascal. + Hoạt. Trường THCS Lý Tự Trọng Trang 2 Giáo án Tin Học 8 Năm học 2010 - 2011 Tuần: 1 Ngày soạn: 24/ 08/ 201 0 Tiết: 2 Ngày dạy: 26/ 08/ 201 0 Bài 1: MÁY TÍNH VÀ CHƯƠNG