THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG THĂNG LONG 1.1. KHÁI QUÁT VỀ CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG THĂNG LONG 1.1.1 Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long tiền thân là Chi nhánh NH NT Cầu Giấy. Ngày 12/8/2005 đổi tên thành Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long có trụ sở tại thủ đô Hà Nội, là một trong những Chi nhánh lớn của Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam. Từ những ngày đầu mới thành lập với số lượng khách hàng khiêm tốn, cơ sở vật chất thiếu thốn, lạc hậu. Cho đến nay, cùng với sự nỗ lực của toàn thể ban lãnh đạo và cán bộ công nhân viên, Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long đã có sự phát triển vượt bậc. Phát triển cùng sự thay đổi mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam khi gia nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO, Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long cũng có những bước tiến vượt bậc về quy mô hoạt động và chất lượng dịch vụ, góp phần xây dựng thương hiệu Vietcombank vững mạnh trong tiến trình cổ phần hóa đang diễn ra gấp rút, khẩn trương trong hệ thống NH TMCP NT Việt Nam. Với sự áp dụng công nghệ hiện đại vào hoạt động ngân hàng, Chi nhánh đã cung cấp các sản phẩm dịch vụ đa dạng: dịch vụ ngân hàng điện tử VCB Money giúp cho các khách hàng doanh nghiệp có thể truy vấn và thực hiện các nghiệp vụ thanh toán tại trụ sở của công ty thông qua modem điện thoại; dịch vụ ngân hàng trực tuyến i-b@nking giúp truy vấn các thông tin tài khoản và tín dụng kịp thời qua internet; dịch vụ ngân hàng qua điện thoại di động SMS Banking giúp tra cứu thông tin về tỷ giá, lãi suất, thông tin tài khoản… Bên cạnh đó, Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long còn liên kết với các doanh nghiệp để cung cấp các sản phẩm dịch vụ tiện ích cho khách hàng như: cho vay tiêu dùng cá nhân mua nhà, mua ôtô, du học; thanh toán hóa đơn điện nước, điện thoại, bảo hiểm… qua máy rút tiền tự động ATM… Sau hơn 8 năm hoạt động, đến nay Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long đã tạo dựng thành công uy tín của mình, trở thành một trong những chi nhánh lớn của NH TMCP NT Việt Nam CƠ CẤU TỔ CHỨC CỦA CHI NHÁNH THĂNG LONG Mô hình tổ chức hiện tại của Chi nhánh Thăng Long là mô hình hiện đại, việc phân chia các phòng ban chủ yếu dựa trên các nghiệp vụ mà phòng đảm nhiệm GIÁM ĐỐC PHÓ GIÁM ĐỐC P. Kế toán thanh toán và Dịch vụ Ngân Hàng P. Tín dụngP. Ngân Quỹ P. Hành Chính P. Kiểm tra nội bộ P.Giao dịch Lê Văn Lương P.Giao dịch Kim Liên – Ô Chợ Dừa 1.1.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của ngân hàng trong thời gian qua 1.1.2.1 Hoạt động huy động vốn: Bảng 1:Tình hình huy động vốn của Chi nhánh Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Tổng vốn huy động 983.584 100 1.447.457 100 2.040.800 100 1.Theo đối tượng huy động -TG của TCKT 223.667 22,74 352.890 24,38 471.425 23,1 -TG của dân cư 716.344 72,83 1.015.246 70,14 1.499.580 73,48 - Khác 43.573 4,43 79.321 5,48 69.795 3,42 2. Theo loại tiền huy động - VND 432.777 44 861.671 59,53 1.196.113 58,61 - Ngoại tệ (quy VND) 550.807 56 585.786 40,47 844.687 41,39 (Nguồn: Báo cáo tổng kết năm của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long) Biểu đồ 1 – Tình hình huy động vốn theo đối tượng huy động vốn Biểu đồ 2 – Tình hình huy động vốn theo loại tiền huy động Hoạt động huy động vốn là một trong những thế mạnh của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long. Với uy tín và thương hiệu Vietcombank đã được khẳng định ở trong nước và trên thị trường quốc tế, nguồn vốn huy động của Chi nhánh đã không ngừng lớn mạnh qua các năm. Tổng vốn huy động năm 2006 là 1.447.457 triệu đồng, tăng 147,16% so với năm 2005, năm 2007 đạt 2.040.800 triệu đồng, tăng 141,00% so với năm 2006. Trong tổng nguồn huy động thì tiền gửi của dân cư chiếm tỷ trọng lớn (trên 70% trong tổng nguồn huy động). Xét về tính chất nguồn thì tiền gửi dân cư có tính ổn định rất cao, thông thường đây là những khoản để dành tiết kiệm của người dân, do đó tạo thuận lợi rất lớn cho ngân hàng trong việc sử dụng nguồn vốn huy động này. Nếu phân theo loại tiền huy động thì ta thấy tỷ trọng giữa tiền VNĐ và ngoại tệ chênh lệch không đáng kể. Điều này cho thấy Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long có thế mạnh trong việc huy động vốn ở cả hai loại tiền là VNĐ và ngoại tệ. Đặc biệt với thế mạnh trong hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu, nguồn vốn huy động ngoại tệ cao hơn VNĐ. Tuy nhiên, trong năm 2006- 2007, tỷ trọng huy động ngoại tệ có xu hướng giảm do sự biến động của đồng USD trên thế giới. Trong những năm qua, Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long đã áp dụng nhiều chính sách nhằm thu hút lượng tiền nhàn rỗi trong dân cư như: tăng lãi suất tiền gửi VNĐ và ngoại tệ, áp dụng nhiều thức thức khuyến mãi với nhiều giải thưởng hấp dẫn, có giá trị . Do vậy, mặc dù dưới áp lực cạnh tranh với các ngân hàng thương mại khác, đặc biệt là các ngân hàng TMCP và ngân hàng nước ngoài, nhưng nguồn huy động của ngân hàng vẫn tăng đều đặn qua các năm, thể hiện sức mạnh trong hoạt động huy động vốn của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long là rất lớn. 1.1.2.2 Hoạt động tín dụng Trong giai đoạn 2005-2007, dư nợ tín dụng tăng trưởng mạnh, đặc biệt là năm 2006 khi có chủ trương bứt phá tín dụng. Dư nợ tín dụng tăng trung bình 21,5%/năm. Tính đến cuối năm 2007, dư nợ tín dụng tăng gần gấp gần 2 lần so với thời điểm cuối năm 2005 góp phần cải thiện đáng kể thị phần tín dụng của chi nhánh. Song song với việc tăng trưởng về số lượng, chất lượng tín dụng của Chi nhánh ngày càng được nâng cao, nợ quá hạn đã được kiểm soát và duy trì ở mức thấp, tỷ lệ nợ quá hạn vào cuối năm 2007 là dưới 2,67%. 1.1.2.3 Hoạt động thanh toán Dịch vụ thanh toán chuyển tiền trong nước: Việc áp dụng công nghệ hiện đại đã giúp cho hoạt động thanh toán chuyển tiền trong nước nhanh chóng và thuận tiện, phục vụ khách hàng một cách tốt nhất. Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long hiện đang sử dụng ba hình thức thanh toán: IBT Online - áp dụng cho các ngân hàng trong hệ thống VietcomBank; thanh toán điện tử liên ngân hàng và thanh toán bù trừ qua ngân hàng nhà nước. Hoạt động thanh toán quốc tế: Với thế mạnh trong hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu, kim ngạch xuất nhập khẩu của chi nhánh Thăng Long tăng trưởng không ngừng qua các năm. Năm 2007, tổng doanh số xuất nhập khẩu cả năm đạt 110 triệu USD, tăng 13,4% so với năm 2006. 1.1.2.4 Một số hoạt động khác: Hoạt động dịch vụ ngân hàng: Với chính sách đa dạng hóa sản phẩm đã từng bước đưa các sản phẩm ngân hàng hiện đại vào tiếp cận cuộc sống, nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm thu hút được đông đảo khách hàng. Công tác dịch vụ ngân hàng phát triển là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động của Chi nhánh. Số lượng tài khoản cá nhân mở tại Chi nhánh đạt 16.300 tài khoản. Hoạt động phát hành và thanh toán thẻ: Là một trong những hoạt động chính của chi nhánh Thăng Long. Hiện nay, chi nhánh đang phát hành và chấp nhận thanh toán các loại thẻ nội địa và quốc tế như thẻ tín dụng Visa, Amex, thẻ ghi nợ Visa, MasterCard, Diner Club, Amex, JCB, VCB Connect 24, MTV… NH TMCP NT Thăng Long đang chuẩn bị liên minh với các NH cổ phần để phát triển mạng lưới ngân hàng hiện đại, mạng lưới dịch vụ thẻ và thúc đẩy hợp tác dịch vụ thẻ giữa ngân hàng và doanh nghiệp với các chương trình hợp tác như thanh toán tiền điện, nước, cước điện thoại, Internet… Hoạt động ngân qũy: luôn đảm bảo an toàn, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, thực hiện đúng quy trình thu chi tiền mặt, ngoại tệ và ngân phiếu thanh toán theo đúng các quy định hiện hành, tổ chức tốt công tác thu chi và điều hòa tiền mặt, đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiền mặt cho sản xuất và đời sống, tạo được lòng tin với khách hàng. Trong quá trình thu chi, Chi nhánh luôn đảm bảo chi đúng, đủ, trả lại tiền thừa cho khách, thu được nhiều tiền giả. 1.1.3 Kết quả hoạt động kinh doanh: Bảng 2: Kết quả hoạt động kinh doanh của Chi nhánh Đơn vị: Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) 1. Tổng thu 82.283 100 128.080 100 196.570 100 - Thu lãi cho vay 55.977 68,03 79.858 62,35 115.662 58,84 - Thu lãi tiền gửi 18.711 22,74 38.091 29,74 66.008 33,58 - Thu phí dịch vụ & lãi kd ngoại tệ 7.595 9,23 10.131 7,91 14.900 7,58 2. Tổng chi 74.315 100 118.448 100 185.101 100 - Chi trả lãi tiền gửi 57.289 77,09 90.660 76,54 139.011 75,10 - Chi dịch vụ 438 0,59 746 0,63 2.277 1,23 - Chi tài sản, văn phòng 3.939 5,28 6.159 5,2 12.902 6,97 - Chi phí quản lý 5.180 6,97 8.079 6,82 13.531 7,31 - Chi dự phòng 8.469 10,05 12.804 10,81 17.381 9,39 3. LN trước thuế 7.968 9.632 11.469 (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của CN NH TMCP NT Thăng Long) Như vậy trong những năm qua, Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong tất cả các mặt hoạt động. Trong các nguồn thu đem lại lợi nhuận cho Chi nhánh thì nguồn thu từ cho vay và thu lãi tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn nhất. Tổng thu nhập từ hai nguồn này luôn đạt mức xấp xỉ 90%-92% tổng thu nhập. Trong khi đó, thu từ kinh doanh ngoại tệ và thu phí dịch vụ chỉ đạt con số rất khiêm tốn, thường chiếm dưới 10% tổng thu nhập. Trong tổng chi phí thì chi trả lãi tiền gửi chiếm tỷ trọng lớn nhất. Tuy nhiên, tỷ trọng này đang có sự giảm dần qua các năm từ 2005 đến 2007. Các khoản chi khác như: chi dịch vụ, chi tài sản, văn phòng, chi phí quản lý, chi dự phòng đều tăng. Bắt đầu từ năm 2005, Chi nhánh thực hiện Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN của Thống đốc NHNN làm cho khoản chi để trích lập dự phòng rủi ro tăng lên mạnh. Điều này cũng làm cho lợi nhuận của các năm giảm đi đáng kể. 1.2. THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG THĂNG LONG 1.2.1. Thực trạng tín dụng tại Chi nhánh 1.2.1.1. Chính sách tín dụng của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long  Nguyên tắc chung Chính sách tín dụng của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long được ban hành nhằm đảm bảo việc cấp tín dụng của Chi nhánh cho khách hàng tuân thủ chặt chẽ các nguyên tắc sau đây: - Tuân thủ pháp luật: Việc cấp tín dụng cho khách hàng phải tuân thủ các quy định của pháp luật trong hoạt động tín dụng và các quy định liên quan. - Phù hợp với chiến lược hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam nói chung cũng như của Chi nhánh nói riêng tại từng thời kỳ: Việc mở rộng và phát triển tín dụng phải dựa trên cơ sở chiến lược và có sự kết hợp chặt chẽ với các bộ phận khác trong hệ thống ngân hàng. - Vừa tôn trọng quyền tự quyết của Giám đốc chi nhánh vừa bảo đảm mục tiêu quản lý rủi ro tín dụng: Chính sách này vừa chú trọng tính an toàn tín dụng, song vừa bảo đảm tính linh hoạt trong hoạt động thực tế của các chi nhánh. - Quan điểm bình đẳng và hướng tới khách hàng: Thực hành thống nhất chính sách khách hàng, không phân biệt thành phần kinh tế, hình thức sở hữu, việc giao dịch với khách hàng được xây dựng theo mô hình một đầu mối giao dịch. - Đề cao trách nhiệm cá nhân: Mục đích là nâng cao tính minh bạch và chất lượng trong hoạt động tín dụng. Cán bộ có quyền tự quyết và tự phải chịu trách nhiệm trước quyết định đó.  Chính sách cho vay đối với khách hàng Nội dung chính sách cho vay được soạn thảo trên cơ sở: - Quy chế về bảo đảm tiền vay do Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân Hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ban hành; - Quy chế cho vay do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ngân Hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ban hành; - Chiến lược, định hướng hoạt động tín dụng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam cũng như của Chi nhánh Thăng Long Một số nội dung cơ bản của chính sách cho vay khách hàng - Đối tượng vay vốn: áp dụng cho tất cả đối tượng vay vốn để đảm bảo tính bình đẳng. - Nguyên tắc cho vay: Sử dụng vốn vay đúng mục đích, hoàn trả nợ gốc và lãi vốn vay đúng thời hạn đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng. - Điều kiện cho vay: + Có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật. + Mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp. + Có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết. + Có dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh khả thi, có hiệu quả, phù hợp với quy định của pháp luật. + Thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng TMCP NT Việt Nam. - Mức cho vay: không quy định cố định mức cho vay, giám đốc chi nhánh tự quyết định mức cho vay theo nhu cầu và khả năng của khách hàng, theo khả năng nguồn vốn của ngân hàng và qui định của pháp luật. - Thời hạn cho vay: không qui định giới hạn tối đa về thời hạn cho vay, được xác định căn cứ vào chu kì sản xuất, thời hạn thu hồi vốn của dự án, khả năng nguồn vốn của ngân hàng, thời hạn cho phép hoạt động kinh doanh của khách hàng, khả năng trả nợ của khách hàng. - Lãi suất cho vay: áp dụng chính sách lãi suất cho vay linh hoạt. Chi nhánh tự chủ động đưa ra một mức lãi suất có lợi cho mình + Phương thức áp dụng lãi suất cũng linh hoạt: áp dụng lãi suất cố định hay có điều chỉnh. - Bảo đảm tiền vay: Chi nhánh tự xem xét quyết định và tự chịu trách nhiệm về quyết định của mình trong việc lựa chọn biện pháp bảo đảm tiền vay nhằm giảm thiểu rủi ro cho khoản vay ở mức thấp nhất. [...]... cao nhất mới chỉ chi m khoảng 39,79%/tổng dư nợ năm 2007 Chi nhánh cần tiếp tục nâng cao tỷ trọng này trong những năm tới 1.2.2 Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại Chi nhánh 1.2.2.1 Chính sách quản lý rủi ro tín dụng của Chi nhánh  Quan điểm tổng quát của Chi nhánh về rủi ro tín dụng - Không tập trung cấp tín dụng quá cao cho 1 khách hàng, 1 ngành nghề/lĩnh vực, các nhóm khách hàng, ngành nghề... 25/4/2007 của Thống đốc NHNN 1.3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NH TMCP NT THĂNG LONG 1.3.1 Những kết quả đã đạt được Trong thời gian qua, NH TMCP NT Thăng Long đã đặc biệt chú trọng tới công tác hạn chế rủi ro tín dụng, vì vậy công tác này đã đạt được một số thành quả nhất định Ngân hàng đã xây dựng nhiều biện pháp để hạn chế rủi ro tín dụng và xử lý những hậu quả xấu của nó... Vấn đề đặt ra cho ngân hàng là làm sao cho đồng vốn bỏ ra mang lại hiệu quả cao nhất và an toàn nhất Bất kỳ một ngân hàng nào cũng luôn coi trọng việc quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh Tuy nhiên rủi ro tín dụng không thể không tồn tại trong quá trình hoạt động của ngân hàng Vậy các ngân hàng chỉ có thể đưa ra những biện pháp nhằm hạn chế mức thấp nhất rủi ro tín dụng có thể xảy ra... quản lý rủi ro tín dụng, Tổng Giám đốc có thể ban hành văn hành văn bản giới hạn, ngừng cho vay mới, hoặc áp dụng các kỹ thuật giảm dư nợ đối với một nhóm khách hàng, mặt hàng/ lĩnh vực đầu tư 1.2.2.2 Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng tại Chi nhánh Hoạt động tín dụng là hoạt động lớn nhất của bất kỳ ngân hàng nào, đây là hoạt động mang lại lợi nhuận cao nhất nhưng cũng chứa đựng nhiều rủi ro nhất... TMCP NT Thăng Long đã được quan tâm nhiều hơn NH TMCP NT Việt Nam đã ban hành chính sách quản lý rủi ro tín dụng nhằm mục đích hướng dẫn một cách cụ thể và đầy đủ hơn hoạt động quản lý rủi ro tín dụng trong hệ thống Ngân hàng Ngoại thương Tuy nhiên, chính sách này mới ở trong giai đoạn đầu của quá trình thực hiện, do đó gặp phải một số khó khăn nhất định Chính sách quản lý rủi ro tín dụng chưa thực sự... quan trong hoạt động tín dụng Thứ ba, mở rộng quyền chủ động của chi nhánh trong hoạt động tín dụng nhằm đáp ứng nhu cầu linh hoạt của khách hàng + Thời hạn và thẩm quyền xác định giới hạn tín dụng Việc xác định giới hạn tín dụng phải được tiến hành xong chậm nhất là vào tháng 6 hàng năm - Phân vùng đầu tư Chi nhánh sẽ tập trung cấp tín dụng cho các khách hàng thuộc những vùng đầu tư nhất định Chi nhánh. .. hẳn nó Để đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng tại Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long, chúng ta xem xét các chỉ tiêu sau: Bảng 9: Tình hình Nợ quá hạn tại chi nhánh Đơn vị:Triệu đồng Chỉ tiêu Năm 2005 Tổng dư nợ 709.530 Nợ quá hạn 16.603 Nợ quá hạn Tổng dư nợ 2,34% Năm 2006 Năm 2007 1.016.949 1.200.000 25.220 32.040 2,48% 2,67% (Nguồn:Báo cáo tín dụng của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long) Qua bảng số liệu... 28,58% Tổng dư nợ 364.911 557.898 606.240 (Nguồn: Báo cáo tín dụng của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long) Trong bảng số liệu trên ta thấy: Giai đoạn 2005-2007 tín dụng ngắn hạn bằng ngoại tệ lại tăng nhanh chi m khoảng trên 59% tổng dư nợ, còn lại là tín dụng trung và dài hạn trong đó tín dụng dài hạn chi m khoảng trên 28% Tín dụng trung hạn chi m khoảng trên 6% tổng dư nợ Bảng 6: Cho vay theo loại tiền... mỗi ngân hàng nhằm hạn chế rủi ro tín dụng, nâng cao tính an toàn trong hoạt động ngân hàng Tuy nhiên, do đối tượng khách hàng của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long trước đây chủ yếu là doanh nghiệp nhà nước, tổng công ty với bề dày lịch sử kinh doanh nên thường đó là những khách hàng tốt, uy tín nên cho vay chủ yếu áp dụng hình thức tín chấp Từ khi thực hiện chủ trương cổ phần hóa các DNNN, các tổng... khoản tín dụng chưa cao: Trong cơ cấu cho vay của Chi nhánh, tỷ trọng cho vay có tài sản đảm bảo chỉ chi m lớn nhất là 39% (Năm 2007), còn lại là cho vay không có tài sản đảm bảo, đây là khoản tín dụng tiềm ẩn rủi ro lớn 1.3.3 Nguyên nhân 1.3.3.1 Nguyên nhân chủ quan  Việc áp dụng quy trình tín dụng mới còn nhiều bất cập Quy trình tín dụng mới đưa vào áp dụng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rủi ro tín dụng, . THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG THĂNG LONG 1.1. KHÁI QUÁT VỀ CHI NHÁNH NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN. THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG THĂNG LONG 1.2.1. Thực trạng tín dụng tại Chi nhánh 1.2.1.1. Chính sách tín dụng của Chi nhánh NH TMCP NT Thăng Long  Nguyên