Chuyên đề Phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh Giáo viên thực hiện: Đỗ Thị Thu Hương Trường THCS Hoàn Kiếm T ừ đ ồ n g n g h ĩ a h Đ ạ i t ừ T ừ H á n V i ệ t T ừ l á y T ừ t r á i n g h ĩ a T ừ g h é p T ừ đ ồ n g â m Q u a n h ệ t ừ N N a ư t h g 1 2 3 4 5 6 7 8 1. Giang sơn thuộc loại từ này? 2. Những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau? 3. Trong từ này, các tiếng quan hệ với nhau về mặt âm thanh? 4. Những từ có nghĩa trái ngược nhau?5. Những từ dùng để trỏ hoặc hỏi về người, hoạt động, tính chất? 6. Tươi tốt thuộc loại từ này?7. Từ đường trong đường ăn và đường đi là từ ?8. Những từ dùng để biểu thị các ý nghĩa quan hệ, dùng để liên kết? Thành ngữ Thµnh ng÷ Bµi tËp : N­íc non lËn ®Ën mét m×nh Th©n cß lªn th¸c xuèng ghÒnh bÊy nay NhËn xÐt cÊu t¹o vµ ý nghÜa cña côm tõ g¹ch ch©n: lên trên thác xuống dưới ghềnh lên ghềnh xuống thác Cụm từ lên thác xuống ghềnh có cấu tạo cố định. Bài tập : Nhận xét cấu tạo và ý nghĩa của cụm từ gạch chân: lên thác xuống ghềnh lªn th¸c xuèng ghÒnh: Tr¶i qua nhiÒu phen gian nan, nguy hiÓm  Thµnh ng÷ lµ lo¹i côm tõ cã cÊu t¹o cè ®Þnh, mang mét ý nghÜa hoµn chØnh. 1. Bµi tËp 1 : Nhanh nh­ chíp: DiÔn biÕn nhanh nh­ tia chíp Trªn ®e d­íi bóa: T×nh tr¹ng bÞ k×m kÑp, chÌn Ðp tõ c¸c phÝa, kh«ng cã lèi tho¸t. [...]... khó chịu Bài tập 2 : Xác định vai trò ngữ pháp của thành ngữ trong các câu sau: a Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non V ị ngữ b Con Rồng cháu Tiên là một truyền thuyết Chủ ngữ về nòi giống của dân tộc ta c Cách nói một tấc đến giời của nó khiến mọi phụ ngữ người rất khó chịu  Thành ngữ có thể làm chủ ngữ, vị ngữ trong câu hay làm phụ ngữ trong cụm danh từ, cụm động từ Bài... đổ lá khoai Nhóm thành ngữ đồng nghĩa với nhau Chú ý 1: Các thành ngữ đồng nghĩa có thể thay thế nhau mà không làm thay đổi ý nghĩa của câu  Tìm những biến thể của các thành ngữ sau? Đứng núi nọ trông núi kia Đứng núi này trông núi nọ Đứng núi này trông núi khác Ba chìm bảy nổi Bảy nổi ba chìm Năm chìm bảy nổi Chú ý 2: Tuy thành ngữ có cấu tạo cố định nhưng một số ít thành ngữ vẫn có thể có những... dụng thành ngữ: a Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non (Trích Bánh trôi nước Hồ Xuân Hương) b Con Rồng cháu Tiên là một truyền thuyết về nòi giống của dân tộc ta c Cách nói một tấc đến giời của nó khiến mọi ngư ời rất khó chịu ( Lời của Hoa truyện Bạn bè) Thành ngữ ngắn gọn, hàm súc, có tính hình tư ợng, tính biểu cảm cao Điền thành ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành. .. Nghĩa của thành ngữ có thể bắt nguồn trực tiếp từ nghĩa đen của các từ tạo nên nó nhưng thường thông qua một số phép chuyển nghĩa như ẩn dụ, so sánh, Bài tập 2 : Xác định vai trò ngữ pháp của thành ngữ trong các câu sau: a, Thân em vừa trắng lại vừa tròn Bảy nổi ba chìm với nước non b, Con Rồng cháu Tiên... Xác định và giải thích ý nghĩa thành ngữ trong các câu sau? a Đến ngày lễ Tiên Vương, các lang mang sơn hào hải vị, nem công chả phượng tới, chẳng thiếu thứ gì b Sớm mồ côi cha mẹ, tứ cố vô thân, nay có người săn sóc đến mình, Thạch Sanh cảm động, vui vẻ nhận lời c Con ngựa đen nhanh như gió vượt lên dẫn đầu đoàn đua Bài 2 Nhìn hình đoán và giải thích ý nghĩa của thành ngữ? Chó ngáp phải ruồi Tiền Ném... tai chuột Bài 3 Trò chơi tiếp sức Luật chơi: - 3 tổ chia làm 3 đội, - Trong vòng 15 giây ,thành viên 3 đội chạy tiếp sức viết đáp án vào chỗ trống đúng bảng của đội mình chú ý: Mỗi lần lên chỉ được viết hoàn chỉnh 1 câu - Đội viết được nhiều đáp án đúng và nhanh nhất sẽ là đội thắng cuộc Điền thêm yếu tố để thành ngữ được trọn vẹn: 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 3 2 1 0 4 Hết giờ Lời tiếng nói ăn sương... một điểm mười Phần thưởng Phần thưởng của các em là một cái bút Phần thưởng Phần thưởng của các em là một tràng pháo tay của các bạn Bài 4 Viết đoạn văn ngắn hoặc đoạn thư trong đó có sử dụng các thành ngữ một cách hợp lý  . không sử dụng thành ngữ: Thµnh ng÷ ng¾n gän, hµm sóc, cã tÝnh h×nh t­ îng, tÝnh biÓu c¶m cao. Điền thành ngữ thích hợp vào chỗ trống để hoàn thành câu. nói với con như nước đổ đầu vịt. Nhóm thành ngữ đồng nghĩa với nhau. Mẹ nói với con như nước đổ lá khoai. Các thành ngữ đồng nghĩa có thể thay thế nhau