THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CP TIN HỌC THIẾT BỊ GIÁO DỤC TVT 2.1. Đặc điểm, yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành 2.1.1. Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành Xác định đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là công việc đầu tiên quan trọng của tổ chức hạch toán trong quá trình sản xuất. Đối tượng hạch toán chi phí sản xuất là việc xác định giới hạn tập hợp chi phí mà thực chất là nơi phát sinh chi phí và nơi chịu chi phí. Trên thực tế, mỗi doanh nghiệp khi tiến hành sản xuất có thể lựa chọn các đối tượng hạch toán chi phí sản xuất phù hợp. Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT có 3 phân xưởng và 2 trung tâm. Các bộ phận sản xuất trực tiếp này đều có quy trình công nghệ riêng, hoạt động khép kín, sản xuất ra một số mặt hàng đặc thù. Các trung tâm là bộ phận hạch toán độc lập, trong phạm vi bài viết xin không đề cập đến. Các phân xưởng là bộ phận hạch toán phụ thuộc chính là nơi phát sinh chi phí. Vì vậy, đối tượng tập hợp chi phí ở Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT là từng phân xưởng. Mặt khác, do Công ty sử dụng phương pháp kê khai thường xuyên để hạch toán hàng tồn kho nên việc hạch toán chi phí sản xuất tại Công ty cũng được tiến hành theo phương pháp kê khai thường xuyên, cụ thể hơn, đó chính là phương pháp tập hợp chi phí theo địa điểm phát sinh chi phí. Công ty cổ phần Tin học- Thiết bị Giáo dục TVT là doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh, nên chính vì thế mà các mặt hàng của công ty rất là đa dạng và phong phú cả về số lượng và chủng loại như một số mặt hàng chủ yếu như. Sản xuất và cung cấp bảng, bàn, ghế…cho học sinh cho các cấp học từ mầm non cho đến đại học, nội thất văn phòng, gia đình, cung câp kinh doanh máy vi tính, máy văn phòng, gia đình…Toàn bộ NVL chính dùng để sản xuất ra sản phẩm nào thì được trực tiếp đưa vào phân xưởng đó. Từ đó công ty xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất là ở từng phân xưởng sản xuất. Chi phí sản xuất được tập hợp và hạch toán theo từng phân xưởng và chi tiết theo từng sản phẩm, từng đơn đặt hàng 2.1.2. Phân loại chi phí sản xuất và công tác quản lý chi phí sản xuất Thực tế có rất nhiều cách phân loại chi phí khác nhau, tuy nhiên dựa vào đặc điểm sản xuất và hoạt động kinh doanh của mình mà kế toán Công ty cổ phần Tin học- thiết bị Giáo dục TVT lựa chọn phương pháp hạch toán và phân loại chi phí một cách thích ứng. * Phân loại chi phí. Công ty cổ phần Tin học- thiết bị Giáo dục TVT thường sản xuất theo các hợp đồng và các đơn đặt hàng của các nhà thầu, do vậy chi phí sản xuất bỏ ra trong kỳ nhiều hay ít là phụ thuộc vào số lượng các đơn đặt hàng đó. Chi phí sản xuất của công ty ở mỗi kỳ hạch toán được phân thành: - Chi phí NVL trực tiếp - Chi phí nhân công trực tiếp - Chi phí sản xuất chung Trong đó chi phí NVL trực tiếp chiếm một tỷ trọng lớn khoảng hơn 50% tổng chi phí sản xuất, nó bao gồm + Chi phí NVL chính: Gỗ công nghiệp, khung sắt, sơn màu, sơn phủ PU, matít, đinh, vít, ke . + Chi phí NVL phụ: Que hàn, các hoá chất phụ gia… + Chi phí nhiên liệu: xăng, dầu… Chi phí nhân công trực tiếp: là các khoản tiền lương, tiền công, các khoản phụ cấp của công ty phải trả cho người lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm và các khoản trích theo lương (BHXH, BHYT, KPCĐ) được tính vào chi phí sản xuất theo chế độ của nhà nước. Chi phí sản xuất chung: bao gồm các loại chi phí phát sinh ở các phân xưởng như: Chi phí nhân viên phân xưởng Chi phí vật liệu Chi phí dụng cụ sản xuất Chi phí khấu hao TSCĐ Chi phí dịch vụ mua ngoài Chi phí bằng tiền khác * Công tác quản lý chi phí tại công ty. Các khoản chi phí sản xuất dựa vào các chứng từ gốc của công ty phát sinh ở các phân xưởng, sau đó kế toán tổng hợp các chứng từ, theo dõi ghi chép và phản ánh trên sổ chi tiết tài khoản để theo dõi tình hình sản xuất. Cuối tháng khoá các sổ để phản ánh vào các sổ tổng hợp tài khoản, vào các sổ cái để lập bảng đối chiếu phát sinh các tài khoản. 2.1.3. Phương pháp hạch toán Việc hạch toán chi phí sản xuất công ty Cổ phần Tin học- thiết bị Giáo dục TVT sử dụng phương pháp kê khai thường xuyên, việc tập hợp chi phí sản xuất công ty sử dụng các tài khoản chính sau. + TK 152 - NVL + TK 153 - Công cụ - dụng cụ. + TK 214 - Hao mòn TSCĐ. + TK 334 - Phải trả công nhân viên. + TK 338 - Phải trả khác. Chi tiết: TK 3382 - KPCĐ. TK 3383 - BHXH. TK 3384 - BHYT.  TK 621 - Chi phí NVL trựtiếp.  TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp.  TK 627 - Chi phí sản xuất chung.  TK 154 - Chi phí sản xuất dở dang.  TK 155 - Thành phẩm. Các TK 621, TK 622, TK 627, TK 154, TK 155 được mở chi tiết cho từng phân xưởng sản xuất. Tất cả các chi phí phát sinh trong kì được phản ánh trên các TK chi phí, cuối kì hạch toán được kết chuyển sang TK 154 để tính giá thành sản phẩm khi hoàn thành và xác định số lượng sản phẩm làm dở cuối kì. Ngoài các TK trên, kế toán tập hợp chi phí sản xuất còn sử dụng các TK liên quan như: TK 111, TK 112, TK 141… 2.2. Kế toán chi phí sản xuất Trình tự hạch toán chi phí sản xuất Bước 1: Tập hợp các chi phí cơ bản có liên quan trực tiếp cho từng đối tượng sử dụng. Bước 2: Tính toán và phân bổ lao vụ các ngành sản xuất kinh doanh phụ cho từng đối tượng sử dụng trên cơ sở khối lượng lao vụ phục vụ và giá thành đơn vị lao vụ. Bước 3: Tập hợp và phân bổ chi phí sản xuất chung cho các loại sản phẩm có liên quan. Bước 4: Xác định chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ, tính ra tổng giá thành và giá thành đơn vị sản phẩm. 2.2.1. Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Công ty cổ phần tin học- thiết bị giáo dục TVT là doanh nghiệp chuyên sản xuất và cung cấp các loại sản phẩm về thiết bị giao dục trường học, và thiết bị nội thất văn phòng là chính, do đó mà NVL chính để sản xuất là ở phân xưởng mộc như: Gỗ thô, sơn màu, ma tít, sơn phủ PU, giấy nhám, ke, vít chiếm một tỷ trọng lớn khoảng (60-70%) trong toàn bộ chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Rõ ràng NVL và chi phí nguyên vật liệu để sản xuất trực tiếp giữ một vai trò quan trọng ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất tại các phân xưởng, do đó, ảnh hưởng lớn đến hoạt động của công ty. Các phân xưởng đều có kho chứa NVL riêng để thuận tiện cho việc sản xuất và quản lý. Quá trình hạch toán khoản mục chi phí này cũng được quản lý chặt chẽ. Cụ thể, việc sử dụng NVL phải dựa vào định mức tiêu hao NVL được phòng quản lý sản xuất xây dựng, việc xuất kho phải căn cứ vào phiếu xuất kho do phòng kế hoạch kinh doanh lập trên đó ghi rõ họ tên phân xưởng, bộ phận sử dụng, lý do xuất kho NVL, thời gian xuất kho NVL và dựa vào giấy đề nghị xin xuất vật tư của các phân xưởng. Các phiếu xuất kho thường được lập làm ba liên: liên 1 - lưu tại phòng Kế hoạch kinh doanh, liên 2 - giao cho thủ kho làm căn cứ vào thẻ kho, liên 3 - giao cho bộ phận sản xuất giữ. Mẫu phiếu xuất kho gỗ cho phân xưởng Mộc tháng 12 như sau: Bảng 2: Phiếu xuất kho Mẫu số 02/VT Công ty CP T.H.T.B GD Số 23 Ngày 20 tháng 12 năm 2007 Nợ TK 621.II - PX Mộc Có TK 152 Họ và tên người nhận hàng: Lê Thị Phượng Địa chỉ: Phân xưởng Mộc Lí do xuất: Xuất nguyên vật liệu dùng sản xuất tháng 12 Xuất tại kho: Công ty TT Nhãn hiệu, quy cách, phẩm chất vật tư (sản phẩm, hàng hoá) Mã số Đơn vị Số lượng Đơn giá (đồng) Thành tiền (đồng) A B C D 1 2 1 Gỗ công nghiệp MDF - 25 mm ( Dài1.2m) Tấm 321 46.000 14.766.000 2 Gỗ MDF- 18 mm ( Dài1.2m) Tấm 300 42.000 12.600.000 27.366.000 Tổng số tiền là ( Bằng chữ) : (Hai mươi bảy triệu ba trăm sáu mươi sáu ngàn đồng chẵn) Bằng số : 27.366.000 đồng Xuất ngày 20 tháng 12 năm 2007 Người lập biểu Người nhận hàng Thủ kho KTT Giám đốc (Kí tên) (Kí tên) (Kí tên) (Kí, họ tên ) (Kí, tên, dấu) Định kỳ bốn ngày một lần, các phân xưởng gửi các phiếu xuất nhập kho (đã được phân loại theo từng nhóm vật tư) lên phòng Tài chính kế toán. Sau khi kiểm tra tính hợp lệ, hợp lí của các phiếu xuất kho, kế toán nguyên vật liệu cập nhật vào các sổ chi tiết vật liệu, xác định chi phí nguyên vật liệu sử dụng cho các mục đích (cho sản xuất trực tiếp, cho bán hàng, cho sản xuất chung .). Vì hiện tại các phân xưởng, trung tâm của Công ty không tách riêng nguyên vật liệu chính và nguyên vật liệu phụ nên để theo dõi tình hình biến động về nguyên vật liệu và công cụ dụng cụ, kế toán chỉ sử dụng tài khoản 152- Chi phí nguyên vật liệu- Chi tiết theo phân xưởng và tài khoản 153- Công cụ dụng cụ. Cuối tháng, sau khi các phiếu nhập, phiếu xuất được đưa về phòng kế toán, kế toán vật tư căn cứ vào các phiếu nhập- xuất để xác định giá trị NVL xuất ding. Cuối tháng tiến hành lập “ Bảng tổng hợp xuất vật tư” cho sản phẩm sản xuất theo từng đối tượng dựa trên giá gốc vật tư mua vào. Ta có thể lấy ví dụ về bảng tổng hợp xuất vật tư cho phân xưởng mộc dùng để sản xuất cho bộ sản phẩm bàn ghế giáo viên và học sinh THPT. BẢNG 3. BÁO CÁO TÌNH HÌNH XUẤT VẬT TƯ Phân xưởng Mộc Tháng 12 năm 2007 Stt Tên v t tậ ư nĐơ vị tính Số lư nợ g Số ti nề 1 2 3 4 5 G công ỗ nghi p MDF ệ 25 mm (D i à 2.4m) Khung s tắ V t li u phậ ệ ụ … T mấ Bộ 15 40 12 30 48.427 .527 258.51 0.632 87.331 .653 T ngổ 394.26 2.812 Cuối tháng, căn cứ vào khối lượng nguyên vật liệu tồn kho, nhập kho, kế toán tính giá NVL sản xuất trong kỳ theo phương pháp bình quân cả kỳ dự trữ. Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ = Giá thực tế vật tư tồn đầu kỳ + nhập trong kỳ Số lượng tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ Giá vật tư xuất kho thực tế = Số lượng vật tư xuất kho thực tế x Giá đơn vị bình quân cả kỳ dự trữ Cuối tháng, sau khi căn cứ vào báo cáo tổng hợp xuất kho NVL cho phân xưởng mộc kế toán tiến hành lập " Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ" Bảng số 4: Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ Tháng 12 năm 2007 TK ghi có TK ghi nợ TK 152 TK 153 1. TK 621 369.992.956 PX Cơ khí 239.784.776 PX Mộc 47.056.500 PX Nhựa 83.151.680 2. TK 627 21.095.652 9.225.357 PX Cơ khí 18.725.856 7.019.969 PX Mộc 1.371.027 1.279.053 PX Nhựa 998.769 926.335 3. TK 641 1.096.984 3.212.496 4. TK 642 2.084.220 4.987.940 Tổng cộng 394.269.812 17.425.793 Để tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, kế toán sử dụng tài khoản 621, chi tiết theo từng phân xưởng. Tài khoản 621.I - "Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tại phân xưởng Cơ khí" Tài khoản 621.II -"Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tại phân xưởng Mộc" Tài khoản 621.III - "Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tại phân xưởng Nhựa" Từ bảng phân bổ nguyên vật liệu công cụ dụng cụ, kế toán lập chứng từ ghi sổ như sau: Bảng số 5: Chứng từ ghi sổ Số: 04 Ngày 31/12/2007 Chứng từ Trích yếu Số tiền Số hiệu TK Số hiệu NT Nợ Có Xuất kho NVL cho PX Cơ khí 239.784.776 621.I 152 Xuất kho NVL cho PX Mộc 47.056.500 621.II 152 Xuất kho NVL cho PX Nhựa 83.151.680 621.III 152 Tổng cộng 369.992.956 Từ bảng phân bổ nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ, kế toán thực hiện định khoản và vào các sổ cái 621 toàn Công ty, sổ cái 621 từng phân xưởng. Mẫu sổ như sau: ¬ Bảng số 6: Sổ tổng hợp tài khoản Công ty CP T.H.T.B.GD Từ ngày 1/12/2007 đến ngày 31/12/2007 Tài khoản 621.II - Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tại PX Mộc Chứng từ GS Trích yếu TK đối ứng Số tiền Ghi chú Số hiệu NT Nợ Có Xuất NVL cho PX Mộc 152 47.056.500 K/c chi phí NVL trực tiếp 154.II 47.056.500 Tổng cộng 47.056.500 47.056.500 Sổ tổng hợp tài khoản này trên toàn Công ty có mẫu như sau: Bảng 7: Sổ tổng hợp tài khoản Công ty CP T.H.T.B.GD Từ ngày 1/12/2007 đến ngày 31/12/2007 Tài khoản 621- Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chứng từ GS Trích yếu TK đối ứng Số tiền Ghi chú Số hiệu NT Nợ Có Xuất NVL cho PX Cơ khí 152 239.784.776 Xuất NVL cho PX Mộc 152 47.056.500 Xuất NVL cho PX Nhựa 152 83.151.680 K/c chi phí NVL trực tiếp 154 369.992.956 369.992.956 Tổng cộng 369.992.956 369.992.956 Cuối kỳ kế toán định khoản cho tổng chi phí nguyên vật liệu của tài khoản 621 sang TK 154 để tính giá thành sản phẩm. Kế toán định khoản như sau. Nợ TK 154: 47.056.500 Có Tk 621: 47.056.500 ( Phân xưởng Mộc) 2.2.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Tại công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT xác định chi phí nhân công trực tiếp bao gồm các khoản chi phí phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất, chế tạo ra sản phẩm như: tiền lương chính, các khoản phụ cấp mang tính chất lương, các khoản trích theo lương vào các quỹ BHXH, BHYT, KPCĐ theo tỉ lệ quy định. Khoản mục chi phí nhân công trực tiếp chiếm khoảng 20% tổng chi phí sản xuất của Công ty. Để tính lương cho công nhân trực tiếp sản xuất sản phẩm, Công ty áp dụng hình thức trả lương theo sản phẩm đối với từng phân xưởng. Lương sản phẩm = Số lượng sản phẩm i đạt tiêu chuẩn x Đơn giá tiền lương một sản phẩm Lương làm thêm giờ = 5000 x Số giờ làm thêm. Ngoài ra công ty còn có hình thức trả lương theo thời gian áp dụng cho các công nhân mới, xin vào làm tạm thời. Ti nề l ngươ ph iả trả Th i gian l mờ à vi c th c tệ ự ế (gi , ng y,ờ à tháng) n giá ti nĐơ ề l ng c a m tươ ủ ộ n v th i gianđơ ị ờ Mỗi phân xưởng tại Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT có một nhân viên quản lí chung có trách nhiệm theo dõi tình hình lao động của từng [...]... tượng tính giá thành, kỳ tính giá thành cũng giữ một vai trò quan trọng đảm bảo hiệu quả của công tác tính giá thành sản phẩm Dựa vào đặc điểm sản xuất và chu kỳ sản xuất tương đối ngắn, Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT đã chon kỳ tính giá thành là từng tháng * Phương pháp tính giá thành tại Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT Như đã nói ở trên, Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT. .. thực tế của từng loại sản phẩm: Giá thành thực tế đơn vị sản phẩm i = ∑ Chi phí định mức đơn vị sản phẩm i x Tỉ lệ chi phí Nội dung công tác tính giá thành sản phẩm: Cuối mỗi tháng, kế toán tính ra tổng chi phí sản xuất thực tế phát sinh tại từng phân xưởng, tập hợp vào thẻ phân bổ chi phí sản xuất Tại phân xưởng Mộc, mẫu thẻ thực tế như sau: Bảng số 31: Thẻ phân bổ chi phí sản xuất Phân xưởng MộcTháng... lập và theo dõi, kế toán tính được số công sản phẩm và công thời gian của từng công nhân viên Kế toán tiến hành tính lương cho các công nhân trực tiếp sản xuất và nhân viên quản lí Sau khi tính được lương tháng cho toàn bộ công nhân viên tại các phân xưởng và các phòng ban, kế toán lập Bảng thanh toán lương theo thời gian và theo sản phẩm Theo chế độ hiện hành, Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT. .. 2.2.3 Kế toán chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung tại công ty Cổ phần Tin học- thiết bị Giáo dục TVT là những chi phí phát sinh chung cho toàn phân xưởng và cuối kỳ thì được phân bổ cho từng phân xưởng: phân xưởng mộc, phân xưởng cơ khí và phân xưởng nhựa Việc phân bổ chi phí sản xuất chung cũng giống như việc phân bổ chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí sản xuất chung ở công ty bao... dụng hệ thống giá thành định mức, kỳ tính giá thành là tháng và đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm Để phù hợp với đặc điểm sản xuất của các phân xưởng, phù hợp với quy trình công nghệ giản đơn, Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT chọn phương pháp tính giá thành là phương pháp tỉ lệ Quá trình xác định giá thành thực tế của các sản phẩm được tiến hành như sau: - Dựa vào tổng chi phí phát sinh... Số lượng sản phẩm dở dang quy đổi Giá thành định mức sản x phẩm hoàn thành i Trong đó: Số lượng sản phẩm dở dang quy đổi = Số lượng sản phẩm dở dang thực tế x Mức độ hoàn thành Chi tiết khoản mục chi phí cho sản phẩm dở dang được tính như sau: Chi phí NVL trực tiếp của sản phẩm dở dang Chi phí nhân công trực tiếp của sản phẩm dở dang Chi phí sản xuất chung của sản phẩm dở dang Số lượng sản phẩm = dở... sản phẩm hoàn thành đã qua kiểm tra chất lượng * Kỳ tính giá thành: Kỳ tính giá thành là khoảng thời gian kể từ khi kế toán mở sổ chi phí sản xuất đến thời điểm khoá sổ chi phí sản xuất liên quan tới đối tượng tính giá thành để tính giá thành sản phẩm Xác định kỳ tính giá thành thích hợp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho công tác tính giá thành khoa học, hợp lí, kịp thời cung cấp thông tin cho nhà quản... thành sản phẩm giữ vai trò hết sức quan trọng, vừa làm chức năng bù đắp chi phí, vừa làm chức năng lập giá Để xác định được giá thành sản phẩm trước hết, doanh nghiệp phải xác định được đối tượng tính giá thành Với đặc điểm quy trình công nghệ sản xuất khép kín và tương đối đơn giản của các phân xưởng sản xuất, Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT đã chọn đối tượng tính giá thành là từng sản phẩm. .. các loại chi phí sau: chi phí nhân viên phân xưởng, chi phí NVL, công cụ dụng cụ dùng chung cho phân xưởng, chi phí khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài, và chi phí khác bằng tiền 2.2.3.1 Hạch toán chi phí nhân viên phân xưởng Tại Công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT, tiền lương cho nhân viên quản lí được trả theo hình thức lương thời gian và được hạch toán vào tài khoản 627.1 Căn cứ vào bảng... và số sản phẩm hoàn thành thực tế trong tháng, tính ra tổng chi phí định mức Tổng chi phí khoản Mục định mức = ∑ Số lượng sản phẩm hoàn thành loại i x Chi phí khoản mục định mức sản phẩm loại i Từ đó, xác định tỉ lệ chi phí theo khoản mục: Tỉ lệ chi phí theo khoản mục = Tổng chi phí theo khoản mục thực tế Tổng chi phí theo khoản mục định mức Căn cứ vào tỉ lệ chi phí theo khoản mục, tính giá thành thực . THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY CP TIN HỌC THIẾT BỊ GIÁO DỤC TVT 2.1. Đặc điểm, yêu cầu quản lý chi. 2.2.2. Kế toán chi phí nhân công trực tiếp Tại công ty CP Tin học- thiết bị Giáo dục TVT xác định chi phí nhân công trực tiếp bao gồm các khoản chi phí phải