i Lời cam đoan Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu tơi Các số liệu, kết nêu luận văn trung thực xuất phát từ tình hình thực tế đơn vị cơng tác Người thực hiện: Nguyễn Trung Dũng ii MỤC LỤC Lời cam đoan i MỤC LỤC .ii DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN v DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ vi MỞ ĐẦU 1 Tổng quan nghiên cứu đề tài Tính cấp thiết đề tài Mục đích nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu 7 Kết cấu luận văn CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN VÀ KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC 1.1 Chi đầu tư xây dựng ngân sách Nhà nước 1.1.1 Khái niệm chi đầu tư xây dựng ngân sách nhà nước 1.1.2 Đặc điểm chi đầu từ xây dựng từ Ngân sách nhà nước 11 1.1.3 Phân loại chi đầu tư xây dựng ngân sách nhà nước 12 1.1.4 Vai trò chi đầu tư xây dựng NSNN 17 1.2 Kiểm soát chi đầu tư xây dựng NSNN qua KBNN 19 1.2.1 Khái niệm kiểm soát chi đầu tư xây dựng NSNN qua KBNN 19 1.2.2 Mục tiêu cần thiết phải kiểm soát chi ĐTXDCB .20 1.2.3 Quy trình kiểm sốt chi đầu tư xây dựng 23 1.2.4 Nội dung kiểm soát chi đầu tư xây dựng KBNN .27 iii 1.2.5 Tiêu chí đánh giá hiệu kiểm soát chi đầu tư xây dựng 29 1.2.6 Nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động kiểm soát chi đầu tư xây dựng 30 1.3 Kinh nghiệm nâng cao hiệu kiểm soát chi đầu tư XDCB .35 1.3.1 Bài học kinh nghiệm số nước giới 35 1.3.2 Bài học kinh nghiệm số địa phương Việt Nam .37 1.3.3 Bài học kinh nghiệm rút cho KBNN Hà Nội 39 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM SOÁT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC HÀ NỘI 41 2.1 Giới thiệu chung Kho bạc Nhà nước Hà Nội 41 2.1.1 Quá trình hình thành phát triển 41 2.1.2 Chức năng, nhiệm vụ 41 2.1.3 Cơ cấu tổ chức 43 2.2 Tình hình chi đầu tư XDCB từ nguồn NSNN qua KBNN Hà Nội 45 2.3 Thực trạng kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN Hà Nội 46 2.4 Thực trạng hoạt động kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN Hà Nội 61 2.5 Đánh giá chung thực trạng kiểm soát chi đầu tư xây dựng Kho bạc Nhà nước Hà Nội 66 2.5.1 Những kết đạt .66 2.5.2 Những hạn chế nguyên nhân 68 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HỒN THIỆN HOẠT ĐỘNG KIỂM SỐT CHI ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGUỒN NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC QUA KHO BẠC NHÀ NƯỚC HÀ NỘI 72 3.1 Mục tiêu, định hướng hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Hà Nội 72 iv 3.1.1 Mục tiêu 72 3.1.2 Định hướng hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách Nhà nước .75 3.2 Giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm soát chi vốn đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Hà Nội 76 3.2.1 Tăng cường kiểm tra chủ đầu tư q trình kiểm sốt toán vốn đầu tư XDCB 76 3.2.3 Chỉ đạo điều hành cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư thống .78 3.2.4 Nâng cao trình độ chun mơn, phẩm chất đạo đức cán 80 3.2.5 Cải tiến quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng .82 3.2.6 Cải cách thủ tục hành 84 3.3 Một số kiến nghị 85 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng 85 3.3.2 Kiến nghị với KBNN Trung ương 86 3.3.3 Kiến nghị với UBND Thành phố Hà nội 87 KẾT LUẬN 89 TÀI LIỆU THAM KHẢO 91 v DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT SỬ DỤNG TRONG LUẬN VĂN Viết tắt Nội dung ĐTXDCB Đầu tư xây dựng ĐVSDNS Đơn vị sử dụng ngân sách KBNN Kho bạc nhà nước KLHT Khối lượng hoàn thành KTXH Kinh tế xã hội KHPT Kế hoạch phát triển KSC Kiểm sốt chi HCSN Hành nghiệp NSNN Ngân sách nhà nước GPMB Giải phóng mặt UBND Ủy ban nhân dân XDCB Xây dựng VĐT QLDA TABMIS Vốn đầu tư Quản lý dự án Hệ thống thông tin quản lý ngân sách kho bạc vi DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức máy KBNN Hà Nội 49 Sơ đồ 2.2: Quy trình kiểm soát chi ĐTXDCB theo chế cửa 52 Biểu đồ 2.1: Kế hoạch vốn đầu tư XDCB từ NSNN Hà Nội 54 Bảng 2.1: Tình hình chi NSNN cho đầu tư XDCB Hà Nội 50 Bảng 2.2: Tình hình toán tạm ứng KBNN Hà Nội 62 Bảng 2.3: Tình hình tốn KLHT vốn ĐTXDCB KBNN Hà Nội 66 Bảng 2.4: Tỷ lệ giải ngân theo năm giai đoạn 2012 – 2014 .68 Bảng 2.5: Tỷ lệ giải ngân theo quý giai đoạn 2012 – 2014 69 Bảng 2.6: Tỷ lệ từ chối toán vốn ĐTXDCB qua KBNN Hà Nội 71 MỞ ĐẦU Tổng quan nghiên cứu đề tài Chi NSNN cho đầu tư XDCB khoản chi lớn Nhà nước (chiếm từ 25-30%) việc tăng cường kiểm sốt chi đầu tư XDCB quan tâm, trọng đặc biệt Đến có nhiều viết, cơng trình nghiên cứu khoa học viết lĩnh vực này: “Giải pháp tài nhằm nâng cao hiệu vốn đầu tư XDCB từ NSNN địa bàn tỉnh Nghệ An”(Phan Thanh Mão, 2003) Luận án tiến sĩ Luận án đưa lý luận vốn NSNN đầu tư XDCB, đưa nhân tố ảnh hưởng Tuy nhiên, tác giả phân tích sâu hiệu đầu tư XDCB, chưa phân tích yếu tố kiểm soát chi ảnh hưởng đến hiệu vốn NSNN đầu tư XDCB “Hồn thiện cơng tác quản lý chi vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN thuộc Kho bạc Nhà nước”(Vũ Hồng Sơn, 2007) Luận văn thạc sĩ kinh tế Luận văn đưa vấn đề lý luận nguồn vốn đầu tư XDCB quản lý chi vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN qua KBNN; phân tích, đánh giá mặt chưa quản lý vốn đầu tư XDCB đồng thời đề xuất giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý vốn đầu tư XDCB Luận văn làm bật hạn chế công tác quản lý chi vốn đầu tư XDCB thuộc nguồn vốn NSNN qua KBNN, kiểm sốt chi đầu tư XDCB mờ nhạt “Hồn thiện cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư xây dựng KBNN Hà Nội” (Nguyễn Hoàng Tiến, 2008) Luận văn thạc sĩ Luận văn khái quát lý luận bản, phân tích thực trạng đề giải pháp Tuy nhiên, luận văn thực trước KBNN triển khai hệ thống thông tin quản lý ngân sách kho bạc (TABMIS) thực cam kết chi Vì vậy, chưa đánh giá hết kết quả, bất cập cơng tác kiểm sốt chi đầu tư XDCB “Hồn thiện cơng tác quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB huyện Bá Thước tỉnh Thanh Hóa” (Lê Hoằng Bá Huyền, 2008) Luận văn thạc sĩ kinh tế Luận văn đưa sở lý luận quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB; kết quả, hạn chế đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB Tuy nhiên, phần giải pháp luận văn chưa có gắn kết giải pháp, phạm vi luận văn hẹp phạm vi cấp huyện chưa thể hết tồn tại, yếu cơng tác quản lý chi NSNN nói chung quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu sử dụng vốn đầu tư XDCB tập trung từ NSNN Thành phố Hà Nội quản lý” (Cấn Quang Tuấn, 2009) Luận án Tiến sĩ Tác giả đưa vấn đề lý luận bản, rõ kết quả, bất cập đồng thời đưa giải pháp, kiến nghị cụ thể Tuy nhiên, nhận định đánh giá tác giả chưa đề cập sâu đến tiêu hiệu phần phân tích thực trạng đồng thời chưa bàn nhiều đến kiểm soát chi đầu tư XDCB từ NSNN “Quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN thành phố Hà Nội” (Lê Toàn Thắng, 2012) Luận văn thạc sĩ Luận văn đánh giá vấn đề lý luận quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN thành phố Hà Nội, phân tích thực trạng, đánh giá kết quả, hạn chế, tìm nguyên nhân đề xuất hai nhóm giải pháp nhằm quản lý vốn đầu tư XDCB thành phố Hà Nội Tuy nhiên, nhóm giải pháp tác giả đưa chưa thật tồn diện “Hồn thiện cơng tác kiểm soát toán vốn đầu tư XDCB KBNN Đà Nẵng” (Đoàn Kim Khuyên, 2012) Luận văn thạc sĩ quản trị kinh doanh Điểm bật luận văn mức độ hài lòng tổ chức, cá nhân giao dịch KBNN Đà Nẵng hai năm 2009 2010 “Nâng cao chất lượng cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư thuộc ngân sách Nhà Nước qua Kho bạc Nhà nước Ba Đình” (Trần Xuân Hiệp, 2013) Luận văn thạc sĩ Luận văn phân tích thực trạng cơng tác kiểm soát toán vốn đầu tư từ ngân sách trung ương ngân sách địa phương qua KBNN quận Ba Đình, rõ kết đạt hạn chế đề xuất số giải pháp nâng cao chất lượng cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư, kiến nghị với quan chức nhằm nâng cao vai trò KBNN việc kiểm sốt tốn vốn đầu tư nói chung KBNN Ba Đình nói riêng Tuy nhiên phạm vi nghiên cứu hẹp phạm vi KBNN quận nên luận văn chưa khái quát hết tồn tại, khó khăn cơng tác Kiểm sốt chi, giải pháp đề giải khuôn khổ hẹp “Một số giải pháp hồn thiện cơng tác kiểm sốt chi đầu tư công qua KBNN Quảng trị”, (Võ Xuân Tịnh, 2013), KBNN Quảng Trị Đề tài khoa học cấp ngành Đề tài đánh giá thực trạng kiểm soát chi đầu tư công qua KBNN Quảng Trị, vấn đề bất cập KSC đầu tư công, đề xuất nhóm giải pháp nhằm hồn thiện công tác KSC đầu tư công qua KBNN Quảng Trị Ngồi ra, Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia có nhiều viết đề cập đến kiểm sốt chi đầu tư XDCB, ví dụ như: “Tạm ứng thu hồi tạm ứng vốn đầu tư - vấn đề rút từ thực tiễn”, (Lê Hồ Thanh Tâm, 2013) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 132, trang 22-23; “Triển khai thực cam kết chi qua KBNN điều kiện vận hành TABMIS”, ( Ths Phạm Bình, 2013) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 138, trang 17-19; “Quản lý kiểm sốt cam kết chi NSNN quan KBNN: nhóm giải pháp nâng cao hiệu thực hiện” (Vĩnh Sang, 2014) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 139+140, trang 50-54; “Một số giải pháp tăng cường quản lý tạm ứng thu hồi tạm ứng công tác kiểm soát toán dự án đầu tư sử dụng vốn NSNN qua KBNN”, tác giả Trương Thị Tuấn Linh, 2014 Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 144, trang 18-19; “Một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư năm 2014”, (Nguyễn Thị Hồng Thúy, 2014) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 146, trang 29-31; “Nâng cao hiệu kiểm soát giải ngân vốn đầu tư”, (Lâm Hồng Cường, 2014) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 150, trang 16-18 Tóm lại, nghiên cứu tác giả có đóng góp định, giúp cho nhà quản lý có nhìn rõ thực trạng, kết quả, yếu kém, tồn công tác kiểm soát chi đầu tư XDCB qua KBNN Tuy nhiên, nghiên cứu chưa đâu khâu yếu cơng tác kiểm sốt chi đầu tư XDCB Mặt khác, giai đoạn cần có đánh giá mang tính cập nhật sau triển khai TABMIS cam kết chi KBNN nói chung KBNN Hà Nội nói riêng Đây lý để tác giả chọn nội dung làm đề tài nghiên cứu Tính cấp thiết đề tài Quá trình hội nhập sâu rộng với kinh tế giới, đặc biệt việc trở thành thành viên thức tổ chức thương mại giới (WTO) đòi hỏi Việt Nam cần phải nhanh chóng thúc đẩy q trình cải cách hành chính, cải cách chế, sách quản lý kinh tế nói chung tài - ngân hàng nói riêng để hình thành khuôn khổ pháp lý kinh tế - thị trường có định hướng Nhà nước Mục tiêu yêu cầu cải cách hành lĩnh vực tài cơng nhằm nâng cao hiệu quản lý sử dụng NSNN; Vấn đề mang tính chất nghiệp vụ có tác động trực tiếp đến cải cách hành lĩnh vực tài cơng cơng tác quản lý điều hành NSNN, bao gồm hai phận nghiệp vụ chủ yếu: Một là, chế tập trung khoản thu NSNN 86 xuyên thực báo cáo kết giải ngân, tình hình quản lý, tồn tại, vướng mắc, nguyên nhân giải pháp xử lý Báo cáo, kiến nghị thực theo định kỳ hàng tháng đột xuất báo cáo cho kỳ họp Thành Ủy, HĐND, UBND Thành phố, báo cáo tham luận theo lĩnh vực, thời kỳ Thường xuyên phối kết hợp với sở, ban, ngành chủ đầu tư quản lý đầu tư XDCB Quan hệ phối hợp với sở, ban, ngành chủ đầu tư giải pháp cần phải thực thường xuyên Trong mối quan hệ với Văn phòng UBND, quan kế hoạch đầu tư, quan tài chính, chủ đầu tư… mối quan hệ phải KBNN trọng thực tế tổ hợp tham mưu cho lãnh đạo cấp đạo điều hành công tác đầu tư XDCB địa phương Định kỳ hàng q có giao ban cơng tác, tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành làm việc với địa phương kiểm tra thực tế trường cơng trình, dự án nhằm nắm bắt nhanh tiến độ thi cơng, khó khăn vướng mắc sở, từ có giải pháp hỗ trợ tham mưu kịp thời với UBND Thành phố để đạo giải Ngoài ra, KBNN phải thường xuyên phối hợp với ngành kế hoạch đầu tư việc triển khai thực kế hoạch đầu tư XDCB; với quan tài việc đảm bảo nguồn vốn tốn, chí cơng tác đơn đốc nguồn thu địa phương để đảm bảo vốn cho cơng trình, dự án; với UBND việc trực tiếp tham mưu cho UBND đạo chủ đầu tư thực trình tự đầu tư xây dựng theo quy định Nhà nước; với chủ đầu tư công tác đôn đốc, hướng dẫn tạm ứng, toán vốn, đẩy nhanh tốc độ giải ngân… Sở Kế hoạch đầu tư chủ trì phối hợp với Sở Tài KBNN rà sốt cơng trình, gói thầu tạm ứng vốn từ tháng trở lên chưa có khối lượng hồn ứng; cơng trình, dự án thi cơng chậm tiến độ để tham 87 mưu trình UBND Thành phố thu hồi tạm ứng, điều chuyển vốn cho cơng trình, dự án, gói thầu khác có khối lượng hồn thành nghiệm thu chưa toán, chưa bố trí đủ vốn (trong ưu tiên cho cơng trình, dự án đền bù giải phóng mặt bằng, gói thầu thi công vượt tiến độ) Sự phối kết hợp chặt chẽ với chủ đầu tư, cấp chủ đầu tư quan quản lý có liên quan định kỳ đánh giá tình hình tốn vốn đầu tư, khó khăn vướng mắc q trình triển khai thực hiện, từ đề biện pháp phù hợp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư Đồng thời thơng qua cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư phát huy có hiệu vai trò tham mưu lĩnh vực quản lý đầu tư xây dựng KBNN Rà soát, xếp hồ sơ, chứng từ, tài liệu đầy đủ, khoa học theo cơng trình, dự án lần tốn, kịp thời phối hợp với chủ đầu tư bổ sung, hoàn thiện tài liệu thiếu chưa đủ tính pháp lý như: giấy đề nghị toán, văn liên quan dự án dấu đen… Kiên không nhận hồ sơ tài liệu khơng ghi đầy đủ yếu tố, khơng đủ tính pháp lý, thiếu logic trình tự thời gian… Khi nhận hồ sơ, tài liệu dự án chứng từ tốn, phát hồ sơ thiếu chưa đảm bảo tính hợp pháp, hợp lệ phải nhanh chóng thống báo kết tiếp nhận hồ sơ cho chủ đầu tư; từ chối tốn phải thơng báo văn cho chủ đầu tư (các mẫu quy định thống theo Quyết định 282/QĐ-KBNN) Hướng dẫn chủ đầu tư đầy đủ, rõ ràng thủ tục, hồ sơ, tài liệu, chứng từ toán, thời gian tốn vốn cho cơng trình, dự án theo quy định, vướng mắc cần nêu rõ lý rõ theo quy định văn Tuyệt đối không tự ý yêu cầu chủ đầu tư gửi thêm tài liệu quy trình kiểm sốt tốn vốn đầu tư hành Ngoài KBNN phải phối hợp với quan tài việc đảm bảo nguồn vốn tốn, phối hợp với chi cục thuế quận đôn đốc chủ đầu tư kê 88 khai danh sách cơng trình XDCB đề nghị khấu trừ 2% thuế giá trị gia tăng địa bàn quận để tăng nguồn thu cho địa phương đảm bảo vốn cho cơng trình, dự án Trực tiếp tham mưu cho cho UBND Thành phố đạo chủ đầu tư thực trình tự đầu tư XDCB quy định Nhà nước, đôn đốc hướng dẫn chủ đầu tư thủ tục tạm ứng toán vốn nhằm đẩy nhanh tốc độ giải ngân vốn đầu tư… 3.2.4 Nâng cao trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức cán Cơ chế quản lý, kiểm soát toán vốn đầu tư thay đổi nhiều, đòi hỏi cán làm nhiệm vụ kiểm sốt tốn vốn phải ln nghiên cứu chế độ, học hỏi nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ kiểm soát toán vốn đầu tư, có ý thức thường xuyên cập nhật kiến thức làm việc theo quy định mới, từ bỏ lối làm việc theo kinh nghiệm đơn thuần, theo nếp cũ, thói quen cũ lạc hậu khơng phù hợp với tình hình Cán kiểm sốt tốn khơng phải nắm vững nghiệp vụ Kho bạc, mà phải có kiến thức lĩnh vực XDCB, nắm bắt thay đổi quy định Nhà nước Luật Xây dựng, Luật Đấu thầu… văn hướng dẫn có liên quan Vì vậy, cần tổ chức lớp tập huấn, bồi dưỡng thêm cho cán làm công tác kiểm soát toán kiến thức thuộc lĩnh vực XDCB Cần tiếp tục có biện pháp hữu hiệu nhằm thu hút người tài vào làm việc hệ thống KBNN, đặc biệt phòng Kiểm sốt chi NSNN Để làm điều này, KBNN cần kiến nghị cấp có thẩm quyền có chế ưu đãi tuyển dụng, chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối tượng Cần đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán KBNN theo hướng chuyên nghiệp, đủ tiêu chuẩn lực phẩm chất đạo đức Bên cạnh đó, cần thường xuyên đào tạo lại, cập nhật thông tin, kiến thức để cán công chức nắm bắt yêu cầu, nhiệm vụ tiến trình 89 cơng nghiệp hóa, đại hóa đất nước Có thể thực nhiều hình thức như: - Cơ quan cử học đài thọ tồn kinh phí; - Cơ quan tạo điều kiện thời gian hỗ trợ phần kinh phí; - Cơ quan tạo điều kiện thời gian, cán tự chi trả kinh phí; - Cán tự xếp thời gian tự lo kinh phí… Tăng cường rèn luyện đạo đức người cán bộ, đề cao lương tâm trách nhiệm người cán công chức giải công việc; giáo dục lòng yêu ngành, yêu nghề, tinh thần làm việc tận tụy, không sách nhiễu, vụ lợi để xứng đáng với lòng tin khách hàng, nhân dân Định kỳ, thực luân phiên công việc, không để người làm việc lâu vị trí dẫn đến tiêu cực làm việc trì trệ Thường xuyên, đột xuất kiểm tra cán để thơng qua đánh giá lực, phẩm chất cán bộ, phát sớm sai phạm, lệch lạc để có biện pháp uốn nắn, chấn chỉnh kịp thời… Tóm lại, để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn mới, KBNN cần phải đặc biệt quan tâm làm tốt công tác củng cố, xây dựng phát triển nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ cán công chức KBNN sạch, chuyên nghiệp, chuyên sâu, làm việc có kỷ luật, kỷ cương, thực văn minh, văn hóa nghề kho bạc Đồng thời thường xuyên phát động đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát huy tính tích cực, động, khai thác trí tuệ khả sáng tạo tiềm tàng đội ngũ cán bộ, công chức 3.2.5 Cải tiến quy trình kiểm sốt chi đầu tư xây dựng Để xây dựng quy trình kiểm sốt chi hợp lý, đòi hỏi phải đáp ứng nguyên tắc sau: Một là, thủ tục đơn giản, rõ ràng, chế độ, quy trình nghiệp vụ, giải cơng việc thuận tiện cho khách hàng 90 Hai là, cơng khai hồ sơ, thủ tục, quy trình chi ngân sách, trách nhiệm cán KBNN, thời hạn giải cơng việc Ba là, Hồn thiện chế giao dịch “một cửa” theo hướng, chủ đầu tư, ban quản lý dự án đến giao dịch với cán quản lý từ đầu có kết cuối cùng, cán nghiệp vụ trực tiếp quản lý hồ sơ giải ngân Với quy trình kiểm sốt tốn vốn giảm đầu mối kiểm soát chi NSNN cán nhận hồ sơ cán trực tiếp đươc phân cơng nhiệm vụ kiểm sốt chi dự án Rút ngắn thời gian giải công việc Đơn giản hóa thủ tục, thuận tiện cho KBNN đơn vị giao dịch Vẫn đảm bảo tính chặt chẽ tuân thủ quy định hành quản lý kiểm soát chi NSNN Việc thực kiểm soát cam kết chi qua hệ thống Tabmis vấn đề mẻ Do vậy, thực cán KBNN Hà Nội gặp nhiều khó khăn việc áp dụng Chính vậy, KBNN Hà Nội cần phải tổ chức nhiều đợt tập huấn, đào tạo cán kiểm soát CKC qua hệ thống Tabmis Trong đó, tập trung vào vấn đề bản, khúc mắc việc vận hành hệ thống Tabmis KBNN Hà Nội cần ban hành rõ ràng thành văn hướng dẫn chi tiết tăng cường cam kết chi Qua thực tế triển khai TABMIS thời gian qua, để triển khai dự án đạt kết tốt vấn đề cơng tác chuẩn bị có ý nghĩa quan trọng, cần tập trung vào số nội dung chủ yếu sau: Thứ nhất, chủ yếu theo chương trình đào tạo, tập huấn Ban triển khai TABMIS Bộ Tài chính, gồm đào tạo người sử dụng chính, đào tạo người sử dụng cuối, tập huấn Chế độ kế toán TABMIS Tuy nhiên cán liên quan cần chủ động học tập, nghiên cứu chế độ TABMIS Bộ Tài KBNN ban hành, học tập kinh nghiệm đơn vị triển khai trước để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, TABMIS chương trình hồn tồn mới, nội 91 dung quy định chế độ nhiều Tổ chức đào tạo lại việc xử lý cam kết chi Tabmis đặc biệt thao tác hệ thống tạo, phê duyệt cam kết chi hệ thống, việc báo cáo lỗi xử lý lỗi, điều chỉnh, hủy bỏ cam kết chi … cho người sử dụng Tabmis Thứ hai, tăng cường phối hợp với quan Tài địa bàn: Phối hợp, cung cấp liệu cho quan Tài theo quy định; xử lý nguồn vốn XDCB, CTMT, mã dự án, mã QHNS, số dư dự toán, cấp phát lệnh chi tiền, điều chỉnh sai sót Phối hợp triển khai cơng tác thơng tin tuyên truyền thực quy định chế độ TABMIS Tổ chức hội nghị khách hàng bao gồm Chủ đầu tư ban quản lý dự án để phổ biến yêu cầu việc kiểm soát cam kết chi 3.2.6 Cải cách thủ tục hành Thực cải cách thủ tục hành lĩnh vực kiểm soát toán vốn đầu tư theo hướng giảm bớt thủ tục, hồ sơ tài liệu không cần thiết, rút ngắn thời gian kiểm soát toán, cơng khai quy trình kiểm sốt tốn vốn đầu tư, thực giao dịch cửa công tác toán vốn đầu tư với mục tiêu đảm bảo toán vốn đầu tư kịp thời, chế độ hạn chế tối đa thất thoát, tiêu cực đầu tư xây dựng Xuất phát từ tình hình thực tế, nhằm nâng cao trách nhiệm, quyền hạn cấp quyền địa phương, ngành có liên quan đơn vị chủ đầu tư công tác quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư từ NSNN có hiệu quả, phù hợp với chế quản lý đầu tư XDCB KBNN cần bước thực cải cách thủ tục hành chính, giảm bớt thủ tục không cần thiết công tác kiểm soát toán vốn đầu tư Kiến nghị, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi bổ sung nội dung quy định chế độ cho phù hợp với tình hình thực tế để cơng tác quản lý vốn đầu tư ngày đơn giản thủ tục phải chặt chẽ pháp lý, hạn chế tối đa kẽ hở tiêu cực, tham nhũng, thất thoát, lãng phí XDCB Từng bước đại hố cơng 92 nghệ, quy trình nghiệp vụ, ứng dụng cơng nghệ thơng tin vào quản lý điều hành, toán vốn đầu tư XDCB Cải cách hành trước hết phải thay đổi nhận thức Kinh nghiệm thực tế cho thấy để thực cải cách hành có hiệu quả, trước hết người đứng đầu đơn vị phải có nhận thức đầy đủ kiên thực cải cách hành đơn vị Đồng thời, phải làm thay đổi thói quen làm việc theo nếp cũ tâm lý ngại đổi phận cán công chức Nhưng thực tế, số thành viên ban đạo cải cách thủ trưởng đơn vị thuộc KBNN chưa thực làm tròn nhiệm vụ việc rà sốt, kiến nghị, đơn đốc, đạo nội dung cải cách hành lĩnh vực phụ trách Sức ỳ, tính bảo thủ, thiếu động ngại đổi nặng nề từ cách nghĩ đến việc làm phận cán bộ, cơng chức Ngồi ra, việc triển khai cơng tác có lúc, có nơi mang tính hình thức, chưa quan tâm thích đáng mà nguyên nhân số ban đạo đơn vị chưa thấy hết mục đích, ý nghĩa cơng tác cải cách hành Thêm vào đó, việc phổ biến, qn triệt triển khai chưa tốt nên nhiều cán bộ, cơng chức đứng ngồi cuộc, khơng tích cực tham gia thực đề án Kế hoạch cải cách hành KBNN ban hành Một tồn làm cho việc cải cách bị chậm lại, lúng túng việc tiếp nhận nhiệm vụ phân cấp số đơn vị mà nguyên nhân sâu xa lực hạn chế ý thức chấp hành kỷ luật phận cán bộ, công chức chưa thật tốt 3.3 Một số kiến nghị 3.3.1 Kiến nghị với Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng * Hồn thiện chế sách, tập trung giải nội dung sau: 93 - Nhà nước cần phải xây dựng chế sách lĩnh vực đầu tư XDCB đầy đủ, rõ ràng, đồng ổn định thời gian tương đối dài, tránh tình trạng chế độ sách thay đổi nhiều thời gian qua - Có chế thực kiểm sốt chặt chẽ, xác định rõ hiệu đầu tư XDCB tất khâu từ lập qui hoạch, khảo sát, lập dự án, thiết kế…cho đến thi công, tốn, tốn dự án Để q trình đầu tư nhanh thuận lợi, đề nghị ban hành quy trình thực trình đầu tư Trong quy trình cần quy định cụ thể quyền hạn, trách nhiệm, tiêu chuẩn điều kiện bắt buộc tất quan, tổ chức tham gia vào trình đầu tư xây dựng; Quy định rõ trình tự, nội dung, thời gian hoàn thành bắt buộc loại cơng việc Bên cạnh cần có chế để nhân dân phương tiện thông tin đại chúng giám sát, nhằm phát nhanh công việc ách tắc, tiêu cực khâu nào, nguyên nhân đâu, trách nhiệm thuộc ai, từ để có biện pháp xử lý, tháo gỡ kịp thời giúp cho q trình đầu tư thuận lợi, thơng suốt từ khâu đầu đến khâu cuối theo trình tự quy định Khắc phục bất cập, tồn đầu tư XDCB thời gian qua * Thực phân công, phân cấp mạnh quản lý đầu tư XDCB cho địa phương, sở song phải phù hợp với lực đơn vị, xác định hình thức quản lý dự án phù hợp với chủ đầu tư * Tăng cường chất lượng công tác kiểm tra, phát xử lý nghiêm trường hợp vi phạm chế độ đầu tư XDCB - Hoàn chỉnh hệ thống văn pháp quy quản lý đầu tư xây dựng theo hướng đồng bộ, thống ổn định Sửa đổi số điều Luật Đầu tư, Đấu thầu, Doanh nghiệp, Xây dựng chưa thống Hoàn chỉnh hệ thống văn hướng dẫn Luật ban hành quản lý đầu tư theo hướng hạn chế chồng chéo, loại bỏ nội dung mâu thuẫn, không thống không đồng Bổ sung quy định thực cam kết chi 94 qua KBNN theo hướng tất khoản chi NSNN phải cam kết chi qua KBNN trước thực toán 3.3.2 Kiến nghị với KBNN Trung ương Một là, hồn thiện quy trình kiểm soát toán vốn đầu tư vốn nghiệp có tính chất đầu tư điều kiện áp dụng TAMIBS thực cam kết chi - Hoàn thiện lại Quy trình giao dịch “ Một cửa” Trong cơng tác triển khai thực Quy trình giao dịch cửa, đề nghị KBNN Trung Ương cần nghiên cứu, tham khảo từ kết thực tế từ KBNN tồn quốc để ban hành Quy trình thực hợp lý mặt thời gian để cán thực giải cơng việc cách hiệu thuận tiện cho khách hàng giao dịch Cải cách thủ tục hành cơng tác kiểm soát chi NSNN theo hướng thống quy trình (vốn đầu tư XDCB, vốn trái phiếu phủ, vốn ngân sách xã) đảm bảo đơn giản rõ ràng, minh bạch hồ sơ, chứng từ; đại hóa cơng nghệ thơng tin, thực kiểm sốt chi cửa xây dựng chuẩn ISO để áp dụng hoạt động - Đẩy nhanh tiến trình đại hóa KBNN Hiện đại hóa cơng nghệ KBNN điều kiện quan trọng để nâng cao chất lượng hoạt động KBNN nói chung chế KSC vốn đầu tư XDCB qua KBNN nói riêng Hiện ngành Tài vận hành hệ thống TABMIS giai đoạn hoàn thiện đáp ứng phần thông tin nhanh nhạy, ổn định từ trung ương đến sở truyền tải thông tin hoạt động cần thiết, phục vụ công tác quản lý, điều hành Tuy nhiên nhiều bất cập cần phải hoàn thiện : đường truyền, thiết bị quan Tài Kho Bạc chưa đồng bộ, nên đơi lúc xảy tình trạng Kho bạc truy vấn khơng có số dư, Tài báo nhập kế hoạch vốn ; đơi Tài đăng nhập chương trình khơng được, Kho bạc đăng nhập bình thường Vì vậy, điều kiện cho phép, cần hoạch định 95 bước thích hợp để đẩy nhanh tốc độ tin học hóa hệ thống KBNN sở đồng Tài chính, Kho bạc đơn vị sử dụng ngân sách - Tăng cường cơng tác kiểm tra, giám sát, nắm tình hình đơn vị Kho bạc nhà nước cấp việc thực nhiệm vụ kiểm soát chi ngân sách nhà nước, qua kịp thời phát vướng mắc trình thực hiện, đồng thời kiến nghị với cấp có thẩm quyền để sửa đổi chế cho phù hợp với thực tế 3.3.3 Kiến nghị với UBND Thành phố Hà nội - Hoàn thiện chế phân cấp, ủy quyền định đầu tư cơng trình, dự án cho UBND quận, huyện, thị xã - Chỉ đạo sở, ban, ngành: Trên sở văn quy phạm pháp luật đầu tư XDCB, tập hợp thành cẩm nang sổ tay hướng dẫn công tác quản lý đầu tư XDCB hồn chỉnh, cơng bố ban hành để chủ đầu tư địa bàn áp dụng thực thống - Soát xét kỹ việc giao chủ đầu tư hình thức quản lý dự án phù hợp với lực chủ đầu tư Ban QLDA; cương thay chủ đầu tư không đủ lực quản lý điều hành dự án, kiện toàn lại số Ban QLDA đảm bảo đủ lực quản lý dự án - Đề cao vai trò trách nhiệm chủ đầu tư tồn q trình sử dụng vốn, chịu trách nhiệm toàn giai đoạn đầu tư Kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu đơn vị chủ đầu tư, Ban QLDA trình thực kế hoạch đầu tư XDCB năm đánh giá thi đua khen thưởng cuối năm đơn vị, địa phương Xử phạt nghiêm minh nhà thầu có vi phạm làm ảnh hưởng đến tiến độ đầu tư - Tổ chức giao ban thường xuyên đầu tư XDCB, đánh giá, kiểm điểm làm rõ nguyên nhân, có biện pháp tháo gỡ khó khăn vướng mắc kịp thời … 96 KẾT LUẬN Chi NSNN cho đầu tư XDCB có vai trò, ý nghĩa quan trọng, vừa để tạo sở vật chất kỹ thuật cho sản xuất xã hội, vừa công cụ để điều chỉnh kinh tế Do nhu cầu vốn cho trình phát triển kinh tế đất nước ngày lớn, nguồn vốn ngân sách có giới hạn, nên quản lý sử dụng vốn đầu tư XDCB tiết kiệm, hiệu có ý nghĩa lớn Vì vậy, cơng tác kiểm sốt chi đầu tư XDCB NSNN qua KBNN phải trọng để đảm bảo vốn sử dụng mục đích, chế độ, đồng thời phải giải ngân nhanh để phát huy hiệu đồng vốn Trong năm qua, cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư qua KBNN thực tốt, hàng năm nhiều cơng trình, dự án hồn thành đưa vào sử dụng phát huy hiệu quả, góp phần cho nghiệp phát triển kinh tế- xã hội đất nước Cùng với thay đổi chế quản lý đầu tư xây dựng, nhằm tổ chức tốt công tác kiểm soát toán vốn đầu tư XDCB, KBNN nhiều lần ban hành, sửa đổi thay quy trình kiểm sốt 97 tốn vốn đầu tư cho phù hợp Tuy nhiên, thực tế, tồn tại, hạn chế chế quản lý đầu tư XDCB nói chung kiểm sốt tốn vốn đầu tư NSNN qua KBNN nói riêng Để góp phần nâng cao hiệu cơng tác quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB, hạn chế thất thoát, lãng phí đầu tư XDCB đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư Đề tài “Kiểm soát chi đầu tư xây dựng từ nguồn ngân sách Nhà nước qua Kho bạc Nhà nước Hà Nội” tác giả nghiên cứu nhằm đáp ứng cho yêu cầu Luận văn tập trung giải số vấn đề sau: - Hệ thống hoá làm rõ thêm vấn đề lý luận kiểm soát chi đầu tư XDCB nguồn vốn NSNN - Nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác kiểm soát, toán vốn đầu tư XDCB qua KBNN địa bàn thành phố Hà Nội từ 2012 đến 2014; kết đạt được, hạn chế tồn nguyên nhân - Trên sở đó, tác giả đề xuất giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác kiểm sốt chi đầu tư XDCB qua KBNN nói chung địa bàn thành phố Hà Nội nói riêng Tuy nhiên, thời gian nghiên cứu trình độ nghiên cứu hạn chế nên luận văn tránh khỏi sai sót Tác giả mong nhận ý kiến đóng góp q báu để luận văn hồn thiện 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Xây dựng (2010), Thông tư số 04/2010/TT-BXD ngày 26/5/2010, hướng dẫn lập quản lý chi phí đầu tư xây dựng Bộ Tài (2003), Luật NSNN (sửa đổi) văn hướng dẫn thực hiện, Nxb Tài chính, Hà Nội Bộ Tài (2007), Thơng tư 107/2007/TT-BTC ngày 07/9/2007 hướng dẫn quản lý, toán, toán vốn đầu tư dự án giải phóng mặt bằng, tái định cư sử dụng vốn ngân sách Nhà nước Bộ Tài (2008), Thơng tư 113/2008/TT-BTC ngày 27/11/2008 hướng dẫn quản lý kiểm soát cam kết chi ngân sách Nhà nước Bộ Tài (2010), Thơng tư 57/2010/TT-BTC ngày 16/4/2010 quy định việc lập dự tốn, sử dụng tốn kinh phí tổ chức thực bồi thường, hỗ trợ tái định cư Nhà nước thu hồi đất 99 Bộ Tài (2011), Thơng tư 10/2011/TT-BTC ngày 26/01/2011 hướng dẫn quản lý, sử dụng chi phí quản lý dự án đầu tư dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước.Bộ Tài (2011), Thơng tư 86/2011/TTBTC ngày 17/6/2011 hướng dẫn quản lý, toán vốn đầu tư vốn nghiệp có tính chất đầu tư vốn ngân sách Nhà nước Bộ Tài (2013), Thông tư 99/2013/TT-BTC ngày 26/7/2013 quy định chế độ biểu mẫu báo cáo tình hình thực kế hoạch vốn đầu tư xây dựng từ ngân sách nhà nước, vốn trái phiếu Chính phủ PGS.TS Mai Văn Bưu (2001), Giáo trình Hiệu quản lý dự án Nhà nước, NXB Khoa học – kỹ thuật TS Đặng Văn Du, Bùi Tiến Hanh (2010), Giáo trình quản lý chi NSNN, NXB Tài 10 PGS TS Phạm Ngọc Dũng, Đinh Xuân Hạng (2011), Giáo trình tài tiền tệ, NXB Tài 11 TS Vũ Xn Dũng (2009), Giáo trình nhập mơn tài tiền tệ, NXB Thống kê 12 PGS.TS Đồn Thị Thu Hà, PGS.TS Nguyễn Thị Huyền (2006), Giáo trình sách KTXH, NXB Khoa học – kỹ thuật 13 TS Nguyễn Quốc Khánh, Nguyễn Thị Mỹ Dung (2010), Giáo trình nhập mơn tài tiền tệ, NXB Giáo dục 14 Chính phủ (2009), Nghị định số 12/2009/NĐ-CP ngày 12/02/2009 quản lý dự án đầu tư xây dựng cơng trình 15 Chính phủ (2009), Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu lựa chọn nhà thầu theo luật xây dựng 16 Chính phủ (2009), Nghị định số 112/2009/NĐ-CP ngày 14/12/2009 quản lý chi phí xây dựng cơng trình 17 Chính phủ (2010), Nghị định số 48/2010/NĐ-CP ngày 07/5/2010 hợp đồng hoạt động xây dựng 100 18 Kho bạc Nhà nước (2007), Quyết định số 1116/QĐ-KBNN ngày 24/8/2007 việc ban hành Quy chế thực cửa kiểm soát chi NSNN qua Kho bạc Nhà nước 19 Kho bạc Nhà nước (2012), Quyết định số 282/QĐ- KBNN ngày 20/4/2012 việc ban hành quy trình kiểm sốt tốn vốn đầu tư vốn nghiệp có tính chất đầu tư nước qua hệ thống Kho bạc Nhà nước 20 Quốc hội (2002), Luật Ngân sách Nhà nước số 01/2002/QH11 21 Quốc hội (2003), Luật xây dựng số 16/2003/QH11 22 Quốc hội (2005), Luật đấu thầu số 61/2003/QH11 23 Quốc hội (2005), Luật đầu tư 59/2003/QH11 24 Quốc hội (2002), Luật Ngân sách Nhà nước số 01/2002/QH11 25 Quốc hội (2003), Luật xây dựng số 16/2003/QH11 ... 2 013) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 132 , trang 22-23; “Triển khai thực cam kết chi qua KBNN điều kiện vận hành TABMIS”, ( Ths Phạm Bình, 2 013) Tạp chí quản lý Ngân quỹ Quốc gia, số 138 ,... số giải pháp hồn thiện cơng tác kiểm sốt chi đầu tư cơng qua KBNN Quảng trị”, (Võ Xuân Tịnh, 2 013) , KBNN Quảng Trị Đề tài khoa học cấp ngành Đề tài đánh giá thực trạng kiểm sốt chi đầu tư cơng... kiểm sốt tốn vốn đầu tư thuộc ngân sách Nhà Nước qua Kho bạc Nhà nước Ba Đình” (Trần Xuân Hiệp, 2 013) Luận văn thạc sĩ Luận văn phân tích thực trạng cơng tác kiểm sốt tốn vốn đầu tư từ ngân sách