ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI & NHÂN VĂN - NGUYỄN THỊ NHUNG ĐẢNG BỘ TỈNH LÀO CAI LÃNH ĐẠO PHÁT TRIỂN DU LỊCH GIAI ĐOẠN 2001 - 2015 LUẬN VĂN THẠC SĨ LỊCH SỬ Hà Nội - 2018 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI & NHÂN VĂN - NGUYỄN THỊ NHUNG ĐẢNG BỘ TỈNH LÀO CAI LÃNH ĐẠO PHÁT TRIỂN DU LỊCH GIAI ĐOẠN 2001 - 2015 Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành: Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam Mã số: 60220315 Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN THỊ MAI HOA Hà Nội - 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, thực hướng dẫn PGS.TS Nguyễn Thị Mai Hoa Các số liệu, tài liệu tham khảo luận văn trung thực có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng Hà Nội, ngày 24 tháng 12 năm 2018 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Nhung LỜI CẢM ƠN Tôi trân trọng biết ơn thầy cô giáo Bộ môn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, Khoa Lịch sử trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đào tạo, hướng dẫn tơi hồn thành khóa học luận văn Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc đến PGS.TS Nguyễn Thị Mai Hoa tận tình hướng dẫn, động viên, khích lệ cho định hướng nghiên cứu để tơi có đủ tri thức tâm hồn thành luận văn Đồng thời trình thực luận văn nhận nhiều giúp đỡ, tạo điều kiện tập thể lãnh đạo quan Đảng tỉnh Lào Cai, Sở, Ban, Ngành trực thuộc Tỉnh, đặc biệt Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai; cán phòng ban chức trường Đại học Khoa học Xã hội Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội Nhân dịp này, xin trân trọng bày tỏ cảm ơn giúp đỡ quý báu Tác giả luận văn Nguyễn Thị Nhung MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chƣơng 1: CHỦ TRƢƠNG VÀ SỰ CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH LÀO CAI VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH GIAI ĐOẠN 2001 - 2005 1.1 Các yếu tố tác động chủ trương Đảng Tỉnh 1.1.1 Các yếu tố tác động đến lãnh đạo Đảng 1.1.2 Chủ trương Đảng tỉnh Lào Cai 18 1.2 Chỉ đạo thực 24 1.2.1 Phát triển máy nguồn nhân lực 24 1.2.2 Đầu tư kết cấu hạ tầng, sở vật chất - kỹ thuật phục vụ du lịch 27 1.2.3 Phát triển sản phẩm du lịch liên kết, hợp tác lĩnh vực du lịch 29 1.2.4 Xúc tiến phát triển du lịch 31 1.2.5 Quy hoạch xác định thị trường 33 Tiểu kết chương 37 Chƣơng 2: SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH LÀO CAI VỀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH GIAI ĐOẠN 2005 - 2015 40 2.1 Tình hình chủ trương Đảng tỉnh Lào Cai 40 2.1.1 Tình hình 40 2.1.2 Chủ trương Đảng tỉnh Lào Cai 48 2.2 Chỉ đạo thực 54 2.2.1 Tiếp tục phát triển máy nguồn nhân lực 54 2.2.2 Đẩy mạnh đầu tư kết cấu hạ tầng, sở vật chất - kỹ thuật phục vụ du lịch 58 2.2.3 Tăng cường phát triển sản phẩm du lịch, liên kết, hợp tác lĩnh vực du lịch 62 2.2.4 Đẩy mạnh xúc tiến phát triển du lịch 64 2.2.5 Tăng cường công tác quy hoạch xác định thị trường 66 Tiểu kết chương 69 Chƣơng 3: NHẬN XÉT VÀ MỘT SỐ KINH NGHIỆM LỊCH SỬ 72 3.1 Nhận xét 72 3.1.1 Về ưu điểm 72 3.1.2 Về hạn chế nguyên nhân 85 3.2 Một số kinh nghiệm 91 3.2.1 Tăng cường vai trò lãnh đạo Đảng bộ; đồng thời, phát huy sức mạnh hệ thống trị toàn xã hội phát triển du lịch 91 3.2.2 Chú trọng phát huy tiềm năng, lợi du lịch Tỉnh hoạch định chủ trương đạo phát triển du lịch 93 3.2.3 Đưa giải pháp phát triển du lịch cách toàn diện song trọng lĩnh vực mang tính đòn bẩy 94 3.2.4 Coi trọng hợp tác, tính liên kết phát triển du lịch 96 Tiểu kết chương 98 KẾT LUẬN 100 TÀI LIỆU THAM KHẢO 102 PHỤ LỤC 113 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT GDP Gross Domestic Product Tổng sản phẩm nội địa NXB Nhà xuất HĐND Hội đồng nhân dân UBND Ủy ban nhân dân UN - WTO World Tourist Organization Tổ chức Du lịch Thế giới WTTC World Travel Tourism Council Hội đồng du lịch lữ hành giới DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU VÀ PHỤ LỤC Tên phụ lục STT Phụ lục Phụ lục Phụ lục Phụ lục Phụ lục Phụ lục Phụ lục Phụ lục Phụ lục Tốc độ tăng trưởng lượng khách du lịch đến Lào Cai giai đoạn 2001 - 2005 Kết hoạt động du lịch chủ yếu giai đoạn 2001 - 2005 Hoạt động du lịch địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2001 - 2005 Doanh thu từ du lịch tỉnh Lào Cai giai đoạn 2001 2005 Tốc độ tăng trưởng lượng khách du lịch đến Lào Cai giai đoạn 2006 - 2015 Kết hoạt động du lịch chủ yếu giai đoạn 2005 - 2015 Hoạt động du lịch địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005 - 2015 Doanh thu từ du lịch tỉnh Lào Cai giai đoạn 2006 2015 Danh mục di tích, di sản xếp hạng Trang 116 117 118 119 120 121 122 123 124 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trong thời kỳ cơng nghiệp hóa - đại hóa ngày nay, với phát triển không ngừng ngành, lĩnh vực kinh tế như: ngành công nghiệp sản xuất ô tô, điện tử, cơng nghệ thơng tin, du lịch nhanh chóng vươn lên, phát triển trở thành ngành kinh tế mũi nhọn quan trọng hàng đầu nhiều nước giới Ngành du lịch không ngừng phát triển, mở rộng phạm vi toàn cầu, mang lại nguồn thu ngoại tệ lớn kinh tế tất quốc gia giới, đặc biệt quốc gia phát triển như: Mỹ, Anh, Pháp, Nhật Bản, Tuy nhiên, đất nước phát triển, với kinh tế nghèo nhỏ du lịch chưa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn kinh tế quốc dân Trong nghiệp đổi đất nước, từ nước có kinh tế nơng nghiệp nghèo nàn, lạc hậu trở thành nước có kinh tế cơng nghiệp hóa, đại hóa, phát triển tất lĩnh vực như: kinh tế, trị, văn hóa, xã hội, Đảng Cộng sản Việt Nam có chủ trương, sách quan tâm đầu tư, phát triển ngành du lịch Đây hướng chiến lược quan trọng đường lối phát triển kinh tế - xã hội Đảng Cộng sản Việt Nam Ngành du lịch có đóng góp to lớn việc quảng bá đất nước trường quốc tế, thu hút nguồn vốn đầu tư lớn từ nước, cải thiện đời sống cho người dân, tăng thêm nguồn thu lớn cho nhà nước, đồng thời góp phần vào nghiệp đổi đất nước Lào Cai tỉnh có nhiều lợi tiềm cho việc phát triển du lịch, biết đến tiếng điểm đến du lịch hấp dẫn nước với nhiều tiềm phát triển phong phú, với loại hình du lịch: văn hóa, sinh thái, nghỉ dưỡng Tiềm không riêng tỉnh Lào Cai mà tiềm năng, lợi chung du lịch vùng Tây Bắc Bộ nước Việt Nam Để thực góp sức vào công đổi đất nước, lãnh đạo sáng suốt Đảng Nhà nước, Đảng tỉnh Lào Cai nhận định tầm quan trọng ngành du lịch, nhận thức rõ đặc điểm tiềm năng, lợi địa phương, từ ban hành nhiều văn lãnh đạo, đạo cấp, ngành đầu tư phát triển du lịch Đặc biệt, Đại hội Đảng tỉnh Lào Cai lần thứ XII (2001) Đảng Tỉnh xác định: “Tăng nhanh tỷ trọng công nghiệp, dịch vụ, du lịch GDP” [25, tr.91] Dưới lãnh đạo Đảng Tỉnh, du lịch Lào Cai đạt số thành định Tuy nhiên, tồn nhiều hạn chế thiếu sót, chưa khai thác hết tiềm du lịch địa phương So với lợi tiềm phát triển du lịch tỉnh Lào Cai, chưa thật mang lại hiệu cao giai đoạn, chưa đáp ứng vai trò “đòn bẩy” thúc đẩy phát triển ngành kinh tế khác cấu kinh tế Tỉnh Các lĩnh vực phát triển du lịch bộc lộ nhiều hạn chế yếu Chính vậy, việc nghiên cứu sách, q trình lãnh đạo đạo thực phát triển du lịch Đảng Tỉnh, đồng thời tổng kết thực tiễn giai đoạn, mơ hình cụ thể, để rút kinh nghiệm cho trình phát triển du lịch việc làm cần thiết, cấp bách tỉnh nghèo Lào Cai Ý thức rõ tầm quan trọng vấn đề nghiên cứu, đồng thời xuất phát từ thực tế nêu trên, mạnh dạn chọn đề tài: “Đảng tỉnh Lào Cai lãnh đạo phát triển du lịch giai đoạn 2001 - 2015” làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành Lịch sử Đảng Cộng sản Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Du lịch ngành đa dạng phong phú Nghiên cứu du lịch Việt Nam nói chung du lịch Lào Cai nói riêng từ lâu đề tài thu hút quan tâm, ý nhiều nhà lãnh đạo, nhà khoa học từ nước đến nước, nhiều tài liệu sách, báo, xuất Có thể khái quát lại sau: Một là, cơng trình nghiên cứu chung du lịch 94 Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai (2014), Quyết định số 1032/QĐ-UBND ngày 17/4/2014, việc kiện toàn, đổi tên Trung tâm Thông tin Du lịch tỉnh Lào Cai thành Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch tỉnh Lào Cai, Kho lưu trữ Tỉnh ủy Lào Cai 95 Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai (2014), Kế hoạch số 118/KH-UBND ngày 4/7/2014, việc triển khai số giải pháp cấp bách thu hút khách du lịch đến Lào Cai tháng cuối năm 2014, Kho lưu trữ Tỉnh ủy Lào Cai 96 Ủy ban Thường vụ Quốc hội (1999), Pháp lệnh Du Lịch, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội 97 http://www.dulich.laocai.vn/ 98 https://www.dulichsapa.org.vn/ 99 https://www.dulichvietnam.com.vn/ 100 http://www.laocai.gov.vn/ 101 https://www.laocaitourism.vn/ 102 http://www.svhttdl.laocai.gov.vn/ 103 http://www.vietnamtourism.gov.vn/ 112 PHỤ LỤC BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH TỈNH LÀO CAI Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai 113 BẢN ĐỒ HỆ THỐNG CÁC ĐIỂM DU LỊCH TẠI TỈNH LÀO CAI Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai 114 BẢN ĐỒ HỆ THỐNG CÁC TUYẾN DU LỊCH TẠI TỈNH LÀO CAI Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai 115 Phụ lục 1: Tốc độ tăng trƣởng lƣợng khách du lịch đến Lào Cai giai đoạn 2001 - 2005 600000 510000 500000 480000 400000 380000 310000 331000 330000 300000 265000 245000 200000 100000 175000 156000 146000 119000 170000 180000 135000 2001 2002 Tổng lượt khách 2003 Lượt KDL quốc tế 2004 2005 Lượt KDL nội địa Nguồn: Báo cáo thống kê, Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai [48, tr.23] 116 Phụ lục 2: Kết hoạt động du lịch chủ yếu giai đoạn 2001 - 2005 Nội dung Tổng số khách Năm Đơn vị tính Lượt người 2001 2001 2003 2004 2005 265.000 331.000 380.000 480.000 510.000 Khách quốc tế - 146.000 175.000 135.000 170.000 180.000 Khách nội địa - 119.000 156.000 245.000 310.000 330.000 54,3 76,6 145 180 215 Doanh thu Tỷ đồng Nguồn: [48, tr.23] 117 Phụ lục 3: Hoạt động du lịch địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2001 - 2005 Nội dung Mức chi tiêu bình qn Năm Đơn vị tính Nghìn đồng 2001 2002 2003 2004 2005 125 140 155 170 180 Số ngày lưu trú Ngày 2,3 2,4 2,5 2,7 2,8 Số lượng sở lưu trú Cơ sở 78 84 108 121 150 Cơ sở 907 1.106 1.300 1.600 2.000 Tổng số lao động Người 3.300 3.800 4.300 4.500 4.800 Lao động trực tiếp Người 1.220 1.350 1.400 1.500 1.650 Lao động gián tiếp Người 2.080 2.550 2.900 3.000 3.150 Số lượng phòng sở lưu trú đạt trở lên Nguồn: [48, tr.23] 118 Phụ lục 4: Doanh thu từ du lịch tỉnh Lào Cai giai đoạn 2001 - 2005 Tỷ đồng 250 200 215 180 150 145 100 50 76.6 54.6 2001 2002 2003 2004 2005 Doanh thu từ du lịch Nguồn: Báo cáo thống kê, Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai [48, tr.22-23] 119 Phụ lục 5: Tốc độ tăng trƣởng lƣợng khách du lịch đến Lào Cai giai đoạn 2006 - 2015 2500000 2090630 2000000 1500000 1470000 1260890 1000000 500000 888395 968970 948610 760890 700451 632000 667000 1212500 878130 857390 612610 573080 500000 499388 529350 373558 370000 409000 388000 326893 389007 439620 375530 279000 190000 223000 560000 2006 2007 2008 Tổng lượt khách 2009 2010 2011 Lượt KDL quốc tế 2012 2013 2014 2015 Lượt KDL nội địa Nguồn: Báo cáo thống kê, Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai [48, tr.23] 120 Phụ lục 6: Kết hoạt động du lịch chủ yếu giai đoạn 2005 - 2015 Nội dung Năm Lượt khách Khách quốc tế Khách nội địa Doanh thu (lượt người) (lượt người) (lượt người) (tỷ đồng) 2005 510.000 180.000 330.000 215 2006 560.000 190.000 370.000 280 2007 632.000 223.000 409.000 362 2008 667.066 388.000 279.000 434 2009 700.451 326.893 373.558 514,4 2010 888.395 389.007 499.388 823,8 2011 968.970 439.620 529.350 1.356 2012 948.610 375.530 573.080 1.844 2013 1.260.890 500.000 760.890 2.250 2014 1.470.000 545.239 924.761 3.276 2015 2.090.631 717.644 1.372.987 4.675 Nguồn: [48, tr.23] 121 Phụ lục 7: Hoạt động du lịch địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005 - 2015 Nội dung Năm Đơn vị tính 2005 2006 2010 2013 2015 180 205 310 585 745 Mức chi tiêu bình Nghìn quân đồng Số ngày lưu trú Ngày 2,8 2,9 3,1 3,3 Cơ sở 150 230 410 450 550 Cơ sở 2.000 415 1.084 2.450 4.120 Tổng số lao động Người 4.800 5.682 7.500 8.150 9.100 Lao động trực tiếp Người 1.650 1.840 2.800 3.150 5.100 Lao động gián tiếp Người 3.150 3.842 4.700 5.000 4.000 Số lượng sở lưu trú Số lượng phòng sở lưu trú đạt trở lên Nguồn: [48, tr.23] 122 Phụ lục 8: Doanh thu từ du lịch tỉnh Lào Cai giai đoạn 2006 - 2015 Tỷ đồng 5000 4500 4675.3 4000 3500 3000 2500 3276 2548 2000 1500 1838 1357 1000 500 280 362 434 513.4 823.8 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Doanh thu từ du lịch Nguồn: Báo cáo thống kê, Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai [48, tr.22-23] 123 Phụ lục 9: Danh mục di tích, di sản đƣợc xếp hạng Thời gian STT Tên di tích Địa điểm định Loại di tích cơng nhận Tổ Thị trấn 27/6/2005 Sa Pa, Huyện 905/QĐ- Sa Pa UBND Tổ Thị trấn 27/6/2005 Di tích cấp Sa Pa, Huyện 905/QĐ- tỉnh Sa Pa UBND Tổ 11 Thị trấn 27/6/2005 Sa Pa, H Sa 905/QĐ- Pa UBND 03 xã Tả Van, 19/10/2013 Hầu Thào 3578/QĐ- Lao Chải BVHTTDL Khu chạm khắc đá cổ Xã Hầu Thào, 20/7/1994 Di tích cấp Sa Pa Huyện Sa Pa 921/QĐ-BT quốc gia Di tích danh thắng xã Ngải Thầu, Ruộng bậc thang thung Y Tý, huyện lũng Thề Bát Xát Đền Hàng Phố Đền Mẫu Sơn Đền Mẫu Thượng Ruộng bậc thang Sa Pa Nghề chạm khắc bạc người Mông Nghi lễ Pút tồng người Dao đỏ Lễ hội Gầu Tào “ 2013 Huyện Sa Pa Huyện Sa Pa 3820/QĐBVHTTDL Di sản văn 2013 hóa phi vật 3820/QĐ- thể BVHTTDL Huyện Sa Pa 124 2012 5079/QĐBVHTTDL 10 11 12 Nghi lễ cấp sắc người Dao Lễ hội Roóng Poọc người Giáy Chữ Nôm người Dao tỉnh Lào Cai Huyện Sa Pa 2013 Huyện Sa Pa 14 người Mông tỉnh Lào 2015 Huyện Sa Pa 2015 Huyện Sa Pa BVHTTDL Nghệ thuật trang trí 2014 trang phục người rừng) người Dao Lào Cai Huyện Sa Pa 4205/QĐBVHTTDL Huyện Bát Xát Lễ Gạ ma (cúng rừng) người Hà Huyện Bát Nhì, huyện Bát Xát, Xát tỉnh Lào Cai Lễ hội khô già già 17 3465/QĐ- Cai Lễ Khoi Kìm (Cúng 16 3465/QĐBVHTTDL Xá Phó 15 3820/QĐBVHTTDL Nghệ thuật khèn 13 “ người Hà Nhì đen, Huyện Bát huyện Bát Xát, tỉnh Lào Xát Cai 125 2015 3465/QĐBVHTTDL 2015 3465/QĐBVHTTDL 2014 4205/QĐBVHTTDL Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia 18 19 Nghi lễ cấp sắc Huyện Bát người Dao tỉnh Lào Cai Xát Kéo co người Tày, Huyện Bát người Giáy Xát 2012 5079/QĐBVHTTDL 2014 2684/QĐBVHTTDL Nguồn: Báo cáo thống kê, Sở Văn hóa, Thể thao Du lịch tỉnh Lào Cai 126 ... khách du lịch đến Lào Cai giai đoạn 2006 - 2015 Kết hoạt động du lịch chủ yếu giai đoạn 2005 - 2015 Hoạt động du lịch địa bàn tỉnh Lào Cai giai đoạn 2005 - 2015 Doanh thu từ du lịch tỉnh Lào Cai giai. .. giai đoạn 2001 - 2015 Làm rõ chủ trương của Đảng tỉnh Lào Cai phát triển du lịch giai đoạn 2001 - 2015 Phân tích làm sáng tỏ đạo Đảng tỉnh Lào Cai phát triển du lịch giai đoạn 2001 - 2015 Nêu lên... trương đạo Đảng tỉnh Lào Cai phát triển du lịch giai đoạn 2001 - 2005 Chƣơng 2: Sự lãnh đạo Đảng tỉnh Lào Cai phát triển du lịch giai đoạn 2005 - 2015 Chƣơng 3: Nhận xét số kinh nghiệm lịch sử