Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa thiết thực về mặt lý luận và thực tiễn; là tài liệu giúp Cục Tài chính BQP; Phòng Tài chính quân khu;
Trang 1Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
HÀ NGỰ NGỌC
QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH QUỐC PHÒNG TẠI BAN TÀI CHÍNH
BỘ THAM MƯU QUÂN KHU I
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
THÁI NGUYÊN, 2019
Trang 2Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Người hướng dẫn khoa học: PGS TS Đỗ Anh Tài
THÁI NGUYÊN, 2019
Trang 3Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi Các số liệu, kết quả đã nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, trung thực và chưa được dùng để bảo vệ một học vị nào khác Các thông tin, trích dẫn trong luận văn đều đã được ghi
rõ nguồn gốc
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2019
Tác giả luận văn
Hà Ngự Ngọc
Trang 4Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện đề tài: Quản lý chi thường xuyên ngân sách quốc
phòng tại Ban Tài chính Bộ Tham mưu Quân khu I, tôi đã nhận được sự hướng dẫn,
giúp đỡ, động viên của nhiều cá nhân và tập thể Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong học tập
và nghiên cứu
Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, Phòng Đào tạo, các khoa, văn phòng của Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi về mọi mặt trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn này Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của giảng viên hướng dẫn PGS TS Đỗ Anh Tài.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi còn được sự giúp đỡ và cộng tác của các
cô chú, anh chị em và bạn bè, tôi xin chân thành cảm ơn Thêm nữa, tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn chân thành tới bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã tạo điều kiện mọi mặt để tôi hoàn thành nghiên cứu này
Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc đối với mọi sự giúp đỡ quý báu đó
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2019
Tác giả luận văn
Hà Ngự Ngọc
Trang 5Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC HÌNH vi
DANH MỤC BẢNG vii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT viii
MỞ ĐẦU 1
1 Tính cấp thiết của đề tài 1
2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài 2
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2
4 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 3
5 Kết cấu của luận văn 3
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGUỒN NGÂN SÁCH QUỐC PHÒNG 5
1.1 Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 5
1.1.1 Chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 5
1.1.2 Quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 8
1.1.3 Nội dung quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 13
1.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 22
1.2 Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 25
1.2.1 Kinh nghiệm về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng tại một số đơn vị trong nước 25
1.2.2 Bài học kinh nghiệm về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng tại Ban Tài chính BTM QK1 35
Chương 2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37
2.1 Câu hỏi nghiên cứu 37
2.2 Phương pháp nghiên cứu 37
Trang 6Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
2.2.1 Thu thập thông tin 37
2.2.2 Tổng hợp thông tin 39
2.2.3 Phân tích thông tin 40
2.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 41
2.3.1 Hệ thống chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động 41
2.3.2 Hệ thống chỉ tiêu phản ánh kết quả nghiên cứu về quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP 41
Chương 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH QUỐC PHÒNG TẠI BAN TÀI CHÍNH BỘ THAM MƯU QUÂN KHU 1 45
3.1 Khái quát về Ban Tài chính Bộ Tham mưu Quân khu 1 45
3.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Ban Tài chính – BTM – QK1 45
3.1.2 Tình hình thực hiện công tác năm của Ban Tài chính – BTM – QK1 50
3.2 Thực trạng quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 55
3.2.1 Lập và phân bổ dự toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 55
3.2.2 Thực hiện dự toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 68
3.2.3 Kế toán, quyết toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 76
3.2.4 Kiểm tra, thanh tra chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng 79
- Do năng lực cán bộ tài chính còn hạn chế 84
3.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 84
3.3.1 Chế độ chính sách quản lý tài chính công 84
3.3.2 Tổ chức bộ máy, trình độ cán bộ lãnh đạo 85
3.3.3 Trình độ cán bộ thực hiện công tác tài chính 85
3.3.4 Cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ quản lý 86
3.3.5 Đặc điểm của đơn vị bị quản lý 87
3.4 Đánh giá những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách BQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 87
3.4.1 Đánh giá kết quả đạt được 87
Trang 7Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
3.4.2 Những tồn tại, hạn chế 88
3.4.3 Nguyên nhân hạn chế 88
Chương 4 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH QUỐC PHÒNG TẠI BAN TÀI CHÍNH BỘ THAM MƯU QUÂN KHU I 91
4.1 Quan điểm, định hướng quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 91
4.1.1 Quan điểm 91
4.1.2 Định hướng 91
4.2 Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 92
4.2.1 Hoàn thiện việc xây dựng định mức chi phí, lập dự toán chi thường xuyên 92
4.2.2 Chỉ đạo thực hiện dự toán chi thường xuyên NSQP 94
4.2.3 Chỉ đạo công tác kế toán, quyết toán trong quản lý chi thường xuyên NSQP 95
4.2.4 Kiểm tra, thanh tra tài chính hoạt động chi thường xuyên NSQP 98
4.2.5 Điều kiện để thực hiện tốt các giải pháp quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 99
KẾT LUẬN 101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 103
PHỤ LỤC 1A 105
PHỤ LỤC 1B 107
PHỤ LỤC 1C 111
PHỤ LỤC 1D 112
PHỤ LỤC 2 115
PHỤ LỤC 3 118
PHỤ LỤC 4 119
PHỤ LỤC 5 125
PHỤ LỤC 6 127
PHỤ LỤC 7 129
PHỤ LỤC 8 131
Trang 8Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1 Sơ đồ tổ chức Ban Tài chính - BTM - QK1 47Hình 3.2 Hệ thống tổ chức ngành tài chính thuộc Ban Tài chính - BTM - QK 1 47Hình 3.3 Trình tự lập dự toán năm tại Ban Tài chính BTM Quân khu I 57Hình 3.4 Quy trình kiểm tra tài chính năm tại Bộ Tham mưu Quân khu 1 80
Trang 9Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1 Tình hình quân số toàn Bộ Tham Mưu QK1 năm 2018 50Bảng 3.2 Báo cáo tổng hợp phân bổ dự toán 2016-2018 59Bảng 3.3 Đánh giá cơ cấu dự toán theo năm 62Bảng 3.4 Ý kiến của cán bộ lãnh đạo đơn vị về tiêu chuẩn, định mức và dự toán
chi thường xuyên NSQP 66Bảng 3.5 Kết quả đánh giá tiêu chuẩn, định mức và dự toán chi thường xuyên
NSQP của nhân viên tài chính BTM QK1 67Bảng 3.6 Kết quả thực hiện chi thường xuyên NSQP tại Ban Tài chính BTM
QK1 72Bảng 3.7 Đánh giá công tác thực hiện dự toán chi thường xuyên NSQP thông
qua số liệu điều tra 75Bảng 3.8 Đánh giá công tác kế toán, quyết toán chi thường xuyên NSQP 78thông qua số liệu điều tra 78Bảng 3.9 Số lượt kiểm tra tài chính tại Ban Tài chính BTM QK1 năm 2016-
2018 79Bảng 3.10 Kế hoạch kiểm tra tài chính năm 2016-2018 Ban Tài chính BTM
QK1 80Bảng 3.11 Đánh giá công tác kiểm tra chi NS quốc phòng thông qua số liệu
điều tra sơ cấp 83Bảng 3.13 Danh sách các thủ trưởng các đơn vị thuộc BTM 115Bảng 3.14 Tổng hợp số lượng đội ngũ cán bộ thực hiện công tác Tài chính tại
các đơn vị trực thuộc Ban Tài chính năm 2018 118Bảng 3.15 Tổng hợp phần mềm phục vụ quản lý tài chính tại Ban Tài chính
BTM QK1 119Bảng 3.16 Tổng hợp các đơn vị trực thuộc BTM QK1 125
Trang 10Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Trang 11Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
MỞ ĐẦU
1 Tính cấp thiết của đề tài
Tài chính quân đội là bộ phận của tài chính Nhà nước, là một mặt công tác quan trọng của Quân đội ta, có liên quan mật thiết đến kết quả hoàn thành nhiệm vụ của toàn quân Vì vậy, cơ chế quản lý tài chính (QLTC) quân đội phải phù hợp với
cơ chế QLTC của Nhà nước và đặc thù nhiệm vụ quốc phòng
Công tác tài chính quân đội được vận hành trong cơ chế phù hợp sẽ huy động được mọi nguồn lực, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước (NSNN), góp phần cải thiện đời sống bộ đội, tăng cường tiềm lực quốc phòng và sức mạnh chiến đấu của quân đội trong tình hình mới
Để vận hành cơ chế QLTC phù hợp với nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập sâu rộng kinh tế quốc tế, những năm qua, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành mới nhiều văn bản quy định về việc quản lý và sử dụng ngân sách Nhà nước (NSNN) Ngày 25-6-2015, Quốc hội khóa XIII ban hành Luật NSNN năm 2015 (Luật số 83/2015/QH13, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2017, thay thế Luật NSNN năm 2002); Chính phủ ban hành Nghị định số 163/2016/NĐ-
CP ngày 21-12-2016, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật NSNN (thay thế Nghị định số 60/2003/NĐ-CP) và Nghị định số 165/2016/NĐ-CP ngày 24-12-
2016 quy định về quản lý, sử dụng NSNN đối với một số hoạt động thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh (thay thế Nghị định số 10/2004/NĐ-CP) Đây là cơ sở quan trọng để các bộ, ngành, địa phương chỉ đạo thực hiện tốt quản lý, sử dụng NSNN, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả
Bộ Tham mưu Quân khu 1 với lịch sử hơn 70 năm xây dựng, trưởng thành, chiến đấu và chiến thắng, nhất là trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược cũng như trong công cuộc đổi mới đất nước, đã khẳng định BTM-QK1 thực sự là một đơn vị quân đội anh hùng, thể hiện đầy đủ và sâu sắc bản chất, truyền thống của một quân đội cách mạng, luôn trung với Đảng, trung với Nước, hiếu với Dân Hiện nay, trong điều kiện đất nước còn nhiều khó khăn, ngân sách đảm bảo cho quốc phòng hạn hẹp, việc quản lý tốt nguồn chi thường xuyên là nhiệm vụ hết sức quan trọng, góp phần xây dựng quân đội vững mạnh, thực sự là
Trang 12Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu trung thành và tin cậy của Đảng, Nhà nước
và Nhân dân, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao trong mọi tình huống là
sự quán triệt và thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về mục tiêu chiến đấu, về bản chất cách mạng của Quân đội nhân dân Việt Nam trong thời kỳ mới Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động công tác quản lý tài chính tại BTM-QK1 còn gặp phải những khó khăn nhất định như: Năng lực của tài chính, quản lý tại các đơn vị còn hạn chế; đặc thù hoạt động của mỗi một đơn vị cấp dưới khác nhau dẫn đến các khoản chi khác nhau gây khó khăn trong công tác quản lý; việc triển khai và thực hiện triển khai cơ chế, chính sách tài chính còn nhiều hạn chế Việc nghiên cứu và hoàn hiện công tác quản lý tài chính tại Ban Tài chính BTM-QK1 là hết sức cần thiết, chính vì
vậy, tác giả chọn đề tài “Quản lý chi thường xuyên ngân sách quốc phòng tại Ban
Tài chính Bộ Tham mưu Quân khu 1” làm chủ đề nghiên cứu cho đề tài luận văn
thạc sĩ của mình, đề tài có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn
2 Mục tiêu nghiên cứu đề tài
+ Đánh giá các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 trong giai đoạn 2016-2018
+ Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM - QK1
3 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý
chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM - QK1
Trang 13Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về mặt không gian: Luận văn nghiên cứu tại Ban Tài chính - BTM - QK1
và các đơn vị trực thuộc sự quản lý của Ban Tài chính - BTM - QK1
+ Về mặt thời gian: Số liệu thứ cấp được tác giả thu thập từ năm 2016-2018; Số liệu sơ cấp được tác giả điều tra vào tháng 3-5/2019; Các giải pháp được nghiên cứu và
đề xuất trong giai đoạn 2019-2025
+ Về mặt nội dung: Đề tài tập trung nghiên cứu công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 bao gồm các nội dung cụ thể: Lập dự toán, phân bổ dự toán chi thường xuyên; thực hiện (chấp hành) dự toán; kế toán, quyết toán chi ngân sách; thanh tra, kiểm tra, kiểm soát chi NSNN
4 Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa thiết thực về mặt lý luận và thực tiễn;
là tài liệu giúp Cục Tài chính BQP; Phòng Tài chính quân khu; Bộ Tham mưu quân khu
và các đơn vị trực thuộc BTM lập dự toán; xây dựng kế hoạch hoàn thiện cơ chế quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách BQP tính đến năm 2025 có cơ sở khoa học
Luận văn nghiên cứu khá toàn diện và có tính hệ thống những giải pháp chủ yếu nhằm hoàn thiện công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1 và có ý nghĩa thiết thực cho việc hoàn thiện công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1
Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo giúp các đơn vị sử dụng NSQP đạt hiệu quả hơn, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, chống lãng phí, giảm thất thoát nguồn ngân sách;
từ đó góp phần phát triển an ninh quốc phòng cũng như kinh tế xã hội của địa phương
Qua nghiên cứu lý luận và thực tiễn những nội dung trong đề tài đã giúp tác giả nhận thức sâu rộng hơn, gắn kết chặt hơn giữa lý luận và thực tiễn, hiểu rõ thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên NSQP tại đơn vị công tác, tìm ra nguyên nhân và có những giải pháp tích cực trong công tác quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách BQP tại đơn vị
5 Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục bảng, hình, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, đề tài được kết cấu thành 4 chương:
Trang 14Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1 Cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP Chương 2 Phương pháp nghiên cứu
Chương 3 Thực trạng quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM - QK1
Chương 4 Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP tại Ban Tài chính - BTM – QK1
Trang 15Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ CHI THƯỜNG
XUYÊN NGUỒN NGÂN SÁCH QUỐC PHÒNG
1.1 Cơ sở lý luận về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
1.1.1 Chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
1.1.1.1 Khái niệm chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
“Chi thường xuyên là những khoản chi có thời hạn tác động ngắn thường dưới một năm” (Dương Đăng Chinh, 2009)
Theo khoản 06 điều 04 Luật Ngân sách nhà nước Việt Nam (2015) “Chi thường xuyên là nhiệm vụ chi của ngân sách nhà nước nhằm bảo đảm hoạt động của
bộ máy nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.”
Ngân sách quốc phòng là một phần trong Ngân sách Nhà nước được chi tiêu cho công tác quốc phòng mà chủ yếu là duy trì và tăng cường sức mạnh cho quân đội
“Phần lớn những khoản chi NSNN cho Quốc phòng được tính vào cơ cấu chi thường xuyên của NSNN (trừ chi XDCB cho các công trình quốc phòng, an ninh)
Sở dĩ sắp xếp như vậy là do nhu cầu chi cho Quốc phòng được coi là tất yếu và phải thường xuyên quan tâm khi còn tồn tại giai cấp, tồn tại Nhà nước ở mỗi quốc gia riêng biệt Như vậy, số chi cho binh sĩ, cho sĩ quan, cho vũ khí và khí tài chuyên dụng của các lực lượng vũ trang đều được tính vào chi thường xuyên của NSNN hàng năm (Dương Đăng Chinh, 2009).”
Như vậy, chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng là chi thường
xuyên NSNN cho quốc phòng nhằm đảm bảo các hoạt động trong các đơn vị quốc phòng
1.1.1.2 Đặc điểm chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
NSQP là một bộ phận của NSNN chi cho quốc phòng, chính vì vậy, đặc điểm của chi thường xuyên NSQP mang đầy đủ đặc điểm của chi thường xuyên NSNN
Thứ nhất: Đại bộ phận các khoản chi đều mang tính ổn định, những chức
năng vốn có của quân đội như “quân đội chiến đấu, quân đội công tác, quân đội
Trang 16Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
sản xuất”, trong chiến đấu cũng như thời bình đòi hỏi đều phải xen kẽ thực hiện
Để đảm bảo cho quân đội thực các hiện chức năng đó, tất yếu phải cung cấp nguồn vốn từ NSQP cho nó Mặt khác, tính ổn định của chi thường xuyên còn bắt nguồn
từ tính ổn định trong từng hoạt động cụ thể mà mỗi bộ phận cụ thể trong bộ máy hoạt động của quân đội phải thực hiện
Thứ hai: Xét theo cơ cấu chi NSQP ở từng niên độ và mục đích sử dụng cuối
cùng của vốn cấp phát thì đại bộ phận các khoản chi thường xuyên của NSQP có hiệu lực tác động trong khoảng thời gian ngắn và mang tính chất tiêu dùng xã hội Nếu chi đầu tư phát triển nhằm tạo ra cơ sở vật chất – kỹ thuật cần thiết để thúc đẩy
sự phát triển của đơn vị cũng như của nền kinh tế trong tương lai thì chi thường xuyên lại chủ yếu đáp dứng cho các nhu cầu chi để thực hiện các nhiệm vụ của đơn
vị trong năm ngân sách hiện tại
Thứ ba: Phạm vi, mức độ chi thường xuyên của NSQP gắn chặt với cơ cấu tổ
chức của bộ máy quốc phòng và sự lựa chọn của Nhà nước trong việc giữ vững an ninh, quốc phòng Với tư cách là một quỹ tiền tệ tập trung của Nhà nước nên tất yếu quá trình phân phối và sử dụng NSQP luôn phải hướng vào việc đảm bảo hoạt động bình thường của tổ chức từng đơn vị Bộ máy tổ chức của từng đơn vị hoạt động hiệu quả, tinh gọn thì số chi thường xuyên cho nó được tập trung hiệu quả và ngược lại
1.1.1.3 Nội dung chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
Nội dung chi thường xuyên nguồn NSQP bao gồm: Chi tiền lương, phụ cấp, trợ cấp, tiền ăn; chi hoạt động của nghiệp vụ ngành tại đơn vị
- Chi tiền lương, phụ cấp, trợ cấp, tiền ăn:
+ Tiền lương: Tiền lương trong quân đội là một bộ phận tiền lương của nhà nước, nhằm bù đắp những hao phí, sức lao động mà quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng đã cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc
Theo Nghị định 72/2018/NĐ-CP và tham khảo Thông tư 145/2017/TT-BQP mức lương, phụ cấp cho các đối tượng là sĩ quan, quân nhân, viên chức thuộc Quân đội với mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng được tính theo công thức sau:
“
Mức lương = Mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng x Hệ số lương hiện hưởng.”
Trang 17Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
+ Phụ cấp: Ngoài lương chính quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng còn được hưởng các khoản phụ cấp như phụ cấp thâm niên, phụ cấp chức vụ lãnh đạo, phụ cấp khu vực, phụ cấp đặc biệt, phụ cấp trách nhiệm, phục cấp độc hại, phụ cấp thu hút,
Công thức tính phụ cấp quân hàm hạ sĩ quan, binh sĩ và học viên cơ yếu:
“Mức phụ cấp quân hàm = Mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng x Hệ số phụ cấp quân hàm hiện hưởng.”
Công thức tính mức tiền của hệ số chênh lệch bảo lưu (nếu có)
Mức tiền của hệ số chênh lệch bảo lưu = Mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng x Hệ số chênh lệch bảo lưu hiện hưởng (nếu có)
Công thức tính mức phụ cấp tính theo mức lương cơ sở
Đối với người hưởng lương:
Mức phụ cấp = Mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng x Hệ số phụ cấp được hưởng theo quy định
Đối với hạ sĩ quan, binh sĩ và học viên cơ yếu:
“Mức phụ cấp = Mức phụ cấp quân hàm binh nhì, tính theo mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng x Hệ số phụ cấp được hưởng theo quy định.”
Công thức tính mức phụ cấp theo tỷ lệ %
Đối với người hưởng lương:
Mức phụ cấp = (Mức lương + Mức phụ cấp chức vụ lãnh đạo + Mức phụ cấp thâm niên vượt khung) từ ngày 01/7/2018 x Tỷ lệ % phụ cấp được hưởng theo quy định
Đối với hạ sĩ quan, binh sĩ và học viên cơ yếu:
Mức phụ cấp = (Mức phụ cấp quân hàm hiện hưởng + phụ cấp chức vụ lãnh đạo (nếu có) tính theo mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng) x Tỷ lệ % phụ cấp được hưởng theo quy định
+ Trợ cấp:
Công thức tính mức trợ cấp tính theo mức lương cơ sở
“Mức trợ cấp = Mức lương cơ sở 1.390.000 đồng/tháng x Số tháng được hưởng trợ cấp theo quy định.”
+ Tiền ăn: Tiền ăn trong quân đội có nhiều chế độ, tiêu chuẩn như: Ăn
Trang 18Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
thường xuyên của bộ binh, ăn quân binh chủng, ăn thêm các loại Trong một đơn vị cũng có thể thực hiện nhiều loại tiêu chuẩn tiền ăn Mỗi loại tiêu chuẩn tiền ăn lại
có nhiều mức tiền ăn được chia ra theo vùng giá, theo cấp bậc, theo vị trí đóng quân phía sâu trong nước, biên giới, hải đảo; đối tượng được hưởng; có đối tượng được hưởng thường xuyên, hưởng không thường xuyên
- Chi kinh phí nghiệp vụ:
Kinh phí nghiệp vụ là khoản chi của ngân sách quốc phòng để thực hiện các nhiệm vụ được giao hàng năm đối với các ngành nghiệp vụ Kinh phí nghiệp vụ được bảo đảm và quản lý trên cơ sở tổ chức, biên chế, chế độ, tiêu chuẩn, định mức, của Nhà nước và Bộ Quốc phòng về quản lý ngân sách và phương thức bảo đảm của các ngành theo từng cấp
Kinh phí nghiệp vụ chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi của ngân sách quốc phòng, nội dung phong phú nên quản lý chặt chẽ việc chi kinh phí nghiệp vụ có ý nghĩa hết sức quan trọng trong quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP
1.1.2 Quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
1.1.2.1 Khái niệm, đặc điểm
và quản lý chi tiêu.”
- Đặc điểm:
+ Đơn vị quản lý chi thường xuyên NSQP là các cơ quan nhà nước (Bộ Tài chính, cơ quan tài chính địa phương, Ban Tài chính, đơn vị, Cơ quan kho bạc nhà nước, Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ, ) và thực hiện quản lý chi trên cơ sở các quy định hiện hành của pháp luật
+ Hoạt động quản lý chi thường xuyên NSQP nhằm đảm bảo cho việc thực hiện các nhiệm vụ của quân đội: Bảo đảm tài chính là một hoạt động bảo đảm thiết
Trang 19Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
yếu của quân đội Mục tiêu của quản lý chi thường xuyên NSQP là đáp ứng tốt nhu cầu tài chính cho việc xây dựng quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, đủ sức hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ quân sự và quốc phòng; quốc phòng kết hợp với kinh tế, kinh tế kết hợp với quốc phòng Nguồn bảo đảm chủ yếu là kinh phí do NSNN cấp
Đặc điểm này đòi hỏi công tác bảo đảm, quản lý tài chính quân đội phải quán triệt và thực hiện tốt nguyên tắc tiết kiệm; chấp hành nghiêm các chế độ, chính sách, tiêu chuẩn, định mức Đồng thời, việc đánh giá hiệu quả công tác tài chính phải xuất phát từ mục tiêu hoàn thành nhiệm vụ quân sự và theo mối tương quan: với một chi phí nhất định, nhiệm vụ được hoàn thành ở mức cao nhất; hoặc hoàn thành nhiệm vụ với chi phí thấp nhất
Đặc điểm này còn cho thấy những nhu cầu đảm bảo chi thường xuyên NSQP phụ thuộc vào khả năng chi cho quốc phòng của NSNN Do vậy, xác định nhu cầu đảm bảo tài chính của toàn quân cũng như của từng đơn vị, một trong những vấn đề quan trọng mang tính nguyên tắc là không thể thoát ly khả năng chi của NSNN hoặc khả năng bảo đảm của đơn vị cấp trên Trong chi tiêu, sử dụng ngân sách phải thực hiện đúng chỉ tiêu, nội dung kế hoạch tài chính được phê duyệt; công tác quản lý phải tuân thủ chế độ; tiêu chuẩn, chính sách, nguyên tắc, thể lệ được quy định trong các văn bản pháp quy của Nhà nước, của quân đội như: Luật ngân sách nhà nước, Điều lệ công tác tài chính Quân độ Nhân dân Việt Nam, thông tư, nghị định do cơ quan chức năng ban hành,
+ Hoạt động quản lý chi thường xuyên NSQP là một phạm trù kinh tế quân
sự, bị chi phối bởi các quy luật kinh tế và các quy luật chiến tranh
Hoạt động quản lý chi thường xuyên NSQP trước hết chịu sự chi phối của các quy luật kinh tế vì NSQP là một bộ phận của NSNN, là hệ thống các quan hệ phân phối dưới hình thức giá trị nhằm phục vụ cho các hoạt động quân sự Các quy luật kinh tế như: quy luật giá trị, quy luật cung cầu, quy luật cạnh tranh, quy luật lưu thông tiền tệ, đều tác động, chi phối đến công tác quản lý chi thường xuyên NSQP một cách tất yếu khách quan
Chi thường xuyên NSQP phục vụ cho hoạt động quân sự, vì vậy nó chịu sự
Trang 20Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
chi phối của các hoạt động quân sự, của các quy luật chiến tranh
Nhận thức những đặc điểm này đòi hỏi phải nắm vững nội dung, yêu cầu của các quy luật kinh tế và biết vận dụng các quy luật này trong thực tiễn để đảm bảo cho hoạt động quản lý chi thường xuyên NSQP đạt được hiệu quả toàn diện, thích ứng với các tình huống, các trạng thái sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu của quân đội
+ Hệ thống quản lý chi thường xuyên NSQP được xây dựng trên cơ sở kết hợp giữa phân cấp theo ngành bảo đảm vật chất và theo đơn vị sử dụng từng cấp
“Quyền quản lý, sử dụng tổng hợp các nguồn tài chính trên cơ sở tuân thủ chế
độ, chính sách chung của đơn vị từng cấp được thực hiện nhằm phát huy tỉnh chủ động, tích cực và trách nhiệm cụ thể của đơn vị theo từng cấp Vai trò của các ngành bảo đảm vật chất được phát huy nhằm tăng cường tính thống nhất, tập trung trong bảo đảm và quản lý đối với phạm vi toàn quân Sự kết hợp này được thực hiện thông qua sự chỉ đạo về nghiệp vụ và tổ chức đảm bảo vật chất của các ngành.”
Điều lệ công tác tài chính Quân đội Nhân dân Việt Nam có những quy định
cụ thể về nhiệm vụ, quyền hạn của chỉ huy đơn vị đối với công tác tài chính, của thủ trưởng cơ quan nghiệp vụ ngành bảo đảm vật chất và người phụ trách cơ quan tài chính các cấp, tạo cơ sở cho sự kết hợp trong phân cấp quản lý
Đặc điểm này ảnh hưởng trực tiếp đến phương thức tổ chức và quản lý việc phân phối, cấp phát, chi tiêu, sử dụng, thanh quyết toán tài chính trong quân đội
1.1.2.2 Vai trò công tác quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
Quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP có vai trò quan trọng trong việc cân đối sử dụng các nguồn lực tài chính và góp phần phát huy sức mạnh quân đội nhân dân Việt Nam, cụ thể:
- Vai trò nắm vững các nguồn tài chính trong quân đội, khai thác động viên mọi tiềm năng và nguồn lực, thực hiện cân đối tài chính tích cực:
Để thực hiện tốt vai trò trên, trước hết mỗi ngành, mỗi đơn vị tùy theo nhiệm
vụ, quyền hạn của mình phải duy trì mối quan hệ và thực hiện nghiêm chỉnh sự chỉ đạo của chủ thể phân phối cấp trên nhằm nắm vững nội dung, cơ cấu, chỉ tiêu kế hoạch phân phối đối với nguồn tài chính do ngân sách nhà nước hoặc do tài chính cấp trên đảm bảo Thứ hai, phải nắm vững tiềm năng về lao động, vật tư, trang thiết
Trang 21Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
bị, khoa học công nghệ, của ngành, của đơn vị; xác định hình thức tổ chức, biện pháp thích hợp để khai thác có hiệu quả mọi tiềm năng, chủ động tạo nguồn thu nội
bộ phù hợp chế độ, quy định Thứ ba, các ngành, các đơn vị phải thực hiện tốt chế
độ quản lý, chế độ kế toán, kiểm tra, nhằm nắm lấy được đầy đủ, kịp thời và phân tích đúng đắn sự chênh lệch giữa nhu cầu bảo đảm tài chính và khả năng đáp ứng của các nguồn để có biện pháp cân đối thích hợp
Trong điều kiện ngân sách nhà nước vẫn còn bội chi, NSQP có nhiều khó khăn, tiềm năng của các đơn vị tuy có nhiều nhưng khai thác, phát huy hiệu quả những tiềm năng ấy không dễ dàng nên đòi hỏi các ngành, các đơn vị phải luôn phát huy tính tích cực, chủ động khắc phục khó khăn để thực hiện vai trò và nhiệm vụ trên
- Vai trò bảo đảm tài chính đúng, đủ, kịp thời cho các nhu cầu quân đội, phù hợp với khả năng kinh tế của đất nước trong từng thời kỳ:
Để giữ được vai trò bảo đảm tài chính đúng, đủ, kịp thời cho các nhu cầu quân đội, phù hợp với khả năng kinh tế của đất nước trong từng thời kỳ, các cơ quan tài chính quân đội trước hết cần phải quán triệt sâu sắc nghị quyết lãnh đạo của cấp ủy Đảng, mệnh lệnh chỉ thị của chỉ huy đơn vị, nắm vững tình hình nhiệm
vụ của đơn vị, nắm vững các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn hiện hành và những chỉ đạo, hướng dẫn nghiệp vụ của cơ quan tài chính đơn vị cấp trên Trên cơ sở đó, cần xác định đúng đắn các nhu cầu bảo đảm tài chính phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của đơn vị, phù hợp với khả năng các nguồn tài chính để xây dựng dự toán ngân sách có tính khoa học, tính thực tiễn Các cơ quan tài chính cần phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với các cơ quan, ngành nghiệp vụ có liên quan, tổ chức hợp lý, điều hành tốt hoạt động các bộ phận nghiệp vụ trong cơ quan để thực hiện tốt công tác bảo đảm tài chính Như vậy, có thể thấy rằng, thực hiện tốt nhiệm vụ bảo đảm tài chính cần phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp, cần phối hợp chặt chẽ các hoạt động của hệ thống tổ chức các ngành, các đơn vị
- Vai trò bảo đảm cho các nguồn tài chính và nguồn lực khác được sử dụng hợp lý, tiết kiệm, có hiệu quả; các hoạt động tài chính được thực hiện đúng pháp luật, chế độ, chính sách:
Hoạt động quản lý chi thường xuyên NSQP xuất phát từ yêu cầu khách quan
Trang 22Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
của quá trình điều hành hoạt động của hệ thống tài chính quân đội, nhờ đó các chức năng của tài chính quân đội được thực hiện và phát huy vai trò trong thực tiễn, hệ thống tài chính quân đội hoạt động nhịp nhàng, ăn khớp
Trong thực tiễn quản lý chi thường xuyên NSQP gồm các hoạt động chỉ huy, điều hành, giám sát, đôn đốc đối với hoạt động chi thường xuyên NSQP Thông qua hoạt động quản lý chi thường xuyên NSQP, các ngành, các đơn vị nắm được thực trạng tình hình hoạt động tài chính và những thông tin cần thiết, trên cơ sở đó có những biện pháp tác động tới các đối tượng quản lý làm cho quá trình phân phối, sử dụng các nguồn lực được hiệu quả tốt
1.1.2.3 Nguyên tắc quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
Tài chính quân đội là tổng thể các quan hệ kinh tế - tài chính trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau của Quân đội Do vậy việc quản lý tài chính quân đội vừa phải tuân thủ các nguyên tắc chung của quản lý tài chính, vừa phải thích ứng với những đặc thù của Quân đội
- “ Nguyên tắc quản lý theo dự toán: Dự toán là khâu mở đầu của một chu
trình NSQP Những khoản chi thường xuyên một khi đã được ghi vào dự toán chi
và đã được cơ quan quyền lực Nhà nước xét duyệt được coi là chi tiêu pháp lệnh Xét trên giác độ quản lý, số chi thường xuyên đã được ghi trong dự toán thể hiện sự cam kết của cơ quan chức năng quản lý tài chính nhà nước đối với các đơn vị thụ hưởng NSQP, từ đó nảy sinh nguyên tắc quản lý chi thường xuyên theo dự toán.”
- “ Nguyên tắc tiết kiệm hiệu quả: Tiết kiệm hiệu quả là một trong những
nguyên tắc quan trọng hàng đầu của quản lý kinh tế, tài chính, bởi lẽ nguồn lực thì luôn có giới hạn nhưng nhu cầu thì vô hạn Do vậy, trong quá trình phân bổ và sử dụng nguồn lực khan hiếm đó luôn phải tính toán sao cho với chi phí tối thiểu nhưng phải đạt hiệu quả cao Mặt khác do đặc thù hoạt động các đơn vị quân đội đa dạng, phức tạp, nhu cầu chi từ NSQP luôn gia tăng với tốc độ nhanh trong khi khả năng huy động nguồn thu có giới hạn, nên càng phải tôn trọng nguyên tắc tiết kiệm, hiệu quả trong quản lý chi thường xuyên của NSQP.”
- “ Nguyên tắc chi trực tiếp qua kho bạc nhà nước: Một trong những chức năng
quan trọng của kho bạc nhà nước là quản lý quỹ NSQP Vì vậy, kho bạc nhà nước
Trang 23Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vừa có quyền, vừa có trách nhiệm phải kiếm soát chặt chẽ mọi khoản chi ngân sách nhà nước, đặc biệt là các khoản chi thường xuyên Để tăng cường vai trò của KBNN trong kiểm soát chi thường xuyên của NSQP, hiện nay nước ta đang thực hiện việc chi trực tiếp qua KBNN như là một nguyên tắc trong quản lý khoản chi này.”
1.1.3 Nội dung quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
1.1.3.1 Lập và phân bổ dự toán chi thường xuyên nguồn NSQP
Quản lý chi thường xuyên NSQP là một quá trình, bao gồm các khâu: Lập dự toán, chấp hành dự toán, kế toán, quyết toán, thanh kiểm tra Trong đó, dự toán chi thường xuyên NSQP là công việc khởi đầu có ý nghĩa quyết định đến toàn bộ các khâu của quá trình quản lý chi thường xuyên NSQP Lập dự toán chi thường xuyên NSQP thực chất là việc lập dự toán các khoản chi thường xuyên trong một niên độ nhất định Một dự toán chính xác, đầy đủ cơ sở khoa học và cơ sở thực tiễn có tác dụng trong điều hành và quản lý ngân sách
Đơn vị dự toán các cấp lập dự toán ngân sách trong phạm vi nhiệm vụ được giao Đối với đơn vị dự toán quân đội, lập dự toán ngân sách là một chế độ cơ bản, thường xuyên của tài chính quân đội, nhằm đảm bảo kinh phí cho các nhiệm vụ của đơn vị Dự toán chi thường xuyên NSQP là phương hướng chi tiêu của các ngành, các đơn vị, tạo điều kiện cho đơn vị chi tiêu sử dụng kinh phí đúng chế độ, tiêu chuẩn, đúng mục đích và đối tượng sử dụng
Dư toán ngân sách lập ra được cấp có thẩm quyền phê duyệt là căn cứ pháp
lý đảm bảo cho quá trình cấp phát chi tiêu ngân sách đúng đối tượng, đúng tiêu chuẩn, đúng nội dung và thanh quyết toán chính xác, đồng thời cũng là căn cứ để thực hiện kiểm tra, giám đốc tài chính trước khi chi tiêu đối với các ngành, các đơn
vị sử dụng ngân sách
Dự toán ngân sách giúp cho lãnh đạo, chỉ huy đợn vị chỉ đạo các mặt hoạt động công tác trong phạm vi đơn vị của mình, đồng thời giúp cơ quan tài chính cấp trên nắm được nhu cầu đơn vị cấp dưới, làm cơ sở lập dự toán ngân sách cua mình
Tóm lại, xét trên nhiều phương diện lập dự toán ngân sách có vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình điều hành, quản lý ngân sách, đảm bảo cho các nhiệm vụ của đơn vị Vì vậy, để phát huy được vai trò, tác dụng của dự toán ngân sách trong
Trang 24Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
thực tiễn khi lập dự toán ngân sách phải đáp ứng được những yêu cầu nhất định, phải triệt để tôn trọng những nguyên tắc đề ra, phải có phương pháp xây dựng một cách hợp lý, dựa trên những căn cứ đúng đắn
Quản lý việc lập dự toán bao gồm các nội dung cụ thể: Quản lý việc lập dự toán tại các đơn vị đúng quy định, chế độ tiêu chuẩn, đối tượng và mục đích sử dụng, về biểu mẫu, thời gian, tiết mục, tiểu mục
- Yêu cầu đối với lập dự toán chi thường xuyên NSQP:
+ Dự toán phải thể hiện đầy đủ các khoản mục dựa trên hệ thống chế độ, chính sách và tiêu chuẩn định mức đúng đắn phù hợp với thực tiễn
+ Dự toán phải lập theo đúng biểu mẫu, đúng thời gian quy định và chi tiết đến tiểu mục, ngành của Mục lục NSNN áp dụng trong quân đội
+ Ngân sách của đơn vị dự toán cấp trên phải lập trên cơ sở dự toán ngân sách của đơn vị dự toán ngân sách cấp dưới được phân tích theo nguồn kinh phí và lĩnh vực chi
+ Dự toán phải được gửi lên đơn vị cấp trên, phải do chủ tài khoản đơn vị kí, kèm theo báo cáo thuyết minh ghi rõ cơ sở, căn cứ tính toán, phân tích so sánh với ước thực hiện năm báo cáo và số kiểm tra
- Căn cứ lập dự toán:
+ Căn cứ vào phương hướng, chủ trương, nhiệm vụ xây dựng và phát triển quân đội của Đảng và Nhà nước; các chỉ thị và mệnh lệnh của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và của người chỉ huy; các nhiệm vụ kế hoạch trong năm của đơn vị
+ Căn cứ vào tổ chức, biên chế và trang bị: cơ sở quân số, biên chế như lương, phụ cấp, trợ cấp, tiền ăn, kinh phí báo chí, hoạt động câu lạc bộ, quân trang, dầu đèn, điện nước,
+ Căn cứ vào hệ thống các chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức và giá cả; + Căn cứ vào số kiểm tra về dự toán ngân sách do cơ quan có thẩm quyền thông báo và căn cứ vào mức tồn kho năm trước chuyển sang;
+ Căn cứ vào kinh nghiệm lập dự toán và tình hình thực hiện dự toán năm trước
Trang 25Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
- Phương pháp lập dự toán chi thường xuyên NSQP:
Tùy thuộc vào nội dung chỉ tiêu cần tính toán, quá trình lập dự toán có thể sử dụng những phương pháp tính toán khác nhau hoặc có thể sử dụng đồng thời các phương pháp như sau:
Phương pháp 1: Tính nhu cầu chi căn cứ vào định mức, tiêu chuẩn: số lượng
và thời gian phải bảo đảm, dựa vào công thức tính sau:
Tổng nhu cầu
chi cả năm = Định mức x Số lượng x
Thời gian (hoặc số lần) phải bảo đảm Phương pháp 2: Tính nhu cầu chi căn cứ vào chi phí thực hiện từng nhiệm
vụ, từng công việc cụ thể, công thức tính như sau:
Tổng nhu cầu chi
Tổng nhu cầu chi cho các công việc (A, B, ) Phương pháp 3: Tính nhu cầu chi căn cứ vào số thực hiện (hoặc ước thực hiện) của cả năm trước và yếu tố sẽ thay đổi trong năm kế hoạch
Tổng nhu cầu
Số thực hiện (hoặc ước thực hiện) của
cả năm trước
+
Chi phí tăng
do thay đổi các yếu tố
-
Chi phí giảm
do thay đổi các yếu tố
Đơn vị dự toán cấp 3 (Sư đoàn và tương đương)
Đơn vị dự toán cấp 4 (Trung đoàn và tương đương)
Trang 26Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
> Bộ Tài chính thông báo số chính thức đã được Chính phủ phê duyệt cho
Bộ Quốc phòng Bộ Quốc phòng thông báo cho các ngành, các đơn vị theo từng cấp trước ngày 05/01 năm ngân sách
Dự toán NSQP năm được lập theo trình tự: Đơn vị cấp trên thông báo chỉ tiêu số kiểm tra (dự kiên số thu-chi) và hướng dẫn lập dự toán ngân sách cho đơn vị cấp dưới, đơn vị cấp dưới tiến hành lập dự toán ngân sách năm gửi lên đơn vị cấp trên xét duyệt và thông báo chỉ tiêu chính thức cho đơn vị cấp dưới Quá trình đó được thực hiện theo hình 1.1
- Điều chỉnh dự toán ngân sách:
Dự toán ngân sách năm giao cho các đơn vị được lập, duyệt và thông báo đầu năm ngân sách Tuy vậy, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ khi có sự thay đổi của một số yếu tố thì phải điều chỉnh ngân sách như:
+ Thay đổi hoặc điều chỉnh các nhiệm vụ chính trị, quân sư;
+ Trường hợp đặc biệt có biến động lớn về nguồn thu, nhiệm vụ chi làm ảnh hưởng đến việc thực hiện phát triển kinh tế - xã hội, Nhà nước cần thiết phải điều chỉnh các khoản thu – chi; hoặc khi có sự thay đổi về chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, giá cả biến động lớn,
+ Những nhiệm vụ đột xuất của đơn vị phải thực hiện nhưng chưa được bổ sung kinh phí
Trong trường hợp cần điều chỉnh dự toán ngân sách các đơn vị lập dự toán ngân sách điều chỉnh gửi cơ quan tài chính cấp trên xét duyệt Nếu thay đổi nhiều
Trang 27Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
nội dung lớn thì phải tiến hành lập lại dự toán ngân sách, nếu chỉ điều chỉnh một số khoản kinh phí thì căn cứ vào hướng dẫn của trên để tiến hành điều chỉnh dự toán ngân sách Quá trình điều chỉnh dự toán ngân sách phải lưu ý đảm bảo tính thống nhất với dự toán ngân sách năm cả về nội dung, hình thức và mẫu biểu
- Công khai dự toán ngân sách:
Công khai dự toán ngân sách là một nội dung của công khai tài chính, nhằm đảm bảo thực hiện quyền kiểm tra, giám sát của các cơ quan, đơn vị, của quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng trong quá trình phân phối, quản lý và sử dụng vốn, tài sản của Nhà nước, của quân đội và khoản thu tại đơn vị, thực hiện có hiệu quả Pháp lệnh Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí
Yêu cầu đối với việc công khai dự toán ngân sách năm là phải bảo đảm cung cấp đầy đủ, chính xác, kịp thời các thông tin công khai phù hợp với chế độ bảo mật
và từng đối tượng tiếp cận thông tin theo những hình thức thích hợp
Ngoài dự toán năm, để quản lý tốt nhu cầu chi tiêu trong quý đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ của đơn vị được giao, các đơn vị còn phải lập các dự toán theo từng quý
1.1.3.2 Thực hiện dự toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
Quản lý việc thực hiện dự toán chi thường xuyên nguồn NSQP là việc quản lý việc cấp phát, thanh toán kinh phí theo đúng dự toán đã đề ra và theo những quy định nhất định của ngành, nhằm đảm bảo việc chi tiêu của các đơn vị cấp dưới đúng với quy định của ngành, thực hiện quản lý, điều chỉnh ngân sách từng đơn vị, tham mưu
bố trí bổ sung hoặc cắt giảm dự toán của đơn vị, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các đơn vị trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chi ngân sách
Quản lý thực hiện dự toán chi thường xuyên nguồn NSQP cần phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Việc cấp phát và chi ngân sách phải là các khoản đã có trong dự toán ngân sách năm được duyệt
Dự toán ngân sách được giao là chỉ tiêu pháp lệnh, mọi nội dung đều phải được phản ánh trong dự toán ngân sách, vì vậy nội dung chi ngân sách trước hết phải có trong dự toán ngân sách được giao Trường hợp chưa có dự toán được
Trang 28Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
duyệt, các đơn vị sử dụng ngân sách căn cứ vào kinh phí tạm cấp của đơn vị cấp trên để chi tiêu thanh toán
Trường hợp có các khoản chi đột xuất ngoài dự toán được duyệt nhưng không thể trì hoãn được như: Chi khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, chuẩn bị sẵn sàng chiến đấu, việc cấp phát, chi tiêu, thanh toán được căn cứ vào quyết định của cấp có thẩm quyền
- Quản lý chi thường xuyên NSQP theo đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức của Nhà nước và quân đội ban hành
Các chế độ, tiêu chuẩn, định mức quy định cụ thể đối tượng, phạm vi, nội dung, mức độ, giới hạn chi tiêu cần thiết Nó thể hiện mối quan hệ giữa nhu cầu để thực hiện một nhiệm vụ và khả năng chi của ngân sách Việc chi tiêu đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức vừa để đảm bảo thực hiện nhiệm vụ, vừa là biện pháp cơ bản,
có tính nguyên tắc để quản lý chi tiêu ngân sách: đúng đối tượng, đúng mục đích, đúng mức độ cần thiết
- Các khoản chi phải được thủ trưởng đơn vị sử dụng kinh phí hoặc người được ủy quyền chuẩn chi
Thủ trưởng đơn vị sử dụng kinh phí chịu trách nhiệm toàn diện về công tác tài chính của đơn vị mình và là chủ tài khoản của đơn vị mở tại kho bạc, ngân hàng; chịu trách nhiệm quản lý, sử dụng tài khoản theo đúng quy định của Nhà nước và quân đội Nội dung chi tiêu đều phải được thủ trưởng đơn vị hoặc người được ủy quyền ký chuẩn chi
- Các khoản chi cần phải có đầy đủ các chứng từ liên quan, tùy theo tính chất từng khoản chi
Quản lý hoạt động cấp phát và chi kinh phí nguồn NSQP bao gồm những nội dung cụ thể:
- Nguyên tắc cấp phát và chi kinh phí:
+ Cấp phát kinh phí được tổ chức thực hiện theo nguyên tắc chủ yếu là: Nhà nước cấp kinh phí cho Bộ Quốc phòng; Bộ Quốc phòng cấp kinh phí cho các đơn vị qua từng cấp thông qua hệ thống Kho bạc Nhà nước, cụ thể:
Trang 29Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Bộ Tài chính cấp kinh phí cho Bộ Quốc phòng bằng hạn mức kinh phí hoặc lệnh chi tiêu;
Bộ Quốc phòng cấp phát kinh phí cho các đơn vị dự toán cấp 2 và cấp 3 trực thuộc bằng phân phối hạn mức kinh phí hoặc bằng chuyển khoản (séc, ủy nhiệm chi);
Đơn vị dự toán cấp 2 và cấp 3 cấp kinh phí cho các đơn vị trực thuộc bằng chuyển khoản (séc hoặc ủy nhiệm chi);
Các đơn vị dự toán cấp 4 là cấp trực tiếp chi tiêu, nhận kinh phí trên cấp bằng tiền gửi hoặc tiền mặt (chỉ đối với trường hợp đặc biệt)
+ Mở và sử dụng tài khoản:
Kinh phí NSNN cấp cho Bộ Quốc phòng thông qua hệ thống Kho bạc Nhà nước Vì vậy, tất cả các đơn vị dự toán thuộc Bộ Quốc phòng đều phải mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước Loại và số lượng tài khoản cần mở để giao dịch với kho bạc phải tùy theo yêu cầu quản lý và tính chất hoạt động của đơn vị và phải được đơn vị cấp trên trực tiếp duyệt
- Kiểm soát trước khi cấp phát, thanh toán kinh phí:
Kiểm soát chi là một trong những nội dung quan trọng của quản lý ngân sách nhà nước, nhằm đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm, có hiệu quả tiền, tài sản của Nhà nước, đảm bảo hoàn thành các nhiệm vụ của đơn vị
Tất cả các khoản chi của NSNN phải được kiểm tra, kiểm soát trước, trong
và sau quá trình cấp phát, chi tiêu, thanh quyết toán Trong đó, việc kiểm soát chi trong khâu cấp phát, thanh toán đóng vai trò rất quan trọng Chính sách, cơ chế và mức độ tiến hành kiểm soát chi trong giai đoạn này có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sử dụng kinh phí của ngân sách, có tác động tích cực đến công tác quản lý tài chính của từng đơn vị, từng ngành
Trang 30Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Nội dung kiểm soát chi thường xuyên NSQP trong khâu cấp phát, thanh toán
là việc kiểm soát để bảo đảm các điều kiện chi ngân sách: Các khoản chi phải có trong dự toán được duyệt; đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức do cơ quan có thẩm quyền quy định; đã được thủ trưởng đơn vị sử dụng ngân sách chuẩn chi
- Phương thức cấp phát, thanh toán:
Phương thức cấp phát, thanh toán là những cách thức cụ thể mà các đơn vị
dự toán ngân sách phải tuân thủ khi chi tiêu kinh phí, trong quan hệ cấp phát, thanh toán của Kho bạc Nhà nước hoặc đơn vị cấp trên
1.1.3.3 Kế toán, quyết toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
- Kế toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng:
Kế toán trong đơn vị quân đội là việc phản ánh, ghi chép các nghiệp vụ thu chi ngân sách phát sinh vào hệ thống sổ sách kế toán
Công tác kế toán nhằm đảm bảo số liệu về các khoản thu, khoản chi ngân sách được cập nhật một cách thường xuyên theo từng tháng, từng quý và theo niên
độ kế toán
Kế toán chi thường xuyên NSQP là việc thực hiện ghi chép các khoản chi thường xuyên vào hệ thống sổ sách, báo cáo tài chính của đơn vị theo thời điểm phát sinh các nghiệp vụ cụ thể và đưa ra các báo cáo định kỳ theo yêu cầu hoặc theo từng tháng, từng quý và theo niên độ kế toán
Công tác quản lý kế toán chi thường xuyên nguồn NSQP đòi hỏi công tác kế toán chi thường xuyên nguồn NSQP phải đầy đủ: Chứng từ kế toán, mục lục ngân sách, hệ thống tài khoản, nội dung, phương pháp hạch toán theo đúng quy định, hệ thống sổ sách, biểu mẫu báo cáo và mã số đơn vị sử dụng ngân sách
- Quyết toán chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng:
Quyết toán chi thường xuyên nguồn NSQP có vai trò rất quan trọng trong công tác quản lý tài chính; là bước tập hợp, xem xét, báo cáo kết quả việc chấp hành
dự toán ngân sách trong một thời kỳ nhất định (tháng-quý-năm) Quyết toán ngân sách là một chế độ cơ bản trong quản lý tài chính; thực hiện quyết toán ngân sách là trách nhiệm, nhiệm vụ của ngành, các đơn vị, có chi tiêu, sử dụng ngân sách Vì
Trang 31Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
vậy, thực hiện tốt quyết toán chi ngân sách ở các ngành, các cấp, các đơn vị là rất cần thiết, tất yếu và có tác dụng thiết thực nhiều mặt
Công tác quyết toán chi thường xuyên nguồn NSQP phải đáp ứng các yêu cầu và nguyên tắc sau:
- Yêu cầu quyết toán chi thường xuyên NSQP:
+ Quyết toán phải trung thực, chính xác;
+ Quyết toán phải đầy đủ, toàn diện;
+ Quyết toán phải chặt chẽ về thủ tục quy định;
+ Quyết toán phải nhanh, gọn, kịp thời
- Nguyên tắc quyết toán chi thường xuyên NSQP:
+ Các ngành, các đơn vị có chi tiêu sử dụng ngân sách cho nhiệm vụ của ngành, đơn vị thì phải thực hiện quyết toán ngân sách;
+ Quyết toán phải đúng nội dung chi tiêu dự toán ngân sách;
+ Quyết toán phải có chứng từ hợp pháp, hợp lệ;
+ Quyết toán phải đúng chính sách, chế độ, tiêu chuẩn, định mức đã được ban hành
1.1.3.4 Kiểm tra, thanh tra chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
Kiểm tra, thanh tra chi thường xuyên NSQP là một trong những nội dung quan trọng của quản lý NSNN, nhằm đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm, có hiệu quả tiền của Nhà nước, đảm bảo hoàn thành các nhiệm vụ của đơn vị
Tất cả các khoản chi của NSNN phải được kiểm tra, kiểm soát trước, trong
và sau quá trình cấp phát, chi tiêu, thanh quyết toán
- Kiểm tra chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng:
Kiểm tra chi thường xuyên nguồn NSQP là kiểm tra bằng đồng tiền trong quá trình cấp phát và sử dụng kinh phí nhằm mục đích: Duy trì và tăng cường pháp luật Nhà nước, trật tự công tác và kỷ luật tài chính quân đội; phân phối sử dụng có hiệu quả và tiết kiệm nguồn vốn, kinh phí, vật tư, tài sản và khai thác triệt để các tiềm năng sẵn có; bảo vệ các tài sản của quân đội; hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính quân đội
Nội dung Kiểm tra chi thường xuyên nguồn NSQP:
Trang 32Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
+ Kiểm tra lập, chấp hành, kế toán và quyết toán dự toán ngân sách;
+ Kiểm tra việc đảm bảo, quản lý và sử dụng vật tư, tài sản, tiền vốn, kinh phí; + Kiểm tra tình hình khai thác tiềm năng, tạo nguồn thu trong đơn vị, trích lập và sử dụng quỹ vốn đơn vị;
+ Kiểm tra cấp phát, thanh toán tài chính;
+ Kiểm tra tổ chức bộ máy tài chính kế toán;
+ Kiểm tra việc thực hiện bàn giao tài chính
- Thanh tra chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng:
Thanh tra tài chính là loại kiểm tra sau khi thực hiện kế hoạch tài chính; tiến hành kiểm tra tài chính theo tính chất định kỳ hoặc đột xuất khi có khiếu nại, tố cáo; biên bản thanh tra tài chính là những kết luận dựa trên những bằng chứng cụ thể, nên có hiệu lực pháp lý cao Thanh tra tài chính là một hình thức kiểm tra rất có hiệu quả, thực hiện kiểm tra việc thực hiện duy trì pháp chế xã hội, thực hành tiết kiệm, tình hình sử dụng, thanh quyết toán tài chính, ngân sách của các đơn vị kinh
tế, cơ quan, đơn vị
Tính chất đặc thù của thanh tra tài chính là sự kiểm tra tài liệu gốc nơi phát sinh và hình thành quá trình kinh tế Thanh tra tài chính quân đội do Cục Tài chính
Bộ Quốc phòng thực hiện Trong những trường hợp cần thiết chỉ huy đơn vị quyết định tiến hành thanh tra tài chính các đơn vị thuộc quyền
1.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
1.1.4.1 Chế độ chính sách quản lý tài chính công
Nói đến các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng cần nhắc đến đầu tiên là chế độ chính sách quản lý tài chính công là sự chi phối của những văn bản pháp luật đến hoạt động quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP Văn bản quy định phạm vi, đối tượng, nguyên tắc, yêu cầu chi của các ngành, các đơn vị; quy định việc phân công, phân cấp nhiệm vụ chi, quản lý chi, quy trình, nội dung lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách Quy định chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền của các cấp ngành, đơn vị trong quá trình quản lý chi, sử dụng NSQP
Trang 33Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Thực tế cho thấy yếu tố chế độ chính sách quản lý tài chính công ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả quản lý chi ngân sách theo từng đơn vị cụ thể, do vậy việc ban hành những thể chế tài chính đúng đắn phù hợp nhằm tạo điều kiện cho công tác quản lý chi thường xuyên NSQP đạt hiệu quả, cũng như công tác hoạt động của đơn
vị đạt hiệu quả cao
1.1.4.2 Tổ chức bộ máy, trình độ cán bộ lãnh đạo đơn vị
Trong quân đội, mỗi một đơn vị có tổ chức bộ máy và những đặc thù hoạt động riêng để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của mỗi đơn vị Khi nhắc đến cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý chi ngân sách người ta thường đề cập đến quy mô nguồn nhân lực, sự thiết lập các quy định cụ thể, chức năng, nhiệm vụ cụ thể giữa các bộ phận nhằm thực hiện công tác quản lý chi thường xuyên NSQP Việc thiết kế bộ máy nhân sự thực hiện chức trách nhiệm vụ hợp lý, phù hợp với chuyên môn nghiệp vụ, năng lực mỗi cá nhân đảm bảo cho công tác quản lý chi thường xuyên NSQP được chặt chẽ, dễ dàng thực hiện và hiệu quả hơn
1.1.4.3 Trình độ cán bộ thực hiện công tác tài chính
Đội ngũ tài chính và quản lý tại mỗi đơn vị quân đội là những đối tượng trực tiếp thực hiện công tác cấp, nhận và chi thường xuyên nguồn NSQP, chính vì vậy việc trình độ cán bộ thực hiện công tác tài chính, quản lý cũng như năng lực, đạo đức, ý thức, tính chấp hành trong công tác lập dự toán, chấp hành và thanh quyết toán ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý chi thường xuyên NSQP
1.1.4.4 Cơ sở vật chất trang thiết bị phục vụ quản lý
Điều kiện cơ sở vật chất của cơ quan quản lý tài chính đó là trụ sở làm việc, trang thiết bị văn phòng, phương tiện và công cụ khác đặc biệt việc áp dụng công nghệ tin học vào quản lý có ảnh hưởng đến chất lượng công tác quản lý chi thường xuyên NSQP, giúp cho cán bộ sĩ quan quản lý chặt chẽ hoạt động chi thường xuyên NSQP, làm giảm thời gian cho công tác quản lý và tăng hiệu quả tiết kiệm chi phí
1.1.4.5 Đặc điểm của đơn vị bị quản lý
Công tác chi thường xuyên nguồn NSQP tại mỗi đơn vị khác nhau có những đặc thù khác nhau, các khoản chi khác nhau, định mức chi, dự toán chi khác nhau Chính vì vậy, đặc điểm của từng đơn vị bị quản lý tài chính khác nhau cũng là một
Trang 34Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến công tác quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP Tại mỗi một đơn vị khác nhau, cần có những chính sách quản lý riêng, theo dõi riêng cho từng đơn vị bị quản lý
Trang 35Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
1.2 Kinh nghiệm thực tiễn về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng
1.2.1 Kinh nghiệm về quản lý chi thường xuyên nguồn ngân sách quốc phòng tại một số đơn vị trong nước
1.2.1.1 Kinh nghiệm về quản lý chi thường xuyên NSQP tại Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bắc Ninh
Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bắc Ninh trong các năm qua luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Bộ Tư lệnh QK1, thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong thực hiện nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương; sự ủng hộ của các cơ quan thuộc quân khu, các sở ban ngành của tỉnh và các địa phương; sự giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi của Phòng Tài chính Quân khu, Sở Tài chính và Kho bạc Nhà nước về công tác tài chính, góp phần thực hiện hoàn toàn thắng lợi các nhiệm vụ được giao
Đảng ủy, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bắc Ninh xác định công tác tài chính là một trong những nhiệm vụ chính trị ưu tiên hàng đầu Luôn phát huy vai trò tham mưu của cơ quan tài chính các cấp trong việc giúp Đảng ủy, chỉ huy thực hiện tốt chức năng quản lý, điều hành, sử dụng kinh phí từ các nguồn ngân sách đúng quy định của pháp luật Kịp thời kiện toàn tổ chức biên chế đội ngũ cán bộ, nhân viên tài chính các cấp Quan tâm bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác tài chính trong giai đoạn hiện nay
Đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn làm công tác tài chính có phẩm chất đạo đức tốt, phát huy trách nhiệm trong thực hiện chức năng tham mưu cho cấp ủy,
sử dụng chi tiêu ngân sách có hiệu quả, đúng nguyên tắc và quy định của pháp luật
Đảng ủy, chỉ huy đơn vị thường xuyên quán triệt và thực hiện có chiều sâu Nghị quyết số 513-NQ/QUTW ngày 26/09/2012 của Thường vụ Quân ủy Trung ương; Quy chế số 1464-QC/DU ngày 01/03/2018 của Đảng ủy Quân khu 1 về lãnh đạo nhiệm vụ công tác tài chính Đảng ủy quân sự tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 31-NQ/ĐUQS ngày 20/02/2013 về lãnh đạo công tác tài chính đến năm 2020 và những năm tiếp theo; Quy chế số 02-QC/ĐUQS ngày 09/12/2015 về lãnh đạo của Đảng ủy quân sự tỉnh đối với công tác tài chính nhiệm kỳ 2015-2020 Khai thác, quản lý và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các nguồn ngân sách, bảo đảm hoàn thành tốt
Trang 36Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
nhiệm vụ chính trị của đơn vị và góp phần nâng cao đời sống, sinh hoạt cho bộ đội
- Tình hình lập dự toán, kết quả thực hiện dự toán ngân sách được giao: Căn
cứ vào các thông tư, hướng dẫn của Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Quân khu 1 về
tổ chức biên chế, quân số, chế độ tiêu chuẩn về lương, phụ cấp, trợ cấp, tiền ăn, chế
độ hưu trí, phục viên và các nhu cầu kinh phí bảo đảm cho nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu lực lượng thường trực, DBĐV, DQTV, các nhiệm vụ tuyển quân, hội thi, hội thao, cơ quan tài chính các cấp đã tham mưu, phối hợp lập dự toán ngân sách bảo đảm chi ngân sách theo đúng mẫu biểu và thời gian quy định Căn cứ vào dự toán ngân sách được thông báo tổ chức thực hiện bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả, đúng nguyên tắc tài chính Kết quả thực hiện so với dự toán được giao: Kinh phí tiền lương, phụ cấp, trợ cấp, tiền ăn đạt tỉ lệ 100,71%; kinh phí nghiệp vụ
tự chi đạt 98,54%, Trong năm đơn vị thực hiện triển khai đề án đổi mới cơ chế quản lý tài chính theo Quyết định 3500/QĐ-BQP ngày 26/08/2018 của Bộ trưởng
Bộ Quốc phòng đến các đầu mối dự toán ngân sách, áp dụng thực hiện vào xây dựng dự toán ngân sách năm 2019 theo đúng hướng dẫn của trên Bước đầu có nhiều chuyển biến tích cực trong công tác quản lý, điều hành ngân sách
- Công tác bảo đảm, quản lý ngân sách: Cập nhật và phổ biến sâu rộng về chế độ tiền lương, phụ cấp, trợ cấp, tiền ăn và tiêu chuẩn tài chính khác cho các đối tượng Bảo đảm cấp phát thanh toán đầy đủ, kịp thời các chế độ tiêu chuẩn, đúng thủ tục và nguyên tắc tài chính Các khoản chi ngân sách cho mua sắm vật tư, hàng hóa, thiết bị, được quản lý chặt chẽ, thực hiện đầy đủ quy trình theo phân cấp quản lý Phát huy vai trò của người đứng đầu, thực hiện quy trình giám sát của Hội đồng giá, Tổ kinh tế, không để xảy ra thất thoát, lãng phí
- Công tác kế toán, kho bạc, sử dụng tiền mặt, quản lý quỹ, két: Thực hiện Quyết định số 707/QĐ-CTC ngày 11/03/2015 của Cục trưởng Cục Tài chính và các văn bản hướng dẫn của Phòng Tài chính Quân khu 1 Bộ CHQS tỉnh, đơn vị đã triển khai thực hiện đúng hệ thống tài khoản, mẫu biểu, theo chế độ kế toán áp dụng trong Quân đội Ghi chép sổ sách kịp thời, chính xác, phản ánh đúng nội dung nghiệp vụ kinh tế phát sinh; thực hiện chế độ khóa sổ đúng quy định Quản lý chặt chẽ thu, chi tiền mặt, tiền gửi kho bạc; quản lý chi tiêu quỹ vốn đơn vị và tăng gia sản xuất đúng
Trang 37Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
chế độ, hóa đơn, chứng từ đầy đủ Bảo quản chứng từ đúng quy định Triển khai thực hiện chế độ kế toán theo quyết định số 3585/QĐ-BQP ngày 31/08/2018 của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Hướng dẫn số 5555/CTC-CĐQLHL ngày 25/09/2018 của Cục Tài chính Phân công cán bộ, nhân viên tài chính tham gia tập huấn chế độ kế toán mới do Cục Tài chính tổ chức; quán triệt và hướng dẫn chuyên môn các đơn vị bảo đảm tiếp thu áp dụng thực hiện từ 01/01/2019 đúng quy định
- Kiểm soát chi, tình hình mua sắm, sử dụng vật tư, tài sản: Phát huy vai trò tham mưu của cơ quan tài chính trong việc kiểm soát chi tiêu Các hoạt động mua sắm vật tư, tài sản công được theo dõi chặt chẽ, đánh giá đúng chất lượng, năng suất và thời gian hoạt động nhằm tái sử dụng vào các nhiệm vụ, giảm thiểu việc mua sắm mới Đồng thời mở tài khoản theo dõi hạch toán kế toán TSCĐ đúng chế độ quy định
- Công tác quản lý giá: Đơn vị duy trì hoạt động của Hội đồng giá các cấp, thường xuyên nắm bắt giá cả thị trường các mặt hàng thiết yếu phục vụ đời sống sinh hoạt cho bộ đội, thẩm định về giá các khoản chi tiêu mua sắm vật tư, hàng hóa bảo đảm cho các nhiệm vụ từ nguồn kinh phí nghiệp vụ, kinh phí địa phương, bảo đảm sát đúng, tiết kiệm, hiệu quả
- Tình hình chế độ quản lý, chế độ chính sách: Thường xuyên quán triệt, phổ biến, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ, nhân viên thực hiện chế độ chính sách cho các đối tượng, nắm chắc nội dung, thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, thông tư, hướng dẫn của Bộ Quốc phòng, Quân khu 1 và các Bộ, ngành liên quan Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp của các ngành chức năng trong việc theo dõi, rà soát, thẩm định, thông báo, bảo đảm kịp thời đầy đủ các chế độ chính sách Đồng thời duy trì
có nề nếp chế độ báo cáo theo phân cấp đúng quy trình, bảo đảm nội dung và thời gian quy định
- Chấp hành quyết định thanh tra, kiểm tra về công tác tài chính: Trong năm thực hiện Quyết định số 729/QĐ-KTNN ngày 06/04/2018 của Tổng Kiểm toán Nhà nước về kiểm toán công tác quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công năm 2017 đối với Quân khu 1 Bộ CHQS tỉnh đã thực hiện tốt mọi công tác chuẩn bị, bảo đảm đúng kế hoạch và hướng dẫn của trên, chấp hành nội dung kiểm toán theo yêu cầu của đoàn Kết thúc kiểm toán được quân khu ghi nhận và đánh giá tích cực về kết quả
Trang 38Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
quản lý tài chính công trong lực lượng quân sự tỉnh
- Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, phòng chống tham nhũng: Quán triệt, phổ biến sâu rộng các chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác thực hành tiết kiệm, phòng chống tham nhũng lãng phí cho mọi đối tượng, nhất là đối với các tập thể, cá nhân làm công tác liên quan tới chính sách, chế độ tiêu chuẩn cho bộ đội Đẩy mạnh thực hành tiết kiệm phòng chống tham nhũng, lãng phí
có hiệu quả Thúc đẩy hoạt động phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, “Xây dựng đơn vị quản lý tài chính tốt”; thực hiện cuộc vận động “Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn tiết kiệm và an toàn giao thông”; phong trào “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, Phát huy vai trò trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc phát hiện, ngăn ngừa các hành vi, dấu hiệu vi phạm Công tác kiểm tra giám sát bảo đảm công khai, minh bạch, kịp thời nắm bắt tình hình có biện pháp ngăn ngừa hiệu quả các hành vi tiêu cực Qua kiểm tra của quân khu, Tỉnh ủy Bắc Ninh và các địa phương, đơn vị được đánh giá hoạt động có nề nếp công tác phòng chống tham nhũng, góp phần xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện
- Ứng dụng CNTT vào quản lý tài chính, tài sản công: Đơn vị đã thực hiện đúng quy định của Cục Tài chính BQP, Phòng Tài chính Quân khu 1 về hạch toán công tác kế toán và quản lý ngân sách trên phần mềm quản lý do Cục Tài chính BQP phát hành 100% cán bộ, nhân viên tài chính sử dụng thành thạo máy vi tính
và công tác hạch toán kế toán máy, tổng hợp quản lý ngân sách và thiết lập hồ sơ chứng từ thanh quyết toán đáp ứng tốt yêu cầu công tác lưu trữ lâu dài Triển khai ứng dụng phần mềm xây dựng dự toán ngân sách, phần mềm kế toán theo Quyết định số 3585/QĐ-BQP của Bộ trưởng BQP
- Thực hiện quy chế công khai tài chính, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ: Hàng quý, Đảng ủy tổ chức hội nghị về công tác tài chính, bảo đảm sự lãnh đạo tập trung, thống nhất cao trong cấp ủy, chỉ huy đơn vị Duy trì có nề nếp chế độ công khai tài chính, bảo đảm dân chủ, minh bạch các hoạt động thu chi tài chính Phát huy trách nhiệm của cơ quan chức năng đối với công tác thanh tra, kiểm tra; vai trò giám sát của các tổ chức đoàn thể trong thực hiện các chế độ tiêu chuẩn cho bộ đội
Trang 39Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Thường xuyên bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn cho cán bộ, nhân viên làm công tác tài chính, quản lý và chi tiêu ngân sách của các ngành, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ
Như vậy, năm 2018 Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Bắc Ninh tiếp tục thực hiện nghiêm Điều lệ công tác tài chính Quân đội nhân dân Việt Nam, các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Cục Tài chính BQP, Phòng Tài chính QK1 Chấp hành đúng quy định chế độ kế toán đơn vị dự toán áp dụng trong Quân đội Nắm chắc và bảo đảm tốt các chế độ, tiêu chuẩn tài chính cho bộ đội và các đối tượng được hưởng, không để xảy ra vướng mắc, khiếu kiện Sử dụng hiệu quả các nguồn kinh phí ngân sách được giao, bảo đảm cho các nhiệm vụ chính trị của đơn vị Phát huy trách nhiệm và khả năng tham mưu, kiểm soát chi tiêu của cơ quan tài chính các cấp, thực hiện hoàn thành tốt công tác tài chính năm 2018, góp phần thắng lợi xây dựng đơn
vị vững mạnh toàn diện, đảng bộ TSVM
1.2.1.2 Kinh nghiệm về quản lý chi thường xuyên nguồn NSQP của Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên
Bộ CHQS tỉnh Thái Nguyên được biên chế theo quy định của trên, đặt dưới
sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng ủy, thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân khu, của tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, có nhiệm vụ tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về công tác QPQS, tổ chức xây dựng lực lượng, huấn luyện và bảo đảm huấn luyện SSCĐ và chiến đấu bảo vệ tỉnh Thái Nguyên Bên cạnh đó, Quân khu còn giao cho BCH thực hiện nhiệm vụ A, A2, PCCN, kế hoạch B và các nhiệm vụ khác như ứng cứu lũ lụt, tìm kiếm cứu hộ cứu nạn, chống khủng bố, chương trình quân dân y, chương trình xóa đói giảm nghèo, chung sức xây dựng nông thôn mới, chính sách hậu phương quân đội, do đó BCH luôn được sự giúp đỡ và chỉ đạo của các cơ quan Quân khu, đặc biệt là sự tạo điều kiện và đảm bảo của Phòng Tài chính Quân khu và Sở Tài chính tỉnh
Năm 2018 công tác tài chính của Bộ CHQS tỉnh luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của thường vụ Đảng ủy Quân sự tỉnh và cơ quan nghiệp vụ cấp trên Đơn vị đã quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 513 của Quân ủy
TW, Nghị quyết số 592 của Đảng ủy Quân khu; chỉ thị 81/CT-BQP ngày 3/5/2016
Bộ Quốc Phòng, quy chế 707/QC-QUTW và quy chế số 1280-NQ/ĐU Quân Khu,
Trang 40Số hóa bởi Trung tâm Học liệu và Công nghệ thông tin – ĐHTN http://lrc.tnu.edu.vn
Đảng ủy BCH đã ra Quy chế 05-QC/ĐU ngày 05/10/2015 ban hành quy chế lãnh đạo của Đảng ủy đối với công tác tài chính và nghị quyết chuyên đề số 692-NQ/ĐU ngày 16/08/2013 của Đảng ủy quân sự tỉnh về việc lãnh đạo công tác tài chính quân đội đến năm 2020 và những năm tiếp theo, làm chuyển biến tích cực nhận thức trong tiếp nhận, quản lý, sử dụng tiền và tài sản của nhà nước có hiệu quả
Cơ quan tài chính làm tốt công tác tham mưu cho Đảng ủy, chỉ huy đơn vị,
có phương pháp, biện pháp chỉ đạo, điều hành xây dựng dự toán, quản lý, sử dụng
có hiệu quả các nguồn ngân sách bảo đảm tốt cho yêu cầu nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất Thực hiện nghiêm các nguyên tắc và kỷ luật tài chính trong quân đội, coi trọng công tác thanh kiểm tra, định kỳ khóa sổ tập trung kịp thời phát hiện ngăn ngừa sai phạm trong quản lý, sử dụng ngân sách, vật tư, tài sản của đơn vị
- Đánh giá tình hình lập dự toán:
Trong năm đơn vị đã thực hiện nghiêm các quy định về lập dự toán, công khai ngân sách và giao dự toán NSQP, NSĐP theo đúng quy định ở trên Điều hành
và sử dụng ngân sách theo 4 quý đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao
Quá trình chấp hành ngân sách cơ quan tài chính đã thực hiện nghiêm việc quản lý và điều hành ngân sách, giám sát chặt chẽ từ khâu lập dự toán, cấp phát, chi tiêu và thanh quyết toán, kiên quyết từ chối thanh toán các nội dung chi sai, chi không đúng chế độ, không đúng nội dung ngân sách, không cấp ứng chi khi chưa có ngân sách, trong năm không có cơ quan chi quá, chi vượt ngân sách được thông báo
- Đánh giá công tác đảm bảo và quản lý ngân sách:
Công tác đảm bảo thực hiện theo dự toán ngân sách năm, nên luôn đáp ứng đầy đủ, kịp thời cho các nhiệm vụ, đơn vị đã chủ động trong sử dụng và quản lý và điều hành ngân sách, tổng hợp thanh quyết toán kịp thời với Quân khu
Trong năm đã thực hiện chỉ đạo kiểm soát, hướng dẫn đơn vị, các ngành hạn chế chi tiêu tiền mặt, tăng cường thanh toán bằng chuyển khoản, quan hệ chặt chẽ với kho bạc, tiếp nhận và quản lý an toàn về tiền mặt, tích cực thu hồi các khoản tạm ứng nên tình hình tài chính không có nợ đọng, các nguồn ngân sách đều đảm bảo khớp đúng với số Quân khu cấp Công tác kiểm quỹ được tiến hành thường xuyên, đảm bảo chặt chẽ, sau kiểm quỹ thì được lập biên bản và các thành phần ký xác nhận