Tài liệu kiểm tra tình trạng kỹ thuật động cơ và ôtô

1- Lời tựa 3 2- Mục lục 4 3- Giới thiệu về mô đun 5 4- Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề 6 5- Các hình thức học tập chính trong mô đun 7 6- Bài 1 : Vận hành Động cơ xăng 8 7- Bài 2 : Vận hành

Trang 1

kiểm tra tình trạng kỹ thuật

động cơ và ôtô

Mã số : HAR 01 34 Nghề : sửa chữa ôtô

Trình độ lành nghề

Logo

Trang 2

(Mặt sau trang bìa)

Mã tàI liệu:………

Mã quốc tế ISBN :……

2

Tuyên bố bản quyền :

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình

Cho nên các nguồn thông tin có thể đợc

phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng

cho các mục đích về đào tạo và tham khảo

Mọi mục đích khác có ý đồ lệch lạc hoặc

sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành

mạnh sẽ bị nghiêm cấm

Tổng Cục Dạy nghề sẽ làm mọi cách để

bảo vệ bản quyền của mình

Tổng Cục Dạy Nghề cám ơn và hoan

nghên các thông tin giúp cho việc tu sửa và

hoàn thiện tốt hơn tàI liệu này

Địa chỉ liên hệ:

Dự án giáo dục kỹ thuật và nghề nghiệp

Tiểu Ban Phát triển Chơng trình Học liệu

Trang 3

Lời tựa

(Vài nét giới thiệu xuất xứ của chơng trình và tài liệu)

Tài liệu này là một trong các kết quả của Dự án GDKT-DN

(Tóm tắt nội dung của Dự án)

(Vài nét giới thiệu quá trình hình thành tài liệu và các thành phần tham gia)

(Lời cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đ tham gia )ã

(Giới thiệu tài liệu và thực trạng)

TàI liệu này đợc thiết kế theo từng mô đun/ môn học thuộc hệ thống mô đun/mônhọc của một chơng trình, để đào tạo hoàn chỉnh

Nghề Sửa chữa ôtô ở cấp trình độ II

và đợc dùng làm Giáo trình cho học viên trong các khoá đào tạo, cũng có thể đợc sửdụng cho đào tạo ngắn hạn hoặc cho các công nhân kỹ thuật, các nhà quản lý và ngời sửdụng nhân lực tham khảo

Đây là tài liệu thử nghiệm sẽ đợc hoàn chỉnh để trở thành giáo trình chính thứctrong hệ thống dạy nghề

Hà nội, ngày tháng năm

Trang 4

Mục lục

đề mục Trang

1- Lời tựa 3

2- Mục lục 4

3- Giới thiệu về mô đun 5

4- Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề 6

5- Các hình thức học tập chính trong mô đun 7

6- Bài 1 : Vận hành Động cơ xăng 8

7- Bài 2 : Vận hành Động cơ điêzen 13

8- Bài 3 : Kiểm tra tình trạng kỹ thuật 18

9- Bài 4 : Vận hành ôtô 23

10- Đáp án các câu hỏi và bài tập 28

11- Các thuật ngữ chuyên môn 30

12- Tài liệu tham khảo 30

4

Trang 5

giới thiệu về mô đun

Vị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun :

Kiểm tra tình trạng kỹ thuật của động cơ và ôtô là công việc thờng xuyên của ngời thợvận hành động cơ và vận hành ôtô Vì vậy ngời vận hành động cơ và vận hành ôtô cần cócác kiến thức hiểu biết cơ bản về cấu tạo, nguyên tắc hoạt động của các loại động cơ

động cơ và ôtô Đồng thời có đủ kỹ năng phân định về cấu tạo để tiến hành kiểm tra, bảodỡng các bộ phận của động cơ và ôtô đảm bảo đúng quy trình, đúng yêu cầu kỹ thuật và

an toàn

Mục tiêu của mô đun:

Nhằm đào tạo cho học viên có đầy đủ kiến thức về yêu cầu,nhiệm vụ của cộng việc

vận hành, kiểm tra tình trạng kỹ thuật động cơ và ôtô.Đồng thời có đủ kỹ năng phân định cấu tao, tiến hành vận hành, kiểm tra bảo dỡng thờng xuyên động cơ và ôtô với việc sử dụng đúng và hợp lý các trang thiết bị,dụng cụ đảm bảo đúng quy trình, yêu cầu kỹ

thuật ,an toàn và năng suất cao

Mục tiêu thực hiện của mô đun:

Học xong mô đun này học viên có khả năng:

1 Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của công việc vận hành và kiểm tra tình trạng kỹ thuật của động cơ xăng, động cơ điêzen và ôtô

2 Trình bày đợc quy trình và phơng pháp kiểm tra và vận hành động cơ và ôtô

3 Vận hành, kiểm tra, bảo dỡng bên ngoài các bộ phận của động cơ và ôtô đúng yêu cầu kỹ thuật

Nội dung chính của mô đun:

1- Vận hành động cơ xăng

2- Vận hành động cơ đIêzen

3- Kiểm tra tình trạng kỹ thuật động cơ

4- Vận hành ôtô

Trang 6

Sơ đồ quan hệ theo trình tự học nghề

khí

HAR 01 11 Dung sai lắp ghépvà

HAR 01 20 SC- BD phần C/động động cơ

HAR 01 21 SC-BD Cơ cấu phân phối khí

HAR 01 22 SC-BD Hệ thống bôi trơn

HAR 01 23 SC-BD Hệ thống làm mát

HAR 01 24 SC-BD Hệ thống nhiên liệu xăng

HAR 01 25 SC-BD Hệ thống nhiên liệu

dieden

HAR 01 26 SC-BD Hệ thống khởi động

HAR 01 27 SC-BD Hệ thống

đánh lửa

HAR 01 28 SC-BD Trang thiết bị điện ô

tôtô

HAR 01 29 SC-BD Hệ thống truyền lực

HAR 01 30 SC-BD Cầu chủ

động

HAR 01 31 SC-BD Hệ thống

di chuyển

HAR 01 32 SC-BD Hệ thống lái

HAR 01 33 SC-BD Hệ thống phanh

HAR 01 35

SC Pan ô tô

HAR 01 34 K.tra tình trạng kỹ thuật Đcơ và ô tô

HAR 01 36 nâng cao hieụ quả

công việc

Bằngcông nhân lành nghề

Chứng chỉ bậc cao

HAR 02 11

Chẩn đoán

động cơ

HAR 02 12 Chẩn đoán

HT truyền

động ôtô

đoán hệ thống truyền

động ô tô

HAR 02 14 SC-BD bộ tăng áp

HAR 02 15 SC-BD Hệ thống phun xăng điện tử

HAR 02 16 SC-BD BCA

điều khiển bằng điện từ

HAR 02 17 SC-BD HT

đ/khiển bằng khí nén

Bằngcông nhận bậc cao

Chứng chỉ nghề

HAR 01 09 Cơ kỹ thuật

HAR 02 13 Công nghệ phục hồi chi tiết trong s/chữa

HAR 02 09 Công nghệ khí nén và thủy lực

HAR 02 10 Nhiệt kỹ thuật

HAR 02 18 SC-BD Biến mô thủy lực

Trang 7

Các hình thức học tập chính trong mô đun

1 Học trên lớp về :

- Nhiệm vụ, yêu cầu của công việc vận hành và kiểm tra tình trạng kỹ thuật

động cơ và ôtô

- Phơng pháp kiểm tra vận hành và bảo dỡng bên ngoài động cơ và ôtô.

- Quy trình kiểm tra, bảo dỡng và vận hành động cơ, ôtô

2 Thực tập tại xởng trờng về :

- Thực hành kiểm tra, bảo dỡng và vận hành động cơ và ôtô

3 - Tự nghiên cứu và làm bài tập về :

- Các tài liệu tham khảo về cấu tạo các bộ phận, hệ thống của động cơ và ôtô

- Vẽ sơ đồ cấu tạo, trình bày đợc nguyên tắc hoạt động của một số loại động

- Kiểm tra và vận hành bảo dỡng đợc các động cơ và ôtô đúng quy trình,quy phạm

và đúng các tiêu chuẩn kỹ thuật

- Sử dụng đúng,hợp lý các dụng cụ kiểm tra,bảo dỡng đảm bảo chính xác và an toàn

- Chuẩn bị,bố trí và sắp xếp nơi làm việc vệ sinh,an toàn và hợp lý

Trang 8

Mục tiêu thực hiện:

Học xong bài này học viên có khả năng:

1 Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của công việc vận hành và kiểm tra tình trạng

kỹ thuật động cơ

2 Trình bày đợc quy trình và phơng pháp kiểm tra và vận hành động cơ xăng

3 Vận hành, kiểm tra, bảo dỡng bên ngoài các bộ phận của động cơ đúng yêu cầu

kỹ thuật

Nội dung chính:

1 Nhiệm vụ, yêu cầu của công việc vận hành và kiểm tra tình trạng kỹ thuật động cơ

2 Phơng pháp kiểm tra và bảo dỡng bên ngoàI động cơ xăng

-.Phơng pháp kiểm tra chung

-.Phơng pháp bảo dỡng bên ngòài

3 Vận hành và kiểm tra động cơ xăng

- Quy trình vận hành, kiểm tra động cơ xăng

- Vận hành và kiểm tra bên ngòai các bộ phận, hệ thống của động cơ

- Bảo dỡng : Làm sạch và kiểm tra bên ngoài, vặn chặt, thay dầu bôi trơn, nớc làm mát và bơm mỡ bôi trơn các chi tiết

Hình 1-1 Động cơ xăng 4 kỳ kéo máy phát điện

Trang 9

học trên lớp

I Nhiệm vụ, yêu cầu của công việc kiểm tra và vận hành động cơ

1 Nhiệm vụ

Kiểm tra và vận hành động cơ xăng là công việc sử dụng các dụng cụ, trang thiết

bị và những kinh nghiệm của ngời thợ vận hành động cơ và của ngời thợ sửa chữa,bảo dỡng động cơ Nhằm tiến hành kiểm tra tình trạng kỹ thuật các bộ phận của độngcơ và bảo dỡng, vận hành động cơ hoạt động đảm bảo công suất và an toàn

2 Yêu cầu

- Kiểm tra đầy đủ các bộ phận và hệ thống của động cơ

- Vận hành động cơ đúng quy trình, có năng suất cao và an toàn

- Bảo dỡng các bộ phận và hệ thống thờng xuyên và đúng định kỳ

II Phơng pháp kiểm tra, vận hành và bảo dỡng động cơ xăng

1 Phơng pháp kiểm tra chung

- Làm sạch bên ngoài các bộ phận và chi tiết của động cơ

- Quan sát và kiểm tra các bộ phận và chi tiết bên ngoài động cơ

- Quan sát và kiểm tra các vết nứt, gảy và chảy rỉ bên ngoài các chi tiết, bộ phận

- Kiểm tra mức dầu bôi trơn, mức nớc làm mát và mức nhiên liệu

- Vận hành động cơ và kiểm tra áp suất dầu bôi trơn, nghe tiếng gõ của động cơ và quan sát các vết chảy rỉ bên ngoài các bộ phận của động cơ

2 Phơng pháp bảo dỡng bên ngòài

- Kiểm tra và vặn chặt các đầu nối và các đai ốc, bu lông bên ngoài động cơ

- Kiểm tra và cấp đủ mức dầu bôi trơn, mức nớc làm mát và mức nhiên liệu hoặcthay dầu bôi trơn, thay các lỏi lọc và thay nớc làm mát đúng định kỳ quy định

- Bơm mỡ bôi trơn các chi tiết và bộ phận có núm bơm mỡ

- Kiểm tra và điều chỉnh độ căng dây đai của bơm nớc, quạt gió và các bộ phận có

truyền động dây đai khác…

- Kiểm tra và lắp chặt các đầu dây nối điện, đầu nối dây ắc quy

- Kiểm tra và đổ thêm nớc cất hoặc dung dịch vào các ngăn bình ắc quy đúng địnhmức hoặc thay dung dịch điện phân của bình ắc quy

iii nội dung vận hành và bảo dỡng bên ngoài động cơ xăng

1 Làm sạch và kiểm tra bên ngoài các bộ phận, hệ thống của động cơ

2 Quan sát, kiểm tra bên ngoài các bộ phận và chi tiết

3 Kiểm tra mức dầu bôi trơn, nớc làm mát và mức nhiên liệu…

4 Vận hành động cơ …

5 Kiểm tra áp suất dầu bôi trơn, tiếng gõ của các bộ phận

6 Kiểm tra điều chỉnh và thay thế các chi tiết của động cơ đúng định kỳ

iv câu hỏi bài tập

1 Nêu nhiệm vụ của công việc kiểm tra và vận hành động cơ xăng ?

2 Nêu nội dung của phơng pháp kiểm tra chung động cơ ?

2 (bài tập) Vẽ sơ đồ cấu tạo của một động cơ xăng 4 kỳ ?

Trang 10

- Sử dụng dụng cụ hợp lý, chính xác.

- Đảm bảo an toàn trong quá trình tháo, lắp

- Tổ chức nơi làm việc khoa học, ngăn nắp, gọn gàng

3 Chuẩn bị:

a) Dụng cụ:

- Các bộ phận và chi tiết của động cơ dùng nhận dạng cấu tạo

- Các động cơ bốn kỳ dùng nhận dạng cấu tạo và vận hành

- Dụng cụ tháo lắp, bảo dỡng

- Khay đựng dụng cụ, chi tiết

- Bộ dụng cụ kiểm tra áp suất, độ chân không, nhiệt độ và thể tích

b) Vật t:

- Giẻ sạch

- Giấy nhám

- Nhiên liệu vận hành, rửa, dầu mỡ bôi trơn

- Các đầu nối, joăng đệm

- Tài liệu phát tay về các quy trình và tra cứu các yêu cầu kỹ thuật về kiểm tra vàbảo dỡng, vận hành động xăng 4 kỳ

- Bố trí nơi làm việc cho nhóm học viên đủ diện tích, ánh sáng và thông gió

1 Kiểm tra bên ngoài động cơ và giao nhận sổ vận hành.

- Làm sạch và kiểm tra các bộ phận và chi tiết bên ngoài động cơ (đầy đủ hoặcthiếu)

- Kiểm tra mức dầu bôi trơn, mức nớc làm mát, nhiên liệu (đủ hoặc thiếu)

không tải, tải lớn nhất

10

Trang 11

Hình 1 - 3 Kiểm tra mức dầu bôi trơn dầu bôi trơn

- Kiểm tra các vết nứt, gảy và chảy rỉ bên ngoài các chi tiết, bộ phận

- Kiểm tra các dụng cụ, vật t kèm theo (dụng cụ, tay quay vận hành, nhiên liệu )

- Ký bàn giao và ký nhận sổ vận hành (nếu tình trạng động cơ đầy đủ, bình thờng)

- Kiểm tra và vặn chặt các đầu nối và chi tiết bộ phận bị chờn lỏng

2 Chuẩn bị khởi động

- Kiểm tra và cấp đủ dầu bôi trơn, nhiên liệu và nớc làm mát

- Bơm nhiên liệu bằng tay (nếu có)

- Kiểm tra và vặn chặt các đầu dây dẫn điện và dây bình ăc quy

- ấn nút khởi động (5 – 10 giây), hoặc quay trục khuỷu động cơ

- Động cơ nổ máy, kéo mở bớm gió

4 Kiểm tra trong khi vận hành động cơ

- Kiểm tra nhiệt độ nớc làm mát và áp suất dầu bôi trơn ((nhiệt độ từ 800C – 900C và

áp suất dầu bôi trơn đạt từ 0,3 - 0,5 Mpa, nếu nhiệt độ và áp suất không báo hoặcnhỏ hơn quy định, cần ngừng động cơ và kiểm tra sửa chữa)

- Kiểm tra các vết chảy rỉ bên ngoài các chi tiết, bộ phận

- Kiểm tra tình trạng hoạt động của động cơ (nếu có tiếng gõ khác thờng cần ngừng

động cơ và kiểm tra sửa chữa)

Trang 12

- Nối tải (máy công tác) vào động cơ (khi động cơ hoạt động bình thờng)

 Nghe tiếng gõ của các cụm chi tiết để xác định tình trạng kỹ thuật động cơ

II Yêu cầu cần đạt

Vẽ đợc sơ đồ cấu tạo và trình bày các bớc của quy trình vận hành động cơ xăngkéo máy phát điện ?

III Thời gian

- Sau 1 tuần nộp đủ các bài tập

Đầu dò

Vùng nghe tiếng

gõ nhóm xi lanh

Vùng nghetiếng gõ supáp

Vùng nghe tiếng gõ

nhóm b răng cam, cơ Vùng nghe tiếng gõnhóm trục khuỷu

Vùng nghe tiếng gõnhóm trục cam

Vùng nghe tiếng

gõ bơm n ớc

12

Trang 13

Bài 2

Vận hành Động cơ điêzen - M bài: ã HAR 01 34 02

Giới thiệu :

Vận hành động cơ điêzen là công việc của ngời thợ vận hành ôtô hoặc vận hành

động cơ kéo các máy công tác khác Các kiến thức cơ bản về cấu tạo và quy trìnhkiểm tra, vận hành động cơ điêzen nhằm giúp cho các công nhân bảo dỡng, vậnhành động cơ điezenđảm bảo đúng yêu cầu kỹ thuật và an toàn cho ngời và thiết bị

Mục tiêu thực hiện:

Học xong bài này học viên có khả năng:

1 Phát biểu đúng yêu cầu, nhiệm vụ của công việc vận hành và kiểm tra tình trạng

kỹ thuật động cơ

2 Trình bày đợc quy trình và phơng pháp kiểm tra và vận hành động cơ điêzen

3 Vận hành, kiểm tra, bảo dỡng bên ngoài các bộ phận của động cơ đúng yêu cầu

kỹ thuật

Nội dung chính:

1 Nhiệm vụ, yêu cầu của công việc vận hành và kiểm tra tình trạng kỹ thuật động cơ

2 Phơng pháp kiểm tra và bảo dỡng bên ngoàI động cơ điêzen

-.Phơng pháp kiểm tra chung

-.Phơng pháp bảo dỡng bên ngòài

3 Vận hành và kiểm tra động cơ điêzen

- Quy trình vận hành, kiểm tra động cơđiêzen

- Vận hành và kiểm tra bên ngòai các bộ phận, hệ thống của động cơ

- Bảo dỡng : Làm sạch và kiểm tra bên ngoài, vặn chặt, thay dầu bôi trơn, nớc làm mát và bơm mỡ bôi trơn các chi tiết

học trên lớp

I Nhiệm vụ, yêu cầu của công việc kiểm tra và vận hành động cơ

1 Nhiệm vụ

- Kiểm tra và vận hành động cơ điêzen là công việc sử dụng các dụng cụ, trang thiết

bị và những kinh nghiệm của ngời thợ vận hành động cơ và của ngời thợ sửa chữa,bảo dỡng động cơ Nhằm tiến hành kiểm tra tình trạng kỹ thuật các bộ phận của độngcơ và bảo dỡng, vận hành động cơ điêzen hoạt động đảm bảo công suất và an toàn

2 Yêu cầu

- Kiểm tra đầy đủ các bộ phận và hệ thống của động cơ

- Vận hành động cơ đúng quy trình, có năng suất cao và an toàn

- Bảo dỡng các bộ phận và hệ thống thờng xuyên và đúng định kỳ

II Phơng pháp kiểm tra, vận hành và bảo dỡng động cơ điêzen

1 Phơng pháp kiểm tra chung

- Quan sát và kiểm tra các bộ phận và chi tiết bên ngoài động cơ

- Quan sát và kiểm tra các vết nứt, gảy và chảy rỉ bên ngoài các chi tiết, bộ phận

- Kiểm tra mức dầu bôi trơn, mức nớc làm mát và mức nhiên liệu

- Vận hành động cơ và kiểm tra áp suất dầu bôi trơn, nghe tiếng gõ của động cơ và

Trang 14

2 Phơng pháp bảo dỡng bên ngòài

- Kiểm tra và vặn chặt các đầu nối và các đai ốc, bu lông bên ngoài động cơ

- Kiểm tra và cấp đủ mức dầu bôi trơn, mức nớc làm mát và mức nhiên liệu hoặcthay dầu bôi trơn, thay các lỏi lọc và thay nớc làm mát đúng định kỳ quy định

- Bơm mỡ bôi trơn các chi tiết và bộ phận có núm bơm mỡ

- Kiểm tra và điều chỉnh độ căng dây đai của bơm nớc, quạt gió, bơm cao áp và các

bộ phận có truyền động dây đai khác…

- Kiểm tra và lắp chặt các đầu dây nối điện, đầu nối dây ắc quy

- Kiểm tra và đổ thêm nớc cất hoặc dung dịch vào các ngăn bình ắc quy đúng địnhmức hoặc thay dung dịch điện phân của bình ắc quy

Hình 2 - 1 Cấu tạo chung động cơ điêzen 4 kỳ

iii nội dung vận hành và bảo dỡng bên ngoài động cơ điêzen