Kỹ năng nói thường được nhận định là một kỹ năng quan trọng, thiết yếu của quá trình học ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng. Tuy nhiên, không phải người học nào cũng nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng nói và chủ động thực hành kỹ năng này. Nghiên cứu 220 sinh viên năm thứ 2 tại Học viện Quân y thông qua bộ câu hỏi thăm dò, chúng tôi thấy rằng kỹ năng nói giữ một vai trò quan trọng trong quá trình lĩnh hội tiếng Anh của hầu hết SV tham gia nghiên cứu.
Trang 11 ĐẶT VẤN ĐỀ
Kỹ năng nói là khả năng biểu đạt bằng lời nói
Kỹ năng nói khác với các kỹ năng khác như đọc,
viết, nghe ở chỗ đó là sự kết hợp của nhiều yếu
tố để phát ra lời nói Kỹ năng nói là một dạng kỹ
năng đặc biệt của con người; nó không phải là cái
được di truyền và cũng không phải bẩm sinh Kỹ
năng nói được hình thành và phát triển trong quá
trình giao tiếp, người học nắm vững và thực hiện
các hành vi giao tiếp khác nhau Kỹ năng nói được
coi là mặt biểu hiện bên ngoài của năng lực, trí tuệ
(Platonov, 1963, tr.37)
Kỹ năng nói rất đa dạng và phong phú Có
nhiều cách để thể hiện ngôn ngữ cần diễn đạt Với
những người bình thường, người nói sử dụng lời
NGUYỄN THỊ THU HIỀN *
* Học viện Quân y, ✉ hiennguyenvmmu@gmail.com
Ngày nhận bài: 27/02/2018; ngày sửa chữa: 05/5/2018; ngày duyệt đăng: 20/5/2018
(Đề tài được thực hiện dưới sự tài trợ của Quỹ Phát triển nghiên cứu cơ sở của Học viện Quân y năm 2016)
KHẢO SÁT VAI TRÒ CỦA KỸ NĂNG NÓI
TRONG QUÁ TRÌNH HỌC TIẾNG ANH CỦA SINH VIÊN
NĂM THỨ 2 TẠI HỌC VIỆN QUÂN Y
nói để diễn đạt ý tưởng và nguyện vọng của mình (speaking skill); với những người khiếm khuyết
về ngôn ngữ, họ sẽ dùng ngôn ngữ cơ thể (body language) như: chân tay, ánh mắt để diễn đạt ý
Do đó, việc giảng dạy kỹ năng nói ngoại ngữ là dạy cho người học các cách thức, phương thức biểu đạt ý tưởng của mình bằng ngôn ngữ tương ứng Quá trình này diễn ra bằng việc rèn luyện khả năng tư duy và phát triển năng lực giao tiếp bằng ngoại ngữ ở người học
Trong bài viết của mình, Shumin (2002, tr.205) cho rằng: “nói là kỹ năng đáng được chú ý đến nhiều như các kỹ năng văn chương (literary skills)
cả trong quá trình học tiếng mẹ đẻ và học ngoại ngữ” Mục đích của việc học một ngoại ngữ là
có thể giao tiếp bằng ngôn ngữ đó Theo Nunan
TÓM TẮT
Kỹ năng nói thường được nhận định là một kỹ năng quan trọng, thiết yếu của quá trình học ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng Tuy nhiên, không phải người học nào cũng nhận thức được tầm quan trọng của kỹ năng nói và chủ động thực hành kỹ năng này Nghiên cứu 220 sinh viên năm thứ 2 tại Học viện Quân y thông qua bộ câu hỏi thăm dò, chúng tôi thấy rằng kỹ năng nói giữ một vai trò quan trọng trong quá trình lĩnh hội tiếng Anh của hầu hết SV tham gia nghiên cứu
Từ khóa: khảo sát, kỹ năng nói, sinh viên năm thứ 2, vai trò của kỹ năng nói
Trang 2(1991, tr.39), “Đối với hầu hết người học thì việc
làm chủ kỹ năng nói là yếu tố quan trọng nhất của
quá trình học một ngoại ngữ và sự thành công
trong kỹ năng nói được đánh giá bởi khả năng triển
khai một cuộc hội thoại bằng ngôn ngữ đó.” Bởi
vậy, người học ngoại ngữ cần phải rèn luyện để đạt
được sự tự tin về khả năng nói của mình
Ngoài ra, theo một số nghiên cứu gần đây, kỹ
năng nói còn có vai trò hỗ trợ sự phát triển của các
kỹ năng khác như kỹ năng đọc (Hilferty, 2005),
kỹ năng viết (Trachsel & Severino, 2004) và kỹ
năng nghe (Regina, 1997) Tuy nhiên, không phải
sinh viên (SV) nào cũng nhận thức được tầm quan
trọng của kỹ năng nói và thực hành kỹ năng này
ở mức cần thiết Do đó, chúng tôi thực hiện đề tài
nghiên cứu này nhằm đánh giá vai trò của kỹ năng
nói trong quá trình học tiếng Anh của SV năm thứ
2 tại Học viện Quân y (HVQY)
2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
2.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu gồm 220 SV năm thứ
2 của HVQY ở độ tuổi từ 19 đến 21 Các SV này
được chọn ngẫu nhiên, không phân biệt giới tính,
vùng miền (miền núi hay đồng bằng) cũng như
mức phát triển kinh tế (thành thị hay nông thôn)
Tất cả các đối tượng này đều sẵn sàng tham gia
nghiên cứu Nhằm đảm bảo tính đồng nhất của các
đối tượng, chúng tôi chỉ đưa vào nghiên cứu các
SV có trình độ ngoại ngữ A2
2.2 Phương pháp nghiên cứu
Bài báo sử dụng phương pháp mô tả cắt ngang
Phương pháp này được tiến hành nhằm khảo sát
nhận thức của SV về vai trò của kỹ năng nói trong
quá trình lĩnh hội một ngoại ngữ nói chung và
tiếng Anh nói riêng
2.2.1 Công cụ thu thập số liệu: khảo sát, điều
tra theo bộ câu hỏi (questionnaire)
Bộ câu hỏi thăm dò gồm 15 câu hỏi về các
nội dung sau: thông tin cá nhân của SV (tuổi, giới tính), trình độ tiếng Anh hiện tại, nhận định của
SV về vai trò của kỹ năng nói trong quá trình học tiếng Anh, ảnh hưởng của kỹ năng nói đến các yếu
tố ngôn ngữ cũng như các kỹ năng khác và tần suất SV nói tiếng Anh ngoài lớp học Tất cả các câu hỏi được trình bày dưới dạng có/không hoặc chọn đáp án phù hợp nhất Các câu hỏi được thiết
kế đơn giản, ngắn gọn, đọc nhanh, hiểu dễ, không phức tạp, chủ yếu đưa ra nhận định của SV Các câu hỏi chỉ mang tính đơn nghĩa, không có nội dung mập mờ, khó hiểu Các câu hỏi được đánh giá ngang bằng nhau về vai trò, không câu nào quan trọng hơn câu nào Chúng tôi sử dụng phần mềm Microsoft Word 2013 soạn bộ câu hỏi thăm
dò nhận thức của SV về vai trò của kỹ năng nói trong quá trình lĩnh hội một ngoại ngữ nói chung
và tiếng Anh nói riêng
Sau đây là ví dụ minh họa về một số câu hỏi thăm dò được sử dụng trong nghiên cứu:
Câu hỏi 1: Để học và lĩnh hội một ngoại ngữ,
theo Anh (Chị) kỹ năng nào được coi là quan trọng
nhất? Anh (Chị) hãy xếp theo thứ tự : 1 = ít quan trọng, 2 = tương đối quan trọng, 3 = quan trọng, 4
= rất quan trọng Khoanh tròn vào bảng dưới đây:
Câu hỏi 2: Theo Anh (Chị), kiến thức nào dưới
đây bị ảnh hưởng lớn nhất bởi khả năng nói của
người học? Anh (Chị) hãy xếp theo thứ tự : 1 = ít ảnh hưởng, 2 = tương đối ảnh hưởng, 3 = ảnh hưởng, 4 = rất ảnh hưởng Khoanh tròn vào bảng
dưới đây:
Khả năng nghe
Trang 3Câu hỏi 3: Tần suất Anh (Chị) sử dụng tiếng Anh để giao tiếp ngoài lớp học theo các mức độ nào sau
đây, chỉ chọn 1 ô trống phù hợp nhất:
Thường xuyên Thỉnh thoảng Hiếm khi Không bao giờ
2.2.2 Phương pháp xử lý số liệu
Số liệu được trình bày dưới dạng số lượng, tỷ lệ phần trăm (%), so sánh sự khác biệt giữa các tỷ lệ sử dụng thuật toán Chi - Square Test, xử lý trên phần mềm Xử lý số liệu thống kê SPSS v15.0
3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Nhận định của SV về vai trò của kỹ năng nói được trình bày trong các bảng từ 3.1 đến bảng 3.5 và biểu đồ 3.1
Bảng 3.1 Đánh giá của sinh viên về tầm quan trọng của kỹ năng nói so với các kỹ năng khác
trong học tiếng Anh
Kỹ năng Mức độ
Số liệu trong bảng 3.1 cho thấy, số SV được điều tra đều đánh giá kỹ năng nói có tầm quan trọng và rất quan trọng với tỷ lệ lần lượt là 43% và 32% Số SV đánh giá cao vai trò của kỹ năng nói đạt 75% trong
đó tỷ lệ SV không đánh giá cao vai trò của kỹ năng nói là 25% Đối với kỹ năng nghe, đọc, viết, tỷ lệ SV đánh giá cao vai trò của các kỹ năng này lần lượt là 52%, 23% và 43% Các mức tỷ lệ này đều thấp hơn
so với vai trò của kỹ năng nói (75%)
Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p<0,01 Điều đó cho thấy, theo đánh giá của SV tại HVQY,
kỹ năng nói có vai trò quan trọng hơn so với các kỹ năng khác của quá trình học ngôn ngữ Anh
Bảng 3.2 Đánh giá của SV về mức độ khó của kỹ năng nói so với các kỹ năng khác trong học tiếng Anh
Kỹ năng Mức độ
Trang 4Kết quả trong bảng 3.2 cho thấy, số SV cho
rằng kỹ năng nói có mức độ rất khó và khá khó
chiếm tỷ lệ tương đối cao với tỷ lệ lần lượt là 38%
và 43% Tổng số nhóm SV đánh giá mức độ khó
của kỹ năng nói đạt 81%
Trong khi đó, tỷ lệ SV đánh giá mức độ khó
của các kỹ năng nghe, đọc, viết chiếm tỷ lệ lần lượt
Bảng 3.3 Đánh giá của SV về mức độ ảnh hưởng của kỹ năng nói đến khả năng nắm bắt từ vựng,
ngữ pháp và nghe hiểu
Các yếu tố Mức độ
là 61%, 36% và 66% Mức tỷ lệ này đều thấp hơn
so với mức tỷ lệ của kỹ năng nói
Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê với p<0,001 Điều đó cho thấy, hầu hết các SV đều cho rằng kỹ năng nói là một kỹ năng khó học nhất trong 4 kỹ năng của quá trình học tiếng Anh tại HVQY (xem bảng 3.3)
Số liệu trình bày trong bảng 3.3 cho thấy, kỹ
năng nói có mức độ ảnh hưởng khác nhau tới khả
năng nắm bắt từ vựng, ngữ pháp và khả năng nghe
hiểu của SV trong quá trình học tiếng Anh
Cụ thể, tỷ lệ SV đánh giá sự ảnh hưởng cao của
kỹ năng nói đến khả năng nghe hiểu với với mức
độ rất ảnh hưởng và ảnh hưởng lần lượt là 64% và
29%, tổng số đạt 93% Trong khi đó, sự ảnh hưởng
cao của kỹ năng nói đến khả năng nắm bắt từ vựng
và ngữ pháp lần lượt là 78% và 41% Mức độ ảnh
hưởng của kỹ năng nói đến các yếu tố này đều thấp
hơn so với khả năng nghe hiểu Điều đó chứng tỏ,
khả năng nghe hiểu của SV là yếu tố chịu mức
độ ảnh hưởng cao nhất của kỹ năng nói trong quá
trình các em học tiếng Anh tại HVQY (bảng 3.4)
Bảng 3.4 Nhận định của sinh viên về mục tiêu giao tiếp khi học tiếng Anh
Nhận định
Hoàn toàn không
Nhằm tìm hiểu nhận định của SV về mục tiêu chủ yếu nhất khi học tiếng Anh là gì, chúng tôi
có thiết kế bảng câu hỏi về mục tiêu này Trong bảng câu hỏi, nội dung cần xác định được đưa ra
Trang 5là: “Một trong những mục tiêu quan trọng nhất của
việc học tiếng Anh là để giao tiếp, anh (chị) có
đồng ý với quan điểm này không?”
Kết quả được trình bày trong bảng 3.4 Theo
đó, số SV hoàn toàn đồng ý và đồng ý có số lượng
khá lớn, lần lượt là 47 và 38 sinh viên trong tổng
số 88 SV Tỷ lệ của nhóm SV hoàn toàn đồng ý và
đồng ý lần lượt chiếm tỷ lệ 54% và 43%, tổng số
đạt 97% Đây là một tỷ lệ rất lớn Điều đó cho thấy,
phần lớn SV đã đặt ra mục tiêu học tiếng Anh để
rèn luyện và nâng cao kỹ năng giao tiếp nói chung
và kỹ năng nói nói riêng Vì thế, các biện pháp dạy
học nhằm nâng cao kỹ năng nói cho SV học tiếng
Anh sẽ góp phần làm tăng khả năng giao tiếp tiếng
Anh của SV, đồng thời sẽ giúp quá trình đào tạo sát
với nhu cầu người học
Một số nhỏ khác có ý kiến cho rằng, học tiếng
Anh phục vụ mục đích khác ngoài giao tiếp chiếm
tỷ lệ nhỏ hơn Tổng số tỷ lệ SV không đồng ý với
quan điểm trên chiếm 3% Chúng tôi cho rằng, đây
là nhóm SV chưa thực sự hiểu rõ vai trò của khả
năng giao tiếp đối với việc học tiếng Anh trong
giai đoạn hội nhập hiện nay
Bảng 3.5 Tần suất sinh viên giao tiếp bằng
tiếng Anh ngoài lớp học
Nhằm tìm hiểu xem SV đã áp dụng tiếng Anh
trong cuộc sống thực tế như nào, chúng tôi có tiến
hành điều tra tần suất sử dụng tiếng Anh để giao
tiếp ngoài giờ học trên lớp ra sao Kết quả được
trình bày trong bảng 3.5
Số liệu trong bảng 3.5 cho thấy, tần suất SV
giao tiếp bằng tiếng Anh ngoài lớp học rất thấp Tỷ
lệ SV thường xuyên sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ (9%) Trong khi đó, nhóm SV thỉnh thoảng, hiếm khi hoặc thậm chí là không bao giờ sử dụng tiếng Anh để giao tiếp lại chiếm một tỷ lệ quá lớn, đạt 91% So với số liệu trong bảng 3.5 dường như có một sự tương phản Chúng tôi kỳ vọng số SV sẽ sử dụng tiếng Anh
để giao tiếp chiếm số lượng cao bởi mục tiêu của
họ là học tiếng Anh để trò chuyện và kết nối với cộng đồng Như thế có nghĩa là họ sẽ tích cực áp dụng những gì đã được học trên lớp để thực hành ngoài thực tế Bởi có tới 97% số sinh viên muốn học tiếng Anh để giao tiếp Số liệu kỳ vọng của chúng tôi mong muốn đó là có một tỷ lệ tương đương số sinh viên sử dụng tiếng Anh để giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày Tuy nhiên, trên thực
tế, điều này lại trái ngược lại, chỉ có 9% số SV tích cực áp dụng so với mục tiêu của mình đề ra, trong đó phần lớn SV (91%) đã không sử dụng tiếng Anh theo mục tiêu đã định
Sự nghịch đảo này được trình bày rõ hơn ở trong biểu đồ 3.1
Nếu chúng ta quy đổi mức độ đồng ý về quan điểm mục tiêu học tiếng Anh là để giao tiếp theo thang bảng mức độ đồng ý cao nhất, cao, trung bình và thấp nhất; và nếu chúng ta quy đổi mức độ
sử dụng tiếng Anh để giao tiếp ngoài giờ học theo thang bảng tần suất sử dụng cao nhất, cao, trung bình và thấp nhất thì sự tương quan giữa chúng có
sự khác biệt Trong biểu đồ này, chúng tôi nhóm các SV thỉnh thoảng giao tiếp và hiếm khi giao tiếp bằng tiếng Anh vào chung một nhóm là nhóm giao tiếp tiếng Anh trung bình
Nhìn vào biểu đồ chúng ta thấy rõ, càng có nhiều SV muốn học tiếng Anh để giao tiếp thì càng
có ít SV sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống Trong khi đó số lượng SV không giao tiếp bằng tiếng Anh trên thực tế lại tăng dần lên
Có sự tương phản này, theo chúng tôi, có thể
là do sự kém tự tin trong kỹ năng nói của SV Hầu
Trang 6như SV nào cũng muốn học để giao tiếp song do
trình độ giao tiếp còn hạn chế, kỹ năng nói còn
kém nên số lượng SV sử dụng ngôn ngữ này giao
tiếp trong cuộc sống không cao
Theo Baker (2000, tr.2) kỹ năng nói chiếm
một tỷ lệ quan trọng trong việc thực hành giao tiếp
ngôn ngữ với vai trò là ngôn ngữ thứ 2 Điều này
cần được nghiên cứu thêm Giả sử nhận định trên
là đúng, muốn cải thiện tình trạng này, theo chúng
tôi, việc cải thiện kỹ năng nói là rất cần thiết
4 KẾT LUẬN
Sau khi tiến hành nghiên cứu, chúng tôi nhận
thấy, phần lớn sinh viên (chiếm tỷ lệ 75%) đều
đánh giá kỹ năng nói có vai trò quan trọng hơn
các kỹ năng khác trong quá trình học ngôn ngữ
Anh Đồng thời, kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra
hầu hết các sinh viên được hỏi đều nhận định kỹ
năng nói là một kỹ năng khó học nhất trong 4 kỹ
năng Nghe, Nói, Đọc, Viết Bên cạnh đó, kỹ năng
nói cũng có mức độ ảnh hưởng khác nhau đến khả
năng nắm bắt từ vựng, ngữ pháp và khả năng nghe hiểu của đối tượng nghiên cứu
Từ các kết quả trên, chúng tôi đi đến kết luận mỗi giảng viên tiếng Anh nên định hướng nhận thức của sinh viên về tầm quan trọng của kỹ năng nói trên con đường chinh phục tiếng Anh giao tiếp cũng như tiếng Anh chuyên ngành tại HVQY Sự định hướng này được thực hiện bằng nhiều biện pháp khác nhau, trong đó khá hữu hiệu là hoàn chỉnh các bài giảng được biên soạn theo đường hướng giao tiếp Bên cạnh đó, giảng viên cũng nên kết hợp các phương pháp dạy học tích cực, các hoạt động ngoại khóa cũng như các câu lạc bộ nói tiếng Anh để định hướng nhận thức của sinh viên được tốt hơn
Tài liệu tham khảo:
1 Platonov K.K (1963), Tổng quan về tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo (bản dịch tiếng Nga – dịch giả Bùi Thị Thúy Nga), Tạp chí Khoa học Xô Viết, số11, tr.37 Biểu đồ 3.1 Sự so sánh giữa mục tiêu học tiếng Anh và tần suất giao tiếp bằng tiếng Anh ngoài lớp học
Trang 72 Baker, A (2000), Improve your
Communication Skill London: Kogan Page.
3 Nunan D (1991), Language Teaching
Methodology London: Prentice Hall International.
4 Hilferty, A (2005), The relationship
between reading and speaking skills Focus on
Basics Accessed on 21st March, 2016 <http://
www.ncsall.net/?id=328>
5 Krashen, S D (1982), Principles and
Practice in Second Language Acquisition New
York: Pergamon Press
6 Regina, S (1997), English Language Arts:
A Curriculum Guide for the Middle Level (Grades 6-9) Canada: Saskatchewan Education.
7 Shumin, K (2002), Factors to Consider: Developing Adult EFL Students Speaking Abilities
In J C Richards, & W A Renandya (Eds.), Methodology in Language Teaching (pp 204-211) Cambridge: Cambridge University Press
8 Trachsel, M & Severino C (2004), The Challenges of Integrating and Balancing Speaking and Writing in First-Year Rhetoric Classes.
Accessed on 15th March, 2016, <http://www.mhhe.
com/socscience/english/tc/trachselANDseverino/ trachselANDseverino_module.html>,
AN INVESTIGATION INTO THE ROLE OF ENGLISH SPEAKING SKILLS IN ENGLISH
LEARNING PROCESS OF THE SECOND-YEAR STUDENTS
AT VIETNAM MILITARY MEDICAL UNIVERSITY
NGUYEN THI THU HIEN Abstract: Speaking is one of the four important skills in studying a foreign language in general
and English in particular However, not all learners realize the crucial role of speaking or put great effort on improving their English speaking skills Our study of 220 second-year students at Vietnam Military Medical University using survey questionnaires shows that English speaking skills play a fundamental role in their English acquisition process
Keywords: role of English speaking skills, speaking skill, second-year students
Received: 27/02/2018; Revised: 05/5/2018; Accepted for publication: 20/5/2018