Hiện nay, giáo dục đạo đức cho sinh viên trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam là làm cho sinh viên nhận thức được những giá trị đạo đức nào là cần thiết, có ý nghĩa đối với họ và xã hội để hình thành niềm tin vững chắc, khiến sinh viên đánh giá cao, yêu thích các giá trị đạo đức thực sự và cố gắng thấu hiểu và thực hiện các giá trị này, tích cực bảo vệ và phát triển các giá trị đạo đức truyền thống và cũng không chấp nhận các giá trị tiêu cực. Mặc dù nền kinh tế thị trường đưa ra những thách thức đối với giáo dục đạo đức, nó cũng mang đến một cơ hội cho sự phát triển toàn diện và mọi người muốn nắm bắt cơ hội đó. Chúng ta nên nhìn vào quá trình thay đổi giáo dục đạo đức trong giáo dục đại học với một thái độ bình tĩnh, thúc đẩy các yếu tố phù hợp, tích cực và ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực là tốt.
NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀƯÍI GIẤO DC ÀẨO ÀÛÁC CHO SINH VIÏN TRONG NÏÌN KINH TÏË THÕ TRÛÚÂNG LÏ THÕ THY NGA* Ngây nhêån: 10/10/2018 Ngây phẫn biïån: 22/11/2018 Ngây duåt àùng: 24/12/2018 Tố m tùỉ t: Giấo dc àẩo àûác cho sinh viïn trong àiïìu kiïån kinh tïë thõ trûúâng úã Viïåt Nam hiïån nay lâ lâm cho sinh viïn nhêån thûác àûúåc nhûäng giấ trõ àẩo àûác cêìn thiïët, cố nghơa thiïët thûåc àưëi vúái bẫn thên vâ xậ hưåi, hònh thânh niïìm tin vûäng chùỉc, lâm cho sinh viïn biïët trên trổng, u qu, cưë gùỉng lơnh hưåi vâ thûåc hiïån cấc giấ trõ àẩo àûác àđch thûåc, àưìng thúâi khưng chêëp nhêån nhûäng àiïìu phẫn giấ trõ, tđch cûåc àêëu tranh bẫo vïå vâ phất triïín nhûäng giấ trõ àẩo àûác truì n thưëng. Kinh tïë thõ trûúâng àưìng thúâi lâm nẫy sinh nhûäng thấch thûác àưëi vúái viïåc giấo dc àẩo àûác, song nố cng cung cêëp mưåt cú hưåi phất triïín àêìy à, mën nùỉm bùỉt àûúåc cú hưåi àố viïåc giấo dc àẩo àûác cho sinh viïn hiïån nay, phẫi nhòn nhêån vúái thấi àưå bònh tơnh, kõp thúâi phất hiïån vâ ngùn chùån nhûäng biïíu hiïån tiïu cûåc, phất huy nhûäng nhên tưë tđch cûåc, húåp l Tûâ khố a: Kinh tïë thõ trûúâng, giấo dc àẩo àûác, sinh viïn THE ETHICAL EDUCATION FOR STUDENTS IN THE MARKET ECONOMY Abtract: Currently, educating ethic for students in the market economy in Vietnam is to make the students become aware of what ethic values are necessary, significant for them and society to form solid beliefs, make the students appreciate, love true ethic values and try to comprehend and implement these values, actively protect and develop traditional ethic values and not accept negative values as well. Although the market economy presents challenges to ethic education, it also offers an opportunity for the full development and people want to capture that opportunity. We should look at the process of change of ethic educating in higher education with a calm attitude, promote the suitable, positive factors and prevent the negative manifestations as well Keywords: Market economy, ethic education, students À ẫng Cưång sẫn Viïåt Nam khùèng àõnh: kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xậ hưåi ch nghơa úã Viïåt Nam trûúác hïët phẫi lâ nïìn kinh tïë thõ trûúâng hiïån àẩi, hưåi nhêåp vâ cố àêìy à cấc àùåc àiïím ch ëu, phưí biïën theo thưng lïå qëc tïë, bao gưìm hai tr cưåt àố lâ nhâ nûúác vâ thõ trûúâng vúái cấc chûác nùng vưën cố, àưìng thúâi phưëi húåp vâ bưí sung cho nhau lâm cho cấc loẩi thõ trûúâng trúã nïn hoân hẫo Phất triïín kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xậ hưåi ch nghơa àậ vâ àang tấ c àưång mẩnh mệ àïën mổi lơnh vûåc ca àúâi sưëng xậ hưåi úã Viïåt Nam, lâm cho àúâi sưëng vêåt chêët ca xậ hưåi àûúåc nêng lïn, cẫi thiïån rộ rïåt, tẩo àiïìu kiïån cho con ngûúâi phất triïín vïì mổi mùåt, trong àố cố àẩo àûác.Tham gia vâo kinh tïë thõ trûúâng con ngûúâi àûúåc àưåc lêåp, tûå do cố quìn bònh àùèng trong cẩnh tranh, giûä chûä tđn trong trao àưíi, tùng cûúâng quan têm phất triïín lúåi đch chung ca toân xậ hưåi, àưìng thúâi cố àiïìu kiïån phất triïín nhên cấch cấ nhên: Tđnh quët àoấn, tûå ch, tûå chõu trấch nhiïåm, tđnh nùng àưång, sấng tẩo trong lêåp thên, lêåp nghiïåp àûúåc khùèng àõnh. Tuy nhiïn bïn cẩnh nhûäng thån lúåi, cng rêët nhiïìu khố khùn, thûã thấch tấc àưång àïën nïìn tẫng àẩo àûác dên tưåc, vûâa cố tđnh tđch cûåc, vûâa cố tđnh tiïu cûåc àưëi vúái àẩo àûác Nhûäng biïën àưång trong hïå chín mûåc àẩo àûác xậ hưåi úã nûúác ta hiïån nay thûåc ra lâ tấc àưång ca kinh tïë thõ trûúâng àưëi vúái àẩo àûác xậ hưåi. Àẩo àûác lâ sẫn phêím ca nhûäng àiïìu kiïån lõch sûã c thïí, lâ kïët quẫ cuóamửởiquanhùồ giỷọangỷỳõivỳỏingỷỳõitrong nhỷọnghoaõncaónhlừchsỷónhờởtừnh.aồoỷỏcnựỗm trongkinhtùởvaõchủnhtrừ,chừusỷồquyừnhkhaỏchựồt cheọcuóakinhtùởvaõchủnhtrừ,aồoỷỏcrờởtnhaồycaóm trỷỳỏctaỏcửồngcuóakinhtùởthừtrỷỳõng,noỏtrỳóthaõnh vờởnùỡ cờởpbaỏchlaõ mửởiquantờmkhửngchútrùn bũnhdiùồnlyỏluờồnmaõcaótrùnbũnhdiùồnthỷồctiùợn.Sỷồ biïën àưång vïì àẩo àûác trong nïìn kinh tïë thõ trûúâng úã nûúác ta hiïån nay cng thïí hiïån têåp trung trïn hai lơnh vûåc, lao àưång vâ giao tiïëp xậ hưåi. Vò thïë, viïåc * Trûúâng Àẩi hổ c Cưng àoân Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân 29 Sưë 14 thấng 12/2018 NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀƯÍI lûåa chổn nưåi dung vâ hònh thûác giấo dc thđch húåp coỏyỏnghụaquantroồngtrongviùồcừnhhỷỳỏngphaỏt triùớnờởtnỷỳỏctheoconỷỳõngxaọhửồichuónghụa VựnkiùồnaồihửồiXIaọchúrarựỗng:Mửitrỷỳõng vựnhoỏabừxờmhaồi,laicựng,thiùởulaõnhmaồnh,traỏi vỳỏithuờỡnphongmyọtuồc,caỏctùồnaồnxaọhửồi,tửồiphaồm vaõsỷồxờmnhờồpcuóacaỏcsaónphờớmvaõdừchvuồửồc haồilaõmsuyửỡiaồoỷỏc,nhờởtlaõtrongthanh,thiùởu niùn,rờởtaỏnglongaồiXuhỷỳỏngthỷỳngmaồihoỏavaõ sasuỏtaồoỷỏctronggiaỏoduồckhựổcphuồccoõnchờồm, hiùồuquaóthờởp,angtrỳóthaõnhnửợibỷỏcxuỏccuóaxaọ hưåi” “Tònh trẩng suy thoấi vïì chđnh trõ, tû tûúãng, àẩo àûác, lưëi sưëng trong mưåt bưå phêån khưng nhỗ cấn bưå, àẫng viïn vâ tònh trẩng tham nhng, lậng phđ, quan liïu, nhûäng tiïu cûåc vâ tïå nẩn xậ hưåi chûa àûúåc ngùn chùån, àêíy li, mâ côn tiïëp tc diïỵn biïën phûác tẩp, cng vúái sûå phên hốa giâu nghêo vâ sûå ëu kếm trong quẫn l, àiïìu hânh ca nhiïìu cêëp, nhiïìu ngânh, lâm giẫm lông tin ca nhên dên àưëi vúái Àẫng vâ Nhâ nûúác, àe dổa sûå ưín àõnh, phất triïín ca àêët nûúác”(1). Sûå xëng cêëp vïì àẩo àûác xậ hưåi nhû àậ nối àang diïỵn ra, chđnh lâ kïët quẫ ca nhûäng biïën àưång, trong hïå chín mûåc àẩo àûác xậ hưåi úã nûúác ta. Cấc giấ trõ àẩo àûác truìn thưëng ca dên tưå c àûúåc khùèng àõnh vâ phất triïín trong àiïìu kiïån múái, chùèng hẩn nhû: lông u nûúác, lông nhên ấi, thûác àoân kïët cưång àưìng, lông võ tha, tđnh trung thûåc àïìu cố sûå biïën àưíi Thûåc tïë, chng ta chûa phất huy hïët mùåt tđch cûåc ca kinh tïë thõ trûúâng, thò mùåt tiïu cûåc ca nố lẩi thao tng, ẫnh hûúãng trïn cẫ lơnh vûåc sẫn xët vêåt chêët vâ sỷồ saỏngtaồ o,saõngloồccaỏcgiaỏ trừtinh thờỡn,aồoỷỏc.Khichuyùớnsangcỳchùởkinhtùởthừ trỷỳõng,chuỏngtaaọkhựổcphuồcthiùởusoỏtcuóatỷduy cuọ,bựỗngcaỏchquantờmnhiùỡuhỳnùởnlỳồiủchtrỷồc tiùởpcuóangỷỳõilaoửồng,songviùồcgiaỏoduồcyỏthỷỏc, traỏchnhiùồmxaọhửồicuóamửợingỷỳõi,thờồmchủvờởnùỡ giaỏoduồcaồoỷỏcxaọhửồibừcoinheồ.Trỷỳỏcờycaỏc khấi niïåm l tûúãng, khất vổng, lâ nhûäng àiïìu gêìn gi, thiïng liïng, thûúâng xun àûúåc nhùỉc túái, thò ngây nay cấc khấi niïåm àố lẩi đt àûúåc àïì cêåp. Khi l tûúãng phai nhẩt, khưng cố nhûäng khất vổng cao àểp, thò thûúâng xët hiïån nhûäng tham vổng thêëp hên. Tû tûúãng chẩy theo àưìng tiïìn, chẩy theo lúåi đch vêåt chêët trong mưåt bưå phêån xậ hưåi àậ bõ chi phưëi trûåc tiïëp búãi lúåi đch, lúåi nhån têìm thûúâng trûúác mùỉt nïn xët hiïån ngây câng nhiïìu hâng hốa kếm chêët lûúång, hâng giẫ, thêåm chđ cẫ hâng hốa àưåc hẩi. Lưëi sưëng cú hưåi, tïå quan liïu, thối àam mï quìn lûåc, thối hấch dõch nõnh búå, tham nhng, hưëi lưå, nẫy sinh tïå sng bấi tiïìn, sng bấi ca cẫi vêåt chêët vâ vư sưë nhûäng hânh 30 Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân Sưë 14 thấng 12/2018 vi phẫn àẩo àûác, xët hiïån lưëi sưëng đch k, tuåt àưëi hốa lúåi đch cấ nhên, coi nhể lúåi đch cưång àưìng gêy tấc hẩi nghiïm trổng àïën viïåc xêy dûång cấc quan hïå xậ hưåi lânh mẩnh úã nûúác ta. Kinh tïë thõ trûúâng lâ nïìn kinh tïë múã, nhêët lâ trong xu thïë toân cêìu hốa àang diïỵn ra mẩnh mệ trïn thïë giúái, nhûäng tấc àưång tiïu cûåc ca nố àïën àúâi sưëng àẩo àûác xậ hưåi, àậ bưåc lưå rộ nết trïn nhiïìu mùåt, nhêët lâ nguy cú lâm suy ëu quan hïå giûäa cấ nhên vâ cấ nhên, giûäa cấ nhên vâ cưång àưìng, àưìng thúâi vúái sûå gia tùng khố kiïím soất ca nhiïìu tïå nẩn xậ hưåi, ẫnh hûúãng àïën thìn phong, m tc ca dên tưåc, cấc giấ trõ àẩo àûác truìn thưëng dên tưåc ln àûáng trûúác nguy cú bõ mai mưåt vâ lậng qụn, nïëu khưng tẩo lêåp àûúåc mưi trûúâng ni dûúäng nố. Trong khi, kinh tïë thõ trûúâng úã nûúác ta côn àang úã giai àoẩn sú khai vúái nhiïìu ëu tưë tûå phất, hiïåu quẫ phấp låt trong quẫn l xậ hưåi côn thêëp, viïåc giấo dc vâ tûå giấc giấo dc àẩo àûác côn bõ xem nhể, thò nhûäng mùåt tiïu cûåc nïu trïn cố dõp bưåc lưå rộ nết. Gia àònh lâ bïën àưỵ ca con ngûúâi cng àang bõ lung lay, xung àưåt vò cấc lúåi đch cấ nhên, mưëi quan hïå râng båc cấc thânh viïn gia àònh trong mưåt tưí êëm àang bõ àe dổa, têm l đch k àang lâm suy ëu cấc quan hïå thiïng liïng trong gia àònh. Nhiïìu v ly hưn, ly thên, hưn nhên ngoâi giấ th, hưn nhên thûã nghiïåm xët hiïån, lâm mêët ài tđnh chêët thiïng liïng trong quan hïå gia àònh, lâm rẩn vúä cấc thìn phong m tc, k cûúng vâ gia phong, cng vúái sûå gia tùng nẩn bẩo hânh gia àònh, bẩo lûåc hổc àûúâng, àậ lâm cho xậ hưåi bêët an, tấc àưång trûåc tiïëp àïën thïë hïå trễ Sûå ëu kếm trong giấo dc vâ tûå giấo dc àẩo àûác àậ bâo môn nhûäng tònh cẫm tûå nhiïn trong gia àònh, giấo dc trong gia àònh bõ bng lỗng, lâ mưåt trong nhûäng ngun nhên lâm cho cấi ấc, cấi bêët lûúng cố àiïìu kiïån phất triïín ÚÃ nhâ trûúâng, trong giúái sinh viïn, àậ nẫy sinh xu hûúáng quan têm nhiïìu àïën lúåi đch kinh tïë ca cấ nhên, thđch chổn ngânh nghïì dïỵ lâm giâu hóåc cố quìn lûåc. Nhûäng tiïu cûåc trong thi cûã, cúâ bẩc, quan hïå tònh dc phống tng, mï tđn dõ àoan, ëng rûúåu, ham mï vùn hoấ phêím àưìi tru, vư k låt, mêët trêåt tûå vïå sinh, àua àôi, chẩy theo lưëi sưëng thûåc dng Nhûä ng vêën àïì àùåt ra trïn àêy phêìn nâo nối lïn vêën àïì giấo dc àẩo àûá c cho sinh viïn trong àiïìu kiïån kinh tïë thõ trûúâng úã Viïåt Nam hiïån nay cêìn àûúåc quan têm. Cåc àêëu tranh giûäa lưëi sưëng lânh mẩnh, trung thûåc, cố l tûúãng, cố tinh thêìn bẫo vïå vâ xêy dûång àêët nûúác vúái lưëi sưëng sa àoẩ, đch k, thûå c d ng, bẩo lûåc; giûä a cấi thiïå n vâ cấi ấc, cấi àấng lïn ấn cng àang xêm nhêåp vâo mổi lơnh vûåc, mổi têìng lúáp nhên dên. Kinh tïë thõ trûúâ ng àậ lâm NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀƯÍI nẫy sinh nhûäng thấch thûác àưëi vúái viïåc giấo dc àẩo àûác, song nố cng cung cêëp mưåt cú hưåi phấ t triïín àêìy à, mën nùỉm bùỉt àûúåc cú hưåi àố, viïåc giấ o d c àẩo àûác trong cấc trûúâng àẩi hổc hiïån nay, phẫ i nhòn nhêå n quấ trònh biïën àưí i vúái thấi àưå bònh tơnh, kõp thúâi phất hiïå n nhûä ng biïíu hiïån tiïu cûåc cêìn ngùn chùån vâ nhûäng nhên tưë tđch cûåc, húåp l cêìn phất huy Mưåt lâ: Mc tiïu ca giấo dc àâo tẩo trònh àưå àẩi hổc lâ àïí sinh viïn cố kiïën thûác chun mưn toân diïån, nùỉm vûäng ngun l, quy låt tûå nhiïn xậ hưåi, cố k nùng thûåc hânh cú bẫn, cố khẫ nùng lâm viïåc àưåc lêåp, sấng tẩo vâ giẫi quët nhûäng vêën àïì thåc ngânh àûúåc àâo tẩo. Hưì Ch Tõch àậ tûâng nối: “Cố àûác mâ khưng cố tâi thò lâm viïåc gò cng khố, cố tâi mâ khưng cố àûác lâ ngûúâi vư dng”. Bấc côn chó rộ “Dẩy cng nhû hổc phẫi ch trổng cẫ Àûác lêỵn Tâi”. Nhû vêåy, giấo dc tri thûác ln phẫi gùỉn vúái nhiïåm v giấo dc àẩo àûác, giấo dc àẩo àûác lâ mưåt khêu then chưët àïí giấo dc nhên cấch con ngûúâi Giẫng viïn lâ nhên tưë quët àõnh chêët lûúång giấo dc vâ nhên cấch ngûúâi thêìy giấo lâ mưåt nhên tưë àẫm bẫo chêët lûúång giấo dc. Ngûúâi thêìy phẫi lâ têë m gûúng sấng cho hổc sinh noi theo, nïn phẫi thûúâng xun hổc têåp, rên luån àïí cố nhûäng phêím chêët àẩo àûác, nùng lûåc cêìn thiïët àấp ûáng u cêìu, nhiïåm v ca ngûúâi giấo viïn. Do vêåy, phêím chêët àẩo àûác ca ngûúâi thêìy giấo rêët quan trổng, giấo dc vâ àâo tẩ o àẩt hiïåu quẫ cao, trûúác tiïn phẫi nêng cao chêët lûúång àưåi ng giẫng viïn. Bïn cẩnh àố phẫi coi trổng cưng tấc giấo dc chđnh trõ, tû tûúãng trong cấc trûúâng àẩi hổc, cao àùèng àïí gip sinh viïn cố thïë giúái quan khoa hổc, phûúng phấp lån khoa hổc, xấc àõnh àûúåc l tûúãng ca mònh. Do vêåy, phẫi cố biïån phấp àng àùỉn trong thûåc tiïỵn àïí nêng cao chêët lûúång giấo dc mưn l lån chđnh trõ vò hïå tû tûúãng xậ hưåi ca sinh viïn Viïåt Nam lâ ch nghơa Mấc - Lïnin, tû tûúãng Hưì Chđ Minh vâ quan àiïím, àûúâng lưëi ca Àẫng Cưång sẫn Viïåt Nam Bïn cẩnh àố, nhâ trûúâng cêìn phẫi giûä k cûúng, nïìn nïëp hổc àûúâng, tẩo mưi trûúâng l tûúãng cho sinh viïn hònh thânh vâ phất triïín nhên cấch. Giấo dc àẩo àûác trong nhâ trûúâng lâ lâm cho sinh viïn nhêån thûác nhûäng giấ trõ àẩo àûác cêìn thiïët, cố nghơa thiïët thûåc àưëi vúái bẫn thên vâ xậ hưåi trong àiïìu kiïån phất triïín kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xậ hưåi ch nghơa, phẫi biïën nố thânh nhûäng giấ trõ chín mûåc vïì àẩo àûác Cng vúái viïåc tùng cûúâng cưng tấc giấo dc àẩo àûác, phẫi àêíy mẩnh giấo dc thûác phấp låt cho sinh viïn vò phấp låt vâ àẩo àûác àïìu lâ nhûäng hònh thaỏiyỏ thỷỏcxaọ hửồi,giỷọachuỏngcoỏ mửởiliùnhùồ vỳỏi nhauvaõùỡulaõnhỷọngphỷỳngthỷỏcnhựỗmiùỡuchúnh haõnhvicuóaconngỷỳõitrongxaọhửồi.Giaỏoduồcyỏthỷỏc phaỏpluờồtchosinhviùnlaõlaõmchohoồhiùớuvaõnựổm vỷọngnhỷọngkiùởnthỷỏccỳbaónvùỡphaỏpluờồtùớbiùởt sửởngvaõlaõmviùồctheophaỏpluờồt.Sinhviùnhiùồnnay cố trònh àưå hổc vêën, cố thûác chđnh trõ, àẩo àûác, vùn hoấ, sûác khoễ, cố nhiïìu ûúác mú, hoâi bậo cao àểp, mën lâm nhûäng cưng viïåc đch nûúác lúåi dên. Tuy nhiïn, hổ côn đt àûúåc rên luån, thûã thấch trong cåc sưëng, nïn cấc quan àiïím, lêåp trûúâng chđnh trõ, cấc àûác tđnh vâ cấc chín mûåc àẩo àûác múái chûa àûúåc cng cưë bïìn chùåt, chûa phất triïín àêìy à. Vò thïë, hổ dïỵ bõ ẫnh hûúãng búãi nhûäng thối hû têå t xêëu, mùåt trấi ca kinh tïë thõ trûúâng thúâi k quấ àưå úã nûúác ta Hai lâ: Cng vúái vúái viïåc tùng cûúâng giấo dc àẩo àûác úã gia àònh vâ trong nhâ trûúâng, cêìn tẩo mưåt mưi trûúâng xậ hưåi thån lúåi cho viïåc giûä gòn vâ phất huy cấc giấ trõ àẩo àûác truìn thưëng. Sưëng trong thúâi àẩi bng nưí thưng tin, sinh viïn àậ vâ àang chõu ẫnh hûúãng cẫ mùåt tđch cûåc vâ mùåt tiïu cûåc tûâ mưi trûúâng kinh tïë, xậ hưåi. Do vêåy, cêìn tưí chûác nhiïìu hoẩt àưång phong ph, àa dẩng àïí thu ht, rên luån hổc sinh, sinh viïn theo cấc chín mûåc àẩo àûác cấch mẩng. Kõp thúâi biïíu dûúng, nhên rưång cấch lâm hay vâ kiïn quët ën nùỉn nhûäng thiïëu sốt, lïåch lẩc, nhûäng biïíu hiïån lïåch chín trong àẩo àûác, lưëi sưëng ca thanh niïn. Giûä gòn, phất huy vâ lâm phong ph cấc giấ trõ àẩo àûác truìn thưëng nhû lông u nûúác gùỉn liïìn vúái tinh thêìn u ch nghơa xậ hưåi vâ tinh thêìn qëc tïë vư sẫn, tiïëp thu nhûäng tinh hoa àẩo àûác ca thúâi àẩi, ca nhên loẩi. Sûå kïët húåp nây lâ mưåt giẫi phấp mang tđnh àõnh hûúáng àïí lâm rộ giấ trõ trûúâng tưìn ca cấc giấ trõ àẩo àûác truìn thưëng Tùng cûúâng giấo dc àẩo àûác múái, phất huy nhûäng ëu tưë tđch cûåc, ngùn ngûâa ëu tưë tiïu cûåc ca kinh tïë thõ trûúâng àïën àẩo àûác sinh viïn. Coi trổng giấo dc àẩo àûác tu dûúäng bẫn thên thò sinh viïn sệ cố chun mưn nghïì nghiïåp vûäng vâng, nùng àưång, sấng tẩo, cố niïìm tûå hâo dên tưåc, cố àẩo àûác vâ chđ vûún lïn àấp ûáng u cêìu ca sûå nghiïåp xêy dûång vâ bẫo vïå Tửớ quửởc.Cờỡncoitroồngviùồcxờy dỷồngthaỏiửồchủnhtrừuỏngchosinhviùnnhựỗmtaồo nùnsỷỏcmaồnhtinhthờỡnvaõthùớchờởt,thùớhiùồnỳókùởt quaóhoồctờồpvaõreõnluyùồnvùỡlyỏtỷỳóng,lờồptrỷỳõnggiai cờởp,trũnhửồlyỏluờồnchủnhtrừ,thỷồchiùồnỷỳõnglửởi cuóaaóng,chủnhsaỏchvaõphaỏpluờồt cuóaNhaõnỷỳỏc Sinhviùnsửởngcoỏlyỏtỷỳóngtửởteồpseọthờởyỷỳồcmuồc ủch,yỏnghụacuóacuửồcsửởng,biùởtờulaõiùớmmaồnh ca bẫn thên àïí phất huy vâ àêu lâ àiïím ëu àïí hẩn chïë khùỉc phc Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân 31 Sưë 14 thấng 12/2018 NGHIÏN CÛÁU - TRAO ÀƯÍI Ba lâ: Vïì phûúng thûác giấ o dc àẩo àûác, phẫ i lêëy ngûúâi hổ c lâ trung têm. Nïëu giấo dc àẩo àûác truìn thưëng chó thưng qua sấch vúã, lïn lúáp lâ hònh thûá c ch ëu thò rêët dïỵ lâm cho têm tû, tònh cẫm ca àưëi tûúång giấo dc bõ ngûúåc hûúáng, tûâ àố khố cố thïí àẩ t àûúåc hiïåu quẫ Nïn gùỉn giấ o dc àẩo àûác vâo viïåc quẫ n l, ph c v vâ sinh hoẩt ca ngûúâi hổc àùåc biïåt ch àïën tđnh ch àưång vâ tđnh tûå giấc thò sệ thu àûúåc hiïåu quẫ giấo dc lúán hún Àïí viïåc giấo dc àẩo àûác cố hiïåu quẫ, cêìn tưí chûác tưët cấc phong trâo hânh àưång mâ tiïu biïíu lâ phong trâo: “Thanh niïn lêåp nghiïåp vâ tíi trễ giûä nûúác”, “Thanh niïn tònh nguån”, “Chiïë n dõch ma xanh” Quấ trònh giấ o dc àẩo àûác cho sinh viïn àậ cố nhiïìu àưíi múái vïì nưåi dung, phûúng phấp, chûúng trònh ca mưåt sưë mưn hổc, hònh thûác dẩy vâ hổc cng tûâng bûúá c àûúå c cẫi tiïën, hònh thûác àâo tẩo cng ngây câng àa dẩng. Tuy nhiïn, Vùn kiïån Àẩi hưåi XI Àẫng Cưång sẫn Viïåt Nam cng chó rộ: “Chûúng trònh, nưåi dung, phûúng phấp dẩy vâ hổc lẩc hêåu, àưíi múái chêåm Quẫn l nhâ nûúá c vïì giấo dc côn bêët cêåp, xu hûúáng thûúng mẩi hốa vâ sa st àẩo àûác trong giấo dc khùỉc phc côn chêåm, hiïå u quẫ thêëp, àang trúã thânh nưỵi bûác xc ca xậ hưåi” [1, tr.167-168] Àïí khùỉc phc sûå suy thoấi vïì àẩo àûác trong mưåt bưå phêån sinh viïn, cêìn quan têm àấp ûáng nhûäng nhu cêìu chđnh àấng ca ngûúâi hổc vïì vêåt chêët, tinh thêìn; giao nhiïåm v ph húåp vúái súã trûúâng, nùng khiïëu, àùåc àiïím têm, sinh l sệ tẩ o àiïìu kiïån tưë t àïí thanh niïn rên luån àẩo àûác, lưëi sưëng. Xậ hưåi cêìn nhòn nhêån vêën àïì àẩo àûác hổc sinh, sinh viïn trong nhâ trûúâng hiïån nay vúái mưåt tinh thêìn trấch nhiïåm vâ nghiïm tc. Cêìn phẫi àưíi múái hoân toân cấch thûác mâ lêu nay chng ta àậ dng àïí giấo dc àẩo àûác hổc sinh, sinh viïn. Bẫn thên giấo dc àậ mang tđnh xậ hưåi hốa, nhâ nûúác cêìn tẩo àiïìu kiïån àïí toân dên tham gia vâo cưng tấc giấo dc sinh viïn. Àiïìu quan trổng lâ cêìn cố mưåt mưi trûúâng xậ hưåi lânh mẩnh, mổi ngûúâi sưëng tn th phấp låt vâ tưn trổng nhûäng giấ trõ àẩo àûác xậ hưåi. Mưåt mưi trûúâng xậ hưåi tưët sệ tấc àưång vâo nhêån thûác ca sinh viïn vâ sinh viïn cng phẫi tn th nhûäng ngun tùỉc ûáng xûã àậ àûúåc hổc trong nhâ trûúâng mâ cẫ xậ hưåi àang ấp dng Kinh tïë thõ trûúâng tẩo àiïìu kiïån cho cấc cấ nhên phất huy khẫ nùng vâ thïë mẩnh ca mònh, trong àố cố lûåc lûúång sinh viïn lâ lúáp ngûúâi cố trònh àưå, cố tri thûác, àêìy nhiïåt huët, nhẩy bến trong viïåc tiïëp thu cấi múái. Song cng àùåt ra nhûäng thấch thûác khưng 32 Tẩp chđ Nghiïn cûáu khoa hổc cưng àoân Sưë 14 thấng 12/2018 nhỗ vïì ngìn nhên lûåc chêët lûúång cao àïí àấp ûáng nhu cêìu phất triïín ca thúâi àẩi. Tuy nhiïn, trûúác nhûäng thay àưíi ca àúâi sưëng kinh tïë - xậ hưåi, ca, thang giấ trõ àẩo àûác ca con ngûúâi Viïåt Nam cng cố nhiïìu biïën àưíi. Thïë hïå sinh viïn Viïåt Nam hiïån nay lâ ngìn nhên lûåc chêët lûúång cao ca àêët nûúác trong nhûäng thêåp k àêìu ca thïë k XXI.Cng vúái coi trổng giấo dc chun mưn, nghiïåp v, viïåc quan têm giấo dc àẩo àûác múái cho sinh viïn - àẩo àûác xậ hưåi ch nghơa lâ àïí thûåc hiïån àng mc tiïu giấo dc àậ àûúåc Hiïën phấp quy àõnh. Tâi liïåu tham khẫo Àẫng Cưång sẫn Viïåt Nam (2011), Vùn kiïån Àẩi hưåi àẩi biïíu toân qëc lêìn thûá XI, Nxb Chđnh trõ qëc gia, Hâ Nưåi Àẫng Cưå ng sẫn Viïåt Nam (2013), Vùn kiïån Hưåi nghõ lêìn thûá Ban Chêëp hânh Trung ûúng khốa XI, Vùn phông Trung ûúng Àẫng Lï Qu Àûác - Hoâng Chđ Bẫo (2007), Vùn hoấ àẩo àûác nûúác ta hiïån vêën àïì vâ giẫi phấp, Nxb Vùn hoấ - Thưng tin & Viïån vùn hoấ, Hâ Nưåi Diïåp Minh Giang (2011), Xêy dûång àaåo àûác cuãa niïn Viïåt Nam nïìn kinh tïë thõ trûúâng àõnh hûúáng xậ hưåi ch nghơa, Lån ấn tiïën s triïët hổc, Àẩi hổc Khoa hổc xậ hưåi vâ nhên vùn TP Hưì Chđ Minh Nguỵn Duy Qu (ch nhiïåm ) (2004), Bấ o cấo tưíng húåp kïët quẫ nghiïn cûáu àïì tâi: “Àẩo àûác xậ hưåi úã nûúác ta hiïån vêën àïì vâ giẫi phấp, Viïån Khoa hổc xậ hưåi Viïåt Nam, Hâ Nưåi GIẪI PHẤP THÛÅC HIÏÅN CHĐNH SẤCH (Tiïëp theo trang 34) xậ hưåi; ch àưång cung cêëp thưng tin, sưë liïåu, kïët quẫ thûåc hiïån chđnh sấch BHXH, BHYT, àùåc biïåt lâ tònh trẩng trưën àống, núå àổng BHXH, BHYT ca cấc àún võ, doanh nghiïåp tẩi àõa phûúng, kõp thúâi bấo cấo cêëp y, chđnh quìn àïí cố biïån phấp chó àẩo thûåc hiïån; kõp thúâi àêëu tranh, phẫn bấc cấc quan àiïím sai trấi, lïåch lẩc lâm tưín hẩi àïën ch trûúng ca Àẫng, uy tđn, hònh ẫnh ca Ngânh vò sûå phất triïín bïìn vûäng ca chđnh sấch vâ bẫo àẫm an sinh xậ hưåi. Tâi liïåu tham khẫo Nghõ quët sưë 21-NQ/TW ca Bưå Chđnh trõ vïì tùng cûúâng sûå lậnh àẩo ca Àẫng àưëi vúái cưng tấ c Bẫo hiïím xậ hưåi (BHXH), bẫo hiïím y tïë (BHYT) giai àoẩn 2012 - 2020 Nguỵn Huy Ban (1996), Hoân thiïån phấp låt bẫo hiïím xậ hưåi úã Viïåt Nam - L lån vâ thûåc tiïỵn Bẫ o hiïím xậ hưåi thânh phưë Hâ Nưåi (2016), Bấo cấ o tưíng kïët cưng tấc nùm 2016 vâ phûúng hûúáng nhiïåm v nùm 2017 V Bẫ o hiïím xậ hưåi (2010), Cú súã l lå n vâ thûåc tiïỵn hoân thiïån chïë àưå BHXH bùỉt båc giai àoẩn àïën 2020 ... cho xậ hưåi bêët an, tấc àưång trûåc tiïëp àïën thïë hïå trễ Sûå ëu kếm trong giấo dc vâ tûå giấo dc àẩo àûác àậ bâo môn nhûäng tònh cẫm tûå nhiïn trong gia àònh, giấo dc trong gia àònh bõ bng lỗng, lâ mưåt trong nhûäng ngun nhên lâm cho cấi ấc, cấi bêët lûúng cố... ÚÃ nhâ trûúâng, trong giúái sinh viïn, àậ nẫy sinh xu hûúáng quan têm nhiïìu àïën lúåi đch kinh tïë ca cấ nhên, thđch chổn ngânh nghïì dïỵ lâm giâu hóåc cố quìn lûåc. Nhûäng tiïu cûåc trong thi cûã, cúâ bẩc, quan... ham mï vùn hoấ phêím àưìi tru, vư k låt, mêët trêåt tûå vïå sinh, àua àôi, chẩy theo lưëi sưëng thûåc dng Nhûä ng vêën àïì àùåt ra trïn àêy phêìn nâo nối lïn vêën àïì giấo dc àẩo àûá c cho sinh viïn trong àiïìu kiïån kinh tïë thõ trûúâng úã