TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG & AN NINH ***************************** NGUYỄN NGỌC SƠN NGHỆ THUẬT QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƢỢC TRONG CHIẾN THẮNG CHI LĂNG – XƢƠNG GIANG NĂM 1427 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành : Giáo dục quốc phòng an ninh Hà Nội – 2018 TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI TRUNG TÂM GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG & AN NINH ***************************** NGUYỄN NGỌC SƠN NGHỆ THUẬT QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƢỢC TRONG CHIẾN THẮNG CHI LĂNG – XƢƠNG GIANG NĂM 1427 KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành : Giáo dục quốc phòng an ninh Ngƣời hƣớng dẫn khoa học Trung tá : Trần Đức Cƣờng Hà Nội – 2018 LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo Trung tá : Trần Đức Cƣờng tận tình dạy dỗ, hƣớng dẫn động viên tơi q trình thực đề tài khóa luận tốt nghiệp Tơi xin trân trọng cảm ơn thầy cô giáo trung tâm giáo dục Quốc phòng Hà Nội 2, trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội dạy dỗ trƣởng thành suốt thời gian học tập trung tâm, tạo điều kiện đóng góp ý kiến q báu giúp tơi hồn thành khóa luận tốt nghiệp Cuối xin gửi lời cảm ơn tới gia đình bạn bè tơi ln tạo điều kiện, động viên giúp đỡ suốt quãng thời gian học tập trình thực đề tài Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả đề tài Nguyễn Ngọc Sơn LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp đƣợc hồn thành kết nghiên cứu cố gắng nỗ lực thân Các vấn đề chƣa đƣợc cơng bố cơng trình nghiên cứu khác Bài khóa luận tốt nghiệp khơng trùng với kết nghiên cứu tác giả khác Nếu sai, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm Hà Nội, ngày tháng năm 2018 Tác giả đề tài Nguyễn Ngọc Sơn DANH MỤC VIẾT TẮT STT Ký hiệu viết tắt Chữ viết đầy đủ NTQS Nghệ thuật quân VTDV Vây thành diệt viện MỤC LỤC MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Mục đích nghiên cứu Nhiệm vụ nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu Phạm vi nghiên cứu Phƣơng pháp nghiên cứu Ý nghĩa khoa học thực tiễn 7.1 Ý nghĩa khoa học 7.2 Ý nghĩa thực tiễn Bố cục đề tài Chƣơng1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ NGHỆ THUẬT QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƢỢC TRONG CHIẾN THẮNG CHI LĂNG – XƢƠNG GIANG NĂM 1427 1.1 Các khái niệm nghệ thuật chiến chiến lƣợc 1.1.1 Khái niệm nghệ thuật quân 1.1.2 Khái niệm nghệ thuật chiến 1.1.3 Khái niệm nghệ thuật chiến lược 1.1.4 Khái niệm nghệ thuật chiến chiến lược 1.2 Các yếu tố cấu thành nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến tranh 1.2.1 Thế trận chiến lược 1.2.2 Vấn đề tiêu diệt chiến lược 10 1.2.3 Nghệ thuật chiến 12 1.3 Bối cảnh lịch sử diễn trƣớc trận chiến chiến lƣợc chi lăng – xƣơng giang năm 1427 14 1.3.1 Tình hình địch 14 1.3.2 Tình hình ta 18 Tiểu kết chƣơng 24 Chƣơng : NGHỆ THUẬT QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƢỢC TRONG CHIẾN THẮNG CHI LĂNG – XƢƠNG GIANG NĂM 1427 VÀ CHIẾN LƢỢC TIÊU DIỆT ĐỊCH CỦA ÔNG CHA TA 25 2.1 Diễn biến kết trận chiến chiến lƣợc chi lăng – xƣơng giang năm 1427 25 2.1.1 Diễn biến hành động ta địch 25 2.1.2 Kết 29 2.2 Nghệ thuật chiến trận chi lăng – xƣơng giang năm 1427 31 2.2.1 Diễn biến sau chiến thắng Tốt Động – Chúc Động 31 2.2.2 Xây dựng địa bàn chiến 35 2.2.3 Xây dựng sử dụng lực lượng ta 37 2.2.4 Tiêu diệt chiến lược lực lượng quân địch 39 2.3 Nghệ thuật chiến lƣợc trận chi lăng –xƣơng giang năm 1427 45 2.3.1 Xác định đánh giá kẻ thù 45 2.3.2 Mở đầu kết thúc chiến tranh lúc 45 2.3.3 Phương châm tiến hành chiến tranh 46 2.3.4 Phương thức chiến tranh 46 2.3.5 Hình thức chiến thuật 47 2.3.6 Một số nhận xét 50 Tiểu kết chƣơng 52 Chƣơng 3: Ý NGHĨA VÀ MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ NGHỆ THUẬT QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƢỢC TRONG CHIẾN THẮNG CHI LĂNG – XƢƠNG GIANG NĂM 1427 VẬN DỤNG VÀO SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC HIỆN NAY 53 3.1 Ý nghĩa 53 3.2 Một số học kinh nghiệm nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến thắng chi lăng – xƣơng giang năm 1427 vận dụng vào nghiệp xây dựng bảo vệ tổ quốc 53 3.2.1 Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân 53 3.2.2 Phát huy nghệ thuật tạo sức mạnh tổng hợp lực, thời mưu kế 55 3.3 Xác định cách đánh có hiệu lực 57 3.4 Vận dụng học kinh nghiệm vào xây dựng trận quốc phòng toàn dân – an ninh nhân dân giai đoạn 58 KẾT LUẬN 63 TÀI LIỆU THAM KHẢO 65 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Trong khởi nghĩa Lam Sơn nhờ có lãnh đạo tài tình sáng suốt Lê Lợi Nguyễn Trãi với cách đánh nhƣ “ Vây thành diệt viện” , biết dựa vào địa hiểm trở thiên nhiên để đánh giặc , có kế hoạch chuẩn bị kĩ lƣỡng với nhà lãnh đạo tài ba nhƣ Lê Lợi, Nguyễn Trãi…Đã thu hút đƣợc tham gia đông đảo nhân dân Trong chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang, Lê Lợi- Nguyễn Trãi sử dụng tài tình biện pháp trị để đánh địch Phát huy chiến thắng lợi trƣớc nhằm uy hiếp làm tan rã nhanh chóng tinh thần chiến đấu địch trận sau cao nữa, khiến cho đạo viện binh Mộc Thạnh khơng đánh mà tự bỏ chạy Có thể nói sở tiến công lực lƣợng quân kết hợp với biện pháp trị, binh vận, đánh địch mặt tƣ tƣởng đạo chiến tranh sáng tạo nghĩa quân Lam Sơn Chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang chứng tỏ nghệ thuật quân điêu luyện tài thao lƣợc kiệt xuất tổ tiên ta kỷ XV Bộ huy nghĩa quân giải đắn sáng tạo nhiều vấn đề chiến lƣợc xác, sử dụng binh lực hợp lý bày trận lợi hại Trong ba khối quân chiến lƣợc địch, quân Liễu Thăng Lạng Sơn, quân Mộc Thạnh Tuyên Quang ( Hà Giang quân Vƣơng Thông Đông Quan, Lê Lợi Nguyễn Trãi chọn đạo quân Liễu Thăng làm mục tiêu chiến Tiêu diệt đƣợc đạo quân đập tan đƣợc kế hoạch tăng viện địch đồng thời dễ dàng đánh tan đƣợc đạo quân Mộc Thạnh bại Vƣơng Thông Trận Chi Lăng – Xƣơng Giang vào lịch sử đấu tranh chống giặc ngoại xâm dân tộc Việt Nam Với chiến công hiển hách kết thúc thắng lợi kháng chiến gian khổ chống giặc Minh xâm lƣợc, giành lại độc lập tự cho đất nƣớc Trận chiến công hiến xuất sắc kinh nghiệm thực tiễn nghệ thuật quân nghĩa quân Lam Sơn Trong lịch sử dựng nƣớc giữ nƣớc, dân tộc ta có trận đánh xuất sắc, tiêu biểu, kết thúc thắng lợi nhiều chiến tranh, mà trận Chi Lăng – Xƣơng Giang số Nghệ thuật đánh địch đặc sắc , độc đáo ông cha ta trận Chi Lăng – Xƣơng Giang xƣa để lại nhiều học quý báu nguyên giá trị, mãi niềm tự hào to lớn cho chúng ta, mãi kinh nghiệm học có giá trị, giúp có sở để nghiên cứu, phát triển, vận dụng sáng tạo , hiểu vào công xây dựng bảo vệ Tổ quốc ngày Xuất phát từ vấn đề lựa chọn đề tài : “ Nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427” làm đề tài khóa luận Mục đích nghiên cứu - Thông qua nghiên cứu để làm sáng tỏ yếu tố tạo thành nghệ thuật quân chiến chiến lƣợc chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 từ rút ý nghĩa học kinh nghiệm nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Nhiệm vụ nghiên cứu - Làm rõ số vấn đề liên quan, cấu thành nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến tranh giải phóng bảo vệ Tổ quốc - Làm rõ vấn đề tạo thành nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 - Rút học kinh nghiệm vận dụng vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Tiểu kết chƣơng Chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang biểu thị nỗ lực phi thƣờng nghĩa quân Lam Sơn, kết hợp chặt chẽ nghĩa quân nhân dân chiến tranh giải phóng Làm rõ lên nghệ thuật chiến lƣợc, chiến dịch tổ tiên ta để từ học hỏi phát huy giai đoạn Chiến Thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang chứng tỏ NTQS điêu luyện tài thao lƣợc kiệt xuất tổ tiên ta thê kỷ XV Bộ huy nghĩa quân giải đắn sáng tạo nhiều vấn đề chiến lƣợc phức tạp chọn hƣớng chiến lƣợc xác, sử dụng binh lực hợp lý bày trận lợi hại Đó lối đánh làm cho quân địch “ sanh kinh ngạc” , “ tan tác chim muông”, bị thua nhƣ “ đê vỡ phá tung”, “ khô trút sạch” Trong chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang, Lê Lợi – Nguyễn Trãi sử dụng tài tình biện pháp trị để đánh địch Phát huy chiến thắng lợi trƣớc nhằm uy hiếp làm tan rã nhanh chóng tinh thần chiến đấu địch trận sau cao nữa, khiến cho đạo viện binh Mộc Thạnh khơng đánh mà tự bỏ chạy Có thể nói sở tiến cơng lực lƣợng quân kết hợp với biện pháp trị, binh vận, đánh địch mặt tƣ tƣởng đạo chiến tranh sáng tạo nghĩa quân Lam Sơn 52 Chƣơng 3: Ý NGHĨA VÀ MỘT SỐ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ NGHỆ THUẬT QUYẾT CHIẾN CHIẾN LƢỢC TRONG CHIẾN THẮNG CHI LĂNG – XƢƠNG GIANG NĂM 1427 VẬN DỤNG VÀO SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC HIỆN NAY 3.1 Ý nghĩa Chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang với ý nghĩa định nó, hình ảnh sinh động chiến tranh giải phóng dân tộc đầu kỉ XV, biểu thị tập trung ý chí nghị lực, tâm chiến chiến thắng trí thông minh sáng tạo dân tộc ta Chiến thắng lịch sử xóa bỏ hai mƣơi năm hộ tàn bạo nhà Minh, mở trang lịch sử dựng nƣớc giữ nƣớc quang vinh dân tộc Chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang làm rõ “NTQS”, cách đánh địch , chiến lƣợc tài ba, sáng tạo tổ tiên ta để từ có đƣợc học kinh nghiệm quý báu vận dụng vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Trong giai đoạn nay, xây dựng bảo vệ Tổ quốc hai nhiệm vụ chiến lƣợc quan trọng, khó khăn phức tạp Con đƣờng giành thắng lợi giai đoạn cần phải kế thừa phát triển thành tựu “NTQS” độc đáo Lê lợi – Nguyễn Trãi nói chung vị tƣớng tài lịch sử dân tộc ta nói riêng nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam thân yêu 3.2 Một số học kinh nghiệm nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến thắng chi lăng – xƣơng giang năm 1427 vận dụng vào nghiệp xây dựng bảo vệ tổ quốc 3.2.1 Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân Đây kế thừa phát huy lên trình độ từ nghệ thuật quân truyền thống dân tộc Trong chiến tranh bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội 53 chủ nghĩa, nghệ thuật quân đạo hoạt động tác chiến lực lƣợng vũ trang nhân dân Đó nguyên tắc nghệ thuật quân tồn dân đánh giặc Ngun tắc phải đƣợc thể cụ thể việc xác định phƣơng hƣớng, mục tiêu, đối tƣợng thời tiến công… Trong kế hoạch chiến lƣợc, chiến dịch nhƣ trận đánh cụ thể Dù có mƣu hay kế sâu, trận, chiến thuật khôn khéo mà không tạo đƣợc “ trận lòng dân” khơng giành đƣợc thắng lợi yếu tố định đến thắng bại trận chiến tranh nhân dân từ bao đời Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “ Khi dân tộc đoàn kết, tâm chiến đấu quyền sống cho độc lập tự mình, khơng qn đội nào, súng ống chống lại đƣợc” “ Đoàn kết, đoàn kết, đại đồn kết, thành cơng, thành cơng, đại thành cơng” Trong hoạt động tác chiến lực lƣợng vũ trang, kết hợp đánh phân tán với đánh tập trung, kết hợp đánh nhỏ, đánh vừa đánh lớn Mỗi lực lƣợng thứ qn có vị trí tác dụng có quy luật hoạt động riêng Vì cần phải phối hợp tác chiến lực lƣợng, thứ quân chiến lƣợc nhƣ chiến dịch chiến đấu Có kết hợp đánh phân tán, rộng khắp lực lƣợng dộng, kết hợp đánh nhỏ, đánh vừa, đánh lớn phát huy đƣợc uy lực vũ khí thơ sơ đến đại, làm cho binh lực địch bị phân tán, dàn mỏng khiến cho chúng đơng mà hóa ít, mạnh mà hóa yếu ln bị động đối phó Trên sở thực đòn đánh định tạo thay đổi chiến trƣờng có lợi cho ta Những học kinh nghiệm phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân cần đƣợc kế thừa phát huy mạnh mẽ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh, xây dựng Đảng, quyền vững mạnh Nội dung, phƣơng thức phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân phải đƣợc thƣờng xuyên hoàn thiện, bổ sung phù hợp nhu cầu hoàn cảnh đất 54 nƣớc giai đoạn Hiện bối cảnh kinh tế thị trƣờng ngày phát triển hội nhập cạnh tranh quốc tế ngày tăng, sức mạnh đại đoàn kết tồn dân tộc phải hƣớng vào mục tiêu nâng cao suất, chất lƣợng hiệu tất ngành sản xuất, kinh doanh, đẩy mạnh ứng dụng sáng tạo khoa học – công nghệ, hội nhập quốc tế thắng lợi Trên sở phong trào hành động niên, nông dân, công nhân, phụ nữ, công chức, viên chức, nhà khoa học, doanh nhân, cần tạo sức mạnh nội lực để khơng ngừng vƣợt qua khó khăn, thách thức, xây dựng đất nƣớc giàu mạnh Với niềm tin vào đổi lãnh đạo sáng suốt Đảng vào tƣơng lai tƣơi sáng đất nƣớc, tầng lớp nhân dân Việt Nam nƣớc tăng cƣờng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, chung sức, chung lòng Đảng Nhà nƣớc thực thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, tham gia xây dựng Đảng Nhà nƣớc sạch, vững mạnh 3.2.2 Phát huy nghệ thuật tạo sức mạnh tổng hợp lực, thời mưu kế Trong đấu tranh vũ trang, trƣớc đối tƣợng có sức mạnh vƣợt trội quân sự, khoa học công nghệ phải biết kết hợp chặt chẽ yếu tố: Lực lƣợng, trận, thời mƣu kế sáng tạo Dùng lực phải dựa vào kế có lợi, dùng nơi lúc đạt hiệu quả, lực nhỏ hóa lớn, yếu hóa mạnh Tạo tạo lực để sẵn sàng đánh địch thời có lợi Đặt lực vào thời có lợi “ sức dùng nửa mà công gấp đôi” Muốn đánh thắng phải dùng mƣu kế, hạn chế mạnh địch, phát huy mạnh ta Luôn ý lừa địch giữ bí mật bất ngờ, đánh bất ngờ đạt hiệu cao Trong lịch sử dựng nƣớc giữ nƣớc dân tộc, ông cha ta phải chống lại kẻ thù xâm lƣợc lớn nhiều lần Đứng trƣớc thực tế đó, ơng cha ta sáng tạo nghệ thuật “ lấy địch nhiều” nhƣng biết tập trung ƣu lực lƣợng 55 thời điểm quan trọng để đánh thắng quân xâm lƣợc Ngày vận dụng tƣ tƣởng lấy địch nhiều, ta phải phát huy đƣợc khả đánh giặc toàn dân, ba thứ quân, tạo sức mạnh tổng hợp để đánh thắng địch tình Mặt khác phải tận dụng địa hình, tận dùng đƣợc yếu tố bí mật, bất ngờ, tiết kiệm đƣợc lực lƣợng để đánh lâu dài, đánh thắng, đánh mạnh Mƣu kế trận ấy, mƣu kế thuộc phạm trù tƣ duy, trận, hình trận mơ hình biểu trực tiếp tƣ Bằng nghiên cứu bố trí lực lƣợng thích hợp, vận dụng phƣơng pháp tác chiến việc làm cụ thể khác địa hình địa định trƣớc lực lƣợng bố trí định địch Thế trận phải ln phù hợp quán với mƣu kế đƣợc tính tốn kỹ lƣỡng Mối quan hệ mƣu kế trận nhƣ hình với bóng, ngày xƣa binh pháp gọi bày binh bố trận, phƣơng án tối ƣu để tiến hành tác chiến, hình thành lực lƣợng tạo thành đội hình tác chiến Thế trận hình thành từ lúc đầu theo mƣu kế song hồn thiện dần bƣớc phù hợp với mƣu kế gắn với diễn biến q trình tác chiến Q trình hồn thiện ln lấy mƣu kế làm cốt lõi để hồn thiện trận Thế trận mang tính tổng hợp đƣợc hình thành sở nhiều yếu tố bao gồm : Về địch, ta, địa hình, địa thế, tổ chức thiết bị chiến trƣờng, tổ chức huy nghệ thuật lập trận, mối quan hệ lực lƣợng trận có buộc khăng khít mật thiết với Lực lƣợng nhiều hay ( so sánh ta địch) mà làm cho trận sâu rộng hay nông hẹp, dày hay mỏng, sắc nhọn hay tù túng lực lƣợng sở hình thành trận, song mặt khác với lực lƣợng mạnh ta chuyển thành lực lƣợng mạnh 56 3.3 Xác định cách đánh có hiệu lực Đó nghệ thuật tìm chọn xác định phƣơng pháp thủ đoạn, mục tiêu nhằm tập trung lực lƣợng để đánh thực tiêu diệt lớn, tiêu diệt gọn đánh tan rã, đánh bại quân địch, phá vỡ đội hình tác chiến nhƣ ý định tác chiến địch Cách đánh lĩnh vực sáng tạo, cụ thể linh hoạt Trong hồn cảnh phải lấy nhỏ thắng lớn, lấy địch nhiều, ông cha ta vận dụng nhiều cách đánh hay, có hiểu cao Chúng ta thấy lên nét lớn cần nghiên cứu phát huy giai đoạn Chia địch ra, giam địch lại mà đánh Khi xâm lƣợc nƣớc ta, địch thƣờng dùng quân đơng vũ khí nhiều, tập trung ƣu để đánh nhanh Để thắng đƣợc giặc, ta thƣờng phát huy khả tác chiến ba thứ quân đánh địch khắp nơi, đằng trƣớc mặt địch đằng sau lƣng địch buộc địch phải chia lực lƣợng đối phó, muốn tập trung mà buộc phải phân tán bị vây hãm, tiêu hao, suy nhƣợc Cuối ta tập trung chủ lực đánh đòn tiêu diệt lớn nhƣ Trần Hƣng Đạo nói “ ta chụm, địch chia làm mƣời, mà lấy mƣời đánh một, qn ta nhiều mà qn địch ít” Đánh hiểm Là đánh địch từ nhiều phía trƣớc mặt, sau lƣng, bên sƣờn đặc biệt đánh vào nơi hiểm yếu làm cho trận địch rung chuyển, tan vỡ, buộc phải phản ứng bị động, bộc lộ sơ hở để ta tập trung sức mạnh đánh đòn tiêu diệt lớn Nhƣ Nguyễn Trãi nói: “ Bỏ chỗ vững, đánh chỗ hở, tránh chỗ chắc, đánh chỗ hƣ, nhƣ sức dùng nửa mà cơng đƣợc gấp đôi” Đánh tiêu diệt Là tiêu diệt lớn đánh tan rã lớn đạo quân, tập đoàn lực lƣợng chủ chốt địch Trong điều kiện nhỏ đánh lớn, địch nhiều, phải 57 đánh tiêu diệt chóng chuyển hóa đƣợc lực lƣợng ta với địch, tạo nên so sánh lực lƣợng có lợi cho ta Đánh tiêu diệt đánh vào thể xác tinh thần quân địch, khiến chúng phải suy sụp nhanh thấy rõ trận chiến chiến lƣợc Chi Lăng – Xƣơng Giang ta nghiên cứu nói rõ lên đƣợc chiến thuật Nhƣ vậy, tập trung lực lƣợng chủ lực đánh trúng vào điểm hiểm yếu đội hình tác chiến địch từ thắng lợi mang ý nghĩa chiến thuật tạo nên hiệu chiến dịch tiến tới phá vỡ quân địch chiến lƣợc 3.4 Vận dụng học kinh nghiệm vào xây dựng trận quốc phòng tồn dân – an ninh nhân dân giai đoạn Trong bối cảnh tình hình giới khu vực có diễn biến phức tạp khó lƣờng lực thù địch đẩy mạnh chống phá cách mạng nƣớc ta lĩnh vực chiến lƣợc “ diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa điều quan trọng Chính đòi hỏi việc xây dựng quốc phòng tồn dân phải đƣợc tăng cƣờng mặt theo hƣớng: Vững ngày đại Trong trình thực trọng kết hợp chặt chẽ lực lƣợng, trận quốc phòng tồn dân với lực lƣợng trận an ninh nhân dân địa phƣơng, đặc biệt địa bàn chiến lƣợc Quốc phòng cơng việc giữ nƣớc quốc gia Xây dựng quốc phòng tồn dân vững mạnh theo hƣớng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự cƣờng, bƣớc đủ sức giữ vững hòa bình, ổn định đất nƣớc, sẵn sàng đánh bại hành động chống phá cách mạng lực thù địch Xây dựng an ninh nhân dân vững mạnh an ninh nhân dân có đủ sức đập tan âm mƣu hành động xâm phạm an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội Hai lĩnh vực quốc phòng an ninh có mối quan hệ chặt chẽ, tác động biện chứng với Quan điểm Đảng kết hợp chặt chẽ quốc phòng an 58 ninh phƣơng diện tổ chức lực lƣợng, xây dựng trận hoạt động thực tiễn đƣợc đặt tổng thể chiến lƣợc bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Xây dựng quốc phòng tồn dân vững mạnh đáp ứng yêu cầu phƣơng thức đấu tranh bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, đồng thời tạo điều kiện cho phát triển an ninh nhân dân Ngƣợc lại an ninh nhân dân vững điều kiện để tăng cƣờng sức mạnh quốc phòng, ngăn chặn làm thất bại âm mƣu, thủ đoạn gây an ninh, ổn định trị - xã hội lực thù địch Quá trình xây dựng lực lƣợng trận quốc phòng tồn dân có quan hệ chặt chẽ với xây dựng lực lƣợng trận an ninh nhân dân ngƣợc lại Đó q trình thống nhất, biện chứng, phản ánh nội dung yêu cầu việc xây dựng lực lƣợng trận hai lĩnh vực “ trọng yếu, thƣờng xuyên” nƣớc ta Hiện sở hạ tầng kinh tế - xã hội khu vực biên giới đƣợc Nhà nƣớc ƣu tiên đầu tƣ Song vùng yếu nhất, đời sống nhân dân nhiều khó khăn, tỷ lệ đói nghèo cao Tình hình an ninh trị trật tự an toàn xã hội ổn định, song tiềm ẩn nhân tố gây ổn định để lực thù địch chống phá ta Đặc biệt biên giới Việt – Lào, tình hình vƣợt biên trái phép, truyền đạo trái pháp luật, di dịch cƣ tự do, buôn bán tàng trữ sử dụng chất ma túy vũ khí, trang bị trái phép diễn biến ngày phức tạp Trong Khi lực phản động nƣớc tiếp tục đẩy mạnh chiến lƣợc “ diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, âm mƣu thành lập nhà nƣớc ly khai, chống phá cách mạng nƣớc ta Nhận rõ đặc điểm tình hình quán triệt sâu sắc chị thị nghị cấp xây dựng khu vực biên giới Đảng ủy, Bộ Tƣ lệnh quân khu phối hợp chặt chẽ với cấp ủy quyền tỉnh biên giới Bộ Tƣ Lệnh biên phòng có chủ trƣơng biện pháp thiết thực, hiệu xây dựng quốc phòng tồn dân gắn với an ninh nhân dân ngày vững mạnh, 59 vào chiều sâu Kết hợp chặt chẽ xây dựng trận quốc phòng tồn dân với trận an ninh nhân dân biên phòng tồn dân khu vực biên giới, bảo đảm an ninh trị, trật tự an tồn xã hội chủ quyền biên giới quốc gia, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác, phát triển đƣợc tập trung vào số nội dung sau Một là, xây dựng sở trị, xây dựng trận lòng dân ngày vững mạnh, đặc biệt xã ( bản) vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số tuyến biên giới Đƣợc thể trƣớc hết tập trung củng cố, nâng cao chất lƣợng hệ thống trị sở, bao gồm tổ chức Đảng, quyền, mặt trận, đồn thể quần chúng, tăng cƣờng công tác phát triển Đảng viên mới, việc thời gian qua địa phƣơng, sở thực tốt Công tác giáo dục quốc phòng cho đối tƣợng đƣợc triển khai ngày có hiểu thiết thực, đặc biệt đối tƣợng cán bộ, Đảng viên già làng, trƣởng bản, tầng lớp niên, học sinh Sự kết hợp cơng tác tun truyền giáo dục trị, tƣ tƣởng với giáo dục pháp luật giáo dục quốc phòng đƣợc quan tâm đạo chặt chẽ Đảng Nhà nƣớc có sách ƣu đãi tập trung đầu tƣ nguồn lực cho đồng bào dân tộc thiểu số, vùng cao biên giới để phát triển kinh tế - xã hội Nhƣ bƣớc mang lại cho đồng bào dân tộc sống ấm no hạnh phúc, đồng bào yêu mến quê hƣơng, làng lòng tin tƣởng vào lãnh đạo Đảng gắn bó với chế độ, với Đảng quyền sở Khối đại đồn kết toàn dân tộc đƣợc củng cố ngày vững Những luận điểm xuyên tạc kẻ xấu ngày bị vơ hiệu hóa khơng có chỗ đứng làng, vùng cao biên giới Hai là, đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội thực xóa đói giảm nghèo cải thiện đời sống vật chất, xây dựng đời sống khu vực biên giới Trong phát triển kinh tế - xã hội nhiệm vụ trọng tâm, đƣợc tập trung đầu tƣ phát triển sở hạ tầng kinh tế - xã hội Các đơn vị kinh tế - quốc phòng 60 Quân khu tuyến biên giới phối hợp chặt chẽ với lãnh đạo, quyền địa phƣơng thực lồng ghép chƣơng trình, kết hợp Nhà nƣớc nhân dân làm tạo sức mạnh tổng hợp mang lại hiệu thiết thực, bƣớc cải thiện đáng kể đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân Ba kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế với củng cố quốc phòng – an ninh tăng cƣờng công tác đối ngoại, tận dụng trận nƣớc xây dựng mơi trƣờng hòa bình, hữu nghị để phát triển Sự phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với quốc phòng – an ninh trở thành nguyên tắc công tác xây dựng quản lý khu vực biên giới cấp ủy Đảng, quyền địa phƣơng quan qn sự, biên phòng, cơng an Đặc biệt xây dựng lực lƣợng biên phòng vững mạnh tồn diện làm lực lƣợng chuyên trách công tác xây dựng, quản lý, bảo vệ biên giới quốc gia Lực lƣợng biên phòng, qn sự, cơng an thực hoạt động phối hợp bảo đảm an ninh trật tự khu vực biên giới, phòng chống tội phạm bƣớc đẩy lùi tệ nạn xã hội Mối quan hệ đoàn kết truyền thống, hữu nghĩ đặc biệt Việt – Lào tuyến biên giới hƣớng tây tiếp tục đƣợc giữ gìn phát triển điều kiện Mối quan hệ hữu nghị Việt – Trung theo tinh thần 16 chữ : “ Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hƣớng tới tƣơng lai” ngày có hiểu tin cậy lẫn nhau, tạo điều kiện cho yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo an ninh – quốc phòng khu vực biên giới nƣớc Có chế phối hợp Đảng ủy, Bộ Tƣ Lệnh quân khu với cấp ủy, quyền địa phƣơng Bộ Tƣ Lệnh Biên phòng cơng tác lãnh đạo, đạo, điều hành theo kế hoạch định, song biết tập trung vào khu vực trọng điểm, địa bàn xung yếu, nhiệm vụ then chốt, lấy xây dựng lực lƣợng vũ trang vững mạnh làm nòng cốt Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế - xã hội với củng cố quốc phòng – an ninh, kết hợp xây dựng khu vực biên giới vững mạnh với xây dựng khu vực phòng thủ vững 61 Đồng thời thực tốt kết hợp đối ngoại nhà nƣớc với đối ngoại nhân dân đối ngoại quân sự, biên phòng, xây dựng đƣờng biên giới hòa bình hữu nghị, đảm bảo ln ln ổn định phát triển Chủ động giải tốt vấn đề thuộc sách đồng bào dân tộc thiểu số công tác tôn giáo theo quan điểm, đƣờng lối Đảng pháp luật Nhà nƣớc Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, chủ động tiến cơng địch lĩnh vực trị, tƣ tƣởng, văn hóa 62 KẾT LUẬN Trong thời gian tiến hành nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp với cố gắng thân, giúp đỡ thầy giáo hƣớng dẫn, tơi hồn thành đề tài nghiên cứu đƣợc kết nhƣ sau: Những vấn đề nghệ thuật chiến chiến lƣợc chiến thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 Các nghệ thuật quân trận chiến chiến lƣợc Chi lăng Xƣơng Giang năm 1427 Ý nghĩa học kinh nghiệm để vận dụng vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc ngày Qua thực tế nghiên cứu biết đƣợc nghệ thuật đánh giặc tổ tiên đƣợc hình thành phát triển qua tƣ tƣởng, kế sách đánh giặc, nghệ thuật chiến tranh nhân dân, toàn dân đánh giặc, nghệ thuật lấy nhỏ đánh lớn, lấy địch nhiều, lấy yếu chống mạnh với hình thức chiến thuật nhƣ vây thành, diệt viện, dụ hàng, đánh phục kích, tập kích phối hợp mặt trận quân sự, trị, ngoại giao, binh vận khởi nghĩa chiến tranh góp phần đánh bại lực xâm lƣợc, bảo vệ non sông bờ cõi, tổ tiên giống nòi Chính chiến khơng cân sức mà dân tộc ta hình thành lên nhiều “ NTQS”, chiến lƣợc tài tình để tạo trận chiến chiến lƣợc vang danh sử sách mà tiêu biểu trận Chi Lăng – Xƣơng Giang Nghiên cứu nghệ thuật chiến chiến lƣợc trận chiến thắng Chi Lăng Xƣơng Giang năm 1427 này, có quyền đƣợc tự hào tinh thần dũng cảm, ý chí chiến đấu kiên cƣờng, bất khuất chống giặc ngoại xâm nhƣ “ NTQS” tài ba ông cha ta Ngày nay, đất nƣớc đẩy mạnh công đổi dƣới lãnh đạo Đảng đạt đƣợc nhiều thành tựu quan trọng Nhƣng kẻ thù đó, chúng cố tìm thủ đoạn để xóa bỏ 63 chế độ chủ nghĩa nƣớc ta Vì vậy, ngƣời chúng ta, hệ trẻ học sinh, sinh viên đặc biệt sinh viên giáo dục quốc phòng an ninh phải nhận rõ trách nhiệm để ln giữ gìn, kế thừa phát triển truyền thống đó, hồn thành nhiệm vụ góp phần tích cực vào nghiệp xây dựng bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa 64 TÀI LIỆU THAM KHẢO Lê Quý Đôn (1977), Đại Việt thông sử, Nhà xuất Khoa học xã hội ( Nguyễn Trãi toàn tập, sách dẫn, tr.123) ( Nguyễn Trãi toàn tập, phần quân trung tƣ mệnh tập, thƣ số 37, tr.122) ( Nguyễn Trãi toàn tập sách dẫn, tr.118) ( Nguyễn Trãi, toàn tập, sách dẫn, tr.119) ( Nguyễn Trãi toàn tập, quân trung từ mệnh tập, dịch dẫn, tr.167) ( Nguyễn Trãi toàn tập, quân trung từ mệnh tập, dịch dẫn, tr.175) ( Nguyễn Trãi toàn tập, sách dẫn, tr.152- 153) ( Nguyễn Trãi toàn tập, sách dẫn, tr.149-151) 10 ( Nguyễn Trãi, toàn tập, sách dẫn, tr.133) 11 Trƣơng Hữu Quỳnh chủ biên ( Đại cƣơng lịch sử Việt Nam( tập I) 12 ( Đại Việt sử ký toàn thƣ, dịch dẫn, t.III, tr.43) 13 ( Đại việt sử ký toàn thƣ, địch dẫn, t.III, tr.42-43) 14 ( Đại Việt sử ký toàn thƣ, sách dẫn, t.III, tr.95) 15 Đại Việt sử ký toàn thƣ, Nhà xuất khoa học xã hội Hà Nội, 1993, dịch giả Viên sử học Việt Nam 16 Đại Việt thông sử, Tác giả Lê Quý Đôn, Nhà Xuất văn hóa thơng tin, 1976, dịch giả Ngô Thế Long 17 Lam Sơn thực lục, Nhà xuất Tân Việt, 1956, dịch giả Mạc Bảo Thần 18 (Một số trận chiến chiến chiến lƣợc lịch sử dân tộc” tác giả: Phan Huy Lê- Bùi Đăng Dũng- Phan Đại Doãn- Phạm Thị Tâm – Trần Bá Chí) 19 ( Những số lấy Hồng Minh Thƣc Lục đƣợc trích dẫn An Nam sử nghiên cứu Yamamoto Tatsuro Tokyo 1950, q.1, tr.721) 20 ( Tiêu Hoành, Quốc triều hiến trƣng lục, t.45, q.110) 21 (Trích bách khoa quân tồn thƣ) 22 (Trích từ điển bách khoa qn Việt Nam) 23 ( Trích giáo trình Giáo Dục Quốc Phòng – An Ninh tâp.1, tr.86) 24 Việt sử tiêu án Tác giả Ngơ Thì Sỹ, Nhà Xuất Văn Sử, 1991, dịch giả: Hội Việt Nam Nghiên cứu Liên Lạc Văn Hóa Á Châu ... Chƣơng : Những vấn đề nghệ thuật chi n chi n lƣợc chi n thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 Chƣơng : Nghệ thuật chi n chi n lƣợc chi n thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 chi n lƣợc tiêu diệt... cứu Nghệ thuật chi n chi n lƣợc chi n thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 Phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu vấn đề tạo nên Nghệ thuật chi n chi n lƣợc chi n thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427. .. thắng Chi Lăng – Xƣơng Giang năm 1427 Chi n thắng Rạch Gầm – Xoài Mút năm 1785 Chi n thắng Ngọc Hồi – Đống Đa năm 1789 Từ khái niệm nghệ thuật chi n chi n lƣợc “hình thức tác chi n chi n lược