Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)Thu thập chứng cứ trong điều tra các vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh (Luận văn thạc sĩ)
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LƯƠNG ĐỨC THIỆN THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ TỪ THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG NINH LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ Hà Nội, năm 2019 VIỆN HÀN LÂMKHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI LƯƠNG ĐỨC THIỆN THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ TỪ THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG NINH Ngành: Luật Hình tố tụng hình Mã số: 8.38.01.04 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS ĐINH THỊ MAI Hà Nội, năm 2019 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn cơng trình nghiên cứu riêng tơi Các kết luận nêu Luận văn chưa công bố cơng trình khác Các số liệu, ví dụ trích dẫn Luận văn đảm bảo tính xác, tin cậy trung thực Tơi hồn thành tất mơn học tốn tất nghĩa vụ tài theo quy định Nhà trường Tôi xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lương Đức Thiện MỤC LỤC MỞ ĐẦU Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHỨNG CỨ VÀ THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ 1.1 Một số vấn đề lý luận chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ 1.2 Một số vấn đề lý luận hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ 18 Tiểu kết chương 32 Chương 2: QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VÀ THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ TẠI TỈNH QUẢNG NINH 33 2.1 Quy định pháp luật hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ 33 2.2 Đặc điểm tình hình tội phạm kết hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ địa bàn tỉnh Quảng Ninh 49 2.3 Đánh giá, nhận xét thực trạng hoạt động thu thậpchứng điều tra vụ án vụ án chống người thi hành công vụ địa bàn tỉnh Quảng Ninh 62 Tiểu kết chương 67 Chương 3: YÊU CẦU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ TẠI TỈNH QUẢNG NINH 68 3.1 Yêu cầu nâng cao hiệu hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ 68 3.2 Giải pháp nâng cao hiệu hoạt động thu chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ 71 Tiểu kết chương 79 KẾT LUẬN 80 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 81 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT VAHS: Vụ án hình CQĐT: Cơ quan điều tra VKS: Viện kiểm sát TTHS: Tố tụng hình ANTT: An ninh trật tự ĐTV: Điều tra viên MỞ ĐẦU Tính cấp thiết luận văn Hiện nay, thực tế xã hội ngày chuyển động theo hướng tiến kéo theo tác động kinh tế tự do, vật chất, với mặt mặt chưa vốn có làm ảnh hưởng tới nhiều hoạt động sống Nền kinh tế thị trường phát triển, xu hướng hội nhập kinh tế giới kéo theo du nhập văn minh mới, luồng tư tưởng tiến mới, phong cách sống điều kiện làm gia tăng loại tội phạm Tình hình tội phạm địa bàn nước ngày có xu hướng gia tăng số lượng, phức tạp tinh vi thủ đoạn hình thức Bên cạnh đó, với thực trạng luật pháp công cụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền nguwoif ln bám sát tình trạng tội phạm có quy định, sửa đổi phù hợp nhằm đạt hiệu phòng chống, ngăn ngừa trừng trị thích đáng loại tội phạm Hỗ trợ đưa pháp luật vào đời sống cách nhanh chóng cơng đội ngũ người thực thi pháp luật hay gọi người thi hành công vụ, thời điểm đó, “người thi hành cơng vụ” đối tượng hướng đến tội phạm Pháp luật bị vi phạm, người thực thi pháp luật bị xâm hại lúc răn đe, ngăn ngừa, phòng chống, nghiêm trị từ quy định pháp luật cần đề cao Tội chống người thi hành công vụ quy định Điều 330 BLHS 2015 sửa đổi, bổ sung 2017, chế tài hình nhằm bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp người thi hành công vụ răn đe trừng phạt hành vi chống người thi hành công vụ Điều 31 Hiến pháp năm 2013 khẳng định: “Người bị buộc tội coi khơng có tội chứng minh theo trình tự luật định có án kết tội Tòa án có hiệu lực pháp luật” [19] Điều Bộ luật tố tụng hình năm 2003 quy định: "Khơng bị coi có tội phải chịu hình phạt chưa có án kết tội Tòa án có hiệu lực pháp luật" [16], Điều 13 Bộ luật tố tụng hình năm 2015 quy định “Người bị buộc tội coi khơng có tội chứng minh theo trình tự, thủ tục Bộ luật quy định có án kết tội Tòa án có hiệu lực pháp luật Khi không đủ làm sáng tỏ để buộc tội, kết tội theo trình tự, thủ tục Bộ luật quy định quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải kết luận người bị buộc tội khơng có tội” [21] Điều có nghĩa chừng chưa có án kết tội Tòa án có hiệu lực pháp luật người bị buộc tội coi người chưa có tội Như vậy, hoạt động thu thập, đánh giá chứng TTHS hoạt động mang tính chất định, xác định người có tội hay khơng có tội tội Đây nội dung việc áp dụng pháp luật hình trình giải vụ án biện pháp đưa quy phạm pháp luật vào sống Trên sở xác định người phạm tội thực hành vi phạm tội gì, quy định điều, khoản Bộ luật hình sự, quan có thẩm quyền (Tòa án) định hình phạt phù hợp hành vi phạm tội Vì thế, hoạt động thu thập, đánh giá chứng xem tiền đề, điều kiện cho việc điều tra, truy tố, xét xử, góp phần mang lại hiệu đấu tranh phòng chống tội phạm Trong trường hợp hoạt động thu thập, đánh giá chứng khơng xác, khách quan, liên quan đến nhiều hậu pháp lý khác oan, sai, kéo dài thời gian giải vụ án Luật tố tụng hình quy định việc thu thập chứng phải khách quan, toàn diện, đầy đủ Nhưng thực tiễn khơng vụ án hình có nhiều quan điểm trái ngược việc thu thập, đánh giá chứng cứ, có vụ án qua nhiều cấp xét xử (sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm) Song án lại đánh giá khác Có tình trạng khác nhận thức, thu thập, sử dụng, đánh giá chứng vụ án Quảng Ninh tỉnh thuộc khu vực Đông Bắc Việt Nam với địa bàn rộng lớn, địa hình đa dạng đặc biệt có nhiều ưu để phát triển ngành kinh tế từ khai khoáng, khai thác đánh bắt hải sản, cảng biển, du lịch xuất nhập Tỉnh Quảng Ninh có địa bàn trải dài tiếp giáp với quốc gia láng giềng Trung Quốc tình hình tội phạm nói chung có tội chống người thi hành công vụ Quảng Ninh tương đối phức tạp Những năm gần đây, tình hình tội phạm chống người thi hành cơng vụ (THCV) nói chung, chống lại lực lượng chức thi hành nhiệm vụ nói riêng địa bàn tỉnh Quảng Ninh chưa thực xúc diễn biến theo chiều hướng phức tạp Từ vụ việc đơn lẻ, mang tính bột phát đến vụ có tổ chức, với số đối tượng tham gia đông, hành vi mang tính liều lĩnh, manh động, coi thường pháp luật Theo thống kê từ năm 2014 đến năm 2018, địa bàn tỉnh Quảng Ninh xảy 39 vụ chống người THCV với 56 đối tượng tham gia (chiếm tỷ lệ 0.57% so với số vụ phạm pháp hình xảy thời điểm: 56/6.804), làm bị thương 58 cán thi hành nhiệm vụ, hư hỏng xe tuần tra (2 xe ôtô)…CQĐT công an tỉnh Quảng Ninh tích cực chủ động tiến hành khởi tố điều tra vụ án chống người thi hành công vụ, đảm bảo vụ việc tiến hành điều tra nhanh chóng nhằm đưa xét xử trước Tòa án Trong q trình điều tra vụ án chống người thi hành công vụ địa bàn Quảng Ninh, hoạt động thu thập chứng để chứng minh hành vi phạm tội làm triệt để, nhiều nội dung chứng minh đảm bảo yêu cầu điều tra, tránh tình trạng oan sai bỏ lọt tội phạm Tuy nhiên, qua khảo sát thực tiễn cho thấy, hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ theo luật TTHS Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh bộc lộ hạn chế như: khơng kiểm tra đầy đủ loại chứng cứ, không đánh giá xác định xác mối liên hệ chứng cứ, chưa tạo đồng thu thập, đánh giá, sử dụng chứng cứ…Những hạn chế dẫn đến số vụ án kéo dài thời hạn giải quyết, vụ chống người thi hành công vụ xảy chưa thu thập đầy đủ chứng nên bỏ lọt đối tượng khác, đặc biệt vụ án có nhiều đối tượng chống người thi hành công vụ… Do vậy, việc nghiên cứu làm sáng tỏ lý luận hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ, thực trạng hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ theo pháp luật TTHS Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh, từ đề xuất giải pháp để nâng cao chất lượng, kết hoạt động góp phần nâng cao hiệu cơng tác đấu tranh, phòng ngừa tội phạm chống người thi hành công vụ yêu cấp thiết đặt Chính vậy, học viên định chọn đề tài “Thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài luận văn tốt nghiệp cao học Tình hình nghiên cứu đề tài Thời gian qua có số đề tài số cơng trình khoa học cơng bố liên quan đến đề tài như: - Đỗ Văn Đương (2000), “Thu thập, đánh giá sử dụng chứng điều tra VAHS Việt Nam nay”, Luận án Tiến sĩ - Nguyễn Thanh Tùng (2004), “Hoạt động thu thập đánh giá sử dụng chứng điều tra vụ án cố ý gây thương tích địa bàn thành phố Hà Nội, thực trạng giải pháp nâng cao hiệu quả”, Luận văn Thạc sĩ - Hoàng Trung Thực (2005), “Hoạt động thu thập, bảo quản xử lý vật chứng điều tra VAHS theo chức lực lượng Cảnh sát nhân dân Cơng an thành phố Thanh Hóa - Thực trạng giải pháp”, - Huỳnh Tấn Hải (2014), “Hoạt động thu thập, đánh giá, sử dụng chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ theo luật TTHS Việt Nam từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh”, Luận văn thạc sĩ - Vương Văn Bép, Những vấn đề lý luận thực tiễn chế định chứng Luật TTHS Việt Nam Luận án tiến sỹ Luật học, Khoa Luật, Đại học Quốc gia, Hà Nội, 2013 Bên cạnh đó, có số cơng trình khoa học, luận văn, luận án nghiên cứu vấn đề có liên quan như: Giáo trình Luật TTHS Việt Nam (Chương VI, mục 6), PGS, TS.Võ Khánh Vinh chủ biên (Trường Đại học Huế, 2002); tài liệu tập huấn chuyên sâu Bộ luật TTHS năm 2003 Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật Bộ Công an (Hà Nội, 2004); số vấn đề chứng minh TTHS, tác giả Trần Quang Tiệp (Tạp chí Kiểm sát số 9, 2003) Ngồi có số cơng trình nghiên cứu tội chống người thi hành cơng vụ luật hình điều tra tội phạm như: - Khóa luận tốt nghiệp: Tình hình tội chống người thi hành cơng vụ Việt Nam giai đoạn 2006 - 2010 tác giả Nguyễn Thị Bích Ngọc – Đại học Luật Hà Nội năm 2011; - Luận văn thạc sỹ: “Tội chống người thi hành công vụ địa bàn Thành phố Hà Nội” Hà Thương Huyền, Học viện Khoa học xã hội năm 2014; - Luận văn thạc sỹ: “Tội chống người thi hành cơng vụ theo pháp luật hình Việt Nam từ thực tiễn Thành phố Hà Nội” Lê Đức Sơn, Học viện khoa học xã hội năm 2016; Các cơng trình khoa học, luận văn, luận án tài liệu nêu chủ yếu sâu nghiên cứu mặt lý luận trình chứng minh điều tra VAHS Hiện nay, chưa có đề tài sâu nghiên cứu đề xuất giải pháp cụ thể hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ theo pháp luật TTHS Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh Như vậy, đề tài: “Thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh” đề tài mới, đề tài không trùng lặp với đề tài cơng bố Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu Trên sở làm rõ thực trạng hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ theo pháp luật TTHS Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Ninh, tìm ưu điểm, tồn nguyên nhân tồn để từ đề xuất giải pháp góp phần nâng cao hiệu hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ thời gian tới 3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt mục đích nghiên cứu trên, nhiệm vụ nghiên cứu đặt là: Nghiên cứu vấn đề lý luận thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ như: Khái niệm, đặc điểm, nội dung, phương pháp thu thập chứng cứ…; ... động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ địa bàn tỉnh Quảng Ninh 49 2.3 Đánh giá, nhận xét thực trạng hoạt động thu thậpchứng điều tra vụ án vụ án chống người thi hành công. ..ẠT ĐỘNG THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ TẠI TỈNH QUẢNG NINH 3.1 Yêu cầu nâng cao hiệu hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công ... hoạt động thu thập chứng điều tra vụ án chống người thi hành công vụ Chương NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHỨNG CỨ VÀ THU THẬP CHỨNG CỨ TRONG ĐIỀU TRA CÁC VỤ ÁN CHỐNG NGƯỜI THI HÀNH CÔNG VỤ 1.1 Một