ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - VÕ THỊ SOA QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ TĨNH LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ o0o - VÕ THỊ SOA QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Cán hướng dẫn: TS Đinh Thị Thanh Vân XÁC NHẬN CỦA CẢN BỘ XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN TS Đinh Thị Thanh Vân TS Nguyễn Trúc Lê Hà Nội - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu khoa học độc lập riêng với cố vấn người hướng dẫn khoa hoc TS Đinh Thị Thanh Vân Kết luận văn trung thực Các tài liệu, trích dẫn có nguồn gốc rõ ràng LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp cao học trường Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành sâu sắc tới TS Đinh Thị Thanh Vân – người trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tác giả với dẫn khoa học vô quý giá suốt q trình triển khai, nghiên cứu hồn thành đề tài "Quản lý rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh” Xin chân thành cảm ơn thầy cô giáo trực tiếp giảng dạy truyền đạt kiến thức khoa học chuyên ngành quản lý kinh tế cho thân tác giả năm qua Xin gửi tới Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – chi nhánh Hà Tĩnh lời cảm ơn sâu sắc tạo điều kiện thuận lợi giúp tác giả thu thập số liệu tài liệu nghiên cứu cần thiết liên quan tới đề tài luận văn tốt nghiệp Xin chân thành cảm ơn! MỤC LỤC MỤC LỤC CHƯƠNG I TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG 1.1 TỔNG QUAN CÁC CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CĨ LIÊN QUAN ĐẾN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG 1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG 1.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng 1.2.2 Nguyên nhân rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp 1.2.3 Hậu rủi ro tín dụng 13 1.3 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG .15 1.3.1 Khái niệm quản lý rủi ro tín dụng 15 1.3.2 Nguyên tắc chung Uỷ ban giám sát ngân hàng Basel quản lý rủi ro tín dụng 15 1.3.3 Các cơng cụ quản lý rủi ro tín dụng 18 Đặc điểm 24 1.3.4 Nội dung quản lý rủi ro tín dụng 25 1.3.5 Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý rủi ro tín dụng 34 1.3.6 Các tiêu đánh giá kết hoạt động quản lý rủi ro tín dụng 36 1.4 BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRONG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG .37 1.4.1 Kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng 37 1.4.2 Bài học cho Vietinbank Hà Tĩnh 41 KẾT LUẬN CHƯƠNG I .44 CHƯƠNG II 45 PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU 45 2.1 Phương pháp nghiên cứu 45 2.2 Quy trình nghiên cứu .46 2.2.1 Xác định vấn đề nghiên cứu .46 2.2.2 Nghiên cứu khái niệm, lý thuyết tìm hiểu nghiên cứu có liên quan trước .46 2.2.3 Xây dựng đề cương nghiên cứu .46 2.2.4 Thu thập liệu, thông tin .48 2.2.5 Phân tích liệu .51 KẾT LUẬN CHƯƠNG II 53 Trong chương II, tác giả tập trung vào nghiên cứu làm rõ số vấn đề sau: 53 Thứ nhất, phương pháp nghiên cứu tác giả sử dụng trình hoàn thành luận văn Nêu cách cụ thể quy trình áp dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp tác giả sử dụng 53 Thứ hai, nêu lên thời gian, địa điểm nghiên cứu luận văn 53 Đây móng, định hướng chung để từ sâu vào phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh, qua đề xuất giải pháp, kiến nghị phù hợp chương 53 CHƯƠNG III 54 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ TĨNH .54 3.1 KHÁI QUÁT CHUNG VỀ VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 54 3.1.1 Quá trình hình thành phát triển 54 3.1.2 Cơ cấu tổ chức VietinBank Hà tĩnh 54 3.1.3 Tổng quan hoạt động cho vay doanh nghiệp Vietinbank – CN Hà Tĩnh 55 3.2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 64 3.2.1 Thực trạng RRTD cho vay DN Vietinbank Hà Tĩnh 64 3.2.2 Hoạt động quản lý rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh 73 b Xử lý rủi ro tín dụng .87 3.3 ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ TĨNH 88 3.3.1 Những kết đạt 88 Nợ hạn cho vay doanh nghiệp năm từ 2012 đến nửa đầu năm 2015 mức thấp so với tỷ lệ chung toàn hệ thống ln kiểm sốt tốt giới hạn 5%, đến thời điểm 30/06/2015, tỷ lệ nợ hạn chi nhánh 0,6%, tỷ lệ chung toàn hệ thống 1,1 Cơ cấu tín dụng tiếp tục thay đổi tích cực theo hướng giảm dần tỷ trọng cho vay trung, dài hạn doanh nghiệp, tăng dần tỷ trọng cho vay ngắn hạn doanh nghiệp; giảm dần tỷ trọng cho vay khơng có đảm bảo tài sản, tăng dần tỷ trọng cho vay có đảm bảo tài sản, điều hồn tồn phù hợp với xu chung, định hướng Chính Phủ, Ngân hàng Nhà Nước nhu cầu thị trường 88 3.3.2 Những tồn nguyên nhân 90 KẾT LUẬN CHƯƠNG III .98 CHƯƠNG IV 99 GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 99 4.1 ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ CƠNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 99 4.1.1 Định hướng hoạt động tín dụng Vietinbank Hà Tĩnh 99 4.1.2 Định hướng quản lý rủi ro tín dụng Vietinbank – CN Hà Tĩnh 100 4.2 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CƠNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ TĨNH .100 4.2.1 Nâng cao chất lượng cơng tác kiểm tra, kiểm sốt nội chi nhánh 100 4.2.2 Tuân thủ đầy đủ bước quy trình kiểm tra giám sát nhằm hồn thiện cơng tác quản lý rủi ro tín dụng 102 4.2.3 Nâng cao chất lượng đội ngũ cán thẩm định 103 4.2.4 Ứng dụng thông lệ quốc tế Basel II công tác xây dựng mơ hình quản lý RRTD chi nhánh .105 4.3 KIẾN NGHỊ 106 4.3.1 Kiến nghị Chính phủ 106 4.3.2 Kiến nghị Ngân hàng Nhà Nước 107 4.3.3 Kiến nghị Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam 108 KẾT LUẬN CHƯƠNG IV 109 KẾT LUẬN CHUNG 110 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT STT 10 11 12 13 14 15 16 17 Ký hiệu RRTD HĐQT DPRR NHTM TSĐB TMCP CBCNV NQH TCTD QHKH CBTD NHNN DN PKH GHTD PGD Nguyên nghĩa Rủi ro tín dụng Hội đồng quản trị Dự phòng rủi ro Ngân hàng thương mại Tài sản đảm bảo Thương mại cổ phần Cán công nhân viên Nợ hạn Tổ chức tín dụng Quan hệ khách hàng Cán tín dụng Ngân hàng nhà nước Doanh nghiệp Phòng khách hàng Giới hạn tín dụng Phòng giao dịch Ngân hàng TMCP Cơng thương Việt Nam Vietinbank Hà Tĩnh chi nhánh Hà Tĩnh i DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ STT Bảng/Hình Nội dung Trang Bảng 1.1 Xếp hạng tín dụng khách hàng doanh nghiệp 25 Sơ đổ 3.1 Bộ máy tổ chức Vietinbank Hà Tĩnh 52 Bảng 3.1 Tình hình hoạt động cho vay từ năm 2012-2015 53 Bảng 3.2 Tình hình cho vay DN theo kỳ hạn từ 2012-2015 56 Bảng 3.3 Tình hình cho vay DN theo TSBĐ 57 Bảng 3.4 Tình hình cho vay DN theo ngành kinh tế 58 Bảng 3.5 Tình hình NQH cho vay DN từ 2012-2015 59 Bảng 3.6 Bảng 3.7 10 Bảng 3.8 11 Bảng 3.9 Tỷ trọng nợ xấu cho vay DN 76 12 Bảng 3.10 Tình hình nợ vốn cho vay DN 79 13 Bảng 3.11 Trích lập dự phòng RR qua năm 2012-2015 80 14 Bảng 3.12 Phân luồng thẩm định định TD 82 15 Sơ đồ 3.1 Bộ máy tổ chức Vietinbank – Hà Tĩnh 83 16 Sơ đồ 3.2 Mơ hình tổ chức QLRRTD Vietinbank Hà Tĩnh 85 17 Sơ đồ 3.3 Chu trình kiểm sốt tín dụng liên tục 86 Tương quan tốc độ tăng trưởng tín dụng gia tăng NQH Tình hình NQH cho vay DN theo kỳ hạn Tình hình NQH cho vay DN theo ngành kinh tế ii 65 61 63 PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Với tất quốc gia hoạt động hệ thống ngân hàng huyết mạch kinh tế, ổn định, lành mạnh hệ thống ngân hàng giữ vai trò trọng yếu việc trì ổn định phát triển kinh tế đất nước Với vai trò trung gian tài quan trọng thị trường tài chính, việc ngân hàng bị phá sản kéo theo sụp đổ nhiều ngân hàng khác, từ đe doạ đến ổn định toàn kinh tế Ở Việt Nam nay, với việc ứng dụng khoa học công nghệ đại, hệ thống ngân hàng phát triển nhanh quy mô chất lượng dịch vụ, đặc biệt hoạt động tín dụng - hoạt động bản, quan trọng tất hoạt động NHTM Hoạt động tín dụng hoạt động mang lại nhiều lợi nhuận hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro phức tạp ngân hàng Trong kinh doanh ngân hàng, rủi ro tín dụng loại rủi ro lớn nhất, thường xuyên xảy gây hậu nặng nề, có dẫn đến phá sản ngân hàng Đây loại rủi ro phức tạp nhất, việc quản lý phòng ngừa khó khăn, xảy đâu, lúc nào… Thực tế chứng minh, không ngành mà khả dẫn đên rủi ro lại lớn lĩnh vực kinh doanh tiền tệ - tín dụng Rủi ro tín dụng ngân hàng cấp số cộng mà cấp số nhân rủi ro kinh tế Vì vậy, phòng ngừa hạn chế rủi ro tín dụng trở thành vấn đề cấp bách, khơng vấn đề sống Ngân hàng mà yêu cầu cấp thiết kinh tế, góp phần vào ổn định phát triển toàn xã hội Mặt khác, trước xu hướng tồn cầu hố diễn mạnh mẽ, việc mở cửa thị trường tài chính, ngân hàng làm ngân hàng Việt Nam phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ ngân hàng nước ngồi, làm gia tăng rủi ro tính nhạy cảm thị trường tài nước biến động xảy can thiệp Hàng loạt sai phạm cho vay, bảo lãnh tín dụng số NHTM dẫn đến rủi ro lớn, có nguy đe dọa an tồn hệ thống lẽ ngăn chặn từ đầu máy tra phát xử lý sớm KẾT LUẬN CHƯƠNG III Trong chương tác giả hoàn thành số nghiên cứu sau: Khái quát tình hình hoạt động, phân tích thực trạng cho vay doanh nghiệp rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp tạiVietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh giai đoạn 2012 – 2014 tháng đầu năm 2015 Từ đưa nhận định kết đạt hạn chế tồn tại.Đồng thời tác giả đưa nguyên nhân tồn làm tiền đề cho giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý rủi ro tín dụng Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh 98 CHƯƠNG IV GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 4.1 ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ CƠNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 4.1.1 Định hướng hoạt động tín dụng Vietinbank Hà Tĩnh Trên sở phân tích thực trạng định hướng kế hoạch kinh doanh NH Công Thương VN giao cho chi nhánh năm 2015 tiếp nối kết đạt năm 2014, chi nhánh đưa định hướng hoạt động tín dụng năm 2015 sau: - Dư nợ cuối năm đạt 2.793 tỷ đồng (bao gồm cho vay đồng tài trợ) - Lãi thực thu 100% theo cam kết hợp đồng tín dụng - Tiếp tục xử lý nợ xấu phát sinh năm 2014 năm trước Thu hồi nợ xử lý rủi ro Tuyệt đối không phát sinh nợ hạn, gia hạn nợ - Lợi nhuận phấn đấu đạt 82.830 triệu đồng, lợi nhuận từ thu hồi xử lý rủi ro 5.726 triệu đồng Năm 2015, chi nhánh tích cực tăng trưởng tín dụng sở: Đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng kèm với quản lý chất lượng, hiệu bền vững, có chiến lược khách hàng, phân loại khách hàng, khách hàng có quan hệ tốt cần có sách quan tâm, khách hàng có vấn đề cần tiến hành thu nợ, nhằm giảm thiểu rủi ro cho vay; tích cực đẩy mạnh tăng trưởng tín dụng ngành trọng điểm, lĩnh vực ưu tiên khuyến khích; thường xun nắm bắt thơng tin dự báo kinh tế, thị trường nước, nâng cao chất lượng cơng tác phân tích, đánh giá, dự báo nhóm hàng, ngành hàng; mở rộng tín dụng, dịch vụ ngân hàng khối khách hàng, không giảm điều kiện vay vốn, làm quy trình thẩm định, tiếp tục củng cố, hồn thiện hồ sơ 99 4.1.2 Định hướng quản lý rủi ro tín dụng Vietinbank – CN Hà Tĩnh - Thường xuyên rà soát, đánh giá lại mức độ rủi ro khách hàng để có kế hoạch sàng lọc, giảm hạn mức tín dụng rút giảm nhanh dư nợ khách hàng yếu kém, có nhiều rủi ro - Thường xuyên cập nhật, nắm bắt thông tin khách hàng cảnh báo hệ thống thông tin từ vụ việc NHTM khác nhằm giảm thiểu tối đa rủi ro nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động tín dụng - Thực tốt công tác quản lý, giám sát chất lượng nợ hạn, tuyệt đối không để phát sinh nợ nhóm 2, nợ xấu Đặc biệt lưu ý khách hàng thường xuyên có nợ hạn 10 ngày - Trong cơng tác hồn thiện hồ sơ, cán tín dụng cần thực tốt việc chỉnh sửa sau kiểm tra đoàn kiểm tra kiểm sốt nhằm đảm bảo tính pháp lý hồ sơ tín dụng, tránh tình trạng bất lợi cho ngân hàng có rủi ro xảy - Đối với khoản nợ xấu phát sinh cần rà sốt lại tồn hồ sơ pháp lý, hồ sơ kinh tế để giảm thiểu rủi ro pháp lý trường hợp phát sinh tranh chấp Quyết liệt, đeo bám sử dụng linh hoạt giải pháp xử lý nợ để có kết thu hồi nợ tốt 4.2 GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI VIETINBANK – CHI NHÁNH HÀ TĨNH 4.2.1 Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, kiểm soát nội chi nhánh Như biết, kiểm soát nội xem xét, đối chiếu đánh giá tính tuân thủ hoạt động, nghiệp vụ, định, sách so với luật quy định quan quản lý nhà nước Tại TCTD, kiểm soát nội tổng thể hệ thống văn quy định ngân hàng, chế kiểm soát cài đặt tất nghiệp vụ thuộc hệ điều hành ngân hàng, 100 hệ thống thông tin báo cáo Cơ chế kiểm soát nội thành lập nhu cầu kiểm soát hoạt động quản lý, điều hành, tác nghiệp đảm bảo tính tuân thủ nhằm hạn chế kiểm sốt rủi ro phát sinh quy trình nghiệp vụ hoạt động ngân hàng Hiện nay, hoạt động kiểm tra, kiểm sốt nội NHTM nói chung chi nhánh nói riêng nhiều bất cập so với chuẩn mực kiểm soát nội quốc tế Trong văn liên quan đến hoạt động kiểm tra, kiểm sốt chưa cụ thể hóa nhiệm vụ, quyền hạn kiểm tra nội kiểm toán nội hệ thống giám sát; chưa phân định rõ khái niệm liên quan đến hoạt động kiểm tra, kiểm sốt nội bộ, vậy, cần phải áp dụng nhiều phương thức kiểm tra để đem lại hiệu tốt như:  Các cán làm cơng tác kiểm sốt nội có trách nhiệm kiểm tra chéo việc áp dụng nghiệp vụ theo quy trình  Mỗi quy trình phải có tham gia hai người, phân công trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ chi tiết cho nhân viên tham gia quy trình  Kiểm sốt viên nội phải thành thạo công việc đào tạo thường xuyên, họ phải tự học hỏi để khơng ngừng nâng cao lực  Có sách khuyến khích, khen thưởng cán thực tốt, đồng thời có biện pháp xử lý thích đáng trường hợp gian lận, vi phạm nguyên tắc Ngoài ra, cán làm cơng tác kiểm sốt nội chi nhánh chưa có mối quan hệ thức để trao đổi thông tin với quan giám sát ngân hàng nước có chi nhánh VN hội sở ngân hàng, tiêu chuẩn Basel Cần phải tranh thủ hỗ trợ tổ chức quốc tế việc trao đổi thống tin, tiếp thu tư vấn phương thức kiểm 101 sốt, cơng nghệ, đào tạo nâng cao lực cán làm công tác kiểm tra, kiểm sốt nội Tóm lại, hệ thống kiểm tra, kiểm soát nội cấu trúc nòng cốt cơng tác quản lý RRTD, đó, chi nhánh cần thực tốt cơng tác góp phần nâng cao chất lượng hoạt động, gia tăng giá trị cho ngân hàng giảm thiểu rủi ro mức thấp 4.2.2 Tuân thủ đầy đủ bước quy trình kiểm tra giám sát nhằm hồn thiện cơng tác quản lý rủi ro tín dụng Qua theo dõi tồn tại, sai sót cán quan hệ khách hàng, cán thẩm định nêu biên kiểm tra thời gian vừa qua, kết thu thập từ bảng hỏi điều tra cho thấy RRTD xảy có sai sót, tồn nêu Để nâng cao chất lượng công tác quản lý rủi ro tín dụng cần phải thực tốt quy trình kiểm tra giám sát, cụ thể: Giai đoạn thẩm định, định cho vay giải ngân, ngân hàng phải làm tốt, làm kỹ từ lúc đầu, cụ thể việc thu nhập thông tin, thẩm định khách hàng…trong cần trọng đến khâu như: Phân tích cấu nợ, mục đích để xác định tác động cấu nợ với nguy vỡ nợ khách hàng Nếu cấu nợ khơng hợp lý hiệu người trả nợ bị hạ thấp loại xếp hạng Thẩm định khách hàng tồn mâu thuẫn bên thẩm định kỹ chậm, khách hàng bỏ đi, với bên thẩm định qua loa rủi ro xảy Do việc thẩm định khách hàng phải tuân thủ theo quy trình đề Bám sát theo quy trình định sẵn, việc thẩm định khơng phải tốn nhiều thời gian phải định hướng, mà đảm bảo giảm thiểu rủi ro Trong thời hạn khoản vay, cần phải theo dõi việc sử dụng vốn vay khách hàng, việc thực thi phương án, kế hoạch trả nợ, rà soát bổ sung hồ sơ đảm bảo 102 đầy đủ Mục đích nhằm phát kịp thời nhanh chóng dấu hiệu cảnh báo sớm, nguy rủi ro tiềm ẩn để có biện pháp ngăn chặn, khắc phục, phòng ngừa Cần trọng việc giám sát quản lý sau cho vay, giúp ngân hàng gần gũi với khách hàng hơn, nắm bắt kịp thời nhu cầu khó khăn để tư vấn giải Muốn thực được, cán quan hệ khách hàng cần phải định kỳ kiểm tra, giám sát tình hình tài chính, đánh giá lại tiềm lực, khả khách hàng, đồng thời rà soát lại hồ sơ vay, cập nhật tình hình biến động thị trường, ngành nghề kinh doanh, thay đổi dù nhỏ khách hàng Bên cạnh giai đoạn trên, việc thẩm định lại rủi ro tín dụng nhằm giúp cho ngân hàng xác định mức độ ổn định tổn thất vỡ nợ xảy để ngăn ngừa dùng quỹ dự phòng trích lập, xử lý trước Hoạt động ngân hàng phân bổ nguồn vốn kinh tế dựa mức độ tổn thất ước tính cần ý tính tốn khoản vay cho bù đắp tổn thất dự kiến tổn thất dự kiến, tức cần phải tính đến yếu tố khả vỡ nợ, mức độ tổn thất thực tế vỡ nợ Ngoài ra, Chi nhánh cần tổ chức phận làm nhiệm vụ tư vấn, hỗ trợ cho đối tượng khách hàng thiếu thông tin thị trường, hạn chế quản lý điều hành Điều giúp tạo lập phát triển mối quan hệ tốt đẹp ngân hàng với khách hàng hỗ trợ khách hàng khắc phục khó khăn xảy ra, hạn chế rủi ro tín dụng 4.2.3 Nâng cao chất lượng đội ngũ cán thẩm định Con người yếu tố trung tâm, tảng để phát hiện, đánh giá hạn chế kịp thời rủi ro tín dụng đồng thời trở thành nguyên nhân gây tổn thất tín dụng xuất phát từ lực đạo đức cán Yếu tố người, đặc biệt cán thẩm định, yếu tố quan trọng định đến chất 103 lượng, an tồn tín dụng, chất lượng dịch vụ hình ảnh ngân hàng, từ định đến hiệu tín dụng ngân hàng Chính tương lai để nâng cao chất lượng quản lý RRTD, ngân hàng cần quan tâm, trọng nhiều đến đội ngũ cán thẩm định Nếu công tác thẩm định chun nghiệp khơng góp phần ổn định cho vận hành phát triển ngân hàng, mà hạn chế tối đa khả phát sinh nợ xấu, đóng vai trò chủ đạo việc quản lý RRTD Hiện nay, lực chuyên môn nhân viên thẩm định hạn chế, hầu hết nhân viên có kinh nghiệm hướng dẫn nhân viên trình thực Tuy nhiên, thẩm định nghề chun nghiệp, vậy, ngồi kinh nghiệm tích lũy việc thường xun cập nhật kiến thức chuyên môn thẩm định phải đào tạo cách nghiêm túc, liên tục nhằm tiếp cận kỹ thẩm định q trình học tập Bởi vì, tính chun nghiệp dựa tảng tri thức, kỹ kinh nghiệm Trong thời gian tới, chi nhánh cần phải: - Có quy trình kiểm sốt nghiệp vụ thẩm định chặt chẽ phù hợp với văn hóa tầm hoạt động với chi nhánh thời kỳ, cho vừa đủ sức răn đe trường hợp nhân viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vừa hỗ trợ cho nhân viên thẩm định hoàn thành công việc cách tốt - Nghiên cứu xây dựng nguồn nhân lực thẩm định theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả, thường xuyên tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ thúc đẩy khả nghiên cứu, sáng tạo nhân viên thẩm định - Tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc quản lý rủi ro, không buông lỏng công tác thẩm định nhằm thu hút khách hàng Tạo lỗ hổng công tác thẩm định - Phối hợp với tổ chức môi giới, công ty nghiên cứu thị trường xây dựng liệu thông tin thị trường phục vụ cho toàn chi nhánh Đây sở 104 liệu thiết yếu phục vụ cho công tác thẩm định, góp phần nâng cao mức độ tin cậy kết thẩm định hạn chế rủi ro - Ngoài ra, chi nhánh nên bổ sung thêm nhân để dàn trải công việc cách khoa học trọng vào nhiệm vụ riêng cán bộ, đảm bảo thời gian xử lý hồ sơ, nâng cao hiệu cơng việc, mặt khác nên có tiêu chuẩn rõ ràng trình độ, kinh nghiệm thực tế 4.2.4 Ứng dụng thông lệ quốc tế Basel II cơng tác xây dựng mơ hình quản lý RRTD chi nhánh Hiện nhiều ngân hàng giới thực quản lý RRTD cách sử dụng khung quản lý rủi ro theo gợi ý Ủy ban Basel II.Tùy thuộc vào điều kiện thực tế, khả mức độ vận dụng, chi nhánh phát triển thành mơ hình quản lý rủi ro khác quy mô mức độ phức tạp thời gian thực Trong thời gian tới, chi nhánh nên thành lập phận chuyên RRTD, đổi hệ thống báo cáo áp dụng công nghệ đại nữa, nhằm đánh giá thường xuyên hoạt động phòng, ban, đơn vị kinh doanh, từ có định điều chỉnh sửa đổi hoạt động để giảm thiểu rủi ro, hạn chế rủi ro Mặt khác, tất cấp tất nhân viên phải nhận thức tầm quan trọng RRTD Ban giám đốc nên thuê tư vấn xây dựng khung quản lý RRTD phù hợp cho ngân hàng mơi trường kinh doanh, cần thành lập, hồn thiện ủy ban quản lý rủi ro riêng biệt, RRTD phận Bộ máy giám sát rủi ro ngân hàng cần hoạt động độc lập, không tham gia vào q trình tạo rủi ro, có chức quản lý, giám sát rủi ro Đồng thời cần xây dựng ý thức quản lý RRTD toàn hệ thống, tất nhân viên cần đào tạo để hiểu biết tham gia tự xác định RRTD, xác định nguyên nhân, đánh giá tất rủi ro có tất sản phẩm, hoạt động, quy trình 105 hệ thống ngân hàng Việc áp dụng thông lệ Basel II mang lại nhiều lợi ích cho ngân hàng như: - Giúp ngân hàng tăng cường khả quản trị nhân sự, cụ thể quản lý đội ngũ cán tín dụng Việc xác định tổn thất ước tính với danh mục cho vay cán tín dụng định lượng rõ chất lượng tín dụng cán Điều buộc cán tín dụng phải nỗ lực tránh rủi ro không nhận mức lương, thưởng thấp - Việc xác định tổn thất ước tính giúp ngân hàng nâng cao chất lượng việc giám sát tái xếp hạng khách hàng sau cho vay - Hạn chế tối đa nguyên nhân gây RRTD từ yếu tố bên ngân hàng người, quy trình, hệ thống Các sách Basel II hướng tới mục tiêu xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao, đạo đức nghề nghiệp tốt; quy trình nghiệp vụ rà sốt thường xun, hồn thiện hóa; hệ thống công nghệ thông tin vận hành bảo dưỡng, cập nhật thường xuyên - Hạn chế tối đa nguyên nhân rủi ro hoạt động bên cách xây dựng phương án, đưa tình để sẵn sàng đối phó khắc phục kịp thời hậu lỗi thiên tai, hỏa hoạn gây RRTD 4.3 KIẾN NGHỊ 4.3.1 Kiến nghị Chính phủ - Hồn thiện văn tài sản chấp, cần tạo thuận tiện, nhanh chóng việc lý tài sản chấp - Hiện nay, chưa có biện pháp chế tài để xử lý bên giữ tài sản bảo đảm bất hợp tác, chây ì, trì hỗn khơng giao tài sản bảo đảm Do đó, cần xây dựng chế tài đủ mạnh để xử lý liệt, nhanh chóng khoản nợ xấu tồn đọng -Cơng tác thi hành án chậm Trong thực tế có nhiều án, định Tồ án có hiệu lực thi hành có đơn yêu cầu thi hành án ngân 106 hàng Viện kiểm sát không kiểm tra hết để đôn đốc, ngân hàng phải nhiều lần làm văn bản, kéo dài thời gian thi hành án - Cần có biện pháp giám sát chặt chẽ tuân thủ chế độ tài chính, chuẩn mực kế toán doanh nghiệp đơn vị kinh doanh Đồng thời đề xuất chế tài, biện pháp xử lý nghiêm trường hợp doanh nghiệp cung cấp thơng tin giả, cố tình sửa báo cáo tài theo hướng có lợi, gây thiếu xác thơng tin Cần nâng cao vai trò cơng ty kiểm toán độc lập - Chấn chỉnh việc cấp phép hoạt động kinh doanh doanh nghiệp Đồng thời không buông lỏng việc kiểm tra, giám sát sau doanh nghiệp cấp giấy phép thành lập - Xây dựng hệ thống thông tin quốc gia: Ở Việt Nam nay, thông tin nằm rải rác quan quản lý nhà nước mà chưa có quy định việc phối hợp cung cấp thông tin quan, dẫn đến việc tra cứu thơng tin khó khăn, nhiều thời gian Đặc biệt việc tìm hiểu thơng tin từ quan nhà nước thuế, cơng an…rất khó khăn Do việc triển khai xây dựng hệ thống thông tin quốc gia vô cần thiết, giúp ngân hàng thuận lợi việc khai thác thông tin khách hàng - Đảm bảo môi trường kinh tế vĩ mơ ổn định, thay đổi sách nhà nước cần công bố rõ ràng có thời gian cần thiết để chuyển đổi 4.3.2 Kiến nghị Ngân hàng Nhà Nước - Tăng cường kiểm tra, giám sát tra nợ xấu, chất lượng tín dụng, phân loại nợ dự phòng rủi ro, nâng cao hiệu lực kiểm soát nợ xấu - Hồn thiện khn khổ pháp lý, tạo thuận lợi cho xử lý nợ xấu, việc mua bán nợ, tài sản bảo đảm, nâng cao trách nhiệm người vay, đảm bảo quyền hạn chủ nợ, xây dựng chế khuyến khích, tạo điều kiện cho nhà đầu tư nước tham gia mua, bán nợ xấu, tài sản bảo đảm 107 - Tiếp tục xây dựng hồn thiện chế, sách công cụ phái sinh tổ chức tín dụng Triển khai mạnh nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro thị trường tiền tệ quyền chọn (option), hoán đổi (swap), tương lai (future)… - Nâng cao chất lượng hoạt động Trung tâm thông tin tín dụng Thơng tin tín dụng mà trung tâm thơng tin tín dụng (CIC) cung cấp năm qua chưa đáp ứng mặt số lượng chất lượng làm hạn chế khả phân tích tín dụng ngân hàng thương mại Việt Nam Vì vậy, NHNN cần phải: + Phối hợp chặt chẽ với quan thương mại, trung tâm thông tin quan quản lý nhà nước doanh nghiệp, để thu thập thêm thông tin doanh nghiệp hoạt động lãnh thổ Việt Nam + Bắt buộc ngân hàng thành viên cần thực vai trò, trách nhiệm tham gia cung cấp khai thác thông tin từ CIC Có biện pháp xử lý tổ chức tín dụng khơng thực nghiêm túc quy định thông tin, cung cấp thông tin sai lệch gây nhiễu thơng tin + Nhanh chóng củng cố đội ngũ cán bộ, áp dụng công nghệ mới, đại hố tự động hóa tất cơng đoạn xử lý nghiệp vụ để đảm bảo cung cấp thông tin nhanh chóng, kịp thời 4.3.3 Kiến nghị Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam phải đạo, hướng dẫn cụ thể, kịp thời chủ trương , sách Chính phủ, NHNN việc hỗ trợ cho vay doanh nghiệp - Xây dựng tiêu cho chi nhánh hợp lý, phù hợp với quy mô, điều kiện rủi ro chi nhánh - Hỗ trợ chi nhánh việc tuyển dụng, đào tạo cán 108 - Hoàn thiện hệ thống xếp hạng tín dụng nội khách hàng doanh nghiệp - Nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin ngày đại - Tăng cường hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội nhằm phát kịp thời thiếu sót, sai phạm, yếu q trình cho vay chi nhánh để có biện pháp khắc phục tránh hậu không mong muốn xảy ngân hàng KẾT LUẬN CHƯƠNG IV Từ thực trạng hoạt động quản lý rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp Vietinbank Hà Tĩnh đề cập chương 3, chương 4, tác giả đề xuất số giải pháp nhằm nâng cao lực quản lý rủi ro tín dụng Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh Đồng thời, đưa số kiến nghị Chính phủ, NHNN NHTMCP Cơng Thương Việt Nam để góp phần tạo điều kiện cho giải pháp thực thi giúp phát huy tối đa hiệu biện pháp 109 KẾT LUẬN CHUNG Rủi ro tín dụng loại rủi ro phức tạp, thường xuyên xảy gây hậu nặng nề cho NHTM, việc phòng ngừa quản lý khó khăn Vì vậy, quản lý rủi ro tín dụng hoạt động ngân hàng nhiệm vụ quan trọng quản trị điều hành ngân hàng thương mại, đặc biệt trước tình hình kinh tế Việt Nam tình trạng khó khăn Trên sở vận dụng phương pháp nghiên cứu, bám sát mục tiêu, phạm vị nghiên cứu, luận văn hồn thành nhiệm vụ sau: - Tìm hiểu lý luận rủi ro tín dụng, quản lý rủi ro tín dụng Tìm hiểu kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng số nước giới số NHTM khác nước - Phân tích thực trạng quản lý rủi ro tín dụng ngân hàng qua đánh giá nguyên nhân dẫn đến tồn công tác quản lý rủi ro tín dụng Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh - Đề xuất số giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý rủi ro tín dụng Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh - Đưa số kiến nghị với Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước NHTMCP Công Thương Việt Nam Hy vọng qua nghiên cứu này, đề tài góp phần nhỏ vào việc giúp Vietinbank – chi nhánh Hà Tĩnh nói riêng NHTM nói chungnâng cao chất lượng quảnlý rủi ro tín dụng, hồn thiện cơng tác quản lý rủi ro tín dụng mong đợi, đủ sức cạnh tranh với ngân hàng nước giới 110 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt: Hồ Diệu, 2001 Tín dụng ngân hàng Hà Nội: NXB Thống kê Trần Huy Hoàng, 2003 Quản trị ngân hàng thương mại Hà Nội: NXB Thống kê Đinh Xuân Hạng Nguyễn Văn Lộc, 2012 Quản trị tín dụng ngân hàng thương mại Hà Nội: NXB Tài Chính Nguyễn Minh Kiều, 2006 Tiền tệ ngân hàng Hà Nội: NXB Thống kê Nguyễn Thị Mùi, 2006 Quản trị ngân hàng thương mại Hà Nội: NXB Tài Lê Văn Tư, 2005 Nghiệp vụ ngân hàng thương mại Hà Nội: NXB Tài Nguyễn Văn Tiến, 2002 Đánh giá phòng ngừa rủi ro kinh doanh ngân hàng Hà Nội: NXB Thống kê Tạp chí Ngân hàng số 42/2013 – Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Tạp chí Khoa học đào tạo Ngân hàng số 131 tháng 04/2013 – Học viện Ngân Hàng 10 Bài viết Một số giải pháp cụ thể phân tán rủi ro tín dụng nhằm ngăn ngừa hạn chế rủi ro hoạt động tín dụng NHTM Việt Nam Lê Thị Quyên – Khoa kinh tế - KTQD đăng ngày 29/10/2014 trang Đại học Hà Tĩnh 11 Bài viết “Hiệp ước vốn Basel (Basel I Basel II)”, đăng báo Hiệp hội ngân hàng Việt Nam ngày 25/11/2011 12 Bài viết “Basel II, tác động thách thức với Việt Nam” tác giả Phạm Bảo Khánh, đăng báo Đầu tư chứng khoán ngày 05/11/2014 111 13 Bài viết hội thảo “Giảm trừ giải nợ xấu 2015 góc nhìn pháp lý” đăng báo Hiệp hội ngân hàng ngày 15/06/2015 14 Bài viết “NHNN phấn đấu đưa tỷ lệ nợ xấu xuống 3%” đăng mục tài – ngân hàng, báo Hiệp hội ngân hàng ngày 15/06/2015 15 Vũ Mai Hương, 2011 Giải pháp hồn thiện cơng tác quản lý rủi ro tín dụng NHTMCP Cơng thương – chi nhánh Thanh Hóa Luận văn Thạc sĩ, Học viện Tài 16 Trần Trung Tường, 2011 Quản trị rủi ro tín dụng NHTMCP địa bàn TP HCM Luận án tiến sĩ, Đại học Ngấn hàngTP HCM 17 Báo cáo thường niên Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam – Chi nhánh Hà Tĩnh năm 2012-2015 18 Các nghị định, nghị quyết, thông tư liên quan đến tổ chức tín dụng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước ban hành 112 ... ĐẾN QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG 1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG 1.2.1 Khái niệm rủi ro tín dụng 1.2.2 Nguyên nhân rủi ro tín dụng cho vay doanh nghiệp 1.2.3 Hậu rủi ro tín. .. NĂNG LỰC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH 99 4.1 ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ CƠNG TÁC QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI VIETINBANK – CN HÀ TĨNH ... THỊ SOA QUẢN LÝ RỦI RO TÍN DỤNG TRONG CHO VAY DOANH NGHIỆP TẠI NGÂN HÀNG CÔNG THƯƠNG VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ TĨNH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60340410 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ