TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA LUẬT TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN ƠN TẬP VÀ KIỂM TRA MƠN LUẬT HÌNH SỰ Mục đích Tài liệu nhằm hỗ trợ cho sinh viên hình thức giáo dục từ xa nắm vững nội dung ôn tập làm kiểm tra hết môn hiệu Tài liệu cần sử dụng với tài liệu học tập môn học giảng giảng viên ôn tập tập trung theo chương trình đào tạo Nội dung hướng dẫn Nội dung tài liệu bao gồm nội dung sau: Phần 1: Các nội dung trọng tâm môn học Bao gồm nội dung trọng tâm môn học xác định dựa mục tiêu học tập, nghĩa kiến thức kỹ cốt lõi mà người học cần có hồn thành mơn học Phần 2: Cách thức ôn tập Mô tả cách thức để hệ thống hóa kiến thức luyện tập kỹ để đạt nội dung trọng tâm Phần 3: Hướng dẫn làm kiểm tra Mơ tả hình thức kiểm tra đề thi, hướng dẫn cách làm trình bày làm lưu ý sai sót thường gặp, nỗ lực đánh giá cao làm Phần 4: Đề thi mẫu đáp án Cung cấp đề thi mẫu đáp án, có tính chất minh hoạ nhằm giúp học viên hình dung yêu cầu kiểm tra cách thức làm thi Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang PHẦN CÁC NỘI DUNG TRỌNG TÂM Chương Khái niệm, nguyên tắc Luật Hình Việt Nam - Khái niệm Luật Hình - Các nguyên tắc Luật Hình Chương Khái niệm, cấu tạo hiệu lực đạo luật hình Việt Nam - Khái niệm đạo luật hình - Cấu tạo Bộ Luật Hình sự; cấu tạo quy phạm pháp Luật Hình - Hiệu lực Bộ Luật Hình Việt Nam theo thời gian, theo không gian hiệu lực hồi tố Bộ Luật Hình Chương Tội phạm - Khái niệm tội phạm: định nghĩa tội phạm theo Bộ Luật Hình Việt Nam, đặc điểm tội phạm - Phân loại tội phạm: Căn phân loại tội phạm, xác định loại tội phạm (tội nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng) Chương Cấu thành tội phạm - Khái niệm Định nghĩa, đặc điểm CTTP, mối quan hệ tội phạm cấu thành tội phạm, ý nghĩa CTTP - Phân loại cấu thành tội phạm ý nghĩa cách phân loại - Khách thể tội phạm + Khái niệm khách thể + Phân loại khách thể tội phạm ý nghĩa loại + Phân biệt khách thể tội phạm với đối tượng tác động tội phạm Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang - Mặt khách quan tội phạm + Khái niệm mặt khách quan tội phạm + Các dấu hiệu thuộc mặt khách quan: hành vi, hậu quả, mối quan hệ nhân dấu hiệu khác thời gian, địa điểm, công cụ, phương tiện… - Chủ thể tội phạm - Khái niệm chủ thể tội phạm - Các dấu hiệu chủ thể tội phạm: + Chủ thể người phạm tội: lực trách nhiệm hình tuổi chịu trách nhiệm hình Vấn đề liên quan đến chủ thể người phạm tội: chủ thể đặc biệt tội phạm nhân thân người phạm tội + Chủ thể pháp nhân thương mại - Mặt chủ quan tội phạm + Khái niệm mặt chủ quan tội phạm + Các dấu hiệu thuộc mặt chủ quan tội phạm: Lỗi, động cơ, mục đích + Sai lầm ảnh hưởng sai lầm đến trách nhiệm hình Chương Các giai đoạn thực tội phạm - Khái niệm giai đoạn thực tội phạm - Nội dung trách nhiệm hình giai đoạn thực tội phạm: Chuẩn bị phạm tội Phạm tội chưa đạt Tội phạm hoàn thành - Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội: điều kiện trách nhiệm trường hợp Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Môn Luật Hình | Trang Chương Đồng phạm - Khái niệm dấu hiệu đồng phạm - Các loại người đồng phạm - Các hình thức đồng phạm - Trách nhiệm hình đồng phạm - Những hành vi liên quan đến đồng phạm cấu thành tội độc lập Chương Những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình - Khái niệm - Sự kiện bất ngờ - Tình trạng khơng có lực trách nhiệm hình - Phòng vệ đáng - Tình cấp thiết - Gây thiệt hại bắt giữ người phạm tội - Rủi ro nghiên cứu thử nghiệm, áp dụng tiến bộ, khoa học, kỹ thuật, công nghệ - Thi hành mệnh lệnh người huy cấp Chương Trách nhiệm hình hình phạt - Trách nhiệm hình sự, hình phạt biện pháp tư pháp + Trách nhiệm hình sự: khái niệm sở TNHS + Hình phạt: khái niệm, mục đích, hệ thống hình phạt người phạm tội, hệ thống hình phạt pháp nhân thương mại phạm tội + Biện pháp tư pháp: Khái niệm, biện pháp tư pháp áp dụng người phạm tội biện pháp áp dụng pháp nhân thương mại phạm tội Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Môn Luật Hình | Trang - Quyết định hình phạt + Khái niệm, định hình phạt (đối với người pháp nhân thương mại phạm tội) + Các bước định hình phạt + Quyết định hình phạt trường hợp cụ thể - Miễn trách nhiệm hình sự, miễn, giảm hình phạt xóa án tích + Khái niệm, trường hợp miễn trách nhiệm hình + Khái niệm, điều kiện miễn hình phạt + Khái niệm, điều kiện áp dụng biện pháp miễn giảm thời hạn chấp hành hình phạt + Hỗn, tạm đình chấp hành hình phạt tù + Án treo + Giảm mức hình phạt tuyên + Tha tù trước thời hạn + Xóa án tích - Trách nhiệm hình người 18 tuổi phạm tội + Đường lối xử lý hành vi phạm tội người 18 tuổi + Các loại hình phạt biện pháp tư pháp áp dụng người 18 tuổi phạm tội + Quyết định hình phạt người 18 tuổi phạm tội + Giảm mức hình phạt tuyên + Tha tù trước thời hạn Chương Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự người - Khái niệm chung - Phân tích dấu hiệu pháp lý số tội phạm cụ thể Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang Chương 10 Các tội xâm phạm sở hữu - Khái niệm chung - Phân tích dấu hiệu pháp lý số tội phạm cụ thể Chương 11 Các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế - Khái niệm chung - Phân tích dấu hiệu pháp lý số tội phạm cụ thể Chương 12 Các tội phạm chức vụ - Khái niệm chung - Phân tích dấu hiệu pháp lý số tội phạm cụ thể Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Môn Luật Hình | Trang PHẦN CÁCH THỨC ƠN TẬP Chương Khái niệm, nguyên tắc Luật Hình Việt Nam Khái niệm Luật Hình Phần yêu cầu nắm nội dung sau: - Định nghĩa Luật Hình góc độ ngành luật hệ thống pháp luật Việt Nam - Đối tượng điều chỉnh Luật Hình sự: quan hệ xã hội phát sinh nhà nước người, pháp nhân thương mại phạm tội người pháp nhân thương mại thực tội phạm + Phương pháp điều chỉnh Luật Hình phương pháp quyền uy Các nguyên tắc Luật Hình - Yêu cầu nắm định nghĩa, nội dung ý nghĩa nguyên tắc Luật Hình - Cụ thể: Các nguyên tắc bản: Nguyên tắc pháp chế; nguyên tắc nhân đạo; nguyên tắc dân chủ; nguyên tắc kết hợp tinh thần yêu nước hợp tác quốc tế Chương Khái niệm, cấu tạo hiệu lực Đạo Luật Hình Việt Nam Khái niệm Đạo luật Hình Cấu tạo Đạo Luật Hình Việt Nam Đạo Luật Hình thể hình thức Bộ Luật Hình sự; BLHS 2015 cấu tạo gồm phần, 26 chương với 426 điều, cấu tạo thành hai phần: Phần chung Phần tội phạm * Phần thứ nhất: Những quy định chung Gồm 12 chương, từ Điều đến Điều 107 (quy định vấn đề lớn: điều khoản bản, tội phạm hình phạt) Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang * Phần thứ hai: Các tội phạm (Gồm 14 chương, từ Điều 108 đến Điều 425 quy định tội phạm cụ thể mức độ hình phạt áp dụng) * Phần thứ ba: Điều khoản thi hành (Điều 426) - Cấu tạo quy phạm pháp Luật Hình sự: thông thường gồm phận: giả định, quy định, chế tài Hiệu lực đạo luật hình Việt Nam * Hiệu lực Bộ Luật Hình theo không gian Cần xác định vấn đề sau: - Lãnh thổ Việt Nam theo Luật Hình gồm: Lãnh thổ tự nhiên, lãnh thổ mở rộng, Lãnh quán, Đại sứ quán Việt Nam nước - Hành vi phạm tội xảy lãnh thổ Việt Nam: + Tội phạm coi thực lãnh thổ Việt Nam tội phạm có giai đoạn thực lãnh thổ Việt Nam + Hành vi phạm tội lãnh thổ đối tượng: công dân Việt Nam, người không quốc tịch thường trú Việt Nam, người nước ngoài; pháp nhân thương mại Việt Nam, pháp nhân thương mại nước Lưu ý người miễn trừ theo Khoản Điều Bộ Luật Hình - Hành vi phạm tội xảy lãnh thổ Việt Nam (Điều Bộ Luật Hình 2015) * Hiệu lực Bộ Luật Hình theo thời gian (Khoản Điều Bộ Luật Hình 2015) Cần xác định vấn đề: - Thời điểm phát sinh chấm dứt hiệu lực Bộ Luật Hình (Nghị 109/2015/QH13 xác định thời điểm phát sinh hiệu lực Bộ Luật Hình 2015) - Vấn đề hiệu lực hồi tố Luật Hình Việt Nam: cần hiểu khái niệm hiệu lực hồi tố trường hợp áp dụng (khoản Điều Bộ Luật Hình 2015) Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang Giải thích đạo luật hình - Hiểu giải thích đạo luật hình - Nắm cách giải thích đạo luật: Căn vào nguồn gốc giá trị giải thích, có cách giải thích đạo luật hình như: + Giải thích thức + Giải thích quan xét xử + Giải thích có tính chất khoa học Yêu cầu: loại cần làm rõ chủ thể giải thích, giá trị, tính bắt buộc cách giải thích Chương Tội phạm Khái niệm tội phạm: cần nắm nội dung sau: - Định nghĩa tội phạm quy định Điều Bộ Luật Hình 2015 - Đặc điểm tội phạm (tính nguy hiểm đáng kể cho xã hội, tính trái pháp luật hình sự, tính có lỗi, tính phải chịu hình phạt) u cầu: phân tích đặc điểm Lưu ý: Các đặc điểm tiêu chí để phân biệt tội phạm với hành vi vi phạm pháp luật khác Phân loại tội phạm: - Phân loại theo Điều Bộ Luật Hình sự: tội phạm thành loại (tội nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng) Làm rõ phân loại tội phạm Điều Lưu ý: để nhận biết tội phạm cụ thể loại tội theo cách phân loại tội phạm Điều 9, không vào mức hình phạt mà người bị áp dụng thực tế mà vào mức cao khung hình phạt quy định Bộ Luật Hình tội - Ngoài ra, cần hiểu cách phân loại tội phạm khác Tội phạm vi phạm pháp luật khác Nắm tiêu chí để phân biệt: Về mặt nội dung trị - xã hội, hình thức pháp lý, hậu pháp lý Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang Chương Cấu thành tội phạm (CTTP) Khái niệm Hiểu định nghĩa CTTP, đặc điểm dấu hiệu CTTP, mối quan hệ tội phạm CTTP ý nghĩa cấu thành tội phạm (Ý nghĩa trị xã hội, ý nghĩa hoạt động lập pháp, hoạt động áp dụng pháp luật) Phân loại cấu thành tội phạm - Căn vào mức độ nguy hiểm cho xã hội hành vi phạm tội CTTP phản ánh CTTP phân thành: cấu thành tội phạm bản, cấu thành tội phạm tăng nặng, cấu thành tội phạm giảm nhẹ - Căn vào đặc điểm cấu trúc mặt khách quan CTTP, CTTP phân thành: cấu thành tội phạm vật chất, cấu thành tội phạm hình thức Yêu cầu: phân biệt loại cấu thành xác định trường hợp cụ thể Khách thể tội phạm - Khái niệm khách thể tội phạm: quan hệ xã hội Luật Hình bảo vệ bị tội phạm xâm hại - Ý nghĩa khách thể: Ý nghĩa mặt trị xã hội, ý nghĩa hoạt động lập pháp, hoạt động áp dụng pháp luật - Phân loại khách thể tội phạm: Khách thể chung; khách thể loại; khách thể trực tiếp - Đối tượng tác động tội phạm: Làm rõ khái niệm, loại đối tượng tác động ý nghĩa đối tượng tác động Mặt khách quan tội phạm - Khái niệm mặt khách quan tội phạm - Các dấu hiệu mặt khách quan tội phạm: + Hành vi khách quan tội phạm: Nắm vững nội dụng sau: khái niệm, đặc điểm, hình thức thể hành vi khách quan; dạng cấu trúc đặc biệt hành vi khách quan tội phạm Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 10 Tội vi phạm quy định bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (Điều 204 BLHS) - Hành vi vi phạm quy định bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước Các hành vi bị coi tội phạm gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước cho người khác từ 100 triệu đồng trở lên - Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, phải người có trách nhiệm việc bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách Nhà nước 10 Tội vi phạm quy định hoạt động tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước (Điều 206 BLHS) - Học viên cần hiểu hành vi phạm tội quy định khoản Điều 206 BLHS Lưu ý, hành vi bị coi tội phạm gây thiệt hại tài sản từ 100 triệu đồng trở lên - Chủ thể tội phạm: người có chức vụ, quyền hạn 11 Tội làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả, (Điều 207 BLHS) Hiểu hành vi Làm tiền giả; Tàng trữ tiền giả; Vận chuyển tiền giả; Lưu hành tiền giả 12 Tội cố ý công bố thông tin sai lệch che dấu thông tin hoạt động chứng khoán (Điều 209 BLHS) Hiểu hành vi công bố thông tin sai lệch che giấu thông tin hoạt động chứng khốn Lưu ý: Các hành vi bị coi tội phạm gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ tỷ đồng trở lên thu lợi bất từ 500 triệu đồng trở lên bị xử phạt hành hai hành vi mà vi phạm - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn hoạt động chứng khốn, Pháp nhân thương mại 13 Tội sử dụng thông tin nội để mua bán chứng khoán (Điều 210 BLHS) - Hiểu khách thể tội phạm quy định nhà nước quản lý thị trường chứng khốn, lợi ích hợp pháp cơng ty đại chúng quỹ đại chúng Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 28 - Nắm biểu cụ thể hành vi sử dụng thông tin nội để mua bán chứng khoán Lưu ý: Hành vi bị coi tội phạm chủ thể thu lợi bất từ 300 triệu đồng gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ 500 triệu đồng trở lên mục đích thu lợi bất dấu hiệu bắt buộc tội phạm - Chủ thể tội phạm: Người biết thông tin liên quan đến công ty đại chúng quỹ đại chúng chưa công bố pháp nhân thương mại 14 Tội thao túng thị trường chứng khoán (Điều 211 BLHS) - Hiểu hành vi cụ thể hành vi thao túng giá chứng khoán theo quy định pháp luật (khoản Điều 210 BLHS) - Chủ thể tội phạm: Người có lực TNHS đạt độ tuổi luật định pháp nhân thương mại 15 Tội làm giả tài liệu hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán (Điều 212 BLHS) - Hành vi làm giả tài liệu hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán Hành vi bị coi tội phạm chủ thể thu lợi bất từ tỷ đồng trở lên gây thiệt hại cho nhà đầu tư từ tỷ 500 triệu đồng trở lên - Chủ thể tội phạm người có lực TNHS đạt độ tuổi luật định 16 Tội gian lận kinh doanh bảo hiểm (Điều 213 BLHS) Yêu cầu học viên hiểu biểu cụ thể hành vi gian lận kinh doanh bảo hiểm (khoản Điều 213 BLHS) Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể chiếm đoạt tiền bảo hiểm từ 20 triệu đồng trở lên gây thiệt hại từ 50 triệu đồng trở lên - Chủ thể tội phạm: Người có lực TNHS đạt độ tuổi luật định pháp nhân thương mại 17 Tội gian lận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp (Điều 214 BLHS) Yêu cầu học viên hiểu biểu cụ thể hành vi gian lận bảo hiểm xã hội, hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 29 Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể chiếm đoạt tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp từ 10 triệu đồng trở lên gây thiệt hại từ 20 triệu đồng trở lên mà không thuộc trường hợp quy định điều 174, 353 355 BLHS 18 Tội gian lận bảo hiểm y tế (Điều 215 BLHS) Yêu cầu học viên hiểu biểu cụ thể hành vi gian lận bảo hiểm y tế Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể chiếm đoạt tiền bảo hiểm y tế từ 10 triệu đồng trở lên gây thiệt hại từ 20 triệu đồng trở lên mà không thuộc trường hợp quy định điều 174, 353 355 BLHS 19 Tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động (Điều 216 BLHS) - Hành vi phạm tội: chủ thể khơng đóng khơng đóng đầy đủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động từ tháng trở lên thủ đọan gian dối thủ đoạn khác Hành vi bị coi tội phạm chủ thể bị xử phạt hành hành vi vi phạm thuộc trường hợp: trốn đóng tiền bảo hiểm từ 50 triệu đồng trở lên trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người trở lên - Chủ thể tội phạm: Người có nghĩa vụ việc đóng bảo hiểm cho người lao động pháp nhân thương mại 20 Tội vi phạm quy định cạnh tranh (Điều 217 BLHS) - Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định cạnh tranh quy định khoản Điều 217 BLHS Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể thu lợi bất từ 500 triệu đồng trở lên gây thiệt hại cho người khác từ tỷ đồng trở lên - Chủ thể tội phạm: Người có lực TNHS đạt độ tuổi luật định pháp nhân thương mại Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 30 21 Tội vi phạm quy định hoạt động bán đấu giá tài sản (Điều 218 BLHS) - Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định hoạt động bán đấu giá tài sản khoản Điều 218 BLHS Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể thu lợi bất từ 30 triệu đồng trở lên gây thiệt hại cho người khác từ 50 đồng trở lên - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn hoạt động bán đấu giá tài sản 22 Tội vi phạm quy định quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thốt, lãng phí (Điều 219 BLHS) - Chủ thể có hành vi vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí Hành vi bị coi tội phạm chủ thể gây thất thốt, lãng phí từ 100 triệu đồng trở lên 100 triệu đồng bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước 23 Tội vi phạm quy định Nhà nước quản lý sử dụng vốn đầu tư công gây hậu nghiêm trọng (Điều 220 BLHS) Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định nhà nước quản lý sử dụng vốn đầu tư công quy định khoản Điều 220 BLHS Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên 100 triệu đồng bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm, khơng thuộc trường hợp quy định Điều 224 BLHS - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn quản lý sử dụng vốn đầu tư công 24 Tội vi phạm quy định Nhà nước kế toán gây hậu nghiêm trọng (Điều 221 BLHS) - Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định nhà nước kế toán quy định khoản Điều 221 BLHS Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 31 Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên 100 triệu đồng bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn lĩnh vực kế toán 25 Tội vi phạm quy định đấu thầu gây hậu nghiêm trọng (Điều 222 BLHS) Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định đấu thầu quy định khoản Điều 222 BLHS Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên 100 triệu đồng bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn lĩnh vực đấu thầu 26 Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu nghiêm trọng (Điều 223 BLHS) - Hiểu chủ thể lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế quy định khoản Điều 223 BLHS Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể làm thất thoát tiền thuế phải nộp từ 100 triệu đồng trở lên 100 triệu đồng bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn lĩnh vực thuế 27 Tội vi phạm quy định đầu tư cơng trình xây dựng gây hậu nghiêm trọng (Điều 224 BLHS) - Chủ thể lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hành vi xâm phạm đến quy định nhà nước đầu tư cơng trình xây dựng Các hành vi bị coi tội phạm chủ thể gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên 100 triệu đồng bị xử lý kỷ luật hành vi mà vi phạm - Chủ thể tội phạm: Người có chức vụ, quyền hạn lĩnh vực đầu tư cơng trình xây dựng Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 32 28 Tội xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan (Điều 224 BLHS) - Hiểu đối tượng tác động tội phạm - Làm rõ hành vi cụ thể xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan quy định khoản Điều 224 BLHS - Chủ thể tội phạm: Người có lực TNHS đạt độ tuổi luật định pháp nhân thương mại 29 Tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp (Điều 226 BLHS) - Khách thể tội phạm: tội phạm xâm phạm đến quyền sở hữu nhãn hiệu dẫn địa lý bảo hộ Việt Nam Hiểu nhãn hiệu dẫn địa lý - Làm rõ hành vi cụ thể xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp quy định khoản Điều 227 BLHS Hành vi bị coi tội phạm thu lợi bất từ 100 triệu đồng trở lên thuộc trường hợp quy định khoản Điều 226 BLHS - Chủ thể tội phạm: Người có NLTNHS đạt độ tuổi luật định pháp nhân thương mại 30 Tội vi phạm quy định sử dụng đất đai (Điều 228 BLHS) Làm rõ hành vi cụt hể vi phạm quy định sử dụng đất đai quy định khoản Điều 228 BLHS Hành vi bị coi tội phạm thỏa mãn dấu hiệu luật định 31 Tội vi phạm quy định quản lý đất đai (Điều 229 BLHS) - Hiểu hành vi lợi dụng lạm dụng chức vụ, quyền hạn cố ý làm trái quy định nhà nước quản lý đất đai Hành vi bị coi tội phạm thỏa mãn dấu hiệu quy định khoản Điều 229 BLHS - Chủ thể tội phạm: người có chức vụ, quyền hạn quản lý đất đai Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 33 32 Tội vi phạm quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất (Điều 230 BLHS) - Hiểu hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để vi phạm quy định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Nhà nước thu hồi đất theo quy định khoản Điều 230 BLHS Hành vi bị coi tội phạm thỏa mãn dấu hiệu luật định - Chủ thể tội phạm: người có chức vụ, quyền hạn việc bồi thường, hỗ trợ, tái định Nhà nước thu hồi đất 33 Tội cố ý làm trái quy định phân phối tiền, hàng cứu trợ (Điều 231 BLHS) - Hiểu biểu cụ thể hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn cố ý làm trái quy định phân phối tiền, hàng cứu trợ Hành vi bị coi tội phạm gây thiệt hại thất thoát tiền, hàng cứu trợ từ 100 triệu đồng trở lên - Chủ thể tội phạm: người có chức vụ quyền hạn việc phân phối tiền, hàng cứu trợ 34 Tội vi phạm quy định khai thác, bảo vệ rừng quản lý lâm sản (Điều 232 BLHS) - Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định khai thác, bảo vệ rừng quản lý lâm sản quy định khoản Điều 232 BLHS - Chủ thể tội phạm: Người có NLTNHS đủ tuổi chịu TNHS pháp nhân thương mại 35 Tội vi phạm quy định quản lý, bảo vệ động vật hoang dã (Điều 234 BLHS) - Làm rõ hành vi cụ thể vi phạm quy định quản lý, bảo vệ động vật hoang dã quy định khoản Điều 234 BLHS - Chủ thể tội phạm: Người có NLTNHS đủ tuổi chịu TNHS pháp nhân thương mại Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Môn Luật Hình | Trang 34 Chương 12 Các tội phạm chức vụ - Các dấu hiệu chung - Các tội phạm cụ thể Tội tham ô tài sản (Điều 353 BLHS) - Đối tượng tác động hành vi tham ô tài sản tài sản nhà nước, tổ chức trị xã hội, tổ chức xã hội Tài sản bị chiếm đoạt phải có giá trị từ triệu đồng trở lên, trường hợp triệu đồng CTTP thuộc trường hợp quy định khoản Điều 353 BLHS - Cần hiểu lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản có trách nhiệm quản lý Lưu ý: Hậu tội phạm dấu hiệu bắt buộc CTTP; động vụ lợi dấu hiệu bắt buộc tội phạm - Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, người có chức vụ, quyền hạn quản lý tài sản quan, doanh nghiệp, tổ chức nhà nước Tội nhận hối lộ (Điều 354 BLHS) - Hiểu hành vi phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhận tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác lợi ích phi vật chất người đưa hối lộ để làm khơng làm việc lợi ích theo yêu cầu người đưa hối lộ Đối với hối lộ tiền, tài sản, lợi ích vật chất phải đảm bảo điều kiện quy định khoản Điều 354 BLHS bị truy cứu TNHS - Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, người có chức vụ, quyền hạn liên quan trực tiếp đến việc giải yêu cầu người đưa hối lộ Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản (Điều 355 BLHS) - Hiểu hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn để chiếm đoạt tài sản người khác Tài sản chiếm đoạt phải thuộc trường hợp quy định khoản Điều 355 BLHS - Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, người có chức vụ, quyền hạn Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 35 Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn thi hành công vụ (Điều 356 BLHS) - Chủ thể lợi dụng chức vụ, quyền hạn để làm trái cơng vụ, gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp tổ chức, cá nhân Hành vi bị coi tội phạm thuộc trường hợp quy định khoản Điều 356 BLHS - Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, người có chức vụ, quyền hạn Tội lạm quyền thi hành công vụ (Điều 357 BLHS) - Hiểu hành vi lạm quyền thi hành công vụ Hành vi bị coi tội phạm thuộc trường hợp quy định khoản Điều 357 BLHS Giữa hành vi lạm quyền thiệt hại phải có mối quan hệ nhân Tội lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng người khác để trục lợi (Điều 358 BLHS) Hiểu hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng người có chức vụ, quyền hạn hành vi bị coi tội phạm Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, người có chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đến người có chức vụ, quyền hạn để họ làm trái công vụ Tội giả mạo công tác (Điều 359 BLHS) - Hiểu hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hành vi giả mạo công tác - Chủ thể tội phạm: chủ thể đặc biệt, người có chức vụ, quyền hạn liên quan đến việc cấp giấy tờ, tài liệu quan, tổ chức Tội thiếu trách nhiệm gây hậu nghiêm trọng (Điều 360 BLHS) Hiểu hành vi thiếu trách nhiệm cơng tác hành vi bị coi tội phạm Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 36 Tội đưa hối lộ (Điều 364 BLHS) Hiểu hành vi đưa hối lộ hành vi trực tiếp qua trung gian đưa thỏa thuận đưa tiền, tài sản, lợi ích vật chất khác trị giá từ triệu đồng trở lên đưa lợi ích phi vật chất cho người có chức vụ, quyền hạn để người làm khơng làm việc trái cơng vụ lợi ích theo yêu cầu Chủ thể tội phạm: chủ thể thường (có lực TNHS đạt độ tuổi luật định) 10 Tội môi giới hối lộ (Điều 365 BLHS) - Hiểu hành vi phạm tội môi giới hối lộ tiền, tài sản, lợi ích vật chất trị giá từ triệu đồng trở lên lợi ích phi vật chất, nghĩa tạo cầu nối người nhận người đưa hối lộ - Chủ thể tội phạm: chủ thể thường (có lực TNHS đạt độ tuổi luật định) 11 Tội lợi dụng ảnh hưởng người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi (Điều 366 BLHS) Hiểu hành vi lợi dụng ảnh hưởng người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi hành vi bị coi tội phạm Hậu tội phạm dấu hiệu bắt buộc CTTP Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Môn Luật Hình | Trang 37 PHẦN HƯỚNG DẪN LÀM BÀI THI Đối với phần tập tình - Trước hết phải tìm yêu cầu bài, gạch đọc thật kỹ để làm vừa đủ theo yêu cầu Làm thừa so với u cầu khơng tính điểm, thời gian vơ ích - Bài tập xây dựng với tình câu hỏi nhỏ Do sinh viên nên trả lời theo thứ tự thường sau câu có thêm tình tiết - Sinh viên cần trả lời ngắn gọn, không lặp lại đề thi Sinh viên phải đưa pháp lý đề thi có yêu cầu, đề thi khơng u cầu khuyến khích sinh viên đưa sở pháp lý - Sinh viên cần trình bày sát với nội dung câu hỏi, trình bày rõ ràng mạch lạc, đủ ý - Phần nhận xét viết ngắn gọn trình bày theo hiểu biết Không chép từ sách vào, chép không tính điểm - Chép người khác vi phạm quy chế thi Phần nội dung giống thi khơng tính điểm Đối với phần câu hỏi nhận định - Nắm vững kiến thức, bám sát qui định Luật Hình - Đọc kỹ câu nhận định, tìm từ khóa nhận định (sinh viên cần vận dụng kiến thức hướng dẫn môn Logic học) - Không chép lại câu nhận định để tránh thời gian cho thí sinh giám khảo - Đưa nhận định “Đúng” “Sai” cách dứt khốt giải thích, lập luận có pháp lý để bảo vệ nhận định Khơng có câu nhận định vừa vừa sai - Nên tránh trường hợp khơng đưa nhận định mà giải thích lòng vòng sinh viên khơng có điểm đề thi yêu cầu đưa nhận định giải thích - Sinh viên đạt điểm đưa nhận định xác giải thích Nếu đưa nhận định mà khơng giải thích giải thích mà khơng đưa nhận định không đạt Hoặc đưa nhận định pháp lý mà khơng kèm với lời giải thích sinh viên khơng đạt điểm Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 38 Đối với phần câu hỏi tự luận - Tùy thuộc vào yêu cầu đề để định hướng cách làm Với câu hỏi so sánh phân biệt khơng thiết phải trình bày dạng viết mà phải tiêu chí để so sánh phân biệt dựa vào tiêu chí để làm bài; Với câu hỏi trình bày, phân tích hay đánh giá, chứng minh cần phải nêu ý cần trình bày làm rõ ý Với câu hỏi yêu cầu giải thích sinh viên trình bày dạng gạch ý làm rõ ý - Khơng trình bày dài dòng, tập trung làm rõ yêu cầu đề, không chép nguyên xi từ sách (nếu chép nguyên xi khơng tính điểm), khơng chép (bị xử lý theo quy chế thi) Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 39 PHẦN ĐỀ THI MẪU VÀ ĐÁP MẪU: Đề thi mẫu (Được tham khảo tài liệu giấy, thời gian làm 70 phút): ĐỀ THI MƠN LUẬT HÌNH SỰ Câu số 1: (6 điểm) Do thiếu tiền tiêu nên A dùng kềm cộng lực cắt khóa nhà M để trộm cắp tài sản lấy xe máy trị giá 46 triệu đồng Hành vi A quy định khoản Điều 173 Bộ Luật Hình Tội trộm cắp tài sản Anh (chị) xác định: Tội phạm A thực loại tội phạm Điều Bộ Luật Hình sự? Tại sao? Nếu A 15 tuổi A có phải chịu trách nhiệm hình hành vi trộm cắp nêu không? Tại sao? Loại mức độ hậu hành vi phạm tội A gây ra? Cần áp dụng biện pháp tư pháp vụ án này? Câu số 2: (4 điểm) Những nhận định sau hay sai? Giải thích ngắn gọn sao? Tội giết người với lỗi cố ý gián tiếp tội cố ý gây thương tích trường hợp dẫn đến hậu chết người giống hậu tội phạm Hành vi dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản có giá trị triệu đồng phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản Hành vi bn bán hàng hóa Nhà nước cấm kinh doanh với số lượng lớn phạm tội buôn bán hàng cấm Đối tượng tác động tội xâm phạm sở hữu phải tài sản thuộc quản lý chủ sở hữu tài sản - Hết – Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Môn Luật Hình | Trang 40 Đáp án mẫu: TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP HCM KHOA LUẬT -ĐÁP ÁN ĐỀ THI MƠN LUẬT HÌNH SỰ Câu (6 điểm) Vấn đề Yêu cầu Điểm Tội phạm A thực loại tội phạm nghiêm trọng 1.5 Dựa vào Điều khoản Điều 173 BLHS để giải thích Nếu A 15 tuổi A khơng phải chịu trách nhiệm hình hành vi trộm cắp nêu 1.5 Dựa vào Điều 12 Điều Bộ Luật Hình để giải thích Loại mức độ hậu hành vi phạm tội A gây ra: 1.5 Thiệt hại vật chất, mức độ thiệt hại 46 triệu đồng Cần áp dụng biện pháp tư pháp: 1.5 - Tịch thu vật trực tiếp liên quan đến tội phạm (Điều 47) - Trả lại tài sản (Điều 48) Tài liệu hướng dẫn ôn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 41 Câu (4 điểm) Vấn đề Yêu cầu Điểm Sai Dựa vào dấu hiệu pháp lý tương đồng khác (ngoài dấu hiệu hậu quả) hai tội phạm để giải thích 1.0 Sai Dựa vào dấu hiệu pháp lý tội phạm khác có thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản 1.0 Sai Dựa vào dấu hiệu bn bán hàng cấm có tính đặc biệt ma túy, vũ khí… tội phạm khác để giải thích 1.0 Sai Dựa vào đối tượng tác động tội xâm phạm sở hữu để giải thích 1.0 - Hết - Tài liệu hướng dẫn ơn tập dành cho hình thức Đại học giáo dục từ xa – Mơn Luật Hình | Trang 42 ... khách quan tội phạm: hành vi cho người khác vay tiền, kim khí quý, đá quý với lãi su t cao gấp năm lần mức lãi su t cao quy định Bộ luật dân sự, thu lợi bất từ 30 triệu đồng trở lên bị xử phạt... phạt tiền, cải tạo khơng giam giữ, trục xuất, tù có thời hạn, chung thân, tử hình Hình phạt bổ sung gồm: Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề làm công việc định, Cấm cư trú, Quản chế, Tước số... tội: Hình phạt gồm: phạt tiền, đình hoạt động có thời hạn, đình hoạt động vĩnh viễn Hình phạt bổ sung gồm: Cấm kinh doanh, cấm hoạt động số lĩnh vực định, cấm huy động vốn - Biện pháp tư pháp: