Các chất xúc tác bazơ rắn đã được nghiên cứu từ hơn 30 nămtrước. Ngày nay, nhiều phản ứng được xúc tác bằng các bazơ rắn đã được hiệnthực hóa trong công nghiệp hữu cơ. Tầm quan trọng của chất xúc tác đó chủ yếulà ở khả năng tái sử dụng, dễ dàng tinh chế các sản phẩm, giảm thiểu các chấtthải... Sự phát triển các chất xúc tác bazơ rắn và những phản ứng được xúc tácbằng bazơ rắn đang tiếp diễn. Hiệu quả của các chất xúc tác bazơ rắn chắc chắnmỗi ngày một cao hơn.
Trang 1MSSV: 20140847
CAO HỒNG DƯƠNG
NGUYỄN VĂN SỬ
LÊ NGỌC SƠN
MSSV: 20145154
MSSV: 20143803 MSSV: 20143899
Trang 2ỨNG DỤNG
Trang 3Chất mang xúc tác là một thành phần của hệ xúc tác, tuy không có hoạt tính xúc tác, nhưng
có bề mặt riêng lớn dùng làm nền để phân bố đều thành phần có hoạt tính xúc tác Vd
silicagen, nhôm oxit, amiăng là những CMXT thông dụng
Tính chất: - Bề mặt riêng lớn
- Bền nhiệt
- Bền cơ
- Dễ khuếch tán nhiệt
- Ảnh hưởng đến độ phân cực của xúc tác
- Dễ làm thay đổi hướng phản ứng
Trang 5Alpha Alumina
-AlAl2O3
C Ấ U
T R Ú C
Cấu trúc tinh thể corundum Al2O3
GS Phạm Văn Tường, Giáo trinh Vật liệu vô cơ, NXB ĐHQG, 2007
Trang 6Alpha Alumina
-AlAl2O3
C Ấ U
T R Ú C
Cấu trúc mạng tinh thể -AlAl2O3
• Mạng tinh thể -AlAl2O3 được xây dựng từ các đơn lớp anion
O2-Al xếp chặt khối theo 6 phương bó chặt (hcp) khối lục giác
• Mỗi cation Al3+ liên kết với 6 anion O2-Al tạo thành các khối bát diện Các khối này liên kết với nhau tạo thành mạng tinh thể Alpha-AlAl2O3
Hoàng Nhâm, Hóa vô cơ tập 2, 1996
Trang 8Gamma Alumina
-AlAl2O3
C Ấ U
T R Ú C
Cấu trúc mạng tinh thể -AlAl2O3
• Nhiều nghiên cứu chỉ ra mạng tinh thể của -AlAl2O3tương tự như dạng tinh thể Spinel (MgAl2O4)
• Ô mạng cơ sở giả lập phương.
• Có 2 vị trí mà cation Al3+ có thể phân bố vào giữa các lớp anion để tạo thành khối
tứ diện hoặc bát diện
GS Phạm Văn Tường, Giáo trinh Vật liệu vô cơ, NXB ĐHQG, 2007
Trang 9SO SÁNH Các dạng thù
hình
Dạng
thù hình tinh thể Mạng dạng Hình
Mật độ khối D(g/cm 3 )
Nhiệt độ nóng chảy
Trang 10• Chứa nhiều lỗ xốp có đường kính từ 30-120A0
và thể tích lỗ xốp từ 0,5-1
cm3/g
• Cấu trúc xốp dễ bị biến đổi khi nung Nếu nhiệt độ quá cao sẽ bị sập cấu trúc, giảm diện tích bề mặt
Trang 11• Trên bề mặt nhôm oxit tồn tại cả hai loại tâm: tâm Bronsted và Lewis - là các trung tâm xúc tác hoạt tính trên bề mặt nhôm oxit
• Tùy theo nhiệt độ mà trên bề mặt luôn chứa một lượng nước nhất định nhiều hay ít Nước sẽ Hydroxyl hóa bề mặt nhôm oxit Tạo các nhóm OH trên bề mặt Các nhóm này thể hiện tính axit
Bronsted
AXIT
TÍNH & BỀ MẶT
Trang 12• Ở nhiệt độ khoảng 150oC xảy ra sự Dehydroxyl hóa giải phóng một số điện tử các nguyên tử Al thiếu điện tử là các tâm axit Lewis.
• Ở 400oC bề mặt bị Dehydroxyl hóa một phần Al2O3 thể hiện các tâm axit Lewis (Al3+), bazơ Lewis (O2-) và tâm axit Bronsted
• Ở 900oC bề mặt bị Dehydroxyl hóa hoàn toàn chỉ thể hiện các tâm axit và bazơ Lewis
AXIT
TÍNH & BỀ MẶT
Trang 13• Tùy theo tiền chất
và nhiệt độ nung ta
sẽ thu được các dạng oxit nhôm khác nhau với cấu trúc bề mặt, độ xốp khác nhau
• Diện tích bề mặt riêng khoảng 150-
250 m2/g
• -Al2O3 thu được bằng cách nung Boehmite đến khoảng 1200oC Nếu đi từ Gibbsite thì nung đến
khoảng
1000-1100oC
Trang 14Sơ đồ chuyển hóa các dạng nhôm
oxit
Khi nung các tiền chất ở các nhiệt độ khác nhau sẽ thu được các dạng nhôm oxit khác nhau Tùy theo mục đích muốn thu được sản phẩm nào mà ta có chế độ nung và thời gian nung thích hợp
Trang 15CÁC PHƯƠNG PHÁP
Điều chế
Phương pháp sol-gel
Bề bặt riêng lớn 100-Al
500 m2/g
Trang 16Cơ sở
Phương pháp kết tủa
, Vũ Thu Hà 1 , Đỗ Thanh Hải 2 ,Đinh Thị Ngọ 3 Tạp chí hóa học, T.45 (6) Tr 741-748, 2007, Ảnh hưởng của các phương pháp tổng hợp đến tính chất cấu trúc của nhôm oxit Tiềm năng ứng dụng làm chất mang của nhôm oxit mao quản
trung bình có trật tự
Sơ đồ điều chế gamma nhôm oxit
Trang 17• Nung xerogel trong lò nung để loại bỏ dung môi, phân huỷ các nhóm alkoxit trong xerogel
• Thu được oxit nhôm hoạt tính
ở dạng vô định hình
• Nung xerogel trong lò nung để loại bỏ dung môi, phân huỷ các nhóm alkoxit trong xerogel
• Thu được oxit nhôm hoạt tính
ở dạng vô định hình
Giai đoạn
Xử lý nhiệt
• Bay hơi dung môi khỏi gel bằng phương pháp sấy thường hoặc sấy phun
• Thu được các hạt xerogel rất nhỏ, đều và rất tơi xốp
• Bay hơi dung môi khỏi gel bằng phương pháp sấy thường hoặc sấy phun
• Thu được các hạt xerogel rất nhỏ, đều và rất tơi xốp
Giai đoạn
Thu hồi sản phẩm
• Gel được già hóa nhiệt độ 80-100oC, trong thời gian 1-3 ngày
• Nhiệt độ và thời gian già hóa gel
là 2 thông số quan trọng nhất
• Gel được già hóa nhiệt độ 80-100oC, trong thời gian 1-3 ngày
• Nhiệt độ và thời gian già hóa gel
là 2 thông số quan trọng nhất
thu gel acol
• Hòa tan nhôm
Nguyễn Hữu Trịnh, Luận án Tiến sĩ Hoá học “Nghiên cứu điều chế các dạng hydroxit nhôm, oxit nhôm và
ứng dụng trong công nghiệp lọc hoá dầu” Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội, 2002.
Trang 18-Xác định các tâm axit trên bề mặt
-Độ axit
- Kết cấu bề mặt
- Hình dạng, kích thước tinh thể
Trang 19Nung tiền chất:
Boehmite
a) gamma alumina
d) Alpha alumina
Trang 20a) gamma alumina
d) Alpha alumina
H P v ậ t l ý N 2
Fang Hu,a Xiang Wu,ac Yamin Wanga and Xiaoyong Lai* b, sUltrathin γ-Al2O3 nanofibers with large specific surface area and
their enhanced thermal stability by Si-doping
Fig 6 (A) Nitrogen adsorption-desorption isotherms and (B) the corresponding
pore size distribution curves of alumina obtained at different calcined
temperatures: (a) 500 °C, (b) 1000 °C, (c) 1100 °C and (d) 1200 °C
Trang 21a) gamma alumina
d) Alpha alumina
Trang 22A-Al500: Gamma alumina
A-Al1200: Alpha alumina
Trang 23SEM &TEM
P Souza Santosa, H Souza Santos*b, S.P Toledob Standard Transition Aluminas Electron Microscopy Studies
Trang 24SEM &TEM
P Souza Santosa, H Souza Santos*b, S.P Toledob Standard Transition Aluminas Electron Microscopy Studies
Trang 25Chất mang
• -AlAl2O3 làm chất mang trơ
• -Al Al2O3 làm chất mang
đa chức năng
Chất mang
• -AlAl2O3 làm chất mang trơ
Trang 26Một số ứng dụng
trong công nghiệp
Các ứng dụng Vai trò của Al 2 O 3 Ví dụ sản xuất
Dehyđrô hoá Xúc tác Axit focmic
Isome hoá Xúc tác
Chất mang
1- metylxyclohexan Isophtaonitril Hydrô desunfua hoá Chất mang Tinh chế dầu Hyđrô denitơ hoá Chất mang Tinh chế dầu
Reforming và vòng hoá Xúc tác
và Chất mang
Phenolhydrozon Cyclohexan
và Chất mang
Hyđrôcacbon Naphtalen
và Chất mang
Etyl ete Ancol không no
Polyme hoá Xúc tác
và Chất mang
Xyclolefin Etylenoxit Oxi hoá từng phần Chất mang Etylenoxit
GS TS Đinh Thị Ngọ, PSG TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng, Hóa Học dầu mỏ và khí, 2017
GS TS Đào Văn Tường, Động học xúc tác, NXB Khoa học và kĩ thuật, 2006
Trang 27Các hệ xúc tác Ni hoặc Co, Fe, Ru mang trên -Al Al2O3
GS TS Đinh Thị Ngọ, PSG TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng, Hóa Học dầu mỏ và khí, 2017
GS TS Đào Văn Tường, Động học xúc tác, NXB Khoa học và kĩ thuật, 2006
Trang 28Dehydro hóa
Ví dụ về các phản ứng
Hệ xúc tác Pt/-AlAl2O3
• Phản ứng Dehydro hóa Naphten tạo thành Hydrocacbon thơm.
• Phản ứng isome hóa và vòng hóa.
• Xúc tác cho phản ứng Alkyl hóa.
GS TS Đinh Thị Ngọ, PSG TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng, Hóa Học dầu mỏ và khí, 2017
GS TS Đào Văn Tường, Động học xúc tác, NXB Khoa học và kĩ thuật, 2006
Trang 29Vai trò Hấp phụ
Khí hiếm, không khí,
nitơ oxit, metan,
axetilen trong quá trình
phân tách
Hỗn hợp khí
Ts thấp
bảo quản các thiết bị, máy
móc ,kho chứa, làm khô các
vật liệu ở nhiệt độ thấp, bảo
Hỗn hợp một
số HC nhẹ
Các hợp chất màu từ sáp, dầu, chất béo
Một số hợp chất màu
Al2O3
hấp phụ
Trang 30Qua bài thuyết trình về tìm hiểu về Al2O3Xác định được:
Cấu trúc dạng alpha bền hơn dạng
gamma, tuy nhiên dạng gamma có cấu trúc xốp, bề mặt riêng lớn hơn do đó được ứng dụng rộng rãi hơn trong công nghiệp Đặc biệt là công nghiệp lọc hóa dầu.
K Ế T LU Ậ N
Trang 31TÀ I L I Ệ U
T H A M K H Ả O
1 GS TS Đào Văn Tường, Động học xúc tác, NXB Khoa học và kĩ thuật, 2006
2 GS TS Đinh Thị Ngọ, PSG TS Nguyễn Khánh Diệu Hồng, Hóa Học dầu mỏ và khí, 2017
3 GS TSKH Hồ Sĩ Thoảng, Giáo trình Xúc tác dị thể, 2006
4 GS Phạm Văn Tường, Giáo trinh Vật liệu vô cơ, NXB ĐHQG, 2007
5 , Vũ Thu Hà 1 , Đỗ Thanh Hải 2 ,Đinh Thị Ngọ 3 ,Tạp chí hóa học, T.45 (6) Tr 741-Al748, 2007, Ảnh hưởng của các phương pháp tổng hợp đến tính chất cấu trúc của nhôm oxit Tiềm năng ứng dụng làm chất mang của nhôm oxit mao quản trung bình có trật tự
6 Nguyễn Hữu Trịnh, Luận án Tiến sĩ Hoá học “Nghiên cứu điều chế các dạng hydroxit nhôm, oxit nhôm và ứng dụng trong công nghiệp lọc hoá dầu” Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội, 2002
7 Hoàng Nhâm, Hóa vô cơ tập 2, 1994
8 Standard Transition Aluminas Electron Microscopy Studies, 1991
9 P Souza Santosa, H Souza Santos, S.P Toledob
10 Fang Hu,a Xiang Wu,ac Yamin Wanga and Xiaoyong Lai
Ultrathin γ-Al2O3 nanofibers with large specific surface area and
their enhanced thermal stability by Si-dopinga, 2015
Trang 32Thank You
For Listening