Lời Cảm Ơn Lờ i đầ u tiên em xin bày tỏ lòng biế t n chân thành sâu sắ c nhấ t đế n ThS Lê Trọ ng Đạ i ngư i tậ n tình bả o, hư ng dẫ n, giúp đỡ cho em suố t trình thự c hiệ n hồn thành khóa luậ n Xin chân thành m n thầ y cô giáo Trư ng Đạ i họ c Quả ng Bình, m n Khoa Khoa họ c xã hộ i; Lãnh đạ o huyệ n Tuyên Hóa tạ o điề u kiệ n tố t cho em hồn thành tố t khóa luậ n tố t nghiệ p Cả m n gia đình tậ p thể Đạ i họ c sư phạ m Lị ch sử - K57 độ ng viên, an ủ i, giúp đỡ , chia sẻ gian họ c tậ p thự c lớ p suố t thờ i hiệ n khóa luậ n tố t nghiệ p Mặ c dù bả n thân có nhiề u cố việ c thự c hiệ n đề gắ ng tài ng điề u kiệ n thờ i gian, lự c hạ n chế nên khóa luậ n khơng tránh khỏ i nhữ ng thiế u sót Em rấ t mong nhậ n đư ợ c nhữ ng góp ý củ a thầ y để khóa luậ n đư ợ c hồn thiệ n hơ n Em kính chúc thầ y cô giáo sứ c khỏ e, thành công công việ c cuộ c số ng nghiệ p trồ ng ngư i Em xin chân thành m n Quả ng Bình, tháng năm 2019 Sinh viên i Hồ Thị ii Thúy Hằ ng LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan khóa luận cơng trình nghiên cứu khoa học, độc lập Các số liệu, kết nêu khóa luận trung thực có nguồn gốc rõ ràng Tác giả khóa luận Hồ Thị Thúy Hằng iii MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN i LỜI CAM ĐOAN iii MỤC LỤC iv DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT vii DANH MỤC CÁC BẢNG viii LỜI MỞ ĐẦU 1 Lý chọn đề tài Lịch sử vấn đề Mục đích nghiên cứu Khách thể, đối tượng phạm vi nghiên cứu 5 Nhiệm vụ nghiên cứu Phương pháp luận phương pháp nghiên cứu Đóng góp đề tài Cấu trúc khóa luận CHƯƠNG 1: TIỀM NĂNG KINH TẾ CỦA HUYỆN TUYÊN HÓA 1.1 Tiềm tự nhiên 1.1.1.Vị trí địa lý 1.1.2 Địa hình 1.1.3 Khí hậu 1.1.4 Đặc điểm thủy văn 10 1.1.5.Tài nguyên đất 10 1.1.6.Tài nguyên nước 13 1.1.7.Tài nguyên rừng đất rừng 14 1.1.8 Tài nguyên khoáng sản 15 1.1.9 Tài nguyên du lịch 16 1.2 Tiềm xã hội 17 CHƯƠNG TÌNH HÌNH KINH TẾ HUYỆN TUYÊN HÓA TỪ KHI TÁI LẬP TỈNH ĐẾN NAY (1989 - 2018) 19 iv 2.1 Vài nét tình hình kinh tế huyện Tuyên Hóa trước chia tách huyện (giai đoạn 1977 - 1989) 19 2.2 Tình hình kinh tế huyện Tuyên Hóa từ chia tách huyện năm 1990 đến năm 2018 25 2.2.1 Kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn 1990 - 1995 25 2.2.1.1.Nông - Lâm - Ngư nghiệp 27 2.2.1.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp 28 2.2.1.3 Thương mại, dịch vụ 28 2.2.2 Kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn 1996 - 2000 29 2.2.2.1 Nông - Lâm nghiệp 30 2.2.2.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp 30 2.2.2.3 Thương mại, dịch vụ 30 2.2.3 Kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn 2001 - 2005 31 2.2.3.1 Nông - Lâm - Ngư nghiệp 31 2.2.3.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp 32 2.2.3.3 Thương mại, dịch vụ 33 2.2.4 Kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn 2006 - 2010 34 2.2.4.1 Nông - Lâm - Ngư nghiệp 34 2.2.4.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp 37 2.2.4.3 Thương mại, dịch vụ 38 2.2.5 Kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn 2011 - 2015 39 2.2.5.1 Nông - Lâm nghiệp 40 2.2.5.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp 42 2.2.5.3 Thương mại, dịch vụ 43 2.2.6 Kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn 2016 - 2018 43 2.2.6.1 Nông - Lâm - Ngư nghiệp 44 2.2.6.2 Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp 47 2.2.6.3 Thương mại, dịch vụ 47 2.3 Hạn chế nguyên nhân 48 2.3.1 Hạn chế 48 v 2.3.2 Nguyên nhân 49 2.4 Đánh giá tổng quan học kinh nghiệm 50 3.1 Căn để Tuyên Hóa xác định mục tiêu, quan điểm phát triển kinh tế 52 3.2 Quan điểm, mục tiêu phương hướng phát triển kinh tế huyện Tuyên Hóa từ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 53 3.2.1 Quan điểm 53 3.2.2 Mục tiêu 55 3.2.3 Phương hướng phát triển kinh tế 56 3.3 Xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế từ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2035 58 3.3.1 Phát triển nông, lâm, ngư nghiệp 58 3.3.2 Phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp 58 3.3.3 Phát triển thương mại dịch vụ, du lịch 59 3.4 Một số giải pháp để phát triển kinh tế huyện Tuyên Hóa 59 3.4.1 Giải pháp phát triển sở hạ tầng nông thôn 59 3.4.2 Giải pháp vốn sử dụng vốn 60 3.4.3 Giải pháp thị trường 62 3.4.4 Giải pháp khoa học công nghệ 63 3.4.5 Giải pháp chế sách 65 3.4.6 Giải pháp đào tạo, bồi dưỡng cán 68 3.4.7 Tích cực bảo vệ môi trường sinh thái phát triển kinh tế 69 3.4.8 Tăng cường nâng cao lực quản lý nhà nước quyền địa phương phát triển kinh tế 70 KẾT LUẬN 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO 73 vi DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT TT Chữ viết tắt Giải nghĩa CN - TTCN Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp KH Kế hoạch TN & MT Tài nguyên Môi trường UBND Ủy ban nhân dân vii DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng 1.1 1.2 1.3 Tên bảng Diện tích đất huyện Tun Hóa Diện tích cấu đất nơng nghiệp huyện Tun Hóa năm 2017 Diện tích cấu đất phi nơng nghiệp huyện Trang 11 11 12 Tuyên Hóa năm 2017 1.4 Hiện trạng cấu sử dụng đất lâm nghiệp viii 14 LỜI MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Trong bối cảnh lịch sử giới có nhiều biến động, công đổi Việt Nam khởi động (từ năm 1986, đến năm 1989) Việt Nam bước đầu đạt số thành tựu quan trọng (từ quốc gia thiếu lương thực Việt Nam bắt đầu xuất 1,5 triệu gạo) Ngày 01 tháng năm 1989, tỉnh Quảng Bình tái lập với địa giới tên gọi cũ Ngày 01 tháng năm 1990, Huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình tách thành huyện Tun Hóa Minh Hóa Huyện Tuyên Hóa thành lập bao gồm hầu hết xã huyện Tuyên Hóa năm 1964 - 1977 (riêng xã Phù Hóa Cảnh Hóa trực thuộc huyện Quảng Trạch) Sau điều chỉnh lại địa giới, máy huyện Tuyên Hóa trở nên gọn nhẹ nhanh chóng vào ổn định Trong gần 30 năm tái lập Huyện (1990 - 2019), với tinh thần đoàn kết, sáng tạo, Đảng nhân dân Tuyên Hóa bước giải khó khăn đưa kinh tế, xã hội địa phương phát triển cách tồn diện, trì tốc độ tăng trưởng khá, tiềm lực quy mô kinh tế tăng lên, đời sống nhân dân bước cải thiện, góp phần quan trọng vào phát triển chung tỉnh nhà Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu đạt được, kinh tế Tuyên Hóa qua 29 năm thực cơng đổi nhiều mặt hạn chế, bất cập cần sớm khắc phục.Vì việc nghiên cứu tổng kết lí luận thực tiễn qua 29 năm tái lập tỉnh, đổi phát triển kinh tế (1989 - 2018), để từ đề giải pháp góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế Tuyên Hóa xu hội nhập cần thiết Với mong muốn đóng góp phần hiểu biết vào việc đánh giá tiềm kinh tế huyện Tuyên Hóa đề xuất số giải pháp góp phần phát triển kinh tế huyện nhà, mà tơi chọn vấn đề “Tình hình kinh tế huyện Tuyên Hóa từ tái lập tỉnh đến (1989 - 2018)” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp Lịch sử vấn đề Trên giới, việc nghiên cứu tình hình kinh tế học thuyết kinh tế quan tâm từ lâu, nước tư phát triển Khái niệm kinh tế học phân tích sơ khai kinh tế xuất từ sớm lịch sử, tìm thấy tác phẩm triết gia cổ Hy Lạp tiếng như: Aristote Platon (khoảng kỷ thứ IV V trước công nguyên) Nhưng từ xuất tác phẩm kinh tế học tiếng A Smith "Nghiên cứu nguồn gốc chất giàu có dân tộc" (năm 1776) Kinh tế học thực phát triển hệ thống hóa cách khoa học Ở Việt Nam, nhận thấy rõ tầm quan trọng phát triển kinh tế nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa, trình thực nghiệp cách mạng đặc biệt sau 33 năm đổi (kể từ năm 1986), kinh tế nước ta đạt nhiều thành tựu quan trọng, đưa Việt Nam từ nước chậm phát triển trở thành nước có thu nhập trung bình thấp Cùng với tồn Đảng, tồn dân q trình phát triển đất nước, nhà khoa học, nhà kinh tế có đóng góp to lớn q trình phát triển kinh tế đất nước thơng qua chương trình nghiên cứu, đề tài khoa học vấn đề Trong năm gần đây, từ góc độ tiếp cận khác nhau, nhà khoa học có nhiều cơng trình nghiên cứu vấn đề phát triển kinh tế, chuyển dịch cấu kinh tế ngành nông nghiệp, nông thôn trình đổi mới, Cơng nghiệp hố - Hiện đại hố hội nhập kinh tế giới, nhiều góc độ khác nhau, công bố dạng chuyên đề, luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ, kỷ yếu đề tài cấp bộ, viết đăng báo, tạp chí… Liên quan đến đề tài khóa luận mức độ lý luận kinh tế tham chiếu cơng trình đây: Ngơ Tuấn Nghĩa (2018), Kinh tế trị Mác - Lênin, Nhà xuất Lý luận trị, trình bày cách sâu sắc hình thành, phát triển, nội dung cốt lõi, đối tượng, phương pháp nghiên cứu kinh tế trị Mác Lênin Trên sở đó, hiểu mối liên hệ kinh tế trị Mác - Lênin với dòng chảy tư tưởng kinh tế nhân loại - Trong điều kiện nguồn vốn cho xây dựng sở hạ tầng có nhiều hạn chế cần nghiên cứu đầu tư có trọng điểm dứt điểm để sớm đưa cơng trình vào hoạt động Điều mặt tạo hiệu cao đầu tư, mặt khác đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển nông nghiệp ngành khác khu vực nông thôn, vùng ven biển miền núi - Tranh thủ tối đa sử dụng có hiệu nguồn vốn ODA, NGO đầu tư sở hạ tầng thiết yếu, nâng cao lực cộng đồng cho địa phương khó khăn vùng sâu, vùng xa, vùng cồn bãi vùng khó khăn khác tỉnh Áp dụng rộng rãi hình thức BOT, BT, đầu tư kết hợp cơng - tư (PPP) để đầu tư cơng trình quan trọng phục vụ chuyển dịch cấu kinh tế nói chung, cấu kinh tế nơng nghiệp nói riêng huyện chưa có nguồn vốn - Ngồi việc quan tâm phát triển trung tâm thương mại thị trấn, cần ý quy hoạch xây dựng nâng cấp mạng lưới chợ gắn với phát triển cụm dân cư tập trung, tuyến đường giao thông tuyến du lịch tạo thành thị trường rộng lớn tiêu thụ sản phẩm địa bàn 3.4.2 Giải pháp vốn sử dụng vốn Tuyên Hóa tỉnh miền núi, vốn đầu tư tỉnh cấp cho huyện chiếm tỷ trọng nhỏ so với tổng vốn Trong đó, nhu cầu vốn để phục vụ cho trình phát triển kinh tế, chuyển dịch cấu kinh tế lớn Để đáp ứng nhu cầu vốn sử dụng vốn hợp lý cho trình phát triển chuyển dịch cấu kinh tế cần tập trung vào giải pháp chủ yếu sau: - Huy động tối đa, triệt để nguồn vốn nhân dân, vậy, điều kiện huyện nghèo, đời sống nhân dân gặp nhiều khó khăn nguồn lực dân chưa dồi dào, song nguồn vốn dễ huy động, phức tạp mặt thủ tục, biết triệt để khai thác nguồn lực có ý nghĩa không nhỏ việc phát triển kinh tế - xã hội huyện Để huy động nguồn vốn này, cần trọng làm tốt số nội dung sau: + Có sách khuyến khích, ưu đãi trường hợp tự bỏ vốn đầu tư phát triển sản xuất người dân không dựa vào nguồn vốn Nhà nước 60 + Thực tốt phương thức "Nhà nước nhân dân làm" nhằm huy động vốn xây dựng cơng trình hạ tầng nơng thơn đường giao thơng, kiên cố hố kênh mương… + Khuyến khích nhân dân bỏ vốn xây dựng kinh tế vườn đồi, kinh tế trang trại, kinh tế tổng hợp… góp phần chuyển dịch cấu trồng, vật ni theo hướng kinh tế hàng hố + Thơng qua hợp tác xã tín dụng, có hỗ trợ ngân hàng với lãi suất quy định Nhà nước để đầu tư phục vụ sản xuất cách tốt để huy động nguồn vốn dân - Huy động nguồn vốn thơng qua hình thức liên doanh, liên kết người sản xuất với công ty Đây hình thức đầu tư mặt để doanh nghiệp có nguồn nguyên liệu ổn định, mặt khác giúp cho sản xuất hàng hóa có vốn, có thị trường tiêu thụ sản phẩm Vì vậy, hình thức huy động nguồn vốn cần phát huy - Tranh thủ triệt để nguồn vốn đầu tư phát triển dự án, chương trình mục tiêu quốc gia thực địa bàn tỉnh, như: Chương trình quốc gia xố đói giảm nghèo, Chương trình 135…; dự án Đa dạng hố nơng nghiệp, dự án ARCD Bên cạnh đó, khuyến khích doanh nghiệp địa bàn đầu tư phát triển vùng nguyên liệu để tạo cú huých phát triển ngành mũi nhọn - Xác định rõ chiến lược phát triển ngành, vùng tỉnh, xác định trọng điểm đầu tư, từ xây dựng dự án khả thi kêu gọi thu hút vốn đầu tư Đổi chế đầu tư, ưu tiên đầu tư tạo chuyển dịch mạnh mẽ cấu kinh tế theo hướng tích cực - Tận thu nguồn lực địa phương để dành tỷ lệ thích đáng đầu tư cho mục tiêu phát triển kinh tế huyện Để huy động nguồn lực nội đầu tư cho mục tiêu phát triển kinh tế cần có biện pháp tăng cường quản lý điều hành thu chi ngân sách địa bàn huyện cách hợp lý, khoa học 61 3.4.3 Giải pháp thị trường Giải vấn đề liên quan đến thị trường coi giải pháp vừa bản, vừa cấp bách nhằm thúc đẩy trình phát triển kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế huyện Tuyên Hóa giai đoạn - Thị trường nội địa: có hai nguồn tiêu thụ khu vực dân cư ngành công nghiệp chế biến Cần tăng sức mua cho hai nguồn này, thời gian qua nhiều loại sản phẩm nơng nghiệp gặp nhiều khó khăn tiêu thụ, gây nên khơng thiệt hại cho người sản xuất Đó khơng phải biểu dư thừa hàng hóa mà sức mua người dân thấp; đồng thời chất lượng chủng loại hàng hóa đơn sơ chưa đáp ứng thị hiếu tiêu dùng người dân Trong đó, ngành cơng nghiệp chế biến hộ tiêu thụ nông sản lớn tập trung lại trình độ kỹ thuật lạc hậu, quy mơ nhỏ, khả thu hút nơng sản hàng hóa nơng dân hạn chế Hơn doanh nghiệp cơng nghiệp chế biến gặp khó khăn thị trường tiêu thụ hàng hóa, nên sản xuất thất thường, thu mua hạn chế Như vậy, công nghiệp chế biến phải phát triển, gắn với địa bàn sản xuất nơng nghiệp địa phương, gắn bó đưa lại lợi ích thiết thực cho hai bên - Thị trường xuất khẩu: mở rộng nâng cấp thị trường nội địa tảng, điểm tựa nơi tạo nguồn cho việc mở rộng nâng cấp thị trường xuất Trước mắt lâu dài, với việc mở rộng hợp tác liên doanh với nước ngồi, ưu đãi dự án nơng - lâm - thủy sản công nghiệp chế biến xuất khẩu, tăng cường công tác tiếp thị, quảng bá, cần đánh giá lại thực chất lợi phát triển vùng để có định hướng thị trường sản xuất phù hợp với nhu cầu xuất Từ đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế cho thấy huyện Tuyên Hóa có lợi sản phẩm xuất khẩu: thủy sản, cao su, nhựa thông, loại sản phẩm gỗ Để góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế huyện Tuyên Hóa, cần lưu ý giải vấn đề thị trường: + Hiện nông dân phải trao đổi hàng hóa điều kiện nhiều bất lợi: giá nơng sản thấp, bấp bênh, giá hàng hóa phi nơng nghiệp tăng cao Nhà 62 nước cần có can thiệp cơng cụ sách hai chiều giao lưu hàng hóa Đây loại sách hỗ trợ khuyến khích sản xuất mà nhiều nước áp dụng từ lâu + Tổ chức hợp lý hệ thống thương mại cung ứng hàng hóa cho nơng dân tiêu thụ nơng sản hàng hóa nơng dân nhiều hình thức tổ chức với phương thức mua bán đa dạng + Cùng với cung ứng vật tư hàng hóa cho nơng dân, cần quan tâm hướng dẫn việc sử dụng chúng cách hiệu quả; khoa học an tồn; đặc biệt, máy móc, cơng cụ mới, hóa chất độc hại + Trợ giúp kiến thức kỹ hoạt động thị trường Khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển quan hệ liên kết hộ nông dân, hộ sản xuất phi nông nghiệp với nhau, họ với doanh nghiệp chế biến tiêu thụ khác + Coi trọng việc nghiên cứu dự báo thị trường hàng hóa nơng - thủy sản công nghiệp, dự báo dài hạn, trung hạn theo chu kỳ sản xuất kinh doanh cây, con, sản phẩm 3.4.4 Giải pháp khoa học công nghệ Phát triển khoa học - công nghệ giải pháp quan trọng để phát triển kinh tế huyện Tuyên Hóa Với mục tiêu phù hợp với yêu cầu sản xuất, sớm đưa vào áp dụng, đưa lại hiệu thiết thực, không ảnh hưởng xấu đến mơi trường sinh thái Vì vậy, cần tập trung giải số vấn đề sau: - Tuyển chọn giống trồng vật nuôi tốt từ nguồn gen sẵn có nước ta, nghiên cứu cải tạo để có giống tốt Đồng thời, nhập giống trồng, vật nuôi tốt khu vực nước tiên tiến để tạo giống phù hợp với điều kiện khí hậu thời tiết, thổ nhưỡng địa phương - Tập trung nghiên cứu sử dụng ưu lai giống để nông nghiệp áp dụng phần lớn giống có ưu lai Hướng chủ yếu tập trung vào giống lúa, ngô, rau, quả, lợn, gà, cá nuôi Đây hướng đột phá để nâng cao suất chất lượng nông sản phù hợp với yêu cầu thị trường ngày cao nước giới 63 - Đẩy mạnh sản xuất sử dụng phân bón vi sinh từ nguồn phế thải hữu sản xuất, sử dụng loại thuốc thú y, thuốc trừ sâu, trừ cỏ có nguồn gốc thực vật cơng nghệ hóa sinh đại không gây độc hại cho người gia súc - Phát triển mạnh công nghệ chế biến nông - thủy sản, đặc biệt coi trọng việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học vào việc bảo quản nông sản phù hợp với yêu cầu thời tiết khắc nghiệt tỉnh, giảm bớt tổn thất sau thu hoạch, bảo quản sản phẩm lâu dài mà không ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm - Kiểm soát hoạt động đối tượng vào việc bảo vệ môi trường; tăng cường biện pháp ngăn chặn cách triệt để tình trạng phá rừng đầu nguồn, khai thác bừa bãi, thiếu cân nhắc đến lợi ích lâu dài loại tài nguyên, loại tài ngun khơng có khả tái sinh - Triển khai nghiên cứu áp dụng đề tài khoa học bảo vệ môi trường lĩnh vực: Điều tra tài nguyên, vấn đề nước ngầm, địa chất cơng trình, nhiễm mặn đất, nước, cửa sông, ven biển, cố biển lấn; đánh giá trạng khai thác sử dụng - Nghiên cứu mơ hình canh tác, phương thức sử dụng đất phù hợp với đặc điểm tự nhiên vùng bị ảnh hưởng thiên tai lũ lụt; xây dựng dự án bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ cảnh quan du lịch, lịch sử văn hoá - Phát huy có hiệu nhân tố động lực (tin học, công nghệ sinh học, vật liệu mới, công nghệ ) nhân tố động lực truyền thống khoa học cơng nghệ (điện khí hố, giới hoá), phát huy tiềm lực nội sinh, khai thác kịp thời thời xu thị trường nhằm góp phần thích đáng thực mục tiêu phát triển kinh tế xã hội - Đổi nâng cao trình độ cơng nghệ ngành sản xuất, dịch vụ đồng thời gắn phát triển ngành, hình thành thực thi dự án gắn với mục tiêu bảo vệ lâu dài nguồn tài nguyên giữ gìn, cải thiện mơi trường - Tạo điều kiện thuận lợi cho cán khoa học, công nghệ nước trao đổi, học tập, nghiên cứu khoa học Chú trọng chuyển giao ứng dụng khoa học - công nghệ vào sản xuất đời sống 64 Để đáp ứng có hiệu việc nghiên cứu ứng dụng khoa học - kỹ thuật công nghệ vào phát triển kinh tế Tuyên Hóa, cần giải số vấn đề sau: - Điều chỉnh, tổ chức lại hệ thống sở nghiên cứu, trung tâm nghiên cứu, triển khai khoa học - công nghệ, đầu tư cao cho trang bị sở vật chất kỹ thuật đại, tuyển chọn, đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán - Coi trọng công tác phổ biến khoa học - công nghệ cho người trực tiếp sản xuất; đồng thời với việc đào tạo, bồi dưỡng lớp người lao động có khả tiếp thu làm chủ khoa học - công nghệ tiên tiến + Cần nghiên cứu bước đổi công nghệ sở chế biến cũ, có chiến lược đầu tư tắt đón đầu sở xây dựng 3.4.5 Giải pháp chế sách 3.4.5.1 Chính sách phát triển thành phần kinh tế Phát triển nhiều thành phần kinh tế theo hướng: tiếp tục phát huy vai trò kinh tế hộ, khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân, đổi nâng cao hiệu kinh tế hợp tác kinh tế nhà nước, tạo tiền đề cần thiết để thu hút đầu tư hình thành doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngồi nơng nghiệp Triển khai thực tốt Văn kiện XII Đảng phát triển "Nền kinh tế thị trường định hướng XHCN Việt Nam có quan hệ sản xuất tiến phù hợp với trình độ phát triển lực lượng sản xuất; có nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân động lực quan trọng kinh tế” Hướng dẫn cụ thể để hộ sản xuất giỏi vươn lên hình thành trang trại, dẫn dắt hộ nghèo, hộ nông dân vùng phát triển sản xuất hàng hoá, cải thiện nâng cao sống Khuyến khích tạo điều kiện phát triển kinh tế hợp tác đa dạng nông thôn theo hướng chuyển dịch cấu ngành nghề, kinh doanh dịch vụ tổng hợp 3.4.5.2 Chính sách đất đai Trong năm vừa qua sách đất đai có tác động tích cực đến q trình phát triển kinh tế huyện Tuy nhiên, có nhiều vấn đề bất cập cần khắc phục để có tác động tích cực đến q trình phát triển kinh tế, cần giải tốt vấn đề sau: 65 - Nhà nước cần sớm thể chế hóa quyền chuyển nhượng, thừa kế, chấp chuyển đổi; làm rõ trách nhiệm người sử dụng đất phải thường xun khơng ngừng cải tạo, nâng cao độ phì nhiêu cho đất đai - Tiếp tục hoàn thiện việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp nơi lại, tập trung việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho diện tích nuôi trồng thủy sản, đất lâm nghiệp loại đất chưa triển khai - Nhà nước hỗ trợ kinh phí xây dựng cơng trình thuỷ lợi, giao thông nhằm thúc đẩy việc chuyển đổi ruộng đất để khắc phục tình trạng manh mún để thực tốt việc giới hố sản xuất hàng hóa Có sách thuế, đầu tư… để khuyến khích người dân đầu tư khai thác vùng đất trống, đất hoang hóa - Đối với thành phần kinh tế phục vụ trực tiếp cho nông nghiệp, nhà nước cần miễn thu tiền thuế đất hộ nông dân miễn thuế nơng nghiệp đơn giản hố thủ tục cấp quyền sử dụng ruộng đất cho nông dân - Có sách để nơng dân quyền chuyển đổi mục đích sử dụng đất nơng, lâm, ngư phạm vi nội ngành không trái với u cầu bảo vệ đất lợi ích chung xã hội như: chuyển đất nông nghiệp hiệu sang nuôi trồng thuỷ sản, chuyển đất lâm nghiệp sang trồng ăn quả, công nghiệp dài ngày - Có sách giao đất, giao rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, rừng tự nhiên cho cộng đồng dân cư để họ yên tâm trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng sống lợi ích phân chia lợi ích tăng lên rừng (hiện giao cho cá nhân tập thể có tư cách pháp nhân, khơng giao cộng đồng dân cư) 3.4.5.3 Chính sách đầu tư Chính sách đầu tư nội dung quan trọng sách tài cần hồn thiện q trình phát triển kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế, nhằm tạo lập mơi trường tài ổn định, vững chắc, có khả tạo sở cho kinh tế phát triển nhanh Trong điều kiện vốn đầu tư hạn hẹp nay, cần trọng nguồn vốn để tăng khối lượng vốn phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế; nguồn vốn cần trọng: 66 - Nguồn vốn tập trung từ ngân sách Nhà nước phục vụ ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp thương mại dịch vụ Hai vấn đề cốt lõi cần trọng sử dụng nguồn vốn này: đầu tư có trọng điểm, trọng tâm thời kỳ, bảo đảm hiệu quả; tăng cường quản lý giai đoạn trình đầu tư, từ lập dự án đến thẩm định triển khai dự án - Thúc đẩy đời phát triển thị trường vốn dài hạn, bước quan trọng để hình thành đồng thị trường tài Quan điểm chung huy động vốn phục vụ chuyển dịch cấu kinh tế tranh thủ nguồn vốn khai thác, đa dạng hóa hình thức huy động, coi trọng khai thác nguồn vốn “nội lực” dùng nội lực để lôi kéo thu hút “ngoại lực” vào phục vụ chuyển dịch cấu kinh tế Chính vậy, để thúc đẩy nhanh phát triển kinh tế, chuyển dịch cấu kinh tế Quảng Bình cần trọng đầu tư: - Trước mắt lâu dài, đầu tư cần thực có trọng điểm, nhằm vào đối tượng tạo tảng cho trình chuyển dịch cấu kinh tế sở khai thác tài nguyên sinh học đa dạng thúc đẩy kinh tế hàng hóa - Cần ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, việc xây dựng, cải tạo nâng cấp hệ thống thủy lợi vùng trọng điểm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, tập trung mạng lưới điện hạ hệ thống giao thông nông thôn - Cần ưu tiên đầu tư nâng cấp sở bảo quản, chế biến xuất nông, lâm, thủy sản Các sản phẩm chiến lược huyện, như: Thủy sản, cao su, thịt gia súc gia cầm, sản phẩm gia công từ gỗ - Chuyển dịch cấu đầu tư theo hướng tăng tỷ trọng đầu tư cho cơng trình trọng điểm, cơng trình có khả phát huy nhanh hiệu quả, ưu tiên đầu tư cho miền núi, vùng sâu, vùng xa - Tăng đầu tư cho nghiên cứu khoa học - kỹ thuật phục vụ phát triển thương mại, dịch vụ - Đầu tư phát triển sở dự án thẩm định, phê duyệt theo hệ thống đồng từ nghiên cứu đến tổ chức sản xuất tiêu thụ 67 3.4.5.4 Chính sách tín dụng Ngồi sách đầu tư thơng qua ngân sách nhà nước, cần có số sách tín dụng, phục vụ cho phát triển kinh tế Đây nguồn vốn đầu tư chủ đạo cho cá nhân, tổ chức trình xây dựng sở vật chất, sản xuất hàng hóa Chính sách cần thực hiện: - Chuyển đổi phương thức đầu tư tín dụng từ cho vay riêng lẻ sang hướng đầu tư cho chương trình, dự án chuyển dịch cấu kinh tế, đặc biệt ý đến dự án có sản phẩm xuất Mở rộng cho vay đến cá nhân, hộ kinh doanh, doanh nghiệp, - Khai thác tối đa hoạt động tổ chức hội đoàn, cải tiến quỹ tín dụng nhân dân So với hệ thống ngân hàng, tổ chức có lợi hoạt động tiền gửi tiết kiệm, thu thập thông tin khách hàng, thu nợ, hướng dẫn nông dân làm quen cách giao dịch ngân hàng, áp dụng tín dụng, tiến khoa học - kỹ thuật… Vì tổ chức có hệ thống tổ chức rộng khắp nơng thơn, bao trùm hầu hết làng xã Tăng cường tín dụng trung, dài hạn, ứng dụng công nghệ mới, phát triển công nghiệp nông thôn 3.4.6 Giải pháp đào tạo, bồi dưỡng cán Quá trình phát triển kinh tế phụ thuộc vào đội ngũ cán hoạt động quản lý, điều hành kinh tế, phụ thuộc vào trình độ dân trí, trình độ hiểu biết khoa học kỹ thuật người lao động Do đó, cơng tác giáo dục đào tạo có vai trò định đến thành công hay thất bại chương trình phát triển kinh tế, đặc biệt trình chuyển dịch cấu kinh tế đòi hỏi phân cơng lại lao động xã hội, có di chuyển lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp dịch vụ, đòi hỏi người lao động có trình độ chun mơn định, phải có nhận thức định Điều thực thơng qua giáo dục đào tạo Giáo dục đào tạo phải gắn liền với phát triển khoa học công nghệ, gắn liền với cơng nghiệp hóa, đại hóa nhằm phát triển người cách toàn diện Con người vốn nhân tố quan trọng, tích cực lực lượng sản xuất Nhìn chung, nguồn nhân lực nơng thơn tỉnh trình độ tương đối cao, 68 chủ yếu tập trung đồng bằng; vùng núi, sâu, xa dân tộc người nguồn lao động trình độ thấp Trước u cầu phát triển kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế, việc nâng cao trình độ người lao động giải pháp bản, cấp bách lâu dài 3.4.7 Tích cực bảo vệ môi trường sinh thái phát triển kinh tế Việc đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế chuyển dịch cấu kinh tế huyện dẫn đến gia tăng nhanh việc sử dụng, khai thác nguồn tài nguyên, lao động địa phương vùng, ảnh hưởng đến mơi trường sinh thái vùng Q trình khai thác tài nguyên phục vụ mục tiêu kinh tế làm suy giảm dần nguồn tài nguyên khôi phục như: đất đai, rừng, nguồn nước Vì vậy, áp dụng biện pháp bảo vệ mơi trường bảo đảm điều kiện cho phát triển bền vững Theo hướng đó, huyện Tuyên Hóa cần trọng vấn đề sau: - Sử dụng khai thác vốn rừng hợp lý, trọng quan hệ khai thác tái tạo vốn rừng Cần có biện pháp ngăn chặn nạn chặt phá rừng bừa bãi, dẫn đến nạn lũ lụt hạn hán thường xun xảy Nhanh chóng khơi phục hệ sinh thái rừng nơi có khả tái sinh nguồn nguyên liệu gỗ, bột giấy, dược liệu có khả kết hợp phát triển toàn diện ngành, lĩnh vực - Khai thác, tái tạo bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản cách hợp lý Nghiên cứu hạn chế hình thức đánh bắt có tính chất huỷ diệt đại trà Phát triển nuôi trồng thuỷ sản theo phương pháp thâm canh sở tôn trọng quy trình kỹ thuật, để vừa tăng suất, bảo vệ môi trường tránh dịch bệnh cho cá - Chú trọng biện pháp kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ vấn đề sản xuất bảo vệ môi trường khu dân cư, khu công nghiệp chế biến sắn, cao su khu du lịch sinh thái Đối với khu vực bên cạnh việc áp dụng biện pháp chống ô nhiễm từ chất thải cơng nghiệp, chất thải sinh hoạt, đặc biệt trọng vấn đề cung cấp nước sinh hoạt, thoát nước nhiễm khơng khí - Để chống suy thối nhiễm mơi trường q trình phát triển cần trọng: 69 + Trong nông nghiệp, trọng áp dụng tiến kỹ thuật giống Hạn chế sử dụng phân hoá học hố chất có tính chất huỷ diệt mơi trường + Trong thuỷ sản, hạn chế phương pháp đánh bắt có tính chất huỷ diệt, trọng quy trình nghiêm ngặt nuôi trồng, đánh bắt, chế biến thuỷ hải sản + Trong công nghiệp, áp dụng tiến kỹ thuật nhằm hạn chế đảm bảo lượng khí thải, rác thải với quy định tiêu chuẩn bảo vệ môi trường 3.4.8 Tăng cường nâng cao lực quản lý nhà nước quyền địa phương phát triển kinh tế Đây nhiệm vụ đặt từ nhiều năm nay, qua nhiều kỳ Đại hội chưa đem lại kết mong đợi Có nhiều ngun nhân gây nên tình trạng có ngun nhân nội dung hồn thiện, cải cách hoạt động máy quyền có xu hướng tập trung vào việc xử lý, cải tiến mối quan hệ tiếp xúc máy quyền với cá nhân, tổ chức có nhu cầu xem xét giải công việc cụ thể Đấy nội dung cần thiết chưa đủ Trong điều kiện nay, giải pháp cần tập trung vào việc thực nhiệm vụ cải tiến nâng cao chất lượng định, phương hướng đề kỳ Đại hội Đảng tỉnh đại hội đảng cấp Nội dung định không bao gồm giải pháp thực sách, chế độ cụ thể, mà chủ yếu trước hết định chiến lược, quy hoạch kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội Điều quan trọng cách làm quán triệt nội dung kỳ Đại hội Theo cần khắc phục nhận thức sai lầm coi công tác vận động quần chúng thực chủ trương, nghị Phải coi công tác vận động quần chúng vận động phát huy vai trò nhân dân lao động tham gia quản lý kinh tế, tham gia thực chủ trương chuyển dịch cấu kinh tế từ chuẩn bị định chủ trương sách địa phương 70 Để triển khai giải pháp cách có hiệu quả, cần nghiên cứu làm rõ quy trình định, xác định khâu khác quy trình, lực lượng tham gia quy trình tổ chức phân cơng lực lượng Thực tiễn cho thấy cần coi trọng khâu thẩm định phản biện đề án, đề tài khoa học; tổ chức lực lượng tư vấn trình xây dựng, thẩm định phản biện đề án, đề tài Trước mắt, cần tăng cường nâng cao lực quản lý nhà nước quyền địa phương cần hướng vào mặt chủ yếu sau: - Xây dựng chiến lược, quy hoạch phát triển ngành nông - lâm - ngư nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp thương mại dịch vụ phù hợp với chiến lược phát triển chung tỉnh, nước - Xác định ngành trọng điểm mũi nhọn tỉnh để định hướng cho phát triển ngành, vùng, doanh nghiệp để triển khai thực - Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật xã hội, đặc biệt khu vực nông thôn; quản lý, đào tạo sử dụng cán bộ; lồng ghép chương trình hỗ trợ, giúp đỡ Nhà nước tổ chức quốc tế 71 KẾT LUẬN Phân tích tình hình kinh tế địa phương đề quy hoạch, phương hướng phát triển kinh tế vấn đề cấp bách mối quan tâm hàng đầu nhà lãnh đạo, hoạch định sách Đặc biệt giai đoạn kinh tế nước ta có biến đổi sâu sắc, yêu cầu đặt phải bắt kịp cách mạng 4.0 giới, đòi hỏi nhà hoạch định sách quy hoạch địa phương phải có sách hợp lý để phát triển kinh tế, đóng góp khẳng định vị trí địa phương cơng đổi đất nước Là huyện khó khăn tỉnh Quảng Bình, lãnh đạo tồn thể nhânhuyện Tun Hóa khơng ngừng phấn đấu trì phát triển kinh tế huyện Song bên cạnh thuận lợi kết đạt được, huyện Tuyên Hóa phải đương đầu với khơng khó khăn nhiều vấn đề cần phải giải việc phát triển kinh tế Vì đòi hỏi tồn thể nhân dân huyện Tuyên Hóa phải cố gắng nhiều trình hoạt động sản xuất cá nhân, lãnh đạo huyện phải tìm biện pháp tối ưu nhằm đẩy mạnh chuyển dịch cấu kinh tế, nắm bắt kịp thời tiến khoa học kỹ thuật, đảm bảo bắt kịp bước tiến cách mạng 4.0 diễn đóng góp phần cơng sức cho phát triển kinh tế tỉnh Quảng Bình nói riêng nước nói chung Có thể nói phân tích kinh tế vấn đề khó khăn phức tạp phương diện nhận thức lý luận thực tiễn Do hạn chế mặt thời gian trình độ, khóa luận khó tránh khỏi thiếu sót, tác giả mong nhận đóng góp ý kiến nhà khoa học, Thầy Cô giáo bạn bè, đồng nghiệp để vấn đề tiếp tục nghiên cứu, hồn thiện Tơi xin chân thành cảm ơn ThS Lê Trọng Đại - người trực tiếp hướng dẫn tơi thực khóa luận Tơi xin chân thành cảm ơn Khoa Khoa học xã hội; Lãnh đạo huyện Tun Hóa tạo điều kiện giúp tơi hoàn thành luận văn 72 TÀI LIỆU THAM KHẢO Ban Chấp hành Đảng tỉnh Quảng Bình, (2004), Lịch sử Đảng tỉnh Quảng Bình tập III (1975 - 2000) (2011), Nhà xuất Chính trị Quốc gia Sự thật, Hà Nội Ban Chấp hành Đảng huyện Tuyên Hóa (2005), Văn kiện Đại hội Đảng huyện Tuyên Hóa lần thứ XVIII,nhiệm kỳ 2005 - 2010 , Sở Thơng tin Truyền thơng Quảng Bình, Quảng Bình Ban Chấp hành Đảng huyện Tun Hóa (2010), Văn kiện Đại hội Đảng huyện Tuyên Hóa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2010 - 2015, Sở Thông tin Truyền thơng Quảng Bình, Quảng Bình Ban Chấp hành Đảng huyện Tuyên Hóa (2015), Văn kiện Đại hội Đảng huyện Tuyên Hóa lần thứ XX, nhiệm kỳ 2015 - 2020, Sở Thông tin Truyền thơng Quảng Bình, Quảng Bình Ban Chấp hành Đảng huyện Tuyên Hóa, (2011), Lịch sử Đảng huyện Tuyên Hóa tập III (1975 - 2000), Nhà xuất Chính trị Quốc gia - Sự thật, Hà Nội Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Bình (2013), Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội huyện Tuyên Hóa đến năm 2020 Ủy ban nhân dân huyện Tun Hóa (2010), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2010 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011 Ủy ban nhân dân huyện Tun Hóa (2011), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2011 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2012 Ủy ban nhân dân huyện Tun Hóa (2012), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2012 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2013 10 Ủy ban nhân dân huyện Tun Hóa (2013), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2013 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 11 Ủy ban nhân dân huyện Tuyên Hóa (2014), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2014 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2015 73 12 Ủy ban nhân dân huyện Tuyên Hóa (2015), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2015 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2016 13 Ủy ban nhân dân huyện Tuyên Hóa (2016), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2016 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017 14 Ủy ban nhân dân huyện Tuyên Hóa (2017), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2017 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018 15 Ủy ban nhân dân huyện Tun Hóa (2018), Báo cáo tình hình kinh tế xã hội năm 2018 kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2019 16 Nguyễn Thành Độ, Lê Du Phong (1999), Chuyển dịch cấu kinh tế điều kiện hội nhập với khu vực giới, Nhà xuất Chính trị quốc gia Hà Nội, Hà Nội 17 Nguyễn Đức Lý, Nguyễn Xuân Tuyến (2012), Quảng Bình Tài ngun khống sản, Nhà xuất Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 18 Ngô Tuấn Nghĩa (2018), Kinh tế trị Mác-Lênin, Nhà xuất Lý luận trị, Hà Nội 19 Vũ Thị Ngọc Phùng (2006), Giáo trình Kinh tế phát triển, Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội, Nhà xuất Lao động - Xã hội Hà Nội, Hà Nội 20 Bùi Tất Thắng, (1997), Các nhân tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cấu kinh tế ngành kinh tế thời kỳ CNH, HĐH Việt Nam, Nhà xuất Khoa học xã hội, Hà Nội 21 Hồng Minh Đề, (2019), “Huyện Tun Hóa - 30 năm đổi phát triển lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội (1989 - 2019)”,Báo cáo hội thảo khoa học Quảng Bình 30 năm đổi phát triển, trang 444 - 464 74 ... tiềm kinh tế huyện Tuyên Hóa đề xuất số giải pháp góp phần phát triển kinh tế huyện nhà, mà tơi chọn vấn đề Tình hình kinh tế huyện Tun Hóa từ tái lập tỉnh đến (1989 - 2018) làm đề tài khóa... nghề huyện vào hoạt động, mở 15 lớp đào tạo nghề miễn phí cho 472 học viên 18 CHƯƠNG TÌNH HÌNH KINH TẾ HUYỆN TUYÊN HÓA TỪ KHI TÁI LẬP TỈNH ĐẾN NAY (1989 - 2018) 2.1 Vài nét tình hình kinh tế huyện. .. Tuyên Hóa huyện tỉnh hợp đợt Huyện Tuyên Hóa huyện Minh Hóa hợp thành huyện lấy tên huyện Tuyên Hóa xã huyện Tuyên Hóa bao gồm xã Văn Hóa, Phù Hóa, Cảnh Hóa, Tiến Hóa, Mai Hóa, Châu Hóa, Ngư Hóa,