BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐAI HOC Dươc HÀ NÔI KHỔNG ĐỨC MẠNH NGHIÊN CỨU VIỆC ỨNG DỤNG CÁC CHÍNH SÁCH MARKETING CỦA MỘT SỐ CÔNG TY DƯỢC PHẨM HÀNG ĐẦU THế GIỚI TẠI VIỆT NAM Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH t Ê M ã số: Dược 3.02.05 LUẬN VĂN THẠC s ĩ Dược HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN TH Ị THÁI HẰNG HẦ NỘI - 2001 LỜI CẢM ƠN Nhàn dip luan vãn đươc hoàn thành cho phep toi đươc bax to ỉòn° biết 071 sàu sắc lời cảm ơn chan thành tới: * TS NGUYÊN THỊ THÁI HẰNG, phó chủ nhiệm môn quản lv kinh tế dược, trườns Đại học Dược Hà nội người thầy trực tiếp hướng dẫn, tận tình giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi để tơi hồn thành luận văn Tơi xin bày ró lòng biết ơn đến: Tồn thể cán bộ, nhân viên môn quản lý kinh tế dược, trường Đại học Dược Hà nội dạy dỗ tạo điều kiện thuận lợi cho q trình học tập, nghiên cứu Các thầy trường Đại học Dược Hà nội tận tình dạy dỗ tơi q trình học tập Ban giám hiệu phòng đào tạo sau đại học trường Đại học Dược Hà nội tạo điều kiện cho hồn thành luận văn Cơ giáo NGUYỄN t h a n h b i n h , môn marketing quốc tế, khoa kinh tế ngoại thương, trường Đại học Ngoại thương Hà nội tận tình bảo, siúp đỡ để tơi hồn thành luận văn Tất cá nhân, tập thể công ty dược phẩm trực tiếp giúp đỡ tơi q trình nghiên cứu Các anh chị, bạn bè đồng nghiệp tận tình giúp đỡ để tơi hồn thành luận văn Cuối cùns, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn tới cha mẹ kính u, người thân gia đình luồn chăm lo cho sống nghiệp Hà nội, tháns năm 2001 Khổng Đức Mạnh CÁC CHỮ VIẾT TẮT - ASEAN : Hiệp hội quốc 2ia Đông nam A - BVQI : Tổ chức quốc tế chứng thực hệ thống quan lý chất lượng - CODUPHA : Côns ty dược phẩm trung ương II -co x : Men cyclo oxygenase - D.D.D : Liều dùng hàng ngày (defied daily dose) - GDP : Tổng sản phẩm quốc nội - GMP : Thực hành tốt sản xuất thuốc - GTTSL : Giá trị tổng sản lượng - HAPHARCO : Công ty dược phẩm thiết bị y tế Hà nội - HDL : Lipoprotein có tỷ trọng cao - HMG-CoA : Hydroxy methyl glutarvl Co - enzym A -LDL : Lipoprotein có tỷ trọng thấp - MELISSA : Thử nghiệm đánh giá độ an toàn Mobic diện rộng - MSD - O.T.C Merck Sharp & Dohme (Merck) : Thuốc bán không cần đơn -REDPHARCO :Côngty TNHH tư vấn đầu tư phát triển thương mại HồngThuý Nghiên cứu giảm tỷ lệ tử vong điều trị Zocor - 4S : ■SAPHARCO : Cơng ty dữợc phẩm thành phố Hồ Chí Minh -SDK : Số đăng ký - SELECT : Hiệu độ an toàn chất ức chế chọn lọc COX-2 - SOLVD : Nghiên cứu rối loạn chức thất trái - TGBĐTH : Thời gian bắt đầu thực ■TP HCM : Thành phố Hồ Chí Minh - TNHH : Trách nhiệm hữu hạn -VIMEDIMEX n : Công ty xuất nhập y tế II-Thành phố Hồ Chí Minh • VNĐ XHCN : Đồng Việt Nam Xã hội chủ nghĩa XNDPTƯ23 : Xí nghiệp dược phẩm trung ương 23 MỤC LỤC T rang Phần ĐẶT VẤN ĐỂ Phần TỔNG QUAN 2.1 Lý luận chung marketing 2.1.1 Khái quát marketing, marketing dược 2.1.2 Các sách marketing 2.1.2.1 Chính sách sản phẩm 2.1.2.2 Chính sách giá 2.1.2.3 Chính sách phân phối 14 2.1.2.4 Chính sách xúc tiến hỗ trợ kinh doanh 16 ỉ 2.5 Hệ thống marketing-mix 20 2.1.3 Một số phương pháp đánh giá kiểm tra hoạt động marketing 21 2.1.3.1 Kiểm tra hoạt động marketing 21 2.1.3.2 Đánh giá hiệu marketing 21 2.2 Thị trường thuốc Việt Nam giới 2.2.1 Vài nét thị trường thuốc giới 2.2.1.1 Doanh số bán thuốc giới 24 24 24 2.2.1.2 Vai trò cơng ty dược phẩm hàng đầu giới 2.2.2 Khái quát thị trường thuốc Việt Nam 2.2.2.1 Đặc điểm thị trường thuốc Việt Nam 2.2.2.2 Nhu cầu sử dụng thuốc Việt Nam 2.2.2.3 Tình hình hoạt động kinh doanh thuốc Việt 28 30 30 31 34 Nam Phần ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN c ứ u 3.1 Đối tượng nghiên cứu 36 3.2 Phương pháp nghiên cứu 37 Phần KẾT QUẢ NGHIÊN c ứ u VÀ BÀN LUẬN 4.1 Việc ứng dụng sách sản phẩm thị trườngthuốc Việt 39 Nam 4.1.1 Chiến lược phát triển danh mục sản phẩm 4.1.2 Đặc tính sản phẩm 4.2 Việc ứng dụng sách giá thị trường thuốc Việt 39 48 55 Nam 4.2.1 Lựa chọn phươns pháp định giá 4.2.2 Các chiến lược sách giá 4.3 Việc ứng dụng sách phân phối thị trườngthuốc Việt 55 60 66 Nam 4.3.1 Cấu trúc kênh phân phối 4.3.2 Các chiến lược phân phối 4.3.2.1 Chiến lược phân phối mạnh 4.3.2.2 Chiến lược phân phối chọn lọc 4.2.2.2 Chiến lược phân phối độc quyền 4.4 Việc ứng dụng sách xúc tiến hỗ trợ kinh doanh 66 68 68 71 72 73 thị trường thuốc Việt Nam 4.4.1.Xác định ngân sách cho hoạt động xúc tiến hỗ trợ kinh doanh 4.4.2 Các công cụ 4.4.2.1 Quảng cáo 4.4.2.2 Tuvên truyền 4.4.2.3 Kích thích tiêu thụ 4.4.2.4 Đội nsũ trình dược viên 4.5 Đánh giá hiệu hoạt động marketing sô công ty 73 74 74 76 77 83 84 dược phẩm hàng đầu thê giới Việt Nam Phần KẾT LUẬN, KIÊN NGHỊ VÀ ĐỂ XUẤT TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 100 Phần ĐẶT VẤN ĐỂ Từ sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI, nước ta tiến hành công cải cách, chuyển từ chế bao cấp sang kinh tế thị trường có định hướng XHCN Cùng với ổn định phát triển kinh tế, Nhà nước ý đầu tư cho y tế nhằm bước nâng cao chất lượng sống nhân dân, thực công xã hội Nằm vận động chung trình phát triển kinh tế xã hội trên, ngành Dược có nhiều bước chuyển đổi lớn lao, đặc biệt lĩnh vực cung ứng thuốc cho nhân dân Mơ hình bệnh tật nước ta vừa mang tính chất đặc trưng nước đans phát triển, điển hình bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, vừa mans tính chất nước cơng nghiệp hố với tỷ lệ xuất cao bệnh như: Tim mạch, đái đường, ung thư, AIDS, tâm thần Công nghiệp sản xuất thuốc nước bước đại hoá, nhiều sở sản xuất đạt tiêu chuẩn Thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) ASEAN Tuy nhiên, thuốc sản xuất nước đáp ứng khoảng 2530% nhu cầu sử dụns Nhiều nhóm thuốc đòi hỏi cồng nghệ bào chế tiên tiến chưa sản xuất mà phải hồn tồn nhập Hoạt động kinh doanh cồng ty dược phẩm nước thời gian qua đóng góp quan trọng tăng trưởng phát triển ngành dược Tuy nhiên, hoạt động marketing cơng ty chưa bản, yếu mặt lý luận, kinh nghiệm kỹ thực tiễn Việc mở cửa cho công ty dược phẩm nước hoạt động kinh doanh Việt Nam, việc bảo đảm cung ứng đầy đủ thuốc cho chẩn đoán điều trị, hội lớn cho tiếp xúc, nắm bắt hay, giới Trong số có cơng ty dược phẩm hàng đầu giới với lịch sử phát triển hàng chục, đến trăm năm Những công ty đầu tư hàng tỷ USD cho nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, chất lượng ngày cao, nhờ nhiều bệnh tật nguy hiểm phòng ngừa điều trị Các cơng ty dồn sức phấn đấu để trở thành người đáp ứng tốt nhu cầu thị trường mục tiêu Với chiến lược marketing phong phú, hiệu quả, họ xem marketing triết lý tồn cơng ty, khơng chức riêng biệt, nhờ đạt doanh số khổng lồ, bù đắp chi phí thu nhiều lợi nhuận Ở nước ngoài, marketing nghiên cứu cách vận dụng cách có hệ thống hiệu cơng ty, tập đồn đa quốc gia Ở Việt Nam marketing nói chung marketing dược nói riêng bước phát triển mặt lý luận thực tiễn, v ề lý luận có số sách có tính chất giáo trình marketing nói chung, chưa có tài liệu chuyên sâu marketing ngành dược, v ề nghiên cứu khoa học, có số khoá luận tốt nghiệp đại học sinh viên dược chiến lược chung marketing sách marketing riêng biệt công ty dược phẩm nước ứng dụng Việt Nam sơ lược Từ thực tế trên, tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài : “Nghiên cứu việc ứng dụng sách marketing số công ty dược phẩm hàng đầu giới Việt Nam” Đề tài luận văn, có mối quan hệ mật thiết, có nội dung, đối tượng phương pháp nghiên cứu khơng trùng với cơng trình khoa học công bố Việt Nam Nghiên cứu đề tài nhằm muc tiêu: Nghiên cứu việc ứng dụng sách marketing số công ty dược phẩm hàng đầu giới Việt Nam Khảo sát, phân tích, đánh giá hiệu sách marketing số cơng ty từ rút ngun nhân thành công, nhược điểm chiến lược marketing công ty áp dụng Việt Nam Có kiến nghị, đề xuất quản lý hoạt động marketing dược góc độ quản lý nhà nước góp phần triển khai hoạt động marketing sáng tạo, hữu hiệu cho công ty dược phẩm nước Phần TỔNG QUAN 2.1 LÝ LUẬN CHUNG VỂ MARKETING 2.1.1 KHÁI QUÁT VỀ MARKETING, MARKETING D ợ c Thuật ngữ marketing ngày trở nên quen thuộc với ngày trở nên phổ biến phát triển nhiều nước giới Mặc dù nhiều người tìm cách dịch thuật ngữ marketing sang ngôn ngữ họ nhiều nước thuật ngữ marketing để nguyên thuật ngữ quốc tế Hiện nay, giới có nhiều khái niệm marketing Dưới số khái niệm tiêu biểu: Theo Philip Kotler: “Marketing hoạt động người hướng đến việc thoả mãn nhu cầu ước muốn thông qua trao đổi” [22] Còn hiệp hội marketing Hoa kỳ định nghĩa sau: “Marketing trình kế hoạch hố thực kế hoạch đó, định giá, khuyên phân phối tư tưởng, hàng hoá dịch vụ để tạo trao đổi, từ thoả mãn mục tiêu cá nhân tổ chức” [21] Theo định nghĩa khác: “Marketing quy trình xác định, phát triển cung cấp giá trị tốt cho khách hàng” [31] Cho dù marketing định nghĩa cần phải hiểu rằng: Mục tiêu marketing doanh số, lợi nhuận; Mở rộng thị phần, thị trường đảm bảo an toàn kinh doanh Trên đường đến lợi nhuận siêu lợi nhuận chiến lược marketing cung cấp thoả mãn nhu cầu khách hàng lên hàns đầu Bên cạnh đó, marketing gợi mở nhu cầu tiềm khách hàng để theo đuổi mục tiêu lợi nhuận trước mắt lâu dài Từ đời với thời gian, hoạt động marketing ngày hoàn thiện phát triển Tuy nhiên, phát triển marketing không diễn đồng thời với cùns mức độ khắp giới Căn vào thời gian phát triển nội dung marketing, người ta chia thành marketing truyền thống marketing đại [6] Marketing truyền thống: Marketing truyền thống hoạt động marketing xuất trước năm 50 kỷ XX Marketing truyền thống đặc biệt trọng tới việc sản xuất bán hàng Các doanh nghiệp cho rằng, hoạt động marketing đơn giản khâu trình sản xuất, giai đoạn doanh nghiệp bán mà có khơng phải bán mà thị trường cần Marketing hiên đai: Marketing đại xuất từ sau năm 50, mà khoa học, kỹ thuật phát triển, xã hội chuyển đổi từ xã hội sản xuất sang xã hội tiêu dùng, cung lớn cầu dẫn đến khủng hoảng thừa hàng hoá Nếu marketing truyền thống tập trung vào khâu sản xuất bán hàng marketing đại mang ý đồ trọn vẹn, bao gồm tồn q trình tái sản xuất, từ hoạt động diễn trước sản xuất sản phẩm đến sau bán hàng Marketing đại coi thị trường khâu quan trọng trình tái sản xuất hàng hoá (bao gồm sản xuất, phân phối, trao đổi tiêu dùng) Cho đến lịch sử phát triển khoa học marketing có bề dày gần kỷ Marketing theo nhận thêm nhiều nội dung phong phú ngày hồn thiện Nó khơng giới hạn lĩnh vực vật chất mà bao trùm nhiều lĩnh vực khác bảo hiểm, hàng không, du lịch Marketing lĩnh vực dược phẩm khác với ngành khác Do thuốc hàng hố đặc biệt, có số đặc thù riêng, đa phần sử dụng thông qua thầy thuốc Các thơng tin thuốc đòi hỏi chi tiết, trung thực rõ ràng Theo Mickey c Smith, marketing đóng vai trò chìa khố, ảnh hưởng tác động trực tiếp từ sản xuất đến bệnh nhân Bệnh nhân quan tâm đặt lên hàng đầu hoạt độns marketing dược “Marketing dược thực chất tổng hợp sách chiến lược marketing thuốc nhằm thoả mãn nhu cầu bệnh nhăn, nhằm phục vụ chăm sóc sức khoẻ cộng đồng Ngồi mục tiêu, chức marketing thơng thường, đặc thù riêng ngành dược, yêu cầu marketing dược có nhiệm vụ : thuốc bán loại, sô' lượng, lúc, giá nơi ” [46], [14] 2.1.2 CÁC CHÍNH SÁCH CỦA MARKETING 2.1.2.1 Chính sách sản phẩm Khái niêm sản phẩm: sản phẩm thứ đưa vào vùng thị trường tạo ý mua sắm, sử dụng, tiêu dùng nhằm thoả mãn nhu cầu ước muốn; vật thể, dịch vụ, địa điểm, tổ chức, ý nghĩ người Sản phẩm Hàng hóa Khơng bền Hàng tiêu dùng Dich vu Dich vu người tiêu dùng Dich vu kinh doanh va cong nghiệp Hàng hố thơng thường Hàng hố cao cấp Hàng hố đặc biệt Hàng hố khác Hình 2.1: Sơ đồ phân loại sản phẩm hàng hoá [20] Trên đường tìm kiếm chiến lược marketing sản phẩm cụ thể, điều quan trọng cần nhận rõ sản phẩm thuộc loại sản phẩm Vị trí thuốc trons sơ đồ phân loại sản phẩm thuộc nhóm hàng hố đặc biệt Mốt số chiến lươc sách sản phẩm: 101 thuốc phân phối chậm sau 24 giời từ nhận đơn đặt hàng Các liên doanh sản xuất nước tận dụng mạnh chất lượng giá có chiến lược phân phối mạnh, sản phẩm lưu hành rộng rãi nước Một số cơng ty dược phẩm nước (như công ty TNHH Redpharco) sau đáp ứng yêu cầu khắt khe công ty Aventis độc quyền phân phối sản phẩm công ty Miền Bắc Việc ứng dụng sách phân phối marketing dược tạo điều kiện cho việc cung ứng thuốc kịp thời đáp ứng yêu cầu cấp bách điều trị bảo vệ sức khoẻ cho bệnh nhân 5.1.3 Việc ứng dụng sách giá marketing dược Mục tiêu, phương pháp định giá công ty tăng tối đa lợi nhuận sở chi phí cho sản phẩm, giá đối thủ cạnh tranh khai thác mối quan hệ cung cầu thị trường Nhìn chung giá cao nhiều so với thuốc công ty dược phẩm nước Có số sản phẩm định giá cao, không phù hợp với thu nhập người bệnh gặp nhiều khó khăn tiêu thụ Giá thuốc liên doanh sản xuất nước phù hợp với đa số người bệnh 5.1.4 Việc ứng dụng sách xúc tiến hỗ trợ kinh doanh marketing dược: Hoat đống quảng cáo, tuyên truyền: Đầu tư nhiều cho hoạt động quảng cáo, tuvên truyền để làm bật lợi điểm sản phẩm chiến lược marketing lâu dài công ty Việt Nam Các công ty dược phẩm hàng đầu giới thường xuyên tổ chức tài trợ cho buổi hội thảo sinh hoạt khoa học chun ngành Qua hình thức này, thơng tin sản phẩm mới, với xu hướng điều trị số bệnh cung cấp kịp thời cho thầy thuốc Nhiều hội thảo quốc tế, hội thảo nước có chất lượng chun mơn cao đóng góp đáng kể cho cơng tác điều trị thầy thuốc Việt Nam Hoat kích thích tiêu thu: Các thuốc chuyên khoa tim mạch, thuốc có kỹ thuật bào chế cao tập trung thúc đẩy kê đơn từ phía bác sĩ Các hình thức chủ yếu công ty ứng dụng tặng hàng mẫu để lôi kéo dùng thử, tài trợ thuốc cho bệnh viện để nhanh chóng đưa thuốc vào danh mục thuốc thiết yếu bệnh viện, tài trợ cho bác sĩ, dược sĩ tham 102 gia hội thảo chuyên ngành ngồi nước số hình thức khác phiếu mua hàng, quà tặng có giá trị Một số thuốc thông thường thuốc bổ, thuốc dày, thuốc kháng viêm không steroid công ty triển khai nhiều hình thức khuyến hấp dẫn cho đối tượng nhà thuốc bán lẻ, đại lý sở bán buôn để tăng thêm số khách hàng, mở rộng thị phần Trình dươc viên (người giới thiêu thuốc); Đã, phát triển Việt Nam, trình dược viên cơng ty dược phẩm hàng đầu giới thường có kinh nghiệm kỹ giao tiếp tốt, họ người đại diện cho công ty trực tiếp quan hệ với thầy thuốc, với đại lý, nhà thuốc để thực hoạt động marketing công ty đạt hiệu cao 5.1.5 Đánh giá chung hiệu hoạt động marketing: Đa số công ty dược phẩm hàng đầu giới có hoạt động marketing tốt, đạt hiệu cao Việt Nam Trong đó, khâu nghiên cứu thị trường định vị sản phẩm công ty tương đối tốt Những thuốc chuyên khoa tim mạch, thuốc đắt tiền có kỹ thuật bào chế cao hay thuốc thông thường triển khai để xâm nhập chiếm lĩnh thị trường 5.1.6 Một số tồn hoạt động marketing công ty dược phẩm thị trường thuốc Việt Nam Nhiều hình thức kích thích tiêu thụ phong phú, cơng ty vận dụng có hiệu q trình đạt doanh số lợi nhuận Song số cơng ty dược phẩm có xu hướng lạm dụng hình thức này, dùng lợi ích vật chất (tiền mặt, quà tặng có giá trị cao) để ràng buộc tác động tới việc mua thuốc kê đơn thuốc dược sĩ, bác sĩ Thái việc ứng dụng hình thức kích thích tiêu thụ gây nhiều tác hại đến người bệnh không phù hợp với yêu cầu marketing dược Một số sản phẩm nhập định giá cao Trong trường hợp số công ty thường kết hợp với yếu tố marketing phi đạo đức tăng tỷ lệ chiết khấu cho khách hàng, tăng tỷ lệ trích thưởng cho bác sĩ kê đơn Do chạy theo tỷ lệ trích thưởng nhiều bác sĩ kê đơn thuốc khơng hợp lý, an tồn ảnh hưởng tới sức khoẻ kinh tế người bệnh n t 103 Tinh hình cạnh tranh ngày cao lĩnh vực dược phẩm, tạo sức ép lên trình dược viên cơng ty Nhiều trình dược viên chạy theo mức khoán doanh số cách để đạt mục tiêu công ty đặt Các cách sử dụng không phù hợp với marketing dược như: Dùng lợi ích vật chất (tiền mặt, quà tặng có giá trị cao) để ràng buộc cán V tế việc kê đơn, tiêu thụ thuốc Quảng cáo số sản phẩm khuyếch đại so với thật, có thơng tin chưa phép Bộ Y tế 5.2 KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT: Qua học việc ứng dụng sách marketing cơng ty dược phẩm nước ngồi thị trường thuốc Việt Nam cho thấy: Đã góp phần để triển khai hoạt động marketing sáng tạo, hiệu công ty dược phẩm nước Các công ty dược phẩm nước muốn phát triển hội nhập với thị trường dược phẩm khu vực giới phải đầu tư nhiều cho nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, chất lượng cao Đồng thời phải tập trung đào tạo nhân lực để đủ trình độ tiếp cận với tiến khoa học kỹ thuật Một hình thức tiếp cận nhanh với tiến khoa học kỹ thuật ngành cơng nghệ dược phẩm liên doanh sản xuất thuốc nước với công ty dược phẩm nước ngồi, đặc biệt với cơng ty dược phẩm hàng đầu giới cần khun khích có hỗ trợ nhà nước Chính người Việt Nam sản xuất theo quỉ trình người nước ngồi, có nghĩa ỉà nắm bắt công nghệ kỹ thuật tiên tiến th ế giới mục tiêu Bộ Y tế, Bộ k ế hoạch đầu tư chủ trương mở rộng thành lập liên doanh dược phẩm Việt Nam với nước Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi cho việc sản xuất, bn bán thuốc chun khoa đòi hỏi kỹ thuật bào chế cao công ty dược phẩm hàng đầu giới, việc cấp số đăng ký để đáp ứng nhu cầu điều trị ngày cao Có số ưu đãi khuyến khích cơng ty đầu tư liên doanh sản xuất thuốc nguyên liệu làm thuốc Việt Nam Hạn chế nhập thuốc chất lượng không cao số nước Ấn độ, Triều tiên , khuyến khích sử dụng thuốc sản xuất nước sở đạt tiêu chuẩn GMP 104 Nhà nước cần có sách giá thuốc nước ngồi lưu hành Việt Nam Nên có qui định cơng khai giá thuốc nhập qui định mức giá trần cho tất thuốc để góp phần ổn định giá thuốc hạn chế tới mức tối đa việc tăng giá mức Kiểm soát tốt giá thuốc hạn chế việc dùng lợi ích vật chất để lạm dụng khuyến Thuốc hàng hoá đặc biệt, hoạt động m arketing, đặc biệt phương thức kích thích tiêu thụ sản phẩm công ty dược phẩm phải quản lý chặt chẽ, phải tuân theo quy định ngành pháp luật nhà nước vi phạm phải xử nghiêm minh để thực mục tiêu chung chăm sóc bảo vệ sức khoẻ nhân dân, nâng cao chất lượng sống nhân dân thực cơng xã Bộ Y tế cần có biện pháp hữu hiệu để quản lý chặt chẽ hình thức thông tin quảng cáo thuốc duyệt 100% nội dung ấn phẩm, tờ rơi công ty dược phẩm để đảm bảo tính khoa học, khách quan trung thực thông tin Bộ Y tế phải có qui định xử lí, mức độ xử lí cơng ty trình dược viên vi phạm qui chế dùng lợi ích vật chất gây ảnh hưởng tới cơng tác điều trị Mặt khác có biện pháp xử lí với bác sĩ vi phạm y đức, kê đơn thuốc bất hợp lý làm tổn hại đến lợi ích kinh tế người bệnh, họ chạy theo lợi nhuận bị ràng buộc lớn với hoạt động khuyên công ty dược phẩm Đổng thời nhà nước phải trọng đầu tư cho y tế để nâng cao đời sống cán y tế để họ chuyên tâm vào công tác chăm sóc người bệnh thực tốt lời dạy Bác Hồ “thầy thuốc mẹ hiền” TÀI LIỆU THAM KHẢO I TIẾNG VIỆT: Lê Anh Bá (2001), “Các kháng viêm không steroid mới: ức chế COX-2”, Thời y dược học, (tháng 12), tr 45 Lê Anh Bá (2000), “FDA chấp nhận sử dụng Mobic điều trị viêm xương-khớp”, Thời y dược học, (tháng 6), tr 156 Đàm Trung Bảo (2000), “Tổng quan thuốc hạ cholesterol máu”, Tạp chí dược học, (tháng 9), tr 30-31 Đàm Trung Bảo (2000), “Tổng quan thuốc hạ cholesterol máu”, Tạp chí dược học, (tháng 10), tr 28-29 Nguyễn Thanh Bình(2000), Dịch tễ dược học nghiên cứu cộng đồng Tài liệu giảng dạy sau đại học, Bộ môn quản lý kinh tế dược, Trường Đại học Dược Hà nội Bộ môn marketing (1992), Lý luận nghệ thuật ứng xử kinhdoanh, Nxb Đại học Giáo dục chuyên nghiệp, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà nội Bộ mơn tổ chức quản lv dược (1999), Giáo trình quản lý kinh tế dược, Trường Đại học dược Hà nội Bộ Y tế (1998,1999), Niên giám thống kê y tế Bộ Y tế (1997), Qui chế thông tin, quảng cáo thuốc mỹ phẩm dùng cho người, Hà nội 10 Nguyễn Thị cẩm Châu cộng (1998), “Một số đặc điểm lâm sàng cận lâm sàng viêm khớp dạng thấp Việt Nam”, Hội thảo thấp khớp học Pháp-Việt, tr 5-6 11 Phạm Tử Dương (trưởng tiểu ban) (2000), “Xử trí chứng rối loạn lipid máu”, Phụ trang đặc biệt thời tim mạch học, (tháng 6), tr 73 12 Vũ Đình Hải (2000), “Thuốc ức chế men chuyển lâm sàng”, Thông tin dược lâm sàng, Trường Đại học dược Hà nội, (tháng 3), tr 5-6.13 13 Nguyễn Thị Thái Hằng (1999), Bài giảng nhu cầu cung ứng thuốc, Tài liệu giảng dạy sau đại học, Bộ môn quản lý kinh tế dược, Trường Đại học Dược Hà nội 14 Nguyễn Thị Thái Hằng (1999), Bài giảng marketing dược phẩm quản lý hoạt động marketing ngành dược, Tài liệu giảng dạy sau đại học, Bộ môn quản lý kinh tế dược, Trường Đại học Dược Hà nội 15 Nguyễn Thị Thái Hằng (2000), Bài giảng quy chế đăng kỷ thuốc, Giáo trình kinh tế pháp chế hành nghề dược, Bộ môn quản lý kinh tế dược - TrườngĐại học Dược Hà nội 16 Lê Viết Hùng (2000), “Vài nét thị trường thuốc giới Việt Nam” Tạp chí dược học, (tháng 2), tr 6-7 17 Lê Viết Hùng (2000), “Vài nét hoạt động cơng ty dược phẩm nước ngồi Việt Nam”, Tạp chí dược học, (tháng 6), tr 18 Vũ Trọng Hùng, Phan Đình Quyền (1999), Marketing định hướng vào khách hàng, Nhà xuất Đồng nai 19 Hồng Tích Huyền (2000), “Thuốc chống viêm không steroid ADR với đường tiêu hố ức chế COX-2 có chọn lọc hay đặc hiệu?”, Thông tin dược lâm sàng, (tháng 6), tr 24-27 20 Nguyễn Mạnh Khang (dịch) (1995), Giáo trình cho khoá bồi dưỡng marketing, Dự án tăng cường quản lý kinh tế Việt Nam 21 Philip Kotler (2000), Quản trị marketing, Nhà xuất thốn2 kê, Thành phố Hồ Chí Minh 22 Philip Kotler (1997), Marketing bản, Nhà xuất thống kê 23 Nguyễn Viết Lâm (1999), Giáo trình nghiên cứii marketing, Nxb Giáo dục, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà nội 24 Trương Quang Nhơn (2000), “Chuẩn đoán điều trị tăng huyết áp I, II theo hướng đại người trung niên lớn tuổi”, Thời tim mạch học, (tháng 12), tr 25 Đặng Hanh Phức (2000), “Doanh số bán thuốc tồn cầu năm 1999 tăng mạnh”, Tạp chí dược học, (tháng 8), tr 27-28 26 Đặng Hanh Phức (2000), “Tiềm chất ức chế men chuyển”, Thông tin dược lâm sàng, (tháng 3), tr 11-12 27 Đỗ Nguyên Phương (2001), “Y tế Việt Nam trước thiên niên kỷ mới”, Tạp chí dược học, (tháng 1), tr 2-5 28 Nguyễn Văn Phượng (2000), “Danh pháp thuốc ức chế COX-2”, Thời y dược học, (tháng 12), tr 339-340 29 Nguyễn Xuân Quang (1999), Giáo trình marketing thương mại, Nxb thống kê, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà nội 30 Thông tin từ hội nghị khoa học (2000), “Những lợi ích việc hạ thấp tích cực lipid máu”, Thời tim mạch học, (tháng 8), tr 32 31 Trần Văn Trản, Bùi Anh Tuấn, Đặng Hồng Thuý, Phan Thuỷ Chi (2000), Cẩm nang khởi kinh doanh quản trị doanh nghiệp, Nxb Đại học Quốc gia Hà nội, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà nội 32 Nguyễn Triển (2000), “Thuốc giãn phế quản điều trị hen phế quản bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính”, Thời y clược học, (tháng 10), tr 259-262 33 Nguyễn Triển (2000), “Để sử dụng an tồn thuốc kháng viêm khơng steroid”, Thời y dược học, (tháng 4), tr 78-80 34 Lê Văn Truyền (2001), “Định hướng triển khai thực CSTQG giai đoạn (2001-2005)”, Tạp chí dược học, (tháng 1), tr 6-7 35 Lê Văn Truyền (2001), Báo cáo tổng kết công tác dược năm 2000, kế hoạch năm 2001 2001-2005, Cục quản lý dược Việt Nam II TIẾNG ANH: 36 Andre Kahan (1997), “COX concept to clinic: Findings from MELLISA and SELECT”Abstracts & Posters XlXth ILAR Congress, pp 9-11 37 Barrie G James (1994), The pharmaceutical industry in 2000, The Economist Intelligence Unit Limited, United Kingdom 38 Herlitz J et al (1998), “Mortality and morbidity during a five-year followup of diabetics with myocardial infarction”, Acta Med Scand, 224( 1), pp 31-38 39 IMS Health (the global healthcare information company) (1998), “Merck ousts Glaxo Wellcome at top of pharma tree”, Scrip, (2348), pp 8-9 40 IMS drug monitor (2000), “Leading therapeutics in 1999”, Scrip magazine, (2), pp 36 41 Jan Dequeker (1997), “Does it make a difference? Experience with COX-2 inhibition in 10,000 patients”, Abstracts & Posters XIXỉli LAR Congress, pp 13-15 42 Kjekshus J et al (1995), “Reducing the risk of coronary events: Evidence from the Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S)’\ The American Journal o f Cardiology, 76(9), pp 64C-68C 43 Konstam MA et al for the SOLVD investigators (1993), “Effects of the angiotensin converting enzyme inhibitor enalapril on the long- term progression of left ventricular dilatation in patients with asymptomatic systolic dysfunction”, Circulation, 88(5), pp 2277-2283 44 Konstam MA et al for the SOLVD investigators (1992), “Effects of the angiotensin converting enzyme inhibitor enalapril on the long- term progression of left ventricular dysfunction in patients with heart failure”, Circulation, 86(2), pp 431-438 45 McGraw-Hill (1996), Goodman and Gilman's The pharmacological basic o f Therapeutics, New York, 9, pp 773-774, pp 799-801 46 Mickey c Smith (1996), Pharmaceutical marketing strategy and cases The Haworth Press Inc, New York-London-Sydney 47 Pedersen TR, Tobert JA (1996), “Benefits and risks of HMG-CoA reductase inhibitors in the prevention of coronary heart disease: A reappraisal”, Drug Safety, 14(1), pp 11-24 48 Peter Charlish (2000), “Merck holds top position for the last time”, Scrip magazine, (2), pp 44-45 49 Philip Kotler, Swee Hoon Ang, Siew Meng Leong, Chin Tiong Jan(1996) “Developing Marketing Strategies”, Marketing Management an Asian Perspective, Prentice Hall, pp 448 50 Scandinavian Simvastatin Survival Study Group (1994), “Randomised trial of cholesterol lowering in 4444 patients with coronary heart disease: Scandinavian Simvastatin Survival Study (4S)”, Lancet, 344(8934), pp 1383-1389 51 The SOLVD investigators (1992), “Effect of enalapril on mortality and the development of heart failure in asymptomatic patients with reduced left ventricular ejection fractions”, The New England Journal of Medicine, 327, pp 685-691 52 Tracey Barker (1998), “Merck back on top in 1996/1997”, Scrip magazine, (1), pp 39-40 53 William J.Stanton, Kenneth E Miller, Roger A Layton (1995), Fundamentals o f marketing, Third Edition, McGraw-Hill Book Company Sydney, Australia 54 Yusuf S et al (1992), “Effect of enalapril on myocardial infarction and unstable angina in patients with low ejection fractions”, L ancet, 340(8829), pp 1173-1178 PHỤ LỤC M ẫu phiếu điều tra : Đối tượng bác sĩ điều trị bệnh tăng huyết áp Bộ Giáo dục Đào tạo P H IẾ U Đ IÊ U T R A Trường Đại hoc Dược Hà nội Xin bác sĩ vui lòng trả lời câu hỏi phiếu điều tra đánh dấu / vào có khơng Xin chân thành cảm ơn Tên bác sĩ: Bệnh viện (Phòng khám): Khoa phòng: Bác sĩ có thường xun điều trị bệnh nhân cao huyết áp không? Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm □ Tần suất sử dụng nhóm thuốc điều trị cao huyết áp bác sĩ: Lợi tiểu ( Furosemide, Hydrochlorothiazide, Indapamide): Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm □ Chẹn kênh calci (Nifedipine, Manidipine, Amlodipine, Verapamil): Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm □ Hiếm □ ức chế Bêta (Atenolon, Prop ranolon): Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ ức chế men chuyển ( Captopril, Perindopriỉ, Enalapril, Quinapril, Lizinopriiy Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm □ ức chế chọn lọc thụ thể angiotensin II (ATI) ựrbesartan, Telmisartan): Thường xuvên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm z Không lần □ Những ưu điểm nhóm ức chế men chuyên, khiến bác sĩ thường xuyên sử dụng? Phổ sử dụng rộng rãi □ Chống phì đại thất trái □ Điều trị tốt suy tim □ Kể tên thuốc nhóm ức chê men chuyển mà bác sĩ thường xuyên sử dụng: (Kèm hàm lượng): * Chú thích câu hỏi mẫu nhằm định hướng bác sĩ vào nội dung điều tra Chỉ bác sĩ thường xuyên sử dụng Renitec tiếp tục trả lời câu hỏi phần sau Qua tạo khách quan, xác trung thực kết điểu tra bác sĩ sản phẩm Renitec Mẩu phiếu điều tra: Đối tượng bác sĩ thường xuyên sử dụng Renitec Bộ Giáo dục Đào tạo P H lẾ U Đ lỂ T R A Trường Đại học Dược Hà nội Xin bác sĩ vui lòng trả lời câu hỏi phiếu điều tra đánh dấu / vào có không Xin chân thành cảm ơn Tên bác sĩ: Bệnh viện (Phòng khám): Khoa phòng: Bác sĩ thường xuyên sử dụng Renitec đê điều trị bệnh tăng huyết áp sau: Cao huyết áp đơn □ Cao huyết áp có phì đại thất trái □ Cao huyết áp kèm suy tim □ Cao huyết áp mạch máu thận □ Bệnh khác: Dạng dùng Renitec mà bác sĩ hay sử dụng nhất: Renitec 5mg □ Renitec lOmg □ Renitec 20mg □ Hiệu điều trị cao huyết áp Renitec: Rất cao □ Cao □ Khá cao □ Trung bình □ Hiệu điều trị suy tim chơng phì đại thất trái Renitec: Rất cao □ Cao □ Khá cao □ Trung bình □ Độ an tồn Renitec: Tác dụng phụ: Hiếm □ Thỉnh thoảng □ Thường □ Rất thường □ Giá thành điều trị Renitec: Cao □ Khá cao □ Hợp lý □ Thấp Renitec ln sẵn có khoa dược bệnh viện (Phòng khám): Sẩn có □ Thất thường □ Khơng có □ Các nhà thuốc, hiệu thuốc xung quanh bệnh viện (Phòng khám): Sẩn có □ Thất thường □ Khơng có □ □ 10 Các hình thức quảng cáo cơng ty Merck Renitec mà bác sĩ hài lòng: Sách mỏng tờ rơi: Trung thực □ Khoa học □ Bổ ích □ Sách, tạp chí chuyên ngành: Khoa học □ Bổ ích □ Một số phương tiện khác: Bút, sổ kê đơn, lịch cơng tác, lịch để bàn Có giá trị sử dụng cao □ Có giá trị kinh tế cao □ Lý khác: 11 Các hình thức kích thích tiêu thụ cơng ty Merck (MSD) Renitec: Hàng mẫu: Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Phiếu mua hàng.Thường xuyên □ Hiếm □ thỉnh thoảngũ Không lần □ Hiếm □ Không lần □ Hình thức khác: 12 Hội thảo sinh hoạt khoa học chuyên đề bệnh tăng huyết áp công ty Merck mà bác sĩ tham dự: Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Không lần □ Tài trợ cho hội thảo lớn bệnh tim mạch mà bác sĩ biết: Thường xuyên I Thỉnh thoảng □ Không ỉần c Tài trợ cho bác sĩ tham gia hội thảo nước ngoài: Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Không lần G Tài trợ cho bác sĩ tham gia hội thảo nước: Thường xuyên I Thỉnh thoảng □ *Đánh giá buổi sinh hoạt khoa học chuyên đề: Nội dung: Rất hay □ Khá hay □ Khơng lần I Thường □ Hình thức tổ chức: Tốt □ Trung bình □ Kém 13 Nhận xét đội ngũ trình dược viên cơng ty Merck: □ Kiến thức sản phẩm: Tốt □ Trung bình □ Kém □ Kỹ giao tiếp: Trung bình □ Kém ~ Tốt □ Nhận xét kiến nghị bác sĩ Renitec công ty Merck (MSD): Mẫu phiếu điều tra : Đối tượng bác sĩ điều trị bệnh khớp Bộ Giáo dục Đào tạo P H lẾ U Đ lỂ TRA Trường Đại học Dược Hà nội Xin bác sĩ vui lòng tra lời câu hoi trongphiếu diều tra đánh dấu ■? vào có khơng Xin chân thành cảm ơn Tên bác sĩ: Bệnh viện (Phòng khám): Khoa phòng: Bác sĩ có thường xun điều trị bệnh khớp không? Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm □ Tần suất sử dụng nhóm kháng viêm không steroid đê điều trị bệnh viêm xương khớp bác sĩ: Indole, acid indene acetic {Indomethacin, Sulindac) Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Acid heteroaryl acetic Ợolmetin, Diclofenac) Hiếm □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm □ Acid arylpropionic{Ibuprofen,Naproxen, Flurbiprofen,Ketoprofen, Fenoprofen) Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Acid anthranilic {Acid mefenamic, acid meclofenamic) Hiếm □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Pyrazolidinedion (Phenylbutazon) Hiếm □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Oxicarn (Piroxicam, tenoxicam, meloxicam) Hiếm □ Thường xuyên I Thỉnh thoảng □ Hiếm □ Nhóm khác (xin kể tên): Những ưu điểm nhóm Oxicam khiến bác sĩ thường xuyên sử dụng? Hiệu cao □ An toàn □ Dễ sử dụng □ 6.Kể tên thuốc nhóm Oxicam mà bác sĩ thường xuyên sử dụng: (kèm hàm lượng): * Chú thích câu hỏi mẫu nhằm định hướng bấc sĩ vào nội dung điều tra Chỉ bác sĩ thường xuyên sử dụng Mobic tiếp tục trả lời câu hỏi phần sau Qua tạo khách quan, xác trung thực kết điều tra bác sĩ vể sản phẩm Mobic công ty Boehringer Ingelheim Mẫu phiếu điều tra: Đối tượng bác sĩ thường xuyên sử dụng Mobic Bộ Giáo dục Đào tạo PH IẾ U Đ IỂU TRA Trường Đại học Dược Hà nội Xin bác sĩ vui lòng trả lời câu hỏi phiếu điều tra đánh dấu / vào có khơng Xin chân thành cảm ơn Tên bác sĩ: Bệnh viện (Phòng khám): Khoa phòng: Bác sĩ thường sử dụng Mobic (meloxicam) để điều trị bệnh khớp sau: Viêm khớp dạng thấp Thoái hoá khớp □ Viêm cột sống dính khớp n Bệnh khác (xin kể tên): Dạng dùng Mobic mà bác sĩ hay sử dụng nhất: Mobic viên 7,5mg L_ Mobic viên 15mg D Hiệu kháng viêm, giảm đau Mobic so với thuốc khác: Hiệu quả: Rất cao Cao Khá cao nu nLi Mobic (meloxicam) □ Trung bình □ I n □ □ Tilcotil (tenoxicam) I □ □ □ Voltaren (diclofenac) I □ □ □ □ □ Felden (piroxicam) Profenid (ketoprofen) ~ □ *Đánh giá hiệu Mobic: Độ an toàn Mobic so với số thuốc khác: Thỉnh thoảng Tác dụng phụ: Hiếm Thường Rất thường Mobic (meloxicam) I □ c □ Felden (piroxicam) I □ □ □ Tilcotil (tenoxicam) ~ □ G □ Voltaren (diclofenac) □ □ □ □ Profenid (ketoprofen) □ *Đánlĩ giá độ an toàn Mobic: Giá thành điểu trị Mobic: □ □ □ Cao □ Khá cao □ Hợp lý □ Thấp □ Mobic ln sẵn có khoa dược bệnh viện (Phòng khám): Sẵn có □ Thất thường □ Khơng có □ Các nhà thuốc, hiệu thuốc xung quanh bệnh viện (Phòng khám): Sẵn có □ Thất thường □ Khơng có □ Các hình thức quảng cáo cơng ty Mobic mà bác sĩ hài lòng: Sách mỏng tờ rơi: Trung thực □ Khoa học □ Bổ ích □ Sách, tạp chí chuyên ngành: Khoa học □ Bổ ích □ Một số phương tiện khác: Bút, sổ kê đơn, lịch công tác, lịch để bàn Giá trị sử dụng cao □ Có giá trị kinh tế cao □ Lý khác: 10 Các hình thức kích thích tiêu thụ cơng ty vê Mobic: Hàng mẫu: Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm I Không lần □ Phiếu mưa hàng:Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Hiếm I Không lần □ Hình thức khác: 11 Hội thảo sinh hoạt khoa học bệnh khớp công ty Boehringer Ingelheim tổ chức mà bác sĩ tham í/ự:Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Không lần I Tài trợ cho hội thảo lớn bệnh khớp mà bác sĩ biết: Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Tài trợ cho bác sĩ tham gia hội thảo nước ngồi: Khơng lần □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng □ Tài trợ cho bác sĩ tham gia hội thảo nước: Khônơ lần □ Thường xuyên □ Thỉnh thoảng G *Đánh giá buổi sinh hoạt khoa học chuyên để: Không lần I Nội dung: Rất hay □ Khá hay □ Thường □ Hình thức tổ chức: Tốt □ Trung bình □ Kém □ 12 Nhận xét đội ngũ trình dược viên cơng ty Boehringer Ingelheim: Kiến thức sản phẩm : Tốt □ Trung bình □ Kém □ Kỹ giao tiếp: Trung bình □ Kém □ Tốt □ Các ý kiến khác: Nhận xét kiến nghị bác sĩ Mobic công ty Boehringer Ingelheim: ... bố Việt Nam Nghiên cứu đề tài nhằm muc tiêu: Nghiên cứu việc ứng dụng sách marketing số cơng ty dược phẩm hàng đầu giới Việt Nam Khảo sát, phân tích, đánh giá hiệu sách marketing số cơng ty từ... đề tài : Nghiên cứu việc ứng dụng sách marketing số cơng ty dược phẩm hàng đầu giới Việt Nam Đề tài luận văn, có mối quan hệ mật thiết, có nội dung, đối tượng phương pháp nghiên cứu không trùng... cho công ty dược phẩm nước hoạt động kinh doanh Việt Nam, việc bảo đảm cung ứng đầy đủ thuốc cho chẩn đốn điều trị, hội lớn cho tiếp xúc, nắm bắt hay, giới Trong số có cơng ty dược phẩm hàng đầu