Câu 3: 5,0 điểm Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt.. 1,0 c, - Nhan đề bài thơ được đặt theo nghệ thuật ẩn dụ: mượn hình ảnh mùa xuân để nói đến ước nguyện sống của tá
Trang 1PHÒNG GD&ĐT PHÚC YÊN ĐỀ KHẢO SÁT LỚP 9
MÔN: Ngữ văn Năm học 2013 - 2014
Thời gian: 120 phút (Không kể thời gian giao đề)
Câu 1: ( 2,0 điểm)
Giải nghĩa các thành ngữ sau và cho biết những thành ngữ này có liên quan đến
phương châm hội thoại nào?
- Ông nói gà, bà nói vịt.
- Ăn ốc nói mò.
- Hứa hươu hứa vượn.
- Dây cà ra dây muống.
Câu 2: (3,0 điểm)
Cho câu thơ:
Ta làm con chim hót
a Chép thuộc chính xác 7 câu thơ tiếp theo.
b Ghi tên bài thơ, tên tác giả và hoàn cảnh sáng tác của bài thơ có câu thơ trên.
c Viết một đoạn văn (từ 3 câu đến 5 câu) giải thích ngắn gọn nhan đề bài thơ đó
Câu 3: (5,0 điểm)
Hình ảnh người bà trong bài thơ Bếp lửa của Bằng Việt.
Hết -Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Trang 2
PHÒNG GD&ĐT PHÚC YÊN ĐỀ KHẢO SÁT LỚP 9 - LẦN 3
MÔN: Ngữ văn Năm học 2013 - 2014
Câu 1
Câu 2
- Ông nói gà, bà nói vịt: nói lạc đề, không đúng đề tài giao tiếp ->
phương châm quan hệ
- Ăn ốc nói mò: nói không có căn cứ -> phương châm về chất
- Hứa hươu hứa vượn: hứa để được lòng rồi không thực hiện lời hứa ->
phương châm về chất
- Dây cà ra dây muống: diễn đạt dài dòng, không rành mạch -> phương
châm cách thức
2,0
a, Chép chính xác:
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hòa ca
Một nốt trầm xao xuyến
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc
0,5
b,- Bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Tác giả Thanh Hải
- Bài thơ được sáng tác vào tháng 11/1980 khi nhà thơ nằm trên
giường bệnh, không bao lâu trước khi qua đời
1,0
c, - Nhan đề bài thơ được đặt theo nghệ thuật ẩn dụ: mượn hình ảnh
mùa xuân để nói đến ước nguyện sống của tác giả
- Mùa xuân là mùa cây cối đâm chồi nảy lộc mang sức sống tràn trề
mãnh liệt Mùa xuân nho nhỏ thể hiện nét xinh tươi đáng yêu nhưng
cũng rất khiêm nhường, giản dị
- Lấy hình ảnh đẹp của thiên nhiên, tác giả muốn bày tỏ ước nguyện
giản dị mà chân thành từ đáy lòng mình: muốn được làm một mùa xuân
nho nhỏ để góp phần làm nên mùa xuân lớn của đất nước, của dân tộc
(Thí sinh viết không đúng là một đoạn văn chỉ cho tối đa là 0,5 điểm)
1,5
Câu 3: 1/ Về kỹ năng:
Hiểu đúng yêu cầu của đề bài Biết cách làm bài nghị luận văn học có
bố cục rõ ràng, kết cấu hợp lí; không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu,
diễn đạt
2/ Về kiến thức:
Thí sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau, đôi chỗ có thể có
những cảm nhận riêng miễn là phải bám sát tác phẩm, tránh suy diễn
tùy tiện Cần đảm bảo một số ý cơ bản sau:
A Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm, dẫn dắt vấn đề
B Thân bài
1 Hình ảnh người bà được khắc hoạ thông qua dòng hồi tưởng nhớ
thương của đứa cháu nơi xa hiện lên rất chân thực và xúc động
2,0
Trang 3Câu Nội dung Điểm
- Bà giữ gìn tổ ấm, cưu mang, yêu thương, nuôi cháu suốt những năm
tháng gian khó trong kháng chiến (Lên bốn tuổi, tám năm ròng…); bà
chăm sóc dạy dỗ cháu (bảo cháu nghe, dạy cháu làm, chăm cháu học)
=> Bà đã dạy cho cháu biết bao điều về cuộc sống, về lẽ sống làm người
- Bà kiên gan vững vàng trong khó khăn thử thách (giặc đốt làng cháy tàn
cháy rụi), trở thành hậu phương vững chắc trong cuộc kháng chiến chống
Pháp để người đi xa công tác được yên lòng => Tấm lòng bà bao la không
chỉ dành cho con cháu mà cho cả mọi người, cho đất nước; bà đã nhen
nhóm trong cháu tình yêu thương, niềm tin tưởng
- Bà sống chịu thương, chịu khó nhưng giàu lòng yêu đời (lận đận đời
bà biết mấy nắng mưa, mấy chục năm rồi…) => Bà không chỉ là người
nhóm lửa, giữ lửa mà còn là người truyền lửa - ngọn lửa của sự sống,
niềm tin cho các thế hệ nối tiếp (nhóm bếp lửa, nhóm niềm yêu thương,
nhóm nồi xôi gạo, …)
=> Đánh giá: Bà là hiện thân của biết bao người bà, người mẹ, người
phụ nữ Việt Nam trong những năm kháng chiến: yêu nước, tảo tần,
nhẫn nại, giàu đức hi sinh và đầy lòng yêu thương
2 Hình ảnh người bà được thể hiện bằng hình thức nghệ thuật:
+ Phương thức biểu đạt kết hợp biểu cảm với tự sự, miêu tả và bình luận
+ Hình ảnh người bà không được khắc hoạ trực tiếp mà bằng dòng hồi tưởng, suy ngẫm, bằng tình yêu, lòng biết ơn vô hạn của người
cháu
+ Cách lựa chọn hình ảnh, ngôn ngữ vừa gần gũi, giản dị vừa có ý nghĩa biểu tượng cao, hình ảnh bếp lửa và người bà gắn bó mật thiết,
vừa tách bạch, vừa nhoè lẫn trong nhau, toả sáng trong nhau
+ Giọng thơ tâm tình, thiết tha, sâu lắng, xúc động chân thành
1,5
3 Đánh giá:
- Qua hình ảnh người bà, nhà thơ thể hiện lòng kính yêu trân trọng và
biết ơn của người cháu đối với bà và cũng là đối với gia đình, quê
hương, đất nước
- Thành công của tác giả ở đây là sự sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền
với hình ảnh người bà, làm điểm tựa khơi gợi mọi kỉ niệm, cảm xúc và
suy nghĩ về bà và tình bà cháu
0,5
C Kết bài: đánh giá, khẳng định lại vấn đề nghị luận 0,5
Lưu ý chung: Điểm của bài thi là tổng điểm của các câu cộng lại; cho từ 0 đến 10 điểm.
Điểm lẻ làm tròn tính đến 0,25