HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGUYỄN THỊ HƯỜNG GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH CHO VAY TIÊU DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN - HÀ NỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 Người hướng dẫn khoa học: TS Bùi Thị Gia NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu, nội dung kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực chưa sử dụng để bảo vệ học vị Tôi xin cam đoan, giúp đỡ cho việc thực luận văn cám ơn thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hường i năm 2016 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luận văn với đề tài “Giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh” nhận giúp đỡ nhiệt tình Thầy, Cơ giáo anh chị nhân viên cá nhân tập thể ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS Bùi Thị Gia, người tận tình giúp đỡ, hướng dẫn tơi suốt thời gian thực nghiên cứu đề tài Tôi xin trân trọng cảm ơn Thầy, Cô giáo khoa Kinh tế Phát triển nơng thơn, tồn thể Thầy, Cô giáo Học viện Nông Nghiệp Việt Nam tận tình giảng dậy, hướng dẫn, truyền đạt kinh nghiệm đóng góp nhiều ý kiến q báu để tơi hồn thành đề tài Tơi xin chân thành cảm ơn ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh tạo điều kiện thuận lợi cho thu thập thông tin, số liệu q trình thực đề tài tơi nhận giúp đỡ anh, chị em cán nhân viên ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội tạo điều kiện cho tơi q trình điều tra thu thập số liệu nghiên cứu thực đề tài, xin cảm ơn Cuối xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp, gia đình người thân nhiệt tình giúp đỡ tơi thời gian thực đề tài Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Hường ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục hình, biểu đồ vii Trích yếu luận văn viii Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.2.1 Mục tiêu chung 1.2.2 Mục tiêu cụ thể 1.3 Đối tượng phạm vi nghiên cứu 1.3.1 Đối tượng nghiên cứu 1.3.2 Phạm vi nghiên cứu 1.4 Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học luận văn Phần Cơ sở lý luận thực tiễn đề tài 2.1 Cơ sở lý luận cho vay tiêu dùng 2.1.1 Khái niệm, đặc điểm hình thức cho vay tiêu dùng 2.1.2 Vai trò cho vay tiêu dùng 2.1.3 13 Nội dung đẩy mạnh cho vay tiêu dùng 2.2 21 Cơ sở thực tiễn cho vay tiêu dùng ngân hàng thương mại 2.2.1 Kinh nghiệm cho vay tiêu dùng NHTM số nước giới học NHTM Việt Nam 22 2.2.2 Bài học kinh nghiệm ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội đẩy mạnh cho vay tiêu dùng 26 Phần Phương pháp nghiên cứu 28 3.1 Đặc điểm địa bàn nghiên cứu 28 3.1.1 28 Giới thiệu địa bàn tỉnh Bắc Ninh 3.1.2 Giới thiệu khái quát ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội 30 3.1.3 Sơ lược hoạt động kinh doanh ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Hà Nội - chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2013 - 2015 35 3.2 Phương pháp nghiên cứu 44 3.2.1 Phương pháp thu thập thông tin, số liệu 44 3.2.2 Phương pháp tổng hợp xử lý số liệu 46 3.2.3 Phương pháp phân tích 46 3.2.4 Hệ thống tiêu nghiên cứu 46 Phần Kết nghiên cứu thảo luận 49 4.1 Thực trạng hoạt động cho vay tiêu dùng SHB chi nhánh Bắc Ninh 49 4.1.1 Những quy định chung cho vay tiêu dùng SHB chi nhánh Bắc Ninh 49 4.1.2 Quy trình cho vay tiêu dùng SHB Bắc Ninh 55 4.1.3 Quy mô cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB Bắc Ninh 57 4.1.4 Chất lượng cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB Bắc Ninh 65 4.1.5 Thực trạng hoạt động đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội 69 4.1.6 Ý kiến khách hàng vay tiêu dùng ngân hàng SHB Bắc Ninh 73 4.1.7 Đánh giá khái quát hoạt động cho vay tiêu dùng chi nhánh SHB Bắc Ninh 80 4.1.8 Nguyên nhân tồn 83 4.2 Giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Nội chi nhánh bắc ninh 85 4.2.1 Những để đưa giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh 85 4.2.2 Một số giải pháp chủ yếu đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP SHB chi nhánh Bắc Ninh 88 Phần Kết luận kiến nghị 98 5.1 Kết luận 98 5.2 Kiến nghị 100 5.2.1 Kiến nghị với ngân hàng Nhà Nước 100 5.2.2 Kiến nghị với phủ 101 Tài liệu tham khảo 102 Phụ lục 104 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng việt CBTD Cán tín dụng CIC Trung tâm thơng tin tín dụng quốc gia CVTD Cho vay tiêu dùng HĐBĐ Hợp đồng bảo đảm HĐCVTD Hợp đồng cho vay tiêu dùng HĐTD Hợp đồng tín dụng KHDN Khách hàng doanh nghiệp NHNN Ngân hàng Nhà Nước NHTM Ngân hàng thương mại NHTMCP Ngân hàng thương mại cổ phần PGD Phòng giao dịch Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội SHB (Tên đầy đủ tiếng anh: SHB Commercial Joint Stock Bank) TCTD Tổ chức tín dụng TCTD Tổ chức tín dụng TSBĐ Tài sản bảo đảm Tổ chức thương mại giới WTO XNK (World Trade Organization) Xuất nhập DANH MỤC BẢNG Bảng 3.1 Tình hình huy động vốn SHB chi nhánh Bắc Ninh 2013 - 2015 39 Bảng 3.2 Cơ cấu danh mục cho vay khách hàng theo khách hàng 41 Bảng 3.3 Một số tiêu tài SHB chi nhánh Bắc Ninh giai đoạn 2013 - 2015 42 Bảng 3.4 Cơ cấu mẫu điều tra 45 Bảng 4.1 Bảng xếp hạng khách hàng SHB 52 Bảng 4.2 Doanh số cho vay tiêu dùng SHB Bắc Ninh 59 Bảng 4.3 Cơ cấu doanh số CVTD theo sản phẩm SHB Bắc Ninh (2013-2015) 61 Bảng 4.4 Doanh số cho vay tiêu dùng theo thời hạn 64 Bảng 4.5 Nợ hạn tổng dư nợ 66 Bảng 4.6 Nợ hạn cho vay tiêu dùng tổng dư nợ 66 Bảng 4.7 Tỷ lệ nợ xấu cho vay tiêu dùng qua năm 67 Bảng 4.8 Tỷ lệ lợi nhuận CVTD qua năm 68 Bảng 4.9 Chính sách ưu đãi SHB 70 Bảng 4.10 Số lượng điểm giao dịch SHB qua năm 72 Bảng 4.11 Ý kiến khách hàng thủ tục cho vay SHB 74 Bảng 4.12 Ý kiến khách hàng thái độ phục vụ nhân viên 76 Bảng 4.13 Ý kiến khách hàng tính đa dạng sản phẩm SHB 77 Bảng 4.14 Ý kiến khách hàng thời hạn cho vay SHB 78 Bảng 4.15 Ý kiến khách hàng lãi suất cho vay SHB so với ngân hàng khác 79 Bảng 4.16 Ý kiến khách hàng quy trình cho vay SHB 79 DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 2.1 Cho vay tiêu dùng trực tiếp Sơ đồ 2.2 Phương thức CVTD gián tiếp 10 Sơ đồ 4.2 Quy trình cho vay tiêu dùng SHB Bắc Ninh 55 Sơ đồ 4.3 Quy trình giám sát, kiểm sốt khách hàng sau vay 73 Hình 3.1 Bản đồ hành tỉnh Bắc Ninh (năm 2016) 28 Biểu đồ 3.1 Lợi Nhuận Thuần 43 vii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Nguyễn Thị Hường Tên luận văn: “Giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội” Ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60.34.04.10 Cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam Chất lượng cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhiên để đẩy mạnh công tác cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội cần có giải pháp phù hợp Trong năm qua Nhà nước ban hành nghị định, thông tư cho vay tiêu dùng để hướng dẫn, quy định cho ngân hàng áp dụng gặp khơng khó khăn thực Trong ngân hàng SHB khơng ngoại lệ Vì điều kiện thời gian không cho phép, nghiên cứu chúng tơi tập trung phân tích, đánh giá thực trạng tình hình cho vay tiêu dùng địa bàn tỉnh Bắc Ninh, từ đưa giải pháp hồn thiện công tác cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB thời gian tới Tương ứng với mục tiêu cụ thể bao gồm: (1) Hệ thống hóa sở lý luận thực tiễn đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB, (2) Phân tích, đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB địa bàn tỉnh Bắc Ninh, (3) Phân tích nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB địa bàn tỉnh Bắc Ninh, (4) Định hướng đề xuất giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB địa bàn tỉnh Bắc Ninh Trong nghiên cứu sử dụng linh hoạt số liệu thứ cấp sơ cấp để đưa phân tích nhận định Trong số liệu thứ cấp thu nhập từ nguồn báo cáo tài liên quan đến hoạt động cho vay tiêu dùng ngân hàng SHB địa bàn tỉnh Bắc Ninh Số liệu sơ cấp thu thập công cụ vấn sâu, vấn cấu trúc, bán cấu trúc đối tượng khách hàng vay tiêu dùng địa bàn tỉnh Bắc Ninh bao gồm: Phường Tiền An, phường Suối Hoa, phường Thị Cầu, Phường Vũ Ninh, phường Đại Phúc, phường Kinh Bắc Chúng sử dụng phương pháp phân tích thu thập thơng tin số liệu, chọn điểm nghiên cứu chọn mẫu điều tra, thống kê mô tả, thống kê so sánh để đánh giá thực trạng cho vay tiêu dùng SHB địa bàn tỉnh Bắc Ninh phân tích yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động cho vay tiêu dùng SHB địa bàn tỉnh Bắc Ninh Doanh số cho vay tiêu dùng chiếm tỷ trọng không nhỏ cấu doanh số cho vay toàn chi nhánh Cụ thể năm 2013 cho vay tiêu dùng chiếm 25,6% tổng doanh số cho vay chi nhánh, đến năm 2014 tỷ lệ tăng thơng qua chế sách tiền lương đãi ngộ khác - Tổ chức giao lưu, học hỏi nội nhân viên để giúp nhân viên có kiến thức tất hoạt động ngân hàng, đặc biệt nhân viên quan hệ khách hàng + Hoàn thiện sách thù lao đãi ngộ cán tín dụng Tín dụng đem lại nguồn thu chủ yếu cho ngân hàng, người làm cơng tác tín dụng đòi hỏi nhiều yêu cầu, áp lực công việc rủi ro nghề nghiệp lớn ngân hàng phải có sách đãi ngộ tốt thu hút giữ nhân tài, không bị chảy máu chất xám Trong thời gian tới, để khuyến khích thúc đẩy phấn đấu cán quan hệ khách hàng cá nhân sách tiền lương nên cải cách theo hướng sau: - Áp dụng khung lương cho người làm công tác tín dụng, thẩm định cao lĩnh vực khác - Xây dựng bố trí phân cơng kế hoạch đến người cách khoa học, có đến cuối năm có để xét thưởng cách cơng bằng, tránh để tình trạng người cống hiến nhiều cho ngân hàng thưởng tương đương người khác - Thực sách tiền lương linh hoạt, vừa xét tăng lương theo định kỳ vừa tăng trước thời hạn cho cán tín dụng hồn thành xuất sắc cơng việc giao - Bộ phận quan hệ khách hàng cá nhân phải tạo lập niềm tin nơi ban lãnh đạo, từ nâng cao quyền phán đảm bảo tuân thủ quy định SHB nhằm rút ngắn thời gian giải khoản vay để phục vụ khách hàng cách tốt 4.2.2.3 Đẩy mạnh cho vay có tài sản đảm bảo đồng thời trọng chất lượng bảo đảm tín dụng Hiện nay, tình hình kinh tế, thị trường có nhiều diễn biến phức tạp, hoạt động tín dụng nói chung tín dụng tiêu dùng nói riêng chứa đựng nhiều rủi ro Thông thường khoản vay xác định nguồn trả nợ từ kết dự án sản xuất kinh doanh Tuy nhiên, khơng dám 100% vay hoàn trả hạn Một biện pháp để đảm bảo an toàn hạn chế 92 tổn thất rủi ro xảy tăng cường cho vay có bảo đảm, nguồn thứ cấp thu hồi nợ xử lý, ngồi có tác dụng nâng cao trách nhiệm trả nợ người vay, hạn chế lừa đảo vay vốn Như phân tích, ngân hàng nhận tài sản chấp vay vốn nhiều vướng mắc khả chuyển nhượng, phát mại tài sản khó, đất nhiều nơi chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Vì vậy, việc xác định giá trị TSBĐ cần khách quan, có khả chuyển nhượng, đủ điều kiện pháp lý Cần thường xuyên theo dõi TSBĐ, nắm bắt thơng tin TSBĐ, có biến động lớn cần xem xét định giá lại giá trị tài sản Thường xuyên thu thập thông tin tài sản loại qua thị trường trung tâm bán đấu giá để có sở định giá TSBĐ Đối với việc nhận TSBĐ, ngân hàng cần thường xuyên xem xét tính hợp lệ, hợp pháp tính thị trường tài sản 4.2.2.4.Tổ chức phân giao kế hoạch cho vay tiêu dùng đến phận, cán Đây giải pháp quan trọng để thực mục tiêu đẩy mạnh cho vay tiêu dùng chi nhánh thời gian tới Việc phân giao kế hoạch tới cán tín dụng cụ thể hóa trách nhiệm tới người, xét hoàn thành nhiệm vụ khen thưởng cán tín dụng nên họ có trách nhiệm với công việc Hiện tại, chi nhánh thực phân giao kế hoạch tín dụng đến phòng phân giao kế hoạch cụ thể đến cán tín dụng - Căn kế hoạch cho vay tiêu dùng năm tiêu quản trị điều hành, xác định rõ trách nhiệm đơn vị việc tiếp nhận, phân giao tổ chức thực kế hoạch bán lẻ nói chung cho vay tiêu dùng chi nhánh nói riêng - Gắn việc thực kế hoạch giao với việc đánh giá hồn thành nhiệm vụ có chế khuyến khích, khen thưởng kịp thời đến đơn vị/cá nhân theo tháng/quý (các phòng/tổ QHKHCN, phòng giao dịch) - Phải xác định rõ trách nhiệm việc phát triển cho vay tiêu dùng chi nhánh trách nhiệm riêng phận, cá nhân mà phải trách nhiệm tất phận, cá nhân chi nhánh 4.2.2.5 Nâng cao sở vật chất kỹ thuật trang thiết bị Cơ sở vật chất kỹ thuật hình ảnh ngân hàng 93 khách hàng đến giao dịch Về tâm lý, khách hàng mong muốn giao dịch kinh doanh với ngân hàng có trụ sở kiên cố, bề thế, trang thiết bị đại, có thương hiệu thị trường Mặt khác, sở vật chất có khang trang dễ nhận biết, dễ tìm kiếm thu hút khách hàng Một thực tế cho thấy, lòng trung thành khách hàng phụ thuộc vào thời gian đáp ứng, tính an tồn chất lượng dịch vụ cung cấp Do vậy, ngân hàng phải thực trọng việc nâng cao sở vật chất trang thiết bị Để làm điều đó, ngân hàng cần phải triển khai thống việc gắn nhận diện thương hiệu, khẳng định thương hiệu thị trường Ngồi thường xun trang bị bổ sung trang thiết bị đại cần thiết để phục vụ khách hàng cách nhanh nhất, có hiệu thay cho thiết bị cũ, lỗi thời 4.2.2.6 Tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động cho vay tiêu dùng Công tác kiểm tra, kiểm sốt hoạt động tín dụng công cụ vô quan trọng, thông qua hoạt động kiểm sốt phát hiện, ngăn ngừa chấn chỉnh sai sót q trình thực nghiệp vụ tín dụng Bên cạnh đó, hoạt động kiểm soát phát hiện, ngăn chặn rủi ro đạo đức cán tín dụng gây Cho vay tiêu dùng hình thức cho vay có độ rủi ro cao, thứ nhất, vay tiêu dùng thường dựa tín chấp (uy tín người vay vốn để trả nợ, khơng có tài sản đảm bảo), thứ hai, nguồn trả nợ người vay biến động lớn, phụ thuộc vào q trình làm việc, kinh nghiệm, tài sức khoẻ người vay…Vì vậy, để hạn chế rủi ro cần thực kiểm tra, kiểm soát thường xuyên hoạt động này, đặc biệt nguồn vay khơng có tài sản đảm bảo Thực theo mơ hình chi nhánh Bắc Ninh có phận kiểm tra kiểm sốt nội chi nhánh thuộc ban kiểm toán hội sở đặt chi nhánh có chức trực tiếp kiểm tra, giám sát, kiểm soát sau việc tuân thủ hồ sơ cấp tín dụng theo quy trình cấp tín dụng SHB, lưu trữ số tài liệu hồ sơ tín dụng gốc chi nhánh theo quy định, kiểm tra giám sát hoạt động chi nhánh theo đạo; nắm bắt báo cáo, cảnh báo kịp thời vụ việc, rủi ro tiềm ẩn phát sinh chi nhánh Với khối lượng công việc lớn phận có người, chưa đáp ứng nhu cầu công việc, cán trẻ tuyển dụng chưa có kinh nghiệm sâu tín dụng nên cơng tác đơi hời hợt, hình thức 94 Vì vậy, thời gian tới, cần thiết phải tăng cường lượng chất cho phận kiểm tra kiểm soát nội chi nhánh để đảm bảo phận hoàn thành tốt vai trò Để nâng cao vai trò cơng tác kiểm tra, kiểm sốt nhằm hạn chế rủi ro tín dụng đặc biệt tín dụng tiêu dùng, cần thực số biện pháp sau: + Tăng cường cán có trình độ, qua nghiệp vụ tín dụng để bổ sung cho phận kiểm tra kiểm soát nội chi nhánh + Trong q trình kiểm tra tăng cường cán làm trực tiếp từ phận tín dụng quản trị tín dụng phối hợp kiểm tra + Thường xuyên đào tạo, nâng cao trình độ nghiệp vụ, luật pháp cho cán bộ phận kiểm tra kiểm soát nội chi nhánh + Cần quy trách nhiệm cán kiểm sốt, có chế độ khuyến khích, thưởng phạt để nâng cao tinh thần trách nhiệm hoạt động kiểm sốt + Khơng ngừng hồn thiện đổi phương pháp kiểm tra, áp dụng linh hoạt biện pháp kiểm tra tùy thuộc vào thời điểm, đối tượng mục đích kiểm tra Hồn thiện thức đưa hệ thống định hạng khách hàng cá nhân vào hoạt động, trở thành công cụ phân tích đánh giá khách hàng cá nhân đắc lực cho cán quan hệ khách hàng, nâng cao chất lượng tín dụng, giảm thiểu rủi ro hoạt động tín dụng bán lẻ nói chung hoạt động cho vay tiêu dùng nói riêng 4.2.2.7 Một số giải pháp khác a.Xây dựng chiến lược khách hàng - Thứ nhất, chiến lược khách hàng cần trọng đến việc sàng lọc khách hàng Do đối tượng cho vay tiêu dùng đa dạng nên quản lý rủi ro đối tượng khách hàng khác Việc sàng lọc khách hàng theo tiêu chí khả tài chính, số năm cơng tác, hợp đồng bảo hiểm, tình trạng gia đình cần thiết - Thứ hai, xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng thông qua lãi suất thấp, thời hạn cho vay dài, miễn phí phát hành thẻ…Đối với sản phẩm cho vay tiêu dùng nói chung sản phẩm cho vay tiêu dùng khơng có tài sản bảo đảm nói riêng, uy tín khách hàng tiêu chí quan trọng để đánh giá tư 95 cách khách hàng Mối quan hệ lâu dài khách hàng ngân hang giúp hạn chế rủi ro đạo đức - Thứ ba, thực liên kết với cơng ty, tập đồn lớn vay cán công nhân viên Việc giúp doanh số bán hàng tăng lên, đồng thời giúp ngân hàng dễ dàng thu thập thông tin khách hàng kiểm sốt nguồn trả nợ b Hồn thiện sách cho vay tiêu dùng phù hợp Chính sách cho vay tiêu dùng nguyên tắc tiêu chuẩn tín dụng cho hoạt động kinh doanh quản lý rủi ro tín dụng hoạt động cho vay tiêu dùng Chính sách hỗ trợ chiến lược kinh doanh tổng thể chiến lược tín dụng ngân hàng Tất cá nhân liên quan đến trình hoạt động tín dụng nghiên cứu đạo tạo sách tín dụng thời kỳ Chính sách cho vay tiêu dùng SHB cần bao gồm nội dung sau: - Quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn phận chức khâu q trình cấp tín dụng đến khách hàng - Bộ phận phát triển sản phẩm phải thường xuyên rà soát lại định kỳ sản phẩm tháng/lần, có đánh giá nhìn nhận đặc tính sản phẩm định kỳ để có điều chỉnh bổ sung phù hợp Điều giúp giảm thiểu điều khoản gây rủi ro chung cho sản phẩm đưa điều kiện phù hợp với đối tượng khách hàng sản phẩm, phù hợp với điều kiện kinh tế thời kỳ Cụ thể điều kiện cần rà soát sản phẩm sau thời hạn cho vay, giới hạn tín dụng tiêu dùng, tài sản bảo đảm, điều kiện tài khách hàng Đối với sản phẩm vay tiêu dùng có tỷ lệ nợ xấu cao, SHB cần có sách xem xét lại quy mơ hạn mức tín dụng sản phẩm áp dụng tiêu chí cao nhằm sàng lọc khách hàng, chọn lựa khách hàng tốt Trong giai đoạn nay, tỷ lệ nợ xấu cho vay mua nhà ở, đất tơ có xu hướng tăng, SHB cần xem xét lại điều kiện sản phẩm giảm quy mơ hạn mức tín dụng sản phẩm - Chính sách tài sản bảo đảm cần cập nhật thời kỳ, quy định rõ tỷ lệ cho vay/TSBĐ loại TSBĐ theo xu hướng biến động thị trường, đảm bảo khả khoản tài sản 96 - Bên cạnh sách tín dụng dài hạn, định kỳ (thường q/lần), SHB cần có sách tín dụng ngắn hạn quy định rõ đối tượng khách hàng cần tập trung tài trợ, đối tượng khách hàng hạn chế không tham gia tài trợ đặc biệt lưu ý cấu tài trợ theo kỳ hạn, theo ngành, theo khu vực phù hợp Trên sở định hướng đối tượng khách hàng mục tiêu đơn vị kinh doanh cần chủ động tìm kiếm tiếp cận khách hàng xác định rõ nhu cầu mục đích kinh doanh, có sách ưu đãi phù hợp, thu hút doanh nghiệp quan tâm Ngoài ra, ngân hàng SHB cần xây dựng sách lãi suất phí suất tín dụng linh hoạt Lãi suất tín dụng SHB chưa thực hấp dẫn doanh nghiệp thị trường Ngân hàng SHB cần vào đặc điểm loại tín dụng, khoản vay khác phân chia thành loại lãi suất khác đảm bảo tính cạnh tranh lãi suất thị trường khả sinh lời trả lãi khách hàng Tùy thuộc vào đối tượng khách hàng, đối tượng vay khác nhau, ngân hàng cho phép cấp phê duyệt điều chỉnh lãi suất giới hạn định, sách ưu đãi chưa đủ sức canh tranh với ngân hàng lớn địa bàn điều làm ảnh hưởng khơng nhỏ tới cơng tác tín dụng ngân hàng, cần xem xét đưa hình thức lãi suất khác để khách hàng lựa chọn Đối với doanh nghiệp có mối quan hệ lâu dài có uy tín ngân hàng SHB xây dựng sách hợp tác cho vay cán nhân viên doanh nghiệp để tạo tiền đề gắn kết ngân hàng doanh nghiệp vay vốn 97 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1 KẾT LUẬN Sau nghiên cứu tình hình cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh thời gian gần rút số kết luận sau: Giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh khái quát nên nét hoạt động cho vay tiêu dùng SHB chi nhánh Bắc Ninh năm qua Đi sâu phân tích, đánh giá kết đạt mặt hạn chế hoạt động vay tiêu dùng Nhờ nhận thấy hoạt động cho vay cá nhân đặc biệt cho vay tiêu dùng đóng góp phần vai trò quan trọng việc thúc đẩy hoạt động cho vay tiêu dùng toàn xã hội, từ kích thích sản xuất tạo kinh tế phát triển bền vững Xuất phát từ nhiều lý do, lựa trọn đề tài “ Giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh”, để nghiên cứu với mục tiêu sở nghiên cứu vấn đề lý luận thực tiễn giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng địa bàn tỉnh Bắc Ninh, đề xuất số giải pháp nhằm thúc đẩy trình phát triển đẩy mạnh cho vay tiêu dùng mang lại lợi ích cho người tham gia vay tiêu dùng ngân hàng tạo tiền đề thúc đẩy kinh tế phát triển tương lai cho tỉnh Bắc Ninh Cụ thể tác giả đưa giải pháp để đẩy mạnh công tác cho vay tiêu dùng địa bàn tỉnh Bắc Ninh Cho vay cá nhân đặc biệt cho vay tiêu dùng đóng vai trò quan trọng việc thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng tồn xã hội, từ kích thích sản xuất kinh tế phát triển Mặc dù, năm qua ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh khơng ngừng tuyên truyền vận động nhân dân vay tiêu dùng việc thực chương trình Marketing giới thiệu sản phẩm dịch vụ cho vay tiêu dùng SHB, xây dựng sản phẩm phù hợp với đặc thù địa phương sản phẩm cho vay làng nghề, liên kết với chủ đầu tư cho vay mua nhà dự án, ký hợp đồng hợp tác với đại lý ô tô địa bàn nhằm tăng cường hoạt động cho vay tiêu dùng SHB Sản phẩm cho vay mua sửa chữa nhà có xu hướng tăng có sách hỗ trợ cho vay mua nhà dự án nhà cho người thu nhập thấp 98 phủ SHB liên kết nhiều dự án cho vay mua nhà thu nhập thấp địa bàn Cho vay CBCNV năm qua (2013-2015) tăng chậm sản phẩm cạnh tranh đặc biệt với tổ chức tín dụng có sản phẩm đời lâu năm địa bàn Sacombank, Vietcombank Tỉnh Bắc Ninh có nhiều tiềm kinh tế phát triển mạnh, cho vay tiêu dùng Việt Nam cách chưa lâu mang lại hiệu kinh tế đáng kể Doanh số cho vay tiêu dùng chiếm tỷ trọng không nhỏ cấu doanh số cho vay toàn chi nhánh Cụ thể năm 2013 cho vay tiêu dùng chiếm 25,6% tổng doanh số cho vay chi nhánh, đến năm 2014 tỷ lệ tăng thêm 4,0% đến năm 2015 tỷ lệ tăng lên 2,9% chiếm 32,5% doanh số cho vay Về lượng tuyệt đối, doanh số cho vay tiêu dùng không ngừng tăng lên khoảng thời gian 2013 - 2015 từ 195 tỷ đồng lên 443 tỷ đồng Năm 2013 ngân hàng SHB Bắc Ninh đạt khoảng 49 tỷ đồng, đến năm 2014 113 tỷ đồng năm 2015 đạt 144 tỷ đồng tăng 31 tỷ đồng so với năm 2014 Tính bình qn năm (2013, 2014, 2015) cho vay tiêu dùng tăng xấp xỉ 94 tỷ đồng/năm, tức tăng 188%/năm Đây tốc độ tăng nhanh so với tổ chức tín dụng khác địa bàn tỉnh Bắc Ninh Cho vay tiêu dùng chịu ảnh hưởng nhiều yếu tố, yếu tố ảnh hưởng lớn đến cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh thời gian qua là: + Công tác quản trị, điều hành từ ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội nhiều bất cập, chiến lược phát triển sản phẩm ngân hàng bán lẻ nói chung cho vay tiêu dùng nói riêng q trình xây dựng + Trình độ nghiệp vụ đội ngũ nhân viên hạn chế + Hoạt động marketing chi nhánh nói chung chưa có chiến lược rõ ràng, nhiều yếu thụ động + Có chủ quan việc kiểm tra, kiểm soát sau cho vay + Quy trình, thủ tục vay vốn SHB phức tạp phải thông qua nhiều bước Để khắc phục tồn để đẩy mạnh cho vay tiêu dùng thời gian tới, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh cần thực tốt đồng giải pháp sau: + Hồn thiện cơng tác Marketing + Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực 99 + Đẩy mạnh cho vay có tài sản đảm bảo đồng thời trọng chất lượng bảo đảm tín dụng + Tổ chức phân giao kế hoạch cho vay tiêu dùng đến phận, cán + Nâng cao sở vật chất kỹ thuật trang thiết bị + Tăng cường kiểm tra, kiểm soát hoạt động cho vay tiêu dùng + Xây dựng chiến lược khách hàng + Hồn thiện sách cho vay tiêu dùng phù hợp Trên sở định hướng mục tiêu chung ngân hàng TMCP Sài Gòn Hà Nội định hướng riêng chi nhánh Bắc Ninh, từ nguyên nhân làm phát sinh hạn chế việc phát triển cho vay tiêu dùng phân tích trên, luận văn đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng SHB Bắc Ninh thời gian tới Luận văn mạnh dạn đề xuất số kiến nghị với Chính phủ ngân hàng Nhà nước liên quan đến môi trường vĩ mô Do thời gian nghiên cứu trình độ có hạn, luận văn khơng tránh khỏi thiếu sót Rất mong nhận đóng góp ý kiến đồng nghiệp, thầy cô giáo để hồn thiện đề tài nghiên cứu 5.2 KIẾN NGHỊ 5.2.1 Kiến nghị với ngân hàng Nhà Nước NHNN tiếp tục xây dựng văn pháp quy hoạt động cho vay tiêu dùng, tạo hành lang pháp lý thơng thống đầy đủ để bảo vệ quyền lợi cho ngân hàng khách hàng, khách hàng vay cách nhanh chóng giảm bớt thủ tục vay vốn NHNN cần ban hành văn hướng dẫn cụ thể hoạt động cho vay tiêu dùng, quy định loại hình sản phẩm, dịch vụ cho vay tiêu dùng, tạo hành lang pháp lý đầy đủ để bảo vệ quyền lợi cho ngân hàng người tiêu dùng Đồng thời, tạo chủ động cho ngân hàng, đặc biệt giải nợ hạn để ngân hàng yên tâm hoạt động Mặt khác, cho vay tiêu dùng thực phát triển nước ta năm gần đây, để đảm bảo cho hoạt động cho vay tiêu dùng phát triển hướng, bền vững, phát huy vai trò phát triển chung kinh tế xã hội, đòi hỏi NHNN cần có hoạch định chiến lược đẩy mạnh chung cho vay tiêu dùng Nhờ tạo thống cao quản lý bình đẳng 100 cạnh tranh NHTM nước Tiếp tục xây dựng hoàn thiện hệ thống CIC nhóm khách hàng cá nhân, hộ gia đình, làm sở cho NHTM việc thẩm định khách hàng vay vốn Đối với hoạt động cho vay tiêu dùng, thơng tin có vị trí quan trọng, yếu tố cần thiết để thúc đẩy cho vay tiêu dùng đẩy mạnh phát triển Qua trung tâm này, NHTM khai thác thơng tin cần thiết cách nhanh chóng, bao gồm thơng tin khách hàng có quan hệ với ngân hàng, thông tin thị trường, … biến động tầm vĩ mơ vi mơ ảnh hưởng đến khách hàng, khả trả nợ khách hàng Tuy nhiên, thông tin khách hàng cá nhân hộ gia đình sơ sài, không đầy đủ, không cập nhập thường xun, chưa phát huy vai trò với tư cách trung tâm thông tin Đề nghị NHNN cần dành quan tâm, trọng phát triển trung tâm thông tin này, kênh thông tin quan trọng không cho ngân hàng mà cho phát triển chung kinh tế phù hợp với trình hội nhập 5.2.2 Kiến nghị với phủ Nhà nước tiếp tục xây dựng tạo lập hành lang pháp lý thơng thống nhằm tạo mơi trường đầu tư hấp dẫn cho nhà đầu tư nước lẫn đầu tư nước nhằm thúc đẩy kinh tế nước, tạo công ăn việc làm thu nhập nhiều cho người dân Chính phủ tiếp tục đưa sách đắn nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, xác định chiến lược phát triển kinh tế cách ổn định, lâu dài, mục đích, mơi trường kinh tế trị ổn định, trì tỷ lệ lạm phát cách hợp lý, nâng cao thu nhập dân cư mức sống dân cư, từ kích cầu tiêu dùng dân cư, sản phẩm cho vay tiêu dùng nhiều Việc tạo môi trường ổn định tạo tâm lý yên tâm cho sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu phong phú đa dạng hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng dân cư Nhà nước tăng cường xây dựng sở hạ tầng…Tất nhằm thúc đẩy sản xuất phát triển, nâng cao thu nhập khu vực nhằm xóa bỏ chênh lệch giàu nghèo thành thị nơng thơn, từ giúp cho ngân hàng tăng huy động vốn ngân hàng ngân hàng cho vay nhiều Chính phủ tiếp tục nghiên cứu xây dựng cải tiến hệ thống giáo dục nhằm đào tạo nguồn nhân lực cho đất nước, nguồn nhân lực vơ quan trọng định đến tất lĩnh vực kinh tế TÀI LIỆU THAM KHẢO David Cox (1997) Nghiệp vụ ngân hàng thương mại đại, NXB trị quốc gia, Hà Nội, chương 3, tr 256-289 Dương Hữu Hạnh (2010) Ngân hàng TW vai trò nghiệp vụ, NXB lao động Frederic.S.Mishkin (1995) Tiền tệ, ngân hàng thị trường tài chính, NXB khoa học kỹ thuật KoLer (1994) Những vấn đề hoạt động ngân hàng, NXB thống kê Lê Văn Tề (2013) Tín dụng ngân hàng , NXB lao động, chương 8, tr 220-250 Lê Vinh Danh (2009) Tiền tệ hoạt động ngân hàng, NXB giao thông vận tải, tr 25-39 Mai Văn Bạn (2009) Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, NXB tài chính, Hà Nội, chương 2, tr 18-64 Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội Bắc Ninh (2013-2015) Báo cáo hoạt động kinh doanh qua năm 2013-2015 Nguyễn Đăng Dờn (2008) Lý thuyết tiền tệ ngân hàng, NXB thống kê, tr 30-42 10 Nguyễn Minh Kiều (2008) Giáo trình tiền tệ ngân hàng, NXB thống kê, chương 3, tr 56-89, chương 7, tr.150-189 11 Nguyễn Thị Mùi (2003) Quản trị kinh doanh tiền tệ, NXB tài , chương 3, tr 48-64 12 Nguyễn Văn Dũng (2010) Từ điển ngân hàng anh việt, NXB lao động 13 Nguyễn Văn Tiến (2015) Quản trị ngân hàng thương mại, NXB thống kê, chương 6, tr 452-498 14 Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam khóa 12 Luật tổ chức tín dụng số 47/2010/QH12 thơng qua ngày 16/06/2010 15 Tạp chí Kinh tế Dự báo số 3/2016 Truy cập ngày 30/08/2016 http://kinhtevadubao.vn/chi-tiet/101-5229-chinh-sach-tien-te-giai-doan-20112015-va-nhung-tac-dong-toi-nen-kinh-te.html 16 Tạp trí thị trường tài tiền tệ số 15 Truy cập ngày 09/08/2016 http://www.vnba.org.vn/index.php?option=com_content&view=category&layou t=blog&id=45&Itemid=93 17 Tô Kim Ngọc (2012) Tiền tệ ngân hàng, NXB dân trí, chương 2, trang 46- 71 18 Tô Ngọc Hưng (2004) Cẩm nang ngành ngân hàng, NXB giao thông vận tải 19 Trung tâm đào tạo nghiên cứu khoa học ngân hàng (1996) Phân tích tình hình hoạt động tài Ngân hàng thương mại Việt Nam, tài liệu tập huấn ngân hàng Nhà Nước Việt Nam 20 Trương Quang Thơng (2012) Giáo trình Marketting ngân hàng, NXB kinh tế TPHCM 21 Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Ninh (2013,2014,2015) Báo cáo tình hình thực dự tốn thu chi ngân sách năm 2013, 2014, 2015 22 Vũ Minh Đức (2011) Giáo trình nguyên lý tiêu chuẩn thẩm định giá ngân hàng, NXB đại học kinh tế quốc dân, tr 115-161 23 website: www.shb.vn Truy cập từ ngày 25/08/2016 tại: http://www.shb.vn PHỤ LỤC PHIẾU KHẢO SÁT LẤY Ý KIẾN KHÁCH HÀNG Xin chào anh/chị tên Nguyễn Thị Hường học viên Học Viện Nông Nghiệp Việt Nam Hiện thực đề tài nghiên cứu “Giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh” Mong anh chị dành cho em vài phút để em tìm hiểu thông tin từ anh/chị Thông tin anh/chị cung cấp mang tính phục vụ đề tài mà khơng có mục đích khác Trân trọng! Họ Tên khách hàng: Địa chỉ: Thơn(Xóm,) Xã (Phường): Huyện Tỉnh Tuổi khách hàng : tuổi Giới tính: □ Nam □ Nữ Trình độ văn hố : □ Cấp I □ Cấp II □ Cấp III □ Trung cấp □ Cao đẳng □ Đại học Anh/Chị vay vốn theo hình thức : □ Ngắn hạn □ Trung hạn □ Dài hạn Anh/Chị sử dụng sản phẩm cho vay tiêu dùng SHB Bắc Ninh : □ Mua, sửa chữa nhà □ Cán CNV □ Tiêu dùng khác (Mua ô tô, chứng minh lực tài .) Anh/Chị có nhận xét tinh thần phục vụ nhân viên ngân hàng SHB so với tinh thần phục vụ nhân viên ngân hàng khác ? □ Niềm nở □ Bình thường □ Chưa niềm nở Anh/Chị có nhận xét quy trình vay vốn SHB: □ Đơn giản □ Phức tạp □ Bình thường Anh/Chị có nhận xét thời gian thủ tục cho SHB Bắc Ninh □ Nhanh □ Trung bình □ Chậm □ Rất chậm Anh/Chị có nhận xét tính đa dạng sản phẩm dịch vụ SHB Bắc Ninh □ Đa dạng □ Bình thường □ Nghèo nàn □ Ý kiến khác 10 Phí dịch vụ lãi suất ngân hàng SHB so với ngân hàng khác ? □ Cao □ Bằng □ Thấp 11 Thời gian cho vay ngân hàng SHB so với ngân hàng khác ? □ Hợp lý □ Chưa hợp lý □ Ý kiến khác 12 Tỷ lệ cho vay ngân hàng SHB so với ngân hàng khác ? □ Hợp lý □ Chưa hợp lý □ Ý kiến khác 13 Ý kiến Anh/Chị nâng cao chất lượng dịch vụ Ngân hàng □ Lãi cho vay thấp □ Thái độ chăm sóc khách hàng tốt □ Thủ tục nhanh đơn giản □ Đa dạng hóa sản phẩm □ Ý kiến khác: Ngày tháng năm 2016 Người điều tra ... động cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh - Luận văn đề xuất số giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội địa bàn tỉnh. .. đưa giải pháp đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội chi nhánh Bắc Ninh 85 4.2.2 Một số giải pháp chủ yếu đẩy mạnh cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP SHB chi nhánh Bắc Ninh. .. cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh - Luận văn đánh giá thực trạng công tác cho vay tiêu dùng ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội địa bàn tỉnh Bắc Ninh - Luận văn