HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM ĐINH THỊ THU HIỀN ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG NƯỚC VÀ CHẤT THẢI RẮN LÀNG NGHỀ TÁI CHẾ NHÔM MẪN XÁ, Xà VĂN MÔN, HUYỆN YÊN PHONG, TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành: Khoa học môi trường Mã số: 60 44 03 01 Người hướng dẫn khoa học: TS Đinh Hồng Duyên NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực, khách quan chưa dùng để bảo vệ lấy học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cám ơn, thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Đinh Thị Thu Hiền i LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu hồn thành luận văn, tơi nhận hướng dẫn, bảo tận tình thầy cô giáo, giúp đỡ, động viên bạn bè, đồng nghiệp gia đình Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi bày tỏ lòng kính trọng biết ơn sâu sắc tới TS.Đinh Hồng Duyên, người tận tình hướng dẫn, dành nhiều cơng sức, thời gian tạo điều kiện cho suốt q trình học tập thực đề tài Tơi xin chân thành cảm ơn ý kiến đóng góp quý báu thầy cô Khoa Môi trường, Học viện Nông Nghiệp Việt Nam Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo thôn Mẫn Xá, UBND xã Văn Mơn, Phòng Tài ngun mơi trường huyện n Phong, Sở Tài nguyên môi trường Bắc Ninh, ài) giúp đỡ tạo điều kiện cho suốt trình thực đề tài Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành luận văn./ Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Đinh Thị Thu Hiền ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt vi Danh mục bảng vii Trích yếu luận án ix Thesis abstract x Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 Mục tiêu nghiên cứu 1.3 Pham vi nghiên cứu 1.4 Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học thực tiễn Phần Tổng quan tài liệu nghiên cứu 2.1 Giới thiệu chung làng nghề tái chế kim loại 2.2 Thực trạng hoạt động tái chế kim loại giới Việt Nam 2.2.1 Thực trạng hoạt động tái chế kim loại giới việt nam 2.2.2 Thực trạng hoạt động sản xuất làng nghề tái chế kim loại Việt Nam 2.3 Tác động sản xuất làng nghề tái chế kim loại tới kinh tế - xã hội, môi trường sức khỏe cộng đồng 2.3.1 Tác động sản xuất làng nghề tái chế kim loại tới kinh tế - xã hội 2.3.2 Tác động sản xuất làng nghề tái chế kim loại tới môi trường sức khỏe cộng đồng 11 2.4 Các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường làng nghề tái chế kim loại 14 2.4.1 Giải pháp công tác quản lý 14 2.4.2 Giải pháp kỹ thuật công nghệ 17 2.4.3 24 Giải pháp giáo dục, truyền thông Phần Vật liệu phương pháp nghiên cứu 27 3.1 Địa điểm nghiên cứu 27 3.2 Thời gian nghiên cứu 27 3.3 Đối tượng nghiên cứu 27 3.4 Nội dung nghiên cứu 27 3.5 Phương pháp nghiên cứu 27 3.5.1 Phương pháp thu thập tài liệu sơ cấp 27 3.5.2 28 Phương pháp thu thập tài liệu thứ cấp 3.5.3 Phương pháp lấy mẫu trường 28 3.5.4 Phương pháp phân tích mẫu 30 3.4.5 Phương pháp xác định khối lượng chất thải rắn 30 3.5.6 Phương pháp xử lý số liệu 31 Phần Kết thảo luận 32 4.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội xã Văn Môn 32 4.1.1 Điều kiện tự nhiên 32 4.1.2 Điều kiện kinh tế - xã hội 34 4.2 Tình hình sản xuất làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh 37 4.2.1 Giới thiệu làng nghề 37 4.2.2 Quy mô sản xuất làng nghề 37 4.2.3 Nguyên, nhiên liệu sản phẩm 38 4.2.4 Quy trình tái chế nhơm làng nghề Mẫn Xá 39 4.3 Hiện trạng môi trường nước chất thải rắn làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá, Văn Môn 44 4.3.1 Hiện trạng chất thải rắn 44 4.3.2 Hiện trạng môi trường nước 46 4.4 Hiện trạng công tác quản lý, thu gom xử lý chất thải làng nghề Mẫn Xá – Văn Môn 56 4.4.1 Hệ thống tổ chức quản lý môi trường 56 4.4.2 Công tác quản lý, thu gom xử lý chất thải rắn 57 4.4.3 Công tác quản lý, thu gom xử lý nước thải 59 4.5 Đề xuất giải pháp nhằm giảm thiểu tình trạng nhiễm môi trường làng nghề tái chế nhôm Văn Môn 62 4.5.1 Giải pháp công tác quản lý 63 4.5.2 Giải pháp kỹ thuật công nghệ 64 4.5.3 Giải pháp giáo dục truyền thông môi trường 67 Phần Kết luận kiến nghị 68 5.1 Kết luận 68 5.2 Kiến nghị 69 Tài liệu tham khảo 70 Phụ lục 73 DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa tiếng Việt BVMT Bảo vệ môi trường CNH – HĐH Cơng nghiệp hóa – Hiện đại hóa CTR Chất thải rắn NM Nước mặt NN Nước ngầm NT Nước thải QCVN Quy chuẩn Việt Nam QCCP Quy chuẩn cho phép SXSH Sản xuất TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam UBND Ủy ban nhân dân UNEP Chương trình mơi trường Liên Hợp Quốc United Nations Environment Programme DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Một số làng nghề tái chế kim loại tiêu biểu Bảng 2.2 Phân loại làng nghề theo sản phẩm Bắc Ninh Bảng 2.3 Các giải pháp sản xuất cho làng nghề tái chế kim loại 18 Bảng 2.1 Vị trí, số lượng mẫu nước thải, nước mặt, nước ngầm 29 Bảng 4.1 Sự phân bố sản xuất tái chế nhôm làng nghề Mẫn Xá 37 Bảng 4.2 Quy mô sản xuất tái chế nhôm làng nghề Mẫn Xá, xã Văn Môn 38 Bảng 4.3 Các chất thải quy trình tái chế nhơm làng nghề Mẫn Xá 43 Bảng 4.4 Thành phần RTSH làng nghề tái chế nhôm Mẫn Xá 45 Bảng 4.5 Chất thải rắn phát sinh từ hoạt động tái chế nhôm ngày thôn Mẫn Xá 46 Bảng 4.6 Kết phân tích mẫu nước thải làng nghề tái chế nhơm Mẫn Xá, Văn Môn 47 Bảng 4.7 Kết phân tích mẫu nước mặt làng nghề Mẫn Xá 51 Bảng 4.8 Kết phân tích maaux nước ngầm làng nghề Mẫn Xá 55 vii DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Sơ đồ cơng nghệ xử lý kim loại màu kèm dòng thải Hình 2.2 Sơ đồ công nghệ tái chế gia công sắt thép kèm dòng thải Hình 2.3 Sơ đồ hệ thống xử lý nước thải bể mạ 20 Hình 2.4 Sơ đồ cơng nghệ xử lý nước thải q trình cán 21 Hình 3.1 Vị trí lấy mẫu nước làng nghề tái chế nhơm Mẫn Xá 29 Hình 4.1 Quy trình tái chế nhôm làng nghề Mẫn Xá 40 Hình 4.2 Quy trình tái chế nhơm gia đình ơng Mẫn Văn Hồng, thơn Mẫn Xá 41 Hình 4.3 Biểu đồ so sánh hàm lượng BOD5 mẫu với QCVN 48 Hình 4.4 Biểu đồ so sánh hàm lượng COD mẫu với QCVN 48 Hình 4.5 Biểu đồ so sánh hàm lượng SS mẫu với QCVN 49 Hình 4.6 Biểu đồ so sánh hàm lượng Amoni mẫu với QCVN 53 Hình 4.7 Biểu đồ so sánh hàm lượng dầu mỡ khoáng mẫu với QCVN 53 PHIEU DIEU TRA LANG NGHE TAI CHE NHOM VAN MON (Phieu aiJu tra danh cho hp scin xudt) c Thai gian ph9ng van: X6m: guo duoc phong van: ('{� V0-"n., cfw,av Tu6i: 41 Gi6i tinh: Ni)i dung hoi STT I zo I J /2015 No i duns trii liri Ghi chu " � ,,,to rtowvv Ong (bit) lam nghe tai ch� nhorn lau clura? Nghe xuat hien thon ur bao gio? �l� Trong gia dinh co bao nhieu ngtroi Jam ngh� nay? ,;� r- S6 ti�n gia dlnh phai tra cho nguoi Jam thue la bao nhieu? � ���ft� Thu nhap cua gia dinh tir ngh� tai ch� nhorn la bao nhieu? (l) � q Cophai thue them ngirci khong9bao nhieu nguoi? Nc,,m � ��"w � � (\�\ t� �(b�� ��r'� Cac cong doan cua ngh� tai ch� nhom? Mua nguyen lii;u tir dau? Gia bao nhieu? Gia dinh tai ch