LUẬN văn THẠC sĩ bồi DƯỠNG đội NGŨ cán bộ LÃNH đạo QUẢN lý GIÁO dục đào tạo ở các học VIỆN NHÀ TRƯỜNG QUÂN đội HIỆN NAY

Cán bộ là một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định đối với sự thành công hay thất bại của sự nghiệp cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy :Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, Công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém. Chính vì vậy trong mọi thời kỳ của cách mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên chăm lo đến cán bộ và công tác cán bộ, coi công tác cán bộ là cốt lõi của công tác tổ chức, là vấn đề có tầm quan trọng chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng.

MỞ ĐẦU 4

Chương 1 BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

-ĐÀO TẠO - NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ LÝ LUẬN VÀ

1.1 Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo và những

vấn đề cơ bản về bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý

1.2 Thực trạng và một số kinh nghiệm bồi dưỡng đội ngũ

cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện,

Chương 2 PHƯƠNG HƯỚNG, YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP

BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO Ở CÁC HỌC VIỆN, TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

-542.1 Những yếu tố tác động và phương hướng, yêu cầu bồi

dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở cáchọc viện, trường sĩ quan quân đội trong giai đoạn hiện

2.2 Những giải pháp bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý

giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan quân

Cán bộ là một trong những nhân tố có ý nghĩa quyết định đối với sựthành công hay thất bại của sự nghiệp cách mạng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã

dạy :"Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "Công việc thành công hay thất

bại đều do cán bộ tốt hay kém" Chính vì vậy trong mọi thời kỳ của cách

mạng, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh thường xuyên chăm lo đến cán bộ vàcông tác cán bộ, coi công tác cán bộ là cốt lõi của công tác tổ chức, là vấn đề

có tầm quan trọng chiến lược đối với sự nghiệp cách mạng

Trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước hiện nay, GD - ĐT giữ một vị trí

vô cùng quan trọng được Đảng ta xác định là "quốc sách hàng đầu" Thông qua

GD - ĐT chúng ta mới có được một thế hệ con người có phẩm chất, trí tuệ, cótài năng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thông nghề nghiệp

Cùng với hệ thống các nhà trường trong cả nước, các học viện, TSQquân đội có vai trò to lớn đối với sự nghiệp đào tạo cán bộ của Đảng Đó lànơi đào tạo ra những cán bộ, sĩ quan cho quân đội, đây là lực lượng nòng cốt,lực lượng chủ yếu lãnh đạo, chỉ huy góp phần quan trọng đối với việc hoànthành nhiệm vụ quân đội

Đối với một học viện hay một TSQ, bên cạnh đội ngũ giảng viên, độingũ cán bộ QLGD - ĐT có vị trí nổi bật đối với mọi hoạt động giảng dạy vàhọc tập, và do đó có ảnh hưởng quan trọng đối với chất lượng GD - ĐT củanhà trường

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các học viện, TSQ là một bộ phậntrong hệ thống cán bộ quân đội Vị trí, vai trò của đội ngũ này gắn liền vớiviệc nâng cao chất lượng GD - ĐT trong các học viện, TSQ quân đội Nhậnthức được vị trí, vai trò đó, các tổ chức đảng trong quân đội cùng với hệ thốngchỉ huy và cơ quan chức năng đã giành nhiều thời gian, công sức chăm lo bồidưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT Nhờ đó đội ngũ này

đã không ngừng trưởng thành vững mạnh

Hiện nay, nhiệm vụ GD - ĐT đang đặt ra nhiều vấn đề bức xúc, cầnphải giải quyết Xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong tình hình

mới, nhiệm vụ xây dựng quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng

bước hiện đại”, lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở, đội ngũ cán bộ QLGD

-ĐT ở các học viện, TSQ bên cạnh những mặt mạnh còn bộc lộ không ít nhữnghạn chế bất cập, chưa thực sự ngang tầm với nhiệm vụ GD - ĐT cán bộ quânđội trong thời kỳ mới

Những hạn chế bất cập đó có nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủquan Nhìn vào thực tế, công tác bồi dưỡng chưa thật sự chủ động, còn nhiềuhạn chế Từ đó đặt ra yêu cầu cấp thiết phải đi sâu nghiên cứu lý luận, thực tiễnmột cách toàn diện về đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT, kịp thời làm sáng tỏ những

cơ sở, căn cứ khoa học tìm ra những giải pháp phù hợp để bồi dưỡng nâng caochất lượng đội ngũ này, đáp ứng yêu cầu tình hình nhiệm vụ thời kỳ mới

2 Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài

Trong những năm gần đây, đã có nhiều đề tài đi sâu nghiên cứu về côngtác cán bộ trong quân đội, có nhiều công trình đề tài nghiên cứu về đội ngũ

cán bộ trong các nhà trường quân đội như Đinh Văn Thanh: "Nâng cao chất

lượng quản lý học viên sau đại học ở Học viện Chính trị quân sự trong giai đoạn hiện nay", luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, Học viện Chính trị quân

sự, 2000; Phạm Xuân Bồng: "Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ của Học

viện Phòng không - Không quân hiện nay", luận văn thạc sĩ khoa học chính

trị, Học viện Chính trị quân sự, 2000; Đào Công Khanh: "Nâng cao chất

lượng đội ngũ cán bộ quản lý học viên ở Học viện Hải quân hiện nay", luận

văn thạc sĩ khoa học chính trị, Học viện Chính trị quân sự, 2003 , các đề tàitrên đã đi sâu nghiên cứu chất lượng công tác quản lý học viên, chất lượng độingũ cán bộ ở nhà trường nói chung, trực tiếp là chất lượng đội ngũ cán bộquản lý học viên ở một nhà trường cụ thể Nhưng chưa có đề tài nào đi sâu

nghiên cứu về đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ Đặc biêtchưa có đề tài nào bàn về bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT Vì vậy đềtài này có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn.

3 Mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, phạm vi nghiên cứu

Mục đích nghiên cứu

Phân tích, luận giải làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễnbồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT; đề xuất những giải pháp cơ bản nhằmbồi dưỡng đội ngũ này trong giai đoạn hiện nay, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụxây dựng quân đội trong thời kỳ mới

- Xác định phương hướng, yêu cầu và đề xuất những giải pháp cơ bảnnhằm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân độitrong giai đoạn hiện nay

Đối tượng nghiên cứu

Công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viên, TSQ làđối tượng nghiên cứu của luận văn

Phạm vi nghiên cứu

Đề tài tập trung nghiên cứu công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD

-ĐT ở các học viện, TSQ quân đội (chủ yếu là cán bộ công tác ở phòng đàotạo) Các tư liệu, số liệu khảo sát chủ yếu từ năm 1994 đến nay (Từ khi cóNghị quyết 93/ĐUQSTƯ và Nghị quyết 94/ ĐUQSTƯ)

4 Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu

Cơ sở lý luận của đề tài: Những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa

Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng,nghị quyết, chỉ thị của ĐUQSTW, BQP, TCCT Đề tài còn sử dụng những kếtquả nghiên cứu về cán bộ, công tác cán bộ; về công tác GD - ĐT trong cácchương trình, đề tài đã được nghiệm thu, công bố

Cơ sở thực tiễn của đề tài: Tình hình cán bộ và công tác cán bộ, trực

tiếp là công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQquân đội Đề tài còn dựa vào các báo cáo tổng kết của BTTM, các cơ quanchức năng về cán bộ, công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ

Phương pháp nghiên cứu của đề tài: Dựa trên cơ sở phương pháp

luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, đề tài sử dụng tổng hợp các phương phápnghiên cứu khoa học chuyên ngành và khoa học liên ngành, vận dụng và kếthợp chặt chẽ phương pháp lôgic với phương pháp lịch sử, phân tích và tổnghợp, phương pháp so sánh, thống kê, khảo sát, điều tra xã hội học, tham khảochuyên gia, phương pháp tổng kết thực tiễn

5 Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài

- Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm sáng tỏ luận cứ khoa họcgiúp cho các cấp, các ngành, các cơ quan chức năng trong bồi dưỡng nângcao chất lượng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân độitrong giai đoạn hiện nay

- Luận văn còn có thể dùng làm tài liệu tham khảo phục vụ nghiên cứu,giảng dạy, học tập ở một số học viện, nhà trường quân đội

6 Kết cấu của luận văn.

Luận văn gồm : phần mở đầu, 2 chương (4 tiết), phần kết luận, danhmục tài liệu tham khảo và phụ lục

Chương 1 BỒI DƯỠNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ QUẢN LÝ GIÁO DỤC-

ĐÀO TẠO – NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ

* Quan niệm đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện,

trường sĩ quan quân đội.

Cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ là một bộ phận những nhà sưphạm, công tác ở các học viện, TSQ, đồng thời là một bộ phận trong đội ngũcán bộ QĐNDVN Để có được quan niệm đúng đắn về đội ngũ này, trước hếtcần phải nghiên cứu những vấn đề về cán bộ, cán bộ quân đội

Cán bộ là một hiện tượng lịch sử gắn liền với sự xuất hiện và phát triển

của xã hội loài người “Cán bộ là khái niệm chỉ những người có chức vụ, vai

trò và cương vị nòng cốt trong một tổ chức, có tác động, ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức và các quan hệ trong lãnh đạo, chỉ huy, quản lý điều hành, góp phần định hướng sự phát triển của tổ chức” [46, 20].

Cán bộ QĐNDVN là một bộ phận trong đội ngũ cán bộ cách mạng Đó

là những cán bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hoà XHCNViệt Nam, hoạt động trong lĩnh vực quân sự, quốc phòng được bổ nhiệm giữcác chức vụ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý từ trung đội trưởng, trợ lý cơ quan từcấp tiểu đoàn và tương đương trở lên Đội ngũ cán bộ của Đảng trong quânđội, là lực lượng nòng cốt xây dựng các tổ chức quân đội vững mạnh, là nhân

tố quyết định sức mạnh của quân đội và là lực lượng nòng cốt để xây dựngnền quốc phòng toàn dân, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độXHCN, giữ vững ổn định chính trị đất nước.

Đội ngũ cán bộ quân đội là một lực lượng đông đảo với nhiều loại,nhiều ngành, nhiều chuyên ngành, nhiều quân, binh chủng khác nhau Đó làcác sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, viên chức quốc phòng, các hạ sĩ quanđảm nhận chức vụ của sĩ quan đang sống và hoạt động ở các đơn vị, cơ quan,nhà trường, nhà máy, xí nghiệp, nơi biên giới, hải đảo của Tổ quốc, trong đó,

bộ phận sĩ quan là lực lượng nòng cốt Trong đội ngũ cán bộ quân đội có bộphận công tác ở cơ quan, đơn vị, có bộ phận công tác ở nhà trường, có ngườilàm công tác nghiên cứu, giảng dạy, có người làm công tác QLGD - ĐT Nhưvậy đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các học viện, TSQ quân đội là chủ thểcủa hệ thống QLGD - ĐT thuộc các học viện, nhà trường - những người lấycông tác QLGD - ĐT làm hoạt động chủ yếu Đội ngũ này gồm các nhà lãnhđạo, chỉ huy: giám đốc, phó giám đốc, hiệu trưởng, phó hiệu trưởng; lãnh đạo,chỉ huy, trợ lý chủ chốt tại các cơ quan chức năng về QLGD - ĐT; đội ngũnhững người làm công tác kỹ thuật và nhân viên phục vụ trực tiếp quá trình

GD - ĐT; lãnh đạo, chỉ huy các khoa, bộ môn; lãnh đạo, chỉ huy các đơn vịquản lý học viên thuộc các học viện, TSQ, đứng đầu các cơ quan đào tạo, cáckhoa, bộ môn được coi là lực lượng giữ vai trò quyết định trong đội ngũ cán

bộ QLGD - ĐT

Sự ra đời của đội ngũ này bắt nguồn từ yêu cầu nhiệm vụ GD - ĐT củacác học viện, nhà trường quân đội Quá trình hình thành phát triển của đội ngũnày gắn bó hữu cơ với quá trình hình thành, phát triển của các học viện, TSQquân đội

Tuy nhiên, phạm vi nghiên cứu của đề tài tập trung chủ yếu vào cán bộ

ở các phòng đào tạo đại học, sau đại học của các học viện, TSQ Đội ngũ này

có chức năng, nhiệm vụ là giúp ban giám đốc (ban giám hiệu) thực hiện chứcnăng quản lý nhà nước về GD - ĐT, đồng thời làm tốt công tác tham mưu cholãnh đạo, chỉ huy học viện, TSQ xây dựng mô hình mục tiêu, xây dựng kếhoạch, chương trình đào tạo, hướng dẫn thực hiện, kiểm tra đôn đốc các lựclượng thực hiện tốt kế hoạch, chương trình đào tạo, kiểm tra, thanh tra, bảođảm cơ sở vật chất trang thiết bị đào tạo; phối kết hợp cùng các cơ quan chứcnăng và các khoa giáo viên không ngừng đổi mới nội dung, hình thức,phương pháp, nâng cao chất lượng GD - ĐT.

Ở các học viện, TSQ, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT được tuyển chọn từcác nguồn: là học viên tốt nghiệp ra trường được giữ lại, là giáo viên ở cáckhoa giáo viên được điều về, hoặc là cán bộ, giáo viên ở các đơn vị, nhàtrường khác được tuyển chọn đến

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT giữ vai trò quan trọng đối với sự nghiệpphát triển GD - ĐT của các học viện, TSQ quân đội Trong thời gian qua, độingũ này không ngừng phấn đấu và từng bước trưởng thành cùng với sự lớn

lên của đất nước, quân đội; hết lòng, hết sức với sự nghiệp “trồng người”

trong quân đội, luôn gắn bó với nghề ngay cả những lúc khó khăn gian khổnhất, xứng đáng với niềm tin và là chỗ dựa vững chắc cho lãnh đạo, chỉ huynhà trường, cho đội ngũ giáo viên và học viên trong quá trình thực hiện nhiệm

vụ GD - ĐT

Sự nghiệp xây dựng quân đội đòi hỏi sản phẩm của các học viện, TSQ

là phải cho “ra lò” những cán bộ sĩ quan “vừa hồng, vừa chuyên” Do đó,

hơn bao giờ hết, người làm công tác QLGD - ĐT phải được tuyển chọn chặtchẽ, đào tạo bồi dưỡng cơ bản, có phẩm chất chính trị, đạo đức tốt, đồng thời

có trình độ năng lực thực sự, xứng đáng là lực lượng nòng cốt đi đầu về GD ĐT

-Nghị quyết Hội nghị TƯ2, khoá VIII, ngày 24/12/1996, Về định hướng

chiến lược phát triển GD- ĐT trong thời kỳ CNH, HĐH nêu rõ cần phải: “đổi

mới cơ chế quản lý, bồi dưỡng cán bộ, sắp xếp, chấn chỉnh và nâng cao năng lực của cán bộ QLGD - ĐT” Kết luận của Hội nghị TƯ6, khoá IX, Về tiếp

tục thực hiện Nghị quyết TƯ2, khoá VIII, phương hướng phát triển GD - ĐT

từ 2001 - 2005 và đến 2010 đã đề ra nhiệm vụ xây dựng đội ngũ nhà giáo và

cán bộ QLGD - ĐT một cách toàn diện: “Bố trí cán bộ quản lý giáo dục các

cấp phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và năng lực của cán bộ, có cơ chế thay thế khi không đáp ứng yêu cầu… Xây dựng kế hoạch đào tạo, đào tạo lại đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục, bảo đảm đủ số lượng, cơ cấu cân đối, đạt chuẩn đáp ứng yêu cầu thời kỳ mới… Hoàn thiện chế độ chính sách đối với nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục…[14, 132] Nhà nước đã ban hành Luật Giáo

dục, Chiến lược GD - ĐT; Đảng uỷ quân sự Trung ương đã có Nghị quyết

93/ĐUQSTƯ về “tiếp tục đổi mới công tác đào tạo đội ngũ cán bộ, nhân viên

chuyên môn kỹ thuật và xây dựng trường chính quy” và trong 2 ngày 30,

31/3/2004 BQP đã tổ chức tổng kết 10 năm thực hiện NQ 93/ĐUQSTƯ làm cơ

sở xây dựng nghị quyết về GD - ĐT trong thời kỳ mới…

Với cái nhìn hệ thống, chúng ta thấy rằng: kết quả GD - ĐT ở các họcviện, TSQ quân đội phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: người dạy, người học,mục tiêu, chương trình, nội dung, phương pháp, phương tiện của GD - ĐT…Trong đó, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT đóng vai trò rất quan trọng Muốn nângcao chất lượng GD - ĐT cần phải coi trọng từng yếu tố của hệ thống, trướchết phải quan tâm hàng đầu đến yếu tố con người, nhất là người quản lý - chủthể của mọi hoạt động nhằm liên kết, phát huy đầy đủ các yếu tố trong suốtquá trình GD - ĐT, điều khiển sự vận hành của toàn bộ hệ thống một cáchkhoa học, thống nhất

* Đặc điểm đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan.

Thứ nhất: Tuyệt đại đa số cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo được đào tạo cơ bản một chuyên ngành để công tác ở đơn vị, số được đào tạo về QLGD

- ĐT rất ít Đội ngũ này có động cơ phấn đấu tốt, được tuyển chọn chặt chẽ, được giao nhiệm vụ cụ thể ở các phòng, ban đào tạo đại học, sau đại học ở các học viện, TSQ.

Đây là đặc điểm nổi bật tạo thuận lợi cơ bản cho quá trình tổ chức bồidưỡng, rèn luyện nâng cao chất lượng toàn diện đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.Trong thực tế, những cán bộ đã và đang công tác ở cơ quan đào tạo đại học,sau đại học hầu hết được đào tạo cơ bản dài hạn ở một hoặc hai cơ sở đào tạo;

có trình độ học vấn đại học, sau đại học Do đó cán bộ QLGD - ĐT có trình

độ kiến thức khá toàn diện, có sự hiểu biết tương đối sâu sắc về quá trình GD

- ĐT theo chuyên ngành của mình Tuy đội ngũ này hầu hết được đào tạo cơbản nhưng chủ yếu là đào tạo theo một chuyên ngành ở chính học viện, TSQ

đó, rất ít người có điều kiện được đào tạo chuyên sâu về công tác QLGD

-ĐT Trong các nhà trường quân đội, chưa có cơ sở nào đào tạo cán bộ QLGD

- ĐT Ở một số nơi đã chủ động gửi cán bộ đến các cơ sở bên ngoài để đàotạo chuyên sâu về QLGD - ĐT, nhưng tỷ lệ này còn rất thấp Vì vậy, quá trìnhbồi dưỡng cán bộ QLGD - ĐT cần phải phát huy tốt nhất vai trò của nhữngngười được đào tạo chuyên sâu, tận dụng tối đa tài liệu, giáo trình, chủ độnghọc tập phương pháp, kinh nghiệm của các nhà trường có nhiều năm đào tạocán bộ QLGD - ĐT của quốc gia để nâng cao trình độ, mở rộng tầm nhìn điđôi với rèn luyện kỹ năng chuyên môn cho cán bộ QLGD - ĐT

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT hầu hết được tuyển chọn chặt chẽ, đại bộphận có xu hướng nghề nghiệp rõ ràng, có động cơ phấn đấu tốt, ham học tập,cầu tiến bộ Đây là thuận lợi rất cơ bản xây dựng môi trường học tập, phát

huy tính tích cực của cả tập thể, đề cao tính tự giác của từng cán bộ trong tựhọc tập, tự bồi dưỡng.

Thứ hai: Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo phải thực hiện nhiều chức năng, nhiệm vụ, giải quyết nhiều mối quan hệ với các đối tượng khác nhau.

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT vừa phải thực hiện tốt chức năng thammưu, đề xuất kiến nghị với lãnh đạo, chỉ huy học viện, TSQ những chủtrương biện pháp lãnh đạo, quản lý, vừa phải giúp lãnh đạo, chỉ huy, cơ quanchức năng cấp trên thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước về GD - ĐT;đồng thời triển khai, đôn đốc, kiểm tra, hướng dẫn các cơ quan, đơn vị thựchiện tốt chương trình kế hoạch GD - ĐT Cán bộ QLGD - ĐT phải tham giavào tất cả các khâu các bước của quá trình đào tạo từ hoàn thiện mô hình,mục tiêu, xây dựng chương trình, chỉ đạo nội dung, thống nhất phương pháp;giúp lãnh đạo, chỉ huy lãnh đạo, quản lý tốt tất cả các khâu các bước từ tuyểnsinh, xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch, kiểm tra, thanh tra đào tạo, tổchức bảo đảm v.v Quá trình đó, cán bộ QLGD - ĐT phải giải quyết mốiquan hệ công tác với tất cả các thành phần, các lực lượng, từ đảng uỷ, bangiám đốc (ban giám hiệu) đến các phòng, ban, khoa, hệ, tiểu đoàn; từ ngườinghiên cứu giảng dạy đến người học, người quản lý, người làm công tác bảođảm Điều đó vừa đặt ra yêu cầu cao vừa tạo ra những thuận lợi nhất định đểcán bộ QLGD - ĐT học tập phương pháp, tiếp thu kinh nghiệm nâng cao trình

độ Nhưng do điều kiện và tính chất công việc chi phối, cán bộ QLGD - ĐTrất ít có điều kiện thời gian để học tập những vấn đề chung, những nội dungmang tính hệ thống, tạo ra bước chuyển căn bản trong tư duy nhận thức

Thứ ba: Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan, trước khi được tuyển chọn về các phòng, ban đào tạo đại học,

sau đại học, đã trưởng thành từ nhiều đơn vị; đội ngũ này có tuổi đời ngày càng trẻ, cấp bậc quân hàm ngày càng cao.

Cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ có tuổi đời, tuổi quân khácnhau, nhưng hầu hết đều đã trưởng thành từ các đơn vị cơ sở trong quân đội,được tuyển chọn về trường học tập, sau khi tốt nghiệp được lựa chọn về cơquan đào tạo đại học, sau đại học Do đó, mặc dù công tác ở các nhà trườngnhưng họ không phải là những người xa lạ với đơn vị, thiếu hiểu biết về đờisống bộ đội ở đơn vị cơ sở

Nhìn vào thực tế ở các cơ quan đào tạo đại học, sau đại học cho thấyđội ngũ cán bộ có tuổi đời ngày càng trẻ, quân hàm ngày càng cao, tỷ lệ hếttrần quân hàm ngày càng nhiều, tỷ lệ qua chiến đấu ngày càng ít Xu hướngnày đã ảnh hưởng không ít đến hoàn thiện cơ cấu, khắc phục những bất cậpthiếu cân đối, tạo ra sự thăng bằng, ổn định chính trong bản thân đội ngũ nàytrong mỗi trường và trong hệ thống nhà trường quân đội

Do nhiều nguyên nhân cả khách quan, cả chủ quan, đời sống gia đình,hậu phương của cán bộ QLGD - ĐT hầu hết còn khó khăn Nơi ăn chốn ở củagia đình chưa ổn định, thu nhập chủ yếu trông vào lương của cán bộ QLGD -

ĐT Do đó, quá trình bồi dưỡng nâng cao trình độ cho cán bộ phải đi đôi vớiquan tâm chăm lo đời sống vật chất tinh thần, tạo điều kiện để cán bộ QLGD -

ĐT yên tâm, phấn khởi, gắn bó với nghề nghiệp, vững vàng vượt qua nhữngcám dỗ, những tác động tiêu cực từ cơ chế thị trường

* Vai trò của đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan.

Một là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo có vai trò quan trọng trong quán triệt và tổ chức thực hiện quan điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm về giáo dục - đào tạo của Đảng, Nhà nước, quân đội.

Đảng, Nhà nước, quân đội luôn coi trọng sự nghiệp GD - ĐT, luôn cónhững chủ trương đường lối lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể nhiệm vụ GD - ĐT Hệthống quan điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm giáo dục của Đảng,Nhà nước, quân đội cũng ngày một hoàn thiện, thể hiện tính cách mạng, tínhkhoa học, có tác dụng định hướng, chỉ đạo đối với mọi hoạt động của quátrình GD - ĐT Hơn ai hết, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT luôn nắm vững quanđiểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm về GD - ĐT Trong quá trình thựchiện các chức năng, nhiệm vụ, tích cực đưa các quan điểm, đường lối, chínhsách của Đảng, quán triệt sâu sắc và thực hiện đúng đắn các nguyên tắc,nguyên lý, phương châm GD - ĐT, làm cho mọi khâu, mọi bước, mọi tổ chức,lực lượng tham gia quá trình đào tạo luôn thấm nhuần và thực hiện đúng quanđiểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm GD - ĐT của Đảng, Nhà nước,quân đội Nhờ sự nỗ lực của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT mà những tổ chức,

cá nhân thực hiện tốt quan điểm, nguyên tắc, nguyên lý, phương châm GD

-ĐT được phát hiện, biểu dương và nhân lên rộng rãi; những hạn chế, lệch lạc,những biểu hiện vi phạm nguyên tắc, không tuân thủ đúng nguyên lý, phươngchâm GD - ĐT được phát hiện, đấu tranh khắc phục

Hai là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo là lực lượng trung tâm phối hợp, hiệp đồng trong xây dựng hoàn thiện chương trình, kế hoạch, hoàn thiện nội dung, đổi mới hình thức, phương pháp đào tạo, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo.

Xây dựng hoàn thiện chương trình, kế hoạch đào tạo là một nội dungquan trọng trong toàn bộ hoạt động QLGD - ĐT, là trách nhiệm của tất cả cáclực lượng tham gia GD - ĐT Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT không chỉ thammưu đề xuất với lãnh đạo, chỉ huy nhà trường về xây dựng chương trình tổngthể mà còn là lực lượng trực tiếp cùng với các cơ quan chức năng và các khoa

giáo viên xây dựng chương trình, xác lập kế hoạch GD - ĐT với từng đốitượng trong từng thời gian cụ thể.

Hoàn thiện nội dung, đổi mới hình thức, phương pháp GD - ĐT là mộtđòi hỏi khách quan của quá trình nâng cao chất lượng GD - ĐT Thông quathực hiện chức năng, nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phát hiện nhữngnội dung phù hợp, không phù hợp, những hạn chế bất cập của các hình thức,phương pháp cụ thể, kịp thời đề xuất với các cấp có thẩm quyền phươnghướng, biện pháp khắc phục, làm cho nội dung, chương trình ngày càng phùhợp, hình thức, phương pháp ngày càng được đổi mới, góp phần nâng caochất lượng GD - ĐT cán bộ trong quân đội, đáp ứng yêu cầu ngày càng caocủa tình hình nhiệm vụ cách mạng, nhiệm vụ quân đội trong thời kỳ mới

Ba là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo là lực lượng nòng cốt,

có vai trò quan trọng hàng đầu trong xây dựng, hoàn thiện, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện quy chế GD - ĐT, bảo đảm thống nhất trong tất cả các khâu, các bước của quá trình giáo dục - đào tạo ở các học viện, TSQ.

Xây dựng hoàn thiện quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc quy chế

là một trong những nội dung không thể thiếu của toàn bộ hoạt động QLGD

-ĐT Quy chế là những quy định gắn với quy trình, nội dung, là những chế độgắn với các tổ chức, các lực lượng tham gia GD - ĐT; là quá trình cụ thể hoáquan điểm, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhànước, điều lệnh, điều lệ của quân đội Xây dựng và thực hiện quy chế là tráchnhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức, các lực lượng tham gia quá trình

GD - ĐT Nhưng ở các học viện, TSQ, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là lựclượng nòng cốt giúp lãnh đạo chỉ huy nhà trường từ biên soạn, tranh thủ ýkiến, trước khi ban hành đến hướng dẫn chỉ đạo thực hiện Quá trình đó làmcho tất cả các khâu, các bước từ tuyển sinh, chiêu sinh đến tổ chức thi, kiểmtra, đánh giá kết quả học viên ra trường được thực hiện nghiêm túc, góp phần

thúc đẩy tính tích cực, tính chủ động của tất cả các thành phần, các lực lượngđối với thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT.

Bốn là, đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo là lực lượng quan trọng giúp cho cấp uỷ, chỉ huy các học viện, nhà trường thanh tra, kiểm tra, đánh giá chính xác chất lượng giáo dục - đào tạo.

Thanh tra, kiểm tra đánh giá chính xác chất lượng GD - ĐT có ý nghĩaquan trọng đối với nâng cao chất lượng GD - ĐT Hoạt động GD - ĐT là hoạtđộng rất đặc trưng ở các nhà trường với muôn vàn công việc khác nhau Do

đó đánh giá chính xác các hoạt động mang tính độc lập, đồng thời có cái nhìntoàn diện, đúng thực chất, phản ánh khách quan sự nỗ lực của tất cả các thànhphần là công việc không phải dễ dàng Với trọng trách của những người làmcông tác quản lý, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT có vai trò không thể thiếu trongthanh tra, kiểm tra, giúp lãnh đạo, chỉ huy nhà trường đánh giá đúng nhữngmặt tốt, đồng thời thấy rõ được những hạn chế bất cập trong từng khâu, gắnvới trách nhiệm cụ thể của từng tổ chức, từng cá nhân Dưới góc độ chuyênmôn, cán bộ QLGD - ĐT đề xuất những chủ trương, biện pháp cụ thể, pháthuy những mặt tốt, nhân rộng những điển hình tiên tiến, đồng thời ngăn ngừa,khắc phục những nhận thức lệch lạc, những biểu hiện sai trái, góp phần nângcao chất lượng GD - ĐT của nhà trường

* Yêu cầu cơ bản về phẩm chất, năng lực cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo

Nghiên cứu làm rõ những yêu cầu cơ bản về phẩm chất năng lực cán bộQLGD - ĐT không chỉ giúp ta có căn cứ đúng đắn để đánh giá thực trạng độingũ này hiện nay mà còn có cơ sở khoa học để xác định mục tiêu, phươnghướng bồi dưỡng toàn diện cả đội ngũ nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trongtình hình mới

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phân tích, khái quát nhân cách người cán bộcách mạng thành hai mặt cơ bản là đức và tài, đồng thời lý giải rất sâu sắcmối quan hệ giữa hai mặt cơ bản đó Theo Người, một cán bộ tốt nhất thiếtphải có đủ đức, đủ tài trong đó đức là gốc Đạo đức đối với người cán bộ cách

mạng được Hồ Chí Minh ví như có “nguồn nước” của dòng sông; như “gốc

rễ” của cây cối Có đạo đức được xem như “nguồn sức mạnh” để “gánh nặng

và đi xa” Trong mối quan hệ với tài, đức vừa là cơ sở nền tảng, vừa giữ vai

trò định hướng, đồng thời là động lực thúc đẩy quá trình phấn đấu nâng caotrình độ mọi mặt của người cán bộ Sự nghiệp cách mạng đòi hỏi người cán

bộ cách mạng nói chung, cán bộ QLGD - ĐT nói riêng phải không ngừng tudưỡng rèn luyện phấn đấu để đủ đức, đủ tài, đủ khả năng gánh vác công việc

mà Đảng, nhân dân và quân đội giao phó Là người có vị trí, vai trò quantrọng trên các mặt công tác, do đó cán bộ QLGD - ĐT phải có tài năng thực

sự, thể hiện trình độ trí tuệ cao, thông minh, sáng tạo, tham mưu đề xuất tốt,trình độ tổ chức thực hiện giỏi Đạo đức và tài năng của người cán bộ là đạilượng cơ bản để đo chất lượng người cán bộ cao hay thấp Tuy nhiên, đạo đức

và tài năng đó phải được biểu lộ ra thông qua hoạt động thực tiễn, gắn liền vớihoạt động của cả tập thể trong quá trình thực hiện nhiệm vụ Cán bộ QLGD -

ĐT không chỉ có tư cách đạo đức trong sáng, mẫu mực trước học viên mà cònphải là người tinh tế, sắc xảo, nhanh nhạy trong tham mưu đề xuất trong chỉđạo, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT

Phẩm chất chính trị, đạo đức

Đối với người cán bộ cách mạng, bản lĩnh chính trị vững vàng và sựtrong sáng về đạo đức cách mạng luôn gắn bó thống nhất để tạo nên chấtlượng người cán bộ Bản lĩnh chính trị vững vàng của cán bộ QLGD - ĐT làtrung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc, nhân dân, vững vàng, không giaođộng trước những tác động tiêu cực, không để đồng tiền và những tình cảm cá

nhân riêng tư chi phối dẫn đến vi phạm về quy chế GD - ĐT Người cán bộQLGD - ĐT không được để cơ chế thị trường len lỏi làm vẩn đục môi trường

sư phạm, nhất là trong công tác tuyển sinh quân sự đang là vấn đề rất nhạycảm hiện nay, một vấn đề có tính xã hội hoá rất cao, góp phần xây dựng cơquan, nhà trường VMTD Bản lĩnh chính trị vững vàng của người cán bộQLGD - ĐT còn thể hiện ở sự chủ động trước những diễn biến phức tạp củatình hình, nhạy bén, sắc sảo trong xem xét và giải quyết mọi vấn đề theo đúngđường lối, quan điểm của Đảng, không hữu khuynh, giao động, không mơ hồthoả hiệp, tỉnh táo trước mọi mua chuộc, cám dỗ, luôn chủ động giữ vữngđịnh hướng chính trị tư tưởng của Đảng trong học tập và nghiên cứu, luôn coitrọng xây dựng củng cố bản lĩnh chính trị, gương mẫu về mọi mặt, có quan hệmật thiết với giáo viên, học viên và các lực lượng sư phạm khác, giữ gìn sựđoàn kết thống nhất trong nội bộ Đảng, nội bộ cơ quan Cũng như mọi cán bộtrong lực lượng vũ trang nhân dân, người cán bộ QLGD - ĐT đồng thời là nhà

sư phạm Do đó, người cán bộ QLGD - ĐT phải thực sự là tấm gương tiêubiểu cho những đức tính tốt đẹp của người Việt Nam trong thời đại mới, thểhiện ở thái độ, hành vi đúng đắn đối với Đảng, Tổ quốc, nhân dân, với họcviên, với công việc và đối với bản thân Đối với Đảng, với Tổ quốc, ngườicán bộ không chỉ tuyệt đối trung thành mà còn phải có niềm tin sâu sắc.Trong hoàn cảnh nào cũng đặt lợi ích của Đảng, của Tổ quốc lên trên vànguyện trọn đời hy sinh phấn đấu cho Đảng, cho cách mạng, đúng như Hồ

Chí Minh đã chỉ ra: “Đạo đức cách mạng là quyết tâm suốt đời đấu tranh cho

Đảng, cho cách mạng, đó là điều chủ chốt nhất” [33, 286] Đối với nhân dân,

phải tôn trọng, lễ phép, được mọi người quý mến Theo Hồ Chí Minh, người

cán bộ phải “đi sát quần chúng, hoà mình với quần chúng thành một khối, tin

yêu quần chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến quần chúng”, “làm cho dân tin, dân phục, dân yêu”,”dân chưa đủ ấm cán bộ không được kêu rét”,

“dân chưa đủ no cán bộ không được kêu đói” [33, 290] Đối với học viên

phải hết mực thương yêu, gần gũi, sống chan hoà cởi mở “thân thiết như một

người chị, công bình như một người anh, hiểu biết như một người bạn” [36,

392] Phải sâu sát tỷ mỷ, nắm vững tâm tư nguyện vọng, điều kiện khả nănghoàn cảnh của từng người trong đơn vị, đồng thời có kế hoạch giúp đỡ, độngviên, tạo điều kiện để mỗi người và cả tập thể đội ngũ cán bộ QLGD - ĐTkhông ngừng trưởng thành tiến bộ Đối với công việc luôn say xưa tận tuỵ,yêu mến nghề nghiệp, gắn bó với cơ quan, có tinh thần ham học tập, cầu tiến

bộ, có chí tiến thủ, tích cực học tập phấn đấu để không ngừng trưởng thành.Đối với bản thân phải có nếp sống trong sạch, lành mạnh, giản dị, khiêm tốn,cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư, không cục bộ, bản vị, không thamvọng cá nhân, kiên quyết đấu tranh khắc phục mọi biểu hiện sai trái Đạo đứccách mạng được thể hiện trong hoạt động thực tiễn, được rèn luyện thử tháchtrong đấu tranh cách mạng và cụ thể trên các nhiệm vụ được giao Bồi dưỡngđạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ là yêu cầu cơ bản, thường xuyên củamọi thời kỳ Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, vấn đề đó càng trở nên cấpthiết Khi nói về tiêu chuẩn đạo đức mà mỗi cán bộ của Đảng phải tu dưỡngrèn luyện, đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư của Đảng ta đã nêu rõ các

nội dung: Trước hết đó là phẩm chất chính trị, trình độ giác ngộ XHCN, lòng

trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân… quyết tâm phấn đấu hy sinh cho mục tiêu đó; trong sáng, trung thực, không cơ hội, cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư, không tham nhũng, không đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của Đảng, của dân tộc, của cộng đồng; lối sống trong sạch, lành mạnh, gần gũi nhân dân, gương mẫu và gắn bó với quần chúng; phong cách dân chủ, khoa học, sâu sát thực tế cơ sở [38, 82].

Về trình độ năng lực của cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải nắm vững những nghị quyết, chỉ thị,

tư tưởng chỉ đạo của Đảng, Chính phủ về GD - ĐT, nắm chắc Luật Giáo dục,quy chế, hướng dẫn của Bộ Giáo dục và đào tạo, BQP, có khả năng phân tíchtổng hợp, tham mưu đề xuất và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ GD - ĐT Đốitượng quản lý của cán bộ QLGD - ĐT bao gồm rất nhiều yếu tố, nhiều khâutrong quá trình GD - ĐT, từ chất lượng giảng dạy của đội ngũ giảng viên đếnkết quả học tập của học viên Do đó, có hiểu biết toàn diện, cán bộ QLGD -

ĐT mới có khả năng tham mưu đề xuất xây dựng chương trình, kế hoạch họctập, phương pháp dạy và học Quá trình học tập của học viên là quá trìnhchiếm lĩnh những tri thức, kinh nghiệm và rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo để trởthành người cán bộ quân đội Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT không chỉ nắmchắc tình hình học tập của học viên mà còn phải biết định hướng, giúp đỡ họtrên nhiều phương diện Quá trình dạy học của đội ngũ giảng viên là quá trìnhtruyền thụ kiến thức, do đó trong kết cấu chương trình cần có tính khoa họcthực sự, phải có tính lôgíc, tính kế thừa giữa các môn học, tạo điều kiện thuậnlợi cho quá trình tiếp thu kiến thức của người học…Tuân theo những nguyêntắc cơ bản của chủ nghĩa Mác- Lê nin, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh quanniệm rằng: Làm công tác lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý có nghĩa là phải hiểubiết rõ con người, đặc biệt là trong môi trường sư phạm càng phải tổ chứcgiáo dục, đào tạo con người; sắp xếp, bố trí, sử dụng một cách khoa học, tạocho con người có điều kiện thuận lợi để mỗi người được phát huy tốt nhất khảnăng của mình

Người cán bộ QLGD - ĐT không chỉ hiểu sâu, nắm vững kiến thứcchung gắn với chương trình, nội dung đào tạo của học viện, nhà trường màcòn phải có hiểu biết về khoa học lãnh đạo - quản lý, khoa học GD - ĐT mớiđảm bảo cho quá trình thực hiện nhiệm vụ đạt hiệu quả cao Cùng với kiếnthức, người cán bộ QLGD - ĐT cần có năng lực hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ

theo cương vị chức trách được giao Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, năng lựccủa người cán bộ là khả năng bao quát được mọi hoạt động, mọi con người vàtập thể, biết phối hợp vận hành các thành phần khác nhau tạo nên một guồngmáy đồng bộ, thống nhất để hoàn thành thắng lợi những nhiệm vụ thực tiễn.

Năng lực của người cán bộ QLGD - ĐT biểu hiện trước hết là năng lực

tư duy lý luận, năng lực nghiên cứu, quán triệt các nghị quyết của Đảng, cókhả năng nghiên cứu, tổng kết hoạt động thực tiễn trong cơ quan để rút ranhững kinh nghiệm thiết thực; biết tham mưu đề xuất xây dựng hoàn thiện môhình mục tiêu, chương trình nội dung, đề xuất, kiến nghị đổi mới hình thức,phương pháp; chỉ đạo hướng dẫn các cơ quan đơn vị thực hiện tốt chươngtrình kế hoạch GD - ĐT

Phương pháp, tác phong công tác

Phương pháp, tác phong công tác là một tố chất không thể thiếu củangười cán bộ lãnh đạo - quản lý dựa trên các nguyên tắc, tiêu chuẩn, vàphương tiện mà người lãnh đạo, quản lý thực hiện nhằm tổ chức, động viêntính tích cực của con người đạt tới mục đích của hoạt động lãnh đạo, quản lý.Phương pháp, tác phong công tác là biểu hiện cụ thể quan điểm tư tưởng, tínhnguyên tắc, tinh thần trách nhiệm, trình độ năng lực tổ chức thực tiễn củangười cán bộ Với cán bộ QLGD - ĐT, phương pháp, tác phong công tác cóảnh hưởng rất lớn đến chất lượng công tác Do đó, gắn liền với phẩm chất

năng lực, người cán bộ QLGD - ĐT phải có phong cách, tác phong công tác

khoa học, sâu sát, cụ thể, tỷ mỷ Trong bất kỳ hoàn cảnh nào, người cán bộ

QLGD - ĐT cũng phải giữ vững nguyên tắc, giữ vững quy chế GD - ĐT, giữnghiêm kỷ luật, tham mưu đắc lực cho đảng uỷ, thủ trưởng học viện, nhàtrường xây dựng mục tiêu, nội dung chương trình đào tạo phù hợp với chứcnăng, nhiệm vụ của trường mình Người có phương pháp, tác phong công táckhoa học trong công tác QLGD - ĐT hiện nay là người nắm vững những kiến

thức cơ bản, đặc biệt là những kiến thức khoa học hiện đại gắn bó với yêu cầuđào tạo của các học viện, TSQ trong thời kỳ mới, đồng thời có hiểu biết sâusắc về chuyên môn mình phụ trách, làm việc có kế hoạch mang tính khoa họccao, người có phương pháp tác phong chính quy, xem xét nhìn nhận, giảiquyết mọi vấn đề đều có căn cứ lý luận khoa học Tác phong dân chủ là cótrách nhiệm cao với công việc chung, riêng trên cơ sở chấp hành đúng nguyêntắc trong GD - ĐT và giải quyết các mối quan hệ, góp phần bảo đảm cho mọihoạt động GD - ĐT có hiệu quả cao Người cán bộ QLGD - ĐT phải luôn tôntrọng, lắng nghe ý kiến đóng góp của người dạy và người học, chủ động xâydựng bầu không khí dân chủ, tin tưởng và đoàn kết, tạo ra sự giao hoà, đồngcảm giữa người dạy, người học và cán bộ quản lý Tác phong cụ thể, sâu sát,

tỷ mỷ, nói đi đôi với làm là tác phong không thể thiếu được đối với người cán

bộ QLGD - ĐT

Phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của cán bộQLGD - ĐT không phải là cái gì bất biến, đứng im mà luôn luôn vận độngbiến đổi trong mối quan hệ biện chứng với những yêu cầu khách quan củanhiệm vụ GD - ĐT đặt ra Trong những năm gần đây, tình hình nhiệm vụ GD

- ĐT luôn có sự phát triển đã tác động trực tiếp và gián tiếp đến đội ngũ cán

bộ QLGD - ĐT Sự vận động, phát triển về phẩm chất năng lực, phương pháptác phong công tác của từng cán bộ sẽ tạo ra khả năng phát triển vững chắc vềchất lượng của cả đội ngũ

Yêu cầu về phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác củacán bộ QLGD - ĐT phải được xem xét một cách toàn diện, căn cứ vào yêucầu nhiệm vụ chính trị của từng học viện, TSQ, tổ chức biên chế, đối tượnghọc viên đào tạo của học viện, nhà trường, tuỳ vào mỗi cương vị, điều kiệncông tác cụ thể, nhưng giữa họ, nếu không có phẩm chất, năng lực tươngxứng thì rất khó tạo nên sự thống nhất trong nhận thức và hành động

Phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong công tác của cán bộQLGD - ĐT được phản ánh chủ yếu ở kết quả và khả năng thực hiện tốtnhiệm vụ được giao Tuy nhiên, để đánh giá phẩm chất, năng lực, phươngpháp tác phong công tác của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải căn cứ vào sựđóng góp trên thực tế của đội ngũ này trong công tác tham mưu, triển khai tổchức thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT, quản lý chất lượng GD - ĐT Chất lượngđội ngũ cán bộ QLGD - ĐT bao giờ cũng là kết quả tổng hợp của tất cả cáckhâu, các bước trong công tác cán bộ, đồng thời là kết quả tu dưỡng và rènluyện phấn đấu của mỗi người qua nhiều năm, tháng Chất lượng đó còn phụthuộc vào điều kiện và môi trường công tác cụ thể của từng học viện, nhàtrường, trong đó bồi dưỡng cán bộ là một khâu quan trọng, một nội dung, biệnpháp chủ yếu, trực tiếp nâng cao chất lượng của từng người và cả đội ngũ,bảo đảm cho đội ngũ này có đủ phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phongcông tác, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng phát triển

1.1.2 Những vấn đề cơ bản về bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan quân đội

* Quan niệm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan quân đội

Bồi dưỡng theo nghĩa chung nhất là những hoạt động tác động của chủthể vào đối tượng làm cho đối tượng có phẩm chất, năng lực tốt hơn, giỏi hơn

Theo Từ điển Tiếng Việt: “Bồi dưỡng là làm tăng thêm năng lực và phẩm

chất” [47, 79] Theo đó, có thể hiểu bồi dưỡng là hoạt động có mục đích

nhằm tăng thêm năng lực và phẩm chất của đối tượng bồi dưỡng, đáp ứng yêucầu ngày càng cao trong hoạt động xã hội

Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các học viện, TSQ quânđội là tổng thể những hoạt động của các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy, các

cơ quan chức năng nhằm bổ sung tri thức, cung cấp thông tin, hướng dẫn

hành động, truyền thụ kinh nghiệm… để đội ngũ này có phẩm chất chính trị,đạo đức lối sống cách mạng, trình độ năng lực, phương pháp, tác phong côngtác đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao Hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán

bộ QLGD - ĐT diễn ra ở ngay các học viện, TSQ, với sự lãnh đạo, chỉ đạocủa đảng uỷ, ban giám đốc (ban giám hiệu), sự hướng dẫn của cơ quan nghiệp

vụ cấp trên như: Cục Nhà trường, phòng quân huấn - nhà trường, phòng, bannhà trường thuộc các quân khu, quân đoàn, quân, binh chủng Bồi dưỡng độingũ cán bộ QLGD - ĐT là bồi dưỡng toàn diện cả về phẩm chất chính trị, đạođức lối sống, trình độ năng lực tư duy lý luận, trình độ năng lực hoạt độngthực tiễn và phương pháp, tác phong công tác cho cả đội ngũ với bồi dưỡng

có trọng tâm, trọng điểm, gắn với cương vị chức trách, nhiệm vụ được giaocủa từng người, từng nhà trường

Vì vậy, có thể quan niệm: Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các

học viện, TSQ là tổng thể những hoạt động của các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ huy và cơ quan chức năng, nhằm nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, trình độ năng lực và phương pháp tác phong công tác của đội ngũ cán

bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ để đội ngũ này hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao.

Quan niệm trên đây chỉ rõ:

Mục đích của hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các

học viện, TSQ quân đội là nhằm nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức lốisống, trình độ năng lực và phương pháp tác phong công tác để đội ngũ nàyhoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được giao

Chủ thể bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ

bao gồm: các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ huy, cơ quan chức năng với sự thamgia của mọi cán bộ, đảng viên và quần chúng trong học viện, TSQ

Các cấp uỷ đảng, trước hết là đảng uỷ phòng đào tạo, chi uỷ chi bộ cácban là chủ thể lãnh đạo trực tiếp giữ vai trò quyết định đến chất lượng, hiệuquả bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT Các cấp uỷ đảng, chi uỷ chi bộ cónhiệm vụ lãnh đạo mọi hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ởcác học viện, TSQ thông qua việc ra nghị quyết, xác định chủ trương, biệnpháp lãnh đạo đúng đắn, phân công trách nhiệm trong cấp uỷ và kiểm tra việc

- ĐT ở các học viện, TSQ đạt chất lượng, hiệu quả cao

Đội ngũ cán bộ, đảng viên và quần chúng trong cơ quan là lực lượngtham gia trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các họcviện, TSQ

Đối tượng bồi dưỡng là đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,

TSQ Trong quá trình bồi dưỡng, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các họcviện, TSQ vừa là đối tượng của bồi dưỡng, vừa là chủ thể của hoạt động tự bồidưỡng

Giữa chủ thể tiến hành bồi dưỡng và đối tượng được bồi dưỡng có quan

hệ thống nhất biện chứng với nhau Trong đó, chủ thể tiến hành bồi dưỡng giữ

vai trò chủ đạo, chi phối đến toàn bộ quá trình bồi dưỡng từ khâu xác địnhmục đích, yêu cầu, chủ trương, biện pháp đến khâu xây dựng chương trình, kếhoạch, xác định nội dung, lựa chọn hình thức và phương pháp tiến hành bồidưỡng Tuy nhiên chất lượng và hiệu quả công tác bồi dưỡng chỉ có thể cóđược khi đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT biết biến quá trình bồi dưỡng thành quátrình tự bồi dưỡng.

Hoạt động bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,TSQ chỉ đạt được chất lượng, hiệu quả cao khi phát huy tốt vai trò trách nhiệmcủa cả chủ thể bồi dưỡng và đối tượng bồi dưỡng, đặc biệt là vai trò chủ động,tích cực và tự giác của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong hoạt động tự bồidưỡng

Nội dung bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ.

Để thực hiện tốt mục đích bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở cáchọc viện, TSQ, nội dung bồi dưỡng phải toàn diện, góp phần nâng cao phẩmchất chính trị, đạo đức, lối sống, trình độ năng lực và phương pháp tác phongcông tác

Với mọi cán bộ làm công tác QLGD - ĐT cần tập trung bồi dưỡngnhững vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh,đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, đặc biệt là những quan điểm, tưtưởng về GD - ĐT, về xây dựng đội ngũ cán bộ; về sự nghiệp xây dựng vàbảo vệ Tổ quốc, về xây dựng lực lượng vũ trang; bồi dưỡng pháp luật củaNhà nước, nhiệm vụ của quân đội, nhà trường và đơn vị, nhằm nâng cao lậptrường tư tưởng, bản lĩnh chính trị, làm cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trungthành vô hạn với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, tin tưởng tuyệt đối vào sựlãnh đạo của Đảng, sự tất thắng của CNXH; kiên định với mục tiêu, lý tưởngcủa Đảng, tích cực thực hiện thắng lợi nhiệm vụ theo chức trách, góp phần

củng cố, phát triển thế giới quan và phương pháp tư duy khoa học cho đội ngũcán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ.

Trong thời kỳ mới cần tập trung bồi dưỡng nâng cao đạo đức cáchmạng, cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư theo tư tưởng Hồ Chí Minh, xâydựng cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT có thái độ, hành vi đúng đắn, luôn đặtlợi ích của Đảng, của quân đội, của học viện, TSQ lên trên lợi ích cá nhân;chống tham ô, tham nhũng; chống chủ nghĩa cá nhân; gần gũi, giúp đỡ giáoviên, học viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; giữ gìn sự đoàn kết và kỷluật trong chi bộ và cơ quan; nói và làm theo nghị quyết của Đảng; thẳng thắntrong đấu tranh tự phê bình và phê bình; có lối sống trong sạch, lành mạnh,trung thực, giản dị, cầu thị, khiêm tốn, dân chủ, được quần chúng tín nhiệm

Để nâng cao trình độ, năng lực cần tập trung bồi dưỡng động cơ,phương pháp học tập, nghiên cứu lý luận nâng cao trình độ hiểu biết và khảnăng vận dụng các vấn đề cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ ChíMinh, các kiến thức khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, khoahọc nghệ thuật quân sự, đặc biệt là những kiến thức gắn với khoa học quản lý,khoa học GD - ĐT, khoa học tâm lý sư phạm Chú trọng bồi dưỡng nhữngvấn đề mới, những vấn đề cập nhật, những kiến thức kỹ năng, kinh nghiệmtrong công tác QLGD - ĐT, công tác tham mưu đề xuất xây dựng quy trình,xây dựng kế hoạch, chương trình nội dung và phương pháp dạy học…Cán bộlàm công tác QLGD - ĐT phải giỏi về lý luận và thực tiễn quản lý điều hànhquá trình dạy và học

Đi đôi với bồi dưỡng kiến thức cần tập trung bồi dưỡng phương pháp,tác phong công tác khoa học, cụ thể, tỷ mỷ, sâu sát, gần gũi, gắn bó với giáoviên, học viên, năng động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu tráchnhiệm, cùng tập thể phòng, ban không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng,

hiệu quả công tác QLGD - ĐT, tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong phươngpháp dạy và học.

Hình thức, phương pháp bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các

học viên, TSQ

Để các nội dung bồi dưỡng đạt được mục đích đề ra, hình thức, phươngpháp bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ phải rấtphong phú và đa dạng Đó là những hình thức, phương pháp gắn liền với hoạtđộng GD - ĐT, xây dựng chính quy của các học viện, nhà trường Song căn cứvào đối tượng, điều kiện, hoàn cảnh, nhiệm vụ của cơ quan và căn cứ vàonhững nội dung bồi dưỡng mà lựa chọn hình thức, phương pháp bồi dưỡng chophù hợp ở các học viện, TSQ thường vận dụng các hình thức, phương phápsau:

Thứ nhất, tổ chức cho đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT tham gia các lớp bồi

dưỡng, tập huấn nghiệp vụ công tác do Cục Nhà trường tổ chức

Đây là hình thức cơ bản để đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,nhà trường tiếp thu những kiến thức mới, kiến thức cần cập nhật, kinh nghiệmhoạt động thực tiễn một cách hệ thống

Thứ hai, tổ chức bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,

TSQ bằng các hình thức cụ thể như: Thông qua học tập, sinh hoạt chính trịthường kỳ; thông qua học tập nghị quyết, chính sách của Đảng, pháp luật củaNhà nước; thông qua hội thi, hội thao; thông qua giao ban, hội ý; thông quakiểm tra, nhận xét, đánh giá của cấp trên đối với cấp dưới…

Đây là hình thức chủ yếu trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộQLGD - ĐT ở các học viện, TSQ Hình thức bồi dưỡng này vừa thể hiện tínhtích cực, chủ động, vừa thể hiện tính thiết thực, tiết kiệm thời gian và đạtđược chất lượng, hiệu quả cao

Thứ ba, tổ chức tốt quá trình tự bồi dưỡng của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.

Hình thức này giữ vai trò quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quảcủa toàn bộ quá trình hoạt động bồi dưỡng Bởi vì, các hình thức bồi dưỡngchỉ đạt được kết quả khi từng đồng chí làm công tác QLGD - ĐT chủ động,tích cực và tự giác học tập, rèn luyện để lĩnh hội và chuyển hoá những kiếnthức, kinh nghiệm từ bên ngoài thành kiến thức, kinh nghiệm của chính bảnthân mình Do đó, trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở cáchọc viện, TSQ thì các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy cần tổ chức, hướng dẫn,duy trì, động viên, khuyến khích, kiểm tra đánh giá và tạo mọi điều kiện thuậnlợi của các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy và các cơ quan chức năng đối vớiđội ngũ cán bộ QLGD - ĐT; đồng thời phát huy tốt tính chủ động, tích cực và

tự giác học tập, bồi dưỡng và rèn luyện của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT

Từ những vấn đề trên ta nhận thấy, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD

-ĐT ở các học viện, TSQ vừa mang tính thường xuyên, vừa mang tính cấpbách, là một quá trình đòi hỏi phải rất công phu, kiên trì và bền bỉ Bởi vì,phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác của đội ngũ cán bộQLGD - ĐT ở các học viện, TSQ không phải tự nhiên mà có hoặc chỉ qua đàotạo cơ bản tại các nhà trường mà hoàn thiện được ngay, mà phải thông quahoạt động thực tiễn, hoạt động bồi dưỡng mới phát triển và hoàn thiện được

Vì vậy, để hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,TSQ đạt được chất lượng hiệu quả cao cần phải phát huy tốt trách nhiệm củacác cấp uỷ đảng, của tổ chức chỉ huy, của các cơ quan chức năng, của mọi cán

bộ, đảng viên; đồng thời phát huy tính chủ động, tích cực, tự giác trong hoạtđộng tự bồi dưỡng của chính đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT

* Tiêu chí đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan quân đội.

Tiêu chí đánh giá hoạt động bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ởcác học viện, TSQ quân đội là tập hợp các dấu hiệu, điều kiện, đặc trưng, các

chỉ số định tính, định lượng làm căn cứ để nhận biết, đánh giá thực trạng côngtác bồi dưỡng đội ngũ này trên thực tế Từ quan niệm về bồi dưỡng đội ngũcán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội, quán triệt và vận dụngquan điểm của Đảng về bồi dưỡng và rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên, cóthể xác định căn cứ đánh giá hoạt động bồi dưỡng trên những vấn đề sau:

Thứ nhất, nhận thức, trách nhiệm và trình độ, năng lực của các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ huy, cơ quan chức năng đối với công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội.

Chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ởcác học viện, TSQ quân đội phụ thuộc trước hết vào nhận thức, trách nhiệmcủa chủ thể đối với công tác bồi dưỡng Chủ thể bồi dưỡng nhận thức đúngđắn vị trí, vai trò, yêu cầu khách quan của công tác này thì sẽ phát huy tốttrách nhiệm trong tổ chức thực hiện, kết quả đạt được sẽ cao Ngược lại, chủthể nhận thức lệch lạc, sai lầm thì sẽ không phát huy được trách nhiệm trong

tổ chức thực hiện, dẫn đến chất lượng, hiệu quả bồi dưỡng hạn chế Cùng vớinhận thức trách nhiệm, từng chủ thể cần phải có trình độ năng lực nhất định

Đó là trình độ năng lực lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ; trình độ quản lý điềuhành của hệ thống chỉ huy; trình độ tham mưu, tổ chức hướng dẫn của cơquan chức năng Vì vậy, đây là tiêu chí quan trọng đánh giá thực trạng hoạtđộng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội

Thứ hai, nội dung, hình thức, phương pháp tiến hành trong quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội.

Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân độiđược tổ chức thực hiện trên cơ sở các nội dung, hình thức, phương pháp đãđược các cấp uỷ đảng, tổ chức chỉ huy, cơ quan chức năng xác định Chấtlượng, hiệu quả của công tác bồi dưỡng đạt được ở mức độ nào được thể hiệnthông qua các nội dung, hình thức, phương pháp bồi dưỡng của các cấp uỷ

đảng, tổ chức chỉ huy và các cơ quan chức năng Căn cứ này vừa phản ánhtrình độ, năng lực của chủ thể bồi dưỡng vừa phản ánh sự linh hoạt sáng tạocủa các lực lượng trong quá trình bồi dưỡng Nếu chủ thể, lực lượng xác địnhnội dung đúng, lựa chọn hình thức phương pháp bồi dưỡng khoa học thì kếtquả bồi dưỡng sẽ đạt được chất lượng, hiệu quả cao, và ngược lại, chủ thể lựclượng xác định nội dung bồi dưỡng thiếu khoa học, vận dụng các hình thức,phương pháp bồi dưỡng không hợp lý sẽ ảnh hưởng rất lớn đến kết quả bồidưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT

Thứ ba, sự chuyển biến tiến bộ về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác và kết quả hoàn thành nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội.

Đây là tiêu chí xét đến cùng phản ánh một cách khách quan nhất, đầy

đủ nhất, đồng thời là thước đo chất lượng, hiệu quả công tác bồi dưỡng độingũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ Trong mối quan hệ thống nhấtbiện chứng giữa sự chuyển biến tiến bộ với kết quả hoàn thành nhiệm vụ củađội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ thì sự chuyển biến tiến bộcủa đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là điều kiện tiên quyết, kết quả hoàn thànhnhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT vừa là sản phẩm, vừa phản ánh sựchuyển biến tiến bộ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT Vì vậy, đánh giá thựctrạng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ cần phảiphân tích, xem xét sự chuyển biến tiến bộ và kết quả hoàn thành nhiệm vụ củađội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ

* Những vấn đề có tính nguyên tắc trong bồi dưỡng đội ngũ cán bộ

quản lý giáo dục - đào tạo trong các học viện, trường sĩ quan.

Quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQphải tuân theo những nguyên tắc nhất định Bởi vì mọi vấn đề đều có tính quyluật đòi hỏi phải được nhận thức sâu sắc, tuân thủ đúng các chế độ, vận dụng

linh hoạt và sáng tạo các hình thức, phương pháp thì công tác bồi dưỡng độingũ cán bộ QLGD - ĐT mới đạt chất lượng và hiệu quả cao; đồng thời cónắm vững và tuân thủ đúng nguyên tắc mới có cơ sở để xác định mục đích,yêu cầu, nội dung, hình thức trong quá trình tiến hành bồi dưỡng, nhằm tạo ra

sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện, vững chắc về chất lượng đội ngũ cán bộQLGD - ĐT ở các học viện, TSQ

Quán triệt lý luận chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cácquan điểm của Đảng ta về công tác cán bộ, bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyệnđội ngũ cán bộ, đảng viên; kết hợp nghiên cứu lý luận với tổng kết thực tiễn

có thể khái quát một số vấn đề có tính nguyên tắc về bồi dưỡng đội ngũ cán

bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ như sau:

Một là, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải xuất phát từ đường

lối chính trị, nhiệm vụ của cách mạng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ GD - ĐTcủa từng học viện, TSQ, chức năng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD -ĐT

Quan hệ giữa đội ngũ cán bộ, đảng viên, trong đó có đội ngũ cán bộQLGD - ĐT với đường lối của Đảng, nhiệm vụ quân đội, nhiệm vụ của mỗihọc viện, TSQ là quan hệ biện chứng Đội ngũ cán bộ, đảng viên vừa là sảnphẩm của đường lối của Đảng, vừa là người trực tiếp góp phần xây dựng, bảo

vệ, giữ vững và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối chính trị, đường lốiquân sự của Đảng, nhiệm vụ chính trị của học viện, nhà trường Đường lốicủa Đảng, nhiệm vụ chính trị của quân đội, của học viện, nhà trường là cơ sở,phương hướng để xây dựng, bồi dưỡng, giáo dục và rèn luyện đội ngũ cán bộ,đảng viên Ngược lại, đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất chính trị tốt,đạo đức cách mạng trong sáng, năng lực tư duy sáng tạo, năng lực thực tiễngiỏi, có phương pháp tác phong công tác khoa học, sâu sát, gần gũi quầnchúng thì sẽ tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối của Đảng, nhiệm vụ chính

trị của các nhà trường và góp phần tham gia có hiệu quả vào việc xây dựngđường lối của Đảng, nghị quyết của đảng uỷ các cấp.

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ là một bộ phận trongđội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng Sự hình thành đội ngũ này xuất phát từyêu cầu thực hiện nhiệm vụ của Đảng, nhiệm vụ của quân đội, nhiệm vụchính trị của học viện, nhà trường Sự trưởng thành của đội ngũ cán bộ QLGD

- ĐT ở các học viện, TSQ qua quá trình thực hiện nhiệm vụ chính trị trongthời gian vừa qua đã chứng minh cho luận điểm trên và khảng định: Bồidưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ quân đội giai đoạnhiện nay phải xuất phát từ đường lối chính trị, đường lối quân sự của Đảng,xuất phát từ yêu cầu nhiệm vụ GD - ĐT của học viện, nhà trường và chứcnăng, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là vấn đề có tính nguyên tắc

Hiện nay, tình hình thế giới, khu vực có những diễn biến phức tạp chứađựng những yếu tố bất ngờ, khó lường; nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốcđang đặt ra những yêu cầu mới về chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên; nhiệm

vụ của các học viện, nhà trường và công tác QLGD - ĐT cũng có bước pháttriển đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên của các học viện, nhà trường, trong đó,

có đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải có chất lượng mới Do đó, trong quá trìnhbồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,TSQ yêu cầu phải bám sát đường lối của Đảng, nhiệm vụ của quân đội vànhiệm vụ chính trị của học viện, TSQ, nhiệm vụ của các phòng đào tạo; trên cơ

sở đó xác định đúng mục đích, yêu cầu, nội dung và biện pháp bồi dưỡng

Hai là, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ

phải thường xuyên liên tục, gắn bồi dưỡng động cơ ý chí phấn đấu với bồidưỡng kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, phương pháp để đội ngũ này khôngngừng phát triển toàn diện

Một tổ chức mạnh phải gồm những con người có giác ngộ chính trị cao,

có đạo đức cách mạng trong sáng, có năng lực hoàn thành tốt nhiệm vụ tổchức giao cho Trong nhà trường quân đội, yêu cầu về chất lượng đào tạo rấtcao, do đó yêu cầu đối với đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT là phải có phẩm chất,năng lực toàn diện, có động cơ ý chí phấn đấu đúng đắn, có bản lĩnh chính trịvững vàng, có trình độ, năng lực nhận thức tốt, có khả năng sáng tạo trong tổchức thực hiện mọi nhiệm vụ gắn với cương vị, chức trách QLGD- ĐT làmột khoa học luôn đòi hỏi cao sự nỗ lực phấn đấu thường xuyên liên tục bền

bỉ của cán bộ quản lý Cán bộ quản lý có bản lĩnh vững vàng mới đứng vữngtrước những tác động nhiều mặt của cơ chế thị trường Cán bộ quản lý cóđộng cơ phấn đấu tốt mới vượt qua được khó khăn thử thách, vươn lên làmchủ kiến thức mới Công tác QLGD - ĐT bao giờ cũng đòi hỏi cao trình độtoàn diện, chuyên sâu của lực lượng nòng cốt Tất cả những vấn đề trên đâycần phải được quán triệt và vận dụng thực hiện một cách sâu sắc trong quátrình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT trong các học viện, TSQ

Ba là, Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phát huy tốt vai trò các tổ

chức, các lực lượng, đồng thời đề cao tính tích cực chủ động của từng cán bộtrong tự học tập, tự bồi dưỡng

Đối với quá trình bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các họcviện, TSQ, các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy, các cơ quan chức năng đóngvai trò quan trọng; bản thân từng đồng chí cán bộ QLGD - ĐT chủ động, tíchcực và tự giác trong hoạt động tự bồi dưỡng đóng vai trò quyết định

Trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy và cơ quan chứcnăng thể hiện ở việc đề ra chủ trương, biện pháp, xác định nội dung, kế hoạch,

tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả của từng đồngchí và của cả đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT; đồng thời thể hiện ở việc tạo mọiđiều kiện thuận lợi để đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phát huy tốt vai trò trách

nhiệm của mình trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ và hoạt động tự bồidưỡng, giáo dục và rèn luyện.

Đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ vừa là đối tượng bồidưỡng, vừa là lực lượng cấu thành chủ thể bồi dưỡng Do đó, họ vừa là ngườitrực tiếp nhận sự bồi dưỡng, vừa là người chuyển quá trình bồi dưỡng của cáccấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy và các cơ quan chức năng thành quá trình tựbồi dưỡng Đội ngũ này phải luôn rèn luyện, chau dồi đạo đức, trình độ sưphạm và có trách nhiệm giữ gìn hình ảnh tốt đẹp của người thầy trong nhàtrường quân đội Chỉ khi nào mỗi cá nhân và cả đội ngũ cán bộ QLGD - ĐTnhận thức được những hạn chế, khuyết điểm về phẩm chất đạo đức, trình độnăng lực và phương pháp tác phong công tác; có nhu cầu được bồi dưỡng thìlúc đó mới thực sự chuyển quá trình bồi dưỡng thành quá trình tự bồi dưỡngmột cách chủ động, tích cực và tự giác

1.2 Thực trạng và một số kinh nghiệm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan quân đội hiện nay

1.2.1 Thực trạng bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục - đào tạo ở các học viện, trường sĩ quan quân đội hiện nay

* Những ưu điểm cơ bản

Một là, các cấp uỷ đảng, các tổ chức chỉ huy và các cơ quan chức năng

đã nhận thức tương đối đầy đủ yêu cầu khách quan phải bồi dưỡng đội ngũcán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ, chủ động có những chủ trương, biệnpháp bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT tương đối toàn diện

Trên cơ sở nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ QLGD

- ĐT ở các học viện, TSQ đối với việc quản lý chất lượng GD - ĐT, góp phầnvào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của học viện, nhà trường; trongnhững năm qua, đảng uỷ, ban giám đốc (ban giám hiệu) học viện, nhà trường,đảng uỷ, chỉ huy các phòng đào tạo và các cơ quan chức năng đã nhận thức

tương đối đầy đủ yêu cầu khách quan của công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộQLGD- ĐT, xem đây là nhiệm vụ quan trọng trong công tác xây dựng các họcviện, nhà trường VMTD và đã có nhiều chủ trương, biện pháp bồi dưỡng độingũ này một cách thường xuyên với nội dung tương đối toàn diện, mang tínhthiết thực Cấp uỷ các học viện, TSQ, đặc biệt là cấp uỷ Học viện Chính trịQuân sự, Học viện Quân Y, Trường Sĩ quan Lục quân 1 đã xác định bồidưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải toàn diện cả về phẩm chất chính trị,đạo đức, lối sống, trình độ năng lực và phương pháp, tác phong công tác, gắnbồi dưỡng toàn diện với bồi dưỡng có trọng tâm, trọng điểm; yếu khâu nào,mặt nào, tập trung trọng tâm bồi dưỡng khâu đó, mặt đó; bồi dưỡng theocương vị chức trách, theo yêu cầu nhiệm vụ; kết hợp giữa bồi dưỡng đội ngũcán bộ QLGD - ĐT với bồi dưỡng từng đồng chí trong đội ngũ đó; chú trọngbồi dưỡng những đồng chí mới ra trường, những đồng chí còn ít tuổi nghề,còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn, năng lực còn hạn chế.

Hai là, nội dung, hình thức bồi dưỡng luôn có sự đổi mới, nhiều

phương pháp bồi dưỡng được vận dụng linh hoạt, phù hợp với đặc điểm, điềukiện của từng trường

Quán triệt và vận dụng tốt phương châm đề ra, các cấp uỷ đảng, các tổchức chỉ huy và các cơ quan chức năng đã tiến hành bồi dưỡng đội ngũ cán bộQLGD - ĐT ở các phòng đào tạo một cách thường xuyên, toàn diện trên tất cảcác mặt, với các hình thức, biện pháp phong phú, đa dạng và đạt được chấtlượng, hiệu quả tương đối cao, thể hiện trên một số vấn đề sau:

Về nội dung bồi dưỡng: Trên cơ sở bồi dưỡng những lý luận chung về

chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối chính sách củaĐảng, những quan điểm, nguyên tắc, quy chế về GD - ĐT; các cấp uỷ đảng,các tổ chức chỉ huy và các cơ quan chức năng đã chú trọng bồi dưỡng nhữngnội dung góp phần hình thành, phát triển và hoàn thiện phẩm chất chính trị,

đạo đức cách mạng; bồi dưỡng những tri thức mới, những kinh nghiệm thựctiễn về GD - ĐT; bồi dưỡng quy trình, kế hoạch đào tạo, xây dựng chươngtrình nội dung đào tạo, bồi dưỡng về phương pháp dạy và phương pháp học.Bồi dưỡng về pháp luật nhà nước, kiến thức về quân sự, điều lệnh, điều lệquân đội, điều lệ công tác nhà trường Ngoài ra các cấp uỷ đảng, các tổ chứcchỉ huy, cơ quan chức năng còn chú trọng bồi dưỡng phương pháp, tác phongcông tác khoa học, làm việc có kế hoạch, sâu sát, cụ thể, tỷ mỷ, nói đi đôi vớilàm, giám nghĩ, giám làm, giám chịu trách nhiệm.

Về hình thức bồi dưỡng:

Với phương châm vừa làm, vừa học, cấp trên bồi dưỡng cấp dưới, yếukhâu nào bồi dưỡng khâu ấy, bồi dưỡng thông qua hoạt động thực tiễn; chonên hình thức bồi dưỡng cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ trongnhững năm vừa qua rất phong phú, đa dạng Vừa qua, Cục Nhà trường và cáchọc viện, TSQ đã tích cực cử cán bộ đi học các lớp Cao học Quản lý giáo dục

do viện Nghiên cứu Phát triển giáo dục (nay là Viện Chiến lược và chươngtrình giáo dục) mở Số cán bộ này sau khi học xong, phát huy tốt kiến thức đãhọc vào trong việc thực hiện chức trách của bản thân; một số đồng chí đã pháttriển lên các chức vụ chỉ huy cấp phòng và tương đương ở cơ quan Bộ và bangiám đốc (ban giám hiệu), chỉ huy các phòng, khoa giáo viên ở các học viện,TSQ Tuy nhiên, số lượng chưa nhiều nên chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.Lớp học này là một trong những biện pháp tình thế khắc phục sự thiếu hụt nóitrên

Năm 2004 và 2005, Cục Nhà trường BTTM đã mở hai lớp bồi dưỡngcho các đối tượng cán bộ QLGD - ĐT các cấp, khoá một và khoá hai, từ naytrở đi sẽ tiếp tục mở thêm nhiều lớp tương tự Các lớp bồi dưỡng này tậptrung bồi dưỡng một số vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn dạy học, lý luận

và thực tiễn quản lý giáo dục, nghiệp vụ công tác QLGD - ĐT và kinh nghiệm

công tác QLGD - ĐT, thống nhất văn bản, mẫu biểu Từ các lớp học này, mỗihọc viên sẽ trở thành một giáo viên để bồi dưỡng cho cán bộ QLGD - ĐT ởhọc viện, nhà trường của mình Bên cạnh đó, Cục Nhà trường đã tăng cườngbiên soạn những tập giáo trình, tài liệu về nghiệp vụ QLGD - ĐT để các đồngchí làm công tác này tự nghiên cứu học tập trong quá trình công tác.

Ngoài những hình thức bồi dưỡng nói trên, các phòng, ban đào tạo củacác học viện, TSQ cũng đã tích cực, chủ động tiến hành bồi dưỡng bằng cáchình thức bồi dưỡng thiết thực, cụ thể như bồi dưỡng nghiệp vụ thông qua quátrình tổ chức thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT, quá trình dạy và học, quá trình thituyển, thực tập, thực tế, diễn tập, thông qua phản ánh tình hình huấn luyệntuần, tháng, thông qua giao ban nhận xét công việc hàng ngày, hàng tuần,thông qua sinh hoạt đảng, sinh hoạt cơ quan, thông qua phân tích chất lượngđảng viên, phân loại cán bộ, thông qua công tác kiểm tra đảng viên, tổ chứcđảng… kết hợp chặt chẽ giữa bồi dưỡng của tổ chức với động viên, khuyếnkhích từng đồng chí tự học tập, tự bồi dưỡng phấn đấu vươn lên

Trong những năm qua, các học viện, TSQ, đặc biệt là Học viện Chínhtrị quân sự, Học viện Lục quân, Trường sĩ quan Lục quân 1, Trường sĩ quanLục quân 2 đã gửi cán bộ đi đào tạo bồi dưỡng ở các trung tâm giáo dục, tổchức cho cán bộ đi tham quan các trung tâm điều hành, học tập kinh nghiệmcủa các trường đại học tiên tiến

Ba là, công tác bồi dưỡng đã góp phần nâng cao phẩm chất đạo đức,

năng lực và phương pháp tác, phong công tác của đội ngũ cán bộ QLGD ĐT

-Chất lượng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ cơ bảnđáp ứng được yêu cầu thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT Qua khảo sát thực tếnhận thấy, đại đa số cán bộ QLGD - ĐT có bản lĩnh chính trị vững vàng, tintưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, vào thắng lợi của công cuộc đổi

mới và sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, trung thành với mục tiêu, lý tưởngXHCN mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn Trước những diễn biếnphức tạp của tình hình thế giới, khu vực và trong nước, trước những khó khănthử thách, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT vẫn luôn trung thành với Đảng, với Tổquốc và nhân dân, không có biểu hiện hoài nghi, giao động, luôn ra sức phấnđấu, tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ GD - ĐT của các học viện, TSQ.Trước những tác động tiêu cực của mặt trái nền kinh tế thị trường và nhữngtác động tiêu cực trong xã hội, tuyệt đại đa số cán bộ QLGD - ĐT vẫn giữđược phẩm chất đạo đức, lối sống trung thực, trong sáng, giản dị; có thái độ,phương pháp xem xét và giải quyết các mối quan hệ giữa quyền lợi và tráchnhiệm, giữa lợi ích chung và lợi ích riêng, gương mẫu trong lời nói và việclàm, đề cao giá trị văn hoá tinh thần, tôn trọng tình cảm đồng chí, đồng đội

Những năm vừa qua, theo đánh giá của đảng uỷ, ban giám đốc (bangiám hiệu) các học viện, TSQ trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ QLGD -

ĐT đã được nâng lên một bước [58]

Trên cương vị công tác của mình, đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT luônnắm chắc đường lối, quan điểm của Đảng, chỉ thị, nghị quyết của cấp trên về

GD - ĐT, vận dụng linh hoạt, sáng tạo vào điều kiện cụ thể từng trường

Bốn là, hoạt động bồi dưỡng đã thực sự góp phần phát huy vai trò trách

nhiệm của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ trong quá trình tổchức thực hiện nhiệm vụ GD - ĐT

Nhiệm vụ chính trị trung tâm của các học viện, TSQ là giáo dục theochương trình cho các đối tượng học viên, ngoài ra còn tổ chức thực hiện cácnhiệm vụ thường xuyên, các nhiệm vụ đột xuất khi cấp trên giao

Mức độ hoàn thành nhiệm vụ của học viện, TSQ là kết quả của nhiềuyếu tố, nhiều mặt công tác, của nhiều lực lượng cùng tiến hành, nhưng độingũ cán bộ QLGD - ĐT có vai trò quan trọng Để phát huy tốt vai trò trách

nhiệm trong quá trình QLGD - ĐT đòi hỏi đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT phải làngười có phẩm chất chính trị kiên định vững vàng, đạo đức lối sống trungthực, trong sạch, lành mạnh, năng lực công tác toàn diện, phương pháp, tácphong công tác khoa học.

Nhờ được thường xuyên chăm lo bồi dưỡng, đội ngũ cán bộ QLGD

-ĐT ở các học viện, TSQ đã phát huy tốt vai trò trách nhiệm của mình trongquá trình quản lý chất lượng GD - ĐT ở các học viện, TSQ, góp phần thựchiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của nhà trường Trong những năm qua, cácphòng đào tạo luôn được đảng uỷ, ban giám đốc (ban giám hiệu) nhà trườngđánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ, là cơ quan tham mưu giúp việc trong tổchức điều hành giáo dục của nhà trường

Qua tổng kết các mặt công tác của các học viện, TSQ từ năm 1994 đếnnăm 2004 đã chứng minh đánh giá trên:

Mức độ hoàn thành nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT qua đánhgiá của cấp uỷ có thẩm quyền ngày càng cao: có 49,23% hoàn thành tốt;42,31% hoàn thành khá (trong năm học 2003 - 2004)

* Những hạn chế khuyết điểm

Bên cạnh những ưu điểm rất cơ bản, công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộQLGD - ĐT ở các học viện, TSQ vẫn còn một số hạn chế, khuyết điểm làmảnh hưởng đến hiệu quả công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.Những hạn chế, khuyết điểm đó thể hiện ở một số vấn đề sau:

Một là, một số cấp uỷ, chỉ huy nhận thức về vị trí, vai trò của đội ngũ

cán bộ QLGD - ĐT chưa đầy đủ, có lúc, có nơi chưa chú trọng đúng mức đếnbồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT; một số học viện, TSQ thiếu nhữngchủ trương, biện pháp cụ thể đối với bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT

Một số phòng, ban chưa quan tâm đúng mức đến bồi dưỡng, rèn luyệnnâng cao trình độ cho cán bộ QLGD - ĐT, còn ỷ lại vào cấp trên và chủ yếuyêu cầu cao và tận dụng cường độ làm việc của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT.

Hai là, công tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở một số trường

tiến hành chưa có nề nếp, có những nội dung chưa sát thực, hình thức chưaphù hợp

Xuất phát từ nhận thức chưa đầy đủ về vị trí, vai trò của cán bộ QLGD

- ĐT, vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT và của công tác bồi dưỡngđội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện, TSQ, cho nên, mặc dù, đảng uỷ,ban giám đốc (ban giám hiệu) các học viện, nhà trường, các phòng đào tạo, cơquan chính trị hàng năm đều có chủ trương, hướng dẫn cụ thể về vấn đề bồidưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT, nhưng việc bồi dưỡng của một số cấp uỷ,một số tổ chức chỉ huy thực hiện chưa nghiêm túc, chưa có kế hoạch triểnkhai cụ thể, nếu có thì hết sức sơ sài, nội dung chung chung, chưa bám sát yêucầu nhiệm vụ, chưa bám sát thực tiễn và chưa bám sát phương châm yếu mặtnào bồi dưỡng mặt đó Hình thức tổ chức còn máy móc, còn đề cao hình thứcbồi dưỡng tập trung, chưa chú trọng bồi dưỡng trong thực tiễn công tác; côngtác quản lý quá trình bồi dưỡng còn xem nhẹ Vì vậy, chất lượng, hiệu quảcông tác bồi dưỡng đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở một số học viện, TSQ chưacao

Ba là, việc kết hợp giữa bồi dưỡng của tổ chức, của tập thể với tự bồi

dưỡng, rèn luyện, phấn đấu vươn lên của cán bộ QLGD - ĐT ở nhiều họcviện, TSQ chưa thường xuyên, liên tục

Đa số các đồng chí trong đội ngũ cán bộ QLGD - ĐT ở các học viện,TSQ đều có nhận thức đúng đắn về vấn đề tự bồi dưỡng, rèn luyện Nhưng từnhận thức đến hành động là một khoảng cách, không phải ai cũng vượt quamột cách dễ dàng