HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM NGUYỄN THỊ THÚY HẰNG KHẢO SÁT HIỆN TRẠNG VÀ ỨNG DỤNG VI SINH VẬT TRONG XỬ LÝ NƯỚC THẢI LÀNG NGHỀ BÚN KHẮC NIỆM, THÀNH PHỐ BẮC NINH Chuyên ngành: Công nghệ sinh học Mã số: 60.42.02.01 Người hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn Văn Giang NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu riêng tơi, kết nghiên cứu trình bày luận văn trung thực, khách quan chưa dùng để bảo vệ để nhận học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn cám ơn, thơng tin trích dẫn luận văn rõ nguồn gốc Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả luận văn Nguyễn Thị Thúy Hằng i LỜI CẢM ƠN Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn, nhận hướng dẫn, bảo tận tình thầy giáo, giúp đỡ, động viên bạn bè, đồng nghiệp gia đình Nhân dịp hồn thành luận văn, cho phép tơi bày tỏ lòng kính trọng biết ơn sâu sắc TS Nguyễn Văn Giang nhiệt tình hướng dẫn tơi suốt q trình học tập nghiên cứu Tôi xin cảm ơn TS Nguyễn Xuân Cảnh, Th.S Trần Thị Đào toàn thể cán thuộc Bộ môn Công nghệ vi sinh, thầy, cô giáo Khoa Công nghệ sinh học giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi cho suốt thời gian thực khóa luận Tơi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo - Học viện Nông nghiệp Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi giúp tơi q trình học tập, thực đề tài hoàn thành luận văn Tôi xin chân thành cảm ơn tập thể lãnh đạo, cán công chức, viên chức Trung tâm Quan trắc Tài nguyên Môi trường giúp đỡ tạo điều kiện cho tơi suốt q trình thực đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ mặt, động viên khuyến khích tơi hồn thành luận văn./ Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày tháng năm 2016 Tác giả Luận văn Nguyễn Thị Thúy Hằng ii MỤC LỤC Lời cam đoan i Lời cảm ơn ii Mục lục iii Danh mục chữ viết tắt v Danh mục bảng vi Danh mục hình vii Trích yếu luận văn viii Thesis abstract x Phần Mở đầu 1.1 Tính cấp thiết đề tài 1.2 GIả thiết khoa học 1.3 Mục tiêu nghiên cứu 1.4 Phạm vi nghên cứu 1.5 Những đóng góp mới, ý nghĩa khoa học thực tiễn Phần Tổng quan tài liệu 2.1 Tổng quan làng nghề trình phát triển 2.1.1 Tình hình phát triển làng nghề Bắc Ninh 2.1.2 Làng nghề vấn đề xã hội 2.1.3 Vấn đề môi trường làng nghề 2.1.4 Làng nghề chế biến thực phẩm áp lực môi trường 2.2 Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tình hình sản xuất bún làng nghề bún Khắc Niệm 2.2.1 Điều kiện tự nhiên 2.2.2 Đặc điểm kinh tế, xã hội 11 2.2.3 Công nghệ sản xuất bún truyền thống làng bún Khắc Niệm 12 2.3 Các biện pháp xử lý nước thải làng bún 15 2.3.1 Công nghệ xử lý nước thải áp dụng làng bún Khắc Niệm 15 2.3.2 Cơ sở sinh học trình làm nước thải 17 2.3.3 Cơ chế phân giải tinh bột nhờ vi sinh vật 18 Phần Vật liệu phương pháp nghiên cứu 20 3.1 Địa điểm nghiên cứu 20 iii 3.2 Thời gian nghiên cứu 20 3.3 Đối tượng nghiên cứu 20 3.4 Nội dung nghiên cứu 20 3.4.1 Khảo sát trạng môi trường nước thải làng nghề bún Khắc Niệm 20 3.4.2 Phân lập tuyển chọn chủng vi sinh vật có khả phân giải tinh bột từ nước thải làng nghề bún Khắc Niệm 20 3.4.3 Xác định số đặc tính sinh học nghiên cứu sinh trưởng khả sinh enzyme chủng vi sinh vật tuyển chọn 20 3.4.4 Nghiên cứu khả xử lý nước thải chủng vi sinh vật tuyển chọn 20 3.5 Hóa chất mơi trường 20 3.6 Phương pháp nghiên cứu 21 3.6.1 Phương pháp nghiên cứu trạng môi trường nước thải 21 3.6.2 Phương pháp nghiên cứu vi sinh vật xử lý nước thải làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm 26 Phần Kết thảo luận 33 4.1 Kết 33 4.1.1 Hiện trạng sản xuất bún làng nghề Khắc Niệm 33 4.1.2 Hiện trạng môi trường nước thải làng nghề 34 4.1.3 Đánh giá người dân quản lý môi trường ảnh hưởng làng nghề với sức khỏe cộng đồng 38 4.1.4 Đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu công tác quản lý môi trường nước thải làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm 40 4.1.5 Phân lập tuyển chọn 41 4.1.6 Khảo sát số đặc điểm sinh hóa chủng vi khuẩn phân lập 43 4.1.7 Khảo sát ảnh hưởng pH đến khả sinh trưởng chủng vi khuẩn 43 4.1.8 Khảo sát ảnh hưởng số yếu tố đến hoạt độ enzyme 45 4.1.9 Khảo sát khả xử lý ô nhiễm ba chủng khuẩn nước thải 48 4.2 Thảo luận 53 Phần Kết luận kiến nghị 55 5.1 Kết luận 55 5.2 Kiến nghị 55 Tài liệu tham khảo 56 iv DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Chữ viết tắt Nghĩa tiếng việt BOD Nhu cầu oxy sinh hóa BTNMT Bộ Tài nguyên Môi trường BVMT Bảo vệ môi trường CBTP Chế biến thực phẩm COD Nhu cầu oxy hóa học NSTP Nông sản thực phẩm QCCP Quy chuẩn cho phép QCVN Quy chuẩn Việt Nam QLMT Quản lý môi trường TCVN Tiêu chuẩn Việt Nam TSS Tổng chất rắn lơ lửng TTCN Tiểu thủ công nghiệp UBND Ủy ban nhân dân VSV Vi sinh vật v DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1 Đặc trưng ô nhiễm từ sản xuất số loại hình làng nghề Bảng 2.2 Đặc trưng nước thải số làng nghề chế biến nơng sản thực phẩm điển hình Bảng 2.3 Ước tính tải lượng nhiễm thải từ số làng nghề dệt nhuộm Bảng 2.4 Tải lượng ô nhiễm sử dụng than số làng nghề sản xuất vật liệu xây dựng Bảng 2.5 Kết phân tích nước thải qua cơng đoạn xử lý 17 Bảng 3.1 Vị trí lấy mẫu nước thải làng nghề bún Khắc Niệm 23 Bảng 3.2 Vị trí lấy mẫu nước mặt làng nghề bún Khắc Niệm 24 Bảng 3.3 Các thông số phân tích nước phương pháp thử 25 Bảng 3.4 Đường chuẩn glucose 30 Bảng 4.1 Định mức tiêu thụ nguyên, nhiên liệu quy trình sản xuất 33 Bảng 4.2 Đánh giá tác động công đoạn sản xuất tới môi trường 34 Bảng 4.3 Lưu lượng nước điểm xả thải 35 Bảng 4.4 Kết phân tích chất lượng nước thải làng nghê bún 36 Bảng 4.5 Chất lượng môi trường nước mặt phường Khắc Niệm 38 Bảng 4.6 Lượng nước sử dụng nước thải trình sản xuất bún 39 Bảng 4.7 Kết số thử nghiệm hóa sinh ba chủng vi khuẩn 43 Bảng 4.8 Kết phân tích mẫu nước thải lấy 49 Bảng 4.9 Kết phân tích nước thải bổ sung đơn chủng 50 Bảng 4.10 Kết hiệu suất xử lý nước thải chủng khuẩn tuyển chọn 51 Bảng 4.11 Kết kiểm tra nước thải sau ngày xử lý kết hợp chủng vi khuẩn 52 Bảng 4.12 Kết hiệu suất xử lý nước thải kết hợp chủng khuẩn tuyển chọn điều kiện nuôi lắc 52 vi DANH MỤC HÌNH Hình 2.1 Bản đồ hành phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh 10 Hình 2.2 Quy trình sản xuất bún 14 Hình 2.3 Sơ đồ cơng nghệ xử lý nước thải áp dụng làng nghề bún Khắc Niệm 15 Hình 2.4 Quá trình thủy phân tinh bột enzyme amylase 19 Hình 3.1 Sơ đồ vị trí lấy mẫu nước thải, nước mặt 24 Hình 4.1 Hình thái khuẩn lạc, hình thái tế bào chủng C1.1 42 Hình 4.2 Hình thái khuẩn lạc, hình thái tế bào chủng B2.1 42 Hình 4.3 Hình thái khuẩn lạc, hình thái tế bào 42 Hình 4.4 Ảnh hưởng pH đến khả sinh trưởng chủng C1.1 44 Hình 4.5 Ảnh hưởng pH đến khả sinh trưởng chủng B2.1 44 Hình 4.6 Ảnh hưởng pH đến khả sinh trưởng chủng B2.2 45 Hình 4.7 Ảnh hưởng pH đến hoạt độ enzyme ba chủng C1.1, B2.1, B2.2 46 Hình 4.8 Ảnh hưởng nguồn nitơ đến khả sinh enzyme chủng vi khuẩn thí nghiệm 47 Hình 4.9 Biểu đồ ảnh hưởng nguồn Nitơ đến khả sinh enzyme chủng 48 vii TRÍCH YẾU LUẬN VĂN Tên tác giả: Nguyễn Thị Thúy Hằng Tên Luận văn: Khảo sát trạng ứng dụng vi sinh vật xử lý nước thải làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh Ngành: Công nghệ Sinh học Mã số: 60.42.02.01 Tên sở đào tạo: Học viện Nơng nghiệp Việt Nam Mục đích nghiên cứu Vấn đề ô nhiễm môi trường hoạt động sản xuất làng nghề cộng đồng quan tâm mong muốn có giải pháp tổng hợp quản lý kỹ thuật nhằm cải thiện chất lượng mơi trường làng nghề, góp phần phát triển làng nghề bền vững Làng nghề làm bún Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh làng nghề vậy, học viên chọn đề tài: Khảo sát trạng ứng dụng vi sinh vật xử lý nước thải làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh Việc lựa chọn đề tài với mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá trạng nước thải sản xuất bún Khắc Niệm, xác định vi sinh vật có khả xử lý nước thải làng nghề ứng dụng vi sinh vật xử lý nước thải làng nghề bún Các kết thu từ luận văn thông qua sử dụng số phương pháp: thu thập số liệu thứ cấp, vấn, họp nhóm, khảo sát thực địa, lấy mẫu trường, phân tích phòng thí nghiệm tổng hợp, xử lý số liệu; phân lập, tuyển chọn vi sinh vật, khảo sát số đặc điểm sinh hóa, xác định hoạt lực enzyme amylase, khảo sát khả xử lý nước thải vi sinh vật phòng thí nghiệm Các kết luận văn: Hiện trạng mơi trường nước thải làng nghề Phân lập vi sinh vật có khả xử lý nước thải làng nghề bún Khảo sát số đặc tính chủng vi khuẩn tuyển chọn khảo sát ảnh hưởng số điều kiện nuôi cấy lên khả sinh trưởng khả sinh enzyme chủng tuyển chọn Ứng dụng VSV tuyển chọn xử lý nước thải phòng thí nghiệm Kết luận: - Phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh, có 700 hộ làm nghề sản xuất bún, tập trung thôn: Thôn Tiền Trong (366 hộ), thôn Tiền Ngồi (218 hộ) Thơn Mồ (132 hộ) viii - Chất lượng mơi trường nước thải hầu hết có thông số vượt QCVN (QCVN 40:2011/BTNMT) cho phép; tiêu BOD, COD, TSS, tổng N, tổng P, Coliform vượt QCVN từ 1,3 đến 58 lần - Đã tuyển chọn chủng C1.1, B2.1, B2.2 có hoạt tính thủy phân tinh bột Cả ba chủng C1.1, B2.1, B2.2 có đặc điểm hóa sinh phù hợp với chi Bacillus, chúng sinh trưởng tốt điều kiện pH trung tính - Khi bổ sung sinh khối ba chủng vi khuẩn nghiên cứu với tỷ lệ 5% có khả xử lý cao sau ba ngày điều kiện ni lắc Chủng B2.2 có khả xử lý cao với kết hàm lượng tinh bột giảm 97,8%; hàm lượng COD giảm 91%; hàm lượng BOD5 giảm 86% Khi kết hợp chủng vi khuẩn với cho thấy kết hợp ba chủng vi khuẩn cho hiệu xử lý nước thải cao điều kiện nuôi lắc Kiến nghị: Trên sở chủng có hoạt tính enzyme cao kết ứng dụng VSV xử lý nước thải phòng thí nghiệm cần tiến hành nghiên cứu để ứng dụng VSV tuyển chọn xử lý nước thải làng nghề ix TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt: Biền Văn Minh (2011) Cách nhuộm nội bào tử vi khuẩn Tạp chí Thiết bị giáo dục (73) tr 30-31 Bộ Công thương (2008) Các giải pháp phát triển làng nghề Việt Nam thời hội nhập, Tạp chí cơng nghiệp, 25/12/2008 Bộ Tài “Làng nghề truyền thống hấp dẫn khách du lịch”, 2005 (tại http://www.mof.gov.vn/Default.aspx?tabid=612&ItemID=26589) Bộ Tài nguyên Môi trường (2008a) Báo cáo môi trường quốc gia: Môi trường làng nghề Việt Nam Bộ Tài nguyên Môi trường (2011a) QCVN 40:2011/BTNMT - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nước thải công nghiệp Bộ Tài nguyên Mơi trường (2011b) Báo cáo việc thực sách, pháp luật môi trường khu kinh tế, làng nghề Bộ Tài nguyên Môi trường (2011c) Thông tư số 46/2011/TT-BTNMT quy định bảo vệ môi trường làng nghề Bộ Tài nguyên Môi trường (2015b) QCVN 08/2015/BTNMT Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia chất lượng nước mặt Đặng Kim Chi (2005) Báo cáo tổng kết khoa học kỹ thuật đề tài: Nghiên cứu sở khoa học thực tiễn cho việc xây dựng sách biện pháp giải vấn đề môi trường làng nghề Việt Nam 10 Đặng Kim Chi (2005) Tài liệu hướng dẫn áp dụng biện pháp cải thiện môi trường cho làng nghề chế biến nông sản, thực phẩm Nhà xuất Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 11 Đặng Kim Chi chủ biên (2014) Làng nghề Việt Nam Môi trường, Nhà xuất Khoa học kỹ thuật, Hà Nội 12 Đặng Kim Chi, Nguyễn Ngọc Lân Trần Lệ Minh (2005) Làng nghề Việt Nam Môi trường Nhà xuất Khoa học Kỹ thuật, Hà Nội 13 Đặng Kim Chi, Trần Đức Viên Nguyễn Thanh Lâm (2011) Cơ sở khoa học thực tiễn lập kế hoạch quản lý môi trường Việt Nam Nhà xuất Nông nghiệp, Hà Nội 14 Lương Đức Phẩm (2004) Công nghệ vi sinh vật Nxb Nơng nghiệp, Hà Nội 15 N.X Êgơrơv hiệu đính, người dịch Nguyễn Lân Dũng (1983) Thực tập vi sinh vật học Nxb Đại học Trung học chuyên nghiệp, Hà Nội 16 Nguyễn Lân Dũng, Đinh Thúy Hằng (2006) Vi sinh vật Nxb Giáo dục, Hà Nội 56 17 Nguyễn Thị Hồng Tú, Nguyễn Thị Liên Hương Lê Vân Trình (2005) Những vấn đề sức khỏa an toàn làng nghề Việt Nam 18 Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bắc Ninh (2013) Báo cáo khảo sát thủy văn tỉnh Bắc Ninh 19 Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bắc Ninh (2011) Đề án “Điều tra, đánh giá mức độ ảnh hưởng ô nhiễm môi trường làng nghề đến sức khoẻ cộng đồng địa bàn tỉnh Bắc Ninh” 20 Trung tâm Quan trắc Tài nguyên Môi trường tỉnh Bắc Ninh (2015) Báo cáo trạng môi trường giai đoạn 2011-2015 21 UBND phường Khắc Niệm (2014) Báo cáo phát triển kinh tế-xã hội phường năm 2014 22 UBND phường Khắc Niệm (2015) Báo cáo phát triển kinh tế-xã hội phường năm 2015 23 UBND tỉnh Bắc Ninh (2014a) Quyết định số 249/2014/QĐ-UBND ban hành Quy chế bảo vệ môi trường làng nghề, khu dân cư, Cụm công nghiệp địa bàn tỉnh Bắc Ninh 24 UBND tỉnh Bắc Ninh (2014b) Quyết định số 275/QĐ-UBND Kế hoạch thực Chương trình số 48-CTr/TU ngày 11/9/2013 Tỉnh uỷ Bắc Ninh thực Nghị Hội nghị lần thứ bẩy BCHTW Đảng khóa XI chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên bảo vệ môi trường 25 UBND tỉnh Bắc Ninh (2014c) Quyết định số 1139/QĐ-UBND phê duyệt dự án đầu tư xây dựng hệ thống xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề làm bún Khắc Niệm, phường Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh 26 UBND tỉnh Bắc Ninh (2014d) Kế hoạch số 22/2014/KH-UBND Về việc triển khai đề án tổng thể bảo vệ môi trường làng nghề đến năm 2020 định hướng đến năm 2030 Tiếng Anh: 27 Arikan Buhan, Unaldi Nisa, Coral Gokhan, Colak Omer, Aygan Asharl, Gulnaz Osman (2003) Enzymmatic properties of a nover thermostable, thermoplilis alkaline and chelator resistant amylase from an alkaliphlic Bacillus sp isolate ANT – Process Biochemistry (38) pp 1397 -1403 28 David Hendricks Bergey and John G Hold (2000) Bergey’s Manual of Determinative Bacteriology Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins, ©2000 29 K Amutha and K Jaya priya (2011) Effect of pH, temperature and metal ions on amylase activity from bacillus sublitis KCS 006, ISSN 0975 – 6299 30 M Asgher, M Javaid asad, S U Rahman and R L Legge (2007) Athermostable a – amylase from a moderately thermophylic Bacillus subtilis strain for starch 57 31 32 33 34 processing Journal of Food Engineering (79) pp 950-955 Noorhisham Tan Kafli and Mohd Sahaid Kalil (1999) Effect of pH and agitation on growh of bacillus subtilis Sains Malaysiana 28 pp 49-57 Talika Mishra, Sneh Ahluwalia and Mahavir Joshi (2014) Isolation and medium optimization for amylase producing bacterial strain isolated from potato field of Bhatinda, Punjab, India European Journal of Experimental Biology Vol 4(3) pp 588-594 T Vinotha, N Uma Maheswari (2014) Optimization of cellulolytic bacteria from cellulose waste materials and its activity Int J Pharm Sci Rev Res Vol 26(2) pp 333-337 Y Combet-blanc, K.K Kalamba, and P Y Kergoat (1995) Efect of pH on Bacillus thermoamylovorans growth and glucose Ferrmentation Applied and enviromental microbiology pp 656 – 659 Tài liệu internet 35 https://vi.wikipedia.org/wiki/Trực _ khuẩn 36 http://kythuatnuoitrong.com/dac-tinh-sinh-hoc-cua-vi-khuan-bacillus-sutilis/ 37 http://moitruongperso.com/o-nhiem-moi-truong-lang-bun-khac-niem 38 http://www2.bacninh.gov.vn/dukhach/Trang/Tin%20chi%20ti%E1%BA%BFt.aspx ?newsid=1011&dt=2013-08-15&cid=11 39 http://hoainamhoaibac.com/Xu-ly-chat-thai-lang-bun-Khac-Niem 58 Phụ lục Kết thử khả sinh enzyme amylase ngày nuôi cấy Thời gian nuôi cấy ngày Chủng D(mm) d(mm) D-d(mm) B2.1 19 12 C1.1 10 B2.2 14 7 Chủng Bất hoạt OD UI B2.1 0,321 0,882 0,069 C1.1 0,249 0,453 0,025 B2.2 0,342 0,788 0,055 Thời gian nuôi cấy ngày Chủng D(mm) d(mm) D-d(mm) B2.1 26 19 C1.1 20 B2.2 22 15 Chủng Bất hoạt OD UI B2.1 0,437 1,422 0,122 C1.1 0,321 0,899 0,072 B2.2 0,322 1,110 0,098 Thời gian nuôi cấy ngày Chủng D(mm) d(mm) D-d(mm) B2.1 17 10 C1.1 13 B2.2 16 Chủng Bất hoạt OD B2.1 0,311 1,198 0,11 C1.1 0,288 0,711 0,05 B2.2 0,312 0,999 0,09 59 UI Phụ lục Kết thử nghiệm hóa sinh Phản ứng catalase Phản ứng VP Phản ứng MR Phản ứng citrate Phản ứng di động Thử NaCl 6,5%, 55oC 60 Phụ lục Ảnh hưởng pH ban đầu đến khả sinh trưởng chủng C1.1 (OD600) Thời gian (giờ) pH = pH = pH = pH = pH = pH = 0 0 0 24 0,47 1,79 1,26 2,32 1,41 1,87 48 0,72 3,02 4,02 3,1 3,12 72 0,61 2,13 2,95 3,94 2,87 2,9 96 0,53 1,82 2,81 3,68 2,64 2,65 Phụ lục Ảnh hưởng pH ban đầu đến khả sinh trưởng chủng B2.1 (OD600) Thời gian (giờ) pH = pH = pH = pH = pH = pH = 0 0 0 24 0,42 1,52 1,45 1,64 1,26 1,53 48 0,67 3,45 4,13 4,29 2,63 2,26 72 0,64 3,86 4,2 3,87 2,31 2,15 96 0,22 2,17 2,65 3,2 2,45 2,45 Phụ lục Ảnh hưởng pH ban đầu đến khả sinh trưởng chủng B2.2 (OD600) Thời gian (giờ) pH = pH = pH = pH = pH = pH = 0 0 0 24 0,43 0,65 1,34 2,06 2,45 1,02 48 0,45 2,72 3,96 4,57 3,87 1,81 72 0,47 3,17 4,25 3,64 3,56 1,53 96 0,26 1,68 2,77 2,7 2,7 1,4 61 Phụ lục Ảnh hưởng pH đến hoạt độ enzyme chủng C1.1, B2.1, B2.2 (U/ml) Hoạt độ amylase Ph B2.1 B2.2 C1.1 0,212 0,113 0,020 0,238 0,214 0,256 1,191 0,953 0,398 0,523 1,070 0,775 0,357 0,135 0,501 0,007 0,087 0,275 Phụ lục Ảnh hưởng nguồn nitơ vô đến hoạt độ enzyme chủng C1.1, B2.1, B2.2 (U/ml) Hoạt độ enzyme amylase Nguồn Nitơ chủng C1.1 chủng B2.1 Chủng B2.2 NH4NO3 0,338 0,375 0,363 NaNO3 0,422 0,465 0,217 (NH4)2SO4 0,229 0,269 0,394 NH4Cl 0,262 0,297 0,450 KNO3 0,387 0,275 0,413 Phụ lục Ảnh hưởng nguồn chất đến hoạt độ enzyme chủng C1.1, B2.1, B2.2 (U/ml) Hoạt độ amylase Nguồn chất chủng B2.2 chủng C1.1 Chủng B2.1 bột sắn 0,034 0,053 0,02 Bột khoai 0,020 0,056 0,09 bột nếp 0,069 0,046 0,10 bột tẻ 0,129 0,079 0,14 bột bắp 0,112 0,108 0,12 Tinh bột tan 0,133 0,112 0,15 62 Phụ lục Đường chuẩn glucose 63 PHỤ LỤC 10 PHIẾU ĐIỀU TRA HỘ GIA ĐÌNH SẢN XUẤT BÚN TẠI LÀNG NGHỀ SẢN XUẤT BÚN KHẮC NIỆM Bắc Ninh, ngày …… tháng …… năm 2015 PHẦN NHỮNG THÔNG TIN CHUNG Câu 1: Ông (bà) cho biết số thơng tin gia đình ơng (bà)? 1.1 Họ tên:…………………………………………………………… 1.2 Vị trí sản xuất 1. Chủ hộ 1.3 Giới tính:  Nam  Khơng chủ hộ  Nữ 1.4 Tuổi…………… 1.5 Điện thoại:…………………………………… 1.6 Trình độ văn hố:  khơng có chữ 2. Học đến lớp mấy:………… 1.7 Nghề nghiệp chính:  Nông nghiệp  Sản xuất bún  Dịch vụ  Nghề khác 1.8 Tổng số nhân gia đình: - Số nhân (người):…………………… - Số lao động sản xuất bún (người):……………………… Trong đó: Nam (người)…………………Nữ (người)………………… PHẦN TÌNH HÌNH SẢN XUẤT BÚN CỦA HỘ GIA ĐÌNH Câu 2: (Ơng)bà cho biết loại hình sản xuất gia đình gì? 1.Bún 2.Bánh 3. Mỳ Diện tích đất cho sản xuất (m2):…………………… Khoảng cách từ khu vực sản xuất đến nhà (m):………… Câu 3: (Ông) bà cho biết ngày sản xuất bún? 3.1 Năng suất sản xuất (kg/ngày):…………………… 3.2 Thời gian sản xuất (h):…………………………………… 3.3 Nguyên liệu đầu vào: Gạo (kg):……………………… 64 4.Khác Khác:…………………… Khối lượng (kg):………………………… …………………………………………………………………… Câu 4: Trang thiết bị phục vụ sản xuất bún? 1. Trang bị thủ công 2. Trang bị bán thủ công 3. Trang bị đại Khoảng cách từ trang thiết bị đến khu vực nhà ở:………………………… Sau ơng (bà) vệ sinh trang thiết bị lần (ngày):……………… Ai phụ trách công tác vệ sinh trang thiết bị: Phụ nữ  Nam giới PHẦN TÌNH HÌNH THUÊ LAO ĐỘNG Câu 5: Gia đình ơng (bà) có phải th lao động ngồi khơng?  Khơng th Có th 5.1 Số lao động thuê… (người) số lao động thuê nữ…….(người) PHẦN TÌNH HÌNH SỬ DỤNG NƯỚC Câu 6: Nước dùng cho sinh hoạt từ? 1.Giếng khoan 4. Nước mưa 2. Giếng khơi 3. Nước máy 5.Ao, hồ, sông 6.1 Nước dùng cho sinh hoạt ông (bà) có lọc khơng:  Có Lọc cách gì:  Không Tại sao: Câu 7: Nước dùng cho sản xuất? 1. Giếng khoan 2.Giếng khơi 4. Nước mưa 5.Ao, hồ, sông Nước máy Trong ngày sản xuất bún: - Lượng nước sử dụng (m3/ngày): - Lượng nước thải (m3/ngày): - Nước thải gia đình:  Có xử lý Biện pháp gì………………………  Không xử lý - Nước thải đổ đâu:  Đổ cống ngầm  Đổ ao, sông, hồ  Đổ cống lộ thiên  Đổ vào hệ thống thải chung 65 Khác……………………………………………………………… PHẦN TÌNH HÌNH CHĂN NI LIÊN QUAN ĐẾN SẢN XUẤT BÚN Câu 8: Ơng (bà)có chăn ni gia súc khơng?  Có Loại gia súc:……………………………  Khơng Câu 9: Ơng (bà) cho biết phụ trách hoạt động chăn ni gia đình?  Phụ nữ  Nam giới Câu 10: Ơng (bà)có sử dụng chất thải q trình làm bún làm thức ăn cho gia súc khơng? 1.Có Chất thải nào:…………… 2.Khơng Câu 11: Gia đình có xây bể bioga khơng? 1.Có 2.Khơng Nếu khơng, nước thải từ chăn nuôi thải đâu 1. Đổ cống 2. Đổ ao, sơng, hồ 3. Khác……………… PHẦN TÌNH HÌNH SỨC KHOẺ Câu 12: Số người sử dụng phương tiện bảo hộ lao động sản xuất? 1.Không dùng 3.Thỉnh thoảng dùng 2.Có dùng Loại phương tiện………………………………… Nếu khơng, lý 1.Không cần thiết 2. Ngại dùng 4.Do phải mua 5. Thiếu 3. Khơng có Câu 13: Mơi trường sản xuất bún có ảnh hưởng đến sức khoẻ ơng (bà) khơng?  Có  Khơng Câu 14: Một số bệnh thường gặp gia đình ơng/bà? 1. Bệnh tiêu chảy 2. Bệnh mắt 4. Bệnh da 5. Bệnh phụ khoa 3. Bệnh đường hô hấp 6. Bệnh tai mũi họng PHẦN ĐIỀU KIỆN KINH TẾ - XÃ HỘI Câu 15: Loại nhà mà ông (bà) ở? 1.Nhà ngói 2.Nhà trần 3.Nhà gác 66 Câu 16: Tài sản gia đình? 1.Tivi 2.Tủ lạnh 3.Xe máy 5.Máy giặt 6. Ơ tơ 7.Có tất 4.Điện thoại Câu 17 Thu nhập hộ gia đình? - Doanh thu hàng tháng:………………………………………………… - Tổng thu nhập hộ gia đình : ……………/1 tháng PHẦN NHẬN XÉT VỀ MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG CỦA HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT ĐẾN MÔI TRƯỜNG Câu 18: Ảnh hưởng hoạt động sản xuất tới mơi trường nước?  Có ảnh hưởng 1.Không ảnh hưởng Câu 19: Ảnh hưởng hoạt động sản xuất tới mơi trường khí? 1.Khơng ảnh hưởng  Có ảnh hưởng Câu 20: Ảnh hưởng hoạt động sản xuất đến môi trường đất? 1.Không ảnh hưởng  Có ảnh hưởng Câu 21: Mức độ ô nhiễm chất thải rắn? 1. Rất ô nhiễm ô nhiêm Không bị ô nhiễm Câu 22: Những vấn đề sau xúc ông/bà dân làng?  Nước cấp chất lượng nước cấp 2. Nước thải chất lượng nước thải Chất thải rắn Khác Câu 23: Ông/bà thấy cần phải cải thiện vấn đề xúc trên? …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………… Câu 24: Ông/bà đóng góp phần chi phí để vận hành hệ thống xử lý nước thải xây dựng nhằm bảo vệ sức khỏe, điều kiện sống mơi trường xung quanh hay khơng? Có Khơng Câu 25: Nếu xây dựng quy định bảo vệ mơi trường ơng/bà có sẵn sàng tn thủ làm theo quy định hay khơng? Có Khơng 67 PHẦN KIẾN NGHỊ VỀ MƠI TRƯỜNG Quy định nơi đổ phế thải Xử phạt hành Các biện pháp cơng nghệ xử lý nước thải chất thải Xây bể bioga chăn nuôi Khác Người vấn Xin cảm ơn tham gia, giúp đỡ nhiệt tình ơng/bà! 68 SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG BẮC NINH TRUNG TÂM QUAN TRẮC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG BacNinh Department of Natural Resources and Environment Center of natural resources and Environment Monitoring Địa chỉ/Add: Số 11 đường Hai Bà Trưng- P.Suối Hoa-TP.Bắc Ninh:Tel/Fax: (0241)3874125/3811257 Số: /QTN PHIẾU KẾT QUẢ PHÂN TÍCH Tên mẫu Vị trí lấy mẫu Ngày lấy mẫu Ngày phân tích TT Thơng số Đơn vị - Phương pháp thử QCVN 40 : Kết 2011/BTNMT C (B) 5,5-9 pH TSS (*) mg/l COD (*) mg/l BOD5(200C) (*) mg/l Amoni (*) mg/l TCVN 6492:2011 SMEWW 5210B : 2012 HACH 8000:1998 SMEWW 2540D : 2012 HACH 8038 : 1998 Tổng Nitơ mg/l HACH 10071 : 1998 40 Tổng Phốtpho mg/l TCVN 6202 : 2008 Coliform Hàm lượng tinh bột 100 150 50 10 vi khuẩn /100ml TCVN 6187-2 : 1996 5000 mg/l Xác định hàm lượng tinh bột phương pháp hóa học - Ghi chú: (-): khơng quy định; (*): Chỉ tiêu công nhận Vilas 301; tiêu khác nằm lực thử nghiệm Bắc Ninh, ngày……,tháng……năm 2016 CÁN BỘ PHÂN TÍCH TP PHÂN TÍCH MÔI TRƯỜNG GIÁM ĐỐC Nguyễn Thị Thúy Hằng Nguyễn Thị Diễm Hương Nguyễn Văn Bình 69 70 ... bún Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh làng nghề vậy, học vi n chọn đề tài: Khảo sát trạng ứng dụng vi sinh vật xử lý nước thải làng nghề sản xuất bún Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh Vi c lựa chọn đề... giá trạng nước thải sản xuất bún Khắc Niệm, xác định vi sinh vật có khả xử lý nước thải làng nghề ứng dụng vi sinh vật xử lý nước thải làng nghề bún Các kết thu từ luận văn thông qua sử dụng. .. amylase, khảo sát khả xử lý nước thải vi sinh vật phòng thí nghiệm Các kết luận văn: Hiện trạng mơi trường nước thải làng nghề Phân lập vi sinh vật có khả xử lý nước thải làng nghề bún Khảo sát số đặc