1 Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội B GIO DC V O TO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI LÊ VĂN HIẾU PHƯƠNG ÁN CỔ PHẦN HĨA DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC CƠNG TY VẬT TƯ - MỎ ĐỊA CHẤT LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN TRỊ KINH DOANH HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TIẾN S NGUYN VN LONG H NI, NM 2004 Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội MC LỤC Trang A MỞ ĐẦU 01 B NỘI DUNG 05 Chương I - Lý luận cổ phần hóa 05 1.1 Cơ sở lý luận thực tiễn công chuyển đổi mơ hình kinh tế Việt Nam 05 1.1.1 Công đổi cải cách Chủ nghĩa xã hội nhu cầu tất yếu khách quan 05 1.1.2 Đổi kinh tế Việt Nam dựa sở nhận thức vận dụng quan điểm V.I.Lênin sách kinh tế 06 1.1.3 Chuyển sang kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa phù hợp với xu hướng phát triển khách quan kinh tế 06 1.2 Chủ trương đa dạng hố hình thức sở hữu 07 1.2.1 Chủ trương đổi chế độ sở hữu 07 1.2.2 Thực trạng đặc điểm chế độ sở hữu Việt Nam 09 1.3 Đặc điểm doanh nghiệp Nhà nước 11 1.4 Công ty kinh doanh giới 12 1.4.1 Sự đời công ty 12 1.4.2 Khái niệm công ty kinh doanh 13 1.4.3 Các loại công ty kinh doanh giới 13 1.5 Các loại doanh nghiệp Vit Nam Luận văn Thạc sỹ 17 Lê Văn Hiếu Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý 1.5.1 Doanh nghip Nh nc 17 1.5.2 Công ty hợp danh 18 1.5.3 Công ty cổ phần 18 1.5.4 Công ty trách nhiệm hữu hạn 19 1.5.5 Hợp tác xã 20 1.5.6 Doanh nghiệp tư nhân 20 1.5.7 Các hình thức đầu tư nước ngồi 21 1.6 Cổ phần hóa - Kinh nghiệm CPH số nước 21 1.6.1 Cổ phần hóa, tư nhân hóa 21 1.6.2 Cổ phần hoá Trung Quốc 22 1.6.3 Tư nhân hóa HUNGARI 23 1.6.4 Dân doanh hóa Đài Loan 24 1.6.5 Bài học cổ phần hoá nước khác 26 1.7 Cổ phần hóa Việt Nam 26 1.7.1 Cổ phần hoá Việt Nam chủ trương, đường lối mục tiêu 26 1.7.2 Thực tiễn cổ phần hóa Việt Nam 29 1.7.3 Những chủ trương giải pháp chủ yếu 34 Chương II - Phân tích thực trạng Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất yêu cầu cấp thiết phải cổ phần hóa 36 2.1 Thực trạng hoạt động Công ty Vật tư Mỏ địa chất 36 2.1.1 Quá trình hình thành Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất Luận văn Thạc sỹ 36 Lê Văn Hiếu Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Qu¶n lý 2.1.2 Ngành nghề kinh doanh Cơng ty 37 2.1.3 Cơ cấu quản lý Công ty vật tư Mỏ địa chất 37 2.2 Kết đạt năm qua 38 2.2.1 Kết sản xuất kinh doanh 38 2.2.2 Phân tích tiêu khả tốn 43 2.2.3 Tình hình tài chính, tài sản khó khăn Cơng ty trước cổ phần hoá 2.2.4 Mục tiêu cần thiết cổ phần hóa cơng ty 45 51 Chương III - Xây dựng phương án cổ phần hóa 58 3.1 Đánh giá giá trị doanh nghiệp 58 3.1.1 Các phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp Việt Nam 58 3.1.2 Các phương pháp đánh giá giá trị doanh nghiệp giới 66 3.1.3 Lựa chọn phương pháp đánh giá giá trị doanh nghiệp 80 3.2 Phương án cổ phần hóa cơng ty 93 3.2.1 Tình hình chung 93 3.2.2 Phương án cổ phần hóa 95 3.2.3 Tổ chức thực việc cổ phần hóa 95 3.2.4 Cơ cấu máy công ty cổ phần 98 3.3 Phương án đầu tư sản xuất sau cổ phần hóa 104 C - KẾT LUẬN 111 D - NHỮNG Ý KIẾN ĐỀ XUẤT 112 E - DANH MỤC TI LIU THAM KHO 115 Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu Trường Đại học Bách khoa Hà Nội F - BNG CC CH VIT TT Luận văn Thạc sỹ Khoa Kinh tế Quản lý 117 Lê Văn Hiếu Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội A M U Lý chọn đề tài Sau 15 năm đổi mới, đất nước ta đạt thành tựu quan trọng như: Kinh tế tăng trưởng khá, văn hóa xã hội có tiến bộ; đời sống nhân dân tiếp tục cải thiện, trị xã hội ổn định, chủ động hội nhập kinh tế quốc tế Với mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đưa nước ta khỏi tình trạng phát triển, tiếp tục nâng cao đời sống vật chất tinh thần nhân dân để đến năm 2020 nước ta trở thành nước cơng nghiệp hóa theo hướng đại Với chủ trương phát triển kinh tế nhiều thành phần Các thành phần kinh tế kinh doanh theo pháp luật phận cấu thành quan trọng kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, phát triển lâu dài, hợp tác cạnh tranh lành mạnh Trong kinh tế nhà nước phát huy vai trò chủ đạo, lực lượng vật chất quan trọng công cụ để Nhà nước định hướng điều tiết vĩ mô kinh tế Để thực vai trò quan trọng, chủ đạo DNNN, Nhà nước ta tiếp tục thực việc đẩy mạnh tổ chức xếp, đổi doanh nghiệp Nhà nước, có việc tiến hành cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, để khai thác nguồn lực nhằm thúc đẩy doanh nghiệp kinh doanh có hiệu Với tư kinh tế mới, cách làm hợp với Việt Nam, không chép, rập khn nước ngồi, kết hợp với sáng tạo dân tộc Mạnh dạn từ chỗ cải tiến cũ, chuyển sang xóa bỏ cũ, mở xóa bỏ chế kế hoạch hoá tập trung quan liêu bao cấp, bước chuyển sang kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận động theo chế thị trường có quản lý Nhà nước Để hình thành phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN, việc công nhận, bảo hộ chế độ đa sở hữu phát triển doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế có ý nghĩa quan trọng Các doanh nghiệp nói chung thức thành viên tham gia hoạt động thị trường với mục tiêu cao tìm kiếm lợi nhuận Nhưng thực tế doanh nghiệp Việt Nam thu kết khiêm tốn, chưa tương xứng với quan tâm đầu tư Nhà nước, công sức nhân dân Bởi lẽ từ chỗ sản xuất kinh doanh ch theo ch Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý tiờu k hoch Nh nc giao; giá bán Nhà nước ấn định; sản phẩm hàng hoá tiêu thụ theo địa đặt trước, sở sản xuất hưởng lãi định mức; lỗ ngân sách Nhà nước cấp bù Cơ chế làm cho doanh nghiệp sản xuất không cần quan tâm đến hiệu sản xuất Chuyển sang cách làm ăn kinh tế thị trường tức sản xuất phải đơi với hiệu Lợi ích q trình làm kinh tế khơng phải dành riêng cho doanh nghiệp mà hài hòa lợi ích Nhà nước, doanh nghiệp, người lao động xã hội Cải cách doanh nghiệp Nhà nước vấn đề vơ khó khăn, phức tạp khơng quan điểm, đường lối mà vấn đề thuộc nghiệp vụ kỹ thuật Cho đến năm gần doanh nghiệp Nhà nước giữ vị trí quan trọng kinh tế nước ta Tuy nhiên thời gian qua, Nhà nước phải thực nhiều biện pháp trợ giúp doanh nghiệp miễn thuế, giảm thuế, cho vay ưu đãi, vay chấp, khoanh nợ, giảm nợ, chuyển nợ thành vốn ngân sách, tham gia xuất trả nợ Nhà nước, trúng thầu giao thầu, định thầu nhiều công trình Nhà nước đầu tư, để lại KHCB để tái đầu tư, v.v Tuy doanh nghiệp Nhà nước bộc lộ yếu là: - Năng lực cạnh tranh chất lượng sản phẩm dịch vụ thấp, giá thành nhiều sản phẩm cao, cơng nợ q lớn, nợ q hạn, nợ khó đòi (nợ xấu) ngày tăng lên Quy mơ nhỏ, thiếu vốn; phần lớn vốn kinh doanh nằm hàng tồn kho, ứ đọng chậm luân chuyển, công nghệ lạc hậu v.v Trước tình hình việc cải cách tổ chức xếp lại doanh nghiệp Nhà nước, đa dạng hố loại hình doanh nghiệp trở thành yêu cầu cấp bách Nghị lần thứ Ban chấp hành Trung ương Đảng (tháng 9/2001) doanh nghiệp Nhà nước định đến năm 2005 hoàn thành việc xếp, điều chỉnh cấu doanh nghiệp Nhà nước có, hình thức cổ phần hố, chuyển số doanh nghiệp thuộc tổ chức trị xã hội sang công ty TNHH thành viên, sáp nhập, giải thể, phá sản, giao, bán, khoán kinh doanh, cho thuê LuËn văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý Công ty Vật tư Mỏ địa chất đơn vị thuộc Tổng Cơng ty Khống sản Việt Nam - Bộ Cơng nghiệp, thuộc diện cổ phần hố tiến trình Chính phủ giao cho Bộ Cơng nghiệp Với tư cách người làm cán quản lý Bộ Cơng nghiệp có quan tâm thực đến cổ phần hố q trình cổ phần hố DNNN nhằm mục đích mà Đảng, Nhà nước đề đưa doanh nghiệp phát triển Với giúp đỡ, hướng dẫn Tiến sỹ Nguyễn Văn Long, đồng ý Trung tâm Sau Đại học Khoa kinh tế Quản lý thuộc Đại học Bách khoa Hà Nội, cho phép nghiên cứu đề tài nhằm đáp ứng phần vào việc cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước giai đoạn Mục đích nhiệm vụ đề tài a Mục đích đề tài - Nghiên cứu sở lý luận cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước - Tìm hiểu cơng tác cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước Công ty Vật tư Mỏ địa chất - Vận dụng sở lý luận để tiến hành hồn thiện cơng tác cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước nói chung Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất nói riêng - Nêu số đề xuất, kiến nghị với quan có thẩm quyền việc cổ phần hố DNNN nói chung cổ phần Công ty Vật tư Mỏ địa chất b Nhiệm vụ đề tài Để đạt mục đích đề tài cần thực nhiệm vụ sau: Nhiệm vụ thứ nhất: Làm rõ sở lý luận thực tiễn việc cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước Nhiệm vụ thứ hai: Đánh giá thực trạng cơng tác cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước Nhiệm vụ thứ ba: Nêu lên luận khoa học thực tiễn cho việc đề xuất giải pháp nhằm thực tốt công tác cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước Đối tượng phm vi nghiờn cu ca ti Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý C phn hố doanh nghiệp Nhà nước cơng việc quan trọng cấp thiết trình đổi doanh nghiệp Nhà nước, nhằm tạo sức mạnh mặt, nâng cao hiệu hoạt động doanh nghiệp, đa dạng hố loại hình sở hữu, tăng cường sức cạnh tranh đáp ứng công đổi kinh tế mà Đảng Nhà nước ta đặt giai đoạn Nghiên cứu công tác tổ chức xếp doanh nghiệp Nhà nước nói chung cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước nói riêng đề tài lớn, khuôn khổ luận văn tốt nghiệp, với thời gian kiến thức có hạn, tác giả tập trung vào điều kiện, nhân tố, chế, phương pháp liên quan đến cổ phần hố Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất Phương pháp nghiên cứu a Tài liệu dùng để nghiên cứu - Nhóm tài liệu liên quan đến phương pháp nghiên cứu khoa học - Nhóm tài liệu tổ chức xếp doanh nghiệp Nhà nước - Nhóm tài liệu cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước cơng ty cổ phần - Nhóm tài liệu liên quan đến luật pháp Nhà nước Luật doanh nghiệp Nhà nước, Luật doanh nghiệp, Luật kế toán, Luật kinh tế Nhà nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam b Phương pháp nghiên cứu Tác giả thực đề tài cách vận dụng phương pháp nghiên cứu sau: + Phương pháp quan sát + Phương pháp điều tra thu thập + Phương pháp phân tích tổng hợp so sánh + Phương pháp thống kê để giải vấn đề Ý nghĩa khoa học thực tiễn đề tài Kết nghiên cứu đề tài giải pháp khả thi phù hợp với điều kiện thực tế Công ty Vật tư Mỏ địa chất, góp phần thực việc c phn Cụng Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 10 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý ty Vt t M a cht, đáp ứng cho công đổi xếp doanh nghiệp Nhà nước nhằm nâng cao lực cạnh tranh, hiệu hoạt động khả hội nhập Việt Nam phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Đề tài nhằm tham mưu cho lãnh đạo cấp làm tốt cơng tác cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước, phát huy kinh nghiệm kết đạt được, khắc phục tồn sai lệch công tác cổ phần hoá, đánh giá giá trị doanh nghiệp nhằm bảo toàn phát triển vốn Nhà nước doanh nghiệp Góp thêm tài liệu cho quan tâm đến cơng tác cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước, thành viên ban đổi xếp doanh nghiệp Nhà nước cấp, ban đánh giá giá trị doanh nghiệp, cổ đông người lao động doanh nghiệp Đề tài tài liệu tham khảo bổ ích cho sinh viên trường chuyên ngành kinh tế quan liên quan Kết cấu đề tài Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị danh mục tài liệu tham khảo, nội dung đề tài chia làm chương: Chương I: Lý luận cổ phần hoá Chương II: Phân tích thực trạng Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất yêu cầu cấp thiết phải cổ phần hoá Chương III: Xây dựng phương án cổ phn Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 112 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Qu¶n lý Hội đồng quản trị Đại hội cổ đơng ủy quyền có tồn quyền nhân danh cơng ty để định vấn đề liên quan đến mục đích, quyền lợi cơng ty Nhiệm vụ HĐQT quy định Điều 80 Luật doanh nghiệp, vấn đề vượt quyền hạn chức Hội đồng quản trị phải trình lên Đại hội cổ đông Để lãnh đạo hoạt động Hội đồng quản trị, theo quy định chung có chức vụ Chủ tịch Hội đồng quản trị người đứng đầu Hội đồng quản trị Chủ tịch Hội đồng quản trị bầu theo cách: Một là: Đại hội cổ đơng bầu Hội đồng quản trị, sau Hội đồng quản trị bầu Chủ tịch Hội đồng quản trị Hai là: Đại hội cổ đông trực tiếp bầu chủ tịch HĐQT thành viên hội đồng quản trị Với Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ địa chất, tác giả chọn cách thứ Chủ tịch Hội đồng quản trị thành viên đại diện đa số phần vốn Nhà nước công ty cấp giới thiệu Quyền nhiệm vụ Chủ tịch hội đồng quản trị quy định Khoản Điều 81 Luật doanh nghiệp Quyền nhiệm vụ Chủ tịch Hội đồng quản trị khác với nhiệm vụ Hội đồng quản trị Chủ tịch Hội đồng quản trị thực nhiệm vụ quản lý Hội đồng quản trị, tạo điều kiện để Hội đồng quản trị thực đầy đủ chức mình, ngồi Chủ tịch Hội đồng quản trị có quyền hạn, nhiệm vụ thành viên khác Hội đồng quản trị Giám đốc Hội đồng quản trị bổ nhiệm số họ người khác làm giám đốc Chủ tịch hội đồng quản trị kiêm giám đốc công ty, trường hợp điều lệ công ty không quy định chủ tịch hội đồng quản trị người đại diện hợp pháp giám đốc người đại diện theo pháp luật công ty Giám đốc người điều hành hoạt động hàng ngày công ty chịu trách nhiệm trước Hội đồng quản trị việc thực quyền nhiệm vụ giao Ban kim soỏt Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 113 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý Nhm bo v li ớch cổ đông, cấu tổ chức quản lý cơng ty cổ phần có ban kiểm sốt có 11 cổ đơng có từ đến thành viên Công ty Cổ phần Vật tư Mỏ địa chất có Ban kiểm sốt gồm 03 thành viên gồm hai thành viên đại diện cho phần vốn Nhà nước, thành viên đại diện cho số vốn cổ đơng lại, phải có thành viên có chun mơn kế tốn Ban kiểm soát bầu thành viên làm trưởng ban, trưởng ban kiểm sốt cổ đơng Quyền nhiệm vụ Ban kiểm sốt đo điều lệ cơng ty quy định Ban kiểm soát lập để giám sát hoạt động quản lý điều hành Hội đồng quản trị, Giám đốc người quản lý công ty Thành viên Hội đồng quản trị, giám đốc, người có liên quan đến thành viên Hội dồng quản trị, kế tốn trưởng cơng ty khơng thành viên Ban kiểm soát Quyền nhiệm vụ Ban kiểm soát quy định Điều 88 Luật doanh nghiệp Nhiệm kỳ, chế độ làm việc, thù lao Ban kiểm sốt điều lệ Cơng ty quy định 3.3 Phương án đầu tư sản xuất sau cổ phần hóa Căn tình hình thực tế công ty, với kinh nghiệm sản xuất kinh doanh nhiều năm, để mở rộng sản xuất tăng quy mô hoạt động công ty phương án trì phát triển hoạt động kinh doanh sản xuất sau cổ phần hóa sau: 1) Về ngành nghề, lĩnh vực kinh doanh Từ ngành nghề kinh doanh truyền thống kinh doanh thương mại, cung ứng vật tư mỏ, địa chất sau cổ phần hố để đa dạng hóa ngành nghề Công ty mở rộng thêm lĩnh vực kinh doanh trực tiếp sản xuất, chế biến, gia công mặt hàng khoáng sản, mở rộng sản xuất kinh doanh mặt hàng sản xuất gang đúc, kinh doanh chế biến sâu tinh quặng Crôm, sản xuất bột dung dịch khoan kim loại mầu, kinh doanh sản xuất gỗ dán 2) Về thị trường kinh doanh Tiếp tục tìm kiếm mở rộng thị trường kể thị trường nước thị trường nước Trước chủ yếu kinh doanh mặt hng phc v ngnh Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 114 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý m, a cht sau c phần công ty sản xuất kinh doanh mặt hàng phục vụ nhiều ngành nghề khác có đối tượng lớn phục vụ nông nghiệp, phát triển nơng thơn, đầu tư thăm dò, thi cơng cơng trình loại kinh doanh vật tư, thiết bị vận tải, khai thác mỏ, thiết bị khoan đường kính lớn sản xuất, chế biến vật tư hồng hố cho chế biến sản phẩm nông nghiệp phục vụ cho đơn vị có nhu cầu phạm vi nước Thực tốt dịch vụ sau bán hàng (bảo hành hướng dẫn vận hành thiết bị quan tâm tới lợi ích khách hàng) Tiếp tục nghiên cứu điều tra thị trường để có phương án kinh doanh đầu tư phát triển Liên kết với đơn vị tận dụng mỏ đá cấp mỏ khai thác nguyên vật liệu phục vụ cho đơn vị xây dựng cơng trình giao thơng Đẩy mạnh việc xuất khoáng sản sở hợp tác tận dụng tiềm của đơn vị Tổng cơng ty Khống sản Việt Nam, Bộ Cơng nghiệp Trong có kinh doanh, chế biến nâng hàm lượng tinh quặng Crôm, luyện Gang Tăng cường sản xuất, chế biến mặt hàng xuất 3) Đầu tư công nghệ, mở rộng sản xuất - Đầu tư mở rộng dự án, có cơng nghệ đại, sản phẩm Dự án sản xuất Gang đúc - Đầu tư dây chuyền chế biến sản phẩm quặng Crôm từ hàm lượng 16 đến 30% lên đến từ 45 đến 47% Cr2O3 để xuất - Đầu tư xây dựng thêm kho bãi cho đơn vị thuê theo phương thức huy động vốn vay cổ đông, cải tạo nâng cấp xây dựng sở hạ tầng ngày hoàn thiện Cải tạo, mở rộng kho tàng, đường sá, cầu cống - Trang bị thêm thiết bị cho phận gia cơng ngun liệu khống, xưởng gia cơng khí nhằm giảm dần việc đặt hàng đơn vị khác, tiến tới đảm nhiệm phần lớn hàng gia công nước công ty - Đầu tư xưởng sản xuất gỗ dán phục vụ cho công nghiệp địa bàn Cụ thể số dự án đầu tư: a) - Dự án chế biến sản phẩm quặng (Crôm 43% - 45% Cr2O3), năm 2004 + Sản lượng sn phm 300 tn/ thỏng (3.600 tn/nm) Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 115 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý + Doanh thu: 3.600 x 1.050.000 đồng/ = 3.780.000.000, đồng + Sử dụng thêm 80 lao động + Vốn đầu tư 2.000.000.000, đồng + Lãi suất hàng năm khoảng 10 % doanh thu = 380.000.000, đồng b) - Dự án làm gỗ dán (năm 2005) + Sản lượng sản phẩm 100.000 m2/năm + Doanh thu tiêu thụ 100.000 x 30.000đ/m2 = 3.000.000.000, đồng + Sử dụng thêm lao động khoảng 60 lao động + Vốn đầu tư 500.000.000, đồng + Lãi suất hàng năm khoảng 10% doanh thu = 300.000.000, đồng c)- Dự án xây dựng nhà máy luyện Gang (2005) + Sản lượng sản phẩm 33.000 tấn/năm Trong đó: Gang luyện thép 19.800 tấn, Gang đúc 13.200 + Doanh thu tiêu thụ bình quân năm 83.000.000.000, đồng (từ năm thứ 2) + Sử dụng thêm lao động 160 người cơng nhân sản xuất 130 người + Vốn đầu tư 34.500.000.000, đồng + Vốn lưu động 16.000.000.000, đồng Nguồn vốn đầu tư dự kiến vay quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển Vốn tín dụng ngân hàng 13.000.000.000, đồng + Lãi năm đầu dự kiến 5% doanh thu 420.000.000, đồng (từ năm thứ 2) Tổng lợi nhuận trước thuế phần đầu tư dự kiến là: * Năm 2004 (380.000.000 x 68%) = 260.000.000, đồng; lợi nhuận 2004 dự kiến 260.000.000 + 90.000.000 = 350.000.000, đồng * Năm 2005 (380.000.000 +300.000) x 68% = 462.000.000, đồng, lợi nhuận 2005 dự kiến 462.000.000 + 98.000.000 = 560.000.000, đồng * Năm 2006 (380.000.000 + 300.000.000 + 420.000.000) x 68% = 748.000.000, đồng; lợi nhuận 2006 dự kiến là: (748.000.000 + 105.000.000) = 853.000.000, đồng 4) Chương trình, kế hoạch vốn kinh doanh Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 116 Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hµ Néi Để đảm bảo kinh doanh, mở rộng sản xuất cơng ty có chiến lược vốn sau Nhu cầu vốn cho đầu tư kinh doanh năm tới lâu dài với tổng vốn kinh doanh dự kiến 45.000.000.000, đồng Cơng ty có kế hoạch vốn gồm: Vốn kinh doanh có 10 tỷ, Vay tín dụng ngân hàng 13 tỷ, Huy động vốn cơng nhân viên chức tỷ, lại vay quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển 5) Kế hoạch lao động Lao động nguồn nhân lực quan trọng q trình sản xuất nói chung cơng ty nói riêng Để thực phương án kinh doanh đặt ra, Cơng ty có phương án lao động + Đối với lao động sau bố trí lao động theo yêu cầu, số lao động lại cần đào tạo lại nghề để đáp ứng cho công việc phương án xếp lao động cổ phần hoá + Tiếp tục đào tạo, tuyển dụng lao động có chun mơn, tay nghề đáp ứng với dây chuyền, công nghệ + Để đáp ứng với mơ hình quản lý mới, cần tổ chức xếp, đào tạo bổ sung cho máy quản lý tuyển bổ sung cán có lực, trình độ để huy điều hành cơng ty Biểu số 3.4 - Một số tiêu kế hoạch sau cổ phần hóa Chỉ tiêu Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 Vốn điều lệ (đồng) 7.156.000.000 7.156.000.000 7.156.000.000 Doanh thu (đồng) 60.000.000.000 77.000.000.000 87.000.000.000 Lợi tức trước thuế (đồng) 350.000.000 560.000.000 853.000.000 Nộp ngân sách (đồng) 600.000.000 1.099.000.000 1.719.000.000 75 215 375 Thu nhập (đ/ng/tháng) 1.600.000 1.800.000 1.900.000 Cổ tức hàng năm (%) 10 12 14 4,8910 7,8260 11,9201 Lao động (người) Tỷ suất LN/Vốn NN (%) LuËn văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 117 Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Sau cổ phần hóa, tình hình sản xuất, kinh doanh công ty phát triển Dự kiến kết doanh thu, lợi nhuận tỷ suất lợi nhuận vốn Nhà nước biểu diễn theo đồ thị sau: 100 000 80 000 60 000 40 000 20 000 3.2 - Biểu đồ lợi nhn sau cỉ phÇn hãa 1 000,000 800,000 850,000 600,000 560,000 400,000 350,000 200,000 36,592 68,780 74,080 88,915 103,372 0,000 Lê Văn Hiếu 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Luận văn Thạc sỹ 118 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Luận văn Thạc sỹ Khoa Kinh tế Quản lý Lê Văn Hiếu 119 Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 3.3 - Biểu đồ tỷ suất lợi nhn /Vèn NN sau cỉ phÇn hãa 14,00 12,00 10,00 11,9201 8,00 7,8260 6,00 4,8910 4,00 2,00 1,4724 0,5314 1,0024 1,0813 1,1312 0,00 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Qua số liệu tiêu ta thấy Công ty thực nội dung nêu phương án cổ phần hố, có chiến lược đầu tư dây chuyền cơng nghệ, mở rộng mặt hàng sản xuất tăng trưởng phát triển Công ty khả quan Đạt mục tiêu cổ phần hố hiệu cao, tạo thêm việc làm cho xã hội, nâng cao đời sống cho cán CNVC, tăng tích luỹ cho Nhà nước, bảo toàn phát triển vốn Nhà nước tăng sức cạnh tranh cho cơng ty góp phần thúc đẩy kinh tế nước nhà phát triển, thực thành cơng nghiệp cơng nghiệp hố, i hoỏ t nc Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 120 Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội KT LUN C phn húa chủ trương lớn, giải pháp quan trọng, tạo chuyển biến việc nâng cao hiệu hoạt động sản xuất kinh doanh doanh nghiệp nhà nước, để chủ trương thực thành cơng phải có mục tiêu cụ thể doanh nghiệp nói riêng kinh tế nói chung, làm tiền đề, kim nam cho q trình cổ phần hóa Đây khó khăn thách thức lớn đòi hỏi phải có q trình nghiên cứu, nhận thức từ lý luận đến thực tiễn Mục tiêu q trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước nhằm nâng cao lực sản xuất kinh doanh doanh nghiệp qua thúc đẩy kinh tế phát triển Tạo sức mạnh lực thực doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế, có đủ điều kiện để cạnh tranh hội nhập kinh tế Quốc tế Trên sở lý luận thực tiễn, phương pháp nghiên cứu, tiếp cận, luận án hoàn thành nhiệm vụ mục tiêu nghiên cứu: - Phân tích tính tất yếu khách quan việc chuyển từ kinh tế kế hoạch hóa tập trung quan liêu bao cấp sang kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa - Luận án nghiên cứu nêu lên loại hình doanh nghiệp vấn đề đa sở hữu vốn mục tiêu tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, mơ hình tổ chức khai thác nguồn lực kinh tế hệ thống doanh nghiệp, nhằm thúc đẩy kinh tế phát triển - Luận án khẳng định cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước giải pháp quan trọng, cần thiết cấp bách để doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả, sở đúc rút kinh nghiệm, học thực tiễn cổ phần hóa từ trước đến quốc tế nước - Với việc phân tích, đánh giá thực trạng Công ty Vật tư Mỏ địa chất đánh giá khả công ty nhằm nêu định hướng phát triển tổ chức hoạt động có hiệu trở thành công ty cổ phần với chế quản lý mới, đảm bảo lợi ích Nhà nước, xã hội cổ đơng, thơng qua để người lao động nhà quản lý, tầng lớp nhân dân ủng hộ chủ trương lớn Nh nc v t chc, sp xp Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 121 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý li doanh nghiệp Nhà nước có việc đẩy mạnh tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước thực thời gian tiếp tục thực trình cổ phần hóa giai đoạn chủ trương Đảng Nhà nước đề Trong phạm vi nghiên cứu cụ thể phương án cổ phần hóa Cơng ty vật tư Mỏ địa chất, thực số nhiệm vụ mục tiêu luận án luận án nhiều hạn chế, nhiều vấn đề cần nghiên cứu bổ sung để hồn thiện góp phần vào việc đẩy mạnh công cải tổ doanh nghiệp Nhà nước thời kỳ đổi D - NHỮNG Ý KIẾN ĐỀ XUẤT Để thực thành cơng chương trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước Đảng Nhà nước ta, nhằm nâng cao hiệu hoạt động thành phần kinh tế, khai thác tiềm nguồn lực xã hội Khai thác nguồn vốn đa dạng hóa sở hữu,v.v Theo tác giả cần giải tốt số vấn đề sau: 1) Vấn đề hệ thống luật pháp liên quan đến doanh nghiệp Để đảm bảo bình đẳng cơng loại hình doanh nghiệp, Nhà nước cần thống loại luật kinh tế liên quan đến hoạt động kinh doanh Luật Doanh nghiệp NN, Luật Doanh nghiệp, Luật HTX, Luật khuyến khích đầu tư nước ngoài… Thành loại luật chung áp dụng thống cho doanh nghiệp Luật kinh doanh Cần xây dựng hệ thống pháp luật liên quan tạo môi trường cho đời, phát triển công ty cổ phần Luật tư nhân hóa, Luật thị trường vốn thị trường chứng khốn, Luật Tài doanh nghiệp Cần chế sách tài quốc gia sách tiền tệ, tín dụng, giá cả, sách thuế,… có tính chất chiến lược, lâu dài bền vững Cổ phần hóa DNNN q trình đòi hỏi cần có tham gia ủng hộ tầng lớp, đặc biệt nhà đầu tư đông đảo tầng lớp nhõn dõn lao ng õy l Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 122 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý mt lnh vc đông đảo nhân dân lao động quen môi trường bao cấp, làm chủ chung chung phải làm chủ thực với tài sản mình, cần có q trình vận động, thuyết phục phổ biến giáo dục rộng khắp để nhận tham gia đông đảo nhân dân nhà đầu tư nước 2) Vấn đề định giá giá trị doanh nghiệp Nhà nước cần đưa giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị doanh nghiệp Đất đai tài sản quốc gia, Nhà nước thống quản lý theo pháp luật cụ thể qua Luật đất đai Để sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp cần diện tích đất định chi phí liên quan đến sử dụng đất, chi phí có tỷ trọng tương đối lớn Bản thân vị trí đất tạo lợi định Nhưng nhà nước chưa quy định thức giá trị doanh nghiệp Vì Nhà nước cần sớm thống đưa vào giá trị doanh nghiệp quản lý cách chặt chẽ nhằm sử dụng có hiệu loại tài sản Các phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp đáp ứng phần cho công cổ phần hóa doanh nghiệp, nhiên nhiều mặt tồn cần khắc phục chưa khách quan, nhiều trường hợp kéo dài chậm có phức tạp tình hình tài chính, việc loại bỏ số yếu tố không đưa giá trị doanh nghiệp tài sản không cần dùng, chờ lý, cơng nợ phải thu khó đòi làm vốn Cơ quan, tổ chức có thẩm quyền định giá giá trị doanh nghiệp thiếu chưa đủ yếu tố trình độ, số lượng, kinh nghiệm, phương tiện đại,… Nhà nước cần áp dụng phương pháp khác đơn giản, nhanh gọn, dễ hiểu phù hợp với dặc điểm chung doanh nghiệp Việt Nam quy mơ nhỏ, vốn ít, hiệu chưa cao, khơng có lợi tế thương mại đề xuất tác giả (tại mục 3.1.3) đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa 3) Vấn đề sách xã hội liên quan trình cổ phần hóa Ưu đãi cho người lao động sách lớn, kết đạt ban đầu cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước có sách, quan tâm hỗ trợ người lao động Thực tế nay, phần lớn công nhân lao ng cũn Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 123 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý nghốo, thu nhp thp, khụng cú điều kiện để mua cổ phiếu ưu đãi, Nhà nước cần có mức ưu đãi cho công nhân lao động đặc biệt lao động nghèo để họ có điều kiện mua hết phần cổ phiếu Nhà nước cần có quy định cấm hình thức chuyển nhượng cổ phiếu trái luật tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn sâu rộng cổ phần hóa cho cơng nhân để khắc phục tình trạng cơng nhân “bán lúa non”, quyền làm chủ thực người mình, dễ biến cổ phần hóa thành tư nhân hóa 4) Vấn đề quản lý doanh nghiệp sau cổ phần hóa Cổ phần hóa bước đầu trình tổ chức xếp lại doanh nghiệp Nhà nước, đôi với việc đẩy mạnh mặt số lượng Nhà nước cần quan tâm đến mặt chất lượng cổ phần hóa, cần tổng kết đánh giá hiệu doanh nghiệp sau cổ phần, rút học kinh nghiệm, có biện pháp quản lý doanh nghiệp sau cổ phần cách tốt nhằm hướng doanh nghiệp hướng mức 5) Mục tiêu cổ phần hóa thu hút vốn từ xã hội để đầu tư phát triển tăng cường quản lý cổ đông, việc bán cổ phần khép kín nội doanh nghiệp ngược lại mục tiêu cổ phần hóa 6) Cán quản lý nhân tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu hoạt động doanh nghiệp Trong chế thị trường hội nhập nay, để có người đại diện cho phần vốn Nhà nước doanh nghiệp, Nhà nước cần rà soát lại đội ngũ cán bộ, có sách đãi ngộ cán hợp lý, coi giám đốc nghề cần đào tạo để bổ sung, thay đội ngũ cán yếu kém, kiên xử lý để doanh nghiệp làm ăn hiệu lợi ích cá nhân làm cản trở việc cổ phn húa ti doanh nghip./ Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 124 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý DANH MC TI LIU THAM KHẢO Báo cáo tốn tài Công ty Vật tư Mỏ địa chất từ năm 1997 đến năm 2003 Báo cáo tổng kết năm 2003 Bộ Cơng nghiệp Bộ Tài (10/2003), Hệ thống văn hướng dẫn thực cổ phần hóa doanh nghiệp đổi tồn diện doanh nghiệp, NXB Tài chính, Hà Nội Bộ Tài (1996), Báo cáo sơ kết việc triển khai thí điểm cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước Đại học Luật Hà Nội (1997), Giáo trình Luật Tài Việt Nam, NXB Công an Nhân dân, Hà Nôi Đảng Công sản Việt Nam (1993), Văn kiện hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành trung ương khóa VII, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội Đảng Cơng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội Đảng Công sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội Đại học Quốc gia Hà Nội (2003), Trung Quốc cải cách mở cửa học kinh nghiệm, NXB giới, Hà Nội 10 Học viện trị Quốc gia Hồ Chí Minh - Phân viện Hà Nội (2002), Kinh tế phát triển, NXB Thống kê, Hà Nội 11 Nguyễn Kim (2002) “Cần sớm có phương pháp định giá cho doanh nghiệp cổ phần hóa”, Cổ phần hóa giải pháp quan trọng cải cách doanh nghiệp Nhà nước, trang 46-49 12 Nguyễn Thị Khế – Bùi Thị Khuyên, (2002), Luật kinh doanh, NXB Thống kê, TP HCM 13 Nguyễn Năng Phúc – Nguyễn Văn Công – Trần Quý Liên (2001), Lập, đọc, kiểm tra phân tích báo cáo tài chính, NXB Tài chính, Hà Nội 14 Đỗ Văn Phức (2003) Khoa học quản lý hoạt động kinh doanh, NXB Khoa hc v k thut, H Ni Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 125 Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Khoa Kinh tế Quản lý 15 Phm Th Q (2002), Chuyển đổi mơ hình kinh tế Việt Nam thực trạng kinh nghiệm, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 16 Đào Duy Quát (2002), “Một số đánh giá từ điều tra dư luận xã hội cổ phần hóa”, Cổ phần hóa giải pháp quan trọng cải cách doanh nghiệp Nhà nước, trang 18-19 17 Nghiêm Sỹ Thương (2000), Xác định mơ hình định giá doanh nghiệp q trình cổ phần hóa Việt Nam, Hà Nội 18 Diệu Thúy (2003), “Sắp xếp lại doanh nghiệp – sách lao động dơi dư, tính ưu việt thành ban đầu”, Tạp chí Cơng nghiệp 19 Diệu Thúy (2004), “Thành công bước đầu kiến nghị việc xếp DN Nhà nước”, Tạp chí Cơng nghiệp (số 1+2), trang 30-33 20 Nguyễn Minh Thông (2002), “Tư tưởng đạo xun suốt q trình cổ phần hóa”, Cổ phần hóa giải pháp quan trọng cải cách doanh nghiệp Nhà nước, trang 8-13 21 Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (2002), Luật doanh nghiệp văn hướng dẫn thi hành, NXB Giao thông Vân tải, Hà Nội 22 Tạp chí Cơng nghiệp năm 2003 23 Tạp chí Tài năm 2003 F - DANH SCH CC CH CI VIT TT Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu 126 Khoa Kinh tế Quản lý Trường Đại học Bách khoa Hà Nội Ch vit tắt Nội dung DNNN Doanh nghiệp Nhà nước XHCN Xã hội chủ nghĩa CPH Cổ phần hoá TW Trung ương QĐ Quyết định HĐBT Hội đồng Bộ trưởng TP Thành phố XN Xí nghiệp NĐ Nghị định GTGT Giá trị gia tăng SXKD Sản xuất kinh doanh XDCB Xây dựng NSNN Ngân sách Nhà nước HĐQT Hội đồng quản trị CNVC Công nhân viên chức HTX Hợp tác xó VL Vn lu ng Luận văn Thạc sỹ Lê Văn Hiếu ... phần hố doanh nghiệp Nhà nước Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất - Vận dụng sở lý luận để tiến hành hồn thiện cơng tác cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước nói chung Cơng ty Vật tư Mỏ địa chất nói riêng... chức xếp doanh nghiệp Nhà nước - Nhóm tài liệu cổ phần hố doanh nghiệp Nhà nước cơng ty cổ phần - Nhóm tài liệu liên quan đến luật pháp Nhà nước Luật doanh nghiệp Nhà nước, Luật doanh nghiệp, ... cơng ty cổ phần 1.5 Các loại doanh nghiệp Việt Nam 1.5.1 Doanh nghiệp Nhà nước Ở Việt Nam khái niệm doanh nghiệp Nhà nước định nghĩa Điều I, Luật doanh nghiệp Nhà nước sau: Doanh nghiệp Nhà nước