- Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn trong tình yêu chân thành, say đắm, vị tha của Puskin.. kể câu chuyện tình giữa ông và Ô-lê-nhi-na - GV diễn giảng: Bài thơ là lời bộc bạch chân thành của một t
Trang 1Giáo sinh: ĐINH THỊ OANH
Bộ môn: Ngữ văn
Giáo viên hướng dẫn: Cô Trần Thị Thu Hương
Ngày: 16/3/2017
Tiết 94
TÔI YÊU EM
Puskin
-A MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
Giúp học sinh:
- Hiểu được vẻ đẹp thơ trữ tình Puskin: giản dị, trong sáng, tinh tế cả về hình thức ngôn ngữ lẫn nội dung tâm tình
- Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn trong tình yêu chân thành, say đắm, vị tha của Puskin
B CÁCH THỨC TIẾN HÀNH
Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc, thảo luận và trả lời câu hỏi
C PHƯƠNG TIỆN THỰC HIỆN
SGK + SGV + Giáo án + File trình chiếu
D TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
- Kiểm tra bài cũ:
1 Cảm nhận của em sau khi học xong bài thơ Từ ấy của Tố Hữu
2.Những cung bậc tình yêu nào được thể hiện trong bài thơ Tương tư của Nguyễn Bính
- Dạy bài mới
Dẫn vào bài:
Từ xưa đến nay, tình yêu luôn là nguồn đề tài vô tận không bao giờ vơi cạn cho nhiều nhà thơ, nhà văn Và chắc hẳn những ai say mê thơ tình đều biết đến Pu-skin – Mặt trời của thi ca Nga Nhà nghiên cứu Hà Thị Hòa đã đưa ra một nhận xét rất hay: Pu-skin là người ca sỹ vĩ đại của tự do cũng là người ca sỹ vĩ đại của tình yêu Tình yêu như nguồn cảm hứng dạt dào và bằng nghệ thuật ngôn từ điêu luyện, nhà thơ đã hiến dâng cho nhân loại nhiều bài thơ tình tuyệt diệu Thuộc
Trang 2trong số những kiệt tác trữ tình, mà chỉ một nó thôi cũng đủ làm nên sự bất tử của thiên tài, đó là thi phẩm Tôi yêu em Hôm nay, cô trò chúng ta sẽ cùng đi vào tìm hiểu bài thơ để thấy rõ hơn tài năng cũng như tấm lòng của nhà thơ lớn Puskin
HĐ1: Tìm hiểu chung
-Trình bày những hiểu biết của em
về cuộc đời nhà thơ Puskin?
(GV kể về cái chết của ông)
-Sự nghiệp sáng tác của Puskin có
gì đặc sắc?
-Nội dung và nghệ thuật thế nào?
- Bài thơ “Tôi yêu em” được khơi
nguồn cảm hứng từ dâu?
(kể câu chuyện tình giữa ông và
Ô-lê-nhi-na)
- GV diễn giảng: Bài thơ là lời bộc
bạch chân thành của một trái tim
yêu tha thiết, mãnh liệt và cao
thượng, dù đó là tình yêu trong vô
vọng Đồng thời, thi sĩ gửi gắm
thông điệp về một thái độ ứng xử có
văn hóa trong tình yêu
HĐ2: Đọc diễn cảm
-GV so sánh bản gốc – bản dịch
Chỉ ra những điểm khác biệt và giải
thích giá trị bản gốc
-GV đọc mẫu
- Gọi HS đọc diễn cảm
- GV đọc và hướng dẫn HS đọc bài
thơ và nêu câu hỏi: “Theo em bài
I TÌM HIỂU CHUNG
1 Tác giả
A.X Pu-skin (1799-1837), nhà thơ vĩ đại, “Mặt trời của thi ca Nga”, “có ý nghĩa to lớn không chỉ trong lịch sử văn chương mà cả trong lịch sử thức tỉnh của dân tộc Nga” (N.A Đô-brô-liu-bốp)
- Pu-skin thành công trên nhiều thể loại: thơ trữ tình, tiểu thuyết, trường ca, truyện ngắn,… nhưng thành công nhất là thơ trữ tình
- Nội dung và nghệ thuật:
+ Nội dung: Ca ngợi tâm hồn nhân dân Nga khát khao tự do và tình yêu, tố cáo chế độ chuyên chế Nga hoàng; bày tỏ lòng yêu mến thiên nhiên xứ sở
+ Nghệ thuật: Kết cấu ngắn gọn, chặt chẽ; ngôn ngữ cô đọng, chắt lọc mà trong sáng, giản dị Thơ ông là tổng hòa của niềm say mê với cảm xúc tràn trề với ánh sáng trí tuệ
2 Tác phẩm
a Hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ tình nổi tiếng được khơi nguồn từ mối tình có thật nhưng không thành của nhà thơ với Ô-lê-nhi-na
b Bố cục: 2 phần
- Phần 1 (Khổ thơ thứ nhất): Những mâu thuẫn
Trang 3thơ được chia làm mấy phần?”
HĐ3: Phân tích văn bản.
GV đọc khổ thơ đầu và đặt câu hỏi:
- Nhà thơ mở đầu bài thơ bằng ba
tiếng “Tôi yêu em”, vậy theo em
cách mở đầu như thế có gì đặc biệt?
- Nhân vật trữ tình bộc lộ: “đến nay
chừng có thể”, “chưa hẳn…tàn
phai” nhằm nhấn mạnh điều gì?
- Hình ảnh “ngọn lửa tình” nhằm
diễn tả điều gì?
- Như vậy, qua hai câu thơ đầu nhân
vật tôi muốn thể hiện điều gì?
- Em hãy cho biết từ “nhưng” ở đầu
câu thơ thứ 3 thể hiện điều gì?
- Với từ “không” ở câu thơ thứ 3,
nhà thơ muốn nhấn mạnh điều gì?
- So với 2 câu thơ đầu, ở 2 câu thơ
này mạch cảm xúc đã có những thay
đổi như thế nào?
- Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ
tình được thể hiện như thế nào qua
khổ thơ thứ nhất?
- GV yêu cầu HS đọc lại khổ 2 và
trả lời câu hỏi:
- Em hãy cho biết tác giả đã sử dụng
giằng xé trong tâm trạng nhân vật trữ tình.
- Phần 2 (Khổ thơ thứ hai): Những cung bậc
tình yêu
II ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1 Khổ 1: Những mâu thuẫn giằng xé trong
tâm trạng nhân vật trữ tình
a Hai câu đầu: Lời giãi bày, thổ lộ tình yêu
của nhân vật trữ tình.
- “Đến nay chừng có thể”, “chưa hẳn…tàn phai” nhấn mạnh rằng: anh đã từng yêu em và đến bây giờ tình yêu trong anh vẫn nồng nàn, mãnh liệt
- Hình ảnh ẩn dụ “ngọn lửa tình” thể hiện tình yêu luôn nồng nàn, cháy bỏng trong trái tim của chàng trai
=> Hai câu thơ đầu là lời thổ lộ tình yêu chân thành, đằm thắm xuất phát từ trái tim của nhân vật tôi
b Hai câu sau: Sự kìm nén cảm xúc của nhân
vật trữ tình.
- Từ “nhưng”: thể hiện sự mâu thuẫn trong tâm trạng, cảm xúc nhân vật trữ tình giữa một bên là
lí trí và một bên là cảm xúc của trái tim
- Từ “không” nhấn mạnh sự dứt khoát cần phải dập tắt ngọn lửa tình yêu dù là âm thầm, dai dẳng
để tránh cho em phải bận lòng, tránh cho hồn em phải gợn bóng u hoài
- Nhân vật trữ tình đã có sự kìm nén, dằn lòng
Nhân vật tôi là một người có tâm hồn cao đẹp trong tình yêu Chàng yêu chân thành, say đắm nhưng không quan tâm đến tình cảm riêng của mình mà chỉ mong sao người mình yêu được vui vẻ, hạnh phúc, không phải bận lòng.
2 Khổ 2: Những cung bậc tình yêu và lòng vị
tha, cao thượng của nhân vật trữ tình.
a Hai câu đầu: Những cung bậc cảm xúc của
nhân vật trữ tình.
Trang 4biện pháp nghệ thuật nào Tác dụng
của nó ra sao?
- Nhân vật trữ tình đã bộc lộ những
cung bậc cảm xúc nào trong hai câu
thơ 5 và 6?
- Cụm từ “Tôi yêu em” lặp lại 3 lần
nhằm khẳng định tình yêu của nhân
vật trữ tình như thế nào?
- Lời chúc cuối bài thơ cho thấy
nhân vật tôi là người như thế nào?
- GV diễn giảng: Trong tình yêu,
người ta chỉ muốn nửa bên kia là
của riêng mình, dù tình yêu không
thành họ vẫn không muốn người kia
san sẻ tình yêu cho bất người nào
khác Liên hệ bài thơ
“Ghen”(Nguyễn Bính) và “Bên ấy
bên này” (Xuân Diệu)
→ nhân vật trữ tình trong Tôi yêu
em là hết sức cao thượng
HĐ3: Tổng kết
-Em có nhận xét gì về nghệ thuật
trong bài thơ này?
- Theo em qua bài thơ này nhân vật
trữ tình muốn giãi bày tâm sự gì?
- Điệp ngữ “Tôi yêu em”: nối liền mạch cảm xúc
đã mở ra ở đoạn 1 và làm cơ sở để chủ thể trữ tình tiếp tục giãi bày về tình yêu đơn phương của mình
- Nhân vật trữ tình đã bộc lộ một cách chân thành những cung bậc cảm xúc trong mối tình đơn phương của mình: Từ âm thầm không hi vọng đến rụt rè và cũng có lúc hậm hực lòng ghen
- Những biểu hiện ấy chỉ có thể được bắt nguồn
từ một tình yêu chân thành và say đắm
b Hai câu cuối: Tình yêu chân thành và cao
thượng của nhân vật trữ tình.
- “Tôi yêu em” lặp lại lần thứ 3 nhằm khẳng định lại tình yêu sâu sắc, chân thành, không bao giờ phai nhạt của nhân vật trữ tình
- Lời cầu chúc:
+ Khẳng định tấm chân tình của nhân vật tôi + Thể hiện cung bậc cảm xúc cao nhất của tình yêu: chân thành, mảnh liệt, đằm thắm
+ Lòng vị tha, cao thương của nhân vật trữ tình
đã vượt qua mọi ghen tuông, ích kỷ của bản thân
để cho em được hạnh phúc như em mong muốn
→ Trái tim độ lượng, chân thành, biết hy sinh trong tình yêu của nhân vật tôi
III TỔNG KẾT.
a Nghệ thuật:
- Ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng và chân thật
- Giọng thơ chân thực, tha thiết, thể hiện rõ những cung bậc tình cảm của một trái tim đang yêu
- Sử dụng điệp từ Tôi yêu em mang nhiều ý nghĩa sâu sắc
b Nội dung:
Bài thơ thấm đượm nỗi buồn của mối tinh vô vọng, nhưng là nỗi buồn trong sáng của một tâm hồn yêu đương chân thành, mãnh liệt, nhân hậu,
vị tha
Trang 5IV.CỦNG CỐ: GV khái quát lại bằng sơ đồ tư duy Sau đó nêu câu hỏi trắc nghiệm: Câu 1 Bài thơ “tôi yêu em” là:
a Hạnh phúc của người đang yêu
b Lời trách móc người mình yêu
c Lời giãi bày về một mối tình đơn phương không thành
d Lời hẹn ước của hai người yêu nhau
Câu 2: Những cung bậc tình yêu được thể hiện trong bài thơ “Tôi yêu em”?
a. Đau khổ âm thầm
b. Tuyệt vọng, rụt rè, hờn giận
c. Mãnh liệt, chân thành, cao thượng
d. Đau khổ mà chân thành, rụt rè mà mãnh liệt, hờn giận mà cao cả.
Câu 3: Nét đặc sắc nghệ thuật trong “Tôi yêu em” của Puskin là gì?
a. Ngôn ngữ giản dị, hàm súc, trong sáng
b. Giọng điệu chân thành, tha thiết
c. Điệp ngữ Tôi yêu em
d. Cả a, b, c đều đúng.
E DẶN DÒ
1 Học bài cũ:
- Học thuộc lòng bài thơ "Tôi yêu em" - Puskin
- Trả lời câu hỏi: “Theo em, một tình yêu đẹp là như thế nào? Nếu là em, ở trong bài thơ này thì em sẽ hành động như Pushkin không?”
(GV gợi ý: có sự cao thượng trong tình yêu hay không?; Có chúc phúc cho người mình yêu hay không ?; Hay sẽ tức giận vì người ta không đáp trả tình yêu của mình?,…)
2 Chuẩn bị bài mới:
- Đọc tác phẩm “Người trong bao” – A.P.Sêkhốp
- Tìm những nét chính trong cuộc đời, sự nghiệp sáng tác và xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác