ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGÔ THỊ THÚY NGA Tên đề tài: NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH TRƢỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MỘT SỐ GIỐNG SẮN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM THÁI NGUN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo Chuyên ngành Khoa Khóa học : Chính quy : Trồng trọt : Nơng học : 2013 - 2017 THÁI NGUYÊN - 2017 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGÔ THỊ THÚY NGA Tên đề tài: NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH TRƢỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MỘT SỐ GIỐNG SẮN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM THÁI NGUN KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Hệ đào tạo Chuyên ngành Lớp Khoa Khóa học Giảng viên hƣớng dẫn : Chính quy : Trồng trọt : K45 - TT - N03 : Nông học : 2013 - 2017 : PGS.T.S Nguyễn Viết Hƣng THÁI NGUYÊN - 2017 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan rằng, số liệu kết nghiên cứu luận văn trung thực, đầy đủ, rõ nguồn gốc chƣa đƣợc sử dụng để bảo học vị Tôi xin cam đoan giúp đỡ cho việc thực luận văn đƣợc cảm ơn Tôi xin chịu trách nhiệm trƣớc hội đồng bảo vệ luận văn, trƣớc khoa nhà trƣờng thông tin, số liệu đề tài Tôi xin chân thành cảm ơn! Thái Nguyên, ngày 25/3/2017 Ngƣời viết cam đoan Ngô Thị Thúy Nga ii LỜI CẢM ƠN Để hồn đề tài luận văn tốt nghiệp cách hoàn chỉnh, bên cạnh nỗ lực cố gắng thân cần có hƣớng dẫn nhiệt tình thầy giáo, giáo, phòng ban ngồi trƣờng, nhƣ động viên ủng hộ gia đình bạn bè suốt thời gian học tập nghiên cứu thực đề tài tốt nghiệp Xin bày tỏ lòng biết ơn đến thầy giáo PGS.TS Nguyễn Viết Hƣng ngƣời hết lòng giúp đỡ tạo điều kiện tốt cho em hoàn thành đề tài tốt nghiệp này.Xin gửi lời tri ân em điều mà thầy dành cho em Xin chân thành cảm ơn đến đồn thể thầy giáo, giáo Khoa Nông Học trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên tận tình truyền đạt kiến thức quý báu nhƣ tạo điều kiện thuận lợi cho em suốt trình học tập nghiên cứu thực đề tài tốt nghiệp Xin chân thành cảm ơn đến thầy, cô giáo phòng ban, phòng thực hành, thực nghiệm hƣớng dẫn tạo điều kiện giúp đỡ e thời gian tiến hành đề tài Cuối em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới gia đình, ngƣời thân, bạn bè không ngừng động viên, hỗ trợ tạo điều kiện tốt cho em suốt trình học tập thực đề tài tốt nghiệp cách hoàn chỉnh Em xin chân thành cảm ơn! iii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Diện tích, suất sản lƣợng sắn giới giai đoạn 2008 - 2014 Bảng 2.2: Diện tích, suất sản lƣợng sắn Châu lục giới năm 2014 Bảng 2.3: Diện tích, suất sản lƣợng sắn Việt Nam giai đoạn 2008 – 2014 10 Bảng 2.4: Diện tích, suất sản lƣợng sắn vùng sinh thái Việt Nam năm 2013 13 Bảng 2.5: Diện tích, suất số giống sắn sử dụng Việt Nam năm 2008 15 Bảng 4.1: Tỷ lệ mọc mầm thời gian mọc mầm giống sắn tham gia thí nghiệm 28 Bảng 4.2: Tốc độ tăng trƣởng chiều cao giống sắn 30 Bảng 4.3: Tốc độ giống sắn tham gia thí nghiệm 33 Bảng 4.4: Tuổi thọ giống sắn tham gia thí nghiệm 34 Bảng 4.5 : Một số đặc điểm nông học giống sắn tham gia thí nghiệm 36 Bảng 4.6: Yếu tố cấu thành suất 10 giống sắn 39 Bảng 4.7: Năng suất củ tƣơi, suất thân lá, suất sinh vật học hệ số thu hoạch giống sắn tham gia thí nghiệm 42 Bảng 4.8: Tỷ lệ chất khô, suất củ khô tỷ lệ tinh bột, suất tinh bột giống sắn tham gia thí nghiệm 46 Bảng 4.9: Kết hoạch toán kinh tế 10 giống sắn tham gia Error! Bookmark not defined iv DANH MỤC CÁC HÌNH Hình 4.1: Biểu đồ suất củ tƣơi giống sắn tham gia thí nghiệm 43 Hình 4.2: Biểu đồ suất thân giống sắn tham gia thí nghiệm 44 Hình 4.3: Biểu đồ suất sinh vật học giống sắn 45 Hình 4.4: Biểu đồ tỷ lệ chất khô giống sắn tham gia thí nghiệm 47 Hình 4.5: Biểu đồ suất củ khơ giống sắn tham gia thí nghiệm 48 Hình 4.6: Biểu đồ tỷ lệ tinh bột giống sắn tham gia thí nghiệm 49 Hình 4.7: Biểu đồ suất tinh bột giống sắn tham gia 50 v MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN i LỜI CẢM ƠN ii DANH MỤC CÁC BẢNG iii DANH MỤC CÁC HÌNH iv MỤC LỤC v MỤC LỤC v Phần MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề 1.2 Mục đích nghiên cứu đề tài 1.3 Yêu cầu đề tài 1.4 Ý nghĩa đề tài Phần TỔNG QUAN TÀI LIỆU 2.1 Nguồn gốc, giá trị dinh dƣỡng sắn 2.1.1 Nguồn gốc 2.1.2 Giá trị dinh dƣỡng 2.2 Tình hình sản xuất, tiêu thụ sắn giới Việt Nam 2.2.1 Tình hình sản xuất, tiêu thụ sắn giới 2.2.2 Tình hình sản xuất sắn Việt Nam 2.2.3 Tình hình nghiên cứu sắn Việt Nam 11 2.3 Tình hình nghiên cứu, chọn tạo giống sắn giới Việt Nam 17 2.3.1 Tình hình nghiên cứu giống sắn giới 17 2.3.2 Tình hình nghiên cứu giống sắn Việt Nam 20 Phần 22 NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22 vi 3.1 Đối tƣợng 22 3.2 Thời gian địa điểm nghiên cứu 22 3.3 Nội dung nghiên cứu 23 3.4 Phƣơng pháp nghiên cứu 23 3.4.1 Phƣơng pháp bố trí thí nghiệm 23 3.4.2 Quy trình kỹ thuật thí nghiệm 23 3.4.3 Các tiêu phƣơng pháp theo dõi 24 3.4.4 Phƣơng pháp tính tốn xử lý số liệu 26 Phần 27 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 27 4.1 Tỷ lệ mọc mầm thời gian mọc mầm giống sắn tham gia thí nghiệm 27 4.2 Tốc độ tăng trƣởng giống sắn tham gia thí nghiệm 29 4.2.1 Tốc độ tăng trưởng chiều cao giống sắn tham gia thí nghiệm 29 tham gia thí nghiệm 30 4.2.2 Tốc độ giống sắn tham gia thí nghiệm 32 4.2.3 Tuổi thọ giống sắn tham gia thí nghiệm 34 4.3 Một số đặc điểm nông học giống sắn tham gia thí nghiệm 35 4.3.1 Chiều cao giống sắn tham gia thí nghiệm 36 4.3.2 Sự phân cành giống sắn tham gia thí nghiệm 37 4.3.3 Chiều cao thân giống sắn tham gia thí nghiệm 37 4.3.4 Đƣờng kính gốc giống sắn tham gia thí nghiệm 38 4.3.5 Tổng số giống sắn tham gia thí nghiệm 38 4.4 Các yếu tố cấu thành suất giống sắn tham gia thí nghiệm 39 tham gia thí nghiệm 39 4.4.1 Chiều dài củ giống sắn tham gia thí nghiệm 40 4.4.2 Đƣờng kính củ giống sắn tham gia thí nghiệm 40 vii 4.4.3 Số củ gốc giống sắn tham gia thí nghiệm 41 4.4.4 Khối lượng trung bình củ gốc giống sắn tham gia thí nghiệm 41 4.5 Năng suất chất lƣợng giống sắn tham gia thí nghiệm 42 4.5.1 Năng suất củ tƣơi giống sắn tham gia thí nghiệm 42 4.5.2 Năng suất thân giống sắn tham gia thí nghiệm 43 4.5.3 Năng suất sinh vật học giống sắn tham gia thí nghiệm 44 tham gia thí nghiệm 45 4.5.4 Tỷ lệ chất khô, suất củ khô tỷ lệ tinh bột suất tinh bột giống sắn tham gia thí nghiệm 45 Phần 51 KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 51 5.1 Kết luận 51 5.2 Đề nghị 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO 54 I Tiếng Việt 54 II Tài liệu tiếng Anh 54 PHỤ LỤC 1 Phần MỞ ĐẦU 1.1 Đặt vấn đề Sắn (Manihot esculenta Crantz) lƣơng thực dễ trồng, có khả thích ứng rộng với trồng đƣợc vùng đất nghèo dinh dƣỡng, không yêu cầu cao điều kiện sinh thái , phân bón, chăm sóc Đặc điểm đặc trƣng sắn có mạch nhựa mủ trồng quan trọng nƣớc có khí hậu nhiệt đới có khả sản xuất lƣợng carbohydrate cao số lƣơng thực Sắn đƣợc trồng 100 nƣớc có khí hậu nhiệt đới cận nhiệt đới thuộc ba châu lục: châu Á, châu Phi châu Mỹ La tinh Tổ chức Nông lƣơng giới (FAO) xếp sắn lƣơng thực quan trọng nƣớc phát triển sau lúa gạo, ngô lúa mì Tinh bột sắn thành phần quan trọng chế độ ăn tỷ ngƣời giới (www TTTA Food market, 2013) [9] Đồng thời, sắn thức ăn gia súc quan trọng nhiều nƣớc giới hàng hóa xuất có giá trị để chế biến bột ngọt, bánh kẹo, mì ăn liền, ván ép, bao bì, màng phủ sinh học phụ gia dƣợc phẩm Đặc biệt thời gian tới, sắn nguyên liệu cho cơng nghiệp chế biến nhiên liệu sinh học (ethanol) Năm 2008 Trung Quốc sản xuất triệu ethanol Thái Lan nhiều nhà máy sản xuất ethanol sử dụng sắn đƣợc xây dựng Indonesia lên kế hoạch sử dụng sắn sản xuất ethanol để pha vào xăng theo tỷ lệ bắt buộc 5% năm 2010 Các nƣớc nhƣ Lào, Papua New Guinea, đảo quốc Fiji, Nigeria, Colombia Uganda nghiên cứu thử nghiệm cho sản xuất ethanol Ở Việt Nam, sắn chuyển đổi vai trò từ lƣơng thực thành cơng nghiệp với tốc độ cao Cây sắn nguồn thu nhập quan trọng hộ nông dân nghèo sắn dễ trồng, kén đất, vốn đầu tƣ, phù hợp sinh thái 51 Phần KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ Trên sở kết thu đƣợc trình thực nội dung nghiên cứu đề tài trƣờng Đại học Nông Lâm Thái Nguyên năm 2016 cho rút số kết luận đề nghị sau: 5.1 Kết luận Qua theo dõi thí nghiệm chúng tơi đƣa kết luận sau:  Đặc điểm sinh trƣởng giống SVN15, SVN14 KM414 có tốc độ tăng trƣởng chiều cao, tốc độ lá, tuổi thọ ƣu việt tất giống tham gia thí nghiệm  Đặc điểm hình thái: ngồi giống SVN14 KM94 tất giống sắn tham gia thí nghiệm phân cành  Đặc điểm nông sinh học:  Giống SVN14 có chiều cao chiều cao thân 218,6cm cao so với giống khác  Giống NTB1 có chiều dài cấp cành 73cm cao so với giống sắn khác  Giống SVN15 có tổng số lá/cây 191 lá/cây cao so với giống sắn khác  Giống SVN14 giống SVN15 có đƣờng kính gốc 2,4cm cao so với giống sắn khác => Các giống sắn tham gia thí nghiệm có giống SVN14, SVN15 NTB1 có đặc điểm nơng sinh học tốt giống khác - Các yếu tố cấu thành suất: 52  Giống SVN15 có chiều dài củ 26cm cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm khác  Giống KM414 có đƣờng kính củ 4,44cm cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm khác  Giống SVN16, KM98-7 giống KM95 có số củ/gốc 10 củ cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm  Giống KM414 có khối lƣợng củ/gốc 5,2kg cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm => Trong 10 giống sắn tham gia thí nghiệm giống SVN15, KM414, KM98-7 SVN16 có yếu tố cấu thành suất cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm - Năng suất:  Giống KM414 có suất thân 25 tấn/ha cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm  Giống KM414 có suất củ tƣơi 48 tấn/ha cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm  Giống KM414 có suất sinh vật học 77 tấn/ha cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm => Trong 10 giống sắn tham gia thí nghiệm giống KM414 có suất cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm - Chất lƣợng:  Giống SVN16 có tỷ lệ chất khơ 40,7% cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm  Giống KM414 có suất củ khơ 20,7 tấn/ha cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm  Giống SVN15 có tỷ lệ tinh bột 31,8% cao so với giống sắn tham gia thí nghiệm 53  Giống KM414 có suất tinh bột 15,1 tấn/ha cao giống sắn tham gia thí nghiệm => Các giống SVN15, SVN16 KM414 dẫn đầu tiêu chất lƣợng so với giống sắn tham gia thí nghiệm - Từ kết luận cho thấy: KM414, SVN16, SVN15 khả sinh trƣởng, cho suất, chất lƣợng hiệu kinh tế cao giống sắn khác thí nghiệm 5.2 Đề nghị Tiếp tục nghiên cứu đánh giá giống sắn quy mô rộng dể đánh giá đƣợc xác ổn định suất, chất lƣợng dòng, giống sắn trồng điều kiện thời tiết khí hậu Thái Ngun nói riêng tỉnh trung du miền núi phía bắc nói chung Các giống KM414, SVN16, SVN15 có khả sinh trƣởng suất (củ tƣơi, củ khô, tinh bột) cao giống khác tham gia thí nghiệm nên đem thí nghiệm khảo nghiệm diện rộng 54 TÀI LIỆU THAM KHẢO I Tiếng Việt Phạm Văn Biên (1999), chín năm trƣởng thành Chƣơng trình sắn Việt Nam, Kỷ yếu Hội thảo “Kết nghiên cứu khuyến nông sắn Vỉệt Nam” Viện Khoa học kỹ thuật Nông nghiệp Miền Nam, tr 9-12 Phạm Văn Biên, Hoàng Kim (1991), sắn, NXB Nông nghiệp Bộ nông nghiệp PTNT (2013) http://www.agroviet.gov.vn Hoàng Kim, Nguyễn Văn Bộ, Nguyễn Phƣơng, Hồng Long, Trần Cơng Khanh, Nguyễn Trọng Hiển, Hernan Ceballos, Rod lefroy, Keith Fahrney, Tin Maung Aye Reinhard Howler (2008), “Hiện trạng sắn Việt Nam cải thiện giống sắn” http://cropsforbiofuel.ning.com/profiles/blogs/current-situation-of-cassava Tổng cục thống kê :http://www.gso.gov.vn,2017 Tổng cục thống kê :http://www.gso.gov.vn,2013 II Tài liệu tiếng Anh FAOSTAT (2013): http://faostat.fao.org/ http://www.ciat.cgiar.org/asia_cassava www.TTTA.Food market, 2013 PHỤ LỤC Phụ lục Bảng thời tiết khí hậu năm 2016 Thái Nguyên Nhiệt độ Ẩm độ khơng trung bình khí trung bình (oC) (%) 16,6 Tổng lƣợng Tổng số mƣa (mm) nắng (giờ) 84 83,0 36 16,1 70 12,1 91 19,8 85 52,7 25 25,1 87 163,4 54 28,0 81 134,9 112 30,4 76 185,4 213 29,5 81 454,3 179 28,9 84 229,8 155 28,7 79 134,8 183 10 27,4 75 65,9 186 11 22,2 78 13,5 112 12 20,3 72 2,4 157 Tháng (Nguồn: Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn tỉnh Thái Nguyên, 2016) Phụ lục 2: Hình ảnh đề tài ...ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM NGÔ THỊ THÚY NGA Tên đề tài: NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM SINH TRƢỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA MỘT SỐ GIỐNG SẮN TẠI TRƢỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM THÁI NGUN KHĨA... nghiên cứu giống sắn nhằm nâng cao suất, chất lƣợng dòng, giống sắn vấn đề cần thiết Xuất phát từ thực tế đó, tơi tiến hành thực đề tài: Nghiên cứu đặc điểm sinh trưởng phát triển số giống sắn. .. Nam 22 Phần NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1 Đối tƣợng Đối tƣợng nghiên cứu: 10 giống sắn thu thập TT Tên giống Địa điểm1 thu thập Công thức NTB1 Đại học Nông Lâm Thái Nguyên Công thức SVN16