BỘ QUỐC PHỊNG BỘ QUỐC PHỊNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  TỐNG PHI KHANH TỐNG PHI KHANH BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG LỰC LÝ PHÒNG NGHIỆM BIỆN NHÂN PHÁP QUẢN HOẠTXÉT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NHÂN LỰC PHÒNG XÉTBỆNH NGHIỆM Ở CÁC BỆNH VIỆN Ở CÁC VIỆN TẠI THÀNHPHỐ PHỐ HỒ HỒ CHÍ NAY TẠI THÀNH CHÍMINH MINHHIỆN HIỆN NAY CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC MÃ SỐ: 60 14 01 14 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Người Hướng dẫn khoa học: TS NGUYỄN HỌC TỪ HÀ NỘI - 2013 BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ  TỐNG PHI KHANH BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NHÂN LỰC PHÒNG XÉT NGHIỆM Ở CÁC BỆNH VIỆN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH HIỆN NAY Chuyên ngành : QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN HỌC TỪ HÀ NỘI - 2013 MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU Chương CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NHÂN LỰC PHÒNG XÉT NGHIỆM Ở CÁC BỆNH VIỆN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 15 1.1 Các khái niệm 15 1.2 Nội dung quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh 1.3 Thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh Chương 24 33 YÊU CẦU VÀ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NHÂN LỰC PHÒNG XÉT NGHIỆM Ở CÁC BỆNH VIỆN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1 52 Yêu cầu xây dựng biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh 2.2 52 Các biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh 2.3 Khảo nghiệm cần thiết tính khả thi biện pháp KẾTLUẬN VÀ KIẾN NGHỊ DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC 56 73 81 83 87 MỞ ĐẦU Lý chọn đề tài Theo số liệu Cục Thống kê, tình hình dân số Việt Nam tăng lên mức cao (năm 2012, khoảng 88 triệu người riêng Thành phố Hồ Chí Minh 7,2 triệu) Điều dẫn đến tình trạng nhu cầu khám chữa bệnh tăng cao, nhu cầu xét nghiệm hỗ trợ cho chẩn đốn điều trị tăng lên cao; tổng chi phí cho xét nghiệm Y học tính lớn Và, chất lượng xét nghiệm không đảm bảo yêu cầu mong đợi, điều khơng ảnh hưởng đến chất lượng chẩn đốn, khám, chữa bệnh, lịng tin vào ngành Y, mà cịn gây lãng phí lớn cho bệnh nhân, xã hội Chất lượng xét nghiệm phụ thuộc vào nhiều yếu tố; đó, tay nghề người làm kết xét nghiệm giữ vai trị định; nói cách khác là, phụ thuộc vào chất lượng nguồn nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Ở Thành phố Hồ Chí Minh nay, tồn thực trạng, bên cạnh đội ngũ kỹ thuật viên, nhân viên phòng xét nghiệm bệnh viện có lực phẩm chất chuyên mơn nghề nghiệp vững, tồn số trình độ tay nghề yếu, chưa đạt chuẩn nghề nghiệp thiếu tâm huyết với cơng việc Điều có nhiều nguyên nhân khách quan chủ quan Về mặt khách quan, đội ngũ kỹ thuật viên, nhân viên phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh đào tạo từ nhiều nguồn khác nhau: trường cơng, trường tư… theo chương trình đào tạo không giống (Trường Đại học Y dược, Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Nông lâm, Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Huế, Hà Nội ), nên chất lượng tay nghề họ khác Mặt khác, việc bệnh viện trang bị ngày nhiều máy móc, trang thiết bị đại,… dẫn đến xu hướng, ỷ lại vào kỹ thuật, phương tiện; nhà quản lý khơng đề cao trách nhiệm việc bồi dưỡng nhân lực; cán bộ, kỹ thuật viên, nhân viên phịng xét nghiệm khơng có ý thức tự vươn lên làm chủ kỹ thuật, phương tiện; là, không chịu cập nhật kiến thức, trang bị hiểu biết tính năng, tác dụng, cách vận hành,… loại kỹ thuật, phương tiện đó, nên bị lạc hậu với thực tiễn,v.v Về mặt chủ quan, việc bồi dưỡng nguồn nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện chưa cấp, ngành, trực tiếp ngành Y tế, có bệnh viện quan tâm mức Những năm qua, đạo trực tiếp Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, hoạt động bồi dưỡng nguồn nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện địa bàn Thành phố có số chủ trương, biện pháp lãnh đạo, đạo tầm vĩ mô vi mô Bản thân bệnh viện có nỗ lực tìm kiếm giải pháp để bồi dưỡng, nâng cao lực cho đội ngũ kỹ thuật viên, nhân viên xét nghiệm, như: tổ chức cho cán đào tạo, học việc, tự bồi dưỡng lẫn công việc,… Tuy nhiên, so với yêu cầu, vấn đề khiêm tốn Nổi lên là, việc quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phịng xét nghiệm bệnh viện cịn có hạn chế từ nhận thức đến tổ chức thực Trước thực trạng đó, việc nghiên cứu, đề xuất biện pháp có tính khả thi, nhằm nâng cao chất lượng, hiệu hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh vấn đề vừa mang tính bản, lâu dài, vừa đáp ứng yêu cầu cấp bách, trước mắt Với ý nghĩa đó, tác giả chọn đề tài: “Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh nay” làm luận văn tốt nghiệp cao học mình; với mong mỏi góp phần nhỏ bé vào việc nâng cao chất lượng hệ thống xét nghiệm Y học Thành phố, giúp cho hệ thống xét nghiệm Y học Thành phố với hệ thống xét nghiệm chung nước phát triển tốt hơn, tiến lên ngang tầm khu vực giới Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Tình hình ngồi nước Phát triển nghề nghiệp vấn đề lớn mà nhà quản lý nhân quan, công ty nước phát triển đặc biệt quan tâm Thông thường, khơng riêng nhân viên phịng xét nghiệm, hồ sơ hợp đồng lao động ngành nghề kỹ thuật quan, doanh nghiệp, có lưu mơ tả vị trí việc làm, có cam kết thỏa thuận thống người lao động chủ thể quản lý Hồ sơ thường kèm theo ghi nhớ kế hoạch học tập nâng cao trình độ nguyện vọng thăng tiến người lao động Căn vào nội dung công việc mô tả cụ thể hợp đồng, người lao động phải tự phấn đấu nâng cao trình độ để hồn thành nhiệm vụ cam kết Về phía người quản lý, người quản lý tốt, trình làm việc nhân viên, họ xem xét, đối chiếu lực thật người lao động với nhiệm vụ giao hợp đồng; từ đó, đề kế hoạch bồi dưỡng hay đào tạo nâng cao lực cho phù hợp Quy trình quản lý bồi dưỡng nhân thực thành nếp cập nhật trước yêu cầu Công tác giáo dục, đào tạo bồi dưỡng cán bộ, nhân viên xem việc làm thường ngày, không bị lãng quên, để nhằm xây dựng lực lượng cơng chức có đủ trình độ, lực chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ nghề nghiệp lĩnh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ giao Các trường dạy nghề xét nghiệm, nơi đào tạo cho nhân lực phòng xét nghiệm nước phát triển có chương trình đào tạo nghề xét nghiệm hồn chỉnh ổn định Các chương trình thường kiểm định chất lượng, mang tính quốc tế áp dụng rộng rãi, quán cho tất trường Cơ sở vật chất, máy móc, trang thiết bị phịng thí nghiệm, tài liệu, sách đầy đủ đại Một số nước châu Á, như: Thái Lan, Xin-ga-po, Ma-lai-xi-a, Hàn Quốc,… có hệ thống đào tạo xét nghiệm hoàn chỉnh, kể đào tạo đến bậc học tiến sĩ sau tiến sĩ Trường đào tạo xét nghiệm nước này, ngồi cơng tác đào tạo nhân lực nước, họ mở rộng chiêu sinh đào tạo cấp cấp chứng bồi dưỡng đủ trình độ, cho sinh viên, học viên quốc tế Việc quản lý chất lượng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện chủ yếu dựa vào hệ thống quản lý chất lượng phòng xét nghiệm theo chuẩn quốc tế ISO 15189 [15] Các hoạt động bồi dưỡng nhân lực lồng ghép khéo léo thực nghiêm ngặt trình phấn đấu đạt chuẩn ISO phịng xét nghiệm Do quy trình quản lý, vận hành hệ thống phịng xét nghiệm nêu hồn hảo, nên hoạt động bồi dưỡng nước ngồi thường diễn sn sẻ; vậy, thấy đề tài nghiên cứu riêng biệt quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Tình hình nước Ở Việt Nam, chưa có mơ hình tổng thể hồn chỉnh đào tạo nhân lực phịng xét nghiệm Y học; chưa có mã ngành đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ xét nghiệm nước khác Do vậy, hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm vấn đề cấp bách, cần phải đầu tư lớn Hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm lĩnh vực hoạt động giáo dục đào tạo Đầu tư cho hoạt động đầu tư giáo dục Quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm cơng tác quản lý giáo dục, nhắm tới đối tượng chuyên viên, kỹ thuật viên làm việc phòng xét nghiệm bệnh viện Để có đội ngũ chuyên viên, kỹ thuật viên xét nghiệm lành nghề, phát triển theo hướng chuẩn hóa, đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa hội nhập quốc tế theo tinh thần Nghị Đại hội XI Đảng, việc nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng, quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Y học bệnh viện Bộ Y tế, Bộ Giáo dục - Đào tạo quan tâm coi trọng Trong thời gian qua, Bộ Y tế ban hành thị, thông tư Chương trình hành động quốc gia nâng cao lực quản lý phòng xét nghiệm Y học; phân quyền, giao quyền tổ chức hoạt động bồi dưỡng cho nhiều bệnh viện lớn, để nơi hợp sức với hệ thống nhà trường đẩy mạnh công tác bồi dưỡng Tuy nhiên, phối hợp phận có quyền hạn tổ chức cịn hạn chế; sản phẩm đào tạo - bồi dưỡng chưa nâng cấp theo thang bậc đồng bộ, đồng chuyên môn; công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Y học chưa thực chặt chẽ, nơi triển khai kiểu; có nơi, hoạt động xét nghiệm vượt tầm kiểm soát gây nhiều tiếng xấu cho nghề Xét nghiệm Trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp Xét nghiệm Y học, muốn nâng cao chất lượng kiến thức kỹ nghề, sau kiến thức kỹ học trường, người kỹ thuật viên xét nghiệm cần cung cấp bổ sung kiến thức kỹ khiếm khuyết bắt đầu hành nghề phòng xét nghiệm bệnh viện Việc đầu tư giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ kỹ thuật viên xét nghiệm thật cần thiết, không thua so với đầu tư cho giáo dục phổ thơng Trong hoàn cảnh đất nước sau chiến tranh, đưa vào hoạt động nhiều trường dạy nghề xét nghiệm từ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng đại học, cơng lập lẫn tư thục Chính có nhiều trường, chưa có máy đủ mạnh để kiểm định chất lượng trường sở, trang thiết bị, chương trình học, chất lượng giáo viên, nên chất lượng học sinh tốt nghiệp từ trường khác không giống Từ đây, vấn đề phát sinh, nhu cầu bồi dưỡng, yêu cầu chuẩn hóa nâng cao tay nghề xét nghiệm Nói cách khác, cần phải tiến hành hoạt động bồi dưỡng nghề Xét nghiệm thật rộng khắp cho tất phòng xét nghiệm Đây hoạt động tương đối mới, nên cần có nhiều đề tài nghiên cứu chuyên đề hoạt động bồi dưỡng để tham mưu, đóng góp ý kiến, dẫn đường xây dựng phát triển nghề Xét nghiệm Tuy nhiên, nay, có cơng trình nghiên cứu khảo sát thực trạng chất lượng phịng xét nghiệm, để công tác đào tạo, bồi dưỡng yêu cầu cấp bách cần triển khai thực Các đề tài nghiên cứu nhằm xây dựng hệ thống quản lý cấp độ bồi dưỡng hoàn chỉnh, nỗi trăn trở quản lý nghề Xét nghiệm bỏ ngỏ Xin đơn cử cơng trình nghiên cứu có liên quan sau: + Tại Thành phố Hồ Chí Minh, giúp đỡ Tổ chức Y tế giới (WHO) TS David Browning hướng dẫn, từ ngày 09 đến 20-7-2007, Trung tâm Kiểm chuẩn Xét nghiệm Thành phố tiến hành khảo sát tồn diện phịng xét nghiệm địa bàn Thành phố Sau phát phiếu trả lời kiểm tra thực tế 30 phịng xét nghiệm, Đồn khảo sát tổng kết, đánh giá nhiều vấn đề tồn cần khắc phục; đó, phải kể đến cách biệt lớn chun mơn, kỹ thuật, trình độ, chất lượng,… phòng xét nghiệm theo Kết luận Đoàn khảo sát, cần phải nhà quản lý quan tâm khắc phục thông qua đào tạo [32] + Ở phía Bắc, có Đề tài nghiên cứu cấp Bộ: “Đánh giá thực trạng đào tạo sử dụng nguồn nhân lực kỹ thuật viên Y tế (trong có xét nghiệm) bệnh viện thuộc 28 tỉnh phía Bắc” Thầy thuốc nhân dân, PGS, TS Vũ Đình Chính (2005) Nội dung đề tài PGS, TS Vũ Đình Chính TS.Trần Thị Minh Tâm báo cáo “Hội thảo Quốc gia đào tạo nguồn nhân lực Y Dược” vào ngày 27-12-2008 Thành phố Hồ Chí Minh Báo cáo cho biết, số đơn vị Y tế cử nhân viên điều dưỡng đào tạo thêm theo hình thức kèm cặp, bổ túc ngắn hạn, phân công làm công việc kỹ thuật viên Cách làm theo PGS, TS Chính điều bất cập lớn, chưa đủ lực để đảm bảo chuẩn chất lượng chuyên môn kỹ thuật viên Để đáp ứng nhanh với phát triển trang thiết bị đại chẩn đốn, xét nghiệm theo PGS, TS Chính, đội ngũ kỹ thuật viên Y tế cần phải đào tạo lại, đào tạo liên tục kiến thức chuyên ngành; vấn đề cập nhật thông tin kỹ thuật vô quan trọng + Về nghiên cứu thực trạng chung phòng xét nghiệm nước, ngày 19-12-2010, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế) Lương Ngọc Khuê cho hay: quan thực khảo sát thực trạng phịng xét nghiệm quy mơ tồn quốc Việt Nam Theo ông, trước đây, Bộ Y tế triển khai khảo sát tương tự, chưa có kết cuối [27] + Về Chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản lý phòng xét nghiệm theo kết nghiên cứu Bộ Y tế nêu trong: “Chương trình hành động quốc gia nâng cao lực quản lý phòng xét nghiệm Y học từ đến năm 2020”, mục có ghi rõ: Chuyên ngành quản lý phòng xét nghiệm Y học chuyên ngành sâu Tuy nhiên, công tác đào tạo cho chuyên ngành chưa trọng phát triển sở đào tạo đội ngũ cán y tế [6- tr.14] Nhận định xác nhận hệ kèm theo, hoạt động bồi dưỡng yếu + Các nghiên cứu khác liên quan đến bồi dưỡng nhân lực xét nghiệm: có đề tài: “ Nghiên cứu thực trạng nguồn nhân lực, trang thiết bị, nhu cầu đào tạo sau đại học phòng xét nghiệm tuyến tỉnh Việt Nam” Nguyễn Thị Hà cộng (2006) [18] Đề tài cấp Bộ Y tế (2004 – 2006) Cho thấy, nơi nhân lực yếu kém, cần có cán có trình độ cao để xây dựng phát triển Đề tài: “Thực trạng qua nghiên cứu đặc điểm phát đánh giá phòng xét nghiệm y khoa đăng ký công nhận đạt tiêu chuẩn ISO 15189” Vũ Quang Huy (2010) [25], rằng: đặc điểm 84 phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh Hy vọng rằng, chúng trở thành “cứu cánh” nỗ lực xây dựng phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố đáp ứng yêu cầu chuẩn ISO 15189; góp phần đưa đến kết xét nghiệm xác, hỗ trợ cho chẩn đoán, chữa bệnh, đem lại niềm tin người bệnh vào nghề Y gian nan cao Kiến nghị Ngoài vấn đề nhỏ, phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh tự giải được, cịn vấn đề lớn cần đến giúp đỡ cấp trên, xin kiến nghị sau: Thứ nhất, sớm thành lập “Hệ thống quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm” cấp từ trung ương (cấp Bộ) đến phòng xét nghiệm bệnh viện (địa phương, ngành) Hệ thống độc lập hay liên kết chung với hệ thống quản lý chất lượng Nhà nước giai đoạn hình thành Thứ hai, kèm theo hệ thống quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phịng xét nghiệm, cần có văn quy định cụ thể quyền hạn quy chế tài để hệ thống hoạt động có hiệu Thứ ba, Bộ Y tế Bộ Giáo dục – Đào tạo nên có kết hợp việc theo dõi tình hình nhận việc thất nghiệp sinh viên, học sinh để điều hòa tiêu tuyển sinh tầm vĩ mô, tránh dịch chuyển nhân lực trái ngành gây lãng phí lớn rối rắm hoạt động đào tạo bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện nước nói chung Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng Thứ tư, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục - Đào tạo, Bộ Tài nên ban hành Thông tư liên tịch, nhằm điều chỉnh phân bổ ngân sách, tạo thuận lợi cho việc cung cấp trang thiết bị máy móc, hóa chất để nâng cao chất lượng hoạt động xét nghiệm bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm 85 DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO Nguyễn Đạt Anh, Nguyễn Thị Hương (2013) Các xét nghiệm thường quy áp dụng thực hành lâm sàng, Nxb Y học Hà Nội Bộ Giáo dục Đào tạo (2013), Thông tư Số: /2013/TT-BGDĐT, Quy định bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giảng viên sở giáo dục đại học, Hà Nội Bộ Nội vụ (2006), Thông tư Số: 07/2006/TT-BNV, Hướng dẫn việc xây dựng thực tiêu đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức Bộ Nội vụ (2011), Tổng kết năm (2006 – 2010) thực Quyết định số 40/2006/QĐ-TTg triển khai Quyết định 1374/QĐ-TTg v/v phê duyệt Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2011–2015 Bộ Y tế (2008), Thông tư 07/2008/TT-BYT, Hướng dẫn công tác đào tạo liên tục cán Bộ Y tế, Hà Nội Bộ Y tế (2010), Chương trình hành động quốc gia nâng cao lực quản lý phòng xét nghiệm Y học từ đến năm 2020, Hà Nội Bộ Y tế (2010), Dự thảo Quy hoạch phát triển nhân lực y tế giai đoạn 2011 - 2020, Hà Nội Bộ Y tế (2013), Thông tư 22/2013/TT-BYT, Hướng dẫn Đào tạo liên tục lĩnh vực y tế, Hà Nội Ngô Thành Can (2011), Cải cách quy trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức nhằm nâng cao lực thực thi cơng vụ, Học viện Chính trị - Hành quốc gia Hồ Chí Minh 10 Chính phủ, Nghị định số 153/2006/QĐ-TTg, ngày 30/6/2006 Quy định trách nhiệm quản lý nhà nước giáo dục, Hà Nội 11 Chính phủ, Nghị định số 115/2010/NĐ-CP, ngày 24/12/2010 Quy định trách nhiệm quản lý nhà nước giáo dục, Hà Nội 86 12 Chính phủ (2010), Nghị định số 18/2010/NĐ-CP, ngày 05/3/2010 đào tạo, bồi dưỡng công chức, Hà Nội 13 Chính phủ, Nghị định số 161/2003/QĐ-TTg, ngày 04/8/2003, Quy chế đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, Hà Nội 14 Chính phủ (2010), Nghị định số 18/2010/NĐ-CP, ngày 05/3/201, Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống y tế Việt Nam, Hà nội 15 Chuẩn quốc tế ISO 15189 (2007), Nxb Switzerland 16 Phạm Tất Dong (2001), Định hướng phát triển đội ngũ trí thức Việt Nam cơng nghiệp hóa, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 17 Phạm Việt Dũng (2012), “Kinh nghiệm số quốc gia phát triển, quản lý sử dụng nguồn nhân lực”, Tạp chí Cộng sản 18 Nguyễn Thị Hà cộng (2006), Nghiên cứu thực trạng nguồn nhân lực trang thiết bị, nhu cầu đào tạo sau đại học phòng xét nghiệm tuyến tỉnh Việt Nam, Đề tài cấp Bộ Y tế 2004 - 2006 19 Phạm Minh Hạc nhiều tác giả (1981), Phương pháp luận khoa học giáo dục, Viện Khoa học giáo dục, Hà Nội 20 Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề giáo dục khoa học giáo dục, Nxb Giáo dục, Hà Nội 21 Phạm Minh Hạc (2001), Nghiên cứu người nguồn nhân lực vào cơng nghiệp hóa, đại hóa, Nxb Giáo dục, Hà Nội 22 Bùi Minh Hiền (2006), Quản lý giáo dục, Nxb Đại häc S ph¹m 23 Học viện Hành Quốc gia (2002), Quản lý hành Nhà nước, Tài liệu bồi dưỡng chuyên viên 24 Học viện Hành Quốc gia (2011), Qui chế Đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức lao động hợp đồng 25 Vũ Quang Huy (2010), “Thực trạng qua nghiên cứu đặc điểm phát đánh giá phòng xét nghiệm y khoa đăng ký công nhận đạt tiêu chuẩn ISO 15189”, Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, Phụ Khoa KTYH, Trang 106-111 87 26 Tống Phi Khanh (2013), Khảo sát tình hình nhân lực làm việc phòng xét nghiệm số phòng khám, bệnh viện địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh 27 Lương Ngọc Khuê (2010), “Khảo sát thực trạng phòng xét nghiệm nghiệm quy mơ tồn quốc”, Báo Tuổi trẻ 28 Trần Kiểm (2004), Khoa học quản lý giáo dục, số vấn đề lý luận thực tiễn, Nxb Giáo dục, Hà Nội 29 Luật giáo dục Đại học (2012), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà nội 30 Nguyễn Thị Minh Phước (2011), “Phát triển nguồn nhân lực: kinh nghiệm số nước giới”, Tạp chí Cộng sản 31 Quốc hội (2008), Luật Cán bộ, công chức, số 22/2008/QH12 32 Trần Hữu Tâm, Lê Trung Phương, Trần Thoại Uyên, Búi Thúy Nga (2009), “Kết khảo sát thực trang xét nghiệm phòng xét nghiệm Thành phố Hồ Chí Minh”, Y học thực hành, 680, 58-61 33 Vũ Xuân Tiến (2010), “Một số vấn đề đào tạo phát triển nguồn nhân lực”, Tạp chí Khoa học Công nghệ, Đại học Đà Nẵng 34 Viện Ngôn ngữ học (1997), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng 35 Viện Từ điển học Bách khoa toàn thư Việt Nam, Từ điển Bách khoa toàn thư Việt Nam, tập 1, Nxb Từ điển Bách khoa 36 Phạm Viết Vượng (1996), Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục, Hà Nội 37 Phạm Viết Vượng (2001), Giáo dục học, Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội 38 Phạm Viết Vượng (2001), Phương pháp luận nghiên cứu khoa học, Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội 39 Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh (2007), Tình hình thực tế phịng xét nghiệm Thành phố Hồ Chí Minh, www.medinet.hochiminhcity.gov.vn/data/news/2007/7/4931/phongXN-HCM.htm 88 40 Văn Đình Tấn, Nguồn nhân lực công CNH, HĐH nước ta, http://truongchinhtrina.gov.vn/ArticleDetail.aspx?_Article_ID=212 41 Tổng cục Thống kê (2012), Số liệu Dân số lao động năm 2012, www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=387&idmid=3&ItemID=14632 42 Phạm Phúc Tuy, Phương pháp xử lý số liệu thống kê Nghiên cứu KH GD, Khoa Cán quản lý & nghiệp vụ, Trường CĐSP Bình dương.d.violet.vn/uploads/resources/492/61618/preview.swf 89 PHỤ LỤC Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT TÌNH HÌNH NHÂN SỰ VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA PHÒNG XÉT NGHIỆM TẠI MỘT SỐ BỆNH VIỆN VÀ PHỊNG KHÁM Tên Bệnh viện……………………Phịng khám:…………………… Đặc điểm Bệnh viện/Phịng khám: Đa khoa………………………Chuyênkhoa……………… Tổng số giường bệnh theo thiết kế: Số lượng bệnh nhân khám chữa bệnh ngày ước khoảng:…………… Số Test xét nghiệm thử ngày ước khoảng:………………………… Ngọai trú ………………… Nội trú………………………… Quy mô tổ chức hoạt động phận xét nghiệm - Tên:KhoaXN chung PhòngXN chung Mỗi chuyênngành khoa Khác:…………………………………………………………… - Bố trí nơi làm việc cho chuyên ngành: Chung phịng Phịng riêng - Tổng số cán cơng nhân viên:… Số nhân viên chuyên môn:…… - Phân công làm việc theo chuyên ngành cho nhân viên: Làm hết tất xét nghiệm chuyên ngành, có mẫu (phân cơng tùy tình hìnhB/N) Ln chuyển đợt, xoay vòng làm tất chuyên ngành Cố định 1chuyên ngành, trực làm1 chuyên ngành Cố định 1chun ngành giờ, trực ngồi làm hết tất chuyên ngành - Tình hình học nâng cao bậc học - Số nhân viên cử học VLVH, trung bình hàng năm: ………… - Số nhân viên học năm 2011……….2012 ………… - Số lượt tham gia lớp tập huấn chun mơn trung bình hàng năm - Tổng số người tham dự vào khoảng……chiếm tỉ lệ …….% nhân viên - Số lượt tham dự buổi hội thảo chun mơn trung bình hàng năm: - Tổng số người tham dự vào khoảng……chiếm tỉ lệ …….% nhân viên 90 - Tình hình nghiên cứu khoa học Khoa/Phịng - Số Đề tài trung bình /năm: - Tên đề tài NCKH đặc biệt - Tình hình nối mạng, quản lý kết xét nghiệm : Có Khơng - Tên phần mềm quản lý cài đặt (nếu có)…………………………… - Khả sử dụng ngoại ngữ nhân viên phòng xét nghiệm - Đọc tài liệu chuyên môn……… % nhân viên - Giao tiếp dược với chuyên viên nước ngồi……….% nhân viên - Tình hình tham gia cơng tác bảo đảm kiểm tra chất lượng xét nghiệm: Có Khơng - Hệ thống bảo đảm kiểm tra chất lượng xét nghiệm tham gia:… - Chuyên ngành đăng ký tham gia ngoại kiểm SH HH VS…… - Tình hình số lượng cấu nhân sự* Khoa/Phòng:…………… + TS.BS + Ths.BS (ĐH YD Tp HCM) + DSĐH + Kỹ sư Sinh học ĐHKHTN + Kỹ sư Hóa ĐH Bách khoa Tp.HCM + CN Công nghệ Sinh học ĐH KHTN Tp HCM- ĐH Mở Tp HCM - ĐH Nông Lâm Tp HCM- ĐH Văn Lang - ĐH Yersin Đà lạt + CN Xét nghiệm, Y tế công cộng ĐHYD Tp.HCM……………… + KTV Khoa KTYH ĐHYD -TH YTế Tp Cần Thơ -Viện Pasteur NhaTrang - Viện Pasteur Tp.HCM 91 Phụ lục Ý KIẾN CỦA NHÂN VIÊN PHÒNG XÉT NGHIỆM Y HỌC VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGUỒN NHÂN LỰC Bệnh viện nơi bạn công tác Bệnh viện: □ Tư nhân □ Nhà nước Vấn đề tuyển nhân cho phòng xét nghiệm 1/ Trọng lượng ý kiến tham mưu Phòng xét nghiệm cho bệnh viện nơi bạn công tác việc định tuyển chọn nhân viên cho phịng xét nghiệm mình, □ Phòng xét nghiệm % Ban Giám đốc-Phòng Tổ chức 100% □ Phòng xét nghiệm 70 -90% Ban Giám đốc-Phòng Tổ chức 10-30% □ Phòng xét nghiệm 50-60 % Ban Giám đốc-Phòng Tổ chức 40-50% □ Phòng xét nghiệm 20-40 % Ban Giám đốc-Phòng Tổ chức 60-80% 2/ Hiện nay, tình hình lực nhân viên xét nghiệm thường rơi vào tình trạng: □ Phải đào tạo lại 90-100% làm việc □ Phải đào tạo lại 70- 90% làm việc □ Phải đào tạo lại 50- 70% làm việc □ Phải đào tạo lại 20- 40% làm việc □ Làm việc đào tạo lại nhiều 3/ Có trường hợp nhân viên Phịng xét nghiệm nay, có người gánh nặng cho tập thể □ Có □ Khơng 4/ Có trường hợp người xin việc có lực bị từ chối, người lực lại nhận □ Có □ Khơng 5/ Bệnh viện có xây dựng đúng, niêm yết cơng khai tiêu chí tuyển chọn nguồn nhân lực phịng xét nghiệm □ Có □ Khơng 6/ Quy trình tuyển chọn nguồn nhân lực Phòng xét nghiệm bệnh viện cơng khai, minh bạch □ Có □ Khơng 7/ Bạn có đề nghị cơng tác tuyển chọn nguồn nhân lực Phòng xét nghiệm: 92 Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT NHẬN THỨC CỦA NHÂN VIÊN PHÒNG XÉT NGHIỆM VỀ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG Lý dẫn đến cần thiết phải tiến hành hoạt động bồi dưỡng 1/ Chưa đủ khả xử lý số trở ngại chuyên môn Đúng Sai 2/ Cịn nhiều lỗ hổng kiến thức q trình tiếp thu trường Đúng Sai 3/ Nhân viên học từ nhiều trường đào tạo, không thống làm Đúng Sai 4/ Ngành học trước nhận việc ngành xa, ngành gần với xét nghiệm Đúng Sai 5/ Được điều chuyển chuyên môn sâu xét nghiệm, khác công việc trước Đúng Sai 6/ Cần triển khai kỹ thuật mới, trước PXN chưa làm Đúng Sai 7/ Trường nơi học trước chưa đủ điều kiện giảng dạy, cần học bổ sung Đúng Sai 8/ Kỹ thuật y học tiến chưa cập nhật theo kịp Đúng Sai 9/ Ôn lại kiến thức học cho khỏi quên Đúng Sai 10/ Học để cấp Giấy chứng nhận đào tạo lại (CME) theo quy định Đúng Sai 11/ Có khả tự học, tự bồi dưỡng, khơng có khóa bồi dưỡng khơng Đúng Sai 12/ Các chủ đề về, ngoại ngữ, tin học, văn thể mỹ nằm hoạt động bồi dưỡng chung đơn vị dễ đạt kết cao tự học riêng lẻ Đúng Sai 13/ Học để xây dựng phòng xét nghiệm đạt chuẩn ISO 15189 theo yêu cầu phát triển Đúng Sai Nhận thức nhân viên phòng xét nghiệm hoạt động bồi dưỡng 1/ Nhu cầu tổ chức hoạt động bồi dưỡng nói chung Rất cần Cần Không cần 2/ Chủ đề bồi dưỡng kỹ giao tiếp, quản lý Rất cần Cần Không cần 3/ Chế độ sách bảo hiểm y tế cho bệnh nhân 93 Rất cần Cần Không cần 4/ Chế độ sách vê độc hại hóa chất lây nhiễm bệnh cán y tế xét nghiệm Rất cần Cần Khơng cần 5/ Chế độ sách học tập nâng cao trình độ chun mơn cho cán bộ, công nhân viên bệnh viện Rất cần Cần Không cần 6/ Ứng dụng công nghệ thông tin xử lý số liệu, nhập trả kết xét nghiệm qua mạng Rất cần Cần Không cần 7/ Quản lý PXN theo chuẩn quốc tế ISO 15189 Rất cần Cần Không cần 8/ Tiến y học xét nghiệm thời đại Rất cần Cần Không cần 9/ Kỹ thuật chuyên ngành xét nghiệm Rất cần Cần Không cần 10/ Kỹ thuật nâng cao kỹ thuật chuyên ngành xét nghiệm Rất cần Cần Không cần 94 Phụ lục PHIẾU KHẢO SÁT NHẬN THỨC CỦA CÁN BỘ QUẢN LÝ VỀ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG Sự cần thiết hoạt động bồi dưỡng 1/ Nhu cầu tổ chức hoạt động bồi dưỡng nói chung Rất cần Cần Khơng cần 2/ Bàn thân người quản lý cần bồi dưỡng Rất cần Cần Không cần 3/ Các chuyên đề kỹ thuật xét nghiệm nâng cao Rất cần Cần Không cần 4/ Ứng dụng công nghệ thông tin xử lý số liệu, nhập trả kết xét nghiệm qua mạng Rất cần Cần Không cần 5/ Quản lý PXN theo chuẩn quốc tế 5/ ISO 15189 Rất cần Cần Khơng cần 6/ Chủ đề Chế độ sách bảo hiểm y tế cho bệnh nhân Rất cần Cần Khơng cần 7/ Chủ đề Chế độ sách quyền lợi cán y tế xét nghiệm (đời sống học tập) Rất cần Cần Không cần Các yếu tố làm tăng gánh nặng làm giảm hiệu hoạt động bồi dưỡng 1/ Nhân lực KTV xét nghiệm đào tạo từ nhiều nguồn, trường khác Có ảnh hưởng Khơng ảnh hưởng 2/ Sự dịch chuyển nhân lực từ ngành đào tạo xa gần với xét nghiệm, phân bổ làm việc PXN bệnh viện Có ảnh hưởng Khơng ảnh hưởng 3/ Việc bổ nhiệm Trưởng, Phó phịng xét nghiệm TS, Ths, BS khơng chun xét nghiệm Có ảnh hưởng Khơng ảnh hưởng 95 Phụ lục PHIẾU THĂM DỊ Ý KIẾN VỀ CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NHÂN LỰC PHÒNG XÉT NGHIỆM Ở CÁC BỆNH VIỆN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH I Về cần thiết biện pháp 1/ Nâng cao nhận thức cho cán cấp nhân viên phòng xét nghiệm hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết 2/ Thành lập hệ thống chuyên trách công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết 3/ Xây dựng triển khai thực kế hoạch bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện bảo đảm tính khoa học, khả thi Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết 4/ Chăm lo bồi dưỡng nâng cao trình độ, lực chun mơn, phẩm chất nghề nghiệp khả sư phạm cho đội ngũ cán lãnh đạo phòng xét nghiệm Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết 5/ Đẩy mạnh liên kết, phối hợp bệnh viện – nhà trường với tổ chức, hiệp hội chuyên ngành để thực hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Rất cần thiết Cần thiết Khơng cần thiết 6/ Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên, nhân viên phòng xét nghiệm nỗ lực phấn đấu tự học tập, tự bồi dưỡng, tự phát triển nghề nghiệp chỗ, chức Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết 7/ Thực có nếp cơng tác kiểm tra, đánh giá, nhận ý kiến phản hồi hiệu hoạt động bồi dưỡng nhân lực rút kinh nghiệm việc “khép kín” chu trình quản lý Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết II Về tính khả thi biện pháp 1/ Nâng cao nhận thức cho cán cấp nhân viên phòng xét nghiệm hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Rất khả thi Khả thi Không khả thi 96 2/ Thành lập hệ thống chuyên trách công tác quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phịng xét nghiệm Rất khả thi Khả thi Khơng khả thi 3/ Xây dựng triển khai thực kế hoạch bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện bảo đảm tính khoa học, khả thi Rất khả thi Khả thi Không khả thi 4/ Chăm lo bồi dưỡng nâng cao trình độ, lực chun mơn, phẩm chất nghề nghiệp khả sư phạm cho đội ngũ cán lãnh đạo phòng xét nghiệm Rất khả thi Khả thi Không khả thi 5/ Đẩy mạnh liên kết, phối hợp bệnh viện – nhà trường với tổ chức, hiệp hội chuyên ngành để thực hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm Rất khả thi Khả thi Khơng khả thi 6/ Khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi để đội ngũ cán bộ, kỹ thuật viên, nhân viên phòng xét nghiệm nỗ lực phấn đấu tự học tập, tự bồi dưỡng, tự phát triển nghề nghiệp chỗ, chức Rất khả thi Khả thi Khơng khả thi 7/ Thực có nếp công tác kiểm tra, đánh giá, nhận ý kiến phản hồi hiệu hoạt động bồi dưỡng nhân lực rút kinh nghiệm việc “khép kín” chu trình quản lý Rất khả thi Khả thi Không khả thi 97 Phụ lục CƠ CẤU TỔ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG TẠI KHOA XÉT NGHIỆM HUYẾT HỌC BỆNH VIỆN CHỢ RẪY 98 MỘT SỐ CƠNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP Tống Phi Khanh (2009), Phản hồi sinh viên, học sinh xét nghiệm tốt nghiệp chương trình đào tạo bậc Cử nhân Kỹ thuật viên Xét nghiệm (Quyết định nghiệm thu số 265/QĐ-YD, ngày 12/5/2009 Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh) Tống Phi Khanh (2013), Khảo sát tình hình nhân lực làm việc phòng xét nghiệm số phòng khám, bệnh viện địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (Quyết định nghiệm thu số 230/QĐ-YD, ngày 31/5/2013 Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh) Nguyễn Thị Mết, Võ Tấn Sơn, Tống Phi Khanh, So sánh chương trình đào tạo chuyên ngành Xét nghiệm Việt Nam số nước giới, Tạp chí Y học Thành phố Hồ Chí Minh, Phụ Tập 13*Số 5*2009, Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, tr.103-106 - ... Hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh. .. lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh - Đề xuất biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành phố Hồ Chí Minh Khách... QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG BỒI DƯỠNG NHÂN LỰC PHÒNG XÉT NGHIỆM Ở CÁC BỆNH VIỆN TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH 2.1 52 Yêu cầu xây dựng biện pháp quản lý hoạt động bồi dưỡng nhân lực phòng xét nghiệm bệnh viện Thành