VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI THỦY SƠN HÒA HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI TỪ THỰC TIỄN XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN TẠI TỈNH GIA LAI LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI, năm 2018 VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI THỦY SƠN HÒA HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI TỪ THỰC TIỄN XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN TẠI TỈNH GIA LAI Chuyên ngành: Luật Kinh tế Mã số: 838.01.07 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS DƯƠNG QUỲNH HOA HÀ NỘI, năm 2018 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn cơng trình nghiên cứu riêng tơi với Các kết nêu Luận văn chưa cơng bố cơng trình khác Các số liệu trích dẫn Luận văn đảm bảo tính xác, tin cậy trung thực Người cam đoan Thủy Sơn Hòa MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƯƠNG MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH THƯƠNG MẠI TẠI TÒA ÁN 1.1 Khái niệm, đặc điểm tranh chấp kinh doanh thương mại 1.2 Hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án 13 1.3 Pháp luật hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án 19 CHƯƠNG THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH THƯƠNG MẠI TẠI TÒA ÁN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY VÀ THỰC TIỄN THI HÀNH Ở TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH GIA LAI 24 2.1 Các quy định pháp luật hành hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án 24 2.2 Thực trạng thi hành pháp luật hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai 39 CHƯƠNG ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH THƯƠNG MẠI TẠI TÒA ÁN VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ THI HÀNH Ở TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH GIA LAI 61 3.1 Định hướng hồn thiện pháp luật hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án 61 3.2 Các giải pháp hồn thiện pháp luật hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án 63 3.3 Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu thi hành pháp luật hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai 69 KẾT LUẬN 77 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BLDS : Bộ luật Dân BLTTDS : Bộ luật Tố tụng dân HĐXX : Hội đồng xét xử KDTM : Kinh doanh thương mại LDN : Luật Doanh nghiệp LTM : Luật Thương mại LTCTA : Luật tổ chức Tòa án LTTTM : Luật Trọng tài thương mại QĐCN : Quyết định công nhận QLNVLQ : Quyền lợi nghĩa vụ liên quan TAND : Tòa án nhân dân DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Tình hình thụ lý giải vụ án KDTM Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai năm 2015, 2016, 2017 42 Bảng 2.2: Tình hình thụ lý giải vụ án KDTM 17 Tòa án nhân dân cấp huyện tỉnh Gia Lai năm 2015, 2016, 2017 42 Bảng 2.3: Tình hình thụ lý giải vụ án KDTM Tòa án nhân dân thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai năm 2015, 2016, 2017 43 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Xã hội ngày phát triển, đời sống ngày nâng cao Để thỏa mãn nhu cầu hàng ngày, quan hệ mua bán hàng hóa phát triển theo chiều rộng chiều sâu với tốc độ nhanh chóng với đa dạng chủ thể phức tạp nội dung quan hệ Tranh chấp kinh doanh thương mại (KDTM) xảy hệ tất yếu trình trở nên phong phú chủng loại, gay gắt, phức tạp tính chất mức độ Do vậy, yêu cầu phải áp dụng hình thức phương thức giải tranh chấp phù hợp, có hiệu đòi hỏi khách quan để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp chủ thể kinh tế, bảo đảm ngun tắc pháp chế, thơng qua góp phần tạo lập môi trường pháp lý lành mạnh để thúc đẩy trình phát triển kinh tế - xã hội Có nhiều phương pháp giải tranh chấp KDTM như: Thương lượng, hồ giải, Trọng tài (phi phủ) giải thơng qua Tồ án Ở nước ta nay, bên thường lựa chọn Tòa án nơi cuối để bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp giải tranh chấp mà biện pháp thương lượng, hòa giải thất bại Cùng với tính chất Tòa án quan tài phán quốc gia, mang tính cưỡng chế nghiêm minh nên xảy tranh chấp KDTM Tòa án lựa chọn hàng đầu cho chủ thể xảy tranh chấp, đặc biệt tranh chấp phức tạp Tuy nhiên, pháp luật KDTM đề cao thỏa thuận chủ thể, lựa chọn phương thức giải tranh chấp Tòa án, bên có hội hòa giải trước Tòa án xét xử vụ án Lúc này, Tòa án đóng vai trò làm trung gian hòa giải tạo điều kiện để bên thương lượng với Thời gian qua, Quốc hội Khóa XIV sửa đổi ban hành nhiều luật, luật có tác động tới việc giải tranh chấp dân nói chung tranh chấp KDTM Tòa án nói riêng như: Bộ luật Dân năm 2015, Bộ luật Tố tụng dân 2015, Luật Doanh nghiệp 2014, v.v… Nhờ đó, việc giải tranh chấp KDTM có nhiều bước tiến mới, đặc biệt với hoạt động hòa giải Bên cạnh đó, với Nghị định số 22/2017/NĐ-CP Chính phủ ngày 24 tháng 02 năm 2017 Hòa giải thương mại, quy định trình tự thủ tục công nhận kết việc hòa giải ngồi tố tụng giúp cơng tác hòa giải giải tranh chấp KDTM thêm linh hoạt, dễ dàng hết Tuy nhiên, số địa phương có điều kiện kinh tế xã hội nhiều hạn chế tỉnh Tây Nguyên (Gia Lai, Đăk Lăk, Đăk Nông, Kon Tum, Lâm Đồng), việc thực hòa giải thơng qua hòa giải viên điều khó khăn, vậy, địa phương này, việc áp dụng phương thức hòa giải giải tranh chấp KDTM Tòa án phương án lựa chọn tối ưu Nhưng việc vận dụng quy định pháp luật hòa giải giải tranh chấp KDTM số Tòa án chưa thực linh hoạt, cứng nhắc, điều dẫn đến việc giải tranh chấp KDTM hòa giải Tòa án chưa thực phát huy hết vai trò ý nghĩa Chính vậy, tác giả chọn đề tài “Hòa giải giải tranh chấp kinh doanh, thương mại từ thực tiễn xét xử Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai” làm đề tài Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Tình hình nghiên cứu đề tài Hòa giải giải tranh chấp KDTM từ thực tiễn xét xử Tòa án vấn đề thu hút quan tâm khơng nhà nghiên cứu người làm công tác thực tiễn Song, cách tiếp cận thực mức độ khác Có thể giới thiệu số cơng trình nghiên cứu tiêu biểu như: Võ Hương Giang (2015), Pháp luật điều chỉnh hoạt động hòa giải tư pháp giải tranh chấp thương mại Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Cung Mỹ Anh (2008), Giải tranh chấp kinh doanh, thương mại theo quy định Bộ luật tố tụng dân - Những vướng mắc giải pháp khắc phục, Luận văn Thạc sĩ luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Nguyễn Thị An Na (2010), Hòa giải – Phương thức giải tranh chấp thương mại tố tụng tư pháp, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Ngô Thị An (2012), Pháp luật giải tranh chấp thương mại thủ tục tố tụng tư pháp, thực trạng giải pháp hoàn thiện, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Lê Thị Tâm (2014), So sách phương thức hòa giải với thủ tục hòa giải giải tranh chấp kinh tế Tòa án, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Nguyễn Thị Thúy (2014), Hồn thiện chế định hòa giải pháp luật tố tụng dân Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội Phạm Lê Mai Ly (2014), Pháp luật hòa giải tranh chấp KDTM Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội Tạ Ngọc Nam (2015), Phân biệt tranh chấp kinh doanh thương mại tranh chấp dân theo pháp luật Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội Một số viết tạp chí như: Nguyễn Thị Thanh Hương (2006), Việc áp dụng quy định hòa giải tố tụng dân sự, Tạp chí kiểm sát số 05/2006 TS Lê Nết (2006), Hòa giải tố tụng dân nhìn từ góc độ kinh tế, Tạp chí Khoa học pháp lý số 2/2006 04/2017/CT-CA ngày 03/10/2017 Chánh án TAND tối cao tăng cường cơng tác hòa giải TAND đưa nhằm nâng cao chất lượng cơng tác hòa giải Tòa án tỉnh 17 Tòa án huyện, thành phố tỉnh Gia Lai Thứ hai, quan tiến hành tố tụng: Tổ chức phối hợp với quan tiến hành tố tụng quan có liên quan q trình giải vụ án: Tòa án cần có mối quan hệ phối hợp công tác tốt với quan tiến hành tố tụng Viện kiểm sát nhằm tránh tình trạng án bị kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm, đặc biệt QĐCN thỏa thuận đương Tòa án bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm Hai ngành Tòa án Viện kiểm sát cần xây dựng mối quan hệ phối hợp tốt với công tác giải kiểm sát án nhằm đảm bảo việc thực nhiệm vụ, quyền hạn việc thực Thông tư liên tịch ký kết, ban hành 02 ngành để hạn chế án bị kháng nghị, kiến nghị Thông tư liên tịch số 02/2016/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 31/6/2016 Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao quy định việc phối hợp Viện kiểm sát nhân dân Tòa án nhân dân việc thi hành số quy định BLTTDS, v.v Bên cạnh đó, Tòa án cần phối hợp tốt thể tính chủ động, tích cực, thường xun rà sốt, nắm bắt thơng tin trách nhiệm cung cấp thông tin, tài liệu quan bổ trợ tư pháp việc thực hoạt động giám định, định giá tài sản hay quan quản lý Nhà nước địa phương việc thu thập, cung cấp tài liệu, triệu tập đương Thực tốt khâu tạo điều kiện cho việc xác minh, thu thập chứng Tòa án đầy đủ, từ đó, giúp cho Thẩm phán đưa hướng giải cách phù hợp, đảm bảo quyền, lợi ích cho đương sự, từ đó, phiên hòa giải, Thẩm phán linh động việc giúp đương thỏa thuận với việc giải toàn 70 nội dung vụ án cách nhanh chóng, tiết kiệm thời gian, chi phí tố tụng đương Tòa án + Thứ ba, cơng tác tổ chức cán bộ: Hiệu việc thực cơng tác hòa giải tranh chấp KDTM Tòa án có đảm bảo nâng cao hay khơng đội ngũ cán bộ, Thẩm phán trực tiếp làm công tác Trước yêu cầu nhiệm vụ cải cách tư pháp công tác xét xử Toà án cấp, đồng thời thực Nghị số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 Bộ Chính trị tinh giản biên chế cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, Thẩm phán, đáp ứng yêu cầu thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, đại hoá đất nước hội nhập quốc tế, TAND tỉnh Gia Lai cần tiến hành thực giải pháp sau: Rà soát, đánh giá lại đội ngũ cán bộ, Thẩm phán để bố trí cơng tác phù hợp với lực, trình độ, yêu cầu quan, đơn vị Qua đó, người khơng đáp ứng yêu cầu lực, trình độ, phẩm chất, tinh thần trách nhiệm, kết thực cơng việc giao cần xếp, bố trí vào công tác khác hay đưa vào diện tinh giản biên chế, phù hợp với điều kiện biên chế ngành không tăng thêm đảm bảo việc điều động cán hợp lý phận công tác, khối lượng công việc TAND cấp huyện tỉnh Xây dựng kế hoạch tuyển chọn, bổ nhiệm, nâng ngạch cán bộ, Thẩm phán tiêu chuẩn chức danh phù hợp với công việc chuyên môn đơn vị, bảo đảm tính chặt chẽ, quy định, công khai, minh bạch Đảm vảo việc tuyển dụng hình thức thi tuyển với nguồn sinh viên Học viện Tòa án, sinh viên trường đại học luật quy nước, cần có sách ưu tiên, tạo điều kiện thu hút sinh viên tốt nghiệp loại giỏi, từ đó, tạo sở, tảng cho việc bổ nhiệm đội ngũ 71 Thẩm phán chuyên nghiệp, sạch, vững mạnh Tăng cường kỷ cương, kỷ luật nghiệp vụ, tăng cường công tác kiểm tra, tra ngành TAND tỉnh nhằm phát khắc phục, xử lý kịp thời trường hợp cán bộ, Thẩm phán ngành Tòa án vi phạm pháp luật, vi phạm quy chế nghiệp vụ, vi phạm trình giải quyết, xét xử vụ án theo quy định xử lý trách nhiệm người giữ chức danh tư pháp TAND ban hành kèm theo Quyết định số 120/QĐ-TANDTC ngày 19/6/2017 Chánh án Toà án nhân dân tối cao Lên kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng giáo dục trị, tư tưởng cho cán bộ, Thẩm phán, Thẩm tra viên, Thư ký TAND Hằng năm, sở đánh giá, rà sốt tình hình cán bộ, Thẩm phán đơn vị TAND cấp huyện, tỉnh, Phòng tổ chức TAND tỉnh cần tham mưu cho lãnh đạo TAND tỉnh xác định lại nhu cầu biên chế đơn vị phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ, từ đó, xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng kiến thức lý luận trị, kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, kinh tế, xã hội, công tác đào tạo sau đại học Đặc biệt cần quan tâm đến việc nâng cao chuyên môn luật KD – TM hiểu biết KDTM đội ngũ Thẩm phán, thành viên HĐXX để đánh giá xác vấn đề cần hòa giải giúp bên thỏa thuận với nội dung giải tranh chấp Vì tranh chấp KDTM tranh chấp đặc thù, bên cạnh pháp luật tố tụng điều chỉnh LTM, LDN văn pháp luật liên quan Xã hội ngày phát triển kéo theo thay đổi kinh tế đất nước, lĩnh vực KDTM chịu ảnh hưởng trực tiếp thay đổi đó, từ quy định pháp luật thay đổi để điều chỉnh mối quan hệ, tranh chấp phát sinh Bên cạnh cần trọng việc đào tạo, hướng dẫn sử dụng ứng dụng cơng nghệ thơng tin q trình làm việc cho đội ngũ cán bộ, Thẩm phán, Thư ký Tòa án để đáp ứng phát triển xã hội 72 Tạo chế đảm bảo độc lập Thẩm phán Vì Thẩm phán người Chánh án Tòa án phân cơng trực tiếp giải tranh chấp vụ án, có vai trò quan trong q trình hòa giải tranh chấp đương Tòa án Hiến pháp năm 2013 quy định Thẩm phán, Hội thẩm xét xử độc lập tuân theo pháp luật Do vậy, cần tạo chế đảm bảo độc lập Thẩm phán như: Qúa trình tuyển chọn bổ nhiệm Thẩm phán phải công khai, minh bạch, chặt chẽ có tính cạnh tranh; xem xét kéo dài nhiệm kỳ Thẩm phán, quy định đương nhiên tái nhiệm không vi phạm kỷ luật mức cách chức; việc luân chuyển, điều động cán phải đồng ý xem xét đến ý kiến người luân chuyển, điều động trường hợp cần thiết; xem xét nâng lương cho Thẩm phán với mức lương nay, Thẩm phán dễ bị tác động, bị cám dỗ tiến hành tố tụng, đó, chế độ lương, phụ cấp nên xem xét tăng thêm nên quy định chế độ đãi ngộ đặc biệt với Thẩm phán, không đồng với ngạch công chức chung; hạn chế ảnh hưởng Chánh án đến Thẩm phán hoạt động tố tụng; Quy định trách nhiệm trực tiếp cho Thẩm phán phân công giải vụ việc cụ thể Thường xuyên tổ chức buổi tổng kết, rút kinh nghiệm, hướng dẫn nghiệp vụ (thơng qua hình thức trực tuyến) cơng tác giải án, có cơng tác tổ chức hòa giải tranh chấp KDTM Tòa án Từ đó, nhận mặt hạn chế, rút học kinh nghiệm trong công tác hòa giải thực tiễn tạo sở để Thẩm phán, Thư ký Tòa án học hỏi, rút kinh nghiệm, nâng cao hiệu cơng tác hòa giải Tòa án Thực tốt công tác thi đua, khen thưởng Hằng năm, TAND tỉnh nên đưa kế hoạch, chương trình thi đua, khen thưởng, tổ chức thi nghiệp vụ, đề mục tiêu để cán bộ, Thẩm phán TAND huyện tỉnh tham gia phấn đấu đạt thành tích cao q trình thực nhiệm vụ, 73 từ đó, góp phần thúc đẩy, nâng cao chất lượng giải án Bên cạnh đó, cần đảm bảo sở vật chất, trang thiết bị phương tiện làm việc cho TAND huyện, TAND tỉnh tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hoạt động Tòa án, đảm bảo cán bộ, Thẩm phán, Thư ký Tòa án cập nhật đầy đủ kiến thức, thơng tin pháp luật, tình hình trị, kinh tế, xã hội nước ta giới, giúp cho Thẩm phán, Thư ký trực tiếp tiến hành hòa giải tranh chấp KDTM vận dụng linh hoạt kỹ kiến thức có nhằm đưa hướng giải phù hợp để đương thỏa thuận với mà đảm bảo lợi ích bên tranh chấp Thứ tư, Thẩm phán, Thư ký Tòa án: Bên cạnh việc khơng ngừng học tập, nâng cao trình độ chun mơn, nghiệp vụ lực Thẩm phán, Thư ký Tòa án trước phiên hòa giải cần chuẩn bị kỹ nghiên cứu nội dung vụ án, nguyên nhân tranh chấp yêu cầu, đòi hỏi bên tranh chấp, v.v Từ đó, xác định nội dung cần phải hòa giải gửi thông báo cho đương biết nội dung để bên chuẩn bị Thực tốt vấn đề hồ giải đạt hiệu cao Tại phiên họp phiên hòa giải, bên cạnh việc kiểm tra, phân tích, đánh giá tài liệu, chứng liên quan, Thẩm phán cần có kiên trì với thái độ tích cực hòa giải Vì chất tranh chấp KDTM bên có mâu thuẫn khơng thể giải với nên cần có can thiệp Tòa án để giải mâu thuẫn Do đó, Thẩm phán kiên trì hòa giải tranh chấp đương sự, tạo điều kiện cho bên thể quan điểm thống việc giải tồn vụ án với thái độ tích cực, tơn trọng pháp luật đạt kết thỏa thuận đương 74 Thứ năm, đảm bảo hoạt động giám sát của nhân dân hoạt động tố tụng Toà án trình giải vụ án tăng cường công tác phổ biến, nâng cao ý thức pháp luật cho người dân Thực Hiến pháp năm 2013 đạo luật tư pháp Quốc hội thơng qua, theo đó, thẩm quyền Tòa án mở rộng, bên cạnh tăng cường cơng tác kiểm tra, giám sát Việc công khai án, định có hiệu lực pháp luật Cổng thơng tin điện tử hệ thống Tòa án biện pháp để nhân dân tham gia vào trình giám sát hoạt động giải quyết, xét xử Tòa án, góp phần nâng cao chất lượng giải án ngành Do vậy, Lãnh đạo TAND tỉnh cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ với đơn vị chuyên môn TAND tối cao để bảo đảm hoạt động công bố án, định Cổng thơng tin điện tử Tòa án thực theo quy định Nghị số 03/2017/NQ-HĐTP Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao Bên cạnh đó, tỉnh trạng hiểu biết pháp luật người dân nhiều hạn chế dẫn đến phát sinh nhiều tranh chấp, trình tố tụng Tòa án gặp khó khăn đương khơng hiểu hết quyền nghĩa vụ mình, cần tăng cường công tác phổ biến nâng cao ý thức pháp luật người dân tuyên truyền pháp luật, phổ biến quy định ý nghĩa cơng tác hòa giải phương tiện thông tin đại chúng; mở tủ sách pháp luật trụ sở Tòa án, trụ sở Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn; trọng việc tuyên truyền thực tốt công tác hòa giải sở, v.v Việc thực biện pháp giúp nâng cao nhận thức người dân vai trò, ý nghĩa hòa giải đời sống tố tụng dân để hiệu cơng tác hòa giải cao 75 Kết luận Chương Cơng tác hòa giải Tòa án việc giải vụ án dân phải bảo đảm tính dân chủ, bình đẳng, tôn trọng tự nguyện thỏa thuận quyền tự định đoạt đương sự; không lừa dối, cưỡng ép, đe dọa, dùng vũ lực bắt buộc đương phải thỏa thuận không phù hợp với ý chí họ, đồng thời nội dung thỏa thuận đương không vi phạm điều cấm luật, không trái đạo đức xã hội Để nâng cao hiệu quả cơng tác hòa giải việc giải tranh chấp dân sự, có tranh chấp KDTM, cần có có giải pháp đồng việc hoàn thiện pháp luật kỹ lập pháp, đổi tổ chức hoạt động quan Tòa án, nâng cao nâng cao nhận thức vai trò quan trọng ý nghĩa to lớn cơng tác hòa giải giải vụ án dân nói chung, KDTM nói riêng để chủ động, tích cực, kiên trì hòa giải, nhằm nâng cao số lượng, chất lượng, hiệu hòa giải vụ án dân đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp 76 KẾT LUẬN Thơng qua việc nghiên cứu chế định hòa giải việc giải tranh chấp KDTM, thấy ý nghĩa quan trọng hòa giải q trình tố tụng dân Hòa giải tố tụng dân ngày đóng vai trò quan trọng việc giải tranh chấp Tòa án, phương thức hiệu để bảo đảm quyền định tự định đoạt đương Hòa giải thành giúp giải triệt để, hiệu tranh chấp mà khơng phải mở phiên tòa xét xử, tiết kiệm tối đa chi phí, thời gian, cơng sức đương Nhà nước, tạo thuận lợi cho việc thi hành án, phần lớn QĐCN thỏa thuận đương tự nguyện thi hành; hạn chế việc kháng cáo, kháng nghị, nâng cao tỷ lệ rút ngắn thời gian giải vụ án Việc thực tốt nguyên tắc hòa giải trình tiến hành tố tụng giúp nâng cao chất lượng giải án ngành Tòa án nói chung TAND tỉnh Gia Lai nói riêng, đem lại nhiều ý nghĩa thiết thực khơng cho Tòa án mà cho đương tồn xã hội Tuy nhiên, q trình tiến hành hoạt động hòa giải tranh chấp TAND cấp huyện TAND tỉnh Gia Lai gặp phải số vướng mắc, hạn chế trình áp dụng pháp luật, nhiều quy định chưa rõ ràng, gây nhiều cách hiểu khác nhau, nhiều tranh chấp phát sinh với nội dung phức tạp chưa có văn hướng dẫn cụ thể quan có thẩm quyền trình độ người áp dụng pháp luật có hạn chế định Để nâng cao hiệu áp dụng nguyên tắc hòa giải việc giải tranh chấp dân nói chung tranh chấp KDTM nói riêng, khơng cần trọng vào cơng tác lập pháp, hướng dẫn áp dụng pháp luật, thực tốt công tác tổ chức, đào tạo, bồi dưỡng nâng đội ngũ cán 77 chuyên trách, mà đòi hỏi Thẩm phán phải khơng ngừng rèn luyện kỹ giải án nói chung kỹ hòa giải nói riêng nhằm bảo đảm nâng cao chất lượng cơng tác xét xử đồng thời góp phần xây dựng tư pháp sạch, vững mạnh, công lý, dân chủ nghiêm minh 78 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO - Văn pháp luật Ngô Thị An (2012), Pháp luật giải tranh chấp thương mại thủ tục tố tụng tư pháp, thực trạng giải pháp hoàn thiện, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Cung Mỹ Anh (2008), Giải tranh chấp kinh doanh, thương mại theo quy định Bộ luật tố tụng dân - Những vướng mắc giải pháp khắc phục, Luận văn thạc sĩ luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Bộ Chính trị, Nghị số 39-NQ/TW ngày 17/4/2015 Bộ Chính trị tinh giản biên chế cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, Hà Nội Bộ Chính trị, Nghị số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 Bộ Chính trị chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội Chính phủ (2017), Nghị định số 22/2017/NĐ-CP ngày 24/02/2017 Chính phủ hòa giải thương mại, Hà Nội Chính phủ (1950), Sắc lệnh số 85/SL ngày 22/5/1950 Chủ tịch nước cải cách máy tư pháp luật tố tụng, Hà Nội Võ Hương Giang (2015), Pháp luật điều chỉnh hoạt động hòa giải tư pháp giải tranh chấp thương mại Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội Nguyễn Thị Thanh Hương (2006), Việc áp dụng quy định hòa giải tố tụng dân sự, Tạp chí kiểm sát số 05/2006 Phạm Lê Mai Ly (2014), Pháp luật hòa giải tranh chấp KDTM Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội Tạ Ngọc Nam (2015), Phân biệt tranh chấp kinh doanh thương mại tranh chấp dân theo pháp luật Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội TS Lê Nết (2006), Hòa giải tố tụng dân nhìn từ góc độ kinh tế, Tạp chí Khoa học pháp lý số 2/2006 Phạm Hữu Nghị, Hòa giải tố tụng dân sự, Tạp chí Nhà nước Pháp luật số 12/2002 Nguyễn Thị An Na (2010), Hòa giải – Phương thức giải tranh chấp thương mại tố tụng tư pháp, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội 10 Hồng Phê chủ biên (tái có sửa chữa bổ sung năm 1995), Từ điển tiếng Việt, Nhà Xuất Khoa học Xã hội Quốc hội (1995), Bộ luật Dân sự, Hà Nội Quốc hội (2009), Bộ luật Dân sự, Hà Nội Quốc hội (2011), Bộ luật Tố tụng dân (sửa đổi, bổ sung), Hà Nội Quốc hội (2015), Bộ luật Dân sự, Hà Nội Quốc hội (2015), Bộ luật Tố tụng dân sự, Hà Nội 10 Quốc hội (2013), Hiến pháp, Hà Nội 11 Quốc hội (2005), Luật Doanh nghiệp, Hà Nội 12 Quốc hội (2014), Luật Doanh nghiệp, Hà Nội 13 Quốc hội (1997), Luật Thương mại, Hà Nội 14 Quốc hội (2005), Luật Thương mại, Hà Nội 15 Quốc hội (2010), Luật Trọng tài thương mại, Hà Nội 16 Quốc hội (1960), Luật tổ chức Tòa án nhân dân, Hà Nội 17 Quốc hội (2014), Luật tổ chức Tòa án nhân dân, Hà Nội 11 Lê Thị Tâm (2014), So sách phương thức hòa giải với thủ tục hòa giải giải tranh chấp kinh tế Tòa án, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội 12 Nguyễn Thị Thúy (2014), Hoàn thiện chế định hòa giải pháp luật tố tụng dân Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội 13 Phan Thị Thanh Thủy (2016), Giải tranh chấp thương mại hòa giải Việt Nam: Một số vấn đề pháp lý cần quan tâm, Tạp chí Khoa học Đại học quốc gia Hà Nội số 2, tập 32, Hà Nội 18 Tòa án nhân dân tối cao, Chỉ thị số 04/2017/CT-CA ngày 03/10/2017 Chánh án Tòa án nhân dân tối cao tăng cường cơng tác hòa giải Tòa án nhân dân, Hà Nội 19 Tòa án nhân dân tối cao (1994), Cơng văn số 442/KHXX ngày 18/7/1994 Tòa án nhân dân tối cao việc áp dụng số quy định Pháp lệnh thủ tục giải vụ án kinh tế, Hà Nội 20 Tòa án nhân dân tối cao (2012), Nghị số 05/2012/NQ-HĐTP ngày 03/12/2012 Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn thi hành số quy định Phần thứ hai “Thủ tục giải vụ án Tòa án cấp sơ thẩm” Bộ luật Tố tụng Dân sửa đổi, bổ sung theo Luật Sửa đổi, bổ sung số điều Bộ luật Tố tụng dân sự, Hà Nội 21 Tòa án nhân dân tối cao (2012), Nghị số 06/2012/NQ-HĐTP ngày 03/12/2012 Hội đồng Thẩm phán TANDTC hướng dẫn thi hành số quy định Phần thứ ba “Thủ tục giải vụ án Tòa án cấp phúc thẩm” Bộ luật Tố tụng dân sửa đổi, bổ sung theo Luật Sửa đổi, bổ sung số điều Bộ luật Tố tụng dân sự, Hà Nội 22 Tòa án nhân dân tối cao (2017), Quyết định số 120/QĐ-TANDTC ngày 19/6/2017 Chánh án Tòa án nhân dân tối cao ban hành quy định xử lý trách nhiệm người giữ chức danh tư pháp Tòa án nhân dân, Hà Nội 23 Tòa án nhân dân tối cao (1974), Thơng tư số 25-TCTA ngày 31/11/1974 Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn việc hòa giải tố tụng dân sự, Hà Nội 14 Tòa án nhân dân thành phố Pleiku, Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai (2015, 2016, 2017), Báo cáo tổng kết năm, Gia Lai 15 Tòa án nhân dân thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, Quyết định số 09/2017/QĐST-KDTM ngày 15/5/2017 công nhận thỏa thuận đương sự, Gia Lai 16 Tòa án nhân dân thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, Quyết định số 18/2017/QĐST-KDTM ngày 21/7/2017 công nhận thỏa thuận đương sự, Gia Lai 24 Uỷ ban thường vụ Quốc hội (1994), Pháp lệnh thủ tục giải vụ án kinh tế ngày 16/3/1994, Hà Nội 25 Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao (2016), Thông tư liên tịch số 02/2016/TTLT-VKSNDTC-TANDTC ngày 31/6/2016 Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao quy định việc phối hợp Viện kiểm sát nhân dân Tòa án nhân dân việc thi hành số quy định BLTTDS, Hà Nội Các tài liệu nước ngoài: 26 F E A Sander S B Goldberg (1994), “Giải tỏa nỗi lo không cần thiết: Cẩm nang hướng dẫn thân thiện với người lựa chọn ADR”, Nguyệt san Đàm phán 55 27 Pryan A Garner chủ biên (2004), Từ điển Black’s Law, tái lần thứ 8, NXB West, Thomson, tr.307 Website: 28 Bùi Thị Phượng (2017), “Triệu tập hợp lệ - Vẫn nhiều cách hiểu chưa làm rõ”, http://vksndhoabinh.gov.vn/vienkiemsat/1254/28358/52774/251107/Traodoi-nghiep-vu/Trieu-tap-hop-le -Van-connhieu-cach-hieu-chua-duoc- lam-ro.aspx 29 Đỗ Thu Trang (2016), “Nguyên tắc hòa giải tố tụng dân theo quy định mới”, https://luatduonggia.vn/nguyen-tac-hoa-giai-trong-to-tung- dan-su-theo-quy-dinh-moi 30 https://www.wikipedia.org/ 31 http://moj.gov.vn 32 http://toaan.gov.vn/ 33 Kim Quỳnh (2017), “Tăng cường cơng tác hòa giải Tòa án nhân dân”, http://tapchitoaan.vn/bai-viet/van-de-thoi-su/tang-cuong-cong-tac-hoagiai-tai-toa-an-nhan-dan/B1liU-j3W.html 34 Th.S Dương Quỳnh Hoa – Viện Nhà nước Pháp luật http://www.nclp.org.vn/thuc_tien_phap_luat/hoa-giai- mot-phuong- thucgiai- quyet-tranh-chap-thay- the 35 TS Nguyễn Quang Hiền (2017), “Nguyên tắc "Khi xét xử, thẩm phán hội thẩm độc lập tuân theo pháp luật" - thực tiễn kiến nghị hoàn thiện”, http://tks.edu.vn/thong-tin-khoa-hoc/chi-tiet/79/282 36 TS Bùi Thị Huyền (2017), “Quy định hòa giải vụ án dân Bộ luật Tố tụng dân năm 2015 nội dung cần làm rõ”, http://tcdcpl.moj.gov.vn/qt/tintuc/Pages/xay-dung-phapluat.aspx?ItemID=337 37 PGS, TS Nguyễn Hòa Bình - Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao (2017), “Xây dựng đội ngũ cán bộ, Thẩm phán vững vàng lĩnh trị, giỏi nghiệp vụ nhằm thực tốt nhiệm vụ xét xử, bảo vệ công lý”, http://toaan.hanoi.gov.vn/hoatdong-cua-toa-an/-/view_content/1963282-xay-dung-doi-ngu-can-botham-phan-vung-vang-ve-ban-linh-chinh-tri-gioi-ve-nghiep-vu-nhamthuc-hien-tot-nhiem-vu-xet-xu-bao-ve-cong-ly.html 38 Trần Sỹ (2018), “TAND hai cấp tỉnh Gia Lai triển khai công tác năm 2018”, http://tand.gialai.gov.vn/Tin-tuc/Hoat-%C4%91ong-co- quan/TAND-hai-cap-tinh-Gia-Lai-trien-khai-cong-tac-nam.aspx ... luận hòa giải giải tranh chấp kinh doanh thương mại Tòa án Chương 2: Thực trạng pháp luật hòa giải giải tranh chấp chấp kinh doanh thương mại Tòa án Việt Nam thực tiễn thi hành Tòa án nhân dân tỉnh. .. KHOA HỌC XÃ HỘI THỦY SƠN HÒA HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI TỪ THỰC TIỄN XÉT XỬ CỦA TÒA ÁN NHÂN DÂN TẠI TỈNH GIA LAI Chuyên ngành: Luật Kinh tế Mã số: 838.01.07 LUẬN... tài Hòa giải giải tranh chấp kinh doanh, thương mại từ thực tiễn xét xử Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai làm đề tài Luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Tình hình nghiên cứu đề tài Hòa giải giải tranh chấp