TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN VIỆN ĐÀO TẠO SAU ĐẠI HỌC š&› THẢO LUẬN MÔN: KINH TẾ PHÁT TRIỂN Đề tài: ẢNH HƯỞNG CỦA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VIỆT NAM ĐẾN VẤN ĐỀ XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ CƠNG BẰNG Xà HỘI THỜI KỲ 2001 -2007 Nhóm - Lớp CH16G Danh sách thành viên Nhóm: 1/ Phạm Thị Bảo Oanh - Trưởng nhóm 2/ Nguyễn Ngọc Bích 3/ Nguyễn Ngọc Mạnh 4/ Phạm Thanh Nga 5/ Lê Thị Minh Ngọc 6/ Nguyễn Thị Hồng Nhung 7/ Nguyễn Thu Phương (Mã SV: 160244) 8/ Vũ Ngọc Quang Hà Nội, 02/2009 MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Phát triển bền vững vấn đề tất quốc gia hướng tới coi phương châm cho hành động việc quản lý kinh tế, xã hội, trị quốc gia Trong xu nay, Việt Nam coi việc bảo đảm tăng trưởng kinh tế ổn định mối quan hệ với thực tốt tiến công xã hội, gia tăng chất lượng, số lượng cơng tác xố đói giảm nghèo nhiệm vụ cấp thiết phải tiến hành đồng thời với để đảm bảo công cho tất thành viên xã hội Tuy nhiên, để nhận thức cách đầy đủ mức độ ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế tới việc xố đói, giảm nghèo cơng xã hội để từ giúp cho quan quản lý đưa định tốt, có hiệu việc khơng đơn giản cần phải nghiên cứu kỹ Vì lý mà nhóm thực lựa chọn đề tài: “Ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến vấn đề xố đói giảm nghèo cơng xã hội thời kỳ 2001 - 2007” để nghiên cứu Mục đích đề tài Thơng qua việc nghiên cứu tình hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn từ năm 2001 – 2007, nhóm thực hướng tới hai mục tiêu sau : § Tìm mối liên hệ tăng trưởng kinh tế với vấn đề xố đói, giảm nghèo công xã hội Việt Nam, ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xố đói, giảm nghèo tạo công xã hội vùng, miền Việt Nam thời gian qua § Đưa số giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, song đồng thời phải kết hợp chặt chẽ góp phần tích cực cơng tác xố đói, giảm nghèo tăng cường cơng xã hội Đối tượng nghiên cứu Nhóm thực hướng tới hai vấn đề cần nghiên cứu sau: § Ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế Việt Nam góp phần thúc đẩy xố đói giảm nghèo tạo cơng xã hội: thơng qua việc nghiên cứu, phân tích số liệu thống kê từ nguồn đáng tin cậy như: số liệu Tổng cục thống kê, Báo cáo phát triển Thế giới, Báo cáo phát triển Việt Nam,… Kết hợp với việc tính tốn, phân tích tiêu đánh giá tăng trưởng kinh tế thước đo phát triển người, thước đo nghèo khổ bất bình đẳng xã hội § Ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế đến vấn đề gia tăng khoảng cách giàu nghèo vùng miền nước giai đoạn qua xu hướng thời gian tới Phạm vi nghiên cứu Chúng tơi tập trung nghiên cứu tình hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn từ năm 2001 – 2007 Đồng thời, nhóm xem xét mối liên hệ ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế tới cơng tác xố đói, giảm nghèo cơng xã hội Việt Nam, ảnh hưởng tới việc làm gia tăng phân hố giàu nghèo vùng miền nước Phương pháp nghiên cứu Trong đề tài nghiên cứu sử dụng tổng hợp Phương pháp, song chủ yếu hai phương pháp : Phương pháp phân tích tổng hợp: phương pháp phân tích yếu tố cấu thành nội dung đối tượng theo mục tiêu nghiên cứu tổng hợp để cấu trúc hố kết phân tích theo tính mục tiêu Phương pháp thống kê: phương pháp thu thập số liệu kỳ kinh doanh, từ tiến hành phân tích, so sánh đưa nhận xét, kết luận Kết cấu đề tài Tên đề tài: “Ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến vấn đề xố đói giảm nghèo công xã hội thời kỳ 2001 - 2007.” Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung báo cáo gồm ba phần chính: Chương 1: Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế với vấn đề xố đói giảm nghèo cơng xã hội Chương 2: Ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xố đói, giảm nghèo công xã hội thời kỳ 2001 – 2007 Chương 3: Giải pháp góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đảm bảo chất lượng xố đói giảm nghèo, công xã hội Việt Nam CHƯƠNG I MỐI QUAN HỆ GIỮA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ, XÓA ĐÓI GIẢM NGHÈO VÀ CÔNG BẰNG Xà HỘI 1.1 Tăng trưởng kinh tế 1.1.1 Khái niệm Tăng trưởng kinh tế thường quan niệm tăng thêm (hay gia tăng) quy mô sản lượng kinh tế thời kì định Đó kết tất hoạt động sản xuất dịch vụ kinh tế tạo Do vậy, để biểu thị tăng trưởng kinh tế người ta sử dụng mức tăng thêm tổng sản lượng kinh tế (tính tồn hay tính bình qn đầu người) thời kì sau so với thời kì trước Như tăng trưởng kinh tế xem xét hai mặt biểu hiện: tăng tuyệt đối hay mức tăng phần trăm (%) hàng năm, bình quân giai đoạn Sự tăng trưởng so sánh theo thời điểm liên tục giai đoạn định, cho ta khái niệm tốc độ tăng trưởng Đó tăng thêm sản lượng nhanh hay chậm so với thời điểm gốc 1.1.2 Các tiêu phản ánh tăng trưởng kinh tế - Tổng giá trị sản xuất : GO - Tổng sản phẩm quốc nội : GDP - Tổng thu nhập quốc dân : GNI - Thu nhập quốc dân : NI - Thu nhập quyền chi : GDI 1.2 Nghèo, đói cơng xã hội 1.2.1 Bản chất nghèo, đói Nghèo hiểu bị bần hóa phúc lợi Theo quan niệm truyền thống, nghèo hiểu trước hết thiếu thốn vật chất, sống với mức thu nhập tiêu dùng thấp, điển hình tình trạng dinh dưỡng điều kiện sống thiếu thốn Định nghĩa rộng coi nghèo tượng đa chiều đưa đến hiểu biết rõ ràng ngun nhân nghèo sách tồn diện hướng tới xóa đói giảm nghèo Đói biểu cực nghèo khó người ta cho điều khơng thể chấp nhận phương diện đạo đức Trên thực tế, nghèo vừa nguyên nhân, vừa hậu nạn đói 1.2.2 Thước đo nghèo Thước đo nghèo thu nhập khác nước khác khơng giống Nói chung, quốc gia giàu chuẩn nghèo quốc gia cao Để có so sánh quốc tế, Ngân hàng Thế giới thiết lập chuẩn nghèo quốc tế theo thu nhập theo sức mua tương đương Thu nhập thấp Năng suất thấp Tiêu dùng thấp Tiết kiệm thấp Đầu tư thấp Hình 1: Vòng luẩn quẩn đói nghèo 1.2.3 Công xã hội Công xã hội khái niệm có tính lịch sử cụ thể, có nội hàm khác hoàn cảnh, điểu kiện khác Hiểu cách khái quát, “công xã hội nói tới xã hội cho phép cá nhân nhóm xã hội đối xử cơng hưởng thụ cơng lợi ích xã hội” (từ điển Wikipedia) Hai khái niệm công bằng, gồm: - Công theo chiều ngang, tức đối xử với người có đóng góp nhau; và: - Công theo chiều dọc, tức đối xử khác với người có khác biệt bẩm sinh có điều kiện xã hội khác nhau, khác nghề nghiệp, giáo dục đào tạo, thừa kế chiếm hữu tài sản khác nhau, gánh chịu rủi ro khác 1.3 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo công xã hội 1.3.1 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế xóa đói giảm nghèo Nhìn chung, tăng trưởng kinh tế cao bền vững dẫn đến giảm nghèo Trên thực tế, chiều tác động của tăng trưởng kinh tế lên giảm nghèo khác nhau: số nước Ấn Độ (Những năm 1970), Philippin (những năm 1980 1990) giảm nghèo cách đáng kể đạt mức độ tăng trưởng khiêm tốn chí có giảm sút thu nhập bình quân đầu người Ngược lại số nước Thái Lan (những năm 1980) Malaixia (những năm 1990) Sri-Lanka (những năm 1990) thất bại giảm nghèo đạt mức tăng trưởng cao thu nhập bình quân đầu người Kinh nghiệm Việt Nam cho thấy suốt thập kỷ 90 kỷ XX đầu năm 2000 Tăng trưởng kinh tế cao đôi với giảm nghèo nhanh chóng Tuy nhiên, tác động giảm nghèo tăng trưởng kinh tế suy giảm năm gần đây: 1% tăng trưởng GDP đưa đến giảm 0.77% số người nghèo năm 1993- 1998 0.66% giai đọan 1998-2002 Điều cho thấy tác động khác sách thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cụ thể cho giai đoạn Nghèo đói ngăn cản tăng trưởng kinh tế người nghèo có suất lao động thấp sức khỏe kỹ lao động bất cập làm sói mòn lực sản xuất kinh tế Nghèo đói làm suy giảm lực tiết kiệm đầu tư, làm cho tăng trưởng kinh tế bị triệt tiêu dần Thêm vào đó, đòi hỏi khắt khe tài sản chấp ngăn cản người nghèo tiếp cận với khoản vay thị trường tín dụng Hệ tất yếu: người nghèo có khả khai thác hội tích lũy vốn vật chất vốn người Điều làm giảm tốc độ tăng trưởng thu nhập, hệ nghèo đói gia tăng Ngược lại việc giảm nghèo có lợi cho tăng trưởng kinh tế: Khi mức nghèo tuyệt đối giảm đáng kể song song đó, thường chứng kiến mức tăng trưởng kinh tế cao, phần lớn sách tăng thu nhập người nghèo cách hiệu đầu tư vào giáo dục tiểu học hạ tầng nơng thơn, chăm sóc sức khỏe nâng coa dinh dưỡng sách gia tăng lực sản xuất kinh tế Có thể kết luận tăng trưởng kinh tế điều kiện cần cho giảm nghèo, chưa điều kiện đủ Theo UNDP định nghĩa tăng trưởng có lợi cho người nghèo tăng trưởng kinh tế đưa đến phân phối lại thu nhập có lợi cho người nghèo Còn theo ADB cho tăng trưởng kinh tế có lợi cho người nghèo dạng tăng trưởng tận dụng lao động kèm theo sách chương trình giảm thiểu bất bình đẳng, thúc đẩy tạo việc làm tăng thu nhập cho người nghèo, đặc biệt cho phụ nữ nhóm xã hội bị lập Nói cách khác Tăng trưởng kinh tế có lợi cho người nghèo tăng trưởng tối đa hóa tác động tích cực tăng trưởng việc giảm nghèo Một chiến lược tăng trưởng có lợi cho người nghèo không tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà tác động đến mơ hình phân phối thu nhập để từ người nghèo hưởng lợi từ tăng trưởng kinh tế theo tỷ lệ lớn người giàu thu hẹp lại khoảng cách giàu nghèo cuối xóa nghèo 1.3.2 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế công xã hội Tăng trưởng kinh tế công xã hội hai yếu tố phát triển, đồng thời hai số mục tiêu mà hầu hết quốc gia giới đã, tiếp tục theo đuổi Tuy nhiên, phương diện lý thuyết thực tế, tăng trưởng kinh tế công xã hội dường hai yếu tố mâu thuẫn q trình phát triển Tăng trưởng kinh tế có ý nghĩa quan trọng, liên quan đến thịnh suy quốc gia Vì vậy, phủ nước ưu tiên nguồn lực tăng trưởng kinh tế, coi gốc, tảng để giải vấn đề khác Giữa tăng trưởng kinh tế với công xã hội có mối quan hệ tương tác đặc biệt Tăng trưởng kinh tế đem lại giá trị vật chất to lớn điều kiện để thực cơng xã hội Nếu khơng có điều kiện kinh tế tối thiểu cơng xã hội khó thực Kinh tế phát triển, có điều kiện thuận lợi để hoạch định thực thi sách cơng xã hội Ngược lại, cơng xã hội có tác động tích cực đến tăng trưởng kinh tế Nhờ khả tạo xã hội hòa hợp, lành mạnh ổn định- xã hội mà cố gắng, đóng góp đánh giá cách thỏa đáng, cơng xã hội tạo xã hội hài hòa lợi ích cá nhân cộng đồng Công xã hội, thực tế, vừa điều kiện quan trọng để tạo ổn định xã hội, vừa động lực để tăng trưởng kinh tế Chính vậy, cần phải dựa vào cơng xã hội để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế CHƯƠNG ẢNH HƯỞNG CỦA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ĐẾN VẤN ĐỀ XỐ ĐĨI, GIẢM NGHÈO VÀ CƠNG BẰNG Xà HỘI THỜI KỲ 2001 – 2007 2.1 Ảnh hưởng tích cực tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xoá đói, giảm nghèo cơng xã hội 2.1.1 Tăng trưởng kinh tế góp phần thúc đẩy q trình xố đói, giảm nghèo Từ năm 2000 đến 2007, Việt Nam số quốc gia giới đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế cao tương đối ổn định Nhờ tăng trưởng GDP toàn kinh tế cao (bình quân năm đạt 7,73%), tăng dần qua năm tất nhóm ngành kinh tế nên tốc độ giảm nghèo giai đoạn 2000 2006 nhanh Đơn vị tính: % Chỉ tiêu 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tốc độ tăng GDP nước 6,79 7,08 7,34 7,79 8,44 8,17 8,48 6,23 Tỷ lệ nghèo nước 32,0 28,9 27,0 23,17 20,2 15,5 14,8 13,1 (Nguồn: Tổng cục thống kê) Nhìn vào bảng số liệu, ta thấy, từ năm 2000, tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam tăng dần qua năm đạt mức cao Năm 2000, tốc độ tăng GDP Việt Nam đạt mức 6,79 %, sang năm 2001, tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam đạt 7,08% năm sau đó, kinh tế nước ta đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế 7% có xu hướng gia tăng theo thời gian Đặc biệt, năm 2005, tốc độ tăng trưởng kinh tế nước ta đạt mức 8,44%, tỷ lệ cao so với mặt chung nước khu vực giới Tỷ lệ đạt 8% liên tục năm liên tiếp từ năm 2005 đến hết năm 2007 Năm 2008 ảnh hưởng khủng hoảng tài suy thối kinh tế giới, tốc độ tăng trưởng thu nhập quốc dân giảm 6,23%, tốc độ giảm nghèo chậm lại, năm 2007 tỷ lệ nghèo 14,8%, năm 2008 13,1% Bên cạnh đó, theo kết đợt điều tra mức sống dân cư toàn quốc, theo tiêu chuẩn quốc tế, năm 2000 tỷ lệ nghèo chung Việt Nam mức 32% năm 2002 giảm 28,9%, năm 2004 23,17% năm 2006 15,5% Như vậy, với gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế Việt Nam thời gian qua, tỷ lệ nghèo chung nước có xu hướng giảm dần giảm nhanh qua năm Điều cho ta thấy với gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế, mức sống người dân cải thiện tình trạng đói nghèo ngày giảm bớt Biểu đồ: Mối quan hệ tốc độ tăng trưởng GDP tỷ lệ nghèo Việt Nam giai đoạn từ 2000-2008 % 35,00 30,00 Tốc độ tăng GDP 32,0 28,9 25,00 Tỷ lệ nghèo 27,0 23,17 20,00 20,2 15,5 15,00 14,8 10,00 5,00 - 6,79 7,08 7,34 7,79 8,44 8,17 8,48 2000 2002 2003 2004 2005 2006 2007 13,1 6,23 2008 Năm Như vậy, nhìn biểu đồ, ta thấy mối quan hệ tăng trưởng kinh tế giảm nghèo Việt Nam thể rõ nét năm vừa qua Năm 2000, tốc độ tăng trưởng GDP Việt Nam đạt 6,79%, đó, tỷ lệ nghèo chung mức cao 32% Nhưng đến năm 2002, tốc độ tăng trưởng GDP 7,08% tỷ lệ nghèo đói Việt Nam giảm xuống 28,9 % Cùng với gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ nghèo đói nước giảm dần theo thời gian, đến năm 2007, Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế cao từ trước đến tỷ lệ nghèo chung nước giảm xuống 14,8% Đây thành tích đáng ghi nhận kinh tế Việt Nam, cho thấy mặt tích cực tăng trưởng kinh tế tác động rõ nét đến việc xoá đói, giảm nghèo nước Một tác động tích cực việc gia tăng tốc độ tăng trưởng kinh tế tỷ lệ hộ nghèo vùng nước giảm đáng kể thời gian qua 10 Nội dung sách phát triển nông nghiệp nông thôn bao gồm nhiều vấn đề tập trung vào hai vấn đề tăng suất đất canh tác nông nghiệp tức tăng suất trồng đa dạng hoá nguồn thu nhập từ nông nghiệp phi nông nghiệp khu vực nông thôn Các biện pháp tăng suất đát canh tác nơng nghiệp Hiện có khoảng 75% dân số nơng thơn 75% hộ gia đình nơng thơn chủ yếu dựa vào nơng – lâm – ngư nghiệp; đó, khu vực nơng thơn khu vực có tỷ lệ nghèo đói cao nhất; vậy, biện pháp tăng thu nhập từ sản xuất nơng nghiệp có tác dụng tăng khả xố đói giảm nghèo tồn khu vực nơng thơn Trong đó, tăng suất trồng giải pháp hữu hiệu nước ta điều kiện Nội dung giải pháp tăng suất trồng nước ta tập trung vào điểm mấu chốt sau đây: Thứ là, khẩn trương hoàn thành việc giao đất, giao rừng cho hộ nông dân sử dụng phân bổ hội sử dụng yếu tố nhóm thu nhập, giúp điều hồ thu nhập gia đình từ sản xuất nơng nghiệp Cụ thể là: - Giao quyền sử dụng đất cho hộ nơng dân nhiều hình thức thích hợp - Khuyến khích nơng dân tự bỏ vốn sức lao động để cải tạo đồng ruộng, xây dựng hệ thống kênh mương giao thơng nơng thơn Khuyến khích q trình tích tụ ruộng đất hợp lý thơng qua việc thực quyền chuyển đổi chuyển nhượng ruộng đất Thứ hai là, trang bị công nghệ, vật tư thiết bị tiên tiến nông nghiệp, đa dạng hố trồng, vật ni, sử dụng hợp lý yếu tố đầu vào (phân bón, thuốc trừ sâu, thuỷ lợi…), cải tiến giống phương thức canh tác Thứ ba là, vấn đề khuyến nơng có tác động quan trọng đến tăng sản lượng nông nghiệp Trong kinh tế hàng hố, người nơng dân cần có thông tin giá cả, dung lượng thị trường, thị hiếu người tiêu dùng, thông tin giống, trồng, phân bón hệ thống phương pháp gieo trồng Khuyến nông giúp cho người nông dân có định tối ưu sử dụng yếu tố sản xuất Vấn đề khuyến nông cần tập trung vào nội dung quan trọng sau: - Nghiên cứu hệ thống đất canh tác để thiết lập trình sản xuất có hiệu với loại trng khác nhằm giúp nơng dân lựa chọn - Nghiên cứu dưỡng phổ biến loại giống tròng vật ni có suất, chất lượng cao cho hộ gia đình - Triển khai dịch vụ bảo vệ thực vật, thú y tới thơn xóm - Hướng dẫn tiếp thị 34 Đa dạng hố thu nhập nơng thơn Nếu dừng lại phát triển nơng nghiệp đảm bảo cho dân cư nông thôn nguồn thu nhập hạn chế khó có khả đưa nơng thơn trở lên giàu có; vậy, phải thực việc đa dạng hoá thu nhập từ hoạt động phi nông nghiệp Việc làm mang lại nhiều lợi ích cho người nơng dân - Tạo việc làm cho lao động nông thôn, đặc biệt lúc nguồn lao động nông thôn ngày dư thừa nhiều, giải việc làm nông thôn thông qua mạng lưới ngành nghề phi nông nghiệp phương thức thích hợp thực tế đem lại hiệu thiết thực nhiều nước phát triển Nó làm tăng thu nhập cho nông dân mà tạo điều kiện để tái đầu tư cho nơng nghiệp, thúc đẩy q trình cơng nghiệp hố, đại hố nơng nghiệp nơng thơn - Nếu lao động nông thôn vừa làm ruộng vừa làm nghề khác lĩnh vưc công nghiệp dịch vụ nông thơn hình thức tốt để tăng thu nhập cho người nông dân mà không cần phải sử dụng đến giải pháp di dân Những vấn đề quan trọng việc thực giải pháp đa dạng hố thu nhập nơng thơn là: v Chọn ngành nghề phù hợp cho vùng Việc chọn ngành nghề phát triển vấn đề phức tạp Một mặt, việc lựa chọn phải khơng ảnh hưởng đến nông nghiệp thu nhập từ nông nghiệp; mặt khác, ngành nghề lựa chọn phải có khả phát triển ổn định, mà ngành nghề muốn phát triển ổn định phải vào nhu cầu thị trường Để phát triển ngành nghề phi nông nghiệp ta cần phải: Thứ nhất, cần thiết phải khơi phục lại làng nghề truyền thống Đó làng nghề có q trình phát triển từ lâu đời, việc khôi phục lại tạo điều kiện phát huy lợi tay nghề nghệ nhân, nhãn hiệu truyền thống thị trường tiêu thụ truyền thống Bên cạnh cần phải mở rộng thị trường tiêu thụ, xây dựng chủng loại mẫu mã sản phẩm phong phú, đa dạng nhằm tăng giá trị sản phẩm hiệu hoạt động cao Thứ hai, phát triển ngành có khả tạo việc làm chỗ, tận dụng lao động dư thừa nơng thơn điều kiện vốn cơng nghệ lạc hậu, sử dụng loại lao động trai, gái, già, trẻ…, ngành chế biến lương thực, thực phẩm, sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, mây tre đan, sản xuất hàng tiêu dùng, vật tư kỹ thuật tư liệu sản xuất phục vụ cho nông nghiệp… Thứ ba, phát triển mạng lưới dịch vụ nơng nghiệp từ dịch vụ tín dụng, bảo hiểm, cung cấp vật tư kỹ thuật, máy móc thiết bị, cung cấp hàng tiêu dùng, vật liệu xây dựng, đến dịch vụ mua bán, chế biến lương thực, thực phẩm, thuỷ sản để cung cấp nước xuất kể dịch vụ bảo vệ thực vật, giao thông vận tải nông thôn, xây dựng, sửa chữa nhà cửa 35 v Về hình thức tổ chức Hình thức tổ chức để thực đa dạng hố thu nhập nơng thơn phải đảm bảo tính chất linh hoạt tuỳ theo khả trình độ tổ chức nông dân Thường xuyên tham khảo nghiên cứu hình thức tổ chức linh hoạt nước ngồi Đài Loan, Trung Quốc… để tìm mơ hình tốt cho mình, xúc tiến việc làm, xây dựng khu công nghiệp, đặc biệt quy mô nhỏ, trung tâm kinh tế, xã hội vùng nông thôn Tổ chức sở công nghiệp chế biến nông sản, thuỷ sản theo hướng gắn kết đơn vị cung cấp nguyên liệu – sản xuất – chế biến tiêu thụ v Nâng cao lực sở hạ tầng nông thôn: Đầu tư vào sở hạ tầng nông thôn dịch vụ hỗ trợ giúp tăng xuất lao động nơng nghiệp, hồ nhập vào thị trường, hỗ trợ thương mại cơng nghiệp hố nơng thơn Đầu tư vào sở hạ tầng cần thiết để tăng thu nhập giảm nghèo đói, đặc biệt khu vực nông thôn Để nâng cao lực sở hạ tầng nông thôn, cần phải thực tốt định hướng sau đây: Quan trọng phải tăng tỷ trọng đầu tư xây dựng vào nông thôn, tăng cường đầu tư hệ thống đường xá, giao thông, thuỷ lợi, kho tàng, bến bãi cơng trình phúc lợi xã hội hệ thông cung cấp điện, nước sinh hoạt, trường hoc, trạm y tế, khu vui chơi… Điện khí hố nông thôn nội dung quan trọng để tạo điều kiện phát triển sản xuất, dịch vụ thu mua, chế biến nông sản chuyển giao văn minh công nghiệp cho nông dân, đảm bảo 100% số xã số hộ nông thôn dùng điện Cải tiến chế tài trợ quyền địa phương, cụ thể như: Các cơng trình có quy mơ nhỏ cần địa phương tài trợ trông giữ, hệ thống quy mơ lớn vượt ngồi ranh giới tỉnh cần quốc gia tài trợ Các đường nội tỉnh, huyện, xã cần tài trợ, bảo dưỡng nâng cấp quyền hưởng lợi từ cơng trình Tuy vậy, quyền địa phương có khả nănh tăng nguồn thu nhập không linh hoạt việc xây dựng khoản thu để giải vấn đề Cần phải có sửa đổi hệ thống quan hệ tài quyền địa phương để đia phương tự giải vấn đề phát sinh địa phương 3.1.2 Đổi sách người nghèo: Nghiên cứu miễn giảm thuế nông nghiệp cho người nghèo 36 Sửa đổi sách giao đất, giao rừng xây dựng để địa phương thu hút, khai thác nguồn vốn đầu tư liên doanh thành phần kinh tế chỗ, từ vùng khác từ nước Tiến hành điều tra, kê khai, đánh giá lại trạng đất đai, điều chỉnh lại ruộng đất cho nơng dân nghèo chưa có chưa đủ đất canh tác, thu hồi phần diện tích cấp khơng đối tượng, khơng sách, đất khơng có hiệu Tổ chức khai hoang, phục hoá mở rộng quỹ đất sản xuất, đảm bảo cho hộ nghèo thực có nhu cầu có khả sản xuất chưa giao đất, giao đất chưa đủ đất để sản xuất Những vùng có ruộng đất, nhà nước hỗ trợ điều kiện phương tiện sản xuất để phát triển ngành nghề dịch vụ vận động họ đến vùng kinh tế 3.1.3 Phát triển dịch vụ xã hội mạng lưới tài trợ xã hội cho người nghèo Tăng trưởng kinh tế tạo nhiều hội tăng thu nhập cho người nghèo Việt Nam Tuy nhiên, số có số người nghèo khơng tận dụng hội mù chữ, thiếu kỹ năng, sức khoẻ dinh dưỡng Vì vậy, việc bảo đảm cho người nghèo tiếp cận với dịch vụ xã hội, đặc biệt giáo dục, chăm sóc y tế kế hoạch hố gia đình, có tầm quan trọng gấp bội Viêc bảo đảm làm giảm bớt hậu trước mắt nghèo đói đồng thời loại bỏ nguồn gốc nghèo đói Nâng cao khả tiếp cận người nghèo với vấn đề giáo dục Để tăng khả tiếp cận người nghèo với giáo dục, cần phải giải hai vấn đề giảm chi phí cho việc học người nghèo nâng cao lợi ích việc giáo dục, tức tạo hiệu thiết thực nhận từ giáo dục người nghèo Để đạt hai vấn đề cần phải tiến hành giải pháp sau: Thứ nhất, tăng mức độ sẵn có giáo dục thơng qua chương trình xây dựng trường học để giảm khoảng cách từ nhà đến trường Thứ hai, giảm chi phí đến trường cho cá nhân gia đình, xố bỏ học phí cho học sinh thuộc diện gia đình nghèo đói, cung cấp miến phí khoản đóng góp xây dựng trường sở, sách giáo khoa Thứ ba, cao chất lượng giáo dục cho người nghèo, xây dựng quy hoạch tổng thể, toàn diện phát triển giáo dục nói chung giáo dục cho người nghèo nói riêng Có nhiều hình thức liên quan đến nâng cao chất lượng giáo dục cho người nghèo, cần phải nhấn mạnh yếu tố yếu tố đầu vào việc nâng cao chất lượng giáo dục như: sách giáo khoa, xây dựng sở trường hoc bồi dưỡng cán giáo viên 37 Tăng cường dịch vụ y tế cho người nghèo Mục tiêu việc tăng cường dịch vụ y tế cho người nghèo ưu tiên phân phối nguồn lực công cộng cho chương trình y tế mà người nghèo có khả sử dụng Trong điều kiện nước ta nay, việc tăng tiếp cận người nghèo với chương trình chăm sóc sức khoẻ phụ thuộc vào việc giải vấn đề sau: - Giảm cản trở việc sử dụng dịch vụ y tế quãng đường lại xa xôi cách mở rộng mạng lưới dịch vụ y tế - Giảm chi phí dịch vụ thuốc chữa bệnh cách thơng qua chương trình trợ cấp - Nâng cao chất lượng chăm sóc cho người nghèo 3.1.4 Phát triển kinh tế gia đình, định canh, định cư di đân kinh tế Trong việc phát triển kinh tế hàng hoá, cần đặc biệt quan tâm phát triển kinh tế gia đình, khơng lực lượng cấu thành quan trọng khu vực kinh tế tư nhân, mà đường nhanh chóng xố đói giảm nghèo, thực chiến lược tấc đất tấc vàng, nhà nhà triệu phú Kinh tế gia đình nơng thơn phát triển theo hướng sản xuất lớn kinh tế hàng hoá, đa dạng phong phú nhiều nơi, sản phẩm hàng hoá chiếm 40 - 50% sản phẩm kinh tế gia đình Để góp phần phát triển mạnh kinh tế hàng hố, xố đói giảm nghèo, phải phát triển mạnh kinh tế gia đình, muốn cần ý đến vấn đề như: hướng dẫn gia đình bố trí mặt nhà cửa, bếp ăn, vườn, ao, chuồng, cơng trình vệ sinh… cho hợp lý, vừa thuận tiện cho việc sinh hoạt, vừa dành nhiều đất để làm kinh tế vườn Mặt khác từ kinh nghiệm thực tiễn, hướng dẫn nhân dân xây dựng phát triển cấu kinh tế gia đình thích hợp Mơ hình kinh tế gia đình khơng VAC mà VACRT nghĩa gồm vườn - ao - chuồng - rừng - tiểu thủ công nghiệp Tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, đổi số sách kinh tế gia đình sách đất cho nơng dân làm kinh tế gia đình, sách cho gia đình vay vốn, sách thuế, sách cung ứng vật tư, hỗ trợ kỹ thuật, sách bảo hiểm sản xuất…Các vấn đề đầu tư khoa học kỹ thuật cho kinh tế gia đình, đào tạo nghề nghiệp (nghề làm vườn, nghề làm tiểu thủ cơng nghiệp gia đình…), trao đổi kinh nghiệm phát triển kinh tế gia đình… cần đặt cách nghiêm túc phù hợp 3.1.5 Tăng cường tín dụng cho người nghèo Một lý quan trọng làm cho hộ gia đình nghèo khó tự vươn lên thiếu vốn, thiếu điều kiện sản xuất tối thiểu với điều 38 kiện sống khó khăn Nhìn chung người nơng dân bị hạn chế vốn, khơng vay tín dụng để đầu tư cho nông nghiệp Thực tế năm vừa qua nơng dân nghèo tiếp cận với tín dụng quy phần lớn có tín dụng phi quy với lãi suất cao nhiều so với lãi suất khu vực quy mà họ khơng tiếp cận Vì hướng cần phải áp dụng nước ta với hy vọng tạo vốn tín dụng hỗ trợ cho người nghèo là: Đa dạng hố hình thức tín dụng, nhận gửi cho vay giải pháp quan trọng Tín dụng cho vay ngắn hạn, hình thức tài trợ chủ yếu ngân hàng nông thôn người cho vay phi thức Thơng qua Ngân hàng thương mại, Chính phủ thực chương trình hỗ trợ cho sản xuất nơng nghiệp, góp phần hỗ trợ vốn tín dụng cho người dân sản xuất Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nông thôn phải vừa mang tính kinh doanh, vừa mang tính chất hỗ trợ phát triển Thống kênh rót vốn đầu tư ngồi nước vào Ngân hàng nơng nghiệp Phát triển nông thôn để phân bổ vốn vay vào vùng nông thôn theo vùng ưu đãi cách hợp lý Khuyến khích mở rộng nhiều hình thức tín dụng nơng dân ngân hàng tư nhân nông thôn sở có đăng ký hoạt động theo luật quy chế kiểm tra tài tín dụng Nhà nước Xây dựng chế độ cho vay trung dài hạn sản xuất nông - lâm ngư nghiệp kinh tế nông thôn Cụ thể là, cho vay vốn với điều kiện ưu đãi (lãi suất thấp lãi suất thị trường, tín chấp, thời gian cho vay kéo dài từ 18 - 36 tháng) từ nguồn tín dụng Ngân hàng phục vụ người nghèo, từ quỹ xoá đói giảm nghèo,… Hiện nước ta bên cạnh ngân hàng sách, hệ thống kho bạc nhà nước thực số loại tín dụng có mục tiêu phục vụ đối tượng đói nghèo, hoạt động tín dụng cho thành viên nghèo tổ chức trị - xã hội… Ngồi có chương trình cho vay ngân hàng khác thực như: Ngân hành phát triển nhà đồng sơng Cửu Long thực sách cho vay vốn phát triển nhà vùng; Ngân hàng công thương Việt Nam thực sách cho sinh viên vay vốn học tập; Ngân hàng Nông nghiệp Phát triển nơng thơn thực sách cho vay vốn làm nhà, cho vay vốn khắc phục bão lụt, đánh bắt cá xa bờ… 3.1.6 Thực có kết chương trình kế hoạch hố gia đình giảm tốc độ tăng dân số Một nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nghèo đói sinh đẻ nhiều, đặc biệt khu vực nông thôn Việc sinh đẻ q nhiều khiến cho hộ gia đình khơng có khả tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh khơng 39 có khả khỏi cảnh đói nghèo, lam lũ Tỷ lệ tăng dân số cao nước ta dẫn đến hậu là: tốc độ tăng lao động tăng nhanh tốc độ tăng việc làm, đó, lượng lao động thất nghiệp lớn, đặc biệt khu vực nông nghiệp Hiện khu vực nông nghiệp cần số lượng lao động khoảng 18 triệu người, số lao động có lên tới số 25 triệu người Thất nghiệp nguyên nhân nghèo đói những người thất nghiệp thật khó tìm lối khỏi cảnh sống cực Vì vậy, chương trình dân số kế hoạch hố gia đình chương trình lồng ghép quan trọng nhằm xố đói giảm nghèo Nói cách khác, nội dung chương trình xố đói giảm nghèo Để đạt mục tiêu giảm tốc độ tăng dân số không nên tập chung vào tác động trực tiếp thông qua biện pháp kỹ thuật y tế đơn thuần, mà cần trọng đến giải pháp có tính chất vấn đề Cụ thểlà: Nâng cao trình độ giáo dục mức sống vật chất cho người dân; xây dựng nếp sống văn minh, tuyên truyền xoá bỏ tư tưởng lạc hậu, trọng nam khinh nữ tư tưởng phong kiến lỗi thời khác Thực nghiêm túc giải pháp hành chính, nội quy, quy chế tuổi sinh đẻ, khoảng cách lần sinh, có hình thức khuyến khích, khen thưởng, đồng thời có biện pháp xử lý kịp thời tượng vi phạm quy chế chương trình dân số kế hoạch hố gia đình 3.1.7 Đặc biệt coi trọng vấn đề đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao lực cán lãnh đạo, quản lý cán tỉnh, huyện miền núi cán làm cơng tác xố đói giảm nghèo Tổ chức điểm tập huấn với hình thức tập huấn cho cán lãnh đạo, quản lý chủ chốt cấp tỉnh, huyện, xã cơng nghiệp hố, đại hoá kinh tế thị trường, kinh tế đối ngoại, quản lý kinh tế, quản lý nhà nước công trình, dự án thực chế độ thơng tin thường xuyên theo chuyên đề cho cán miền núi Mở rộng diện đào tạo, bồi dưỡng cán trường trị tỉnh, trọng đội ngũ cán chủ chốt, đương chức kế cận sở, cán người dân tộc, củng cố trường dân tộc nội trú tỉnh, huyện miền núi, trường dự bị đại học dân tộc, trường dân tộc… Tăng cường cán cho sở vùng sâu, vùng xa vùng cao biên giới hải đảo, cải tiến ban hành sách, chế độ khuyến khích cán lên công tác vùng sâu, vùng xa, cán người dân tộc Tổ chức khoá đào tạo, tập huấn cán làm cơng tác xố đói giảm nghèo cấp đội ngũ cộng tác viên làm công tác xố đói giảm nghèo sở 40 3.2 – Các giải pháp góp phần xóa đói giảm nghèo cụ thể cho số vùng 3.2.1 Xố đói giảm nghèo vùng Tây Bắc Thực tế, tỉnh miền núi Tây Bắc khu vực có tỉ lệ hộ nghèo theo tiêu chí cao nước (41%), chí nhiều thơn vùng cao, vùng sâu tỉ lệ lên tới 80% Đáng ý đồng bào Si La Mường Tè (Lai Châu) Mường Nhé (Điện Biên) có thu nhập vào khoảng 250.000 đồng/người/ năm, tỉ lệ đói nghèo tới 85-90% Kinh tế vùng mang nặng tính sản xuất nhỏ, thiếu bền vững, hiệu thấp Chỉ số lực cạnh tranh hầu hết địa phương vùng đạt xấp xỉ 40-45/100 điểm, tức mức thấp so với vùng nước Hiện nay, tồn vùng 30% số hộ chưa xem truyền hình, 20% số hộ chưa nghe đài phát thanh, 30% số hộ chưa có điện 50% số hộ nơng thơn chưa có nước để sử dụng Tại nhiều địa phương, tỉ lệ trẻ em độ tuổi chưa đến trường lên tới 5%, đặc biệt vùng cao biên giới tỉnh Lai Châu, tỉ lệ lên tới 38% Đây vùng tồn nhiều vấn đề xúc xã hội tình trạng di cư tự do, buôn bán, sử dụng trái phép chất ma tuý, tái trồng thuốc phiện Để đạt mục tiêu xố đói giảm nghèo vùng Tây Bắc, cần thực quy hoạch vùng sản xuất chuyên canh công nghiệp, dược liệu gắn với phát triển lương thực Có thể mở rộng mơ hình trồng chè đặc sản Tủa Chùa (Điện Biên), Suối Giàng (Yên Bái), Tà Xùa (Sơn La), phát triển cà phê Sơn La, thảo Lào Cai, mía Hồ Bình gắn liền với phát triển cơng nghiệp chế biến, nâng cao giá trị sức cạnh tranh sản phẩm Ngoài tập trung phát triển đàn gia súc theo hướng sản xuất hàng hoá, vùng miền núi Tây Bắc khai thác hiệu diện tích mặt nước có hồ thuỷ điện Thác Bà, Hồ Bình để ni trồng thuỷ sản Bên cạnh đó, việc phát triển điểm du lịch vùng DTTS góp phần bảo vệ mơi trường sinh thái, sắc văn hoá dân tộc, lại tạo việc làm, tăng thu nhập cho bà vùng cao Bà Hoa nhấn mạnh đến việc phải đào tạo, nâng cao trình độ dân trí, chất lượng lao động cho vùng đồng bào DTTS Tây Bắc Có thể mở rộng trường dân tộc nội trú, bán trú để thu hút học sinh người DTTS đến trường Đồng thời, có sách ưu đãi cao cho đội ngũ giáo viên công tác trường vùng cao, vùng biên giới để họ yên tâm giảng dạy, gắn bó lâu dài Đối với việc thực sách cử tuyển học sinh người dân tộc thiểu số, học sinh sinh sống xã đặc biệt khó khăn cần tăng thêm số lượng tuyển vào trường cao đẳng, đại học nhằm tạo nguồn cán chỗ, lâu dài cho khu vực 41 Đại diện tỉnh Sơn La nhấn mạnh vào việc đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, đường giao thông vùng sâu, vùng xa để tạo điều kiện cho bà DTTS thuận lợi giao lưu, trao đổi hàng hoá, tiếp thu tiến khoa học kĩ thuật vào sản xuất Đồng thời, giai đoạn triển khai phải xác định rõ mục tiêu cụ thể, mức đầu tư hợp lý, để tránh việc đưa số ý chí 3.2.2 Xố đói giảm nghèo cho dân tộc thiểu số Tây Ngun Các tỉnh Tây Ngun có vị trí đặc biệt quan trọng chiến lược phát triển kinh tế xã hội đất nước Tuy tỷ lệ nghèo đói chưa phải cao nước nan giải mang tính phức tạp, đói nghèo cao chủ yếu tập trung Buôn, Làng vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số Do vậy, xố đói giảm nghèo nhiệm vụ quan trọng, góp phần ổn định trị, xã hội, an ninh quốc phòng Với tiềm mạnh nước cần khai thác, phát huy để xố nhanh đói nghèo Để biến tiềm mạnh, lợi vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên truyền thống cách mạnh hào hùng đồng bào dân tộc Tây Ngun, xố nhanh đói nghèo, xây dựng Tây Nguyên trở thành vùng kinh tế động lực nước, bước cải thiện nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc, trước hết đồng bào dân tộc vùng sâu, vùng xa, cần thực đồng giải pháp Thứ nhất, tỉnh khu vực cần triển khai thực chiến lược phát triển kinh tế - xã hội mà Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tập trung cố gắng Trung ương địa phương để chủ động giải cho nguồn nước đáp ứng nhu cầu sản xuất đời sống dân sinh, hệ thống hồ đập, kênh mương tất vùng khu vực, vừa có tác dụng đảm bảo nguồn nước cho nhà máy thuỷ điện vừa dâng cao nước mặt hồ để ổn định nguồn nước, thực tế nhiều vùng thiếu nghiêm trọng hệ thống hồ đập giữ nước dẫn đến cạn kiệt nguồn nước Mặt khác, phải tính đến khơi phục diện tích rừng đầu nguồn, mở rộng diện tích trồng điều, cao su, tăng nhanh độ che phủ có sách thoả đáng để khuyến khích dân tham gia nhận khốn, khoanh ni bảo vệ rừng, tái sinh rừng Thứ hai, có biện pháp đồng nhằm chuyển dịch nhanh cấu trồng vật nuôi có hiệu kinh tế phù hợp với kiến thức đồng bào khu vực Tây Nguyên, nhằm tăng nhanh thu nhập, cải thiện đời sống buôn, làng vùng sâu, vùng xa có cán xố đói giảm nghèo, cán khuyến nông để hướng dẫn giúp đỡ đồng bào trồng trọt chăn nuôi, hỗ trợ giống, vật tư, tiêu thụ sản phẩm đặc biệt sử dụng vốn vay có hiệu Cần nhân rộng mơ hình, kinh nghiệm làm ăn có hiệu quả, theo phương thức cầm tay việc, thay tập quán canh tác lạc hậu, tậ tục cũ 42 Thứ ba, bước giải vấn đề đất sản xuất, hỗ trợ đồng bào cải thiện nhà ở, gia đình nghèo, hộ đồng bào dân tộc thiểu số, tạo tiền đề giúp đồng bào vươn lên xoá đói giảm nghèo bền vững Đối với gia đình thuộc diện nghèo, ruộng đất không nhiều cần hướng vào trồng lương thực, thực phẩm, ngô khoai, sắn, đậu đỗ loại gắn với chăn ni trâu, bò để đồng bào có thu nhập ổn định xố nghèo bền vững Thứ tư, nhanh chóng xây dựng kiện tồn đôi ngũ cán sở, cán buôn, làng có trình độ lực, có kiến thức khoa học kỹ thuật để lãnh đạo, điều hành công việc sở; có sách khuyến khích cán trẻ, trí thức tình nguyện xã, bn, làng nghèo giúp dân xố đói giảm nghèo Phát triển trường nghề, sở dạy nghề để đáp ứng nhu cầu học nghề niên nông thôn, niên dân tộc góp phần chuyển dịch cấu trồng vật nuôi, phát triển ngành nghề, khai thác tiềm mạnh tỉnh Tây Nguyên Đồng thời hướng vào giải cho vấn đề xã xúc, phát huy sắc văn hố đa dạng phong phú đồng bào dân tộc Tây Nguyên 3.3 Một số giải pháp khác Ngoài giải pháp bổ xung thêm số giải pháp sau: Một là, nghiên cứu viết giáo trình (xuất sách), hướng dẫn kế hoạch làm ăn cho hộ nơng dân đói nghèo (gồm lập thực hiên) nhằm mục đích: + Hướng dẫn cho hộ nơng dân nghèo hiểu biết cách lập kế hoạch làm ăn để tự xố đói giảm nghèo cách bền vững + Để tổ chức Đảng, nhà nước tổ chức kinh tế - xã hội cấp có sở giúp đỡ, kiểm tra theo kế hoạch làm ăn xố đói giảm nghèo hộ + Để có sở kiến nghị hồn thiện sách vĩ mơ vi mơ nhằm thực có kết chương trìnhquốc gia xố đói giảm nghèo mà Đảng Nhà nước đề Đây phương pháp tốt để nơng hộ đói nghèo kết hợp việc cứu giúp đỡ quyền đồn thẻ (vì thơng qua kế hoạch làm ăn vụ, năm mà tăng cường hướng dẫn, kiểm tra uốn nắn giúp hộ đói nghèo làm ăn có hiệu bảo đảm hoàn trả vốn, lãi vay cho Nhà nước), bảo đảm xố đói giảm nghèo bền vững Thực chất dự án thực chương trình quốc gia xố đói giảm nghèo quan trọng nhất, có hiệu trực tiếp Nếu Đảng ban chủ nhiệm chương trình quốc gia xố đói giảm nghèo quan tâm tạo điều kiên mức, hướng tới đưa vấn đề nêu vào giảng dạy số trường thích hợp mơn học hướng nghiệp để từ đồng thời giúp học sinh giúp đỡ gia đình lập kế hoạch làm ăn ngày tốt hơn, có hiệu Hai là, với vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, trình độ dân trí thấp, chủ yếu kinh tế tự nhiên, thường có diện đói nghèo lớn, 43 địa bàn xung yếu quốc phòng cần lập dự án: xây dựng khu dân cư kết hợp kinh tế xố đói giảm nghèo bền vững với giữ vững an ninh quốc phòng Ba là, rộng hợp tác quốc tế xố đói giảm nghèo, phương pháp tiếp cận, chọn tìm yếu tố, cách làm hiệu dự án, sách, chế nguồn lực, kỹ thuật, thông tin Thành tựu xố đói giảm nghèo góp phần thuyết phục mở rộng hợp tác quốc tế theo sách đối ngoại Đảng Nhà nước ta 44 KẾT LUẬN Tăng trưởng kinh tế nhân tố hàng đầu, định thành công việc nâng cao chất lượng sống đảm bảo công xã hội Tuy nhiên, trình hoạt động, quản lý kinh tế, xã hội, mục tiêu đạt tăng trưởng kinh tế cao tâm điểm ý thành viên xã hội chưa thực để ý đến mặt trái tăng trưởng kinh tế tác động đến vấn đề xố đói giảm nghèo cơng xã hội Thông qua việc nghiên cứu ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xóa đói, giảm nghèo cơng xã hội, nhóm nghiên cứu hồn thành nội dung sau: § Hệ thống hố lý luận mối liên hệ Tăng trưởng kinh tế với vấn đề xố đói, giảm nghèo cơng xã hội § Nêu tác động tích cực tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xố đói, giảm nghèo cơng xã hội Việt Nam giai đoạn từ năm 2001 – 2007 § Phân tích tình trạng gia tăng phân hố giàu nghèo Việt Nam thời gian qua § Đưa số giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, song đồng thời có liên kết với việc đảm bảo chất lượng hoạt động xố đói, giảm nghèo tạo công xã hội 45 TÀI LIỆU THAM KHẢO PGS.TS Ngô Thắng Lợi, TS Phan Thị Nhiệm, Giáo trình Kinh tế phát triển, Nhà xuất Lao động- Xã hội, năm 2008 TS Phan Thị Nhiệm, Phần thứ – Lý luận phát triển phát triển bền vững kinh tế, Bài giảng mơn Kinh tế Phát triển dành cho chương trình cao học kinh tế Tổng cục thống kê, Niên giám thống kê Việt Nam 2003, NXB Thống kê – Hà Nội, 2004 Tổng cục thống kê, Thu nhập bình quân đầu người tháng theo giá thực tế phân theo thành thị, nông thôn phân theo vùng, http://www.gso.gov.vn/ default.aspx?tabid=395&idmid=3&ItemID=7674 Tổng cục Thống kê, Tỷ lệ nghèo chung nghèo lương thực, thực phẩm phân theo vùng, http://www.gso.gov.vn/default.aspx?tabid=395&idmid=3& ItemID=7672 Tổng cục Thống kê, Thu nhập bình quân đầu người tháng theo giá thực tế phân theo năm nhóm thu nhập, Điều tra mức sống năm 2002 - 2006 Tổng cục Thống kê, Chi tiêu bình quân đầu người tháng theo giá thực tế phân theo năm nhóm thu nhập, Điều tra mức sống năm 2002 – 2006 Tổng cục Thống kê, Tư liệu kinh tế nước thành viên ASEAN, NXB Thống kê – Hà Nội, 2004 Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, Công xã hội công phân phối thu nhập Việt Nam nay, Trung tâm Thông tin – Tư liệu 10 TS Đỗ Thiên Kính, Bất bình đẳng Việt Nam - Khoảng cách lớn nào? Viện Xã hội học, http://www.ipsard.gov.vn/news/newsdetail.asp?target ID=2244 11 TS Bùi Hà, Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cao, bền vững, tạo tiền đề vững cho xố đói giảm nghèo, Bộ Kế hoạch đầu tư 46 MỤC LỤC MỞ ĐẦU CHƯƠNG I: MỐI QUAN HỆ GIỮA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ, XĨA ĐĨI GIẢM NGHÈO VÀ CƠNG BẰNG Xà HỘI 1.1 Tăng trưởng kinh tế 1.1.1 Khái niệm 1.1.2 Các tiêu phản ánh tăng trưởng kinh tế 1.2 Nghèo, đói cơng xã hội: 1.2.1 Bản chất nghèo, đói: 1.2.2 Thước đo nghèo 1.2.3 Công xã hội 1.3 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo công xã hội 1.3.1 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế xóa đói giảm nghèo 1.3.2 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế công xã hội CHƯƠNG 2: ẢNH HƯỞNG CỦA TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ĐẾN VẤN ĐỀ XỐ ĐĨI, GIẢM NGHÈO VÀ CƠNG BẰNG Xà HỘI THỜI KỲ 2001 – 2007 2.1 Ảnh hưởng tích cực tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xố đói, giảm nghèo công xã hội 2.1.1 Tăng trưởng kinh tế góp phần thúc đẩy q trình xố đói, giảm nghèo 2.1.2 Thu nhập – chi tiêu thực tế theo đầu người ngày tăng 15 2.1.3 Tăng trưởng kinh tế góp phần thúc đẩy tiến bộ, công xã hội: 18 2.2 Ảnh hưởng Tăng trưởng kinh tế đến vấn đề phân hoá giàu nghèo Việt Nam giai đoạn 2001 – 2007 21 2.2.1 Gia tăng khoảng cách thu nhập chi tiêu nhóm người có thu nhập thấp nhóm người có thu nhập cao 21 2.2.2 Sự gia tăng khoảng cách thu nhập vùng miền 24 2.2.3 Tình hình nghèo đói vùng miền nước 26 2.2.4 Sự gia tăng số đo lường bất bình đẳng 29 2.2.5 Vấn đề phân bổ nguồn vốn đầu tư gia tăng phân hoá giàu nghèo Việt Nam giai đoạn 2001 – 2007 31 47 CHƯƠNG III: GIẢI PHÁP GÓP PHẦN THÚC ĐẨY TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ VÀ ĐẢM BẢO CHẤT LƯỢNG XĨA ĐĨI GIẢM NGHÈO, CƠNG BẰNG Xà HỘI TẠI VIỆT NAM 33 3.1 Các giải pháp xóa đói, giảm nghèo khu vực nơng thơn 33 3.1.1 Phát triển nông nghiệp nông thôn 33 3.1.2 Đổi sách người nghèo: 36 3.1.3 Phát triển dịch vụ xã hội mạng lưới tài trợ xã hội cho người nghèo 37 3.1.4 Phát triển kinh tế gia đình, định canh, định cư di đân kinh tế 38 3.1.5 Tăng cường tín dụng cho người nghèo 38 3.1.6 Thực có kết chương trình kế hoạch hố gia đình giảm tốc độ tăng dân số 39 3.1.7 Đặc biệt coi trọng vấn đề đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao lực cán lãnh đạo, quản lý cán tỉnh, huyện miền núi cán làm cơng tác xố đói giảm nghèo 40 3.2 – Các giải pháp góp phần xóa đói giảm nghèo cụ thể cho số vùng 41 3.2.1 Xố đói giảm nghèo vùng Tây Bắc 41 3.2.2 Xố đói giảm nghèo cho dân tộc thiểu số Tây Nguyên 42 3.3 Một số giải pháp khác 43 KẾT LUẬN 45 TÀI LIỆU THAM KHẢO 46 48 ... TRƯỞNG KINH TẾ ĐẾN VẤN ĐỀ XỐ ĐĨI, GIẢM NGHÈO VÀ CÔNG BẰNG Xà HỘI THỜI KỲ 2001 – 2007 2.1 Ảnh hưởng tích cực tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xố đói, giảm nghèo cơng xã hội 2.1.1 Tăng trưởng kinh tế. .. quan hệ tăng trưởng kinh tế, xóa đói giảm nghèo cơng xã hội 1.3.1 Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế xóa đói giảm nghèo Nhìn chung, tăng trưởng kinh tế cao bền vững dẫn đến giảm nghèo Trên thực tế, ... chính: Chương 1: Mối quan hệ tăng trưởng kinh tế với vấn đề xố đói giảm nghèo cơng xã hội Chương 2: Ảnh hưởng tăng trưởng kinh tế đến vấn đề xố đói, giảm nghèo cơng xã hội thời kỳ 2001 – 2007 Chương