Sử dụng Công nghệ thông tin - Truyền thông trong dạy học theo quan điểm didactic: một số khái niệm cơ bản TS. Nguyễn Chí Thành Khoa Sư phạm, ĐHQG Hà nội Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 2 Nội dung trình bày • Đặt vấn đề • Giới thiệu sơ lược các phần mềm Cabri • Tiếp cận CNTT-TT theo quan điểm công cụ • Môi trường tích hợp CNTT-TT và HĐ hóa người học Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 3 Đặt vấn đề • Các dụng cụ luôn đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội • Sự phát triển của Toán học luôn luôn phụ thuộc vào sự tồn tại của các dụng cụ mang tính vật chất hoặc tính biểu tượng để thực hiện các phép toán • Việc sử dụng các dụng cụ sẽ tạo ra các hành động máy móc và sự hình thành các thói quen nhất định để sử dụng chúng. Sự điều khiển và kiểm soát các hành động máy móc này là vấn đề quan trọng trong quá trình học tập (Trouche 2006) Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 4 Đặt vấn đề Từ lâu người ta coi rằng các dụng cụ chỉ là các phần phụ trợ và không làm thay đổi tính chất của các hoạt động HT mà đơn thuần chỉ làm cho chúng dễ dàng hơn và nhanh hơn. Theo quan điểm này việc đưa các công nghệ mới trong DH được quan niệm là sẽ cho phép giải quyết các vấn đề liên quan đến khía cạnh vật chất và HS chỉ còn phải tập trung vào các vấn đề về nhận thức các khái niệm lí thuyết. Người ta càng ngày càng nhận ra rằng tình hình không đơn giản như vậy. (Laborde 2003) Sử dụng CNTT-TT trong dạy học tại Việt nam ? Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 5 Sử dụng CNTT-TT trong dạy học Toán phổ thông • Báo cáo giới hạn trong sử dụng máy tính bỏ túi và phần mềm dạy học Toán Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 6 Máy tính bỏ túi • 2 chức năng chính: - Kiểm chứng kết quả - Trợ giúp tính toán Áp dụng trong học toán THPT như thế nào ? Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 7 Phần mềm hình học động • 2 chức năng chính: - Minh họa các hình vẽ - Tạo các hình mô phỏng, trình diễn Phương tiện (artefact) là gì ? Chủ thể Công cụ = một sự hình thành mang tính tâm lí qua các HĐ Các dạng thức cá nhân và xã hội Rabardel: một phương tiện (vật chất hoặc phi vật chất) cho tương ứng với một (hoặc nhiều) “công cụ” mang tính chủ thể - Phương tiện vật chất (êke, thước kẻ, MTBT, MTĐT, các phần mềm, sơ đồ, bản đồ .) hoặc - “Không” mang tính vật chất (như ngôn ngữ) được dùng như phương tiện hành động Cách tiếp cận theo quan điểm công cụ Dùng một thước kẻ chia độ bằng mi-ca trong để dựng đường thẳng vuông góc Chú ý: chúng tôi quan niệm dụng cụ = phương tiện kĩ thuật Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 9 Nội dung trình bày • Đặt vấn đề • Giới thiệu phần mềm Cabri • Tiếp cận CNTT-TT theo quan điểm công cụ • Môi trường tích hợp CNTT-TT và HĐ hóa người học Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 10 Giới thiệu các phần mềm Cabri • Tác giả : GS Laborde J-M, giám đốc nghiên cứu của TTNCKH Quốc gia tại Grenoble, cùng các cộng tác F. Bellemain (Cabri II Plus), E. Bainville (Cabri 3D) v.v. • Cabri : Cahier de Brouillon Interactif – Informatique (Vở nháp tương tác- Tin học) • Tham khảo trang Web: http://www.cabri.com [...]... - 0 7, ĐHQG Hà nội 24 Nội dung trình bày • Đặt vấn đề • Giới thiệu phần mềm Cabri • Tiếp cận CNTT- TT theo quan điểm công cụ • Môi trường tích hợp CNTT- TT và HĐ hóa người học Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 25 Sử dụng CNTT- TT trong dạy học Ví dụ các phần mềm Cabri Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 26 Sử dụng CNTT- TT trong dạy học • Theo Nguyễn Bá Kim (2006), một trong các ý đồ sử dụng công... đến quan hệ biện chứng giữa sự phát sinh công cụ và việc học môn Toán (Lagrange, Artigue 1998) Tổ chức các tình huống + môi trường HT tích hợp CNTT- TT Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 23 Sử dụng CNTT- TT trong dạy học Ví dụ các phần mềm Cabri • Giả thuyết: trong một số trường hợp các kiến thức Toán được xây dựng đồng thời với quá trình phát sinh công cụ của chủ thể • Các tình huống và môi trường... thú, nhu cầu, hành đã đi sâu người tuyệt đối trong hoạt động và bằng hoạtcủa cá nhân (Phan Trọng Luận 1995) và vi biệt lập động tự giác, tích cực, chủ động sáng tạo Định hướng này có thể gọi tắt là học tập trong hoạt động và bằng hoạt động, hay gọn hơn: hoạt động hóa người học (Nguyễn Bá Kim 2006) Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 34 Ví dụ sử dụng Cabri trong dạy học: tính chất vi thế giới Chỉ dùng... thành một công cụ ngay lập tức thậm chí ngay cả khi người tìm cách coi nó như thế Trước tiên nó chỉ là một đối tượng, hay là một dụng cụ (artefact) […] Chỉ trong sự tiến hoá của mối quan hệ của chúng ta với đối tượng mà công cụ sẽ được hình thành trong một quá trình phát sinh công cụ phức tạp […] Các hoạt động với công cụ sẽ ảnh hưởng đồng thời lên các kiểu tiếp cận tri thức và các tri thức được xây... biểu thức » trong vùng làm việc; - « Áp dụng biểu thức » cho trục Oy Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 15 2 đặc điểm quan trọng • Hình được cập nhật tức thì khi thao tác trực tiếp lên đối tượng (déplacement – dragging) ; - Bảo toàn hình theo các tính chất hình học ; - Không bảo toàn hình dựng « ước đoán »; Ví dụ • Các vi thế giới : Ví dụ Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 16 Nội dung trình... toàn hình dựng « ước đoán »; Ví dụ • Các vi thế giới : Ví dụ Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 16 Nội dung trình bày • Đặt vấn đề • Giới thiệu phần mềm Cabri • Tiếp cận CNTT- TT theo quan điểm công cụ • Môi trường tích hợp CNTT- TT và HĐ hóa người học Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 17 Các dạng thức • Dạng thức sử dụng dụng cụ: Dùng Cabri để dựng đường thẳng đi qua một điểm và song song với... công cụ dạy học (DH) là « tạo ra MT học tập tương tác để người học hoạt động và thích nghi với MT Việc DH diễn ra trong quá trình hoạt động và thích nghi đó » Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 27 Môi trường Dạy học • Môi trường « truyền thống »: bảng, giấy bút, vở • Môi trường có tích hợp CNTT – TT: bảng thông minh, phần mềm dạy học, máy tính bỏ túi, MTDT • Vai trò thầy giáo: xây dựng tình huống,... Môi trường trong hệ thống dạy học tối thiểu Giáo viên Môi trường Học sinh HS Tri thức Hành động Kiến thức Môi trường Thông tin Dự đoán Phản hồi Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 30 • Chính bằng cách hành động trên môi trường, bằng các giải thích của cá nhân đối với các phản hồi tạo ra từ môi trường, bằng việc lặp lại các phép thử cho lời giải của mình mà học sinh xây dựng các thích ứng trong kiến... huống gây cho học sinh một vấn đề nào đó Các thích ứng này chính là nguồn gốc của các kiến thức mới (Margolinas 1993) Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 31 Môi trường trong Cabri Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 32 Sử dụng Cabri trong dạy học Giả thuyết HT 1 : Học sinh học tập bằng cách tự thích nghi (adaptation: đồng hóa - điều tiết; assimilation-accomodation) với một môi trường sinh ra các mâu... các phương tiện kĩ thuật (artefact) và bởi các dạng thức sử dụng là kết quả của sự xây dựng của chủ thể trong một hoạt động nhằm thực hiện một kiểu nhiệm vụ cho trước Cách tiếp cận theo quan điểm công cụ các hoạt động HT sử dụng dụng cụ Chủ thể hóa dụng cụ Ví dụ • Chủ thể hóa dụng cụ là quá trình trong đó các ràng buộc và các tiềm năng của dụng cụ áp đặt lên các hoạt động của chủ thể với dụng cụ này . dụng CNTT- TT trong dạy học tại Việt nam ? Nguyễn Chí Thành 01 - 0 7, ĐHQG Hà nội 5 Sử dụng CNTT- TT trong dạy học Toán phổ thông • Báo cáo giới hạn trong. nội 2 Nội dung trình bày • Đặt vấn đề • Giới thiệu sơ lược các phần mềm Cabri • Tiếp cận CNTT- TT theo quan điểm công cụ • Môi trường tích hợp CNTT- TT và