BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƯ PHÁP TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI TRẦN THỊ NHUNG MỘT SỐ SAI SĨT TRONG Q TRÌNH SOẠN THẢO VÀ KÝ KẾT HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Chuyên ngành: Luật Kinh tế Mã số: 60 38 01 07 Người hướng dẫn khoa học: TS Đồng Ngọc Ba HÀ NỘI – 2016 LỜI CẢM ƠN Trong suốt q trình học tập hồn thành luận văn này, bên cạnh nỗ lực thân, nhận nhiều giúp đỡ, động viên hướng dẫn thầy giáo, gia đình, bạn bè, đồng nghiệp suốt khóa học thời gian nghiên cứu đề tài luận văn Với lòng kính trọng biết ơn sâu sắc, tơi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến TS Đồng Ngọc Ba – người hết lòng giúp đỡ, tận tình hướng dẫn, bảo tạo điều kiện cho suốt trình thực nghiên cứu luận văn Đồng thời, tơi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc tới Ban Giám hiệu, toàn thể q thầy cơ, cán phòng Đào tạo, Khoa Sau đại học, Khoa Pháp luật Kinh tế cán Thư viện trường Đại học Luật Hà Nội tạo điều kiện thuận lợi cho tơi q trình học tập, nghiên cứu hoàn thành luận văn thạc sĩ Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến gia đình, bạn bè, đồng nghiệp ln cạnh động viên giúp đỡ tơi q trình học tập thực đề tài nghiên cứu Được hướng dẫn, giúp đỡ quý báu TS Đồng Ngọc Ba, tơi hồn thành luận văn thạc sĩ Do trình độ nghiên cứu thời gian có hạn, luận văn khơng thể tránh khỏi thiếu sót hạn chế Rất mong nhận góp ý dẫn q thầy Cuối xin kính chúc q thầy dồi sức khỏe thành công nghiệp cao quý Hà Nội, ngày tháng 11 năm 2016 Tác giả Trần Thị Nhung LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu tơi, có hỗ trợ từ giáo viên hướng dẫn TS Đồng Ngọc Ba Các nội dung nghiên cứu kết đề tài trung thực Các số liệu phục vụ cho việc phân tích, nhận xét, đánh giá tác giả thu thập từ nguồn khác có ghi rõ phần tài liệu tham khảo Ngồi ra, đề tài sử dụng số nhận xét, đánh số liệu tác giả, quan tổ chức khác thể phần tài liệu tham khảo Nếu phát có gian lận nào, tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm trước Hội đồng kết luận văn Hà Nội, ngày 28 tháng 11 năm 2016 Tác giả Trần Thị Nhung MỤC LỤC Chương 1: KHÁI QUÁT VỀ HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA 1.1 Khái quát hoạt động mua bán hàng hóa 1.2 Khái quát hợp đồng mua bán hàng hóa 1.2.1 Khái niệm 1.2.2 Đặc điểm hợp đồng mua bán hàng hóa 1.3 Điều kiện có hiệu lực hợp đồng mua bán hàng hóa 16 1.3.1 Người tham gia giao dịch phải có lực hành vi dân 17 1.3.2 Mục đích nội dung giao dịch không vi phạm điều cấm pháp luật, không trái đạo đức xã hội 18 1.3.3 Người tham gia giao dịch hoàn toàn tự nguyện 18 1.3.4 Hình thức giao dịch dân điều kiện có hiệu lực giao dịch trường hợp pháp luật có quy định 19 1.4 Những điểm tiến Bộ luật dân năm 2015 hợp đồng 22 1.4.1 Quy định người đại diện theo pháp luật pháp nhân 23 1.4.2 Quy định hình thức giao dịch dân - điều kiện có hiệu lực giao dịch 23 1.4.3 Quy định thời hiệu khởi kiện hợp đồng 25 1.4.4 Bộ luật dân năm 2015 bổ sung thêm quy định thực hợp đồng hoàn cảnh thay đổi 26 Chương 2THỰC TRẠNG MỘT SỐ SAI SÓT TRONG HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA 28 2.1 Vi phạm điều kiện chủ thể hợp đồng 28 2.1.1 Chủ thể hợp đồng khơng có lực pháp luật dân sự, lực hành vi dân sự, không đáp ứng điều kiện thương nhân 29 2.1.2Bên bán khơng có quyền bán hàng hóa 30 2.1.3Bên bán không đủ điều kiện kinh doanh ngành nghề có điều kiện 30 2.1.4 Chi nhánh doanh nghiệp không doanh nghiệp ủy quyền để ký hợp đồng mua bán hàng hóa 29 2.1.5 Vi phạm quy định lấy chấp thuận Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị Hội đồng thành viên công ty 32 2.2 Người ký hợp đồng khơng có thẩm quyền vượt q phạm vi ủy quyền 34 2.3 Không thỏa thuận rõ quy cách, chất lượng hàng hóa 41 2.4 Giá hàng hóa điều khoản tốn khơng thỏa thuận rõ 42 2.5 Không thỏa thuận cụ thể kiện bất khả kháng 49 2.6 Không thỏa thuận cụ thể thời điểm chuyển rủi ro 50 2.7 Không thỏa thuận rõ bảo hành hàng hóa 49 2.8 Không thỏa thuận thỏa thuận không phạt hợp đồng 54 2.9 Không thỏa thuận thỏa thuận không phạt hợp đồng 51 Chương 3: NGUYÊN NHÂN VÀ GIẢI PHÁP ĐỂ PHỊNG NGỪA, HẠN CHẾ MỘT SỐ SAI SĨT TRONG QUÁ TRÌNH SOẠN THẢO VA KÝ KẾT HỢP ĐỒNG MUA BÁN HÀNG HÓA 56 3.1 Ngun nhân số sai sót q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hành hóa … 52 3.1.1 Chủ thể tham gia hợp đồng có hiểu biết pháp luật mua bán hàng hóa hạn chế………… 52 3.1.2 Chủ thể tham gia hợp đồng sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý hạn chế………53 3.1.3 Dịch vụ tra cứu thông tin doanh nghiệp hạn chế……………………………54 3.2 Một số giải pháp phòng ngừa, hạn chế sơ sai sót q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa …………………………………………………… 55 3.2.1.Tìm hiểu kỹ lưỡng đối tác trước hợp tác 59 3.2.2 Tìm hiểu hàng hóa trước hợp tác 62 3.2.3 Soạn thảo hợp đồng chặt chẽ, cụ thể, đảm bảo quyền lợi hai bên 63 3.2.4 Ký kết hợp đồng mua bán háng hóa ……………………………….……………70 3.2.5 Kiến nghị điều chỉnh quy định pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa Việt Nam ………………………………………………………………………………… 72 3.2.6 Sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý …………………………………………………79 KẾT LUẬN 86 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết đề tài Trong năm gần đây, Đảng Nhà nước ta thực tích cực chế hội kinh tế, quốc tế tạo nhiều hội cho phát triển kinh tế, với hoạt động mua bán hàng hóa Việt Nam đẩy mạnh đóng góp vai trò quan trọng kinh tế đất nước Hoạt động mua bán hàng hóa hoạt động phổ biến đóng góp thị phần lớn kinh tế quốc dân Tuy nhiên đặc thù hoạt động mua bán hàng hóa hoạt động nhằm mục tiêu lợi nhuận, gắn liền với biến động thị trường, nhu cầu thị hiếu khách hàng, hoạt động mua bán hàng hóa chứa đựng nhiều rủi ro cho bên tham gia giao dịch mua bán hàng hóa Hơn nữa, nước ta tồn thực trạng hiểu biết pháp luật, tôn trọng pháp luật người dân mức thấp Vì tình trạng hợp đồng mua bán hàng hóa nhiều sai sót, nhiều hợp đồng mua bán hàng hóa bị vơ hiệu, ảnh hưởng đến quyền lợi bên tham gia giao dịch Quá trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa q trình tiền đề để đưa hợp đồng mua bán hang hóa – pháp lý để bên thực quyền nghĩa vụ sau giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa Những sai sót trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hang hóa khơng gây nhiều thiệt hại cho bên tham gia hoạt động mua bán mà ảnh hưởng đến phát triển chung kinh tế Việc nghiên cứu sai sót q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa tìm giải pháp hạn chế sai sót phát sinh hợp đồng hàng hóa Việt Nam cần thiết Vì tác giả lựa chọn phân tích đề tài: “Một số sai sót q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa” Tình hình nghiên cứu đề tài Đến thời điểm tại, có nhiều cơng trình khoa học nghiên cứu đề tài hợp đồng mua bán hàng hóa, cụ thể như: Trước hết, có nhiều giáo trình, giảng trường đại học đào tạo chuyên ngành Luật có viết nội dung hợp đồng mua bán hàng hóa như: “Giáo trình Luật thương mại Việt Nam” Trường Đại học Luật Hà Nội Nguyễn Viết Tý chủ biên, Nxb Cơng an Nhân dân phát hành năm 2001; “Giáo trình Luật thương mại 2” Bùi Ngọc Cường (chủ biên); Đồng Ngọc Ba; Lê Đình Vinh; Đồn Trung Kiên biên soạn; Nxb Giáo dục phát hành năm 2008; “Giáo trình Luật thương mại tập 2” Trường Đại học Luật Hà Nội Nguyễn Viết Tý chủ biên, Nxb Công an Nhân dân phát hành năm 2014… Các tài liệu nghiên cứu đưa cách có hệ thống, khoa học sở lý luận hợp đồng mua bán hàng hóa như: khái niệm hợp đồng mua bán hàng hóa, đặc điểm hợp đồng mua bán hàng hóa, chủ thể tham gia hợp đồng, nội dung hợp đồng mua bán hang hóa….đồng thời tài liệu đưa quy định pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa Trên sở đó, giáo trình cung cấp cho người đọc sở lý luận kiến thức hợp đồng mua bán hàng hóa Các luận án, luận văn viết đề tài hợp đồng mua bán hàng hóa gồm: luận văn thạc sĩ luật học “Hợp đồng mua bán hàng hoá với thương nhân nước ngoài, vấn đề ký kết thực hiện”của Đào Ngọc Lý ; PGS PTS Hoàng Ngọc Thiết hướng dẫn năm 1997; Luận văn thạc sỹ Luật học “Ký kết thực hợp đồng mua bán hàng hoá ngoại thương thực tiễn Việt Nam” Nguyễn Ngọc Lâm; PGS PTS Nguyễn Thị Mơ hướng dẫn; luận văn thạc sĩ luật học “Một số vấn đề pháp lý hợp đồng mua bán hàng hoá Việt Nam điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế”của Phạm Lê Vân Hà; TS Nguyễn Am Hiểu hướng dẫn năm 2002; luận văn thạc sĩ luật học“Hợp đồng mua bán hàng hoá theo pháp luật Việt Nam kinh nghiệm cộng hoà Pháp”của Nguyễn Tuấn Mạnh; Người hướng dẫn: PGS TS.Trần Đình Hảo, GS Jasmin Schmeidler năm 2004; luận văn thạc sĩ luật học“Hợp đồng mua bán hàng hóa theo pháp luật Việt Nam nay” Đinh Thị Thanh Huyền, người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Như Phát năm 2007 Nhìn chung, cơng trình nghiên cứu tiếp cận nhiều góc độ khác hợp đồng mua bán hàng hóa thực trạng pháp luật mua bán hàng hóa, nguồn luật điều chỉnh, xử lý vi phạm hợp đồng mua bán hàng hóa, kinh nghiệm giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa nước ngoài… Tuy nhiên nội dung liên quan đến sai sót hợp đồng mua bán hàng hóa, giải pháp hạn chế sai sót hợp đồng mua bán hàng hóa chưa đề cập cách có hệ thống Ngồi ra, đến thời điểm có nhiều báo, tạp chí, nghiên cứu khoa học đề tài hợp đồng mua bán hàng hóa viết “Vận dụng bất khả kháng để miễm trách nhiệm vi phạm hợp đồng mua bán hàng hố Quốc tế” tác giả Hồng Ngọc Thiết, in tạp chí Luật Học số năm 1998;bài viết “Quan điểm xử lý nghiên cứu, giải loại án tranh chấp hợp đồng mua bán hàng hoá lỗi bên bán” tác giả Lê Song Lê in tạp chí Viện Kiểm sát nhân dân số 05/2009; viết“Mua bán hàng hóa, lập hợp đồng loại nào?”của Luật sư Lê Văn Đài viết đăng báo điện tử Chính phủ nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đăng ngày 07/06/2016; đề tài nghiên cứu khoa học cấp trường “Pháp luật mua bán hàng hoá quốc tế Việt Nam - Sự phát triển hoàn thiện xu hội nhập kinh tế quốc tế” trường Đại học Luật Hà Nội Nơng Quốc Bình chủ nhiệm đề tài…Nhìn chung cơng trình nghiên cứu chủ yếu nghiên cứu nội dung hợp đồng mua bán hàng hóa, quy định pháp luật hợp đồng mua bán hàng hóa nội dung cụ thể sai sót hợp đồng mua bán hàng hóa chưa có nhiều đề tài nghiên cứu nội dung Chính vậy, việc tìm hiểu sai sót hợp đồng mua bán hàng hóa Việt Nam, thực trạng giải pháp cần thiết không trùng lặp với cơng trình nghiên cứu thực trước Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu luận văn 3.1 Đối tượng nghiên cứu: Luận văn nghiên cứu số sai sót q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa, số giải pháp để hạn chế xảy sai sót q trình soạn thảo, ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa Q trình soạn thảo giao kết hợp đồng mua bán hàng hóa q trình quan trọng kết thúc trình này, bên đưa sản phẩm hợp đồng mua bán hàng hóa Hợp đồng mua bán hàng hóa pháp lý để bên thực quyền nghĩa vụ theo cam kết, để giải bên xảy tranh chấp Vì hợp đồng mua bán hàng hóa bị sai sót như: bị vơ hiệu,chứa đựng rủi ro, quy định không với quy định pháp luật hành quyền lợi bên tham gia giao dịch bị ảnh hưởng Vì vậy, Luận văn nghiên cứu sai sót q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa – giai đoạn tiền đề quan trọng cho bên hợp tác kinh doanh 3.2 Phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu hợp đồng mua bán hàng hóa – số nhiều loại hợp đồng thương mại Việt Nam, dạng hợp đồng thường gặp Việt Nam Căn vào phạm vi lãnh thổ hợp đồng mua bán hàng hóa chia thành hợp đồng mua bán hàng hóa nước hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, vào hình thức giao dịch mua bán hàng hóa chia thành hai hình thức: mua bán hàng hóa trực tiếp mua bán hàng hóa thơng qua sở giao dịch Trong phạm vi luận văn này, tác giả nghiên cứu số sai sót hợp đồng mua bán hàng hóa trực tiếp phạm vi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 ... cứu số sai sót trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa, số giải pháp để hạn chế xảy sai sót q trình soạn thảo, ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa Q trình soạn thảo giao kết hợp đồng mua bán. .. mua bán hàng hóa Việt Nam, số sai sót mà chủ thể tham gia giao dịch gặp phải q trình soạn thảo, ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa, số giải pháp để hạn chế số sai sót trình soạn thảo ký kết hợp đồng. .. mua bán hàng hóa Bởi q trình soạn thảo ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa q trình tiền đề để đưa hợp đồng mua bán hàng hóa cho bên thực Vì phát đưa giải pháp hạn chế sai sót q trình soạn thảo ký